Hiện trạng và biến động sạt lở bờ biển cửa sông miền trung việt nam trong mười năm gần đây 1990 2000
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.34 MB, 10 trang )
FAf
H -
H O C D H Q G H N , KHTN & CN,
T XIX, N „3. 2003__________________________________________
Ỉ I I K N T I Ỉ Ạ M ; VÀ H I I Í N D Ộ N G S Ạ T L Ớ B Ỏ B I Í Ì n , c u a SỎNCí
M I Ề N T R U N G V I Ệ T NAM T R O N G MƯỜI NÁM G A N d ã y
(1990 - 2000)
l,<* X u â n H ô n g , H ồ ( ô n g I I o à
Viện C ơ học
N g u y ê n V ã n ( lí
Viện ỉ)K ỉ L x
1.
M cVdầii
H i r n tÌ *;:1 n > a t
l(ỉ hị b i ẽ n . cxiiì s ó n g Vi ệt N a m h i ệ n n a y núi r h u n t ' . m i ế n T r u n u
noi riènj*.
hao ven
t)H‘M S ạ t líí Im) h i ê n . c ư a s ónt í d a v;i
t h i ệ t h ạ i hnn^ỉ n g à n ty
(ÌƠĨÌỊÍ T r ậ n lù l ụ t . s ạ t 1(1. m o r ứ a H o à D u â n x a y r a ờ T h ư a T h i ê n H u ê v à o cuôi n á m
1WW (tã c h ư n lĩ m i n h đ i ề u đô.
Qu.-I t r i n h s;i! lũ Ixí b i ê n . r ử a s ỏ n ^ đ a n g (liên ì'i\ m ạ n h
m ẽ (í bờ h i ơ n m i ế n
T n m ^ t ừ T h a n h l l o n (lòn R i n h T h u ậ n Víin t h o i ky gi ó m ù a Oõiitf B a c v á mùí i miíii
b à o , n ư ớ c
vim«:
bìi Ly H o a ( iịu .iì\£ B i n h ) . T l i u . m A n ( Tl uí . i T h i r n H u ê ) . Sí í n T r à (ỉ);i X a n i ĩ ) . N g h ĩ a
An ( T u MỊíhia). ! ) ứ c Lợi ( Mộ Oi í c) S a Ky ( Q u á n " N g à i ) , A n N i n h Đ ó n g (IMui Yriì).
Dniiịỉ H a i ( N i n h T h u ậ n ) . T á n R i n h ( B i n h T h u ậ n ) . V V.
N^hiÍMi c ứ u h i ệ n t r ạ n g và xu t h ỏ sạt I(ỉ bờ bi ên, cừii s ô n g m i ề n T r u n g liim
cơ
S(ỉ
c h o v i ệ c x á c đ ị n h n g u v r i i n h ỉ i n Víì c á c gi ã i p h á p p h ò n g c h ò n g k h á c p h ụ c , la v ã n b i í c x ứ c , (’() V n ^ h i ỉ i k h n ; i h ọ c Ví 1 t h ự c l i ê n t o l ớn
2.
C ơ sà t à i l i ộ u v à p h ư ơ n g p h á p n g h i ê n c ứ u
2.1. C ơ s à t à i l i ề u
Kết C|iiả n g h i ê n c ữ u (lưdc p h í ì n t í ch t ô n g hự|) t r ê n ccỉ S(í c ác sỏ liệu, t à i liệu vì*
h i ệ n t n i n n s ạ t 1(1 t r o n g c á c h á o c á o k h o a hoe cù iì c á c (le t a i c á p N h . ỉ nưcíc* t h u ộ c
C‘hI í <<11 Ịí t r i n h bi 1*11 ISR, K T (ỈM. K H C N 06. K ( \ 0 9 VỈ1 c á c
T ậ p p h i ê u đ i ể u t r a s ạ t l<’í t ấ t c;i c á c \;ì v e n b i ê n n ì i ề n T r u n g t r o n g (‘ác nai ìì
2000
•
2002
Kh.il) s a t t h ự c đị;i d ể k i ế m t r. i r á c đ o ạ n bờ s ạ t 1(1 q u a n t r ọ n g ớ m i ế n T r u n g v à o
các n á m 2001 và 2 002.
:n
Lê X u â n Hồng, H ồ CóriịỊ Hồj N g u y ễ n V ã n Cu
2.2. C á c p h ư ơ n g p h á p n g h iê n c ứ u
P h ư ơ n g p h á p c h ậ p h á n đ ổ v à s ứ d ụ n g (in h v iễ n t h á m đ ư ợ c d ự a t r ù n cơ scị
c á c hi ì n (tồ đ ị a h ì n h v à a n h h à n g k h ô n g , v ù t r ụ đ à đ ư ự c x u ấ t h â n h o ặ c c h ụ p t r o n g
c á c t h ờ i k y khỉK* n h a u với c ù n g t ý lệ. Đ é n h ạ n b i ê t đ ư ợ c s ự b i ê n đ ộ n g đ ư ờ n g bở. t à
(lõi c h i ế u c h ồ n g ả n h h a y b à n đổ c ù n g t ý lệ cỏ c á c t h ờ i d i ê m đ o vẽ va c h ụ p k h á c n h a u ,
N ế u hờ bị xói. t h i đ ư ờ n g hờ s ẽ d ị c h c h u y ể n v ề p h í a l ục đ ị a , c ò n n ế u bồi t h ì đ ư ờ n g bc
c h u y ể n r a p h ú ) b i ế n . C á c kết. q u à n g h i ê n c ứ u b ằ n g p h ư ơ n g p h á p c h ậ p b a n đ ố và
d ù n g a n h v i ẻ n t h á m (lược c h ú n g tôi s ử d ụ n g t r ê n cơ s ỏ k ê t h ừ a c á c k é t q u à c ủ a cá*
đ ổ n g n g h i ệ p C ụ c b ả n đ ồ v à V i ệ n Đ ị a l ý . Ị l 1 : [12].
P h ư ơ n g p h á p đ iê u
tra
th e o p h iế u
“q u e s t i o n n a i r e P h ư ờ n g p h á p
nàj
t h ư ờ n g đ ư ợ c ú n g ( l ụ n g đ i ể u t r a đôi với c ô n g t á c x ả hội học. ơ V i ệ t N a m l ẩ n đ ầ u t.H*n
(lược ứ n g d ụn g d i ề u t r a đ i ể u k i ệ n t ự n h i ê n t r o n g c h ư ơ n g t r i n h b i ế n t ạ i p h â n v i ệ n (/<Ị
h ọ c b i ể n - V i ệ n Cơ h ọ c đ ê đ i ề u t r a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lở bò' h i ê n Vi ệ t N a m [5].
P h ư ơ n g p h á p n a y cỏ t í n h ư u v i ệ t là c ậ p n h ạ t đ ư ợ c m ộ t l ư ợ n g t h õ n g t i n k h á
lỏn t r o n g m ộ t t hời g i a n r ấ t n g ấ n , đ á p ứ n g t h ô n g t i n n h a n h , k ị p t h ò i , it t ô n k é mị
đ ồ n g h ộ t r ê n m ộ t l à n h t h ô r ộ n g lớn. P h ư ơ n g p h á p n à v đ a t h u h ú t đ ư ợ c m ộ t l ực l ượng
đ ỏ n g đ á o c á n bộ k h o a h ọ c k ỹ t h u ậ t đ ị a p h ư ơ n g t h a m gi a .
Nội d u n g c u a p h ư ơ n g p h á p n à y l à đ ậ t r a c á c c ả u hỏi d i ề u t r a d ề h i ể u , n g â n
g ọ n , d ề t r à lời v ê c á c t h ô n g t i n c ắ n t h i ế t v ề h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ, n h ư : v ể vị t r í . kícỉị
t h ư ớ c đ o ạ n bờ s ạ t lở, t h ờ i g i a n s ạ t lơ, c á c c ô n g t r ì n h c h i n h t r ị c h ô n g s ạ t lỏ. v.v";
N g o à i r a c ò n đ ạ t r a c á c c á u hói k i ê m t r a c h é o n h á m m ụ c đ í c h n â n g c a o đ ộ t i n c ậ j
c á c t h ô n g t i n.
P h ư ơ n g p h á p đ i ề u t r a t h e o p h i ê u “q u e s t io n n a ir e " k h ô n g c h ỉ c h o t a c á c t h õ n Ị
t i n chi t i ế t vế đ ị n h t í n h c ù n g n h ư về đ ị n h l ư ợ n g , m à c ò n c h o b i ê t đ ư ợ c t h ờ i g i a n xàjỊ
r a vã d i ễ n b i ê n c ủ a h i ệ n t r ạ n g s ạ t lơ ỏ mồi đ o ạ n bờ k h á c n h a u . N ^ ợ à i r a c ị n p h a i
hiộĩì đ ư ợ c c á c đ o ạ n bò s ạ t lờ k h á c m à p h ư ơ n g p h á p b á n đ ồ v i ê n t h á m bỏ sớt. d o đ |
p h à n ^ i à i a n h k h ô n g (*ÍH).
P h ư ơ n g p h á p k h ả o s á t th ỉ/ c đ ịa D ịa m a o - D i (ỉ c h á t t ô n g h ơ p : P h ư ơ n g
p h á p n à y n h á m m ụ c (lích ('lui y ế u l à k i ế m t r a c á c t h ô n g t i n s a i l ệ c h h o ặ c m â u t h u ẵ r Ị
n h a u đií ơe p h n t h i ệ n r a t r o n lĩ q u á t r ì n h p h â n t í c h t ổ n g h ợ p t à i l i ệ u đ i ề u t r a tho<Ị
p h i ế u t h ò n g q u a c á c c à u hỏi k i ế m t r a c hé o. P h ư ơ n g p h á p n ã y c ỏ n đ ư ợ c t i ê n h à n c
t r o n g t r ư d n g hợp k h á o c ứ u c á c đ o ạ n hờ đ a n g x â y r a s ạ t lớ n g h i ê m t r ọ n g . P h ư ơ n g
p h á p k h . i o sãt. t h ự c đ ị a là p h ư ơ n g p h á p t r u y ề n t h ô n g l u ô n l u ô n đ ư ợ e t h ự c h i ệ n t r o n í
c ó n g t á c đ i ế u t r a cơ b à n vế c á c d i ề u k i ệ n t ự n h i ê n .
P h ư ơ n g p h á p t h ơ n g k í\ p h ả n t íc h tơ n g h ơ p t r o n g p h ò n g : P h ư ơ n g p h á p
n ã y n h a m m ụ c (ỉi ch đ á n h g i á c á c sô l i ệ u t h u t h ậ p đ ư ợ c , đ ế x â y d ự n g r á c b ả n đ ồ h i ệ r
t r ạ n g s ạ t lờ m i ề n T r u n g , t y !ệ 1: 2 5 0 0 0 0 với r á c nội ( l u n g c h u g i ả i s a u :
- CA 11 t ạ o (lịa c h á t (tiMriỊí hị
Ìiớìì Ị r a n g
1(1
b i ê n (ĩơỉìịỊ s a t l ờ bơ bi('ỉì%c ứ a s ô n g .
V ị I n . k i r l ì ( h i í í í c h i ệ n l r ạ i i t f ĩ ỳi l Ni;
í 'ưtỉiầii (!ị v;i t »K* (lơ Síit lỡ;
• T h ó i Ị i i í i n X;»\ I ;i s ạ t hí;
- M i í r (!ụ iiíỊiiõn t a i l i ệ u (luóc n ^ h h - n c ừ u ;
- H i ệ n t r ạ n j z r a c r õ n ^ t n n l ì c h i n h I rị c h ô n g
>.it
( Yir y ê u 1<» khn< liciì (Ị (len h i ệ n tnuiLí
•
l(t;
s ạt ló (s onn. (Inng chĩ»\ ..)
Dặc ( l i ê m các k i ê u b ờ b i ê n m i ế n T r u n g
B ờ b iế n m iê n T r u n g V iệ t S a m tứ N g a S ơ n ( T h a n h
H ìn h I h ỉỉâ ỉi) . cỏ th ẻ p h á n c h ia
- T u N^íằ S(ÍI 1 (tơn
Tán
r a n h ư sa u :
I I ũi s ó t . ISíí k h á p h ; w i ” . íl n yiMi t ỏ s ơ n g ( i i c
l ừ Mui Dóc í lẽn S(J n T n i
ro
H àm
Đè o N g a n g l;i bô b i ế n ỉ ích lự. t l ô n ^ h ã n g n h ó h ẹ p VI*!1 h i ế n ,
r u k ê l)õ m à i m ò n <1.1
h a ln*n tnrn*:.
H o á ) cỉên
Ixi t ích tụ c át h i ê n
v r u tơ độiìỊ' lực h i ê n thơn.L' trị.
- Từ Son Tru
(lỏn Siì H u y n h
\)iì
hiên t ú h
t ụ (tống h-AHỊ* n h ỏ w n
biên. \ r n
b ii
MI mòn đ;ỉ Ịíõc, bcí (tuọr thanh tạn (lo các yẻu tơ động lực hiên • sõng hỗn lụíp
- T ừ S;i H u y n h (lẽn C à N á : (ỉoí.m bờ n ã y k h ú c k h u ý u n h á t , cỏ n h i ề u v u n g v ị n h
1 ) 0
v à b á n <1<u >
ịu) \ đ ô n g lực t h à n h t ạ o hò do y ê u tu h i ê n t h ò n g tr ị .
T ừ (Vì N;i i t ỏ n H à m T â n : hò m ã i m o n - t i e h t ụ . I)(í k h á p h á n g với c á c
fn . đ ộ n g l ực (ỉ
.
111111
đa
y ê u t ỏ b i ê n t h õ i m t n |1. .‘ỉ. 6].
Dặc diêm sạt
lớ b ờ b i ế n m i ề n T r u n g
H i ệ n t r ; mj 4 s ạ t
lí í l)(í h i ố n m i ế n T r u n < j ( l a n i ĩ ( l i ề n v u h a u
h é t t o n n d à i . M ứ c rtộ
n ;»t I r i ế n va ĩ hí íi g i i m \ n v r a k h ơ n t f (lõiìK n l ì à t . c l n i n n l i r n q u a n r h . I t c h ẽ Ydi c á u
J<> ( l á t (1,-1 c ù a ( l i í í ì i i í ĩ bíỉ , ( l i a h ì n h v a ( l ỏ n ^ l ự c ! >i ỏn t á c ( t ni ì ^. t r o n g (lo v a i t r ù ( ' h i n l ì
I c h ỏ đ ộ SĨI1 «Ỉ v a í lị n u c h a y v e n lxí.
Hiện
sạt
l(i h ờ h i ế n
a m . c - ỉ ui n ỵ i h ư ữ n ^ p h á t
m i ề n T r u n g d i ễ n r;i ti íí ín.i ' t ự n h ư (i m i ế n
triến m ạn h
K ì c Việt
v à o m ù a c ó £ÌĨ nì ù n 1)011*» ỉ ỉ ã c hciạc* b u r ì ị ỉ n ò
ào c á c t hời ( l i ê m co m ơ n bào.
C ườn g độ sạt
hi t h ư ị n ị í m ạ n h (1 CMC k h u hừ t hi ì i ì ự v;i ^ à n VÍU' c ử a s ơ n g líín.
ic* ( l oạ n bơ k h ú c k h u y u . có I ì h i ố u (!;»<) c h á n n ^ o à i Ilì 1 r ưMnự
l ậ m h ơ n I I.
4.1.
cỏn
đ ộ s ạ t l<ỉ ph. ỉ ĩ t r u ‘*n
7. s . 9|
Vẽ p h à n bơ
Đưịn^
1)11*11 i n i e n
Irun^
lu' T h a n h
Hoa dõn
Hi i ì h T h u ậ n
(lỉii klìnãiìỊí
} 6 5 k m . t ố n ^ s ô (lí iạn l)ờ đ a n lí l)Ị s ạ t l(j t h u đượ<‘ Ià 2-11 ( l o ạ n , t r u n g l)iììh k h o á n g
dn 7 k m có 1 ( l o ạ n
1 )0
l)ị s ạ t lò s ỏ ( l oạ n hù s ạ t lờ (í mỏi t i n h k h á c n h a u ( b à n t ĩ 1)
Lê X u â n Hồng, H ổ C ô n g Hoày N g u y ễ n V â n C ư
:u
C á c t m h có s ỏ đ o ạ n hờ s ạ t lớ l ớn n h ấ t la Q u à n g N g à i v à K h á n h H o à . T r ê n
b à n g 1, 2 v à h i n h 1 c h o t h ấ y t ấ n s u ấ t x u ấ t h i ệ n v à x u t h ê s ạ t lớ (li ễn r a t r o n g k h ô n g
g i a n bờ b i ê n m i ế n T r u n g rAt k h á c n h a u t h e o h ư ớ n g t ừ
t h e o c h u k ỳ 10 n a m t h ì
íỉac và o N a m . N h ì n i : h un g
t â n g ( l ầ n ( b ả n g 2), c ò n n ê u x é t r i ê n g mồ i n ă m t r o n g 10 n à m
g ầ n đ â y ( 1 9 9 9 - 2 0 0 0 ) t h i c ù n g có x u h ư ở n g n h ư t r ê n , s o n g cỏ đ i ế m đ ặ c b i ệ t là n Am
1 9 9 9 l ư ợ n # đ o ạ n s ạ t lơ t à n g vọt d ộ t b i ế n v à s a u đ ó k ê t i ê p la n ă m 2 0 0 0 lại giíini
x u ố n g địi c h ú t ( h ì n h 1).
B ả n g 1. P h á n bf> s ạ t lờ bò b i ế n m i ế n T r u n g đ ô n n á m 2000.
; STT
1
9
3
4
5
6
1
8
9
10
11
12
13
D ị a d a n h bờ b i ê n
(Dọc t h e o b ò t ừ Ba< v à o N a m )
T h a n h Hoá
N g h ệ An
Hà Tĩnh
Q u ả n g Rì n h
Q u á n g Trị
Thừa Thiên Huế
Q u á n g N a m Đà N a n g
Q u à n g Ng ã i
Bình Dinh
P h ũ Yê n
K h á n h H om
N i n h T h u a 11
ì n h T h.—u à,ân ..
■■■■—- - ■ - B-----
40
S ố đ o ạ n bờ s ạ t lớ
Ghi chu
18
25
19
25
15
19
20
B á c T r u n g Bô
"
It
32
II
11
"
N a m T r u n g Bộ
II
"
lõ
92
II
II
33
10
"
18
36
ỉ>ưt>nj: hk'11 trung
----- 2 pcr. Mon. Avjỉ {Dưtmg hiCn Iran^.)
H ìn h ỉ: T a n <ó x u ấ t h i ệ n s ạ t Ui bờ b i ế n m i ề n T r u n g 10 n ò m n g ẩ n ciáy ( 1 9 9 0 • 20 0 0 )
Ị H i ' t ì t r a n g i (I b i c n d ỏ ì ì ị Ị s a t h i h ơ h i ế n , c ư a s ô n g . . .
i ỉ ỉ i n g 2: T a n su.il x u à t h lộn s ạ t i(i tn in ự c h u ky 10 h.m i
S ạ t lõ
Trơdc
HKỈl -
HKỈO
19 10
•
So itoỉin
HI 11
)
1951 .
m \\
1971 -
-
1981
1991
19Õ0
I9í>()
1970
1980
\W()
2000
)
15
2
1ỉ
r>7
S9
.
í.2. \ V /ơc í/ó .sư/ /ớ
IMìãn c ã p m ơ c tln s ạ t lờ t h e o x u t h ê l á n s â u v à o ( lất l i ến đ ư ợ c chi ii r;i I c;'iị> Ị-t|
Yèu t ò c cl<> t r u n g h ĩ n h l â n s â u v à o đ ấ t l i ế n ilưỡi ") m é t / n á m Im/ lì)
- T ru n g h ỉ n h ' tóc (lộ l ã n v à o (lát l i ế n t ừ 5 - 1 5 ĩìì/n.
- M ạnh
t õ r <\n l ã n v à o cliVt l i ế n ĩ ừ 1 5 - 3 0 m / n
* lỉà t m ạ n h ; t ò r (lộ l a n s; ì u v à o (lãt l i ến t r ê n •*.$() m / n |2.
T o à n (lai lui i n ó n m i ề n T r u n g Vi ệt N a m có t(V
( l oạn, t ó c cỉộ t r u n ^ í b i n h c h i ê m
Ỉ2 ( l oạn, tóc đ ộ m ạ n h
(lộ s ạ t lỡ y ê u . d ư ớ i ") ni / n là
2
c h i ê m 2 9 đ o ạ n v à r á c đ o ạ n hờ
co tốc đ ỏ r á t m. u i l ì t r i n 3 0 m / n c h i ê m 2
So T T
Tt*n T i n h
Sỏ doạn
1)ịa d a n h c á c Xiì
1
T h a n h 1it»;i
‘ỉ
N g ư Lộe- H. i u I / k*; Q u á n g V i n h
'ỉ
X^lụ* An
1
N g h i H a i - Ng h i \ÀK'
H à Tinh*
1
(Vim N h ư ợ n g - C â m X u y ê n
1
Q u à n g Tr ị
1
T r i ệ u V â n - T r i ệ u PlioriK
.)
T h ừ a tliiĨMì 11 IH*
3
Phũ Hai - P h u
1l u y ệ n
( J u n n ^ Xương
H a i Dư
V ĩ n h H i ề n - V i n h Lơr
(>
Tí i m T h n n l ì - T ; i m Ky. T a m X u â n . T a m
T P Điì Ni i n«
Míii -
Núi T h à n h
/
Q u ; mt f Ni i m
9
Du y Hai - Duy X u y r n . B i n h M i n h
8
Qu;in^ N^ài
1
Diíc Lợi - Mộ Đ ử r
9
Hình Dinh
4
Phước T h u ậ n
• Tuy
Phước. Mỳ
T l ì ă n ^ Bì n h
Oi í c
Phù
Mỹ. N h ơ n P h ú c • A n N h ơ n . P h ư ớ c T h u ậ n
T u y Phước.
lơ
P h u YC»n
11
_
Bình T h u ân
1
*
•
i
A n P h ú - T u y An
1
9
1
L a Gi , T ả n H;ii ■ H à m T â n
_ ... _
1
Lê X u â n Hồng, H ồ c ỏ n # Hoày N g u y ễ n V ă n C ư
C ầ n l ư u ý r à n g n h ữ n g đ o ạ n bờ đ a n g có t ốc đ ộ s ạ t lờ t r u n g h ì n h c ự c đ ạ i t h ư ờ n g
p h ầ n đ a mớ i x ẩ y r a đ ộ t b i ế n g ầ n đ â y h o ặ c t r o n g q u ả n g t h ờ i g i a n n g á n . Bời v ậ y t ôc
đ ộ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h c h ỉ có ý n g h í a t í n h đ ế n n á m 2 0 0 0 . S a u n A m 2 0 0 0 cỏ t h ể có m ộ t
s ố đ o ạ n bờ t ốc (lộ s ạ t lỏ t r u n g b ì n h s ẽ bị t h a y đổi , có t h ể t A n g h o ặ c g i ả m
đ i d o bồi t ụ
t r ờ lại. Đ ặ c đ i ế m n à y p h ụ t h u ộ c v à o l ị c h s ử p h á t t r i ể n c ủ a đ ư ờ n g hờ.
C á c ( l oạ n b ò s ạ t lỏ đ ộ t b i ế n t h ư ờ n g g â y r a n h i ề u t ố n t h ấ t lớn vế n g ư ờ i v à c ủ a
cài . N h i ề u n g ó i n h à x â y k i ê n cò bị c u ô n t r ô i r a b i ể n , x ó m l à n g bị t à n p h á , n h i ê u gi a
đ ì n h k h ô n g cỏ c h ồ ỏ Ị.)hài ly t á n h o ặ c di dời c h ỗ ỏ đ ế n nơi k h á c . D ó là c á c t h ơ n , x ã Lý
Hồ Hải T r ạ c h t í n h Q u á n g B ìn h . H o à D u â n T h u ậ n A n t ỉ n h T h ừ a T h i ê n H u ê . S a Kỳ
t i n h Q u à n g N g à i v.v.
4.3 . Vẻ t h ờ i g ia n
N ế u x é t d i ễ n b i ế n c á c q u á t r ì n h s ạ t lờ bò b i ể n t h e o t h ò i g i a n 10 n á m , có t h ê
t h ấ y r ằ n g t ố n g s ố đ o ạ n b ò s ạ t !ỏ bờ b i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t h e o p h i ế u đ i ể u t r a là
241 đ o ạ n , t r o n g đ ó có 10 đ o ạ n k h ơ n g x á c đ ị n h t h ò i g i a n x â y ra.
R i ê n g n à m 2 0 0 0 x u ấ t h i ệ n t h ỏ m 7 đ o ạ n s ạ t lơ m ó i , đ ỏ la xà X u â n Hội * N g h i
X u â n (Hà T ỉ n h ) ; P h ú H à i • P h ú V a n g ( T h ừ a T h i ê n H u ế ) ; An P h ú c - A n N h ơ n , H oà
H i ệ p Bá c v à H o à
'rân
Đ ơng • T u y Hồ,
An P h ú - T u y A n ( P hu Yên); Tri Hải - N in h
Hải (Ninh T h u ậ n ) .
M ứ c đ ộ s ạ t lờ hò b i ế n m i ề n T r u n g t ừ
n ă m 1930 đ ến n á m 2000
tăngdần
va
t á n g r ấ t n h a n h t ừ n h ữ n g n á m t h ậ p k ỷ 7 0 clẻn n a y [ h ì n h 2Ị.
Ị ỉiììh 2: Xu t h ê s ạ t
lớ
bờ b i ể n m i ề n T r u n g t ừ 19t’K ) đ ê n n ă m 2 0 0 0
( t h e o c h u k ỳ 10 n á m )
T ư n á m HMO (l ên n a m 1 9 4 0 mớ i c h i x u ấ t h i ệ n cỏ r> đ o ạ n , s o n g đ ê n n ă m 2 0 0 0
đ à ií ‘ 11 túi '1 11 ( l oạ n s ạ t 1(1. D ặ c bi ệt t r a n g c ã c n à n i g ẩ n cf:ìy 1 9 9 9
lỉí bị t â n g vọt . C a c ( l oa n hị s ạ t l(í mới d â y la:
20 00. m ử c độ sạt
ì ỉ i r n t r a n g l ù hiêĩt ( l óng s a t l ớ b ờ bicìt, cừu s ịn ị*,.
N g h i ' An <•<> >:ị\ |(> õ \;i Nl dl l II.li. hli yỌn Niĩhl I .«)('.
^ u ; m . u B i n h co T n i n u T r . i r h
hô Tnicli;
iịu iM ìịl T n co T r i ọ u YAn* T r i ệ u 1’h o n ^ ;
T h ừ a T h i ỉ’*lì Hui* co H á i D t M n g - H i í í ỉ n g T r à . V i n h H i ế n • P h ũ Lộc; P h ù H;ii IMìII v . t n ^ ;
c^ 11 : 1 IIỊZ N a m ri) | ) u \
I i ;t !
Du\
\u\vn.
TI* ị);ì N . m ^ r o #r.’i m X u â n I - N u i T h a n h ;
( ^ n a n g ' N ị íỉìi ' O B i n h r h â u .
1Mì LI M ỹ . ( ’a t T u n
Binh Tri •
B i n h S ơ n , O i í c lội - M ộ Đ ư < \ M ỹ
Đữc
IMì u ( V í t . N h õ n 1‘h u r - A n N h ó n .
P h u Y ê n <'<> A n IMìu • T u y An ;
K h ; m h ll<*a co Dạ i L à n h * V ạ n N i n h , V i n h H a i • N h a T r a n g ;
B in h t h u ậ n ro T a n T h a n h
• l l á m T h u ộ n Nỉim.
5. S ự b i ê n đ ộ n g h i ỏ n t r ạ n g s ạ t \(1 b ờ b i ê n c ửa s ô n g m i ề n T r u n g Việt N a m
t r o n g g ia i đ o ạ n 1990 - 2000
l ỉ u / n t r . - mg Si.1t ló bờ b i ê n <‘Ir.I s ò n g Việt. N a m x u . 1 t h i ệ n k h ỏ n t f «lịntr c!ến t h e o
thoi
v à khóì i Ị ỉ iỊÌ;m. T r ư ớ c H ã m
1 9 3 0 có 2 r ỉ oạn s ạ t lớ x â y r a ô l)(i b i ê n t i n h
T h a n h H o a t h u ộ c Hat m i ề n T r u n t f . Tr oi i t f 10 n á m
!Wí h i è n c ù a h a t i n h T h a n h H o n , Q u á n * ’ R ì n h
SĨÌU xuiVt h i ệ n t h é m 'A đ o ạ n
thuộc*
v à Hì n h ỉ ) ị n h . T ừ b ờ b i ê n P h u Y ê n t r ỏ
v;io p h i .1 N a m t h e o s ô l i ệ u p h i ê u d i ế u t r a t h ì h ầ u n h ư h i ệ n t ư ợ n g s ạ t lõ c h ư a
x ả y ra.
D c n n ă m 1 ^ 5 0 h i ộ n t r . i n ^ s ạ t lở d ỏ có t h ỏ m 5 đ o ạ n n ử a và đ à p h á t t r i ỏ n đ e n bờ bi ê n
(irìli P h u Yê n . T ừ P h ú Y ê n t r ờ v à o N a m v ẫ n c h ư a (•<> s ạ t l(f. T ừ n a m 1 9 7 0 t r ơ đi h i ệ n
tưdiiỊĩ s;it In h(i biÍMì c ứ a s ơ n g điì (liền r a đ ô n bờ bi ê n
h á n g N a m Mộ. N^í ìy n a v t hi
h à u htM Imí h i ê n Việi N a m đ à x â y r a h i ê n t ư ợ n g sạt líí và xu t h ẻ c h u n t f taĩì x u ấ t x u ấ t
h i ệ n vá c ư ờ n g độ n.L'àv c à n g t ă n g d ầ n v à m ạ n h d ầ n ờ p h ấ n p h í a X a m Vi ệt N a m .
S ự p h â n hô h i ệ n t r ạ n g s ạ t líi hị h i ể n m i ế n T r u n g t h e o c h i ể u t ừ B á c v à o N a m
troiik' 10 n.‘i m ura n (lây ( 1 9 9 0 - 2 0 0 0 ) . c h o í; I t h â y •■(') s ự 1)1011 ( l ộ ng rnt l<íl ì . T r o n g gi ai
(loạn s ạ t lờ, n a y d ã giíiin x u ỏ n g
cịn
1 (lo;m. H a T ĩ n h k h ô n g h i ê n đ ỏ i lã I l ỉ o i i n . N g ư ợ c 1.11 ( j u ã n g B ì n h t ù .ỉ
9 ( l oạn, Q u a n g T r i - T h ư a T h u n H u ê .‘í đ o ạ n t â n g l ê n 11 đ o ạ n . ( ị u à n i ' N a m - D.I
X;m*j t u 1 1 đ o ạ n t ã ĩ ì ^ l ẽn 12 đ o ạ n , ( ị i i ỉ i n g N p à i
10 ì ì â m trước- ( 19S 0 - 19 W) ) c h ư a \i\y
r a s ạ t ] J, n a y cỉà xu. i t h i ệ n m ớ i 13 ( l oạn, R i n h Đ ị n h t ừ *ì đ o ạ n l ê n 9 ( l o ạ n . P h ú Yỏn
t ừ (’ì ( l oan l e n 12 ( l oạn, K h á n h H o à v à N i n h T h u ậ n k l ì ỏ n ^ t h a y đỏi , c o n B i n h T h u ậ n
hơi t á n Lĩ m ộ t c h ú t , t ừ I đ o ạ n l ôn r> ( l oạn. N h ư vậy. t ừ Ma T ỉ n h t r ớ r a h i ệ n t ư ợ n g s ạ t
lơ Ixí b i ế n cỏ xu h ơ ớ n ^ r ị í i a m , n u i M c lại t ừ
Q u a n ự IVmh t r ờ v à o H ì n h T h u ậ n h i ệ n
t ư ợ n g S ìt lờ hờ h i ê n c ư a SƠĨÌỊÍ «’<) x u h ơ í í n ^ t â n g và đ ặ c h i ệ t t ã n g m a n h ờ hn b i ê n c á c
t i n h T h l a T h i ỏ n Ỉltỉô.
x ^ ã i . l ỉ ì n h D i n h v à P h ú n (X(*IÌÌ h ì n h 'A, 1)
Lề X u ả tì Hồn g, t i ồ C ô n g
/Yoờ,
N g u yền Vãn Cư
> = O.íKXM**' • 0(KW7x' ♦ 0.02w>x* + 0 9 .w * ■ s 73|4xJ + 24 M-U
R‘ =l).M4ít
Đường
hiCn ii.iiị :
'Poly (Dưứny hiCn Ii.uig)
H ìn h 3: S ụ b i ế n đ ộ n 14 s ạ t lờ bờ h i ế n m i ế n T r u n g t r o n g t h ờ i g i a n 1 9 3 0 - 2 0 0 0
( t h e o c h u k y 10 lìiìm)
ỉỉm h -/• S ự h i ê n ( l ộng s ạ t txỉ h i ế n m i ế n T n m ^ th(*o k h ô n g g i a n t ừ 1 9 9 0 đ ô n 2 0 0 0
6.
Kết l u ậ n
H i ệ n t r ạ n g s ạ t l(i hờ h i ể n c ử a s ô n g m i ề n T r u n g t ừ T h a n h
Hoá đ ế n Bình
T h u ậ n x;iy r a r a t p h i í c t ạ p vá b i ê n đ ộ n g m ạ n h m ẽ t h e o k h ô n g g i a n v à t h ò i g i a n .
K h u vực* m i ế n T r u n g s ạ t lớ m ạ n h n h ấ t x â y r a ờ cắc t ì n h Q u á n g B ì n h , T h ừ a T h i è n
H u ê . Q u à n i ' N a m . Q u à n g Ni ĩ ài v à P h ú Y ê n
ỉỉirn
t r a n Ị* r à h i c t ì ( l ơ i ì ỷ t s a t l ờ b ờ h i r n , c ứ a s ô n g .
I l i r n trạ-HỊí Si.ỉt lỡ l>tf ì>ii*n m i ố n T r u n t ( en XII t h ê c h u y ê n (lị ch đ a n vế plìi.i
Nam
B ó l>!t*n N . i n ì
m i i ’*n T r i u i g c o k h a n ã n g x u â t h i ộ n s ạ t \i) l ỉ ì n g ( l á n . COI) l)() n i r ĩ ầ
B; k m u n T n m u X11 t h ê g i á m
(lãn
hii iì s ; ỉí !«> m ạ n h v; m tlìíỉi ky có pi ó m ù a 1)0111* H;ì
1<í (lột
1)1011
d;Ịc hi ệ t <•Ií<>n ^ (tú
Síỉí
Víio t hoi (liêm m e n r u n n ^ v;i nưííc (líirig (lo bào.
T à i 1iộu ( h a m k h á o
ỉ
!.• Đ u r A n . X ự h ic n cưu. (tanh Ịịiù điêu
kiện ttf n h i(ẩn d á i ven biên va h à i (lao ven
b<ĩ. Ki(> I.vio t ũ n ư k ế t đe t a i ISB. 05. 01, 1991 ( l ư u c h ơ í ỉ n n t r i n h b i ê n ) .
2.
L«’ X u â n M ồ n ^ . N g u y ề n V.ÌI 1 C ư và n n k . ///! /? trụ n g bôi x o i vừ ng vừa sỏrìịỊ vvtì
hiến N a m 'Trung B ộ vá (lỉì/i hường cua ch ú n g (ỉin q u a trin h thoát lũ, T h ô ng
báo
hhoa học D ạ i học S ư p h ạ m , i ) I I Q ( i H à Nội. S ô 1/199K, t r. «‘i7- 13.
;i.
I Ñ X u â n llơìiir. P h ạ m V a n N i n h . B á o cao tong kết đẻ ta i K T 03 14. p h â n h u / n
t n m g (•;»(• n á m 1 9 9 3 . 199 ị (IMìàn v i ệ n ccí h ọ c b i ế n
1
V i ệ n O í học)
L<* X u â n H õ i m v a n n k , ( ' VÍÌỈI1 K clộ vã t ốc đ ộ xơi lờ b(j h i ỏ n Vi ệt N a m . T ạ p c h i Ccir
K h ca lìỌị' I (' T r a i đ ấ t . Sơ 4 (1ÍHM). 'I r. 17 1-177.
I .(• X u â n l i ổ n g . N g u y ề n K i m
K h à n à n g ữni» ( l ụ n g p h ư ơ n g p h á p đ i ề u ( r a
t h e o p h i ê u t r o n g c ô n g t á c ( l u n t r a C(í há i ì c á c (liĨMi k i ệ n
t ự n h i ê n , T ạ p ('hỉ
('(ic
Khoa học r r T r o i đ àt. S ô 1 ( l í W5 ) . Tr . 15-48.
i\.
L<* Xu,ỉ lì llnn** v a r m k . H i ệ n r ỉ; I n u xói lii ho b i ế n Vi ệt N í i m va x u t h ô p h á t t n e n
r u a ÌÌO.
Tuvến
tá p
cịng
trinhn g h iê n
cửu
khoa
học
D ịtt c h á t
KI
địa
chát
bièn.
(:;Ì(Ikho; i
học.
N X H K I Ì & K 1 . T ậ p 3. Hí! Nộ]. 1 9 9 7 . T r 213-2ÕO.
; 7.
I Ã' Xiiíìn llnriỊỉ. P h â n v ù n g xói l(ỉ t)(í ỉ)iên Vi ệt Níỉiiì. T u y ể n t ậ p i>áo
Hội n^lìị k h o a họ(' t o à n (ỊUnc:
l)ịa c h á t cô n g tr in h
vời s ự n g h ir p cô n g n g h tr /) hoa,
hiỌn (tai hoa (ỉàt n ư ớ c , H;‘ì Nộ ' , 1997. Tr . 8 3 - 9 0 .
s.
Lê X u â n ỉ l o n g . N ự u y ỏ n n h â n xói l(ỉ bờ b i ể n Vi ệt N a m (lo c o n N ^ ư ờ i . Tuyên táp
công
trin h
kho a
học,
D ịa
chát
rà
ctin
vật
ly b iế n
, NXI? K I I & K T
tập
III.
Un Nội
1W7. Tr . 291- 29r >.
9.
L(* Xu. nì H õ i ì ‘4 . ỈMi ạm \ 7 m N i n h v;i n n k . T i n h t r ạ n ^ \ õ i 1.HÍ b i e n Vi ệt N; i m v;ì
I i ^ u v r n n i ì ã n n g o ạ i s i n h . Tuyvn tập háo cáo khoa học. H riị n g h ị khoa hoe toan
(ỊỈIỊ ' lầ n th ư V ì về C ơ học, H a Nội . 1997, Tr . 192- 19f >.
10. ÌÂĨ Xu.Mii l i ố n ^ . P h ạ m V a n N i n h . P h A n l oại lìi(Mi t r í i n ^ s ạ t ì() b ờ hicMi t’\i'A s ô n ^
Việt N a m . Tuvèn táp các cỏn ự trin h h ộ i n g h ị C (ỉ hục toan quỏc th ử VI/. H a Nội.
12*2002. T r . 2 14- 222 .
1 1. Tó ( ị i i ỉ i n^ T h ị n h . Dáo cao tong kết p h ấ n biến đòniỊ đ ư ờng bờ bièn V ict S a m , t y lù
1 2'>OODO. \\{ị Nội . 1991
Lé X u â n H ổ n g , n ồ C ơ n g
//ồ,
N gun Vãn Cư
12. P h ạ m T r u n g L ư ơ n g , B a o cáo kết q uá n g h iê n cứu viển th á m d ư ờ n g bờ Việt N a m
g ia i đoạn 1991’ 1993. H à Nội , 1993 .
VNU JO U R N A L QF SC IEN C E Nat , Sci
& Tech
T XIX, NQ3, 2003
STATƯS A N D CHANGE OF THE CO ASTAL A N D E ST U A R IA L
E R O S IO N IN THE M ID D LE P A R T OF V IET NAM
FOR YEARS 1990 - 2()00
Le X u a n Hong, Ho C o n g Hoa
In stitu te o f M e c h a n ic s
N g u y ê n Va n Cu
ỉn s titu te o f G eog rap h y
This papcr p rrse n ts rẽsearch results
estuarial erosion from T h a n h
011
s t a t u s a n d c h a n g e o f Coas t al a n d
Hoa to Bin h T h u a n
province s ỉluring t h e last te n
y e a r s ( 1 9 9 2 - 2 0 0 2 ) . B a s ( ‘d on t h e o b s e r v a t i o n d a t a f r o m 1 9 9 2 t o p r e s e n t , a s vvell a s
d i í ĩ e r e n t r e s e a r e h a p p r o a c h s , t h e a u t h o r s p r e s e n t s o m e i v s u l t s ()f e r o s i o n s t a t u s a n d
i t s e v o l u t i o n t i v n d in t h e l a s t t e n v e a r s a n d o f i t s d i s t r i b u t i o n i n spact* a n d ti me .
Th e r e s u l t s are:
• Level a n d í r e q u e n c y of e r o s i o n in t h e a r e a i n c r e a s e .
- T r t ‘!ìd, i nUMi s i t y o f e r o s i o n in t h e a r e a n c r e a s e .
• KỈTocts hy C o a s t a l a n d r i v e r m o u t h s e r o s i o n OIÌ peoplt* l i v i n g in t h e c o a s t .
