Phân tích và lựa chọn chiến lược phát triển cho công ty cổ phần may hồ gươm giai đoạn 2007 2012

f^'if-stry^
,1?^;
^b^V"

^ T.-^"" ^^..'^ ^.'-^.J^ &^^^^%

^ .

-ir-^

f'

^'^^-ilf^lf

4 -


INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chirang trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te

LUAN VAN TOT NGHIEP
PHAN TICK VA LlTA CHON CHIEN LlTOC PHAT TRIEN CHO
•

•

•

CONG TY CO PHAN MAY HO GlTOM
GIAI DO AN 2007 - 2012

NINH THI TY
IEMBA#3

THANG 05, 2007


INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM (leMBA)
Chirang trinh cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te

BAN LUAN VAN NAY DUQC N Q P CHO
TRl/CJNG DAI HOC IRVINE (HOA KY)

VA

KHOA QUAN TRI KINH DOANH
(TRUrCJNG DAI HOC QUOC GIA HA N Q I )

BAN LUAN V A N LA M Q T PHAN BAT BUQC TRONG

CHLTONG

DAO TAO THAC SY Q U A N TRI KINH DOANH QUOC TE

THANG 05, 2007

TRINH


Phe duyet ciia Chuong trinh Cao hoc quan trj kinh doanh quoc te

Chu nhiem chuong trinh
Toi xac nhan rang luan van nay da dap irng duge cac yeu cau cua mot iuan van tot nghiep
thugc chuong trinh dao tao Thac sy Quan tri kinh doanh.

Cong Ty
Chu tich Hoi ddng

P G S - T S . VU

Chung toi, ky ten dudi day xac nhan rang chiing toi da dgc loan bg luan van nay va cong
nhan ban luan van hoan toan dap ung cac tieu chuan cua mot luan van Thac sy quan tri kinh
doanh.

TS. Nguyen Viet Anh
Giao vien hudng dan

Cac thanh vien Hoi dong
(Xep thir tu ten theo bang chu' cai)
TS. Nguyen Viet Anh

TS. Ta Nggc Cau

NCS. Trin Phuong Lan

PGS-TS. Ngd Kim Thanh


MUCLUC
PHAN
1.

2.
3.

MQ DAU
Ly do chgn de tai
MUC dich va cau hoi nghien cuu
Cau true ciia luan van

1
1
2
3

CHLTONG 1 - CO SQ LY LUAN
4
1.1
Tong quan ve chiln luge va quan trj chien luge
4
1.1.1 Chiln luge la gi?
4
1.1.2 Vai trd ciia chien luge
5
1.1.3 Quan tri chien luge
5
1.1.4 Mo hinh quan tri chiln luge
6
1.1.5 Qua trinh quan trj chien luge
8
1.2
Quy trinh xay dung va phat trien chien luge cho mot td cbuc

9
1.2.1 Su menh va muc tieu
9
1.2.2 Phan tich mdi trudng vT mo
10
1.2.3
Phan tich moi trudng nganh
12
1.2.4
Phan tich mdi trudng vi mo
19
1.2.5
Phan tich, ting hgp dilm manh, diem yeu, ca hoi, thach thue - Mo
hinh SWOT
24
1.3
Cac cap chien luge
27
1.3.1
Chien luge cSp cbuc nang
27
1.3.2
Chiln luge kinh doanh
30
1.3.3
Chien luge canh tranh
36
1.3.4
Chien luge c4p cong ty
38

CHLTONG 2 - PHLTONG P H A P NGHIEN CULl
2.1
Muc dich nghien ciru
2.2
Dinh hudng va chien luge nghien cuu
2.3
Phuong phap thu thap dir lieu
2.4
Phuong phap phan tich dir lieu
2.5
Gidi han ciia nghien cuu

40
40
40
40
40
41

CHUONG 3 - PHAN TICH MOI TRLTQNG H O A T D O N G SAN X U A T KINH
DOANH CUA CONG TY CO P H A N MAY HO GU'OM
3.1 T6ng quan vl Cong ty cd phan may Ho Guam
3.2 Phan tich moi trudng kinh doanh ben ngoai cong ty
3.2.1 Phan tich mdi trudng vT md
3..3.2 Phan tich mdi trudng nganh
3.3 Phan tich moi trudng kinh doanh ndi tai cua cdng ty
3.3.1 Qua trinh hinh thanh va phat triln cong ty
3.3.2 Phan tich Igi thI canh tranh, va ban che ciia Cong ty trong giai doan mdi
3.4 T6ng hgp va phan tich md hinh SWOT

42
42
45
45
48
58
58
60
61

CHUONG 4 - DE X U A T X A Y Dl/NG CHIEN LLTOC P H A T TRIEN CHO CONG
TY CO P H A N M A Y H O GU'OM ( T I T N A M 2007-2012)
63
4.1 Dk xuk chiln luge
63
4.1.1 Chiln luge c^p chure nang
63
4.1.2 Chiln luge kinh doanh
65
4.1.3 Chiln luge cap cdng ty
67


4.1.4 Chien luge canh tranh
67
4.1.5 Chiln luge hdi nhap
68
4.2 Tdng ket djnh hudng phat triln chiln luge ciia Cong ty c6 phan may Ho Guam69
4.2.1 MUC tieu chung
69

4.2.2 Muc tieu chien luge ciia cong ty
69
4.2.3 Dinh hudng phat triln theo timg giai doan
70
Phu luc 1 -

Gidi thieu ve Cong ty c6 phhn may H6 Guam

71

Phu luc 2 -

Bao cao ket qua boat ddng kinh doanh trong 10 nam

74


PHAN MOf DAU

1. Ly do chgn de tai
Trong nhimg nam gan day, nganh det may Viet Nam da trd thanh mot trong nhiing nganh
bang xuat kbau miii nhgn vdi kim ngach xuat khau ngay cang tang. Nam 2006, kim ngach
xuat khau det may dat gan 6 ty USD chi dung thu hai sau nganh dau khi va cbiem 15%
tdng kim ngach xuat khau cua ea nude. Mot trong so nhung cdng ty may da khang dinh
dugc thuang hieu va uy tin ciia minh tren thi trudng trong va ngoai nude la Cong ty c6
phan may Ho Guam.
Thanh lap vao nam 1993 tu quy mo nho vdi ban 80 thiet bi va 100 lao ddng, sau mudi nam
boat ddng, cdng ty cd phan may Ho Guam da tien nhiing bude dai ngoan muc vdi tdc do
phat trien binh quan khoang 50%/nam. Hien nay, cdng ty cd phan may Ho Guam da trd
thanh mot trong mudi cdng ty hang dau ve xuat khau hang det may tren khoang 2000

doanh nghiep may tren toan quoc. Dan dau ve tdc do tang trudng, quy md san xuat cua
cdng ty da cd mat d nhieu tinh thanh vdi 13 xi nghiep thanh vien va tren 5000 lao dong.
Cdng ty cd phan may Ho Guam da va dang tien phong trong viec hinh thanh va xay dung
chien luge phat trien dai ban nhu:
•

Xuat khau vao thi trudng My tu nam 1998

•

Cd phan boa sdm nhat trong so cac doanh nghiep det may

•

Xay dung va phat trien cac vung kinh te mdi: Hung Yen, Hai Phong, Ha Tay, Thai
Nguyen, Bac Can... tirnam 1999

•

Da dang boa nganh nghe: may mac, thuang mai, dich vu, bat ddng san, giao due...

Ke tu khi Hiep dinh ATC cham dut hieu lire, che do ban ngach dugc dd bd ddi vdi cac
thanh vien WTO (11/2006), ban dd det may the gidi da cd nhiing thay ddi dang kl, trong
do ro net nhat la sir bung nd xuat khau va tang thi phan nganh det may ciia Trung Qudc,
An Do va mot so qudc gia khac. Sau khi trd thanh thanh vien chinh thirc ciia WTO
(11/01/2007), nganh det may Viet Nam dung trudc nhieu ca hoi mdi va thach thuc Idn.
1


Mot trong nhung thach thuc Idn nhdt la sir canh tranh quylt liet khdng chi giua cac doanh

nghiep Viet Nam, giira cac qudc gia det may ma ngay ca cac doanh nghiep det may nude
ngoai d Viet Nam vdi Igi thi ve von, ky thuat, cdng nghe va kinh nghiem hang tram nam.
Theo nhan dinh cua cac chuyen gia trong va ngoai nude, xuat khau det may Viet Nam vdi
tdc do tang trudng 12%/nam' thi kim ngach xu4t khau cd the dat tdi muc 12 ty USD nam
2010 va 22 ty USD nam 2020. Hoa minh vao lan song tang trudng ciia nganh, Cong ty c6
phan may Ho Guam dir tinh tdc do tang trudng kim ngach xuat khau trong nhijng nam tdi
se la 30-35%/nam, ngoai ra cong ty ciang tap trung vao phat trien thi trudng ndi dja.
So vdi 10 nam trudc, hudng di mdi cua cdng ty c6 nhieu thay ddi. Thay vi lien tuc md rgng
quy md san xuat thi trong 10 nam tdi, cdng ty se dau tu vao chieu sau, cai tien cong nghe.
doi mdi thiet bi, xay dung va phat trien chinh sach thu hiit va giu chan ngudi tai. Mat khac,
cong ty CO dinh hudng se mua lai boac trd thanh c6 dong chien luge ciia cac doanh nghiep
det may khac cd quy md nho va hieu qua san xuat kinh doanh chua cao vdi muc tieu den
nam 2010 c6 the hinh thanh mot tap doan det may Idn manh hang dau Viet Nam. Tren thuc
te, cdng ty da thanh cdng trong vu mua lai cong ty cd phan may Chien Thang vao nam
2006.
Vdi vai trd la ngudi dan dudng va dinh hudng dudng Idi, chinh sach phat trien cho cdng ty
cd phan may Ho Guam trong thdi gian tdi, tdi quyet dinh lira chgn de tai: "Phan tich va lira
chgn chiln luge phat trien cho cdng ty cd phan may Ho Guam 2007-2012" lam dl tai luan
van tdt nghiep Chuang trinh Thac sy Quan tri kinh doanh ciia minh.

2. Muc dich va cau hdi nghien cuu
Muc dich cua de tai nghien cuu nay la nam bat dugc qua trinh thiet ke, xay dung chiln
luge va de xudt dugc mot chien luge phat trien tdng the cho Cdng ty cd ph4n may Hd

' Theo Bao cao ciia Thu truong Bo Cong nghiep Bui Xuan Khu tai cupc hop cua Hi?p hoi det may Chau A Thai Binh
Duang 11 nu6c(nam 2006)

2

guam trong giai doan 5 nam tdi (2007-2012). De dat dugc muc dich nay, nghien cuu se
dung lai d pham vi tra Idi dugc nhung cau hoi nghien cuu sau:
•

Nhung Igi the va ban che ciia Cdng ty cd phan may Ho Guam trong dieu kien boat
ddng san xuat kinh doanh hien tai la gi?

•

Dau la nhijng ca hdi va thach thuc ddi vdi Cong ty cd phan may Hd Guam trong giai
doan phat trien mdi?

•

Lam the nao de thiet ke va lira chgn dugc mot chien luge phat trien phu hgp vdi nang
luc hien tai ciia Cdng ty va thich nghi dugc vdi mdi trudng kinh doanh trong giai doan
mdi?

3. Cau triic ciia luan van
Luan van sau day bao gdm 4 chuang va phan md dau. Tom tat ciia moi chuang dugc trinh
bay nhu sau:
•

Chuang 1 - Phan md dau

•

Chuang 2 - Ca sd ly luan

•

Chuang 3 - Phuang phap nghien cuu

•

Chuang 4 - Phan tich mdi trudng boat ddng san xuat kinh doanh cua Cdng ty c6 phin
may Hd Guam

•

Chuang 5 - De xuat xay dung chien luge phat trien cho Cdng ty cd phkn may Ho
Guam (2007-2012)


CHU'ONG 1 - CO s d LY LUAN

1.1 Tdng quan ve chien luae va quan tri chien luac
1.1.1 Chien luuc la gi?
Chiln luge la nhijng each thuc ma thong qua do cd the dat dugc nhiing muc tieu dai ban.
Ndi each khac, chien luge la nai ma doanh nghiep cd gang vuan tdi trong dai han. Trong
bat ky td cbuc nao, chiln luge deu ton tai d vai cap do khac nhau - trai dai tu toan bd to
chuc (boac mot nhdm cac td cbuc) cho tdi tirng ca nhan lam viec trong td cbuc do. Trong
kinh doanh, chien luge cd the la su md rgng ve mat dia ly, da dang boa san pham, phat
trien san pham, xam nhap thi trudng, cat giam boac giai the, sat nhap hay thon tinh, lien
doanh boac nhugng quyen... Hoach dinh chien luge phai dua tren viec khai thac, phat huy
dugc nhung Igi the ciia minh (cac nguon lire va nang luc) de don dau nhQ-ng ca hoi. va doi
mat vdi nhung thach thuc cua mdi trudng kinh doanh day bien dong.
Michael L.Porter, mot giao su ndi tieng ciia trudng Dai hgc Harvad - My, nam 1996, da
trinh bay nhiing quan diem mdi day tinh thuyet phue cua minh ve chien luge trong bai phat
bieu "Chien luge la gi?":

•

Thii" nhat: Chien luge la sir sang tao ra vi the mang tinh gia tri va dgc dao thong qua cac
boat ddng khac biet hoa.

•

Thu hai: Chien luge la su lira chgn, danh ddi trong canh tranh.

•

Thu ba: Chien luge la viec tao ra su hai boa trong tat ca cac boat ddng ciia Cong ty.

Cd the ndi rang, chien luge la mot pham tru rgng, c6 rat nhieu quan diem khac nhau vl
chien luge, va xay dung chien luge, trong pham vi ndi dung luan van nay xin dugc sir dung
khai niem chien luge theo quan diem cua Massey va cac cdng sir ( nam 2005), theo dd
Chien luge la mot loat cac boat ddng mang tinh dai ban dugc de ra de dua mot doanh
nghiep tu vi tri hien tai den mot vi the mong mudn trong tuang lai nham xac lap lai Igi thi
canh tranh ddi vdi cac doanh nghiep khac tren thi trudng.


Theo quan diem nay, chien luge bao trum toan bg cac boat dong cua doanh nghiep. Viec
hoach djnh chien luge cho doanh nghiep ddi hoi phai cd nhirng hieu biet sau sac ve moi
trudng ben trong, ben ngoai ciia doanh nghiep, de tu dd thiet ke dugc mot chien luge phat
trien phu hgp nhat cho cong ty minh.
1.1.2 Vai trd ciia chien lucre
Chien luge cd tam quan trgng dac biet trong boat dong san xuat kinh doanh ciia doanh
nghiep. Chien luge gdp phan lam cho mot td chuc nang ddng ban trong viec dir bao trudc
dugc nhimg bien dong ciia mdi trudng, tu do c6 the kiem soat dugc boat dong ciia minh.
Trong nen kinh te thi trudng bien nay, mot chien luge dugc thiet ke hieu qua se trd thanh

tien de quan trgng tang sue canh tranh va tbiic day su phat trien ciia doanh nghiep.
1.1.3 Quan trj chien luac
Quan tri chien luge la mot van de dugc rat nhieu nha kinh te ciing nhu cac quan tri gia
quan tam. Theo nghia rgng nhat, quan tri chien luge la qua trinh thuc hien '"cac quylt dinh
chien luge" - do la cac quyet dinh dl tra Idi 3 cau hdi chinh: (i) Chiing ta dang d dau? (ii)
Chiing ta se di tdi dau? (iii) Chiing ta se di tdi dd bing each nao?
pham vi nghien cuu ve quan tri rat rgng va da dang trong thuc tl van dung nen d moi gdc
nhin ngudi ta l^i dua ra cac quan diem khac nhau ve quan tri chiln luge. Trong gidi ban
cua nghien cuu, bai luan van nay xin gidi thieu mot dinh nghla vl quan tri chiln luge dugc
su dung rgng rai d mot sd nude va dugc nhilu nha kinh tl chip nhan, nhu sau: Quan tri
chien luge la nghe thuat va khoa hgc ciia viec xay dung, thuc hien va danh gia cac quylt
dinh tdng hgp cho mdi td chuc de cd the dat dugc muc tieu da dl ra. Theo quan diem nay.
quan tri chien luge cbii trgng vao viec phdi kit hgp cac ngu5n lire cua quan tri nhu
marketing, tai chinh/ke toan, san pham/tae nghiep... ddng thdi nghien cuu va phat trien be
thong truyen thong trong va ngoai doanh nghiep de dat dugc hieu qua chung.


1.1.4 Mo hinh quan tri chien luac
Qua trinh quan tri chien luge thudng dugc nghien cuu va sir dung tbdng qua cac mo binh.
Md hinh quan tri chien luge dugc trinh bay dudi day la md hinh dugc sir dung rgng rai
nhat, vi da cung cap mot each ro rang va ca ban cac phuang phap tiep can trong viec lap,
thuc thi va danh gia chien luge. Mdi lien he giija cac bude, cac giai doan trong qua trinh
quan tri chiln luge duge trinh bay tbdng qua md hinh 1 dudi day:


Hinh 1: Md hinh quan ly chien luo-c

Sir menh
Muc tieu

L
Phan tich ngoai vi
Co-hoi & Thach thuc

Mo hinh SWOT
Lu-a chon chien liroc

Phan tich noi tai
Diem manh & Diem yeu

Chien luo'c
cap chuc nang
Chien lu-ffc
Kinh doanh
Chien lu-ac
toan cau
Chien lu'o'c
cap cong ty

Thuc hien chien luo'c
^'

''

^'

Thiet ke co" cau to
chuc

Phoi hffp chien luac,

CO" cau va kiem soat

Thiet ke he thong
kiem soat

I"
Quan ly thay doi
chien luac


1.1.5 Qua trinh quan trj chien luo'c
Tren thuc tl, qua trinh quan tri chiln luge hoan chinh bao g6m 3 phan dugc mo ta tronj
bieu do sau:

7.7,5.7 Phan tich chien luac
Phan tich chien luge la phan tich ve diem manh ve vi the ciia doanh nghiep va hieu dugc
nhiing nhan to ben ngoai quan trgng cd the anh hudng tdi vi the dd. Qua trinh phan tich
chien luge cd the dugc trg giiip bang nhiing mot so cong cu bao gom:
•

Phan tich PEST - ky thuat hieu mdi trudng vT md trong do doanh nghiep dang boat
ddng.

•

Lap ke hoach bao gom nhieu phuong an chgn - ky thuat xay dung nhieu vien canh khac
nhau cd the xay ra trong tuang lai cho doanh nghiep.

•

Phan tich 5 lire lugng (Five- Force Model- Michael Porter) - ky thuat xac dinh cac lire
lugng cd the anh hudng den muc do canh tranh trong mot nganh

•

Phan doan thi trudng - ky thuat tim kiem each xac dinh sir gidng va khac nhau giua cac
nhdm khach hang boac ngudi su dung.

•

Ma tran chinh sach dinh hudng - ky thuat tom tat Igi the canh tranh ciia mot doanh
nghiep tren nhirng thi trudng cu the.
8


•

Phan tich doi thu canh tranh - hang loat ky thuat phan tich de tim ra vi the canh tranh
tdng the cua doanh nghiep

•

Phan tich nhan td thanh cong then chdt - ky thuat nham xac dinh nhung khu virc ma
mdt doanh nghiep can phai lam tdt ban de canh tranh thanh cdng.

•

Phan tich md hinh chuoi gia tri (value chain)- mot ky thuat de xac dinh nhiing yeu to
tao ra gia tri tu ben trong doanh nghiep.

•

Phan tich md hinh SWOT - mot ky thuat ngan ggn hiiu ich de tdm tat nhiing van de
then chdt ngay sinh tu viec danh gia mdi trudng ben trong tac ddng ciia mdi trudng ben
ngoai doi vdi doanh nghiep.

L 1.5.2 Lira chgn chien luac
Qua trinh nay lien quan tdi viec hieu ro ban chat cac ky vgng ciia nhiing nha gdp vdn de
xac dinh dugc cac tuy chgn chien luge, sau do danh gia va chgn lira cac tuy ebon chien
luge.
1,1,5,3 Thuc hien chien luac
Khi mot chien luge da dugc phan tich va lira chgn, nhiem vu khd khan va phuc tap nhat la
bien nd thanh hanh ddng trong to chuc.

1.2 Quy trinh xay dung va phat trien chien luac cho mot to chuc
1.2.1 Su menh va muc tieu
Qua trinh quan tri chien luge bat dau bang viec xac djnh su menh va muc tieu ciia td chuc.
Su menh la ly do ma mot td chuc ton tai va nhiem vu ma td cbuc can thuc hien trong tuang
lai. Muc tieu la ket qua ma td chuc mudn dat dugc.
L2.L1 Sit menh
Theo cac chuyen gia ve chien luge thi cac thanh phan dac trung sau day khong thi thilu
khi phae thao su menh ciia mot td chuc:
•

Muc dich ciia td chuc


•

Nhu cau va mong mudn ciia cac khach hang muc tieu

•

Bdi canh thiet lap va xac dinh muc tieu

L2.I.2 Muc tieu
Tbdng thudng, muc tieu thudng lien quan tdi:
•

Cac kit qua ve mat tai chinh: Igi nhuan, doanh sd, chi phi

•

Cac mdi quan tam cua khach hang: so lugng, chat lugng, dich vu, thdi gian thuc hien

De thiet lap muc tieu can phai dam bao cac yeu td
•

Cd the do ludng dugc

•

Cd tinh thuc te

•

Co tinh thach thuc

1.2.2 Phan tich moi trudng vi mo
Hinh 2: Moi trudng kinh te vl mo

Moi trudng
chinh tri &
phapiy

^
^
-^

Moi trudng
ky thuat,
cong nghe

Doi thii canh
tranh tiem tang

Doi thu canh
tranh hien t^i

San pham thay
the
Moi trudng
kinh te

Moi trudng
nhan khau
hoc
Moi trudng van
hoa xa hni

1.2.2.1 Moi tru&ng ky thuat - cong nghe
Nhiing thay ddi ve mat ky thuat cd the lam hoan thien han cac san pham, dich vu hien biiii,
ddng thdi ciing tao ra nhieu san pham mdi. Mot trong nhung anh hudng quan trgng cua
10


thay ddi ky thuat la nd cd thi tac ddng din muc do cao thAp ciia cac rao can gia nhap thi
trudng, nhanh chdng thilt lap lai ca ciu canh tranh trong nganh. Muc dich ciia phan tich
moi trudng ky thuat la xac dinh anh hudng ciia cdng nghe va quy trinh mdi tdi doanh
nghiep, san phAm, khach hang, ngudi cung cap va ddi thii canh tranh. Khi tim hieu ve moi
trudng ky thuat, nha quan ly cd the nghien cuu ve cac cong nghe mdi, trinh do phat trien
ciia cdng nghe, toe do chuyen giao cong nghe, va lieu Chinh pbii cd tai trg cho viec nghien
cuu va phat trien cdng nghe mdi khdng.
1.2.2.2 Moi tru&ng vdn hod - xd hoi
Anh hudng cua cac ylu to mang tinh xa hdi den nen kinh te ndi chung, mdt nganh kinh te
hay mdt cdng ty ndi rieng the hien ro nhat trong tap quan, thdi quen sinh boat, tieu dung, tu
duy mua sim, thai do va phong each song.... Nhan biet va don dau cac xu hudng tieu dung
se mang lai sue manh canh tranh va thanh cdng cho doanh nghiep. Muc dich ciia viec tim
hieu ve mdi trudng xa hdi la xac dinh thai do va hanh vi cua cac chii the/ khach hang cd
mdi lien he vdi doanh nghiep va san pham cung cap
Mat khac, mdi trudng xa hdi edn bao gdm ca nhiing yeu td lien quan den nhan khau hgc
nhu dan sd, tdc dd tang va sir phan bo dan sd, ca cau do tudi va gidi tinh, thu nhap, trinh dd
hgc van va tudi thg trung binh... Nam bat dugc cac yeu td ve nhan khau hgc ciing giiip cho
doanh nghiep ude lugng dugc kich cd, dung lugng thi trudng va khai thac dugc diing cac
dac diem ciia thj trudng de tim kiem Igi nhuan.
1.2.2.3 Moi tru&ng kinh te
Dieu kien mdi trudng vT md se quyet dinh sir thinh vugng cua nin kinh tl ndi chung, va su
thinh vugng va phat trien chung ciia nen kinh te, den lugt nd, lai anh hudng den kha nang
hoan von, sinh Idi ciia mot cdng ty. Nhin chung, phan tich mdi trudng kinh tl la viec xac
dinh cac yeu td kinh te vT md ngan va dai ban anh hudng tdi doanh nghiep va nganh ngbl

kinh doanh. Bon yeu td quan trgng nhat ciia kinh te vT md la tdc do tang trudng, lai su4t
vay, ty gia hdi doai va ty le lam phat. Tdc do tang trudng anh hudng din muc do canh
11


tranh trong nganh, nghien ciiu ve cac giai doan trong chu ky kinh te ciing giiip doanh
nghiep dir doan dugc trien vgng tang trudng kinh te trong tuang lai. Lai suat ngan hang se
anh hudng din chi phi vdn ciia cong ty va muc cau cua ngudi mua trong trudng hgp bg di
vay tai chinh. Ty gia hdi doai anh hudng tdi kha nang canh tranh ciia mdt cdng ty tren thi
trudng thi gidi. Cuoi cung, ciing mang tinh quyet dinh nhat, ty le lam phat cd the gay bien
dong din nen kinh te, lam giam tdc do tang trudng kinh te, lam tang chi phi von, gay bat
dn khi giao dich ngoai hdi va lam tang ty le that nghiep.
1.2.2.4 Moi tru&ng chinh tri - phap ly
Muc dich ciia viec phan tich mdi trudng chinh tri- phap ly la xac dinh nhiing anh hudng
ciia tinh hinh chinh tri va hanh lang phap ly tdi sir phat trien dn dinh va ben vung ciia
doanh nghiep. Mdi trudng phap ly the hien qua cac quy djnh ve nganh, quy luat canh tranh,
cac quy dinh ve kinh doanh thuang mai vdi nude ngoai, Luat va quy dinh ve thue, Luat lao
ddng, tap quan va Luat pha san. Sir dn dinh ve chinh tri va mdi trudng phap ly thong
thoang, thuan Igi se tao ca hdi cho cac nha dau tu, cac nha doanh nghiep boat dong san
xuat kinh doanh lau dai va phat trien.

1.2.3

Phan tich mdi trudng nganh

Khai niem nganh d day chi mdt nhdm cac cong ty ciing san xuat, kinh doanh san pham hay
djch vu tuang tu, cd the thay the lan nhau. "Thay the" d day dugc hieu la cac san ph4m hay
dich vu dap ling cac nhu cau gidng nhau ve mat ca ban. De nhan dinh dugc ca hdi cung
nhu ddi mat dugc vdi nhiing nguy ca trong tuang lai, nhiem vu ciia ngudi quan ly la phai
phan tich dugc cac ap luc canh tranh trong mdi trudng nganh. De hd trg cac nha quan ly

thuc bien duoc nhiem vu tren, Tien sy Michael E.Porter - Trudng Dai hgc Quan tri kinh
doanh Harvard - da xay dung Md hinh nam Ap lire dugc md ta chi tiet phia dudi day.

12


Hinh 3: Mo hinh 5 Ap luc canh tranh ciia Michael Porter

Quyen luc ciia
nguoi cung

Moi de dga ciia
ddi thu mo

Doi thii
hien tai
Mdi de doa cua sa
pham thay the

Quyen luc ciia
ngudi mua

1.2.3.1 Doi thu canh tranh tiem nang
Doi thii canh tranh tiem nang la nhung cong ty trong tuang lai cd the trd thanh doi thii canh
tranh ciia chiing ta. Bon rao can gia nhap thi trudng ddi vdi cac ddi thu canh tranh tiem
nang la:
•

Su trung thdnh v&i nhan hieu la su yeu thich ma ngudi mua danh cho san pham ciia
mot so cdng ty. Cac nd lire de tang muc do trung thanh ciia ngudi mua vdi nhan hieu la

quang cao lien tuc, bao hd ban quyen san pham, cai tien san pham, duy tri va dam bao
chat lugng, dich vu hau mai tdt... Su trung thanh vdi san pham cang cao thi cang khd
khan cho cac ddi thii tiem nang gia nhap thi trudng vi do chi phi qua cao.

•

Lai the chi phi tuyet doi cd dugc tu ba ngudn chii yeu: td chuc boat ddng san xu4t hieu
qua do cd kinh nghiem, bang sang che va bi mat kinh doanh; kiem soat hgp ly ddu vao
san xuat bao gdm lao ddng, nguyen vat lieu, thiet bi va ky nang quan ly; va tilp can
ngudn vdn vdi chi phi thap ban va de dang han cac cdng ty mdi thanh lap.

13


•

Lai thi kinh ti do quy mo la Igi the ve chi phi danh cho cac cong ty cd Idn. Lgi the nay
cd dugc tii cac ngudn: cat giam chi phi do san xuat hang loat cac san pham dugc tieu
ehudn hoa; chiet khau tu viec mua nguyen vat lieu vdi so lugng Idn, chi phi cd dinh
binh quan san pham thap do san xuat vdi sd lugng Idn, chi phi quang cao binh quan
cung thip. Nhirng lgi the tren da day ddi thii mdi vao the "tien thoai ludng nan" khi
phai can nhae hai lira chgn, mdt la gia nhap vdi quy md nho va cbju bat lgi ve mat chi
phi san xuat, hai la gia nhap vdi quy mo Idn va cbiu rui ro cao ve chi phi von. do la
chua ke hg phai chiu sue ep giam gia ban khi muc cung tren thi trudng tang.

•

Ngoai ra cac quy dinh cua Chinh phu, chinh sach bao hd rieng vdi tiing nganh ciing
khien cac ddi thu tiem tang can can nhae trudc khi quyet djnh cd gia nhap thj trudng
hay khdng. Nghien ciiru cua cac chuyen gia cho thay miic do can trd gia nhap thi trudng

la nhan td quyet dinh ty suat lgi nhuan mdt cdng ty noi rieng va toan nganh noi chung,
day gan nhu la mdi lien he ty le thuan.

1.2,3.2 Doi thii canh tranh hien tai
Ap lire thii hai trong md hinh ciia Michael Porter la su canh tranh giiia cac ddi thii hien tai
trong cung mot nganh. Neu doi thii khdng manh thi chiing ta cd the tang gia tu do tang
dugc ty suat lgi nhuan. Ngugc lai neu ddi thii manh thi ta se phai giam gia. Su canh tranh
ve gia se ban che ty le sinh Idi, dac biet su canh tranh giiia cac ddi thu thuc sir manh vdi
nhau se dan den nguy ca ddi vdi ket qua boat ddng cua cdng ty. Do do, canh tranh giiia cac
cdng ty nay da md rgng han tdi ba nhan td sau: (a) ca cau canh tranh trong nganh; (b) tinh
hinh nhu cau; (c) muc do cao thap ciia cac rao can riit khoi nganh.
•

Ca cau canh tranh lien quan den sd lugng va su phan bd quy md cua cac cdng ty trong
cung nganh. Ca cau nay se khac nhau tuy thugc vao miic do phan tan hay tap trung. va
do do Cling cd nhieu hudng canh tranh khac nhau. Mdt nganh dugc coi la "phan tan"
gdm nhieu cac cdng ty cd quy md vua va nho, trong sd dd khdng cd cdng ty nao chilm
vi tri tbdng ITnh tren thi trudng. Ngugc lai, mdt nganh dugc coi la "tap trung" se boac


bi chilm ITnh bdi mot sd it cac cong ty c6 quy md Idn (da dgc quyen) boac bi chi phoi
chi bdi mdt cdng ty rat Idn (dgc quyen).

Hinh 4: Cu cau canh tranh cua nganh

•fPPip
mire do cao
Mot cong ty
Mot cong ty
thong trj (dgc

quyen)

Nhieu cong ty
Khong CO cong
ty thong trj

Chia nhau thong trj

Cac nganh "phan tan" c6 dac diem la rao can gia nhap thi trudng d muc thap va cac
hang hoa thugc loai nhu yeu pham, rat khd khac biet boa. Cac cdng ty thugc nganh
nay se gap phai nguy ca "mot eugc do bg hang loat" ciia cac ddi thu mdi khi nhu
ciu vl nganh hang len cao va lgi nhuan tang theo. Viec xuat hien nhieu ddi thii mdi
tren thi trudng den lugt lam bung nd cugc chien ve gia ca. Trong "trd chai" mdi
nay, nhiing "tay chai" bi dudi sue khi sap ve tdi dich se bi loai bd khdi nganh mot
each khdng thuang tiec. Trong cugc chien mang tinh chu ky nay, sir khac biet boa
gan nhu la khdng the, do do chien luge tdt nhat doi vdi mot cdng ty muon tiep tuc
tru lai trong nganh la duy tri chi phi d muc tdi thieu. Chien luge nay cho phep cdng
ty dat dugc doanh sd d miic ky luc d thdi ky "nd rg" va "song sot" qua cac giai
doan khung hoang vi giam gia.
Mat khac cac nganh "tap trung" lai duy tri sir phu thugc lan nhau d muc do cao, bat
ky ddng thai mang tinh canh tranh nao ciia mdt cdng ty se anh hudng true tiep tdi ty
suat lgi nhuan va thi phan ciia mdt cdng ty ddi thii trong nganh, dieu nay se gay ap


lire dk cdng ty ddi thu ra don "tra diia" ngay tuc thi. Sir phu thugc trong canh tranh
nay se dky lgi nhuan cua toan nganh giam xudng trong trudng hgp mot trong so cac
cdng ty trong nganh dot nggt giam gia ban, keo theo hang loat cac hanh dong canh
tranh tuang tu ve gia nhung d muc thap ban. Trong nhieu nghien cuu, chudi giam
gia nay dugc md ta nhu mdt vdng xoay chon 6c theo chieu di xuong, keo ket qua
kinh doanh cua toan nganh tut doc. De ban che nguy ca nay, mot sd cdng ty tim

each bam sat gia ciia "ngudi dan dau" thi trudng theo mdt thoa thuan chinh thuc va
phi chinh thiic giira cac cdng ty vdi nhau. Tuy nhien hanh ddng thoa thuan de dua ra
gia cd dinh giira cac cdng ty cung dgc quyen c6 the vi pham phap luat d mot so
nude.
Nhin chung, khi chien tranh gia ca trd thanh mdt moi hiem boa thi cac cdng ty cung tim
each canh tranh ngoai gia vi du su dung cac cdng cu quang cao, xiic tien, dinh vj thuang
bieu, tap trung vao chat lugng, thiet ke... Do cung la nhirng no lire de tao ra sir khac biet,
xay dung va duy tri long trung thanh vdi san pham, thuang hieu va ban che tdi da viec
canh tranh ve gia.
•

Tinh hinh nhu cau: Nhu cau ciing la mdt nhan td quyet dinh muc do canh tranh trong
nganh. Nhu cau tang ca tu phia khach hang mdi va khach hang cu se tbiic day sir phat
trien. Mat khac, nhu cau tang ddi khi lam giam ap luc canh tranh do tat ca cac cdng ty
diu tang doanh sd ma khdng nhat thiet phai gianh giat thi trudng ciia nhau. Ngugc lai,
nhu cau giam se tang ap lire canh tranh do cac cdng ty deu nd lire duy tri doanh sd va
thi phan. Trong trudng hgp nay, cdng ty chi cd the tang trudng bang each di gianh giat
thi phan ciia cac ddi thii.

•

Rdo can riit khoi ngdnh: la cac yeu td khac nhau cd kha nang giu chan cac cong ty lai
trong nganh ngay ca khi lgi nhuan d miic rat thap. Neu c6 nhieu rao can va cac rao can
nay dii Idn thi rat nhieu kha nang cac cong ty se bi "khda" chat trong mot nganh kinh
doanh khdng mang lai lgi nhuan. Cac rao can nay thudng la:


-

Sir dau tu Idn vao nha xudng va thiet bi may mdc chuyen dung vdi do thanh khoan

d miic thap;

-

Chi phi Idn khi mudn riit khdi nganh, vi du nhu thanh toan tien trg cap that nghiep:

-

Nhiing kho khan ve mat tam ly khi cdng ty khong san sang rdi khdi nganh kinh
doanh ma lau nay hg da gan bd; va

-

Sir phu thugc mang tinh kinh te vao nganh, cdng ty khdng cd kha nang da dang boa
va chuyen hudng kinh doanh, hoac phu thugc nhieu vao ngudn thu tir nganh hang
nay.

1.2.3.3 Sire ep tit phia ngu&i mua
Ngudi mua d day cd the hieu la ngudi tieu diing cudi ciing, hoac la cac cong ty phan phoi
ngudi ban budn, ban le san pham. Ngudi mua cd the trd thanh ap lire khi hg d vao vi the
dugc quyen ddi hdi miic gia thap ban bay yeu cau ve dich vu phai tdt han. Noi each khac
khi ngudi mua d vi the "yeu", cdng ty c6 the tang gia ban va kiem them dugc lgi nhuan.
Theo Michael Porter, ngudi mua se d vj the "manh" khi:
•

Trong nganh cd nhieu doanh nghiep nho, ngudi mua it ve sd lugng va nho ve quy md,
vi the nay cho phep ngudi mua chi phdi ngudi cung cap;

•

Ngudi mua mua vdi sd lugng Idn, liic nay ngudi mua cd the mac ca tra gia thap ban:

•

Ngudi cung cap phu thugc vao ty le Idn dan dat hang la ciia ngudi mua trong tdng sd
dan hang ciia hg;

•

Ngudi mua cd duge tbdng tin tu nhieu nha cung cap san pham vdi miic gia thap va dua
vao dd de tra gia;

•

Ngudi mua cd the de dang tiep can vdi nhieu ngudn cung ciing mdt liic; va

•

Ngudi mua cd tiem nang tu dap ling dugc nhu cau ciia minh neu trong tuang lai hg sap
nhap nganh dgc.


1.2.3.4 Sire ep tit phia nha cung cap
Cac nha cung cap dau vao c6 the trd thanh nguy ca doi vdi cac nha san xuat neu hg tang
gia hay giam chat lugng ciia dau vao. Ndi each khac, neu nha cung cap d vi the "yeu",
chiing ta cd the gay ap luc giam gia dau vao hay yeu cau hg phai nang cao chat lugng ban
nira. Dudi day la cac trudng hgp ma vi the cua nha cung cap dugc nang len tang cao nhat:
•

Khi san pham ma hg ban ra gan nhu khong cd hang thay the va san pham nay lai rat

quan trgng ddi vdi cdng ty;

•

Khi nganh hang nay khong phai la mdi quan tam chien luge ciia cac nha cung cap, sir
manh suy ciia hg khdng phu thugc vao nganh hang nay, hg ciing khdng c6 ddng luc de
giam chi phi va cai tien chat lugng;

•

Khi nha san xuat phai tdn kem nhieu chi phi cho viec thay ddi nha cung cap va cac san
pham dau vao cua nha san xuat da dugc khac biet hoa;

•

Khi nha cung cap tang gia ban vi nguy ca bg cd the sap nhap nganh dgc va canh tranh
true tiep vdi nha san xuat; va

•

Khi nha san xuat khdng the tu dap ling nhu cau cua minh bang each sap nhap nganh
dgc.

1.2.3.5 Nguy ca tir cde san pham thay the
San pham thay the la cac san pham cd kha nang dap ling nhu cau ciia khach hang theo each
tuang tu nhu each ciia san pham chinh. Sir xuat hien ciia cac san pham thay the se ban che
kha nang tang gia ciia cac san pham chinh va gay anh hudng den lgi nhuan ciia cdng ty.
Neu mot san pham gan nhu khdng cd hay c6 rat it cac san pham thay the, thi cac cong ty c6
the tan dung lgi the nay de tang gia va kiem them lgi nhuan.

1.2.4

Phan tich mdi trudng vi md

1.2.4.1 Lai the canh tranh

Hinh 5: Mo hinh cac yeu to tao nen lai the canh tranh

qua, 1 K
nang
y
suat I 1/
cao

Lffi the
canh tranh:
- Chi phi thap
Khac bift hoa

^

Kha
nang
dap irng
KHtot

^

Ddi mdi, cai

tien lien tuc

Hieu qua, chat lugng, kha nang dap ling yeu cau ciia khach hang va sir ddi mdi la 4 thanh
to quan trgng de mdt doanh nghiep tao dung dugc lgi the canh tranh ciia minh. San xuat
kinh doanh hieu qua cho phep mdt cdng ty ha thap chi phi san xuat kinh doanh. Chat lugng
san pham, dich vu tdt cho phep cdng ty dinh gia ban cao ban. Su ddi mdi, cac sang kien
trong san xuat, kinh doanh cho phep cong ty vua tang dugc hieu qua viia nang cao dugc
chat lugng. Do do ca bdn yeu td nay giiip cho cdng ty tao ra nhieu gia tri ban nhd viec
giam chi phi, khac biet hoa san pham, dich vu so vdi ddi thu, tu do vugt xa cac ddi thii
trong ket qua kinh doanh.
Hieu qua san xuat kinh doanh dugc do bang each tinh toan lugng dau vao de san xu4t
dugc mdt lugng dau ra nhat dinh, lugng dau vao cang it thi viec san xuat kinh doanh cang
hieu qua. Thanh phan quan trgng nhat dugc tinh den trong hieu qua san xuat kinh doanh la
nang suat lao ddng binh quan ciia nhan cdng, cang nhieu dau ra tren mot nhan cdng thi
19