Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tuần 20 đến tuần 35

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. TuÇn 20 - bµi 18 Tiết 77-78: Bài học đường đời đầu tiên TiÕt 79: Phã tõ. Ngµy so¹n : 02/ 01 TiÕt 77-78. ND 04/01 V¨n b¶n. Bài học đường đời đầu tiên ( TrÝch “ DÕ MÌn phiªu l­u kÝ ” – T« Hoµi ) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh : 1. KiÕn thøc - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của bài học đường đời đầu tiên đối với Dế Mèn cũng là đối với chúng ta. 2. Kü n¨ng - Nắm được một vài nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả, kể chuyện và sử dụng từ ngữ. 3. Thái độ - Yêu quý các nhân vật, tôn trọng những người xung quanh kể cả người yếu hơn mình. BiÕt söa ch÷a lçi lÇm khi m×nh m¾c lçi. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: 1. Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng dạy học: tranh ảnh, tác phẩm 2. Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Bµi míi : Hoạt động của GV - HS Nội dung cần đạt I . Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu 1. T¸c gi¶: chung - T« Hoµi (1920 ) - nhµ v¨n cña Học sinh đọc phần * SGK- 8 nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, «ng cã mét ( Từ đầu đến “ thể loại” ) *GV : Phần chú thích cho con những hiểu khối lượng tác phẩm phong phú, đồ sộ. biÕt g× vÒ t¸c gi¶? - Tªn thËt lµ NguyÔn Sen sinh ngµy 10. 8. 1920.. Sinh ra vµ lín lªn ë quª mÑ lµ lµng NghÜa §«, phñ Hoµi §øc – Hµ T©y nay lµ huyÖn Tõ Liªm – Hµ Néi.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. - Tuổi thơ gắn bó với kỉ niệm quê hương. N¬i Êy cã dßng s«ng T« LÞch ch¶y qua. ¤ng đã lấy tên đất, tên sông ghép lại thành bút danh cho m×nh: T« Hoµi. *Học sinh đọc phần giới thiệu tác phẩm “ DÕ MÌn.” 2. T¸c phÈm. - Gồm 10 chương. Đoạn trích là chương thứ nhất. - Là tác phẩm đặc sắc nhất của ông Giáo viên kể sơ lược từ đầu truyện đến đoạn viết cho thiếu nhi. trÝch. - §­îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng trªn thÕ giíi Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc, tìm hiểu v¨n b¶n GV: Hướng dẫn đọc:. II .§äc - t×m hiÓu v¨n b¶n : 1. §äc Đoạn trích : Bài học đường đời đầu tiªn.. GV : Văn bản “ Bài học đường đời đầu tiªn” cã hai néi dung. 2. Bè côc : 2 phÇn - PhÇn ®Çu : miªu t¶ h×nh d¸ng, tÝnh Từ đầu đến “ đứng đầu thiên hạ c¸ch DÕ MÌn. råi”: H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn Tiếp theo đến hết: bài học đường - Phần sau : kể về bài học đường đời đời dầu tiên của DM ®Çu tiªn cña DÕ MÌn. ? Hãy xác định hai phần nội dung đó trên v¨n b¶n? GV : PhÇn néi dung kÓ vÒ bµi häc ®­êng đời đầu tiên của Dế Mèn có các sự việc chÝnh nµo? < HS : 3 sù viÖc chÝnh : MÌn trß chuyÖn víi Choắt  Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết cña DÕ Cho¾t  Sù ©n hËn cña DÕ MÌn. > GV: Sự việc nào là chính dẫn đến bài học ®Çu tiªn cho DÕ MÌn? < HS : Sù viÖc thø 2 > GV : TruyÖn kÓ theo ng«i thø mÊy? Ng«i kÓ nh­ vËy cã t¸c dông g×? < HS : Ng«i thø nhÊt, gióp nh©n vËt tù bộc lộ mình dễ nhất và rõ nhất trước người III-T×m hiÓu v¨n b¶n : đọc. 1. H×nh d¸ng, tÝnh c¸ch cña DÕ GV : Më ®Çu ®o¹n trÝch, MÌn giíi thiÖu “ MÌn : tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên H×nh d¸ng Hành động cường tráng” , vẻ “ cường tráng” ấy hiện lên - đôi càng mẫm - Co cẳng lên, như thế nào qua hình dáng, hành động của bóng đạp phành phạch, nh©n vËt? cá g·y r¹p nh­ - vuèt cøng ? Hãy đọc lại đoạn văn miêu tả và tìm dần, nhọn hoắt cã nh¸t dao lia những từ ngữ đặc tả hình dáng, hành động? qua. - đôi cánh dài < HS : đọc đoạn văn, tìm từ ngữ miêu tả > - cả người là - ..phµnh ph¹ch. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy mét mÇu n©u bãng. - ®Çu to næi tõng t¶ng - hai r¨ng ®en nh¸nh - r©u uèn cong. GV : NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ ®­îc sö dông? < nhiều động từ, tính từ, và đều là từ mạnh >. ? Tõ ng÷ nµy cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo trong viÖc miªu t¶? < HS : Giúp nhân vật hiện lên sinh động, khoÎ kho¾n, ®Ëm nÐt h¬n. > GV: Ngoµi ra c¸ch miªu t¶ kÕt hîp h×nh dáng và hành động càng làm nổi bật vẻ đẹp cường tráng của nhân vật. GV : Qua nh÷ng miªu t¶ nµy, em phÇn nµo h×nh dung ®­îc tÝnh c¸ch nh©n vËt. §ã lµ tÝnh c¸ch nh­ thÕ nµo? < HS : kiªu c¨ng, tù phô > GV : Vµ tÝnh c¸ch Êy l¹i cµng næi bËt qua những chi tiết miêu tả hành động, ý nghĩ ở đoạn tiếp ( đọc “ Tôi đi đứng oai vệ … đầu thiªn h¹ råi ). gißn gi· - nhai ngoµm ngo¹p - trÞnh träng vuèt r©u.  §éng tõ vµ tÝnh tõ m¹nh ®­îc sö dông nhiÒu cïng víi c¸ch miªu t¶ kết hợp hình dáng và hành động làm nổi bật vẻ đẹp sống động và cường tr¸ng cña DÕ MÌn..  Những chi tiết miêu tả hành động vµ ý nghÜ cña MÌn thÓ hiÖn tÝnh c¸ch kiªu c¨ng, tù phô, hèng h¸ch cña nh©n vËt.. Chuyển : Với tính cách ấy, Dế Mèn đã 2. Bài học đường đời đầu tiên của gây ra một chuyện đau lòng để rồi phải ân Dế Mèn. hận suốt đời. Và đó cũng là bài học đầu tiên của Mèn. ( đọc đoạn văn miêu tả nhân vật Dế Cho¾t ) GV : Dế Choắt được miêu tả dưới cái nh×n cña ai? C¸ch nãi gi÷a MÌn vÒ Cho¾t vµ Mèn coi thường dế Choắt. < thể c¸ch x­ng h« “ta- chó mµy” víi Cho¾t cho hiÖn qua c¸ch x­ng h«, giäng ®iÖu, thấy suy nghĩ của Mèn về choắt như thế nào? thái độ,> < HS : là kẻ yếu ớt, xấu xí, lười nhác,  kiªu ng¹o. đáng khinh. > GV : hết coi thường Choắt, Mèn lại gây sự với chị Cốc. Mèn gây sự với chị Cốc để MÌn g©y sù víi chÞ Cèc lµm g× ? < HS : để thoả mãn tính ngịch và ra oai víi Cho¾t. GV : Lời nói, thái độ với Dế Choắt và trò đùa xấc xược với Cốc tô đậm thêm tính cách g× cña DÕ MÌn ? < HS : tÝnh kiªu c¨ng, hèng h¸ch > GV : ViÖc DÕ MÌn d¸m g©y sù víi Cèc  ng«ng cuång, d¹i dét – kÎ to khoÎ h¬n m×nh – cã ph¶i lµ hµnh. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. động dũng cảm? HS : kh«ng dòng c¶m mµ ng«ng cuång, d¹i dét. GV : Ai là kẻ chịu hậu quả trực tiếp của -> Dẫn đến cái chết bi thương của Dế trò đùa này? Cho¾t. GV : Thấy Choắt bị đòn đau, Mèn “cũng khiÕp n»m im thin thÝt”. Em nhËn ra tÝnh xÊu g× n÷a ë MÌn? HS : hung hăng khoác lác trước kẻ yếu nhưng lại hèn nhát, run sợ trước kẻ mạnh. GV : Tuy kÎ chÞu hËu qu¶ lµ Cho¾t nh­ng ph¶i ch¨ng MÌn kh«ng chÞu hËu qu¶ g× ? < HS : Có, phải ân hận suốt đời > GV : Thái độ của Mèn thay đổi như thế nµo khi Cho¾t chÕt ? < HS : Mèn xót thương, ân hận. > GV : Cã thÓ tha thø cho MÌn kh«ng? HS : có vì Mèn đã nhận ra lỗi lầm Không vì đã làm cho người khác ph¶i chÕt. GV : Có người sẽ tha thứ cho Mèn vì hành động của Mèn nói cho cùng là sự bồng bột trẻ con và Mèn đã thực sự hối hận. Có người không tha thứ cho Mèn vì lỗi lầm do MÌn g©y ra kh«ng thÓ söa ch÷a sai ®­îc. Song, dï thÕ nµo th× biÕt ¨n n¨n hèi lçi còng là điều đáng quý. Cuối truyện là hình ảnh Mèn đứng lặng håi l©u bªn mé b¹n. H·y h×nh dung t©m tr¹ng MÌn lóc nµy. < HS : MÌn d»n vÆt, ©n hËn. MÌn xãt thương cho bạn, Mèn suy nghĩ về cách sống cña m×nh. GV : Sau tất cả những sự việc đã gây ra, nhất là sau cái chết của Choắt, Dế Mèn đã tự rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình. Bµi häc Êy lµ g× ?.  Dế Mèn xót thương, ân hận. -> Mèn rút ra bài học đường đời ®Çu tiªn : kh«ng ®­îc hung h¨ng v× ë GV : Song đó không chỉ là bài học về đời mà hung hăng bậy bạ, có óc mà thãi kiªu c¨ng mµ cßn lµ bµi häc vÒ lßng kh«ng biÕt nghÜ sím muén còng mang nhân ái. Chắc hẳn khi đứng trước nấm mồ vạ vào thân. của bạn, Mèn đã tự hứa với mình sẽ bỏ thói ngông cuồng dại dột, sẽ yêu thương, quan tâm đến mọi người để không bao giờ gây ra lçi lÇm nh­ thÕ. Sù ¨n n¨n hèi lçi vµ lßng xãt thương chân thành của Mèn giúp ta nhận ra MÌn kh«ng ph¶i lµ mét kÎ ¸c, kÎ xÊu. Cã lÏ. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. chúng ta đều cảm thông và tha thứ cho lỗi lầm của Dế Mèn và tin rằng bài học đầu đời ®Çy ý nghÜa nµy sÏ gióp MÌn sèng tèt h¬n vµ bước đi vững vàng trên con đường phía trước. GV : néi dung cña bµi v¨n nµy lµ g× ? h·y nãi ng¾n gän b»ng mét vµi lêi v¨n? < häc sinh tr×nh bµy >GV : nÐt nghÖ thuËt nµo næi bËt? - NghÖ thuËt miªu t¶ loµi vËt r©t sinh động - C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, hÊp dÉn - Ng«n ng÷ chÝnh x¸c, giµu chÊt t¹o h×nh. GV : C¸ch kÓ chuyÖn b»ng ng«i thø nhÊt ( để nhân vật tự kể chuyện) có gì hay? H: đọc ghi nhớ.. * Ghi nhí sgk. Hoạt động 4: Hướng dẫn học bài - N¾m v÷ng kiÕn thøc. - Đọc trước bài phó từ. D- Rót kinh nghiÖm : - Đây là văn bản truyện ngắn đầu tiên trong chương trình ngữ Văn 6. - cách tiếp cận với tác phẩm khác nhau và nhân vật trong văn bản cũng khác nhau - học sinh hiêu bài , thời gian phù hợp. Ngµy so¹n : 02/01 TiÕt 79 :. ND 05/01 TiÕng viÖt. Phã tõ A. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh : 1. KiÕn thøc - N¾m v÷ng c«ng dông vµ ý nghÜa cña phã tõ 2. Kü n¨ng - BiÕt sö dông phã tõ mét c¸ch linh ho¹t vµ hîp lý 3. Thái độ - Cã ý thøc rÌn luyÖn c¸ch ding phã tõ.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… - Học sinh: Đọc trước bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : ? Vẽ mô hình và điền các cụm động từ, cụm tính từ trong các câu (a),(b) SGK – 12 Häc sinh lªn b¶ng lµm : Phần trước PhÇn trung t©m đã ®i còng ra vÉn ch­a thÊy thËt lçi l¹c soi gương rÊt ­a nh×n to rÊt bướng 3. Bµi míi :. PhÇn sau NhiÒu n¬i Những câu để ®­îc ra. Hoạt động của GV - HS. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu phó từ. I . Phã tõ lµ g×?. - GV : Từ mô hình trên, hãy xác định c¸c tõ in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng tõ lo¹i nµo? HS : Bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ - Vd: đã, cũng, vẫn, rất đứng trước ? GV : Những từ in đậm đứng ở vị trí nào động từ, tính từ. trong côm tõ ? được, ra,… đứng sau động từ, HS : Đứng ở vị trí trước ( đã, cũng, chưa, ch¼ng,…) vµ sau ( ®­îc, ra,…) trong côm tÝnh tõ. động từ, tính từ.  Phã tõ  GV : Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm víi động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động * Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho tõ, tÝnh tõ ®­îc gäi lµ phã tõ. động từ, tính từ. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu các loại II . Các loại phó từ : 1. Phó từ đứng trước động từ, tính phã tõ GV : Dùa vµo vÞ trÝ cña phã tõ trong côm tõ, tõ : Thường bổ sung các ý nghĩa cã thÓ chia thµnh 2 lo¹i phã tõ nh­ thÕ nµo? HS : Chia 2 lo¹i: - quan hệ thời gian : đã, từng, - Phó từ đứng trước động từ, tính đang, sắp.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. tõ - Phó từ đứng sau động từ, tính từ. - mức độ : rất, hơi,… - sự tiếp diễn tương tự : cũng, vẫn, cứ, đều,… GV : yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 1, 2, 3 - sự phủ định : không, chưa, /SGK * 13. §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i ch¼ng,… - sự cầu khiến : hãy, đừng,… C¸c lo¹i phã tõ : Phó từ đứng Phã tõ trước đứng sau Chỉ quan hệ thời đã, đang, sẽ gian Chỉ mức độ rÊt, h¬i, qu¸ l¾m, qu¸ ChØ sù tiÕp diÔn còng, vÉn tương tự Chỉ sự phủ định không, chưa Chỉ sự cầu khiến đừng, chớ ChØ kÕt qu¶ vµ ra,vµo, lªn hướng ChØ kh¶ n¨ng ®­îc Học sinh đọc phần ghi nhớ 2 SGK * 14 Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập. Häc sinh lµm bµi t¹i líp: tt 1 2 3 4 5 6 7. ý nghÜa ChØ quan hÖ thêi gian Chỉ mức độ ChØ sù tiÕp diÔn tương tự Chỉ sự phủ định ChØ sù cÇu khiÕn ChØ kÕt qu¶ vµ hướng ChØ kh¶ n¨ng. Phã tõ đã, ®ang, đương, sắp, đã còn, đều, lại, còng kh«ng. 2. Phó từ đứng sau động từ, tính tõ: Thường bổ sung các ý nghĩa: - mức độ : quá, lắm,.. - kh¶ n¨ng: ®­îc,.. - kết quả và hướng :được, ra, vẫn, lªn, xuèng. * Ghi nhí sgk. III . LuyÖn tËp: Bµi 1 SGK * 14 Bước 1 : gạch chân các phó từ Bước 2 : kẻ bảng gồm 2 cột (Phã tõ / ý nghÜa) BTVN : 2, 3 - SGK * 15 4, 5 - SBT * 5. ra ®­îc. Hoạt động 4: Hứơng dẫn học bài: - Häc thuéc kiÕn thøc, lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi : T×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. D- Rót kinh nghiÖm : Ôn lại phần cụm nên HS dễ hiểu bài. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. TuÇn 20 Ngµy so¹n 05/01 TiÕt: 80:. Lê Thị Thủy. ND 06/01 TËp lµm v¨n t×m hiÓu chung vÒ v¨n miªu t¶. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc - Nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sâu vào một số thao t¸c chÝnh nh»m t¹o lËp lo¹i v¨n b¶n nµy. 2. Kü n¨ng - NhËn diÖn ®­îc nh÷ng ®o¹n v¨n, bµi v¨n miªu t¶. 3. Thái độ - Hiểu được những tình huống nào thì người ta dùng văn miêu tả. B. ChuÈn bÞ - Gv: SGK, SGV , bµi so¹n. - HS: ChuÈn bÞ bµi C. Các bước lên lớp. 1. ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 2. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ phã tõ? Cho vÝ dô minh ho¹? - Có mấy loại phó từ? Phó từ đứng trước động từ, tính từ bổ sung ý nghĩa về gì cho động từ, tính từ? Phó từ đứng sau động từ, tính bổ sung ý nghĩa về gì cho động từ, tính từ? Cho ví dụ phó từ có ý nghĩa chỉ sự tiếp diễn tương tự? Đặt câu với phó từ đó. 3. Bµi míi: - Giới thiệu bài: Hoạt động giảng dạy bài mới. Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu thế I. Bài học 1. ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? nµo lµ v¨n miªu t¶. - Gi¸o viªn dïng v¨n b¶n: Bµi häc ®­êng đời đầu tiên làm dẫn chứng. VÝ dô: Văn bản bài học đường đời đầu. ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt, tõ ng÷ miªu t¶ tiªn. h×nh ¶nh DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t? (gi¸o viªn chia * DÕ mÌn: bảng làm hai cho học sinh dễ đối chiếu để - Chàng Dế thanh niên cường nhËn xÐt) tr¸ng. - §«i cµng mÉm bãng. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy - Vuèt: Cøng, nhän ho¾t - C¸nh dµi kÝn tËn chÊm ®u«i - Cả người rung rinh một màu n©u bãng mì - §Çu to næi tõng t¶ng - Râu dài rất đỗi hùng dũng. ? Qua chi tiÕt tõ ng÷ võa miªu t¶. Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh cña hai chó DÕ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi v¨n miªu t¶ cña t¸c gi¶ T« Hoµi?. => Chú Dế khoẻ mạnh, đẹp trai, ­a nh×n. * DÕ cho¾t: - Người gầy gò, dài lêu nghêu... - C¸nh ng¾n cñn, hë c¶ m¹ng. - giáo viên đa ra tình huống trong sách sườn gi¸o khoa/15 (HSTL: Nhãm 1,2 t×nh huèng 1; - §«i cµng bÌ bÌ, nÆng nÒ ... nhãm 3,4 t×nh huèng 2; nhãm 5,6 t×nh huèng - R©u ria côt cã mét mÈu .. 3). => Chó DÕ gÇy cßm, èm yÕu, - Sau khi häc sinh tr×nh bµy c¸c t×nh xÊu xÝ. huống xong giáo viên chốt: Như vậy các em đã dïng v¨n miªu t¶ trong nh÷ng t×nh huèng trªn. ? VËy thÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? Muèn t¶ hay, đúng, chính xác ta cần phải làm gì? ? Hãy nêu một số tình huống khác tương 2. Ghi nhớ: Học sách giáo khoa/16 tù víi ba t×nh huèng trªn? => ChuyÓn ý: §Ó n¾m v÷ng h¬n vÒ bµi häc chóng ta ®i vµo luyÖn tËp. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập Học sinh nêu yêu cầu của bài tập, sau đó th¶o luËn theo nhãm vµ tr×nh bµy kÕt qu¶.. II. LuyÖn tËp Bài 1/16-17: Hãy đọc các đoạn v¨n tr¶ tr¶ lêi c©u hái §o¹n 1: T¶ h×nh d¸ng, ®iÖu bé của Dế Mèn với đặc điểm nổi bật: to khoẻ và cường tráng. §o¹n 2: T¸i hiÖn h×nh ¶nh chó bé liên lạc (Lượm) với đặc điểm nổi bËt: Mét chó bÐ nhanh nhÑn, vui vÎ, hån nhiªn.. §o¹n 3: Miªu t¶ c¶nh mét vïng bãi ven ao, hồ ngập nớc sau mùa mưa với đặc điểm nổi bật: Các loài ? Bµi tËp 2 yªu cÇu nh­ thÕ nµo? chim đến săn mồi sinh động, ồn ào, - Häc sinh nªu yªu cÇu vµ lµm gi¸o viªn nhËn huyªn n¸o. xÐt, söa sai nÕu cã. Bµi 2/17:. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy a. Cảnh mùa đông đến: - Không khí rét mướt, gió bấc vµ m­a phïn. - Phun dµi, ng¾n ngµy. - Bµu trêi lu«n ©m u: Nh­ thÊp xuèng, Ýt thÊy tr¨ng sao, nhiÒu m©y và sương mù. - C©y cèi tr¬ träi, kh¼ng khiu: l¸ vµng rông nhiÒu ... Mïa cña hoa: §µo, mai, mËn, m¬, hoa hång vµ nhiÒu loµi hoa kh¸c chuẩn bị cho mùa xuân đến. b. Có thế nêu một vài đặc điểm næi bËt cña khu«n mÆt mÑ nh­: - Sáng và đẹp - HiÒn hËu vµ nghiªm nghÞ - Vui vÎ, lo ©u vµ tr¨n trë.. 4. Cñng cè: Häc sinh nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 5. DÆn dß: Häc thuéc bµi: lµm thªm bµi tËp sau: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n t¶ c¶nh mïa hÌ đến. Soạn bài “Sông nước Cà Mau” và bài “So Sánh” D. Rót kinh nghiÖm: Qua bµi tËp thùc hµnh, gi¸o viªn cã thÓ ngay tõ ®Çu cho häc sinh nhËn biÕt c¬ b¶n về cách miêu tả trong thể loại này là dù tả cảnh hay tả người đều phải theo một trình tự nhất định. Tả cảnh: từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thể Tả người: Từ hình dáng bên ngoài đến tính cách bên trong.. Ngµy so¹n : 08/ 01 TiÕt 81,82:. ND 11/ 01 V¨n b¶n. sông nước cà mau. A. Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh; 1. KiÕn thøc - Cảm nhận được sự phong phú và đặc điểm của cảnh thiên nhiên sông nước Cà Mau. 2. Kü n¨ng. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong bài văn. 3. Thái độ - Yêu quý người lao động. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô, - Häc sinh: So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : GV : Trước nấm mồ của Dế Choắt, Dế Mèn có những tâm trạng và những suy nghĩ thÕ nµo? Bµi häc ®Çu tiªn cña DÕ MÌn lµ g×? HS : Lªn b¶ng tr¶ lêi: - Tâm trạng: Xót thương, day dứt, ân hận. - Suy nghÜ: vÒ bµi häc mµ DÕ Cho¾t d¹y cho m×nh. - Bài học đầu tiên: Không được hung hăng bậy bạ, phải biết yêu thương người khác. 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên - học sinh. Nội dung cần đạt. I. Giíi thiÖu chung: - T¸c gi¶: §oµn Giái ( 1925GV: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ §oµn 1989), quª TiÒn Giang. - Tác phẩm: Thường víêt về Giái? * Häc sinh: Tr×nh bµy c¸c ®iÓm trong SGK cuéc sèng, thiªn nhiªn vµ con người Nam Bộ. vµ nh÷ng th«ng tin ngoµi SGK ( nÕu biÕt ). - Bài sông nước Cà Mau trích từ  HS: §äc phÇn tãm t¾t trong SGK/20. chương XVIII của truyện “ Đất rừng phương nam”- 1 trong nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c viÕt cho thiếu nhi đã được chuyển thÓ thµnh phim truyÒn h×nh ®­îc nhiều người yêu thích . Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - tìm hiểu văn II.Đọc - tìm hiểu bố cục: b¶n 1. §äc Gv: Hướng dẫn đọc văn bản. - Gi¶i thÝc c¸c tõ khã trong sgk. Gv: v¨n b¶n sncm n»m trong cuèn truyÖn dµi. NÕu t¸ch ra, v¨n b¶n nµy cã cÊu t¹o nh­ mét bµi văn tả cảnh. ở đây, cảnh sông nước Cà Mau được t¶ theo tr×nh tù: - ấn tượng ban đầu về toàn cảnh. - C¶nh kªnh r¹ch, s«ng ngßi. - C¶nh chî N¨m C¨n. Hãy xác định các đoạn văn tương ứng?. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản. III. T×m hiÓu v¨n b¶n:. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 3.Bè côc: 3 phÇn: - Từ đầu -> màu xanh đơn điệu. - Tiếp đến khói sóng ban mai. - PhÇn cßn l¹i.. 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. GV giới thiệu: Cảnh sông nước Cà Mau hiện lên qua c¸i nh×n vµ sù c¶m nhËn hån nhiªn, tß mß của chú bé An- nhân vật chính,người kể chuyệnkhi lên đường lưu lạc tìm gia đình.. 1. ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau ( cảnh bao qu¸t):. GV: Nh÷ng h×nh ¶nh næi bËt nµo cña thiªn nhiên Cà Mau gợi cho con người nhiều ấn tượng khi ®i qua vïng nµy? GV: Ngoµi h×nh ¶nh cßn cã ©m thanh g×? HS GV: Những ấn tượng đó được tác giả cảm nhËn cña nh÷ng gi¸c quan nµo? HS: ThÞ gi¸c, thÝnh gi¸c. GV: Em h×nh dung nh­ thÕ nµo vÒ c¶nh sông nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận của bÐ An? HS: NhiÒu s«ng ngßi, c©y cá, phñ kÝn mµu xanh. GV: Chỉ một đoạn văn ngắn nhưng đã gây ấn tượng cho người đọc về một vùng không gian réng lín, mªnh m«ng víi s«ng ngßi, kªnh r¹ch to¶ r¨ng chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn. TÊt c¶ ®­îc bao chùm trong màu xanh: xanh trời, xanh nước, xanh c©y vµ trong tiÕng r× rµo bÊt tËn cña nh÷ng khu rõng xanh ng¸t bèn mïa, trong tiÕng r× rµo miên man của sóng biển ngày đêm không ngớt vọng về. Sông nước Cà Mau hiện lên với vẻ đẹp nguyªn s¬, ®Çy hÊp dÉn vµ bÝ Èn.. - S«ng ngßi, kªnh r¹ch chi chÝt nh­ m¹ng nhÖn. - Trời, nước, cây toàn một sắc xanh. - ¢m thanh r× rµo cña giã, cña rừng, của sóng biển đều đều ru vç triÒn miªn.. - HS đọc đoạn 2:. 2. C¶nh s«ng ngßi, kªnh r¹ch Cµ Mau:. GV: Trong ®o¹n v¨n t¶ c¶nh s«ng ngßi, kªnh rạch, tác giả đã làm nổi bật những nét độc đáo nµo cña c¶nh? - Độc đáo trong cách đặt tên HS: Tên sông, tên đất, dòng chảy Năm Căn, sông, tên đất. rõng ®­íc N¨m C¨n. D©n d·, méc m¹c theo lèi GV: Tên sông, tên đất độc đáo ở chỗ nào? d©n gian. HS: R¹ch M¸i GiÇm( cã nhiÒu c©y m¸i giÇm), kªnh bä m¾t( cã nhiÒu con bä m¾t), N¨m Căn ( nhà năm gian), Cà Mau ( nước đen) GV: Cách đặt tên của dòng sông, con kênh và vùng đất đã cho ta thấythiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, phong phú, đa dạng và con người sèng gÇn gòi, g¾n bã víi thiªn nhiªn thÕ nªn người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điêm riêng biÖt mµ thµnh tªn. GV: ở đoạn tiếp theo, tác giả tập trung tả - Độc đáo trong dòng chảy Năm. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. con s«ng N¨m C¨n vµ rõng ®­íc. Dßng s«ng C¨n: ®­îc miªu t¶ b»ng nh÷ng chi tiÕt næi bËt nµo? + Nước ầm ầm đổ như thác. HS: T×m chi tiÕt. + Cá hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa những đầu sãng tr¾ng. GV: NhËn xÐt vÒ dßng ch¶y N¨m C¨n? Réng lín, hïng vÜ. - Độc đáo trong rừng đước Năm GV: Rừng đước hiện lên như thế nào? đọc Căn: ®o¹n v¨n miªu t¶? + Dùng cao ngÊt nh­ hai d·y trường thành vô tận. HS: §äc ®o¹n v¨n miªu t¶. GV: Có lẽ ấn tượng nhất là màu xanh rừng + Ngọn bằng tăm tắp, lớp này đước.Nhận xét những nấc bậc màu xanh lúc ẩn chồng lớp kia, đắp từng bậc màu lúc hiện loà nhoà trong sương mù và khói sóng xanh.. ban mai gợi tả những lớp cây đước từ non đến già + Thiên nhiên hoang sơ, bí ẩn, nối tiếp nhau từ bao đời. Không chỉ tinh tế trong hùng vĩ, rộng lớn. c¸ch dïng tÝnh tõ chØ mµu s¾c, t¸c gi¶ cßn tinh tÕ trong cách sử dụng động từ. Các cụm từ “ thoát qua” “đổ ra” “xuôi về” đều chỉ hoạt động của con thuyÒn nh­ng ë nh÷ng tr¹ng th¸i kh¸c nhau: Từ trạng thái vượt qua nơi khó khăn, nguy hiểm đến trạng thái từ nơi hẹp ra nơi rộng rồi đến trạng th¸i nhÑ nhµng tr«i trªn s«ng. N¨ng lùc quan s¸t vµ miªu t¶ tµi t×nh, c¸ch sö dông tõ ng÷ chÝnh xác của tác giả đã tái hiện rõ nét bức tranh gần của cảnh sông nước Năm Căn. Chuyển: Cà Mau không chỉ độc đáo ở cảnh thiên nhiên sông nước mà còn hấp dẫn ở cảnh 3.C¶nh chî N¨m C¨n: sinh hoạt lao động của con người. GV: Quang c¶nh chî N¨m C¨n võa quen - Quen thuéc: Gièng c¸c chî kÒ thuéc, võa l¹ lïng. V× sao cã thÓ nãi nh­ vËy? biÓn vïng Nam Bé: tóp lÒu l¸ thô sơ, những đống gỗ cao. - L¹ lïng: bÒ thÕ, trï phó, nhén nhÞp, rùc rì, nhiÒu hµng ho¸, GV: C¸ch liÖt kª c¸c chi tiÕt hiÖn thùc gióp nhiÒu d©n téc… em h×nh dung ntn vÒ chî N¨m C¨n? Cảnh tượng đông vui, tấp nập, độc đáo và hấp dẫn. GV: Qua bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con người vùng sông nước Cà Mau, nhận xét gì về Qua bức tranh sông nước t×nh c¶m cña nhµ v¨n? Cµ Mau, ta nhËn thÊy t¸c gi¶ lµ người am hiểu cuộc sống nơi ®©y, cã tÊm lßng g¾n bã víi mảnh đất này. GV: Qua ®o¹n trÝch, em c¶m nhËn ®­îc g× về vùng đất này? - Thiên nhiên phong phú, hoang sơ mà tươi đẹp. - Cuéc sèng sinh ho¹t nhén nhÞp, hÊp dÉn.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. GV: Em häc tËp ®­îc g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ c¶nh tõ v¨n b¶n SNCM? - Quan s¸t tØ mØ, so s¸nh nhËn xÐt tinh tÕ, chÝnh x¸c. HS: Quan s¸t kÜ, dïng tõ chÝnh x¸c. GV:Ngoµi n¨ng lùc quan s¸t cÇn cã yÕu tè g× n÷a? HS: T×nh c¶m say mª, g¾n bã víi tù nhiªn, cuéc sèng. H: §äc ghi nhí * Ghi nhí SGK Hoạt động 5: Hướng dẫn học bài: - Häc thuéc kiÕn thøc - ChuÈn bÞ bµi: So s¸nh. D- Rót kinh nghiÖm : Đây là văn bản khá dài nên giáo viên cần phải dẫn HS dễ hiểu và kịp thời gian. Ngµy so¹n : 09/ 01 TiÕt 83:. ND 12 /01 TiÕng viÖt. so s¸nh A.Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - Củng cố kiến thức về phép tu từ so sánh đã học ở bậc tiểu học. - Më réng, n©ng cao kiÕn thøc: cÊu t¹o cña phÐp so s¸nh 2. Kü n¨ng - Bݪt sö dông phÐp so s¸nh hîp lý, cã hiÖu qu¶. 3. Thái độ - Có ý thức sử dụng phép so sánh thích hợp trong các trường hợp cần so sánh. B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: - Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô. - Học sinh: Đọc trước bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - Mét häc sinh lªn b¶ng lµm BT 1/ 14,15. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. - Một học sinh đọc bài 2/15 Gv nhËn xÐt cho ®iÓm. 3. Bµi míi : Hoạt động của giáo viên học sinh. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu thế nào lµ so s¸nh G: Treo b¶ng phô H: đọc 2 vd 1,2 trên bảng phụ ? T×m nh÷ng tËp hîp tõ cã chøa h×nh ¶nh so s¸nh? H: đọc vd 3 a. TËp hîp tõ chøa h×nh ¶nh so s¸nh lµ: “ TrÎ em” vµ “ Nh­ bóp trªn cµnh” b. “rừng đước” và “hai dãy trường thành v« tËn” ? Trong mçi phÐp so s¸nh trªn nh÷ng sù vËt, sù nµo ®­îc so s¸nh víi nhau? - TrÎ em so s¸nh víi bóp trªn cµnh. - Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt so víi d·y trường thành vô tận. ? V× sao l¹i cã thÓ so s¸nh nh­ vËy?. ? So sánh như vậy nhằm mục đích gì?. Nội dung cần đạt. I.So s¸nh lµ g×? 1. VÝ dô a. TrÎ em nh­ bóp trªn cµnh. b. Rõng ®­íc dùng lªn cao ngÊt nh­ hai dãy tường thành vô tận.. 2. NhËn xÐt. - Dựa vào sự tương đồng (giống nhau về h×nh thøc, tÝnh chÊt, vÞ trÝ, chøc n¨ng…) gi÷a sù vËt, sù vÞªc nµy víi sù vËt sù viÖc kh¸c. - Mục đích: Tạo hình ảnh mới mẻ cho sự vËt, sù vÞªc quen thuéc gîi c¶m gi¸c cô thÓ hÊp dÉn.. H: đọc vd 3SGK VD 3: So s¸nh con mÌo víi con Hæ ? Hai con vËt nµy cã ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c nhau? So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này - Gièng vÒ h×nh thøc l«ng v»n. víi sù vËt, sù viÖc kh¸c. - Kh¸c vÒ tÝnh chÊt: mÌo hiÒn, hæ d÷. ? ThÕ nµo lµ sù so s¸nh? VÝ dô? H: đọc. Ghi nhí 1 SGK/24. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu cấu tạo II. Cấu tạo của phép so sánh: cña phÐp so s¸nh. ? Qua nh÷ng vÝ dô trªn ta thÊy trong phÐp so s¸nh gåm cã mÊy vÕ? - Nh­ vËy trong phÐp so s¸nh bao giê còng cã hai vÕ (vÕ A sù vËt ®­îc so s¸nh) vµ vÕ B sự vật dùng để so sánh. Giữa hai vế có thể có từ, tổ hợp từ chỉ phương diện so sánh và từ so. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. sánh-> Từ , tổ hợp từ chỉ phương diện so 1. §iÒn nh÷ng tËp hîp tõ, chøa h×nh ¶nh s¸nh ( h×nh thøc , vÞ trÝ, chøc n¨ng…) so s¸nh trong c¸c c©u ë phÇn 1 vµo m« h×nh.. HS đọc và trả lời câu hỏi SGK/24. Gv: ở hai ví dụ trên đều dùng phép so sánh. VËy thÕ nµo lµ so s¸nh? HS: Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vËt, sù viÖc kh¸c.. VÕA (sù vËt ®­îc ss. Ph diÖn so s¸nh. trÎ em Rõng ®­íc. Dùng lªn cao ngÊt. Tõ so VÕB s¸nh (sù vËt dïng so s¸nh) Nh­ Bóp trªn cµnh Nh­ Hai d·y tt v« tËn. 2. CÊu t¹o phÐp so s¸nh ë c©u sau cã g× đặc biệt? - Vế B được đảo lên trước vế A.. ? Nªu cÊu taä cña phÐp so s¸nh trong thùc tÕ mô hình có thể thay đổi như thế nào? *Ghi nhí 2SGK/25. Hoạt động 3: Hướng dẫn luỵên tập. III. LuyÖn tËp:. Bµi 1 SGK/25. a. So sánh đồng loại Yªu cÇu: - người với người: Với mỗi mẫu so sánh, học sinh tìm ít nhất Người là cha, là bác, là anh mét vÝ dô. Qu¶ tim lín läc tr¨m dßng m¸u nhá. b. So s¸nh kh¸c lo¹i §«i ta nh­ löa míi nhen Như trăng mới mọc, như đèn mới khêu. ( a.So sánh đồng loại: Ca dao). - So sánh người với người: - Đường nở ngực những hàng dương nhỏ, Người là Cha, là Bác, là Anh đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm. ( Tố Quả tim lớn lọc trăm dòng máu đỏ. H÷u) - So s¸nh vËt víi vËt: ®­êng v« xø NghÖ quanh quanh non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ. b.So s¸nh kh¸c lo¹i: - So sánh vật với người, người với vật. + TiÕng suèi trong nh­ tiÕng h¸t xa Tr¨ng lång cæ thô, bãng lång hoa. + Thân em như chẽn lúa đòng đòng Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai. - So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng, trừu Bµi 2 SGK/26. tượng với cụ thể: - KhoÎ nh­ voi.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ +Quê hương là chùm khế ngọt. + Đất nước như vì sao.. Lê Thị Thủy - §en nh­ than. - Tr¾ng nh­ tuyÕt. - Cao nh­ nói. Bµi 3 SGK/26. Học sinh đọc hai văn bản, gạch chân hoặc đánh dấu những câu văn có sử dụng so sánh råi viÕt l¹i vµo vë bµi tËp. Bµi tËp thªm. Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu các kiểu so s¸nh G: Treo b¶ng phô: “ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.” - Trần Quốc MinhH: đọc ví dụ. ? Trước khi phân tích vd này em hãy nhắc lại các từ so sánh đã được học ở tiết trước? H: Như, như là, bằng, tựa, hơn, tưởng,… ? Em h·y cho biÕt trong ®o¹n th¬ cña TrÇn Quèc Minh cã xuÊt hiÖn nh÷ng c¸c tõ so s¸nh Êy kh«ng? - Không có các từ đó. G: VËy chóng ta cïng t×m hiÓu nh÷ng tõ so s¸nh kh¸c cña phÐp so s¸nh. ? Em h·y t×m c¸c phÐp so s¸nh trong vÝ dô? - PhÐp so s¸nh: “ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia…chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con” vµ “mÑ lµ ngän giã…”. ? trong phÐp so s¸nh nµy t¸c gi¶ cã sö dông tõ so s¸nh kh«ng? ? Tương tự như vậy em hãy chỉ ra vế A và B cña phÐp so s¸nh thø 2? ? Em hãy xác định từ so sánh? ? Em h·y cho biÕt c¸c tõ so s¸nh trong hai phÐp so s¸nh nµy cã g× kh¸c nhau? - Kh¸c nhau: + Ch¼ng b»ng: lµ vÕ A kh«ng b»ng vÕ B. + Lµ: vÕ A b»ng vÕ B ? Ngoµi nh÷ng tõ ng÷ nµy th× cßn cã nh÷ng tõ ng÷ nµo kh¸c chØ ý so s¸nh. ? trước hết em hãy tìm những từ chỉ ý so sánh ngang b»ng? - So s¸nh ngang b»ng: lµ, nh­, nh­ lµ,. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. I. C¸c kiÓu so s¸nh: 1. VÝ dô:. * 2 phÐp so s¸nh: - PhÐp so s¸nh 1: + VÕ A: Nh÷ng ng«i sao. + Vế B: Mẹ đã thức. - Tõ so s¸nh: Ch¼ng b»ng. - PhÐp so s¸nh thø 2: + VÕ A: MÑ + VÕ B : ngän giã. + Tõ so s¸nh: lµ. 1.So s¸nh ngang b»ng: A lµ B vd: Em nh­ c©y quÕ gi÷a rõng 20. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. gièng, tùa nh­, nh­ thÓ, bao nhiªu… bÊy nhiªu. ? C¸c tõ chØ ý so s¸nh kh«ng ngang b»ng mµ em gÆp? - So s¸nh kh«ng ngang b»ng: cßn h¬n, ch¼ng b»ng, h¬n, h¬n lµ, kÐm, kÐm h¬n… ? VËy qua tiÕt häc ngµy h«m nay em thÊy cã mấy kiểu so sánh? đó là những kiểu nào? Gv: Cã thÓ kÕt luËn: cã hai kiÓu so s¸nh: ngang b»ng vµ h¬n kÐm. Hs: Cho vÝ dô vÒ h¬n kÐm ngang b»ng. T×m thªmmét vµi tõ so s¸nh ngang b»ng(nh­, tùa, nh­ thÓ…) Hs: Cho vÝ dô vÒ so s¸nh h¬n kÐm( h¬n, kh¸c…). Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu tác dụng cña so s¸nh. H: đọc ví dụ. ? Trong ®o¹n v¨n phÐp so s¸nh cã t¸c dông g× đối với việc miêu tả sự vật sự việc? - Nó giúp cho người đọc , người nghe dễ hình dung vÒ sù vËt, sù viÖc ®­îc miªu t¶. C¸c phÐp so s¸nh:  Cã chiÕc tùa nh­ mòi tªn nhän: vÈn v¬.  Cã chiÕc l¸ nh­ con chim bÞ l¶o đảo…  Cã chiÕc l¸ nh­ thÇm b¶o : hiÖn t¹i.  Cã chiÕc l¸ nh­ sî h·i:…nh­ gần tới mặt đất…cành. Hs: Tr¶ lêi c©u hái 2 theo gîi ý: ? Tác dụng của so sánh đối với miêu tả sự vật, sù viÖc?. ? Tác dụng đối việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết? Gv: NhËn xÐt:  PhÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n giúp người đọc hình dung rõ nét các ®iÖu r¬i cña l¸.. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. th¬m tho ai biÕt ng¸t lõng ai hay. 2. So s¸nh h¬n kÐm ( kh«ng ngang b»ng) A ch¼ng b»ng B. Vd: Con ®i tr¨m nói ngµn khe, Ch­a b»ng mu«n nçi t¸i tª lßng bÇm. * Ghi nhí. II. T¸c dông cña so s¸nh: * VÝ dô SGK PhÐp so s¸nh trong ®o¹n trÝch - cã chiÕc l¸ (rông) tùa mòi tªn nhän. - có chiếc lá như con chim bị lảo đảo. - cã chiÕc l¸ nh­ thÇm b¶o r»ng. - Cã chiÕc l¸ nh­ sî h·i.. - §èi víi viÖc miªu t¶ sù vËt, sù viÖc: T¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh cô thÓ, sinh động giúp người đọc, người nghe dễ h×nh dung vÒ sù vËt, sù viÖc. - Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết, tạo ra những lối nói hàm súc, giúp người đọc dễ nắm bắt tư tưởng tình cảm tác giả gửi gắm.. Ghi nhí SGK/51.. 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ  ThÓ hiÖn quan t©m cña t¸c gi¶ vÒ sù sèng vµ c¸i chÕt. Hs: §äc ghi nhí. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập. Lê Thị Thủy III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1SGK/ 43. a. T©m hån t«i lµ mét buæi tr­a hÌ -> kiÓu so s¸nh ngang b»ng. - T¸c dông: Lµm bËt lªn t×nh yªu quª hương của tác giả. b. Tõ so s¸nh “ch­a b»ng” -> So s¸nh kh«ng ngang b»ng. -> NhÊn m¹nh nçi vÊt v¶, khã nhäc cña những người mẹ có con đi chiến trận. c. Tõ so s¸nh nh­: - KiÓu so s¸nh ngang b»ng.. Hs: Lµm trªn líp. a. So s¸nh ngang b»ng. b. So s¸nh kh«ng ngang b»ng. c. So s¸nh ngang b»ng( c©u 1-2) So s¸nh kh«ng ngang b»ng ( c©u 3-4) Ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp so s¸nh ë Bµi tËp 2SGK/ 43. c©u 1: “ T©m hån t«i…lo¸ng” So s¸nh c¸i trừu tượng với cái cụ thể giúp người đọc cảm - Những động tác thả sào, rút sào rập rµng nhanh nh­ c¾t. nhận rõ nét vẻ đẹp của tâm hồn trẻ thơ vui vẻ, - Dượng Hương Thư như một pho tượng hån nhiªn, trong trÎo, rén rµng… đồng đúc… - Dọc sườn núi về phía trước… Hs: Lµm bµi tËp 2 trªn líp: Phân tích hình ảnh “ Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc” vẻ đẹp cứng cái, m¹nh mÏ, tõng tr¶i… D - Cñng cè dÆn dß: - Häc thuéc phÐp so s¸nh. - Lµm bµi tËp 3,4. - Chuẩn bị bài quan sát tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. E-Rót kinh nghiÖm :. Ngµy so¹n : 11 /01 TiÕt 84:. ND 14/01 TËp lµm v¨n quan sát, tưởng tượng, so sánh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶.(t1). Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 22 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Nguyễn Trường Tộ. Lê Thị Thủy. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - Thấy được vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miªu t¶. 2. Kü n¨ng - BiÕt c¸ch vËn dông c¸c yÕu tè nµy trong khi viÕt bµi v¨n miªu t¶. 3. Thái độ - Yªu thÝch häc vµ rÌn luyÖn viÕt v¨n miªu t¶ B. ChuÈn bÞ cña GV- HS: 1. Gi¸o viªn: §äc SGK, SGV, S¸ch tham kh¶o, soan bµi, b¶ng phô… 2. Học sinh: Đọc trước bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶? - Yêu cầu đối với người víêt văn miêu tả? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Giới thiệu bài: Yêu cầu quan trọng đối với người viết văn miêu tả là phải quan sát kĩ để tìm ra những đặc điểm nổi bật của người cảnh…Song bên cạnh năng lực quan sát, người viết văn miêu tả cần phải biết tưởng tượng, so sánh và nhận xét. Hoạt động của giáo viên – học sinh. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu phần I G: treo b¶ng phô HS đọc các đoạn văn trong SGK/27 HS suy nghĩ đều trả lời câu hỏi:. Nội dung cần đạt. I. Quan sát, tưởng tượng, so sánh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶: 1. VÝ dô §o¹n v¨n 1 §o¹n v¨n 2 §o¹n v¨n 3. 2.NhËn xÐt. ? §o¹n v¨n 1 t¶ c¶nh g×? miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - §o¹n 1: T¶ chµng dÕ cho¾t gÇy gß, được thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào? ốm yếu, đáng thương; các từ: gầy gß, lªu nghªu, bÌ bÌ, nÆng nÒ, ngÈn ngÈn ng¬ ng¬. ? Đoạn 2 tả cảnh gì? đặc điểm nổi bật của đối - Đoạn 2: Tả cảnh đẹp, thơ mộng và tượng miêu tả là gì? được thể hiện qua những từ hùng vĩ của Sông nước Cà mau: Gi¨ng chi chÝt nh­ mµng nhÖn, trêi ng÷, h×nh ¶nh nµo? xanh, nước xanh, rừng xanh, rì rào bÊt tËn, mªnh m«ng, Çm Çm nh­ th¸c… ? Đoạn 3 tả cảnh gì? thể hiện qua những từ ngữ, - Đoạn 3: Tả cảnh mùa xuân đẹp h×nh ¶nh nµo? vui n¸o nøc nh­ ngµy héi, chim rÝu rít, Cây gạo như tháp đèn khổng lồ, ngµn hoa löa, ngµn bóp nÕn, nÕn. Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 23 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>