NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP MƠN GIÁO DỤC QUỐC
PHỊNG - AN NINH CHO HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG
MỤC LỤC
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU
1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA NÂNG
5
CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC
QUỐC PHỊNG - AN NINH TẠI TRƯỜNG TRUNG
HỌC PHỔ THƠNG CẦN ĐƯỚC, TỈNH LONG AN
HIỆN NAY
1.1. Cơ sở lý luận của nâng cao chất lượng học tập mơn giáo
5
dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh trường Trung
học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản nâng cao chất lượng học tập
5
môn giáo dục Quốc phòng – An ninh cho học sinh
trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An
hiện nay
1.1.2. Nâng cao chất lượng học tập mơn giáo dục Quốc phịng
9
– An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần
Đước, tỉnh Long An hiện nay
1.2. Thực trạng và nguyên nhân chất lượng học tập mơn giáo
11
dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh trường Trung
học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
1.2.1. Khái quát về trường và học sinh trường Trung học phổ
thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
1
11
1.2.2. Thực trạng chất lượng học tập môn giáo dục Quốc phòng
14
- An ninh học sinh trường Trung học phổ thông Cần
Đước, tỉnh Long An hiện nay
1.2.3 Nguyên nhân của thực trạng chất lượng học tập mơn giáo
27
dục Quốc phịng - An ninh cho học sinh trường Trung
học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
Chương 2 YÊU CẦU VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG
31
CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP MƠN GIÁO DỤC
QUỐC PHỊNG - AN NINH CHO HỌC SINH
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CẦN ĐƯỚC,
TỈNH LONG AN HIỆN NAY
2.1.
Yêu cầu nâng chất lượng học tâp môn giáo dục Quốc
31
phòng - An ninh cho học sinh trường Trung học phổ
thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
2.1.1. Nâng cao chất lượng mơn Giáo dục Quốc phịng – An
31
ninh phải đáp ứng với các nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc
2.1.2. Yêu cầu đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp
33
giảng dạy, kiểm tra, đánh giá
2.1.3. Yêu cầu xây dựng thái độ, động cơ, phương pháp học tập
33
cho học sinh
2.1.4. Yêu cầu bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên
34
giảng dạy mơn giáo dục Quốc phịng – An ninh
2.1.5. Yêu cầu công tác lãnh đạo, chỉ đạo
35
2.1.6. Yêu cầu tăng cường cơ sở vật chất
36
2.1.7. Phối hợp các lực lượng, tổ chức trong việc nâng cao chất
37
lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh
2.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng học tập giáo dục
Quốc phòng - An ninh cho học sinh trường Trung học
2
38
phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
2.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, ban giám hiệu
38
về nâng cao chất lượng môn học giáo dục Quốc phịng An ninh ở trường Trung học phổ thơng Cần Đước, tỉnh
Long An hiện nay
2.2.2. Thường xuyên đổi mới hình thức phương pháp dạy và
40
học môn học giáo dục Quốc phòng - An ninh cho học
sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước,tỉnh Long
An hiện nay
2.2.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên giáo dục Quốc
47
phòng - An ninh ở trường Trung học phổ thông Cần
Đước, tỉnh Long An hiện nay
2.2.4. Phát huy tính năng động chủ quan của học sinh đối với
50
mơn học giáo dục Quốc phịng – An ninh ở trường Trung
học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
2.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy mơn giáo
51
dục Quốc phịng - An ninh ở trường Trung học phổ thông
Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
54
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
57
PHỤ LỤC
58
3
PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
Giáo dục Quốc phòng – An ninh là một bộ phận quan trọng của nền Giáo
dục Quốc gia, nhằm thống nhất nhận thức về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây
dựng con người mới xã hội chủ nghĩa có sự phát triển tồn diện. Việc giáo dục
Quốc phòng – An ninh cho học sinh là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong hệ
thống giáo dục, góp phần bồi dưỡng cho thế hệ trẻ những kiến thức cơ bản về
nghệ thuật đánh giặc giữ nước của ông cha ta, về đường lối quân sự, quốc phòng
của Đảng và nhà nước, về kỷ năng quân sự để sẵn sàng tham gia vào lực lượng
vũ trang khi cần thiết, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh Tổ quốc trong
thời kỳ mới. Giáo dục Quốc phòng – An ninh cho học sinh là nhiệm vụ quan
trọng, nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung, học sinh nói riêng về lịng u
nước, u chủ nghĩa xã hội, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, tư duy và
kiến thức quân sự, chuẩn bị nhân lực và đào tạo nhân tài để kịp thời động viên
khi có tình huống xẩy ra. Vì vậy, bênh cạnh nâng cao chất lượng đào tạo về
chuyên môn, trường Trung học phổ thông Cần Đước rất coi trọng chất lượng
học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh trong nhà trường.
Trường Trung học phổ thông Cần Đước là một đơn vị giáo dục nằm trên địa
bàn huyện Cần Đước, tỉnh Long An, nơi có bề dày truyền thống trong sự nghiệp
đánh giặc giữ nước, đã được Bác Hồ tặng 10 chữ vàng: “Long An trung dũng,
kiên cường, toàn dân đánh giặc”. Việc thực hiện nhiệm vụ quang trọng, cấp bách
trong chiến lược đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, Nhà trường
ln giáo dục cho học sinh của trường Trung học phổ thông Cần Đước lòng yêu
nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý thức tổ chức kỉ luật, tinh thần tập thể, tư duy và
kiến thức quân sự, chuẩn bị nhân lực và đào tạo nhân tài cho nhiệm vụ bảo vệ tổ
quốc. Đó cũng là một trong những nội dung giáo dục toàn diện trong nhà trường,
góp phần hình thành nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Mặt khác, thông
qua Giáo dục Quốc phịng – An ninh trường Trung học phổ thơng Cần Đước đã
trang bị kiến thức, ý thức xây dựng bảo vệ Tổ quốc, góp phần nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Đồng thời cũng đạt nhiều
4
thành tích tốt trong Hội thao quốc phịng cấp Huyện và cấp Tỉnh. Bênh cạnh đó
cịn một số các em học sinh Trung học phổ thơng chưa có khái niệm đúng đắn về
mơn học này nên cịn nhiều bỡ ngỡ khi tiếp cận. Một bộ phận giáo viên và cán bộ
cịn xem mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh là “mơn học phụ”. Song những
năm gần đây ngồi việc thay đổi nội dung chương trình mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh của bộ giáo dục và đào tạo cũng như tình trạng thiếu cơ sở vật
chất, chất lượng đội ngũ giáo viên còn hạn chế, chưa qua Trường lớp ít có kinh
nghiệm thực tế… đã làm ảnh hưởng đến mơn học Giáo dục Quốc phịng – An
ninh. Vì vậy, để nâng cao hơn nữa chất lượng học tập mơn giáo dục Quốc phịng
– An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, đáp ứng yêu cầu,
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, bản thân là một giáo viên giáo dục
Quốc phòng – An ninh, đồng thời là học viên văn bằng 2 lớp Giáo viên Quốc
phịng – An ninh khóa 3 Trường Đại học Trần Đại Nghĩa, tôi mạnh dạn chọn đề
tài: “Nâng cao chất lượng học tập môn giáo dục Quốc phịng–An ninh cho học
sinh Trường trung học phổ thơng Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay” làm khóa
luận tốt nghiệp của mình.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Trong những năm qua có nhiều cơng trình nghiên cứu viết về mơn học giáo
dục Quốc phịng – An ninh ở trường Trung học phổ thông như : Võ Thị Như
Hằng với đề tài: “Nâng cao kết quả học tập lý thuyết mơn giáo dục Quốc Phịng
– An ninh bằng phương pháp thảo luận nhóm cho học sinh Trung học phổ thông
năm 2012”; Trần Văn Diện với đề tài “Nâng cao chất lượng cơng tác Giáo dục
Quốc phịng – An ninh ở các trường Trung học phổ thông tại huyện Đức Hòa,
tỉnh Long An năm 2015” Đại tá – Vụ trưởng giáo dục Quốc Phòng – An ninh
Nguyễn Văn Huận với đề tài “Những giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên
giáo dục Quốc phòng năm 2003”; Đại tá – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Quốc phòng
– An ninh Hà Văn Cơng với đề tài “Kiện tồn tổ chức biên chế cán bộ quản lý,
giảng viên Giáo dục Quốc phòng ngành giáo dục – đào tạo năm 2008”; Phan
Việt Linh với đề tài “phương pháp phân tích tổng hợp giáo dục pháp luật trong
giảng dạy môn Giáo dục Quốc phịng – An ninh năm 2011”; Trần Chí Trung
5
Lĩnh với đề tài “Một vài kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng giáo
dục Quốc phòng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Long
Thành, tỉnh Đồng Nai”… Bên cạnh đó cịn rất nhiều chun đề và đề tài khác về
công tác Giáo dục Quốc phòng – An ninh của nhiều tác giả khác nhau. Tuy nhiên
chưa có đề tài nào liên quan đến nâng cao chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh cho học sinh ở trường Trung học phổ thơng nói chung và trường
Trung học phổ thơng Cần Đước, tỉnh Long An nói riêng. Chính vì vậy có thể khẳng
định Nâng cao chất lượng học tập môn Giáo dục Quốc phòng – An ninh cho học
sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An là đề tài đầu tiên nghiên
cứu về vấn đề này.
3. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở luận giải, lý luận về chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng
– An ninh, đánh giá thực trạng chất lượng học tập môn Giáo dục Quốc phịng – An
ninh tại trường Trung học phổ thơng Cần Đước, tỉnh Long An. Từ đó đề xuất một
số giải pháp thiết thực nhằm góp phần nâng cao chất lượng học tập mơn Giáo dục
Quốc phịng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh
Long An trong thời gian tới.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận giải cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng, tìm ra ngun nhân từ đó phân
tích u cầu và đề xuất một số giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng học tập
mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông
Cần Đước.
5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh
trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay.
* Đối tượng nghiên cứu
Nâng cao chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học
sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay.
6
6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài là tập trung nghiên cứu về những nội dung liên quan đến chất lượng
học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh từ năm 2012 đến nay, cụ thể như:
hoạt động giảng dạy, học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh ở trường Trung
học phổ thông Cần Đước hiện nay.
7. Các phương pháp nghiên cứu cơ bản
Dựa vào phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, quan điểm của đảng và nhà nước về đổi mới phương pháp nâng cao chất
lượng giảng dạy theo hướng tích cực.
Các phương pháp cụ thể: Phương pháp phân tích và tổng hợp; Phương pháp
điều tra xã hội học
8. Đóng góp của đề tài
Đề tài góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về nâng cao
chất lượng dạy và học mơn Giáo dục Quốc phịng - An ninh ở Trung học phổ
thông Cần Đước, tỉnh Long An. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu
tham khảo cho việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập mơn “Giáo dục Quốc
phịng - An Ninh” ở Nhà trường nói riêng các trường khác nói chung.
9. Kết cấu của đề tài
Đề tài được kết cấu gồm: phần mở đầu; 2 chương (4 tiết); kết luận và kiến
nghị; danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
7
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HỌC TẬP MƠN GIÁO DỤC QUỐC PHỊNG – AN NINH TẠI TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CẦN ĐƯỚC, TỈNH LONG AN HIỆN NAY
1.1. Cơ sở lý luận của nâng cao chất lượng học tập mơn giáo dục Quốc
phịng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh
Long An hiện nay
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản nâng cao chất lượng học tập môn giáo dục
Quốc phòng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước,
tỉnh Long An hiện nay
* Khái niệm chất lượng
“Chất lượng là một khái niệm quá quen thuộc với loài người ngay từ những
thời cổ đại, tuy nhiên chất lượng cũng là một khái niệm gây nhiều tranh cãi. Tùy
theo đối tượng sử dụng, từ “chất lượng” có ý nghĩa khác nhau.
Theo Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm từ điển học: “Chất lượng là tổng
thể những tính chất, thuộc tính cơ bản của sự vật (sự việc)… làm cho sự vật (sự
việc) này phân biệt với sự vật (sự việc) khác” [29, tr.144].
Theo Từ điển Bách khoa quân sự Việt Nam: “Chất lượng là cái tạo nên
phẩm chất giá một người, một sự vật, một sự việc. Đó là tổng thể những thuộc
tính cơ bản quy định sự tồn tại của sự vật và phân biệt nó với những sự vật
khác” [2, tr.331].
Theo điều 3.1.1 của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (tiêu chuẩn ISO
9000:2005), chất lượng được hiểu là “Mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn
có đáp ứng các u cầu”.
Từ các quan niệm trên, ta có thể hiểu:
Thứ nhất, Chất lượng là tổng hợp những phẩm chất, giá trị, những đặc tính
tạo nên cái bản chất của một con người, một sự vật, sự việc.
8
Thứ hai, Chất lượng được xác định thông qua những phẩm chất, những đặc
tính, những giá trị nhằm đáp ứng những yêu cầu đã được xác định về con người,
sự vật, sự việc đó ở một thời gian và khơng gian xác định.
Vì thế, nói đến chất lượng là nói đến mức độ đạt được của một con người,
một sự vật, sự việc ở một thời gian và không gian được xác định cụ thể, đó là
các mức độ tốt hay xấu, cao hay thấp, ngang tầm hay dưới tầm, vượt tầm, đạt
hay không đạt yêu cầu đặt ra. Tổng hợp những phẩm chất, những giá trị, những
thuộc tính đặc trưng, bản chất của một con người, một sự vật, sự việc đó.
Khi phân tích, đánh giá chất lượng của bất kỳ sự vật, hiện tượng, quá trình
nào đang diễn ra trong tự nhiên, xã hội hay trong tư duy phải phân tích, đánh giá
chất lượng của từng yếu tố, từng bộ phận cấu thành sự vật hiện tượng và quá
trình ấy trong thống nhất, biện chứng, trong sự ràng buộc và tác động lẫn nhau
giữa chúng; không được tuyệt đối hoá một yếu tố, bộ phận nào hoặc tách rời
giữa các yếu tố, các bộ phận. Q trình đó địi hỏi phải có phương pháp xem xét,
đánh giá cụ thể, không thể áp dụng phương pháp duy nhất, đặc biệt là đối với
con người và hoạt động của con người trong xã hội.
* Khái niệm học tập
Học tập cũng như việc học tập bài bản không bắt buộc, tùy theo hồn cảnh.
Nó khơng xảy ra cùng một lúc, nhưng xây dựng dựa trên và được định hình bởi
những gì chúng ta đã biết. Học tập có thể được xem như một q trình, chứ
khơng phải là một tập hợp các kiến thức thực tế và các hủ tục giáo điều. Việc
học tập của con người có thể xảy ra như là một phần của giáo dục, đào tạo phát
triển cá nhân. Chơi đùa đã được tiếp cận dưới một số nhà lý luận xem như là
hình thức đầu tiên của việc học. Trẻ em thử nghiệm với thế giới, tìm hiểu các
quy tắc, và học cách tương tác thơng qua chơi đùa.
Như vậy, học tập là quá trình tiếp thu cái mới hoặc bổ sung, trau dồi
các kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, giá trị, nhận thức hoặc sở thích và có thể
liên quan đến việc tổng hợp các loại thông tin khác nhau.
9
* Khái niệm Quốc phòng - An ninh
Quốc phòng là công cuộc giữ nước của một quốc gia, gồm tổng thể các
hoạt động đối nội và đối ngoại về quân sự, chính trị, kinh tế, văn hố, khoa học
của Nhà nước và nhân dân để phòng thủ đất nước tạo nên sức mạnh tồn diện,
cân đối, trong đó sức mạnh qn sự nịng cốt, nhằm giữ vững hồ bình, đẩy lùi,
ngăn chặn các hoạt động gây chiến của kẻ thù và sẵn sàng đánh thắng chiến
tranh xâm lược dưới mọi hình thức, mọi quy mơ.
Cịn an ninh quốc gia được hiểu là sự ổn định trong quan hệ chính trị
giữa các giai cấp, khẳng định vị trí lãnh đạo của giai cấp cầm quyền đối với
các giai cấp khác và vị trí độc lập, tự chủ của chính quyền nhà nước đối với
các Nhà nước khác trên thế giới. An ninh quốc gia bao gồm sự ổn định của
hai mặt, hai nội dung đối nội, đối ngoại và mối quan hệ giữa đối nội và đối
ngoại; nó phản ánh quan hệ chính trị trong phạm vi một quốc gia và quan hệ
chính trị quốc tế.
Trong những năm qua, nếu khơng có sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về
mọi mặt của Đảng đối với QP- AN thì khơng thể huy động được cả hệ thống
chính trị và tồn dân tham gia xây dựng nền quốc phòng và an ninh nhân dân
vững chắc, toàn diện. Sự lãnh đạo của Đảng đối với quốc phịng, an ninh có
nội dung tồn diện:
Một là, Đảng hoạch định đường lối, chiến lược quân sự, xác định mục tiêu,
nhiệm vụ, các chủ trương, chính sách lớn về quốc phịng, an ninh phù hợp với
tình hình thực tiễn.
Hai là, Đảng đề ra đường lối, học thuyết quân sự, xác định những phương
hướng cơ bản phát triển tiềm lực quân sự, quốc phòng của đất nước, nâng cao
sức chiến đấu của quân đội; đồng thời Đảng lãnh đạo việc tổ chức hiện thực hoá
quan điểm, đường lối ấy vào cuộc sống.
Ba là, Đảng lãnh đạo tiến hành công tác tư tưởng, cơng tác giáo dục quốc
phịng, an ninh cho tồn dân nhằm nâng cao nhận thức, trình độ hiểu biết và trách
nhiệm bảo vệ Tổ quốc của mỗi cá nhân người Việt Nam, của các chủ thể khác
trong xã hội.
10
Bốn là, Đảng đưa ra những quyết sách đúng đắn để động viên, cổ vũ, tập
hợp, đoàn kết và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo nên
sự đồng thuận xã hội, thưc hiện thành cơng nhiệm vụ quốc phịng, an ninh.
Như vậy, Quốc phịng - An ninh là tổng thể các hoạt động nhằm bảo vệ
vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, giữ vững sự ổn định của thể
chế chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đưa đất nước ngày càng phát
triển vững mạnh về mọi mặt.
* Khái niệm chất lượng học tập mơn giáo dục Quốc phịng - An ninh
Chất lượng học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh là tổng thể các
hoạt động học tập, phương pháp của giáo viên Giáo dục Quốc phòng - An ninh
kết hợp với khả năng tiếp thu, nắm chắc và vận dụng của học sinh nhằm đạt
mục tiêu, nhiệm vụ mơn Giáo dục Quốc phịng - An ninh đề ra.
Chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng - An ninh được tạo nên
bởi năng lực, trách nhiệm của chủ thể giáo dục, chất lượng các khâu, các
bước trong q trình giáo dục; việc phát huy vai trị của các lực lượng tham
gia giáo dục và trình độ hiểu biết Giáo dục Quốc phòng - An ninh của đối
tượng được giáo dục; nâng cao nhận thức, trách nhiệm và khả năng thực hiện
nhiệm vụ về Giáo dục Quốc phịng - An ninh. Mục đích, nhiệm vụ cơ bản đầu
tiên của học tập mơn Giáo dục Quốc phịng - An ninh là việc trang bị các kiến
thức, kĩ năng về quốc phịng - an ninh, giúp học sinh có thể vận dụng vào
thực hiện các nhiệm vụ, công tác quốc phòng - an ninh. Học tập Giáo dục
Quốc phòng – An ninh còn nhằm làm thấm nhuần sâu sắc các quan điểm của
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, chủ trương của
Đảng về chiến tranh và quân đội, về xây dựng nền quốc phịng tồn dân và an
ninh nhân dân qua các giai đoạn; nhằm hình thành, phát triển tư duy quân sự
sáng tạo, góp phần giáo dục tồn diện nhân cách con người Việt Nam. Đó là
những con người mới xã hội chủ nghĩa có đầy đủ trình độ năng lực để thực
hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
11
Chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng - An ninh là phạm trù phản
ánh kết quả của quá trình đào tạo được thể hiện thơng qua phẩm chất, nhân
cách, năng lực của người học đáp ứng được mục tiêu đào tạo; là tổng hòa chất
lượng của những yếu tố hợp thành quá trình đào tạo bao gồm: Mục tiêu đào
tạo; nội dung chương trình, phương pháp và hình thức tổ chức dạy và học; đội
ngũ cán bộ quản lý, giáo viên chuyên môn; điều kiện phương tiện và cơ sở vật
chất đảm bảo cho quá trình dạy và học; kết quả học tập của học sinh.
Chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh là quá trình tạo
nên phẩm chất, giá trị một con người, làm cho con người đó có năng lực theo
những tiêu chuẩn nhất định. Khi nhu cầu, cuộc sống thay đổi thì tiếp tục bồi bổ
làm cho phẩm chất năng lực tăng thêm để đáp ứng sự địi hỏi đó.
1.1.2. Nâng cao chất lượng học tập mơn giáo dục Quốc phịng - An ninh
cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
Theo Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm từ điển học: “Nâng cao là đưa lên
cao hoặc lên mức cao hơn” [29, tr.662].
Nâng cao chất lượng học tập là quá trình sử dụng tổng hợp những cách
thức, biện pháp tác động vào các yếu tố cấu thành chất lượng học tập làm cho
các yếu tố luôn luôn phát triển không ngừng, tạo nên chất lượng tổng hợp mới
của công tác giáo dục đào tạo, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo nói
chung và nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa
làm cho học sinh có phẩm chất, kiến thức, năng lực, kỹ năng có khả năng tự
hồn thiện, phát triển trong suốt q trình học tập cũng như sau này ra trường
tiếp tục thích nghi với môi trường mới.
Nâng cao chất lượng học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh là yêu
cầu bắt buộc để đạt mục tiêu mong muốn. Trong thực hiện kiểm định chất
lượng, mỗi nhà trường phải tập trung thực hiện nhiều biện pháp để đảm bảo chất
lượng. Trước hết việc nâng cao chất lượng giáo dục phải bắt đầu từ việc cải
thiện được nhanh và khả thi nhất chương trình đào tạo, đồng thời nhanh chóng
nâng cao trình độ của đội ngũ giáo viên. Như vậy, nâng cao chất lượng cho học
tập là hoạt động cần thiết nhằm cung cấp cho học sinh đầy đủ kiến thức, hình
12
thành, xây dựng các kĩ năng, đủ trình độ đáp ứng nhu cầu đòi hỏi ngày càng cao
của xã hội. Thông tin phản hồi từ xã hội sẽ là thước đo cho sự phát triển bền
vững của nhà trường.
Nâng cao chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh là quá
trình sử dụng tổng hợp những cách thức, biện pháp tác động vào các yếu tố cấu
thành chất lượng học tập. Thơng qua đó làm cho các yếu tố này phát triển không
ngừng, tạo nên chất lượng tổng hợp mới của công tác giáo dục - đào tạo nhằm
đáp ứng mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục - đào tạo thơng qua đó trang bị
cho học sinh đầy đủ các phẩm chất, kiến thức, năng lực, có khả năng tự hồn
thiện, phát triển trong suốt q trình học tập cũng như sau này ra trường tiếp tục
thích nghi với mơi trường mới.
Như vậy, có thể quan niệm Nâng cao chất lượng chất lượng học tập môn
Giáo dục Quốc phòng - An ở trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long
An là tổng thể những chủ trương, biện pháp, cách thức của cấp ủy, Ban Giám
hiệu nhà trường, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên chun mơn tác động đến
q trình học tập của học sinh nhằm thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo
nhằm tạo ra sự chuyển biến về chất trong học sinh, đáp ứng ngày càng tốt hơn
nhiệm vụ Giáo dục Quốc phòng - An ninh của nhà trường.
Quan niệm trên chỉ ra:
Mục đích nâng cao: Nhằm tạo ra một chất lượng mới theo đúng mục tiêu,
yêu cầu môn học đã xác định, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ nâng cao chất lượng
cơng tác Giáo dục Quốc phịng - An ninh của nhà trường trong tình hình mới.
Chủ thể nâng cao: Gồm cấp uỷ, Ban Giám hiệu nhà trường; tổ bộ mơn
Giáo dục Quốc phịng - An ninh; các cơ quan chức năng ở nhà trường; các tổ
chức, các lực lượng liên quan đến hoạt động học tập mơn Quốc phịng - An ninh
Nội dung nâng cao: Là những yếu tố tạo thành chất lượng lượng học tập
môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh như: mục tiêu, yêu cầu đào tạo; nội dung,
chương trình giáo dục; hình thức, phương pháp giáo dục; cơ sở vật chất, trang
bị, phương tiện bảo; đảm chất lượng đội ngũ giáo viên; chất lượng học sinh…
13
Hình thức biện pháp nâng cao: Là tổng thể các cách thức, biện pháp của
các chủ thể, các lực lượng trong thực hiện các nội dung đã xác định nhằm làm
cho chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh phát triển đạt tới
một trạng thái chất lượng mới cao hơn trước. Đó là một q trình, phải tiến hành
nhiều khâu, nhiều bước, vừa tác động trực tiếp, vừa tác động gián tiếp đến các
yếu tố, các bộ phận.
1.2.Thực trạng và nguyên nhân chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh
Long An hiện nay
1.2.1. Khái quát về trường và học sinh trường Trung học phổ thông Cần
Đước, tỉnh Long An hiện nay
* Khái quát về trường Trung học phổ thông Cần Đước
Trường Trung học phổ thông Cần Đước là ngôi trường Trung học công lập
đầu tiên của huyện Cần Đước. Sau 2 tháng kể từ ngày khai giảng niên học 1958
– 1959 theo biên chế ngành giáo dục Cần Đước mới khai giảng được 2 lớp Đệ
Thất để đón nhận 10 – 15% học sinh tiểu học trong toàn huyện, kể cả huyện Cần
Giuộc, Châu Thành và Tân Trụ.
Trường Trung học phổ thông Cần Đước nằm trên trục đường Quốc lộ 50
cách Thành phố Hồ Chí Minh 28 km về hướng Đơng. Phía Bắc giáp với Huyện
Tân Trụ, Phía Tây giáp với Huyện Châu Thành, Phía Nam giáp với Huyện Gị
Cơng Tỉnh Tiền Giang, phía Đơng giáp với Huyện Cần Giuộc. Được hình thành
từ năm 1958, khi đó đất nước cịn chìm trong khói lửa của chiến tranh, vốn dĩ là
mái trường Trung học có quy mơ nhỏ bé của vùng thơn dã ngày xưa, đến nay
trường Trung học phổ thông Cần Đước chuẩn bị vừa tròn 59 tuổi, trở thành mái
trường bề thế trên nhiều phương diện của vùng quê đất học, là địa chỉ tin cậy
của tuổi trẻ quê hương Cần Đước anh hùng. Với tâm huyết những người đi ươm
mầm cho hoa trái mai sau, thầy trò trường Trung học phổ thơng Cần Đước ln
thực hiện “kỷ cương, tình thương, trách nhiệm” để nhà trường và các thế hệ học
sinh cùng trưởng thành một cách bền vững. Từ 2 lớp cấp 3 ban đầu (1958) đến
14
40 lớp ở cả 3 khối như hiện nay là cả sự phấn đấu miệt mài vượt qua bao thử
thách của các thế hệ thầy trò trường Trung học phổ thông Cần Đước.
Ngày nay, trường Trung học phổ thông Cần Đước đã đi một chặng đường
dài 59 năm – 59 mùa xuân đã đi qua, kì diệu thay, tuổi đời càng chồng chất,
trường Trung học phổ thông Cần Đước càng trẻ trung vươn mình lớn dậy. Cựu
học sinh của trường hiện tại có nhiều người thành danh như: Tiến sĩ Nguyễn
Đông Phong (Hiệu trưởng trường Đại học kinh tế Thành Phố Hồ Chí Minh),
Chủ tịch hội đồng nhân dân tỉnh Long An Đặng Văn Xướng Đại biểu Quốc hội.
Một số là giảng viên các trường Đại học; cựu học sinh của trường trước và sau
năm 1975, có người là Thành ủy viên, lãnh đạo cơ quan, lãnh đạo các ban
nghành đồn thể cấp Huyện, Tỉnh như: Nguyễn Văn Đơng (ngun bí thư
Huyện ủy Cần Đước, ngun Phó ban tun giáo Tỉnh ủy Long An); Hồ Ngọc
Chánh (Phó chủ tịch ủy ban nhân dân Huyện Cần Đước). Trong Quân đội có Đại
tá Nguyễn Thành Cơng hiện là trưởng phịng kỹ thuật trường Đại học Trần Đại
Nghĩa, trong Công an nhân dân có Đại tá Đặng Văn Rạng, Nguyễn Văn Bền và
nhiều người hiện đang là giáo viên công tác tại trường…
Qua hơn nửa thế kỉ phấn đấu miệt mài, lớn mạnh không ngừng, trường
Trung học phổ thông Cần Đước đã vinh dự đón nhận danh hiệu trường Chuẩn
Quốc gia vào tháng 10 năm 2010, cờ Thi đua xuất sắc của Ủy ban Nhân dân
tỉnh. Vinh dự càng to lớn và trách nhiệm càng nặng nề.
* Tình hình tổ chức, đặc điểm trường Trung học phổ thông Cần Đước
Tổng số cán bộ, giáo viên, công nhân viện: 102
Ban Giám hiệu: 4
Đảng viên: 33
Giáo viên: 89
Công nhân viên: 9
Về đội ngũ giáo viên: đủ về số lượng, đạt trình độ chuẩn.
Về chất lượng giáo dục: Nhà trường vẫn duy trì được chất lượng, tỷ lệ học
sinh bỏ học giảm.
Tổng số lớp: 40 lớp, học sinh: 1658
15
Tổng số phòng học: 24, phòng thực hành: 4, phòng Thư viện: 1, phòng thiết
bị Thể dục - Quốc phòng An ninh: 1, nhà tập luyện thể thao: 1
Tập thể sư phạm đồn kết, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, u nghề,
gắn bó với nhà trường, chất lượng chun môn và nghiệp vụ sư phạm đáp ứng
được yêu cầu được yêu cầu đổi mới giáo dục, có kinh nghiệm giảng dạy, giáo
dục học sinh; Ban Giám hiệu đã có nhiều giải pháp phù hợp, tích cực và sáng tạo
để giảm tỷ lệ học sinh yếu kém, tăng tỷ lệ học sinh khá giỏi, hạn chế học sinh
lưu ban, bỏ học.
So với khu vực, trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An là
một trường có bề dày về kết quả đào tạo học sinh và là trường đạt chuẩn quốc
gia, nên vấn đề chuyên môn giảng dạy luôn được các cấp lãnh đạo quan tâm.
Trường có một đội ngũ sư phạm đều đạt chuẩn về trình độ đào tạo, có chun
mơn vững, nhiệt tình với cơng tác giảng dạy.
Hội đồng sư phạm nhà trường về tuổi đời công tác được dàn trải qua nhiều
thế hệ, và ln có sự đồn kết gắn bó mật thiết với nhau.
Đối với mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh, nhà trường cùng các cấp
lãnh đạo luôn quan tâm tạo điều kiện thuận lợi. Đội ngũ giáo viên Giáo dục
Quốc phòng – An ninh đều được qua đào tạo ngắn 6 tháng, nhiệt tình với mơn
học. Hiện nay tổ bộ mơn Thể dục - Quốc phịng An ninh của trường có tổng
cộng 8 giáo viên, trong đó có 4 giáo viên trực tiếp giảng dạy Giáo dục Quốc
phòng – An ninh của trường đã qua đào tạo cơ bản (chứng chỉ Giáo dục Quốc
phòng – An ninh 6 tháng). Trong số 4 giáo viên này, hiện có 1 giáo viên đang là
học viên lớp văn bằng 2, đào tạo cử nhân Giáo dục Quốc phòng – An ninh tại
trường Đại học Trần Đại Nghĩa, 2 giáo viên đã tốt nghiệp cử nhân Giáo dục
Quốc phòng – An ninh tại trường Đại học Trần Đại Nghĩa.
Điều kiện sân bãi, phòng học, dụng cụ trang thiết bị cần thiết cho môn học
Giáo dục Quốc phòng – An ninh tương đối đầy đủ.
Nề nếp, kỷ cương của nhà trường đối với học sinh chặt chẽ qua từng cấp,
từng khâu nên đa phần các em chăm ngoan và có ý thức học tập tốt.
* khái quát về học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước
16
Học sinh đến với trường Trung học phổ thông Cần Đước được khai sáng về
trí tuệ, được giáo dục đạo đức, lối sống, tác phong và cách hành xử của một học
sinh có văn hóa. Dạy chữ gắn liền với việc dạy người, đó là tâm nguyện của q
thầy cơ giáo trường Trung học phổ thông Cần Đước. Trong mấy năm học qua, kể
từ khi được công nhận trường Chuẩn Quốc gia có những thành quả đáng tự hào:
Có 50 học sinh giỏi bộ mơn Văn hóa và 35 học sinh đạt giải máy tính bỏ túi cấp
tỉnh, 2 học sinh đạt giải Tin học trẻ không chuyên, 2 học sinh giỏi cấp Quốc gia, là
trường Trung học phổ thông dẫn đầu về phong trào học sinh giỏi trong huyện.
Tốt nghiệp Trung học phổ thông năm học 2012 – 2013 đạt 99,44%; năm
2013 – 2014 đạt 99,47%; năm 2014 – 2015 đạt 99, 46% và năm 2015 – 2016
đạt 99,45%.
Vào Đại học, Cao đẳng ngày càng tăng: năm 2012 có 46,8%; năm 2013 có
49%; năm 2014 có 49,5%; năm 2015 có 49, 6%; năm 2016 thống kê đậu nguyện
vọng 1 là 50,8%, nếu thống kê đạt điểm sàn vào Đại học, Cao đẳng đạt 84%. Đặc
biệt ngày càng có nhiều học sinh đậu vào các trường Đại học Y Dược, Đại học Sư
phạm, Đại học Bách khoa, Đại học Kinh tế...thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngồi những mặt thuận lợi đã nêu trên. Tuy nhiên cũng có một số khó khăn
như: Một số học sinh chưa xác định động cơ học tập đúng đắn, hồn cảnh kinh
tế gia đình khó khăn, trình độ học sinh khơng đồng đều, một bộ phận học sinh
yếu kém về kiến thức cơ bản, thiếu ý chí quyết tâm vượt khó, có biểu hiện sa sút
về đạo đức dẫn đến chán học, bỏ học.
1.2.2. Thực trạng chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh học
sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước, tỉnh Long An hiện nay
Năm học 2016 – 2017, trường Trung học phổ thông Cần Đước tiếp tục chỉ
đạo triển khai thực hiện cuộc vân động “Hai không” với bốn nội dung trọng tâm:
nói khơng với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích; nói khơng với vi phạm đạo
đức nhà giáo và việc cho học sinh ngồi nhầm lớp. Gắn kết với việc triển khai tổ
chức thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/06/2006 của Bộ Chính trị về cuộc
vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Để đạt được
mục tiêu đề ra làm đảm bảo chất lượng giáo dục ổn định và phát triển vững chắc.
17
Ngay từ đầu năm học, trường Trung học phổ thông Cần Đước đã chỉ đạo làm tốt
công tác tuyên truyền toàn thể cán bộ, giáo viên, học sinh và các bậc phụ huynh
hiểu rỏ mục đích, yêu cầu của việc nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện. Đối với
mơn học Giáo dục Quốc phòng – An ninh, trường Trung học phổ thông Cần Đước
là một trong những đơn vị trong huyện có điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị,
điều kiện sân bãi đáp ứng số lượng tiết học Giáo dục Quốc phòng – An ninh hơn
1.658 học sinh so với các đơn vị khác trong Huyện có số lượng học sinh ít hơn. Tiết
học Giáo dục Quốc phịng – An ninh chính khóa đã truyền thụ cho các em học sinh
của Nhà trường những tri thức cơ bản của nền giáo dục Quốc phịng tồn dân,
những hiểu biết về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam, về nhà trường Quân đội,
về lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam, truyền thống đấu tranh dựng nước – giữ
nước của dân tộc và Luật biên giới Quốc gia… Đó là những kiến thức rất bổ ích,
thiết thực với học sinh phổ thông trước ngưỡng cửa cuộc đời. Học sinh còn được
làm quen với tác phong Quân đội qua các bài học về điều lệnh, đội ngũ, các tư thế
vận động cơ bản trong chiến đấu, băng bó cứu thương…làm quen với các phương
tiện chiến đấu như ném lựu đạn, cách bắn súng tiểu liên AK… Qua học tập mơn
Giáo dục Quốc phịng - An ninh đã giáo dục cho học sinh lòng yêu nước, lòng tự
hào dân tộc, nâng cao tinh thần cảnh giác, chống mọi âm mưu “Diễn biến hòa
binh” của kẻ thù. Việc thực hiện học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh,
trường Trung học phổ thơng Cần Đước có những ưu điểm và các hạn chế sau:
Một là, Sự lãnh đạo, chỉ đạo có hiệu quả của Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà
trường về chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh
ở trường Trung học phổ thông Cần Đước.
Ưu điểm
Trong nhiều năm qua, Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường đã quán triệt
đầy đủ, nghiêm túc các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các quy
định, quyết định, thông tư, hướng dẫn của các Bộ, ngành về cơng tác giáo dục
Quốc phịng – An ninh như: Chỉ thị số 12 - CT/TW của Bộ Chính trị ngày
03/05/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công
tác Giáo dục Quốc phịng – An ninh trong tình hình mới; Nghị định 116/200718
NĐ-CP của Chính phủ về cơng tác quốc phịng - an ninh; Quyết định số
79/2007/QĐ - BGDĐT, ngày 24/12/2007 về việc ban hành chương trình giáo
dục Quốc phịng – An ninh cấp Trung học phổ thông; Thông tư 40/2012/TT BGDĐT ngày 19/11/2012 ban hành quy định tổ chức dạy, học và đánh giá kết
quả mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh …Qua triển khai tổ chức và thực
hiện các văn bản của các cấp, các ngành về công tác Giáo dục Quốc phòng –
An ninh, đã tạo ra nhiều kết quả tốt như: Nhận thức của cán bộ, giáo viên, công
nhân viên và học sinh về nhiệm vụ Giáo dục Quốc phịng – An ninh đã có bước
chuyển biến tích cực rõ nét; đã nhận thức đúng đắn hơn về vị trí, vai trị, tầm
quan trọng, cũng như mục tiêu, yêu cầu đối với công tác giảng dạy mơn học
Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh ở trường Trung học phổ thông
Cần Đước. Công tác Giáo dục Quốc phòng – An ninh của nhà trường đã đi vào
nề nếp, hiệu quả, chất lượng ngày càng được nâng cao.
Ban Giám hiệu luôn tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, thường xuyên
chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, chú trọng dạy học phân hóa theo trình độ
của học sinh. Cơng tác dự giờ, thăm lớp được tăng cường; nội dung, hình thức tổ
chức dạy và học có sự thống nhất hơn, chú ý hơn đến đổi mới phương pháp giảng
dạy, ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình biên soạn giáo án, đề kiểm tra...
Đảng ủy, Ban Giám hiệu trường Trung học phổ thông Cần Đước còn
thường xuyên quan tâm đến việc tổ chức các hội thao, hội thi cấp trường về
Giáo dục Quốc phòng – An ninh; chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các hoạt động
về hội thao, ngoại khóa mơn học Giáo dục Quốc phòng – An ninh cho học sinh.
Tạo mọi điều kiện thuận lợi về vật chất bảo đảm, kinh phí, bồi dưỡng cho giáo
viên và học sinh q trình tham gia hội thao, ngoại khóa.
Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng ủy, Ban Giám hiệu trường Trung học phổ
thông Cần Đước đã được sự ủng hộ và quan tâm của các cơ quan có liên quan
như: Hằng năm, Ban chỉ huy quân sự huyện Cần Đước đều có cử cán bộ phối
hợp với giáo viên Giáo dục Quốc phòng – An ninh của trường huấn luyện bắn
đạn thật cho học sinh khối 11.
Hạn chế
19
Sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu trường
Trung học phổ thông Cần Đước về chất lượng giảng dạy mơn học Giáo dục
Quốc phịng – An ninh cho học sinh đôi lúc chưa thật sâu sắt, thường xuyên
và kịp thời. Việc ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ
giảng dạy mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh, tổ chức hội thao; việc
theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ giảng dạy mơn học Giáo dục
Quốc phịng – An ninh đơi lúc cịn chưa thường xun; nhận thức về nhiệm
vụ giảng dạy môn học Giáo dục Quốc phòng – An ninh của một số cán bộ,
giáo viên chưa thật đầy đủ.
Lãnh đạo trường Trung học phổ thông Cần Đước thường chú trọng và tập
trung nhiều cho các mơn có khả năng thi tốt nghiệp, nên từ đó dẫn đến có một số
học sinh cịn xem nhẹ mơn học Giáo dục Quốc phòng – An ninh.
Phụ lục 1: Thống kê kết quả học tập môn Giáo dục Quốc phịng – An ninh
của trường Trung học phổ thơng Cần Đước từ năm 2012 – 2016.
Hai là, về phương pháp dạy và học mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh
cho học sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước
* Về phương pháp giảng dạy của trường Trung học phổ thông Cần Đước
Ưu điểm
Dạy học vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật, do đó, giáo viên của Nhà
trường không ngừng sáng tạo trong việc kết hợp các phương pháp dạy học tích
cực trong mỗi bài dạy, thiết kế những hoạt động của người học trong quá trình
dạy học bao gồm hoạt động trên lớp, hoạt động tự nghiên cứu ở nhà, kế hoạch
kiểm tra, đánh giá kết quả những hoạt động đó của học sinh.
Đội ngũ giáo viên Giáo dục Quốc phòng – An ninh của trường Trung học
phổ thông Cần Đước luôn xác định đổi mới phương pháp dạy học đồng thời
cũng là đổi mới hình thức tổ chức dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học là
việc tìm ra phương án sử dụng có hiệu quả, phù hợp. Cho nên đã khơng tuyệt
đối hóa phương pháp nào bởi vì dù phương pháp cũ hay mới đều có sử dụng
lồng ghép với nhau tạo cho người học có kết quả cao.
20
Đặc biệt, thời gian gần đây đã có nhiều giáo viên sử dụng bài giảng điện tử
phục vụ trong tiết giảng ở trường. Bài giảng điện tử đã và đang dần dần trở
thành một phương tiện quan trọng góp phần đổi mới phương pháp dạy học nhằm
nâng cao chất lượng đào tạo của trường Trung học phổ thông Cần Đước.
Phương pháp dùng bài giảng điện tử khi đạt đến một trình độ nhất định có
những ưu điểm hơn phương pháp truyền thống.
Cơng tác Giáo dục Quốc phịng – An ninh của trường Trung học phổ thông
Cần Đước trong thời gian qua, đã có một số hoạt động đi vào chiều sâu như: tập
trung sinh hoạt học thuật, chú ý phương pháp giảng dạy, chịu trách nhiệm về xây
dựng đề cương chi tiết, làm ngân hàng đề thi, soạn tập bài giảng, giáo án điện tử,
tổ chức hội thao Quốc phòng cấp trường. Tổ bộ mơn Thể dục – Quốc phịng –
An ninh đã có tổ chức dự giờ, thăm lớp, trao đổi kinh nghiệm đổi mới phương
pháp giảng dạy…
Hạn chế
Thực chất, nhiều cơng trình nghiên cứu của các tác giả khác nhau đều có
nhận định chung về thực trạng dạy học ở nước ta hiện nạy với phương pháp dạy
học ở các trường còn lạc hậu (nhất là các trường Trung học phổ thông), cách
truyền thụ kiến thức bằng đọc thoại còn phổ biến. Phương pháp học của học sinh
rất thụ động, hầu hết thời gian trên lớp chủ yếu dành cho giáo viên thuyết trình,
học sinh rất ít có cơ hội phát biểu hay trình bày ý kiến của mình tham gia vào
quá trình dạy học. Trường Trung học phổ thông Cần Đước cũng không nằm
trong ngoại lệ này:
Đội ngũ giáo viên Giáo dục Quốc phòng – An ninh Nhà trường, dù có nắm
vững kiến thức lý luận, có am hiểu thực tế thiết kế bài giảng, nhưng việc thiết kế
nội dung bài giảng thành các tình huống có vấn đề, các câu hỏi trắc nghiệm, câu
hỏi đàm thoại hoặc bằng tư liệu hình ảnh, đoạn phim video… tuy có nhưng chưa
nhiều, chưa có chiều sâu.
Đối với những nội dung mơn học huấn luyện ngồi thao trường, bãi tập cần
phải được tổ chức và duy trì chặt chẽ, nghiêm túc. Nhưng điều kiện thao trường bãi
tập tận dụng trong khn viên sân trường, gần các phịng học, với số lượng học
21
sinh khá đông, nên giáo viên giảng dạy chưa tổ chức duy trì nghiêm túc về thời
gian, tác phong, kỷ luật cho học sinh làm ảnh hưởng đến những giờ học khác.
Đổi mới phương pháp dạy học, về lí luận và nhận thức giáo viên phải
khẳng định vai trò quyết định của phương pháp dạy học trong quá trình dạy học,
coi việc đổi mới phương pháp dạy học là một trong những biện pháp cơ bản để
nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, việc
thực hiện đổi mới phương pháp dạy – học của đội ngũ giáo viên Giáo dục Quốc
phòng – An ninh còn hạn chế, chưa đạt kết quả như mong muốn cịn mang tính
hình thức và phần nào cịn đói phó, chưa thực chất.
Đối với việc sử dụng bài giảng điện tử vào tiết giảng có giáo viên đã khai
thác được bài giảng điện tử đạt hiệu quả khá tốt, bên cạnh đó cũng có người mắc
phải những hạn chế là chiếu – đọc và chép. Vì thế, giáo chưa giúp học sinh nắm
vững nội dung trọng tâm của bài giảng, cách diễn đạt khó hiểu, nói nhanh,
khơng bám sát đề cương và thực tiễn; thiếu thân thiện với học sinh, thiếu quan
tâm theo dõi kết quả học tập của học sinh để kịp thời giúp những học sinh có
học lực yếu, kém.
Dù giáo viên được tập huấn để tiếp cận với đổi mới phương pháp giảng dạy
nhưng đa số các giáo viên chưa nhận thức được yêu cầu đổi mới trong giảng dạy
và nhanh chóng tiếp cận đổi mới.
Nhiệm vụ đào tạo giáo viên cho môn học này vẫn còn nhiều hạn chế, nên
chưa đáp ứng yêu cầu và sự phát triển của thế hệ trẻ. Những năm gần đây, công
tác xây dựng đội ngũ giáo viên Giáo dục Quốc phòng – An ninh đã được coi
trọng, chủ yếu thơng qua các hình thức tập huấn, bồi dưỡng (cả ngắn hạn và dài
hạn), nhưng số lượng cịn ít so với yêu cầu, chất lượng chưa đồng đều, nhất là
kỹ năng sư phạm còn hạn chế.
* Về phương pháp học tập mơn Giáo dục Quốc phịng – An ninh của học
sinh trường Trung học phổ thông Cần Đước.
Ưu điểm
Giảng dạy mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh cho học sinh là một
trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm góp phần thực hiện nhiệm vụ mục
tiêu giáo dục toàn diện về ý thức học tập, phẩm chất đạo đức, trách nhiệm của
học sinh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thông qua học tập
22
mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh tạo điều kiện cho thế hệ trẻ có điều
kiện tu dưỡng phẩm chất đạo đức và rèn luyện năng lực thực tế để sẵn sàng
thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã
hội chủ nghĩa.
Việc tổ chức học tập và đánh giá kết quả học tập mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh của trường Trung học phổ thông Cần Đước đã thể hiện một
số ưu điểm như sau:
Chương trình được tổ chức học rãi trong năm, mỗi lớp học 1 tiết/tuần x 37
tuần = 37 tiết. Trong mỗi tiết học biên chế lớp là một trung đội, mỗi trung đội có
số lượng từ 40 – 45 học sinh và được chia thành từ 3 đến 4 tiểu đội. Ưu điểm
đầu tiên là đặc điểm lớp, sĩ số lớp giáo viên chỉ cần thông qua cán bộ trung đội,
tiểu đội được biên chế từ ban cán bộ kiêm nhiệm.
Về hình thức tổ chức lớp học trong học tập, giáo viên đã biên chế thành các
tiểu đội theo biên chế tổ học tập, nhóm học tập trong lớp, nên rất thuận lợi cho
công tác quản lý, rèn luyện và nắm chắc kết quả học tập của từng người.
Việc đi vào nề nếp của học sinh trong quá trình học tập cũng đảm bảo được
chất lượng và theo đúng qui chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Qua hoạt động
học tập, đa số học sinh có được những hiểu biết cơ bản về quan điểm, đường lối
quân sự của Đảng; có được niềm tin, nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng và
có ý thức trong học tập nghiêm túc, trật tự nghe giảng và sôi nổi khi đối thoại
những vấn đề giáo viên đưa ra; đối với giờ thực hành thì nhiệt tình và hăng say.
Học sinh xác định được Giáo dục Quốc phịng – An ninh khơng những là mơn
học quan trọng, rèn luyện ý thức và kỷ luật mà còn trang bị nhiều về kiến thức
lịch sử bổ ích. Từ đó, học sinh hiểu nhiều hơn về nghệ thuật quân sự Việt Nam
qua các thời kỳ, thấy tự hào về truyền thống của dân tộc, tinh thần đoàn kết của
người dân Việt Nam. Với các em, môn học này không cứng nhắc và khô khan
bởi các em vừa được kiến thức tiếp thu kiến thức thầy giảng, vừa tiếp cận với
các mơ hình, dụng cụ sát với thực tế.
Hạn chế
Bên cạnh những ưu điểm, hoạt động học của học sinh vẫn cịn một số vấn
đề cần khắc phục và hồn thiện hơn:
23
Sĩ số lớp học khá đông, đây là vấn đề mà giáo viên phải đối mặt với thử thách:
thời gian, công tác quản lý, kỹ năng tổ chức lớp học. Vì thế, sự tiếp xúc giữa học
sinh với giáo viên, cũng như giữa học sinh với học sinh còn gặp nhiều khó khăn.
Học sinh vẫn cịn thụ động, lười đọc sách, ôn bài ở nhà, chỉ đợi đến giờ lên
lớp là vào học, không đầu tư kiến thức chuyên môn. Mặt khác, học sinh chỉ học
những gì giáo viên dạy ở trên lớp mà chưa có được phương pháp tự học. Đối với
những giờ thực hành chất lượng còn hạn chế. Hầu hết các lớp có học sinh nữ có
ý thức học tốt hơn; những lớp đông học sinh nam thì ngược lại, ý thức học tập
chưa cao.
Cịn một bộ phận học sinh xem nhẹ ý nghĩa và tầm quan trọng môn học,
các em quan niệm môn học giáo dục Quốc phịng – An ninh chỉ là mơn phụ nên
ý thức học tập chưa nghiêm túc, không mang tài liệu, khơng có sách vở, thậm
chí cịn mất trật tự, khơng tập trung không đầu tư học.
Điều kiện cơ sở vật chất, thao trường bãi tập, phương tiện dạy học còn thếu
và chưa đồng bộ.
Đội ngũ giáo viên còn thếu cả về số lượng lẫn chất lượng, giáo viên chưa
thực sự tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, huấn luyện nội dung môn học.
Đối với học sinh chưa xác định đúng về ý nghĩa, vị trí, vai trị, mục đích
của mơn học nên chưa tự giác trong học tập… Vì vậy, kết quả học tập mơn giáo
dục Quốc phịng – An ninh còn thấp.
Ba là, Đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn học Giáo dục Quốc phịng
– An ninh cho học sinh ở Trường Trung học phổ thông Cần Đước là lực lượng
quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng học tập mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh cho học sinh ở nhà trường.
Ưu điểm
Giáo viên giảng dạy mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh có lập
trường chính trị tư tưởng vững vàng, luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự
quản lý của Nhà nước, có phẩm chất đạo đức tốt, u nghề, có tinh thần trách
nhiệm trong cơng việc, nhiệt tình trong cơng tác. Hiện tại, tất cả giáo viên giảng
dạy mơn học Giáo dục Quốc phịng – An ninh của trường đều được qua đào tạo
chứng chỉ ngắn hạn về Giáo dục Quốc phòng – An ninh (6 tháng) và bồi dưỡng
24
thường xun trong các nhà trường, có ý chí cầu tiến, khắc phục khó khăn trong
cơng việc để hồn thành nhiệm vụ được giao.
Trong bối cảnh tình hình trong nước và thế giới có nhiều chuyển biến
nhanh chóng, phức tạp, khó lường, tạo ra nhiều thuận lợi cũng như nhiều khó
khăn, thách thức; tồn Đảng, tồn dân, tồn qn đã triển khai các nhiệm vụ
thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, đội ngũ giáo viên giảng dạy môn học Giáo
dục Quốc phòng – An ninh của trường Trung học phổ thông Cần Đước luôn
tin tưởng, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng và lý tưởng của
Đảng, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, n tâm cơng tác, tích cực học tập
nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao .
Từ năm học 2012 đến nay, kết quả huấn luyện bắn đạn thật ở nhà trường đều
đạt đơn vị khá.
Hệ thống hồ sơ, sổ sách, kế hoạch bài giảng, giáo án của giáo viên được
thực hiện theo đúng quy chế chung của ngành và qui định của nhà trường.
Vào đầu năm học, căn cứ vào kế hoạch năm học của nhà trường, Tổ Thể dục
- Quốc phòng An ninh xây dựng kế hoạch giảng dạy bộ mơn Giáo dục Quốc
phịng – An ninh cho Tổ, làm cơ sở cho từng giáo viên xây dựng kế hoạch cụ
thể trong năm học cho phù hợp với thực tế của nhà trường và đối tượng học
sinh (lớp học) mà mình được phân cơng giảng dạy. Giáo viên Giáo dục Quốc
phịng – An ninh có đủ các loại hồ sơ, bao gồm: Kế hoạch giảng dạy, giáo án
giảng dạy, sổ ghi chép (để theo dõi việc học của học sinh), bảng điểm cá
nhân, sổ dự giờ, sổ hội họp, sổ học Nghị quyết, sổ học bồi dưỡng chuyên
môn. Giáo án của mỗi giáo viên đều được Tổ trưởng thông qua, Ban Giám
hiệu phê duyệt.
Tổ chức và phương pháp trong kiểm tra, đánh giá: Thực hiện kiểm tra nắm rõ
chất lượng học tập môn học của từng em, từng dạng đối tượng học sinh cụ thể.
Kiểm tra được tiến hành đối với học lý thuyết cũng như học thực hành, qua các
hình thức như trình bày miệng, tự luận, trắc nghiệm và thực hành động tác.
Giáo viên giảng dạy Giáo dục Quốc phòng – An ninh đã đề xuất các chủ
trương, giải pháp phù hợp cho Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường một cách kịp
thời, sát với điều kiện thực tiễn ở nhà trường; để qua đó giúp lãnh đạo nhà
25