Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ Minh
Loan
Häc sinh Líp 9a,b
Kiểm tra bài cũ
? Thế nào là khởi ngữ? Hãy nêu dấu hiệu xác
định khởi ngữ? Viết lại câu sau bằng cách chuyển
phần được in đậm thành khởi ngữ.
Bức tranh đẹp, nhưng cũ.
Đáp án:
- Khởi ngữ: Là thành phần đứng trước chủ ngữ để nêu
đề tài được nói đến trong câu.
- Dấu hiệu xác định khởi ngữ:
+ Đứng trước chủ ngữ.
+ Có thể kết hợp với các quan hệ từ: về, đối với .
* Viết lại câu có khởi ngữ:
Đẹp thì bức tranh đã đẹp rồi, nhưng cũ
Thành phần biệt lập: là thành phần không tham gia
vào diễn đạt nghĩa trong câu:
+ câu có nghĩa diễn đạt( nội dung thông báo)
+ nghĩa biểu cảm.
Các thành phần biệt lập;
+ thành phần tình thái
+ thành phần cảm thán
+Thành phần gọi- đáp
+ Thành phần phụ chú
Các thành phần biệt
lập
I. Thành phần tình thái:
a.Với lòng mong nhớ của anh, chắc
anh nghĩ rằng con anh sẽ chạy xô vào
lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ
lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm
đến nỗi không khóc được, nên anh
phải cười vậy thôi.
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
+ Chắc: Thể hiện thái độ
tin cậy cao.
+ Có lẽ: Thể hiện thái độ
tin cậy thấp.
- Thể hiện nhận định (tình cảm, thái
độ) của người nói với sự việc được
nói đến trong câu .
- Không tham gia vào việc diễn đạt
(nòng cốt câu)
- Các từ chắc, có lẽ
thể hiện cách nhìn của ngư
ời nói đối với sự việc được
nói đến trong câu.
3. Ghi nhớ: SGK
Tiết 98:
Em hãy tìm thành phần tình
thái trong các câu sau:
1- Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
( Sang thu- Hữu Thỉnh)
2- Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và có lẽ
cả thế giới, có một vị Chủ tịch nước lấy chiếc nhà
sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh chiếc ao làm cung
điện của mình.
(Phong cách Hồ Chí Minh- Lê Anh Trà)
Thành phần tình thái trong câu chia thành các
loại:
+ Những yếu tố tình thái gắn với độ tin cậy của sự việc
được nói đến (VD: Hình như, dường như, có lẽ...)
+ Những yếu tố tình thái gắn với ý kiến của người nói
(VD: theo tôi, ý ông ấy...)
+ Những yếu tố tình thái chỉ thái độ của người nói đối
với người nghe (VD: à, ạ, nhỉ, nhé... đứng cuối câu)
Em hãy đặt một câu có
thành phần tình thái ?
Các thành phần biệt
lập
I. Thành phần tình thái:
1. Ví dụ:
2. Nhận xét:
3. Ghi nhớ: SGK
II. Thành phần cảm thán:
- ồ, sao mà độ ấy vui thế.
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
- ồ, trời ơi: Không chỉ
sự vật, sự việc, chỉ thể hiện
tâm trạng, cảm xúc của ngư
ời nói.
+ ồ : tâm trạng ngạc nhiên, vui sướng
khi nghĩ đến thời gian đã qua: độ ấy
vui.
+ Trời ơi : tâm trạng, cảm xúc tiếc rẻ
của anh thành niên (thời gian còn lại
quá ít: còn 5 phút).
-Là thành phần của câu được
dùng để bộc lộ tâm lý của người
nói (vui, buồn , mừng , giận ....).
Tiết 98: