So sánh hoạt động của đảng dân chủ và đảng cộng hòa trong hệ thống chính trị mỹ từ năm 2001 đến nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ HUYỀN TRANG

SO SÁNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG DÂN CHỦ VÀ
ĐẢNG CỘNG HÒA TRONG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ MỸ
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

Hà Nội - 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ HUYỀN TRANG

SO SÁNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG DÂN CHỦ VÀ
ĐẢNG CỘNG HÒA TRONG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ MỸ
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NAY
Chun ngành: Chính trị học
Mã số: 60 31 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS. Nguyễn Thiết Sơn

Hà Nội - 2016

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Những kết
quả trong luận văn này là trung thực, chưa được công bố trong bất kỳ cơng
trình nào khác. Tơi xin chịu trách nhiệm về những kết quả nghiên cứu trong
cơng trình này.

Học viên

Nguyễn Thị Huyền Trang


LỜI CẢM ƠN
Với tấm lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tôi xin được gửi lời cảm ơn
chân thành nhất đến Thầy hướng dẫn - GS. TS. Nguyễn Thiết Sơn - người đã
tận tình hướng dẫn, theo sát quá trình nghiên cứu của tơi, đưa ra những gợi ý,
lời khun xác đáng để tơi hồn thành Luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn tới các Thầy, Cơ Phịng sau Đại học và
giảng viên Khoa Khoa học chính trị, Trường Đại học Khoa học Xã hội và
Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho
tơi trong q trình học tập và thực hiện luận văn.
Tôi cũng xin cảm ơn anh, chị, em học viên lớp Cao học Chính trị học
khóa 2013 – 2015 đã ủng hộ, giúp đỡ tôi trong thời gian học tập và hồn
thành luận văn.
Cuối cùng, tơi muốn dành lời cảm ơn đến Lãnh đạo, đồng nghiệp
trường Đại học Đại Nam – nơi tôi đang làm việc; cảm ơn gia đình, người thân
và bạn bè đã ln ở bên ủng hộ, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất
cho tôi thực hiện luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 12/2015

Học viên

Nguyễn Thị Huyền Trang


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1. Lý do chọn đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ........................ Error! Bookmark not defined.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.............. Error! Bookmark not defined.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............. Error! Bookmark not defined.
5. Phương pháp nghiên cứu ............................ Error! Bookmark not defined.
6. Dự kiến đóng góp của đề tài ....................... Error! Bookmark not defined.
7. Kết cấu của đề tài ........................................ Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 1. TỔNG QUAN VỀ ĐẢNG PHÁI TRONG HỆ THỐNG CHÍNH
TRỊ MỸ .......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Một số khái niệm cơ bản ....................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Hệ thống chính trị Mỹ ........................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Đảng chính trị ....................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Đảng cầm quyền.................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Quá trình hình thành và phát triển của Đảng phái chính trị Mỹ...... Error!
Bookmark not defined.
1.2.1. Sự hình thành của hệ thống đa đảng ở MỹError! Bookmark not defined.
1.2.2. Các giai đoạn phát triển của Đảng chính trịError! Bookmark not defined.
1.3. Cơ cấu tổ chức của Đảng chính trị Mỹ .... Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Đảng cấp quốc gia (Đảng chính trị tồn quốc)Error!

Bookmark

not

defined.
1.3.2. Đảng cấp bang ...................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Đảng cấp địa phương ........................... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 2. HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG DÂN CHỦ VÀ ĐẢNG CỘNG HÒA
TỪ NĂM 2001 ĐẾN NAY ............................ Error! Bookmark not defined.


2.1. Hoạt động bầu cử ................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Vài nét về bầu cử ở Mỹ ......................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Cuộc tranh cử của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòaError! Bookmark not
defined.
2.2. Hoạt động kinh tế - xã hội ..................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Về hoạt động an ninh quân sự .............. Error! Bookmark not defined.
2.4. Cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố của hai Đảng sau sự kiện 11/9/2001
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Cuộc chiến chống khủng bố dưới chính quyền Tổng thống George W. Bush
(2001 đến 2009) .............................................. Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Cuộc chiến chống khủng bố dưới chính quyền Tổng thống Barack Obama
(2009 – đến nay) ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.5. Chính sách của hai Đảng đối với khu vực Châu Á – Thái Bình Dƣơng Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3. MỘT SỐ NHẬN XÉT VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG DÂN CHỦ
VÀ ĐẢNG CỘNG HÒA ............................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Nguyên tắc hoạt động của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa .... Error!
Bookmark not defined.
3.1.1. Nguyên tắc dân chủ ............................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Nguyên tắc theo đa số ........................... Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Nguyên tắc phi tập trung....................... Error! Bookmark not defined.
3.2. Học thuyết của George W. Bush và Barack ObamaError! Bookmark not
defined.
3.2.1. Học thuyết Bush. ................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Học thuyết Obama ................................ Error! Bookmark not defined.


3.3. Triển vọng bầu cử năm 2016 của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa
......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 3 .......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 7


DANH MỤC VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
CHDCND
CA –TBD

DR-CAFTA

IMF

Democratic People's

Cộng hịa Dân chủ Nhân

Republic

dân

Asia - Pacific

Châu Á – Thái Bình
Dương

Dominican Republic-Central

Hiệp định Thương mại Tự

American Free Trade

do Trung Mỹ Cộng hòa

Agreement

Dominican

International Monetary Fund

Quỹ tiền tệ quốc tế

The International Security
ISAF

YSE

NATO

LHQ

TIẾNG VIỆT

Assistance Force

New York Stock Exchange

Lực lượng hỗ trợ an ninh
quốc tế
Thị trường chứng khoán
New York

North Atlantic Treaty

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại

Organization

Tây Dương

United Nation

Liên hợp quốc

GDP

Gross Domestic Product

Tổng sản phẩm quốc nội

GNP

Gross National Product

Tổng sản phẩm quốc dân

EU
R&D

European Union

Research & Development

Liên minh Châu Âu
Nghiên cứ và phát triển


Hiệp định Đối tác xuyên

TPP

Trans – Pacific Partnership

WB

World Bank

Ngân hàng thế giới

USD

United States Dollar

Đơ la Mỹ

WMD

Weapon of mass destruction

Vũ khí hủy diệt hàng loạt

WTC

World Trade Center

Thái Bình Dương

Trung tâm thương mại thế
giới

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1.

Tạ Ngọc Ái (Biên dịch), (2006), Geoge W.Bush - Tổng thống nước Mỹ tham

vọng và quyền lực, Nxb Lao Động, Hà Nội.
2.

Bruce W. Jentleson (2004), Chính sách đối ngoại Hoa Kỳ: động lực của sự

lựa chọn trong thế kỷ XXI, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
3.

Ban biên tập Tạp chí Châu Mỹ ngày nay tổng hợp (2012), “Mỹ tăng cường

các chuyến thăm đến Châu Á – Thái Bình Dương”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số
7, tr 99-100.
4.

Howard Cincotta (2000), Khái quát về lịch sử nước Mỹ, Nxb Chính trị Quốc

gia, Hà Nội.
5.

“Chiến lược an ninh quốc gia của Hoa Kỳ” (2002), Tạp chí Châu Mỹ ngày

nay, số 10, tr. 64 - 66.
6.

“Chiến lược an ninh Quốc gia của Hoa Kỳ” (2002), Tạp chí Châu Mỹ ngày

nay, số 11, tr. 62 – 68.
7.

Đỗ Lộc Diệp (1999), Hoa Kỳ tiến trình văn hóa chính trị, Nxb Khoa học Xã

hội, Hà Nội.

8.

“Diễn biến chiến tranh Iraq” (2003), Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 3, tr. 66-

67.
9.

Nguyễn Thùy Dương (2012), (lược dịch), “Bầu cử ở Mỹ: Một số quan điểm

chính sách của Mitt Romney và Barack Obama”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 7,
tr.97-98.
10. Lê Minh Đức, Nguyễn Nghị (1994), Lịch sử nước Mỹ, Nxb Thông tin, Hà
Nội.
11. Nguyễn Thị Hạnh (2001), “Đảng Cộng hòa và Dân chủ: Cơ cấu tổ chức, hoạt
động và ảnh hưởng đối với hoạt động của bộ máy nhà nước Mỹ”, Tạp chí Châu Mỹ
ngày nay, số 6.
12.

Nguyễn Thị Hạnh (2012), Một số vấn đề về đảng cầm quyền và Đảng đối lập

trong đời sống chính trị Hoa Kỳ, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội.
13. Vũ Đăng Hinh (2001), “Kinh tế Mỹ trước và sau ngày bị khủng bố 11/9”,
Tạp chí Châu mỹ ngày nay, số 11-12, tr. 17-20.
14.

Vũ Đăng Hinh (2001), Hệ thống chính trị Mỹ, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.

15.

Nguyễn Văn Huyên (2007), Hệ thống chính trị Anh, Pháp, Mỹ, Nxb Lý luận

Chính trị, Hà Nội.
16. Nguyễn Lan Hương (2009), “Nước Mỹ trước thời kỳ Tổng thống Obama”,
Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 12, tr. 28-38.
17. Nguyễn Lan Hương (2011), “Một số điều chỉnh chính sách đối ngoại của
Tổng thống Obama”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 12, tr. 43-53.
18. Nguyễn Thái Yên Hương (2007), “Chính sách đối ngoại Mỹ trong những năm
cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Geogre.W. Bush”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 2,
tr. 21-25.
19. Joel Krieger, Tồn cảnh nền chính trị thế giới, Nxb Lao động.


20. Trần Bá Khoa (2001), “Chính sách đối ngoại của Mỹ dưới chính quyền Tổng
thống G. W. Bush trước vụ khủng bố 11/9”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 8-10,
tr. 21-24.
21. Nguyễn Kim Lân (2002), “Tác động của sự điều chỉnh chiến lược toàn cầu
của Mỹ đến an ninh khu vực Đông Nam Á và Châu Á – Thái Bình Dương”, Tạp
chí Châu Mỹ ngày nay, số 12, tr. 21-25.
22. Cù Chí Lợi (2012), “Chính sách của Hoa Kỳ đối với khu vực Châu Á – Thái
Bình Dương và hàm ý đối với Việt Nam”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 7, tr. 310.
23. Cù Chí Lợi (2013), “Điều chỉnh chiến lược toàn cầu của Hoa Kỳ dưới thời
Tổng thống Obama”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 10, tr. 3-12.
24. Nguyễn Ngọc Mạnh, Nguyễn Trọng Luật (2015), “Nước Mỹ năm 2014”, Tạp
chí Châu Mỹ ngày nay, số 2, tr.3-11.
25. Đinh Văn Mậu, Phạm Hồng Thái (1997), Chính trị học Đại cương, Nxb Tổng
hợp Thành phố Hồ Chí Minh.
26. Lê Thành Nam (2015), “Đấu tranh chính trị nội bộ ở Mỹ: Nhìn từ việc mở
rộng lãnh thổ quốc gia thế kỷ XIX”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 3, tr.48-53.
27. Vũ Dương Ninh, Nguyễn Văn Hồng (1999), Lịch sử thế giới cận đại, Nxb

Giáo dục Hà Nội.
28. “Nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ George W. Bush” (2005), Tạp chí
Châu Mỹ ngày nay, số 2, tr. 64-68.
29. Lưu Văn Quảng (2002), “Vấn đề đảng chính trị trong bầu cử Mỹ”, Tạp chí
Châu Mỹ ngày nay, số 12, tr. 24-26.
30. Nguyễn Thị Quế (2015), Chính sách đối ngoại của các nước lớn trong giai
đoạn hiện nay, Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
31. Lê Kim Sa (2001), “Chính sách Châu Á – Thái Bình Dương của Mỹ từ Bill
Clinton tới George W. Bush”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 7, tr. 15-20.


32. Nguyễn Thiết Sơn (2002), Nước Mỹ những năm đầu thế kỷ XXI, Trung tâm
Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, Trung tâm nghiên cứu Bắc Mỹ, Nxb Khoa
học Xã hội, Hà Nội.
33. Nguyễn Thiết Sơn (2005), “Chính sách và vai trò của Mỹ ở khu vực Châu Á –
Thái Bình Dương”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 1, tr. 3-11.
34. Nguyễn Thiết Sơn (2007), “Tìm hiểu vai trò và phương thức lãnh đạo của Đảng
cầm quyền ở Mỹ”, Tạp chí Châu Mỹ Ngày nay, số 11, tr. 3-19 và số 12, tr. 3-17.
35. Nguyễn Thiết Sơn, Ngô Mạnh Hùng (2015), “Những thách thức đối với an
ninh quốc gia của Mỹ từ năm 2001 đến nay”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 1, tr.
8-17.
36. Samuel Kernell và Gary C. Jacobson (2007), Logic chính trị Mỹ, Nxb Chính
trị Quốc gia, Hà Nội.
37. Đặng Đình Tân (2006), Thể chế Đảng cầm quyền- Một số vấn đề lý luận và
thực tiễn, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
38.

Nguyễn Thu Thủy, Sự điều chỉnh chính sách của Mỹ đối với Đông Nam Á

thập niên đầu thế kỷ XXI, Luận văn Thạc sĩ Quốc tế học, trường Đại học khoa học

Xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
39. Ngơ Đức Tính (2004), Một số đảng chính trị trên Thế giới, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.
40. Trần Nguyễn Tuyên (2010), “Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của chính
quyền Obama hiện nay ”, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 9, tr.10-15.
41. Hoàng Anh Tuấn (2001), “Vụ khủng bố 11-9 và những thay đổi trong chính sách
an ninh và đối ngoại của Mỹ”, Tạp chí Nghiên cứu quốc tế, số 42, tr.14-22.
42. Nguyễn Trường (2010), Thế giới thời hậu chiến tranh Lạnh, Nxb Tri thức, Hà
Nội.
43. Nguyễn Trường (2015), Á – Phi – Mỹ La Tinh trong thế kỷ XXI, Nxb Tri
Thức, Hà Nội.


44. Nguyễn Thanh Tùng, Phùng Thị Kim Ngân (2015), “Chiến lược an ninh mới
của Mỹ 2015”, Tạp chí Đối ngoại – Ban Đối ngoại Trung ương, số 4, tr.31-35.
45.

“Toàn văn tuyên bố chiến trang chống lại Iraq của Tổng thống Mỹ” (2003),

Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 3, tr. 66.
46.

Viện nghiên cứu châu Mỹ (2013), Thông điệp liên bang năm 2013 của Tổng

thống Barack Obama, Tạp chí châu Mỹ ngày nay, số 2/2015, tr.42-54.

Tài liệu tiếng Anh
47. Alexis de Tocqueville, Democracy in America, do Andrew Hacker chủ biên
(New York: Washington Square, 1964), tr.71
48. Maurice Duverger, Political Parties (New York: Wiley, 1954), tr.217

49. Richard P. McCormick, “Political Development and the Second Party
System”, trong The American Party Systems: Stages of Political Development, ấn
bản thứ hai, do William Nesbit Chambers và Walter Dean Burnham chủ biên (New
York: Oxford University Press, 1975), tr.108

Tài liệu trên Internet
50. 16/04/2015.
51. 12/10/2001.
52. 15/9/2001.
53. />54. />55. />56. />57. 05/07/2015.


58. 5/11/2014.
59. 07/02/2012.
60. 1/1/2012.
61. 07/11/2012.
62. 06/10/2015.
63. 14/10/2015.
64. 15/09/2015.
65. 14/10/2015.
66. Mỹ

tuyên

bố

Châu

Á

là

trọng

tâm

đối

ngoại

năm

2015,

/>67. 06/11/2014.
68. tế Hoa Kỳ .
69. />dent.shtml.
70. 22/02/2015.
71. 24/12/2014.
72. />4/11/2014.


73. Toàn

cảnh

thế

giới

(2011),

10

năm

chiến

trang

Afghanistan,

9/10/2011.
74. 08/02/2015.
75. />76. />77. />78. http:// english northeast.cn-system-2009. Barack Obama and future of
American power.
79. />80. Gordon Lubold, The emerging Obama doctrine, CSM, March 10, 2009
/>81. Michael Scherer, The Obama Foreign Policy Doctrine, Time Magazine,
Sunday, April 19, 2009, />82. The Diplomat, The White House Releases a New National Security Strategy,
07/02/2015.