Bảo hiểm thất nghiệp Trung Quốc

Bảo hiểm thất nghiệp Những kinh nghiệm từ Trung
Quốc
Năm 1986, Chính phủ Trung Quốc quyết định cải tổ hệ thống tuyển dụng nhân viên và
hình thức ký hợp đồng lao động, đồng thời đã ban hành "các quy định đối với ngời thất
nghiệp làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp của Nhà nớc". Đây là những bớc khởi đầu
của việc xây dựng hệ thống bảo hiểm thất nghiệp. Năm 1993, hệ thống bảo hiểm thất
nghiệp đợc sửa đổi. Trong hơn 10 năm (1986-1997), Nhà nớc đã trợ giúp hơn 20 triệu ng-
ời thất nghiệp thông qua hệ thống bảo hiểm thất nghiệp và hỗ trợ hơn 6 triệu ngời thất
nghiệp tìm đợc việc làm trong thời gian đó. Với thực tế của mình và học tập kinh nghiệm
quốc tế, hệ thống bảo hiểm thất nghiệp của Trung Quốc đã sửa đổi cơ bản. Năm 1999,
Chính phủ đã ban hành "Điều lệ bảo hiểm thất nghiệp", cải thiện hơn nữa hệ thống bảo
hiểm thất nghiệp và mở ra hớng phát triến trong tơng lai.
Đối tợng tham gia loại hình bảo hiểm này là ngời lao động trong các doanh nghiệp (bao
gồm doanh nghiệp Nhà nớc, doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài, doanh nghiệp t nhân...)
và các cơ quan đóng tại địa bàn thành thị. Chính quyền các tỉnh, vùng tự trị và các đặc
khu trực thuộc Trung ơng, tuỳ theo tình hình cụ thể cũng nh yêu cầu của các đoàn thể,
công đoàn và của bản thân ngời lao động đều có thể tham gia vào hệ thống bảo hiểm thất
nghiệp. Nguồn huy động của quỹ bảo hiểm thất nghiệp bao gồm: Khoản đóng góp của
các doanh nghiệp, cơ quan và cá nhân ngời lao động cho quỹ bảo bảo thất nghiệp, lãi suất
ngân hàng; phần trợ giúp của Chính phủ, và các nguồn khác cho quỹ theo quy định của
pháp luật. Các cơ quan và doanh nghiệp ở thành thị sẽ đóng bảo hiểm thất nghiệp 2% tổng
quỹ lơng, cá nhân ngời lao động trong doanh nghiệp trả 1% lơng của họ. Nhân viên có
hợp đồng làm việc ở nông thôn nhng đợc các doanh nghiệp, cơ quan ở thành thị tuyển
dụng sẽ tự đóng góp vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp của mình. Nguồn quỹ bảo hiểm thất
nghiệp sẽ đợc chuyển về các tỉnh, thành phố và các đặc khu trực thuộc Trung ơng. Mức
chuyển tiền từ các quỹ này xuống địa phơng sẽ phụ thuộc vào điều kiện từng địa phơng và
quy định của chính quyền cấp tính. Việc điều chỉnh, phân bố bảo hiểm thất nghiệp có thể
do chính quyền cấp tỉnh và đặc khu tiến hành, dựa trên cơ sở tổng số tiền huy động đợc từ
các nguồn cho quỹ cũng nh phụ thuộc vào tình hình cụ thế của từng tỉnh hay đặc khu. Nơi
nào mà tổng thu không đủ cho chi trả bảo hiểm thất nghiệp thì chính quyền các tỉnh, đặc
khu có quyền điều chỉnh việc thu chi của nguồn quỹ cũng nh sự hỗ trợ của quỹ đó.

Quỹ trợ cấp thất nghiệp có thể chi trả cho các khoản: trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ y tế trong
thời gian nhận trợ cấp thất nghiệp; chi phí mai táng và giám sát việc chuyển trợ cấp cho
vợ (chồng) góa hoặc những ngời thân trong trờng hợp ngời đang hởng trợ cấp thất nghiệp
bị chết; tổ chức các lớp đào tạo và dạy nghề phù hợp với yêu cầu của thị trờng lao động
trong thời gian nhận trợ cấp thất nghiệp; các khoản chi phí khác liên quan tới bảo hiểm
thất nghiệp do Chính phủ quy định hoặc thông qua. Hiện nay, chi phí này chủ yếu đợc lấy
từ các nguồn để đảm bảo một mức sống tối thiểu cho ngời lao động bị mất việc. Riêng ở
Thợng Hải, chính quyền ở đây cho rằng việc cấp
phát trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp không đóng vai trò tích cực nên chỉ dùng 1/3 quỹ để trợ
cấp, 1/3 để đào tạo lại và 1/3 để xúc tiến việc làm.
Những ngời thất nghiệp sẽ đợc nhận trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp nếu họ hội đủ các điêu
kiến nh: Đóng góp cho quỹ từ 1 năm trở lên bị thất nghiệp ngoài ý muốn, có đăng ký thất
nghiệp và có nhu cầu tìm việc trở lại. Ngời thất nghiệp sẽ đợc tạo cơ hội tìm việc làm mới
trong khi họ đang đợc nhận trợ cấp thất nghiệp. Ngợc lại, việc họ nhận trợ cấp bảo hiểm
thất nghiệp sẽ chấm dứt khi: Ngời thất nghiệp đợc tái tuyển dụng ở nơi khác; đợc gọi
phục vụ quân đội; di c sang nớc khác, từ chối nhận việc do cơ quan có liên quan sắp xếp
mà không đa ra đợc lý do chính đáng... Mức và thời gian đợc nhận trợ cấp thất nghiệp thất
nghiệp cũng tuỳ theo từng tỉnh và địa phơng căn cứ vào tình hình cụ thể của từng nơi. Tuy
nhiên, theo một nguyên tắc chung là thấp hơn mức lơng tối thiểu nhng cao hơn mức sống
tối thiểu của c dân thành thị. Mức hởng và thời gian nhận trợ cấp phụ thuộc vào thời gian
đã đóng vào quỹ, nhng không vợt quá 24 tháng.
Hệ thống bảo hiểm thất nghiệp của Trung Quốc đợc thành lập cha lâu nhng hiện nay đã
có 93,8 triệu lao động tham gia. Hiện có 210 cơ quan làm việc trong mảng thất nghiệp với
số cán bộ là 3.888 ngời.