Giải pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài nghiên cứu tình huống tỉnh thanh hóa

gac3faateiaA.^.fa

i I j J h u W l l » « M f » B f ^ 4J«

•^»^T^'^4»


INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chirang trinh cao hoc Quan tri kinh doanh Quoc te

LUAN VAN TOT NGHIEP
GIAI PHAP THU HUT VON D A U TlT NirOC NGOA!
NGfflEN CUtJ TINH HUONG TINH THANH HOA

HOANG VAN

HOANG

IEMBA#3

THANG

05, 2007


INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chiro'ng trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te

B A N LUAN VAN NAY DLTOC N Q P C H O
TRLTdNG DAI HOC IRVINE (HOA KY)
VA

KHOA QUAN TRI KINH DOANH
(TRUING DAI HOC QUOC GIA HA NQl)

BAN LUAN VAN LA M Q T

PHAN

BAT BUQC TRONG CHUONG TRINH

DAO TAO THAC SY QUAN

TRI KINH DOANH QUOC TE

THANG 05, 2007


Phe duyet cua Chu-ang trinh Cao hoc quan tri Idnh doanh quoc te

Chu nhiem chuang trinh

Tdi xac nhan rang ban kbda luan nay da dap ung dugc cac yeu cau mot kbda luan tdt
nghiep thudc chuang trinh dao tao Thac sy Quan tri kinh doanh.

Chu tich Hdi ddng
TS. Chu Thanh
Chung tdi, ky ten dudi day xac nhan rang chung tdi da dgc toan bo kbda luan nay va cdng
nhan ban kbda luan hoan toan dap ung cac tieu chuan cua mot kbda luan Thac sy quan trj
kinh doanh.

Giao vien hudng dan

NCS. Dang Ngoc Sir
Cac thanh vien Hdi ddng

PGS.TS. VUCONGTY
TS.TA NGOC CAU
NCS. D A N G NGOC

SLT

TS. VUXUANQUANG


MUC LUC

PHAN M 6 D A U
1 Ly do chgnde tai

1

2. Muc dich nghien cuu

2

3. Ddi tugng va pham vi nghien cuu

2

4. Phuang phap nghien cuu

2

5. Nhung ddng gdp cua de tai

2

CHU^ONG 1: D A U TU' VA THU HUT DAU TU'
1. Dau tu nude ngoai va thu hut von dau tu nuac ngoai

3

7.1 Dau tu nuac ngoai

3

7.2 Cdc hinh thuc FBI chu yen

3

7.3 Thu hut vdn dau tu nuac ngoai

4

7.4 Cdc ly thuyet kinh te ve thu hut vdn dau tu

5

2 Giai phap vachinh sach thu hut dau tu

8

2.1 Gidi phap thu hut ddu tu

8

2.2 Chinh sach thu hut ddu tu

9

2.3 Xdy dung chien luac thu hut ddu tu

12

2.4 Kinh nghiem thu hut ddu tu vd chinh sdch thu hut ddu tu

14

CHlTONG 2: THU^C TRANG THU HUT DAU TU' VA CHIEN LU'OC
1 Tdng quan tinh hinh kinh te - xa hdi tinh Thanh boa

22

2 Thuc tranh thu hiit vdn ddu tu nuac ngoai tai tinh Thanh hda

24

3 Xay dung giai phap va chien luge - chinh sach thu hut dau tu

26

3.1 Md hinh xdy dung gidi phap chien luac

26


i. 2 Phan tich gidi phap chien luge

31

CHU'DNG 3: MOT SO KIEN NGHI GOP PHAN THlTC HIEN GIAI PHAP
1 Chu truang, chinh sach thu hut vdn dau tu

43

2 Muc tieu hut vdn dau tu

44

3 Mot so kien nghi

55

3.1 Ve cdng tdc quy hoach

55

3.2 Gidi phap ve ca che chinh sdch vi md

65

3.3 Ma rpng vd phdt trien thi truang vdn

66

3.4 Xuc tien ddu tu

68

3.5. Cdc gidi phap truyen thong khdc

69

3.6 Ma rpng vd phdt trien thi truang vdn; tieu thu sdn phdm; khoa hoc vd cdng nghe

69

PHAN KET LUAN

71

TAI LIEU THAM KHAO

72


DANK MUC BANG BIEU
Bang 1.1 Ma tran M.Poter

13

Bang 2.1 Ma tran SWOT

27

Bang 2.2 Cac nhdm dat

34

Bang 2.3 Ngudn nude ngam

36

Bang 2.4 Tdng hop cac loai khoang san

37

Bang 3.1 Mot so chi tieu

46

Bang 3.2 Ca cau lao ddng theo nganh

48

Bang 3.3 Ket qua thuc hien muc tieu kinh te

48

Bang 3.4 Danh muc cac du an uu tien keu ggi dau tu

49

Bang 3.5 Tinh hinh xuat, nhap khau

59

Bang 3.6 Cac de anphat trien du lich

62


LOIMODAU
1. Ly do ebon de tai.
Trong nhung nam gan day, thu hut dau tu nude ngoai (DTNN) vao Viet Nam tang dang ke.
Chinh phu da ban hanh nhieu chu truang, chinh sach nhu Nghi dinh 09/2001/ND-CP cua
Chinh phu ve "Tang cudng thu hut va nang cao hieu qua su dung vdn DTNN thai ky 2001 2005"; Chi thi sd 19/2001/CT-TTg ngay 28/8/2001 va Chi thi sd 31/2005/CT-TTg ngay
8/5/2005 cua Thu tudng Chinh phu ve mot sd giai phap nham chuyen bien mod thu hut vdn
DTNN tai Viet Nam. Do do, giai doan 2001-2006 ngudn vdn DTNN dat ban 30 ty USD.
Tu khi cd chinh sach ddi mai ca che quan ly kinh te va thu hut vdn DTNN thi theo bao cao
cua Cue Dau tu - Bg Ke hoach va Dau tu tiJ nam 1988 dhn thang 10/2006 ca nude cd tren
6761 du an DTNN con hieu luc doi vdd sd vdn tren 57,3 ty USD, trong dd ITnh vuc cdng
nghiep chiem gan 67,5%, ITnh vuc dich vu va ndng, ngu nghiep chiem han 32,5%o. Hoat
ddng san xuat kinh doanh cua khu vuc cd vdn DTNN ddng gdp dang ke vao sir tang trudng
va phat trien cua dat nude. Nam 2005 doanh thu cua khu vuc nay dat tren 21 ty USD (tang
16,7%) so vai nam 2004), ITnh vuc cdng nghiep tang 21%). Trong khi dd muc tang trudng
chung cua ca nude la 16,5%). Nop thue 1,29 ty USD (khdng tinh thue xuat nhap khau va dau
thd), tang 39,5% so vai nam 2004 va chiem 12%) tdng thu ngan sach nha nude. Tinh rieng
trong nam 2005, khu vuc cd vdn DTNN thu hut tren 14 ngan lao ddng, dua tdng sd lao ddng
d khu vuc cd vdn DTNN len tren 1 trieu ngudi. Ty le ddng gdp vao GDP cua khu vuc cd vdn
DTNN tang len dang kh tu 3,6% nam 1993 len dhn 14,3% nam 2003.
Cung vdi viec tang sd lugng thu hut vdn DTNN, chung ta da quan tarn ban den viec nang

cao chat lugng thu hut va su dung cd hieu qua ngudn vdn dhn tu, phuc vu dac lire ban trong


qua trinh hinh thanh cac khu cdng nghiep, khu che xuat, khu kinh te, cac nganh kinh te ky
thuat cd cdng nghe cao, khu trung tam thuang mai, khu mau dich phi thue quan.
2. Muc dich nghien cmi.
Tdng ket qua trinh thu but DTNN vao Viet Nam va tinh Thanh Hoa nham rut ra nhiing kinh
nghiem, nhijng bai hoc, tim nhijiig thai ca, thuan Igi, danh gia day du nbixng thach thuc, khd
khan cho giai phap tiep tuc thuc day thu hut ngudn vdn DTNN tai Viet Nam, trong do cd
Thanh Hoa.
3. Doi tirong va pham vi nghien cihi
Nghien cuu tinh hinh va ket qua thu hut ngudn vdn dau tu true tiep nude ngoai tai Viet Nam
ke tu khi cd Luat dau tu nude ngoai.
Pham vi nghien cuu: Tinh Thanh Hoa, giai phap va nhung tinh hudng thu hut vdn DTNN.
4. Phuong phap nghien cihi
Dung phuang phap phan tich, tdng hgp, so sanh nham lam ro nhung van de ly luan va thuc
tien ve thu hut true tiep vdn DTNN vao Viet Nam va thu hut vdn DTNN vao tinh Thanh boa.
5. Nhumg dong gop cua de tai
Gdp phan lam ro thuc trang thu hut vdn DTNN tai Thanh boa; de xuat cac giai phap de thuc
day manh ban nira chu truang va nhiem vu thu hut ngudn vdn dau tu true tiep nuac ngoai tai
Thanh boa.
Luan van con cung cap nhimg kinh nghiem ve thu hut dau tu true tiep nude ngoai cua mot sd
quoc gia trong khu vuc va cac dia phuang trong nude, nham cung cap nhung thdng tin cho
cdng tac hoach dinh chu truang, chinh sach, giai phap dieu hanh vT md cua chinh quyen dia
phuang nham thu hut vdn dau tu true tiep nude ngoai ngay cang tang va ddng gdp cang Idn
cho muc tieu phat trien kinh te - xa hdi cua tinh Thanh boa.


CHU^ONG 1
DAU T\f VA THU HUT VON DAU TU^

1 Dau tu nuo'c ngoai va thu hut von dau tu* nude ngoai
1.1 Dau tu nuo^c ngoai
Dau tu true tiep nuac ngoai (FDI) la mot hinh thuc dau tu qudc te, d dd cd sir thdng nhat
giiia quyen sd hiju vdn va quyen su dung vdn, tuc la ngudi cd vdn ddng thai ciing la ngudi
su dung vdn true tiep tham gia vao qua trinh to chuc, quan ly va dieu hanh kinh doanh du an
va tu chiu trach nhiem ve ket qua boat ddng cua du an dau tu. Dac diem cua FDI dugc tdm
tat nhu sau: Cac nha dau tu nude ngoai (DTNN) phai gdp mot khoan vdn, hoac mua lai ty le
cd phan nhat dinh d mot cdng ty nuac sd tai, tu minh, hoac cung vdi ddi tac nude sd tai true
tiep dieu hanh du an. Trach nhiem cua cac ben phu thudc vao ty le gdp vdn phap dinh de
thuc hien du an FDI. Nha dau tu nude ngoai dua vdn, thiet bj, cdng nghe, kinh nghiem, kien
thuc kinh doanh nham tao ra nang luc kinh doanh mdi va khdng ngung md rgng thi truang
cho ca nha dau tu va nude tiep nhan dau tu. Thdng thudng, chu the cua FDI phan da la cac
cdng ty xuyen qudc gia (TNCs) va cdng ty da qudc gia (MNCs), FDI tdn tai dudi bai phuang
thuc dau tu la dau tu mai, mua lai hoac sap nhap.
1.2 Cac hinh thuc FDI chu yeu
Chieu theo Luat dau tu nude ngoai tai Viet Nam, thi hgp ddng kinh doanh (BBC) la van ban
ky ket giija bai ben hoac nhieu ben de tien hanh boat ddng dau tu ma khdng hinh thanh phap
nhan mdi (xem Dieu 25, tr 10, Luat Dau tu nude ngoai). Hai hinh thuc chu yhu cua BBC la
hgp ddng phan chia san pham va hgp ddng phan chia Igi nhuan. Doanh nghiep lien doanh
(DNLD) theo Luat dau tu nuac ngoai tai Viet Nam la doanh nghiep do 2 ben hoac nhieu ben
ky ket thanh lap tai Viet Nam.


Doanh nghiep 100%o vdn DTNN theo luat dau tu nude ngoai tai Viet Nam la doanh nghiep
do nha DTNN dau tu von tai Viet Nam, dac diem ca ban cua doanh nghiep 100%) vdn FDI
tai Viet Nam la quyen sd hiiu thudc ve nha dau tu nude ngoai, tu quan ly, tu chiu trach
nhiem ve kinh doanh va cd tu each phap nhan theo phap luat Viet Nam.
Hinh thuc dau tu mua va sap nhap (M&A) la hinh thuc thdng qua viec mua lai, hoac sap
nhap cac cdng ty lai vdi nhau nham thu hut Igi tuc, cd phan.
Hinh thuc hgp ddng xay dung, kinh doanh, chuyen giao (BOT) theo Luat dau tu nude ngoai

tai Viet Nam la van ban dugc ky giira mot ben la Nha nude hoac ca quan nha nude cd tham
quyen cua Viet Nam vdi nha dau tu nude ngoai de xay dung ket cau ha tang ky thuat trong
mot thai gian nhat dinh, bet thai ban, nha dau tu nude ngoai chuyen giao khdng bdi thudng
toan bg cdng trinh dd cho nha nude Viet nam (Xem trang 25 Luat dau tu nude ngoai).
1.3 Thu hut von dau tu nude ngoai
Chinh sach la mot trong nhung tien de quan trgng, quyet dinh muc do hap dan mdi trudng
dau tu, dd la sd huu va dam bao dau tu, kiem soat ngoai hdi, phe duyet va quan ly dau tu,
ban quyen va cdng nghe, mdi trudng ve cac bien phap thu hut dau tu, ngoai cac chinh sach
neu tren phu hgp vai thdng le qudc te, nude chu nha edn phai lam that tdt cac boat ddng xuc
tien dau tu, hinh thanh nhanh cac khu kinh te, khu cdng nghiep, khu cdng nghe cao, cdng
nghe nen, trung tam dich vu tdng hgp. Ddi vai Viet Nam, nham phu hgp vdi tinh hinh hdi
nhap qudc te va tang cudng thu hut vdn FDI, chung ta da ban hanh Luat dau tu dam bao ddi
xu binh dang giua cac nha dau tu trong nude va nude ngoai. Ddng thdd phdng thuang mai va
cdng nghiep Viet Nam (VCCI) da xay dung, dieu tra, xep hang chi so nang luc canh tranh
cap tinh nam 2006 de danh gia kha nang thu hut dau tu giua cac tinh, do la:
- Chi phi gia nhap thi trudng.


- Tinh minh bach va tiep can thdng tin.
- Tiep can va dam bao thai gian dugc thue dat.
- Chi phi thai gian de thuc hien quy trinh cua nha nude.
- Chi phi khdng chinh thuc.
- Uu dai ddi vai (DNNN), mdi trudng canh tranh.
- Tinh nang ddng va tinh tien phong cua chinh quyen tinh.
- Thiet che phap ly va xu ly tranh chap.
- Dao tao lao ddng.
Tdm lai, chung ta dang no lire bet minh de hoan thien cac chinh sach, bien phap nham tao ra
"Ldn sdng ddu tu mai" cua nude ngoai vao Viet Nam nham phuc vu cdng nghiep hda, hien
dai hda dat nude nham dua Viet Nam trd thanh mot nuac cdng nghiep vao nam 2020.
1.4 Cac ly thuyet kinh te ve thu hut von dau ixt

* Ly thuyet kinh te vT mo
Quan diem cua Richard S.Eckaus (1987) cho rang de thuc hien dugc muc tieu tdi da boa Igi
nhuan tren pham vi toan cau phu thudc vao viec su dung ngudn vdn dau tu mot each cd hieu
qua la nguyen nhan ca ban lam dich chuyen ddng vdn dau tu qudc te. Theo dng su chenh
lech va su dung hieu qua ngudn vdn phu thudc vao cac yeu to dau vao nhu gia thue dat, thue
nhan cdng lao ddng, cdn Mc Dougall (1960) cho rang dau tu nuac ngoai chi xuat hien khi
phan tich ve chi phi san xuat va Igi ich giiia cac nha dau tu, dan tdi su khac nhau v^ nang
suat can bien thu dugc khi dau tu a cac nude khac nhau, nen khi lira chgn nude dau tu, Igi
nhuan dem lai phai cao ban dau tu d trong nude, va dd la ddng luc cua su dich chuyen ddng
vdn dau tu.


Ve tac ddng cua dau tu qudc te, Mc Dougall cho rang, dau tu qudc te lam gia tang san lugng,
the gidi nha vao khai thac cd hieu qua cac yeu to can thiet nhu vdn, cdng nghe, maketing...
de thuc hien cdng nghiep boa d cac nude dang phat trien. Tac ddng dau tu qudc te la rat to
Ion, giii vi tri quan trgng ddi vdi sir thay ddi ca cau kinh te tap trung d cac nganh cdng
nghiep va dich vu a cac nude dang phat trien.
Cac ly thuyet neu tren da giai thich sir xuat hien cua dau tu qudc te ve thuc chat deu dua vao
nguyen tac Igi the so sanh trong phan cdng lao ddng qudc te. Day la nguyen tac chung cho
ca ly thuyet thuang mai va di chuyen cac ngudn luc san xuat qudc te. Cac ly thuyet tren cung
cho rang dau tu qudc te cd vai trd rat to Idn ddi vdi su phat trien ciia nen kinh te the gidi va
cua cac qudc gia tham gia qua trinh dau tu.
* Ly thuyet kinh te vi mo
- Ly thuyet cua Robertz Aliber (1970) da giai thich hien tugng FDI tren ca sd phan
tich nguyen nhan dau tu qudc te cua cac cdng ty dgc quyen tu hang rao thue quan va quy md
thi trudng. Thue quan lam tang gia nhap khau nen cac cdng ty phai di chuyen san xuat ra
nude ngoai de giam chi phi gia thanh; mat khac do hieu qua kinh te phu thudc vao quy md
thi trudng nen cac cdng ty khdng ngung md rgng thi trudng ra the gidi.
- Tiep can tu chu ky san pham Vermon (1966) giai thich hien tugng FDI tren ca sd
phan tich cac giai doan phat trien cua san pham, tu ddi mai den tang trudng, dat muc bao

boa va budc vao suy thoai. Theo Vernon, giai doan ddi mdi chi dien ra d nhimg nude phat
trien nhu My, Nhat Ban vi nhijng nude dd mdi cd dieu kien de nghien cuu, phat trien (R&D)
va cd kha nang trien khai san xuat vai khdi lugng Idn; va cung chi d nhung nude nay thi
nhung ky thuat san xuat tien tien vai yeu cau su dung nhieu ngudn vdn mdi phat buy dugc


hieu qua su dung, san pham san xuat hang loat vdi gia thanh ha, khdi lugng Idn, nhanh
chdng dat den diem bao hoa.
Vi vay, de tranh lam vao suy thoai va khung hoang thua, cac cdng ty phai md rgng ra thi
trudng the gidi, nhung boat ddng xuat khau da gap trd ngai bdi hang rao thue quan va chi
phi van chuyen. Vi the, cdng ty di chuyen san xuat ra nude ngoai de vugt qua nhimg trd ngai
dd.
- Akamatsu (1962) phat trien cac ly thuyet neu tren cd ten ggi la ly thuyet chu ky san
pham bat kip (Catching-up Producst Cycle Theory), theo dng, chu ky san pham mdi vdi chat
lugng tdt ban, sau dd nhiing san pham nay lam cho nhu cau ndi dia tang len, quy md thi
trudng dugc ma rgng, vi the da xuat hien nhu cau san xuat trong nude de thay the nhap khau
vdi su trg giup cua ky thuat va vdn cua cac nude phat trien.
Thdng qua con dudng nay, cac nuac nhap khau bgc dugc kinh nghiem quan ly, cai tien ky
thuat va md rgng san xuat kinh doanh. Nhd dd da dat dugc hieu qua kinh te theo quy md,
tang nang suat lao ddng, cai tien san pham, ha gia thanh, lam tang nhu cau xuat khau. Nhu
vay, ly thuyet nay da giai thich FDI qua qua trinh phat trien lien tuc cua san pham de tu nhap
khau den san xuat ndi dia va chuyen sang xuat khau.
Tuy nhien, cac ly thuyet neu tren mdi chi ra rang nhijng nguyen nhan cua dau tu qudc te, tuc
la dieu kien can de xuat hien ddng tien luu chuyen giiia cac nuac, cdn yeu td dieu kien du rat
quan trgng quyet dinh su luu chuyen ddng vdn dau tu qudc te la mdi trudng dau tu cua cac
tiep nhan dau tu thi chua de cap.
- Cac ly thuyet cua td chuc cdng nghiep


Ly thuyet cua Sterphen Hyner (1976) cho rang do ket cau cua thi trudng dgc quyen da thuc

d§y cac cdng ty cua My ma rgng thi trudng qudc te de khai thac cac Igi thh cua minh ve
cdng nghe, ky thuat quan ly ma cac nganh cdng nghiep d nude nhan dau tu khdng cd dugc.
Charier Kin Dleberger (1969) va Richard E.Caves cQng cho rang nhiing san pham mdi
thudng cd xu hudng dgc quyen va cd gia thanh ha, vi the cac cdng ty cd san pham mdi da
tich cue md rgng pham vi san xuat cua minh ra thi trudng qudc te de khai thac Igi the dgc
quyen nham tdi da hoa Igi nhuan.
Nhu vay, theo ly thuyet cua td chuc cdng nghiep, nguyen nhan hinh thanh FDI la do su md
rgng thi trudng ra nude ngoai cua cac cdng ty Idn nham khai thac Igi the dgc quyen.
2 Chien lucre va chinh sach thu hut von dau tu; quy trinh xay dung chien luac, ehinh
sach thu hut dau tv,
2.1 Chien luac thu hut von dau tu
Chien luge la con dudng va each thuc thu hut DTNN, la cac giai phap hiiu hieu nham thu
hut ngudn vdn FDI mot each cd hieu qua ca ve sd lugng va chat lugng, trudc bet phai ndi
den chien luge thu hut dau tu, chien luge nay phai the hien d hai ndi dung ca ban, dd la:
- Phai xac dinh lam each nao de hoan thien dugc muc tieu.
- Md ta cdng viec phai lam de dat dugc muc tieu, ket qua da xac dinh.
Quan tri chien luge thu hut dau tu la mot qua trinh ra quyet dinh cho phep mot td chuc dat
dugc cac muc tieu de ra la thu hut dugc vdn FDI, bao gdm 3 giai doan:
- Thiet lap chien luge thu hut dau tu.
- Thuc hien chi^n luge thu hut ddu tu.
- Danh gia chien luge thu hut dau tu.


Trong dd thiet lap chien luge thu hut dau tu dugc chu trgng nhat, bao gdm mot sd
ndi dung chinh:
- Xac djnb muc tieu dai han cua viec thu hut dau tu ca dinh tinh va dinh lugng.
- Phan tich mdi trudng ben ngoai de nhan biet ca hdi va thach thuc; phan tich mdi
trudng ben trong de xac dinh diem manh, diem yeu.
- Su dung cdng cu ket hgp ma tran TOWS de hinh thanh cac chien luge thu hut dau
tu, bao gdm: SO = su dung cac diem manh ben trong de tan dung ca hdi ben ngoai; WO =

cai thien khac phuc cac diem yeu bang each tan dung ca hdi; ST = su dung cac dihm manh
de tranh de doa va WT = tdi thieu boa cac diem yeu de tranh de doa.
- Lira chgn chien luge dau tu tdi uu nham dat dugc cac muc tieu dai ban.
2.2. Chinh sach thu hut von dau tu
Viec thu hut DTNN vao Viet Nam cdn nhiing trd ngai, bat cap, yeu kem, dd la:
• Su mat can ddi giiJa cac dia phuang, vi du, nam 2005, Ha Ndi thu hiit 113 du an
vdd sd vdn dang ky 1,28 ty USD, Ba Ria Viang Tau, VTnh Phuc, Ha Tay, Ddng Nai, thanh
phd Ho Chi Minh, Binh Duong, Hai Duong va cac khu vuc trgng diem phia Bac, phia Nam
chiem den 90% vdn dang ky, trong khi cac tinh va khu vuc cdn lai chi thu hut dugc 10%).
• Su khai thac khdng can ddi ngudn nude, ngudn tai nguyen thien nhien ciing lam
nay sinh sir mat can ddi Idn; su thieu hut ve ngudn nhan luc, gia ca tang cao, mdi trudng sinh
thai hi de doa...
• Cac nha dau tu len tieng trong khi thuc hien cac chinh sach uu dai ve dau tu nhu:
ho trg dao tao lao ddng, cho phep dugc cham nop thue thu nhap doanh nghiep mot sd nam
dau, ho trg dau tu xay dung ca sd ha tang, tinh trang quan lieu, tham nhiing, lang phi, tap
quan va thdi quen van boa, chat lugng lao ddng va ngudn nhan lire.


Mot trong nhung thach thuc Idn cua Viet Nam trong trudc mat da dugc cac nha lanh dao,
chinh phu nhan thuc ro va cdng ddng qudc te cung da khuyen cao la chinh qua trinh thuc thi
phap luat da nay sinh nhieu trd ngai va thach thuc. Do vay, cung vai viec ban hanh cac quy
dinh mdi cho phu hgp thi chung ta phai he thong mot each ddng bg cac van ban hudng dan
thi hanh de tao dieu kien cho cac nha dau tu dl dang ti^p can, su dung. Day la mot trong
nhiing nguyen nhan lam giam ky vgng cua cac nha dau tu trong vai nam sap tdi khi Viet
Nam da la thanh vien td chuc thuang mai the gidi (WTO).
Theo Cue Dau tu nude ngoai - Bg Ke hoach va Dau tu, nam 2006 ca nude thu hut vdn
DTNN dat 10,2 ty USD, trong dd cac du an mdi cd tdng sd vdn dau tu 7,6 ty USD. Thanh
phd Hd Chi Minh dung dau vdi 2,4 ty USD. Day la nam cd sd vdn dau tu nude ngoai dat ky
luc, vugt ca nam dat cao nhat la nam 1996 vdi tdng vdn 8,6 ty USD. Muc tieu giai doan
2006-2010 thu hut dau tu cua ca nude dat 140 ty USD, trong dd 30% la vdn dau tu nude

ngoai.
De dat dugc muc tieu tren va tao nen tang thu hut vdn dau tu tang manh cho nhung nam tiep
theo, cac chuyen gia kinh te cho rang: Can tiep tuc tang cudng cdng tac xuc tien dau tu; sdm
ban hanh Nghi dinh hudng dan Luat Dau tu chung, Luat Doanh nghiep thdng nhat; sua ddi
Luat chuyen giao Cdng nghe theo hudng ddng bo vdi Luat canh tranh; day manh cai each
thu tuc hanh chinh, thuc hien tdt cac bien phap nham ngan chan dinh cdng bat hgp phap tai
cac khu cdng nghiep; tang cudng cdng tac dao tao ngudn nhan lire.
Tai dien dan doanh nghiep Viet Nam (13/12/2006), phd Thu tudng Chinh phu Pham Gia
Khiem cam ket trudc cdng ddng, cac nha doanh nghiep, cac nha tai trg qudc te: Viet Nam se
no luc de la diem den hap dan, an toan va lau dai ciia nha dau tu nuac ngoai. Ung hd sir cam
ket nay, dng V6 Hdng Phuc, Bg trudng Bg Ke hoach va Dau tu khang dinh: Trong kh hoach

10


phat trien kinh te - xa hdi 5 nam tdi, viec cai thien mdi trudng dau tu tiep tuc la mot uu tien
cua Viet Nam vai cac ndi dung chinh la thuc hien tdt Id trinh cam ket hdi nhap kinh te qudc
te, tiep tuc cai each nen hanh chinh va tai chinh theo hudng minh bach, dao tao ngudn nhan
luc va cai tien ca sa ha tang.
Dd la cac the che vT md nhu luat phap, chu truang, chinh sach, thu tuc hanh chinh va ca che
phdi hgp giai quyet cac thu tuc dau tu, giai quyet cac tranh chap hanh chinh, kinh te, thuang
mai.
Viec hoan thanh cac chinh sach thu hut dau tu cua Chinh phu phai dugc chu trgng, chinh
quyen cac dia phuang, cac nganh thudc trung uong tang cudng xuc tien van ddng dau tu; tap
trung vao cac du an nham tang GDP, gia tri xuat khau, giai quyet viec lam va thu nhap cho
ngudi lao ddng, chu trgng va quan tam den nha dau tu chat lugng cao, san xuat cac san pham
quan trgng, gia tri tang cao, cai thien viing chac thu nhap, dai sdng cdng nhan. Tan dung
nhung Igi the san cd cua dia phuang, dia ban de mdi ggi cac nha dau tu nude ngoai; ddng
thdi md rgng phan cap quan ly dau tu nude ngoai cho UBND cac tinh, thanh phd true thudc
trung uong, gan vai ca che phdi hgp giam sat, kiem tra cua chinh phu. Ben canh dd, day

manh cai thien ca che chinh sach, cac hoat ddng dau tu, nang cap ket cau ha tang, nham tao
dilu kien thuan Igi cho boat ddng dau tu kinh doanh cua cac doanh nghiep se dugc chu trgng
theo hudng xa hdi hoa. Cung vai dd, Chinh phu can tiep tuc hoan thien he thdng phap luat
mot each ddng bg, cd chinh sach ro rang, minh bach, de thuc thi, khdng phan biet ddi xu
giua cac nha dau tu trong nuac vdd nha dau tu nude ngoai. Ra soat, dieu chinh, nang cao
chat lugng quy hoach dau tu, trong dd quy hoach ro nganh, ITnh vuc can dau tu; cac nganh,
ITnh vuc dau tu cd dieu kien va md cua thu hut cac nha DTNN vao cac nganh cdn lai.

11


2.3 Quy trinh xay dung chien luac thu hut von dau tu
Quy trinh xay dung chien luge thu hut vdn DTNN ve ly luan cung phai tuan thu theo quy
trinh quan tri Maketing bao gdm cac budc sau:
Budc 1: Xac dinh nhu cau cua cac nha dau tu.
Viec biet ro nhu cau cua nha dau tu, va thoa man trong thdi gian nhat dinh nhiing yeu cau
hgp ly cua nha dau tu.
Buac 2: Phan tich mdi trudng dau tu va phan tich canh tranh.
Sau khi thoa man cac yeu cau cua nha dau tu, den buac nay can phai phan tich cac Igi the so
sanh so vdi cac khu vuc khac nhu diem manh, diem yeu, cac ca hdi va thach thuc de chuan
hi cho viec ra quyet dinh sau dd. Viec phan tich can dugc tien hanh ty my va khach quan,
phai biet each lam ro cac Igi the so sanh ve dia diem, yeu td lich su, van boa, su on dinh he
thdng chinh tri, kha nang dan dat cua nha lanh dao, Igi ich thu dugc sau khi dau tu.
Budc 3: Phan doan thi trudng va lira ebon doan thi trudng dau tu thich hgp.
Bh thu hut ngudn von dau tu la cac nha DTNN; do tinh chat da nganh da ITnh vuc trong cac
du an FDI ciia cac nha DTNN, chung ta phai tihn hanh phan doan thi trudng va lira chgn thi
trudng dau tu phu hgp timg giai doan phat trien kinh te - xa hdi cua ca nude va timg dia
phuang, theo cac nhdm thi trudng sau:
- LTnh vuc thi trudng c4n khuyen khich dau tu, dd la ITnh vuc nha dau tu dap ung
dugc yeu cau phat trien cua nude tiep nhan dau tu. Ddi vai nude ta, cac ITnh vuc nay tap

trung vao chh bihn ndng- lam- thuy san, d^u khi cdng nghe cao, cdng nghe nen, ha tang. Khi
dAu tu vao ITnh vuc nay, cac nha d^u tu nude ngoai thudng nhan dugc cac uu dai dau tu.
- LTnh vuc khdng khuydn khich dau tu la ITnh vuc nha dau tu chap nhan dugc nhung
khdng dugc hudng uu dai d^u tu dd la cac ITnh vuc dich vu.

12


- LTnh vuc cam dau tu: cac nha dau tu nude ngoai ciing cd the dugc chap nhan dau tu
ban che hoac dugc cac ca quan chuyen trach cd y kien de xuat trudc khi dugc cap phep dau
tu.
Budc 4: Dinh vi vung lanh thd.
Dinh vi vung lanh thd trong chien luge thu hut vdn dau tu nham lam ro cac yeu td duy nhat,
khac biet tao nen kha nang canh tranh so vdi cac vung lanh thd khac theo cac each thuc sau:
- Phan tich nhiing diem manh va diem yeu cua vung lanh thd.
- Xac dinh vi tri chien luge cua vung lanh thd.
Su dung ma tran M.Poter vai hai tieu thuc la ngudn gdc ciia Igi the canh tranh (chi phi thap
hay khac biet boa) va nhdm khach hang muc tieu (rgng, Idn, nhd, hep).
Bang 1-1: Ma tran M.Poter
U'u the canh tranh
Gia thanh thap ban

Ndi
dung
canh
tranh

Quy md rpng
Quy md hep

Tinh khac biet

1. Chi phdi bang gia thanh
thap

2. Khac biet

3 a Dat trgng tam vao gia
thanh

3 b Dat trgng tam vao tinh
khac biet cua san pham

Theo ma tran M.Porter, mot sd dia phuang cd the lira chgn dinh vi vung cd Igi the chi phi
tb^p hay vung cd Igi the khac biet hoa hudng tdi khach hang muc tieu rgng hay hep. Nude ta
da chu trgng dhn phan doan dia ban dau tu, da tien hanh phan loai cac khu vuc dugc hudng
uu dai dau tu khi thuc hien dau tu.
Budc 5: Thuc hien va phdi hgp cac boat ddng quan tri marketing

13


Viec phdi hgp va thuc hien cac boat ddng marketing cd mot vai trd bet sue quan trong nham
tao ra cac nhdm chien luge (i) Igi the canh tranh thdng qua cac yeu td ve chi phi, Igi the khac
biet (ii) Igi the canh tranh thdng qua cac boat ddng nhu thach thuc. Thdng qua cac boat ddng
nay nham tao Igi the ve hieu qua dau tu trong tuong lai nham xuc tien ngudn vdn dau tu
nude ngoai, tao su chii y cua nha dau tu vao cac dia ban, ITnh vuc ma chung ta mudn nha dau
tu nude ngoai tien hanh dau tu.
2.4 Kinh nghiem thu hut von dau tu va chinh sach thu hut von dau tu cua mot so nude
trong khu vuc va cac dia phuong trong nude.

De xay dung chien luge ve giai phap thu hut vdn DTNN, ngoai nhung nd luc cua chung ta
trong thdi gian qua, can nhin nhan thu hut vdn DTNN ciia mot sd qudc gia cd bdi canh tuong
tu de tu dd nit ngan cac budc trong thu hut ngudn vdn FDI, dac biet la Viet Nam dang budc
vao hdi nhap nen kinh te qudc te. Viec hoan thien cac chinh sach ve DTNN dang la yeu cau
cap bach. De cd nhung budc di phu hgp va dam bao tinh canh tranh cua mdi trudng dau tu,
can phai nghien cuu kinh nghiem cua mot sd qudc gia trong khu vuc va cac dia phuang khac
trong nude de lira chgn mot sd kinh nghiem tu viec nghien cuu nay.
* Trung Quoc
Trong ban hai muai nam qua Trung Qudc da rat thanh cdng trong viec thu hut FDI, nhat la
sau khi gia nhap WTO, vi vay viec nghien cuu chinh sach thu but vdn DTNN cd y nghia rat
quan trgng ddi vdi nude ta.
Ngoai 3 hinh thuc thu hut vdn dau tu nude ngoai la: Doanh nghiep lien doanh, doanh nghiep
hgp tac lien doanh, doanh nghiep sd hiJu nude ngoai Trung qudc cdn cd cac hinh thuc dau tu
khac sau:
• Hinh thuc hgp tac phat trien ap dung cho ITnh vuc khai thac dau khi va md.

14


• Hinh thuc BOT ap dung.trong phat trien ca sd ha tang.
• Cdng ty dau tu nham khuyen khich cac tap doan Idn nuoc ngoai. Day la hinh thuc
dugc nhilu nha DTNN quan tam.
• Cdng ty cd phan dau tu nude ngoai. Day la cdng ty dugc thanh lap mdi hoac mua
lai cd phan cua doanh nghiep cd phan boa.
Ngoai ra Trung qudc cdn cho phep cac cdng ty TNHH cd vdn FDI chuyen sang cdng ty cd
phan, hinh thuc M&A. Vdi viec da dang hoa cac hinh thuc dau tu da tao cho Trung qudc thu
hiit dugc nhieu du an FDI. Mat khac, tao dieu kien thuan Igi cho viec tai cau true lai cac du
an FDI. So vdi Viet Nam, su hap dan ban trong cac hinh thuc FDI cua Trung qudc la d cho
ba hinh thuc dau tu ca ban cua Trung qudc deu la doanh nghiep cd tu each phap nhan, trong
khi hinh thuc hgp ddng hgp tac kinh doanh d nude ta lai chua dugc phep thanh lap phap

nhan mdi. Day la diem thu hut su chu y ciia nha DTNN va bg rat mong mudn Viet Nam sua
ddi theo hudng nay, vi vdi cac hinh thuc dau tu cua Viet Nam nhu hien nay da lam ban che
anh hudng va su khuyech truang ciia hg tren thi trudng Viet Nam.
Viec ban hanh hinh thuc cdng ty dau tu nude ngoai, cho phep thanh lap mdi hoac cdng ty
TNHH chuyen thanh cdng ty cd phan d^u tu nude ngoai d nude ta la vit cm Xhihx. Hien nay
chiing ta mdi chi dang d giai doan thi diem cd phan boa cac doanh nghiep cd vdn nude
ngoai,
Ve gia ca dich vu
Tu nam 1997, Trung Qudc da thuc hien gia ca cac dich vu khdng phan biet trong va
ngoai nude va tu thang 1/1998, Trung qudc bai bd thue nhap khau va thue VAT ddi vdi viec
nhap hoac cung cap thiet bj, may mdc cho cac cdng trinh cd vdn FDI. Md cua thi trudng
dich vu cho FDI tham gia vao cac ITnh vuc nhay cam nhu tai chinh, bao hiem, vien thdng, du

15


lich, ngoai thuang. Vdi nhiing quy dinh nay da thiic dAy viec thu but vdn DTNN ciia Trung
Qudc mot each manh me va cd hieu qua.
Ve chinh sach thue
Trung Qudc coi day la nhiing bien phap ca ban nham khuyen khich DTNN. Hien cac
doanh nghiep cd vdn DTNN d Trung Qudc chiu cac loai thue: Thue thu nhap doanh nghiep,
thu nhap ca nhan, VAT, thue xuat nhap khau, thue dat, thue tai nguyen va thue bat ddng san
nhung ben canh dd, Trung Qudc lai cd chinh sach mien, giam thue thu nhap doanh nghiep
theo nganh va theo vung vdi phuang cham" 2 mien 3 gidm^'doi vdi cac du an binh thudng va
miln thue khap khau, thue VAT trong mot sd trudng hgp nhat dinh.
Quyen han cua cac du an FDI
Doanh nghiep DTNN cd toan quyen quan ly boat ddng kinh doanh, tu minh phe duyet, quyet
dinh ke hoach kinh doanh, buy ddng va su dung ngudn vdn, thanh lap van phdng, quyet dinh
sd lugng lao ddng. Chinh phu Trung Qudc khuyen khich cac nha DTNN ap dung cac bien
phap quan ly khoa bgc tien tien.v.v.v

Ve cac thu tuc quan ly ngoai hoi
Trong vdng 30 ngay ke tir khi nhan Giay phep dau tu, doanh nghiep FDI lam giay
xin chung nhan quan ly ngoai hdi, md tai khoan ngoai te d bat ky td chuc tin dung nao trong
va ngoai lanh thd Trung Qudc. Ngoai ra doanh nghiep FDI cd the su dung ngoai te de tai dau
tu hoac chuyen Igi nhuan va cac khoan chi phi khac bang ngoai te ra nude ngoai. Cdn d Viet
Nam ddi vdi khoan vdn vay mdi dugc md tai khoan d nude ngoai. Day chinh la diem thdng
thoang cua Luat DTNN cua Trung qudc so vdi Viet nam. Tuy nhien, de thuc hien quan ly,
Chinh phu Trung Qudc quy dinh khi chuyen nhugng vdn can cd su phe duyet ciia ca quan
nha nude cd tham quyen va hang thang phai nop bao cao cho ca quan nay.

16


Cac chinh sach thu but thanh cdng FDI ciia Trung Qudc da tao ra mdi trudng kha thuan Igi
va dn dinh cho nha DTNN, tao dugc Idng tin va kha nang dap ling tdi da cac yeu cau kinh
doanh cua nha dau tu.
* Thai Ian
Chinh sach thu hiit dku tu nude ngoai cua Thai Lan dugc danh gia la mot trong nhung nude
rk thanh cdng, Thai Lan da ky hiep dinh tranh danh thue trung vdi 40 qudc gia khac da
khuyen khich cac nha DTNN bd vdn lam an lau dai tai Thai Lan.
Ve hinh thuc dau tu
Chinh phii Thai Lan da ban d^n cac doanh nghiep nha nude cho tu nhan, day la yeu td da
dang boa cac hinh thuc FDI. Hinh thuc FDI chu yeu d Thai Lan la lien doanh, sd hiin 100%o
vdn nude ngoai, BOT.
Vedat
Ngudi nude ngoai dugc mua ban ddng san kem theo dat, cac nha dau tu Thai Lan gdp vdn
bang dat.
Ve lao dong
Cac nha dau tu nude ngoai dugc quyen tuyen dung lao ddng true tiep, tuy nhien tinh trang
thilu hut nghiem trgng luc lugng ky su, cdng nhan lanh nghe la nhiing trd ngai Idn cho thu

hiit FDI ciia Thai Lan, day la bai hoc thiet thuc cho Viet Nam va cho Thanh Hda.
Quan ly ngoai hoi
Mgi giao dich lien quan den ngoai hdi nhu chuyen tien vao gdp vdn deu phai thdng qua cac
td chuc tin dung dugc phep boat ddng d Thai Lan. Cac du an FDI md tai khoan ngoai te tai
ngan hang deu cd dieu kien bat budc, mgi boat ddng chuyen vdn ra nude ngoai phai cd sir
phe duyet ciia ca quan nha nude cd tham quyen.

17


Nham ddi phd vdi tinh trang sut giam FDI trong giai doan khung hoang tai chinh, ban che
viec nit vdn va chuyen boat ddng FDI ra khdi Thai Lan, trong nhiing nam 1997-1999, Chinh
pbii Thai Lan da cd nhiing dieu chinh ve chinh sach thu hiit FDI.
De bu dap cac khoan thieu hut vdn cac du an FDI bang viec mua cd phan cac cdng ty, cac
bien phap dao ng vdn, mua dau gia tin dung ciia cac cdng ty tai chinh bi pha san. Sap nhap
cac cdng ty ciia Thai Lan vdd cac cdng ty cd vdn FDI, ndi Idng pham vi boat ddng ciia nha
DTNN. Khuyen khich cac nha dau tu nude ngoai dau tu vao cac ITnh vuc ky thuat cao, thi
trudng chung khoan.v.v.v
Mot so Idnh nghiem nit ra duoc tuviec thu hiit von DTNN tai Trung Quoc va Thai Lan:
- Ve quy hoach phat trien theo nganh va vung
Dinh hudng chien luge thu hiit FDI la ca sd quan trgng, tao dieu kien de cac nha DTNN chu
ddng trong viec lira chgn dia diem, hinh thuc dau tu va cac dieu kien de trien khai thuc hien
duan.
- Ve hinh thuc dau tit va loai hinh doanh nghiep
Cho phep da dang boa hinh thuc dku tu (BBC, DNLD, DN 100%) vdn DTNN, M&A...) tao
dieu kien cho viec chuyen ddi cac hinh thuc dau tu ke ca viec sap nhap cdng ty trong nude
vdi cdng ty nude ngoai.
- Quyen su dung dat
Tao dieu kien su dung dat lau dai; cho phep chuyen nhugng, mua ban.
- Ve ho tra von

Hd trg vdn thdng qua hinh thuc vay vdn nude ngoai, phat hanh cd phieu, giao dich tin dung
va chuyen ngoai te.

18