Thơ chính luận chế lan viên từ góc nhìn tư duy nghệ thuật

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------

LƯU THỊ LAN

THƠ CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN
TỪ GĨC NHÌN TƯ DUY NGHỆ THUẬT

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam

Hà Nội - 2014

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------------------

LƯU THỊ LAN

THƠ CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN TỪ GĨC NHÌN
TƯ DUY NGHỆ THUẬT

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Văn học Việt Nam

Mã số: 60220121

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Bá Thành

Hà Nội - 2014

2


LỜI CAM ĐOAN
C

Tôi

ố
ố

T
U TH

3

AN


LỜI CẢM ƠN
ờ

ầ

PGS TS N
T

ỏ ò
ễ B T

ũ

ọ -T ờ

ờ

-

ử ờ
Đạ

ọ K

ộ

ồ

ọ
C ố

nh, ạ
trong

ù
è

ơ

ỉ dẫ ,

ắ

ọ Xã ộ

ớ

ắ

úp ỡ

ớ
ộ

T ầ

N

V

ã ạ

ề

p,

ơ

T ầ

ã ọ

é

p

p -

T ầ

óp

ử ờ
ồ

ọ

ã

ơ
ọ

Trân trọ

í

ữ

ề

ắ

ớ

ờ

ã

ữ

ờ
ộ

ên tơi

ố
N

ờ
ớp C

4

:

T ị
ọ V

K57.

M CL C
M C L C ........................................................................................................ 5
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 7
1. Lí do chọn đề tài ....................................................................................... 7
2. Lịch sử vấn đề ........................................................................................ 10
3. Mục đích và đối tượng nghiên cứu....................................................... 14
4. C sở

uận và phư ng pháp nghiên cứu .......................................... 16

4.1. Phương pháp phân tích, tổng hợp ..................................................... 16
4.2. Phương pháp so sánh , đối chiếu ..................................................... 16
4.3. Phương pháp nghi n c u ch s v phương pháp nghi n c u o i
hình ........................................................................................................... 16
4.4. Phương pháp nghi n c u tiểu s tác giả ................................................ 13
5. Những đóng góp mới về khoa học của uận văn ................................. 17
6. Bố cục của uận văn ............................................................................... 17
PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................ 19
CHƯƠNG I: KH I QU T V TƯ DUY NGHỆ THUẬT VÀ THƠ
CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN ................................................................. 19
1.1.Khái niệm về tư duy th ...................................................................... 19
1.1.1. hái ni

v tư u ......................................................................... 19

1.1.2. Tư u ngh thu t ........................................................................... 21
1.1.3. Tư u thơ....................................................................................... 23
1.2. Khái niệm về th chính uận .............................................................. 24
1.2.1. Tư u

u n

n át tư u h nh tượng ......................................... 24

1.2.2. g n ng thu ết giảng, i n ng n,

p u n .................................. 30

1.3. Th chính uận Ch Lan Viên ........................................................... 36
1.3.1. S h nh th nh v v n đ ng ếu tố chính u n trong thơ hế

n

Viên ........................................................................................................... 37

5


1.3.2. hính u n như ếu tố cốt

i t o n n phong cách hế

1.3.3. Thơ chính u n trong s nghi p sáng tác c

hế

n Vi n . 55

n Vi n ......... 62

Ti u k t chư ng 1:.................................................................................. 65
CHƯƠNG 2: CẢM H NG DÂN TỘC THỜI ĐẠI VÀ C I T I TR
TÌNH TRONG THƠ CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN ............................ 66
2.1. Cảm hứng ịch sử và thời đại ............................................................ 66
2.1.1. ả h ng ch s v cái

i u t n v tư u si u h nh .............. 66

2.1.2. ả h ng ân t c th i đ i v tư u

i n ch ng ch s .............. 76

2.2. Cái t i trữ t nh iện uận.................................................................... 77
2.2.1. ái t i c đơn ................................................................................. 78
2.2.2. ái t i h

nh p ............................................................................. 80

Ti u k t chư ng 2:.................................................................................. 86
CHƯƠNG 3: TH LOẠI NG N NG

BI U TƯ NG TRONG THƠ

CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN ................................................................. 87
3.1. Th th ................................................................................................ 87
3.1.1.Thơ t

o ......................................................................................... 87

3.1.2. Thơ t tu t..................................................................................... 91
3.2. Ng n ngữ .............................................................................................. 92
3.3. Bi u tượng ......................................................................................... 103
3.3.1. ác qu n ni
3.3.2.

v

iểu tượng ngh thu t ....................................... 99

t số h nh ảnh iểu tượng trong thơ chính u n hế

n Vi n ... 105

Ti u k t chư ng 3:................................................................................ 115
KẾT LUẬN .................................................................................................. 117
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 121

6


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
T
C ộ

ền

ờ

ạ

ọ V

N

ộ

é
ộ

ầ
V

ọ

ớ

ẫ
óp

ộ

ọ cho nhân dân,

d

V

ạ

ề

ọ :g

ó

p

ạ T ơ Mớ

i thơ đánh giặc” giai

ờ

ố

Mỹ

ọ
ề

ơ( ể

ó

p

ơC

V

ị

Nó

ộ

ơC

Bên ạ

V

17 t ổ
ờ

,giàu í
và ch

ờ

p

ồ ạ
ọ

ọ

ờ

ắ

ơ

ị

ộ
ể ạ 15

8 p ể
ể ạ

ể
ơ

-ẩ
ẻ

ạ d

ớ

ộ

7

ơ
ồ

í

ơ
d

ộ

p
kinh

ọ
Mĩ.

ĩ

ộ “ni
pC

ơ ớ
ố

ề

ớ “Di cảo thơ .

p ẩ

ó

ạ

ộ

ắ

ớ

thư ng - chim

ữ

ồ

ó

ớ

H

ạ

ầ
ọ

i u t n , hị
ổ

3 p) 7

ã ạ

ộ

ó

.

“ i u t n”
ằ

ữ

ớ “Hoa ng
ạ

trong
ỉ

ộ

ũ

óp

ạ

d

ể

ở ĩ

d

ớ

ớ

óp

D

ơ

ơ ể ạ

ỉ ớ

ờ ó

ú

ĩ

ữ

báo bão” “ h ng

p

ữ

ã

,

ờ

ể

.C í

“Ánh sáng v phù s
N

ờ

ố

ỗ
ạ

ộ

ồ

Tổ

ể ạ d

ơ (1936-1989),

ụ

ắ ọ

C
ở

ú

ớ

ỷ XX

ờ

ữ
ò

ộ

Hơ 50

ụ

ã

ơ

phai tr

V

ù
ị h ử

ọ C

ạ C

ắ

í

ộ
ơ

ộ

ờ
ị

ử dân


ộ Ơ

ã ù

d

ộ

ơC

V

e

ề

ặn

ữ

ơ

ặ

ạ

ộ p

C

V

ộ

Ơ

ớ

ầ d

ộ

ạ V

N

ầ
ờ

ạ

ã

ã

dạ

ở

ể

p

ã
ơC

ạ

ú

V

ó

ắ

ù

ặp

ơ

ờ

hay,

ẹp ẩ

C

V

ạ
ở
p ú

ộ

ộ
ố

ọ

ẹ

ớ C

V

e
í

ơ ắ
ịnh

ổ
ú

ắ
ớ

ớ

ơ
ữ

V

qua

N

:

í

ổ

ở
d

ữ
ắ

8

ờ

ờ

ớ p

ơ

ữ

ộ
ộ

ơ

d

ộ

ỗ d

ọ

D

ã ó

S

V
ẻ ẹp

N

ạ

ồ

ó

ể

ơ

T ơ
ố

ó

ố

ũ

V
d

ơ

ạ

ơ X

ũ
ơC

ớ

ữ

dã

ó

N ề

ù

ơ P
d

ộ

ạ

Bở

ẫ

ờ

ắ

t ù

ù

ó ớ

ề

ộ

Cị

q

ĩ

ể

ồ

ị

quan
ặ

ã

ề

ắ

ó

ơ ều ó
C

ơ ề
ố

ột nét ộ

ỗ

ắ

i

ữ

ã ị

ọ p

ộ

, “đã đe

ó

í

ơH

ữ

í

ã ở
ữ

ở

ị

ộ “ch t
ắ

ã ộ

ầ

ã

ó

ó

. T mộ

ơ

ộ

Mỗ

ạ

V

ộ

ơ ó

p

ử T

ơ

ể
ờ

ạ C

ộ

ờ

thơ tron

ị

ề dữ dộ
ố

ớ

í

í

ở

ã

ở

ơ

dị

ịp

ụ,

Suy
ổ

phong

ờ

ơ
ú
ể

Đó
ộ

T ơC

V

ơ

ầ

ơ

ớ
ể

ẻ C

ở

ữ

ặ

i u

ã

ữ

ơ

ổ

ơ ú

ũ

ữ

ề

ã e

ơ

vũ khí đ u tr nh gi i c p kỳ
ạ

í

ú

Chính

C

ạ

é

ạ

ù

“Thơ
ể

ạ

V

ng ĩ

dụ

Vì

p

C

V

ộ

ố

ln

ẹp
C

ắ

ắ

ở
ớ

ỹ

V

ịp

ờ

ã

ể

ề

d

.
T ơC

V

ẫ

ộ

ọ
p

í

ớ

ầ

ạp

í

ể

ớ

ị

ỡ

ọ p

Mã Giang Lân, N

ễ B T

ỡ

ể

ể

p

C Đ

N ữ

Hà Minh
ọ

ơ

p

p

ộ N ữ

P

p

óp p ầ

ờ

ề

ề

chúng ta khám ph
ạ

p dẫ

ọ N ữ

cơng trình ngh

Đ

ề

C

ộ

úp

V
ể

ó
ề

ơ

T

C

V

ơ

sáng tác. Nó ằ
ể

nhiên,
ố
N

í
p

p

ể

ỡ

ố
ơ

ữ

C

V

ơ

T

ờ

Mĩ.
ề C
ề

ơ

V
í

ã ó
C

ề
V

nào.

9

ữ

ớ
ó

ộ cơng trình


ộ

ộ

ơC

ơ

ố

ề

p

ơ

V

ị,

C

ể

V

ã

ạ

dạ

hế

n Vi n t góc nh n tư u ngh thu t

Q

ữ

ầ

N

í

C

ữ

giúp ta thêm u n ữ
ề Tổ

ố

ầ

ị

ờ

ọ

ề

Thơ chính

ể

ể
ã ộ V

dữ dộ

ẽ

ơ

í
ã

ọ

p ụ

V

nhân dân, Đ

ỏ

ộ

ữ

u n

ơ

ỡ

-

ụ

ụ

ể ố

ù

ơ

í

giàu tí

ề ẻ

ộ

ã

ẽ

ã

ã

ọ

2. Lịch sử vấn đề
C

V

L

ộ

ơ

ặ

ạ là câ đ i thụ thơ tỏ
học Vi t
ơ
ể ạ

ề

ộ d

ọ

ộ

át xu

ể

dị

ị

óng

thế kỷ XX . T
ộ

ộ
ộ

ộ

ơC

1996
V

ú

í

N
ữ

“Di cảo thơ” p 3

ồ ộ. Chính v

ọ V

xu trong khu r ng ớn Văn

i ut n

1937

ửV

ề

ã

ã ở
ề

bút,

p
Số

ữ

ề

p

ơC

d
p ề

ơ

ã ó

ọ

ềp

p
ởp

ơ

ã ặp

ề

Đã ó

C

ơC

ỉ

ộ

Đó

ữ

p p

d
ó

V
p

ơ

V
ẫ

ị

ớ

Tuy
ẻ dù

d

d

Q
ị

ơ

d

ộ ố
ộ

V

ề
ữ
ở

ạ
é

ơC
ể

V
õ

í

t phong cách thơ đ

Mạ ) [31 670] “đọc thơ hế

ộ
ạ

ổ

ẫ

N ữ

ng, gi u trí tu

(N

ễ Đ

n Vi n chúng t thư ng gặp nh ng câu thơ

10


có tính ch t châ
Vi n

ng n, tính ch t triết

(N

nh thơ iết kh i thác tri t để năng

v c gắn với thế giới cả
thể, cả

xúc.

i un

ễ

ộ ) [3,59],

hế

c sáng t o trong thơ,

n

t ĩnh

khiến thơ ng u n vượt qu cái cụ

tính, mở r nh ng chi u sâu đ t đến nh ng tầ

c o ới (Vũ T

Anh) [3,31,32].
T

ữ

ẳ
ơC

v nh ng t

V

B

hế

ề
A

N

ộ

con đư ng t

d
H M

Trong các nh thơ ớp trước, hế

hế

n Vi n

nh

n Vi n khéo éo kết hợp

Đ
p dẫ

n

t ĩnh
A )

thơ c xư

ng đ

) [43,189].

nét phong cách thơ

ngư i

triết học. h ng

thu c v

tt

t vư n ho
ng,

n iđ u

ng su tưởng trong thơ

t, nh p nh ng, u ển chu ển

rồi

) [7,661-662] N
ơ

ới (Vũ T

nh u n nh ng v n đế th i s , hế

ái v o nh ng v n đ triết
M

n Vi n

ễ B T

t tâ tr ng , D ng su u n v

Tr n hướng phân tích,

hế

t tư u triết học nở ho khi đến với

đẹp. Tiếng nói thơ c đầu ti n c
iết c

Đ ,

c o

(N

su tưởng. Anh kh ng đến với thơ với tư cách

đến

h ng

đến nh ng trái ti . Thơ ng đi theo

trí tu để đến với trái ti

,

ớ

ó

t số đã kh ng đi theo con đư ng

con đư ng t trái ti

óc u

n Vi n

khiến thơ ng u n vượt qu cái cụ thể

ở r nh ng chi u sâu đ t đến tầ

na vẫn đi, t c

N

c trí tu trong sáng t o thơ,

v c gắn với thế giới cả xúc. i u n
[3,59], Thơ ng có

ớ “ hế

ễ X

ĩ

ễ B T

nh thơ iết kh i thác tri t để năng
tính để

ộ

ớ

n Vi n [33].

p
Vũ T

phải

ễ

t i trong ngh thu t thơ” [28]. N

i thơ đánh giặc c

- cả

.N

ị

i trả v n đ v

ễ X

N

ể

p

11

ạ
ơ

sâu sắc.

n Vi n

ng

i

ng tư u chính u n (Hà
ớ

ờ

ạ
ớ

ọ

ớ
Tu ển t p


hế

n Vi n” Theo ông đọc thơ hế

t

s th ng

inh và tài hoa. Thông minh v

ho v h nh ảnh khác
ớ N

ễ V

chính

s đối

ản c

n Vi n, n tượng nổi

, kỳ thú” [2, 72]. N

Hạ

ằ :

ét nổi

p . Qu đối

s v t, tác đ ng

N

chúng

t ng , t i

ũ

ồ

tư u ngh thu t hế

p, nh thơ nói

nh

gợi c ng cố h ng thú thẩ

thơ phong phú,
ễ X

tc

tc

n Vi n

t qu

u t phát triển cơ

ẽ đến trí tưởng tượng c

ngư i đọc, kh u

ỹc

n

tình

họ, ằng cách cho họ tiếp xúc với nh ng

t ng v tương phản trong

thơ, trong hình ảnh, trong kết c u, trong nh c

đi u t cu c sống ớn đến ni

ri ng, t xã h i đến thi n nhi n, t hi n t i

đến quá kh , t

u thương đến gi n

nghi

ng [2,86].

đến tr o
C

e

p

ộ

ú , ó

Hạ

cách ử dụ

kh ng gi n ,trong

ng ho ng, t tr ng

ơC

p ép ố

p

ơ

ã

iến trong tư u ngh thu t c

V

ề

p

.N

ễ V

: “H nh th c cơ ản phổ

hế

n Vi n

ng ngư i. Qu đối

s đối

p phải nói hế

p.

ối

p trong

n Vi n đã nắ

ắt

u t qu n trọng trong cu c sống cũng như s nh n th c ngh thu t”

[3,32]. Ý

ồ

gh thu t thơ

hế

n Vi n :

trong tư u ngh thu t c
đối

n tĩnh đến

d

ộ

t qu

,t

p [22,7]. T

hế

Đ

Tọ

t nét đặc trưng
n Vi n

H

ố

nh n th

trong thơ

s kh i thác nh ng tương qu n

ầ

ớ

é

ỉd
ề

ạ ở
ộ

ữ
ó

ố

d
N
ố
Bí
ớ

ơC
ị p

T

Hồ T

ể

V

ộ

ộ ố
H
ơ

Tạ T ị K

ơ
ạ

ĩ,

ố

d

ó

ĩ

N

T

ể

C

12

V

ớ

sau


ạ

T

ó

ĩ

e
Tọ

hế

V

. Hồ T

H

ớ

H

ớ “ h ng nét đặc sắc cơ ản c

ỹ v năng

“ ối

t o r t r trong thơ hế
v

ể

i n
ộ

ớn

é “ hế

ơ

ộ

V

ọ N ữV

ỉ

ữ

chiế

ề

1945
ặ

ẩ

ơ

d

ạ

Mộ
Đ

ữ

p

ơ

ố

ữ

Tọ

H

ỹ

ó

ắ
ồ

d

ể
ữ

d

ơ,
ó
p ó

h nh th c ngh thu t

d

ơC

ở
ố

p ẩ
ọ n

h ng nét đặc sắc cơ ản c

n Vi n t s u nă

V

ở

ố

ở

p làm

ạ

V
N

ộ

í

ề

p p

ơC

H

ề

ởp

d

ớ

Tọ

ể

V

ơC

ề

ị

u n thẩ

u n cá tính sáng

ể

phóng túng

ố
ể

ng

ể “s phong phú
ơ

Đó

ữ

ng

í

ơ C

thơ hế

hơn,

ở

p

n Vi n v n

ri ng ng [15,24]. Đ

V
d

N ữ

ỹ

p v so sánh,

o trù

ơC

ồ

ể

n Vi n ,

n Vi n [23,39].

d
ộ

ắ

p có trong i n tưởng như đã n u. Tu nhi n nó trở

t phương th c tư u
T

H

h nh th c ngh thu t thơ

H

c sở trư ng đ c đáo c

ằ

Tọ

Thế giới ngh thu t thơ hế

ụng v sáng t o nhi u phương pháp đối

th nh

Đ

ề ặ

n Vi n t s u 1945 . Hồ T

ũ

H

p

ơC
Đ

Hồ T

ềC
ắ

V
d

N

d
ễ B T

ằ

ơC
“

V

t nh thơ đã

ĩnh được nhi u đỉnh c o ngh thu t ở các gi i đo n khác nhau: Giai

đo n Thơ ới với

i u t n , gi i đo n h

13

nh với Ánh sáng và phù sa ,


gi i đo n chống
h ng

ỹ c u nước với

Ho ng

i thơ đánh giặc , gi i đo n

chú

ổi

ới với Di cảo thơ .

ng đã đi trước th i đ i trong c ng cu c đổi

to n i n c

đ t nước để h

thơ, hế

nh ng v n đ ớn nh t c
v nđ

Q

ân t c v th i đ i, v thế thái nhân t nh, v

ữ

ề

ể

ề

ụ

ỏ ằ

ọ

N

ạ V
ề

ơ

í

d

ơ ở

ộ
p

ể

ơ

ỉ

í

ị

ỏ

ạ

d

í

t
C

ơ

ố
ã

óp
ố ắ

p p
ỉ

ơ

ộ
ũ

ớ
ẹ

V

í
ó

p ớ p

ó

ở

ớ

ọ

p

ề

ơ

ữ

ờ
V

Mặ dù

ề

p pp

ề

ộ

ộ
ộ

ị

d

hu ết

V

ở

ữ

e p

tâ

C

V

p

N

ó

ố

C

d

ộ công tr
ề

t cái sâu sắc v

) [43,26].

ớ

ơ

đến hầu như to n

đ i sống tinh thần ân t c v nhân o i. h ng

triết học nhân đ o, v
ễ B T

ới tư u thơ, đổi ới

n Vi n đã chú

ngh nghi p văn chương đ u được đến

(N

i u đáng

nh p v o cu c sống nhân o i [43,187]. Tr n

chặng đư ng hơn 50 nă

p

thư ng - chim báo bão ,

p
ọ

ể

ử
ộ

í

3. Mục đích và đối tượng nghiên cứu
Mụ

í

ó

d

ố
C

ể
V

ơ

ề

ể
V

T

ơ

ộ

í
p

ề

ơ

C

V

C

Viên là

ữ

ờ

ố

ặ

14

Mĩ,

ể

ữ


N ắ

d

Mặ
ơ

ề

–
d

ơ

Vì làm

C ú

ộ

ề

ơ

ộ

p

ó

ểp

ọ

ó ị p ụ

ề

d

ố

ộ

ó

ộ

. Có

ơ ẽ

ạ

í
ọ

V

:

ghe

chân

ể ó, é

tn

ặ

,
ờ

d
ể

ố

ộ, góp

ố
p
ắ

ọ

ộ d
p ẩ

ộ

ạ

ề

ở

,

.

d

ú

ạ

d ớ

ằ

d

ọc, C

ở

,

ộ

ể

dụ

T
V

ờ

t i i u cũng chỉ giúp chúng t nắ

ạ

ầ

Ý
ơ

p p. T

ằ

ơ

ầ

ể

V

ĩ

ộ

ơ

phải iết v n ụng tư u

C

ó

ó ị

ọ

tn

V

ể ạ

ềở

ộ

ngóng, quan sát,

ó

ơ

dù

ề ầ

n

duy

dễ

ộ

ơ ữ

ể
Nó

,

ộ

V

ơ

ề

C

ỏ

ú

p

ề

ơ ớ
ó

ể ó

ơ ãp

dung câu

–

ố

ó

ơC
ữ

ữ

d
ề

ở
B

ạ

ó

p

ơ
ơp ụ

ũ
ụ

ụ

í

ể

Ho ng

p

í

.D

ồ ộ
ỉd

,

í

ề

p
ạ ở

ặ

ữ

ữ

p

ơ

ơ
h ng

ở

ộí

hiê
ắ

V

thư ng - chim báo bão ,

ũ
C

ơC

V

ỉ

,

ộ

ộ

i thơ đánh giặc . C

15

p

ơ

ơ
ó

p:

ị

ề

ộ
p

ơ


, ể

ề

ơ, về

ề Đ

í

ể

úp

í
ù

ờ

ặ

ờ

C

ố

ơ

ằ
p

ể

ộ

ể ố

ũ
sánh, ố

ơ

ũ

Trong q trình phân tích,

ể

ữ

ơC

ơ

ổ

ề

ể

an V

ó ó

í

ể

ị

ơ

V
4. C sở

uận và phư ng pháp nghiên cứu

4.1. Phư ng pháp phân tích, tổng hợp
P
dụ

ơ

p p

ể

d

ể

ữ

ữ

,

í
ạ

ọ

p p ọ

ó í

ố

ể

p

ỹ ọ M

ặ

ơ C

V

d
dụ

.

– xí

d

ơC

V

.

4.2. Phư ng pháp so sánh đối chi u
P

ơ

p p

C
ặ

V

ắ

ữ

ớ

ị

ỏ

ơ

í

é

dụ

ề

, ố
ơ

ộ

ơ
ể

í
ữ

d

ơ C

Viên.
4.3. Phư ng pháp nghiên cứu ịch sử và phư ng pháp nghiên cứu
oại h nh
P

ơ

p p

ị

ố

ị

Lan Viên,

ể e
ỉ

ầ

ử ã ộ
ạ

ử ã ộ

ử

ơ

ú

ặ

ố

ặ

í

ể
ộ

é

ầ

ờ
ộ

,

ể

ổ

16

ở

ạ
ị
C

ũ


p

ơ

ể

C

V
T
ạ

ị
p

ơ

ể

ó

n,
ử

ọ d

p p

ữ

ể

é

ữ

ó

óp

d

ơ

ộ

ạ

ơ ó

,

ặ

d

ữ

ặ

ơC

ể

V

4.4. Phư ng pháp nghiên cứu ti u sử tác giả:
ũ
C

ử dụ

p

ơ

p p

ể ú

ề

V
5. Những đóng góp mới về khoa học của uận văn
C

V

ộ

ộ

ơ

ớ

N

ớ

ề

ầ
óp p ầ
ố

p
ố

ơ

ơ,

ể

p

ó

ộ,

í

C

V

í

C

ể

ờ

ỡ

ã

ạ
ó

ộ

d

Lan Viên xun
tro

ờ

V

ộ

Mỹ.

Về

ọ ,

ầ

ể

ắ

ơV

ắ

.N ề

ỉ

ữ

ặ

ắ

d

ơC

N

d

ạ
ơ

ầ

ố

p

ầ

ó,

ơ ớ
6. Bố cục của uận văn
Ngồi p ầ

ở ầ
ơ

Ch ơ

1 K

C

2 C

,

ụ

,

:
ề

d

ơ

í

C

Viên .
C

ơ

d

ộ

ờ

V

17

ạ và cái tơi ữ

ơ

í


C

ơ

3 T ể

ạ

ữ

ể

Lan Viên

18

ơ

í

C


PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I
KH I QU T V

TƯ DUY NGHỆ THUẬT VÀ THƠ

CHÍNH LUẬN CHẾ LAN VIÊN
1.1.Khái niệm về tư duy th
1.1.1.Khái niệm về tư duy
T d

ỉ

ọ

ò

ố

ọ

ố

ĩ

ho t đ ng nh n th c

trí c

con ngư i. hí qu n c

ngư i với

t h thống tinh vi c

d

ỉ

p ẩ

ó í

ộ
ổ

p ẩ

í

ờ
ạ
d

ó

ờ ố
H

ở ạ

ổ

)
ố
T

ạ

ờ
ó

ộ

ở
p

ờ
ờ T d

ú

ể ị

d

d

ộ

p

ộ Nó

d

ở
( Idee)
ể

p

d

ĩ
ờ T

í

ó

ó

ó

ộ

19

í

ọ
Q

ớ

ở ạ

ú
ị

ỉ ó

phản ánh

ơ

Nó

ể

í

ạ

ó
ó

ộ
ắ

S

í

ộ

í

p

ờ D
ộ

e e) Nó

í (

ạ T d

t đ ng v t có tư u .

(

d

ử
ạ

(pe ée)

ớ ó

óc

o thần kinh [18,32]. T

ề

ĩ : con ngư i

tư u chính

p ẩ

p

ằ

T d

ã ộ
ị

ổ

duy

gần 16 tỷ tế

ị

ể

. Tư u

ó í
ằ

ụ

ở
ờ

ớ

ờ


ờ

ớ

ã ộ

ờ

ớ

ạ
d

ở

ộ

ể

ơ
p ạ

ớ

ùp

ơ

ớ
ờ

ố

ớ

ở

d

T

ở

ằ

p p T

ú

ạ

ớ

ộó

ị
ề

ể
ở

ó ằ

ỗ

Nó

ớ

ạ

ố

ộ

ộ

ã

í

p

ố

ờ

ờ

ớ

ầ

ề
d

ửp

ớ

ờ ở ạ

ắ

ử

ở

ờ

d

ộ

ằ

ố

ố

ố

T

í
d

ộ

ó T d
ộ

ù
ố

ờ

ó

í

p ạ

p

;
ữ

ở

ữ

ớ

ó

ắ

ó

ờ

ớ

ố

ù ộ d

ẫ

ớ

ữ

d

ữ

ởp ạ

ữ
d

ơ

Nó

ờ T
p

ữ
d

ữ

ỗ

í

Đặ
ờ

p

ố

p
ể

ể

ể V

ớ

ể

p

ố

ỏ í
Nó

ố

d

ộ

d

í

ó

ố sống” ó ẽ ạ

d

ộ

ộ í

ổ
cả
í

ữ

ờ

ề
ạ

ầ
ớ

ị
ộ

ờ Mọ

p í

ờ Bở

p

ổ

ầ

ọ
cả

ữ

ó

ng , gi o
ộ

p ó

ở

d

T d
ỉ óở

ó í

ơ ở

ộ

tr ng thái

dạ

(P e

ặ
ằ

p
d

ể ở

ộ
ồ

20

p)

ạ

ở
ộ

p


ầ ó

ờ

ề

ể

ố

p ớ

N

ở

ngữ N
ở

d

ể p

ữ

ỉ

ữ

K

p ẹ

p

N

ớ

nhữ

ặ

ạ

ộ
ó

d

ữ

ó í

ể

ẽ

ụ

ó

p

ờ
d

ữ

K

d

ỏ

d

ơ ồ

ó

ữ

d

ẻ ơ

p
ữ

ỉ

T d

p ú

ữ ạ

ữ

ề

d

ơ
1.1.2. Tư duy nghệ thuật
T d

p ẩ
Có

ể

ề

ể

ó

B H

ạ

ề

ề

Tầ Đ

T điển thu t ng văn học ( NXB Đạ
N
Vi t
ĩ :

V

ọ H Nộ 1996) T

ể

Mụ

í

ố

ụ

ể
K

í

ở

ạ d

ớ

ạ

d

ỏ

d
ộ ú

ể

ạ
ở

ặ

ù
ắ

í
p

Đặ
ó

ể

ể

ạ

ể ử dụ

21

ặ
ộ

d

ộ ỗ ị

d
ở

ù
ờ

d

d

ị

d

p

ộ

ĩ ù
ể

d

í

ó ơ ở

p ép

d

ọ

con ngư i hướng tới

ngh thu t [9 381] K ể

ằ

N

ố

ữ

ể ắ
ố

ố

H Nộ 1998)

ng ho t đ ng trí tu c

sáng t o v tiếp nh n tác phẩ
d

ú

ố Tư u thơ v tư u thơ hi n đ i

Tư u ngh thu t

ngh

ĩ

ễ K ắ P

ọ Q ố

ễ B T

( N

Sử N

ờ

ể


ữ

ó ầ

ẽ

ộ

C í

ờ

B

e

ị

ờ
ơ

H

ạ

“ch ng

p G

ạ

ộ

ố

Dĩ

í

inh

ằ

ố

ó K

p

ạ

d

ề

d

ó

ữ

ẫ
ặ

ớ Nó

ạ

d

ộ

ị

tr nh
Pe

ộ

: ể

í

e

ề

ó

ãp

ọ

d
ớ

ớ

Nó

ơ

ộ

í

ể

ạ

ờ
Có

ể ó

ố

ạ

ể

ắ

ễ

dạ

ạ

p

T
S

ể ơ

ầ dù

ọp
ẩ

ỹ C í

ờ
í

C

ũ

ó

ớ

ũ

ể ạ

ộ
ữ

ạ

ộ

ố

p ầ

ơ

ọ

ú

ơ
ạ

“ỗ ổ

ộ

ẹ

ớ
ộ

d

ộp

ị

ị

” T d

ắ

ắ

ó

ữ

e

“
d

p

ố

T d

ị
ó N
p

ữ

ơ

ỏ

ộ

ữ

ó

ể

ồ
Để

“

ố

ạ
ộ

ạ

ộ d

õ

ờ p

ố

p ổ

ể

d

ớ

p”

ờ ặ

ạ
ạ

”

í

ở
ĩ

ề

ờ

ộ
ụ

ồ

ú

ữ

ọ

ộ

ạp

p

ở
ở

ĩ

ắ

Nó ó
ử dụ

p

ể
d

22

ã

ẫ

ữ ổ
í

í

ó


ề

ẫ

ố

d

ể
ờ

ó

N

õ é

ạ

ĩp

ể

ố

1.1.3. Tư duy th
T d

ơ

ộ p

ó
P
ộ

ơ

ể

ộ
ơ

ể

ữ
ó

ộ C

dạ

ú

í

ể

ề

d

ơ

ơ ó

ể

ụ

ể

ộ d

ó
d

ộ p

p ú

ạ

ờ

ơ

ữ

ơ

p ó í

ể

ề

ã

ạ

ề

p Bể
í

ể

ị

ĩ

ó ọ

ơ

ặ

ể

ọ

ú
d ớ

p

í

ơ

T

d

d

ể

C

dạ

ữ

ữ
ơ

ữ

ể

p

ữ

p
T d
Về

ặ

ơp

ữ

ộ d

ộ

ó

ữ
ộ ộ
T d
p ẩ
T d

ộ

ở
ồ

ể

ồ

d

ọ

í

ị

d

ơ
ạ

ể

ơ
ụ

ờ

ạ

ể

d ớ dạ

p ổ

ó

ã ể ạ

:H

í

ờ

ơ ó

ũ

ód
ơ
ỹ ọ

ộ
ộ

d

íó

ộ
ạ

ộ
ớ

ạ

ầ
ạ

23

ở
C

ị


N

d

ọ
ờ

:

ớ

ộ

ộ
ọ

Nó

ớ

N

ể

í
ề

d

ớ

d

ạ
d

ơ

p

ơ

ơ

ộ

ú

ớ

ể

ằ

ộ

ó
ớ

ớ

ạ

ộ

ơ

1.2. Khái niệm về th chính uận
hái ni

chính lu n hi n có nhi u nghĩ . Theo T điển ách kho

Văn học giản ếu c

g nă

h i , chính u n
ỏng c

1987 ( tiếng

Tinh

t o i h nh văn học v

pu icus, nghĩ

xã

áo chí, viết v các v n đ nóng

xã h i, chính tr , kinh tế, văn học, triết học, t n giáo v các v n đ

khác. Theo

u n phong cách học, chính u n

t phong cách ch c năng,

n c nh các phong cách sinh ho t, kho học, áo chí, ngh thu t, h nh
chính c ng vụ... V

gic, h i nghĩ n

phong cách chính u n ch

ếu

í

ị

o i h nh văn ản văn

văn ản kho học”[ 38, 386]

ó í

ềp

ạ
ố

T

ùng như

t phương pháp tư u

ố

V

T
ữ

ọ V
ố

T ơ

ơ

d

ờ

ể ,

ề

các o i văn chính u n,

thu c tính c

thu c tính c

C í

ối i n h n i t i với nh u, ởi

phong cách c

cũng như phong cách văn chương
học, phong cách kho học

có

ọ V

,
ơN

ể

N

chính u n được

ộ

ặ

ể

ễ D

Đ

K

í
ĩ

ề
ụ

ộ

ạ

ơ

ề

í

ị ã ộ

s

n u n, ph d ễ

ề

p

ạ

1
Thơ chính u n
ơ Đề

ó ạ

ề

í

í

ẽ ờ

N

V

ọ

d

ể
ơ

24

í

í

ị ằ

,


D

d

ữ

ơC

th

V

cái t i tác giả – ch thể thẩ

thi n v h nh th c. ó đã có
t

ẩ

C

ữ

ề

r , khi th ẩn khu t, khi th như

chính

ờ

:

hi

t đối tượng phản ánh, khi th

i

ỹ, khi th thi n v n i ung, có khi

t chặng đư ng phát triển v th

i

đổi i n tục

i u t n đến Hái theo ù ”[43,152]
i ut n -

Trong
ằ

d ớ dạ

ó ạ

C

V

p
ộ ố

ữ

ơ

ữ
ớ

ẻ

ờ

ữ

T

T

V

ơ ầ

ể
ạ

ơ

p

óp

ộ õ

T

d

ộ

ơ

T

T
ầ

ở

ắp

ọ

ơ

p

ơ

i ut n

C

:
T gặp n ng tr n

t v s o nhỏ,

T h n n ng trong óng núi â c o,
T

n ng trong nh ng nguồn trăng đổ,

T gh n ng trong nh ng suối trăng s o
Cũ

ó

ó ạ

ộ

ố

ẩ

ỹ:

Ai ảo giù : T có t kh ng
ái t i tr t nh xu t hi n tr c tiếp trong thơ tr t nh như v
ki n cho hế
cả

n Vi n

xúc v su nghĩ

c

cả

xúc v su nghĩ tr c tiếp. hưng v nh ng

i hướng v o chính

như đồng nh t với cái t i tác giả, đó
phân tích t nh cả ri ng
điể

n

nh

nh n n cái t i tr t nh tưởng

t nh tr ng nh thơ t kh i thác

thích hợp với thơ ãng

n. ếu xét cái t theo
i u t n chư có.

nghĩ cái chung,

i u t n chỉ nói đến

t cách chung chung, tr u tượng, đ i iểu cho cái qu n ni

khổ trần gi n . hư v

nh,

kh ng hướng v o hi n th c cu c sống. ặc

cái xã h i có tính ch s th trong
iT

t o đi u

cái t đ ng ẩn khu t [43,153].

25

ể