Bài 19. Các thành phần biệt lập

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.44 MB, 21 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Giải thích tại sao con

người cần đến tiếng nói

của văn nghệ ?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Tieát 98

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

VN

a/

Lan không đi học.

b/

, hôm nay

thầy có đến khơng ?

c/

, thời oanh liệt nay còn đâu !

d/ Cô bé nhà bên ( ) cũng vào

du kích .

//

TN

CN

VN

CN

VN

CN

VN

CN

Hình như

Này

Than ôi

có ai ngờ

- Không nằm trong cấu trúc

cú pháp của câu

//

Tiết 98

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN

BIỆT LẬP ?

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

a/“Với lòng mong nhớ của anh,

anh nghĩ rằng, con anh

sẽ chạy xơ vào lịng anh, sẽ ơm

chặt lấy cổ anh.”

khởi ngữ

CN VN

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

a/ Chắc :

đ

ộ

tin cậy thấp

Ví dụ:

b/“ Anh quay lại nhìn con

vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.

vì khổ tâm đến nỗi

khơng khóc được, nên anh

phải cươ øi vậy thôi .”

“Chiếc lược ngà” – Nguyễn Quang Sáng

CN

CN
VN

VN

b/ Có lẽ:

đ

ộ tin cậy cao

chắc

Có lẽ

//

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

Tiết 98

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

1) Ví dụ: SGK

gắn

với đ

ộ

tin c y

ậ

ñ/v s

ự

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

Tieát 98



ý kiến của người nói

Ví dụ c:

Ví dụ d:

Theo tôi

ông ấy là một

người tốt.

chủ quan

=>

thể hiện ý

kiến của người nói.

thể hiện thái độ của người

nói đối với người nghe.

(kính trọng)

Chúng cháu ở Gia Lâm

lên ạ.

c)Theo tôi:

d) ạ:

kính trọng

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ: độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s vi cự ệộ ậ
1) Ví dụ: SGK



Chỉ thái độ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Tiết 98

HOẠT ĐỘNG NHĨM :

( mỗi tổ



một nhóm )

chắc chắn

chắc hẳn

Hình như

dường như

hầu như

có vẻ như

theo anh

theo tơi

ahả

nhỉ

nhé

hư û

ạ

a

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

B/ CAÙC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

TP

tình

thái

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Tiết 98

a)

Ví dụ :

Ồ

Ồ

, s

ao mà độ ấy vui thế.

b)

Trời ơi

hỉ cịn có năm

phút !

, c

C

S

!

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ”

:

vui thích

b)

Trời ơi

: tiếc rẻ

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

1) Ví dụ: SGK

Tâm lý của người

nói (vui,buồn, …)

=> TP cảm thán

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Vui, buồn … với thơ

- Trên Tây Bắc! Ôi mười năm Tây Bắc.

Ơi kháng chiến! Mười năm qua như ngọn lửa.

(Cheá Lan Viên)

- Ô kìa cô bé nói hay sao

Nhà của tôi sao lại hỏi chào

( Tố Hữu )

- Ơi lịng Bác cứ vậy thương ta

Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa

( Tố Hữu )

- Hỡi ơi nói hết sự dun

Tơ tình đứt ruột lửa phiền cháy gan.

( Nguyễn Du )

HOẠT ĐỘNG NHÓM :

( mỗi tổ



một nhóm )

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Vui, buồn … với thơ

Trên Tây Bắc! Ôi mười năm Tây Bắc.

Ơi kháng chiến! Mười năm như ngọn lửa.

(Chế Lan Viên )

Ô kìa cô bé nói hay sao

Nhà của tơi sao lại hỏi chào.

(Tố Hữu )

Ơi lịng Bác cứ vậy thương ta

Thương cuộc đời chung thương cỏ hoa

( Tố Hữu )

Hỡi ơi, nói hết sự dun

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tiết 98

BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ” : vui thích

b) Trời ơi : tiếc rẻ
1) Ví dụ: SGK

III) LUYỆN TẬP 
:

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

TP

tình

thái

Tâm lý của người

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tìm các thành phần tình thái, cảm thán:

a) Nhưng cịn cái này nữa mà ơng sợ, có lẽ cịn ghê rợn hơn cả

b)

những tiếng kia nhiều.

Chao ơi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hạn

hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác cịn là một đường

dài.

c) Trong giờ phút cuối cùng, khơng cịn đủ sức trăng trối lại

điều gì, hình như chỉ có tình cha con là khơng thể chết được,

anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tơi và nhìn tơi một

hồi lâu.

d) Ơng lão bỗng dừng lại, ngờ ngợ như lời mình khơng được

đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được.

“

”

(Kim Lân, Làng)

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

(Kim Lân, Làng)

BÀI TẬP 1 :

TP tình thái

TP tình thái
TP cảm thán

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Tieát 98

BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần … :

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự

việc của câu

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ” : vui thích

b) Trời ơi : tiếc rẻ
1) Ví dụ: SGK

BT1 :III) LUYỆN TẬP : Tìm các TP tình thái, cảm thán:

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

TP

tình

thái

Tâm lý của người

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

BT 2 :

Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng

dần độ tin cậy.

chắc là

, dường như

chắc chắn có lẽ chắc hẳn

hình như có vẻ như

,

.

(Chú ý: Những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ

tin cậy thì xếp ngang hàng nhau)

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết 98

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LAÄP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ” : vui thích

b) Trời ơi : tiếc rẻ

1) Ví dụ: SGK

BT1 :III) LUYỆN TẬP : Tìm các TP tình thái, cảm thán:

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18

BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần … :

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

TP

tình

thái

Tâm lý của người

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

BT 3 :

Hãy cho biết, trong số những từ có thể thay thế

cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải

chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do

mình nói ra, với từ nào trách nhiệm thấp nhất. Tại sao

tác giả

Chiếc lược ngà

(Nguyễn Quang Sáng) lại chọn

từ

“

chắc

” ?

Với lòng mong

nhớ của anh,

(1)

chắc

(2)

hình như

(3)

chắc chắn

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 98

BT 3 :

Hãy cho biết, trong

số những từ có thể thay

thế cho nhau trong câu sau

đây, với từ nào người nói

phải chịu trách nhiệm cao

nhất về độ tin cậy của sự

việc do mình nói ra, với từ

nào trách nhiệm thấp

nhất. Tại sao tác giả

Chiếc

lược ngà

(Nguyễn Quang

Sáng) lại chọn từ

“

chắc

” ?

tác giả chọn

chắc



thái

độ, lòng khát khao

của

nhân vật đối với sự việc sẽ

xảy ra.

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự

việc của câu

B/ CÁC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ” : vui thích

b) Trời ơi : tiếc rẻ
1) Ví dụ: SGK

BT1 :III) LUYỆN TẬP : Tìm các TP tình thái, cảm thán:

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18

BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần … :

BT 3 :BT 3 :

chọn

chắcchắc  thái độ, lòng khát khao …
a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

TP

tình

thái

Tâm lý của người

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

• Đọc Truyện Kiều của Nguyễn Du, ___________

khơng ai khơng thương xót cho số phận của nàng

Kiều - một người con gái tài hoa bạc mệnh.

• Có thấu hiểu qng đời mười lăm năm lưu lạc của nàng

thì chúng ta mới thấy hết sự tàn bạo, độc ác của tầng

lớp thống trị thời bấy giờ. _______ một xã hội chỉ biết

chạy theo đồng tiền, sẵn sàng chà đạp lên nhân phẩm,

giá trị con người. _________đại thi hào Nguyễn Du phải

đau lòng lắm khi viết ra những nỗi đau,sự bất công trong

xã hội mà ông đã sống và chứng kiến.

Chọn một trong những thành phần cảm thán hay tình

thái cho sẵn để điền vào chỗ trống cho phù hợp

(

chắc

chắn, có lẽ, đúng là, chắc hẳn, theo tơi, trời ơi,

hỡi ơi )

:

chắc chắn

Hỡi ơi

,

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

BT 4 :

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Tiết 98

Tìm các TP tình thái, cảm thán:

BT1:
BT1:

HƯỚNG DẪN HỌC

Ở NHÀ :

•

- Bài cũ :

+ Nắm được đặc điểm và

cơng dụng của các thành

phần tình thái và cảm thán

trong câu.

+ Laøm baøi tập 4 .

•

- Chuẩn bị bài mới :

Soạn bài “

Nghị luận về một

sự việc, hiện tượng đời

sống

”.

I) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :

-Khơng nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu

B/ CAÙC THÀNH PHẦN BIỆT 
LẬP :

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH 
PHẦN BIỆT LẬP ?

II) THÀNH PHẦN CẢM 
THÁN :

a) “Ồ” : vui thích

b) Trời ơi : tiếc rẻ
1) Ví dụ: SGK

Tâm lý của người
nói (vui,buồn,…)

III) LUYỆN TẬP 
:

2) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18

BT 3 :BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần … :BT 3 : chọn chắcchắc  thái độ, lòng khát khao…

TP cảm 
thán

a/ Chắc:

độ tin cậy thấp

b/ Có lẽ:độ tin cậy cao gắn với đ tin c y đ/v s ậ ựộ
vi cệ

1) Ví dụ: SGK

c)Theo tôi:

d) ạ: kính trọng ý kiến của người nói Chỉ thái độ của

người nói đối với người nghe

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>

Bài 19. Các thành phần biệt lập

<b>Giải thích tại sao con </b>

<b>người cần đến tiếng nói </b>

<b>của văn nghệ ?</b>

<i>Tieát 98</i>

<i>Tieát 98</i>

<i>VN</i>

<i>a/</i>

<i> </i>

<i>Lan không đi học.</i>

<i>b/</i>

<i> , hôm nay</i>

<i>thầy có đến khơng ?</i>

<i>c/ </i>

<i>, thời oanh liệt nay còn đâu !</i>

<i>d/ Cô bé nhà bên ( ) cũng vào </i>

<i>du kích .</i>

//

<i>TN</i>

<i><sub>CN</sub></i>

<i><sub>VN</sub></i>

<i>CN</i>

<i><sub>VN</sub></i>

<i>CN</i>

<i>VN</i>

<i>CN</i>

<i> Hình như</i>

<i>Này</i>

<i>Than ôi</i>

<i>có ai ngờ</i>

- Không nằm trong cấu trúc

cú pháp của câu

//

//

//

<i>Tiết 98</i>

<i>Tiết 98</i>

<b>A/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN </b>

<b>BIỆT LẬP ?</b>

a/“Với lòng mong nhớ của anh,

anh nghĩ rằng, con anh

sẽ chạy xơ vào lịng anh, sẽ ơm

chặt lấy cổ anh.”

a/ Chắc :

đ

ộ

tin cậy thấp

Ví dụ:

b/“ Anh quay lại nhìn con

vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.

vì khổ tâm đến nỗi

khơng khóc được, nên anh

phải cươ øi vậy thôi .”

b/ Có lẽ:

đ

ộ tin cậy cao

chắc

Có lẽ

//

//

//

<i>Tiết 98</i>

<i>Tiết 98</i>

gắn

với đ

ộ

tin c y

ậ

ñ/v s

ự

2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18

<i>Tieát 98</i>

<i>Tieát 98</i>



ý kiến của người nói

<b>Ví dụ c: </b>

<b> </b>

<b>Ví dụ d:</b>

<b>Theo tôi </b>

<b> ông ấy là một </b>