Xác định nồng độ radon trong các loại nhà ở được làm trên nền địa chất khác nhau

TAP CHI K H O A HOC ĐHQGHN, K H T N , t . x v ,

XÁC

Đ ỊN H

NỒNG

- 1999

ĐỘ R A D O N T R O N G C Á C LOẠI N H À

Ỏ' D U 'Q 'C L À M T R Ê N N Ê N Đ Ị A C H A T K H Á C N H A U

N g u y ễ n N g o c C hâu, N g u y ễ n Q uang M iên
Liẻiì (ĩồỉi

Iv DỊh cỉiẴt

D án g P h ư ư iig N a m , B ù i V ăn Lốt
KliOỉĩ ìý, Đru' liọc K H T ỉ r ỉihiỏii - D H Q G H k N o ì

I. M ơ Đ Ầ r
X h i c i u ỉ>ân p h ó i i ^ x ạ
iR i r 2

2 2

klioiỉ^ khí [1.2.3] chù y v u (lo các khỉ' p h ó n g x ạ R a đ o n

) 1 horoii ( R u 2 2 0 ) cùiin cát' sàii p h a m c ủ a nỏ ^ a y nen. C á c s ả n plì ấiu pl i ả n r ã c ủ a

liai (1 ồii<2, \'ị n ày đ ư ợ c t ạ o tliàuli ờ (lạng tích ítiện. ng ay lập tirc k ế t liựp vứi c á c bụi k h í
t r ư ĩ ạ o ĩliàiili các s o n k h í ph ó ii ^ xa. P h ầ i i lứ n các soil khí p h ó n g x a đ ư ợ c ĩ ạ o t h à n h có
kích iliinVc Iihù hưii li m ii . C á c c h á t khí pliuji” x ạ R a đ o ỉ i \'à T h o r o i i đ ir ợ c t ạ o t h à n h t ừ
(lat lia\- cái- vạĩ lieu xa\- (lưii^ x u n ^ q u a i ih lan truvV‘11 t r o n g k h o n g khí t u â n t h e o địĩih
íuai klỉii\(Hh táii.
C'iing \ á i klioii^i, khí. khi phỏi i^ xạ Tồìi rạị ừ k h ắ p Iiiụi Iiơi. S à n p h a i n p h a n r ã plió ng
xa CIIH R a t i o n t á c c l ụ n ^ 1('11 COII I i ^ ư ờ i tlioiỉíi, q u a đ i r ừ i i g h ò h ấ p - h í t ĩ l i ừ k h ỏ u g k h í M o n g
(ĩu ('() c á r soil klií plióiig xạ. R ađ u i i v à inot số s à n plỉẩĩii n i a nó có ĩínli p h ó n g x a a l p h a
Iiiụt b ư c x ạ f ỏ k h à Iiău>>, ioii h o á m ạ n h . Vioc hít p hà i khoĩig k h í có n ồn g đ ộ R a đ o r i ca o
T Ì n r ừ n ^ ( l à n í ứ i h ( ; n l i UĨI^ t h ư Ị)liỏ'i.

i h ố i i ^ kí' c u a

Uy

h a n b à o \' 0 l u ỏ i ĩ r ư ừ i i g

Mỹ

'2\, liàii^ n a m tai M ỳ có k l i u a n ^ 18.()()() Ii^ưừị chốt \'ỉ UII^ t h ư p h o i (lo liít t h ờ k h o n ^ khí

co') Itàni lirưii^ R a d o i i c a o . X ác (lỊiiỉi Iiồn^ (lo troiìp, klion^ khí l à m ộ t

n h i ệ m vụ

CIUI ìỉài tín kicni t i a (1(J Ị)h()n” xa ('ua niỏi tiirừiií^ xunjj, C|uanli. ớ nư ứ( ‘ t a t i o i i g nhrriig
Iiaiii ^aii íla\' \'i(;c x á c (liiih uồỉi^ đ ộ RadtJii tio>
nhưiií; m á i clìì đ i r ạ c k h à o sáĩ

d a u (lirạc CỊiiaii tán i.

các kh u nlià x ảv cao t ầ n ^ ờ H à Nọi [5]. T r o n g k h u ô n

klio c u a i>ài háo ỉià\' c l i m ì ^ toi íi in li bà\' kốt q u à xác (tịnh nonj; đ ọ R a đ o i i t r o n g các loai
Iihà ìvvìi lUMi đ ịa c h ấ t kli ác ĩihau.

II. K É T Q U Ả T H Ự C N G H I Ệ M V À T H À O L U Ậ N
P h ầ n thực- ng liiệin đ ư ự c t i ế n h à n h tại k h u vự c Điện Bi ên - Lai C h â u v à H à Nội.
X ồng (lọ R a đ o i i t r o n g k h ó i i g kh í nh ỏ. vì v ả y cle đ o lìồiig đ ị R a đ ơ i i t r o n g k h ò n g k h r đ ả s ừ
(lụng p h ư ư n g p h á p đot ec t ư vết v à đ o t h e o kioii tíc h luỳ. T h ờ i gia n ch iế u

40 đ ế n


N g u y ễ n N g o e Châu, N g u y ễ n Qu anq M i ê n . . .
50 ngày. Luại

đ ư ự c ’ s ử (lụng là loại poly('ail>oníit(' I.uỊ)it()ii VK- 2()()(). (lày .‘3()()//ni

ílưừi i^ kíiih õOiiiin. Đv xác (ĨỊiili n ồ u ^ đ ọ R a d o n tioiio n hà. cấc (ĩ('tí'(i(r (lirac (lặt (’ácli
T ư ờ n g l i i i . Í‘Ị11 n g o à i k h o n g k h í . c á c

đật

cách (lấí 1.5in. Dpt(‘c t ư (lư ợ c đ ặ t t r o n g inoí ốỉi^
lấy inảii [1] tại vị tr í ĩliích lìựp. ytg o k ì ra ã v loại
b ỏ T h o i o ỉ i m ặ t t n r ứ c c u a ỗiìg lấy i n â u (lặt m ọ t
«iấy lọc.

D o t h ờ i gì-ãỉỉ h á n l à c ù a T h o r o ỉ i và

sãii p h i ù u m a (‘Oil c h á u c u a IIỎ Iií^ắn ( k h o ả n g 3
p h ú t ) U('U no 1)Ị p h ả n rả hết ĩ rư ứ í' klù t h a i u
Thấii và o đ ư ự c ốỉií^ (lê đi và o (l(*t(‘Cíư. C'ác hire
xạ a l p h a b ay v à o đ(*t(H'ĩơ là l)ức’ x ạ

cùa Rađon

và COII ( i i á u c u a nỏ. C o n ^ \'iọr hiọii vốt v à xá c
địiih luạt đ ọ vết đ i r ự c ti ếu h à n h íạ i v^iộii X ái ig

Hiĩili

l ư ư n g X gii yc u t ừ Q u ố c gia. P hi r ư ii ^ p h á p (‘Iniảĩi

niầu

và t í n h nồ ug (16 R a đ o u tlioo niật (lộ vốt ( lư ợ c

1 .Đót('ctư;

tiìiih bà y t r o n g [4].

3. .Màng lọc

Số

Đô'i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u

TT

Bố

ỉ.

tỉ

í ( ló t r c ĩư t r o u ^ ố n g
khí

2. 1'liaiili (\ờ
khí: 4. \ ’ò ố u ^ ( l ự n g cĩet(H-ĩư

Sốlượng

Đo R ađ o n

K ế t q u ả đo

mẫu

(Bq/m^)

g a m m a (|iR/ h)

1

T r ầ m t í c h đ ệ t ứ v e n s ô n g (Qiv)

12

73,0

14,7

2

Đ á b ộ t k ế t (T( 3 „.sb)

12

97, 6

16,4

3

G r a n i t (Ỵ 3 , T 3 „.Kb)

6

18,14

32, 0

4

Đ á p h i ế n ( ÍS2 - D 1IC )

G

DàììiỊ ỉ.

lấv

43,0

12

---------------------------------ị.

K ế t q u ả (lo n ồ n ^ (lọ R a d o n tro ii ^ kliOii^ klỉí

ti('iỉ m ọ t số (lối t i r ạ n ^ (tịa clìất VÍUI^ ỉ)iTron*; h ài i^

80

1 íl ư a ra k r t q u à x á c (lịiih ỉỉồn^ (lọ t i u u ^ bìuli q u a [{ad un truif^

khoiiịỉ, khí ứ u ^ với (‘ác kh u virc đ ị a c h ấ í k h á c n h a u (iH'ii tĩịa ch ất k h ác lìliíiu). T i o ìi g l)àn^
1 cũ n g ( lư a r a kốt q u ả xá c (lịnh c ư à i i ^ (lộ h ứ c xạ ^ a m n i a tlioo iuá\' (U) liíMi C P U G8-01.
M á v Iihạv vứi cấc h ứ c xạ g a m n i a có naiift lưựii]t^ trcjii^ VÙII^ t ừ 30 k('V ( I r u

Dài

làm YÌệc' c ù a t h i ế t hị t ừ 2 f t v / h (lốìi 3000 Ị ỉ i / h . Xồii^ đ ọ c u a R ad o ii đ i r a c xáí' (lịiili vứi sai
sỏ t ư ư ii g đố i Iiỉiò h a u 3 0 ‘/(. C ư ờ n g (lo b ứ c x a í^amiuH (hrợc xác (lụih vai sai s 6 t ư ư i i ^ (loi

Tioiiji hài i^ số 2 ta đ ư a ra kết q u ả x á c tlijili Iiồiìí’ (lộ R a đ o i i írơii^ c á r loại Iilià
í h ư ờ i i g g ặ p tại v ù n g đ o th ị Điệ‘11 Biôn - Lai C h a u , đ ư ự c x a v tl ự u ^ t i v n nV‘n (lịa (’h ắ ĩ kh áa(
Iiliau.


X ác ãiỊtỉi ỉiồTig dô radon fronfj r ă r loại, iiìià ừ dif.(fv lảm t/rêìt . . .

SỐ

P h â n loại n h à ở

TT

Đặc đ iể m d ịa c h ấ t

S ôlượng

Kỏt q u ả đo

n i ẳ u do

r a đ o n (Bq/nr^)

N h à s à n v á c h gỗ

Lớ]) p h ủ đ ộ l ứ (Q(v)

15

47,0

N h à bê tỏ n g mái ban g

Ló'[) p h ủ dộ t ử (Qiv)

10

7-1,6

N h à x â y m á i ngói

L óị) Ị ) h ủ

d ệ Lứ (Qiv)

ỈO

83,5

N h à s à n v á c h gỗ

Bột kỏt ( T:„„.s,,)

15

80,0

5

N h à x â y m á i ngói

Bột k ế t ( T „ , . s H )

10

101.5

6

N h à x â y lợp ngói

G r a n i t ( 7 ,T,„.Kh)

20

191.0

1

’ 3
1

K('t

lỉiỊntị

Moi loai Iiha
,L;au

1 1 ('11

(ịua

CUIIJJ, IIIỌÍ IK'11

Iiliaii (ỉ(‘ kìiao

(to I^adoỉi riouL; cilc loai Iilià.
(1

la c l i a t . (Ui chon

111Iirn^

nhà

(1

irírc í liÌPl k r ('(’> ki(Mi

Xniio (lo Hiuĩuii TK'II (íui.i; Iiiol loại Iilià VÌI (hiĩt nV’ỉi uliir

'J,iá iri Iiliaii <ỉu'tr( Ịc( h

V('ri ,<;ia tri

hiiiỉi kliuiijj, (|iia 2 0 ' ( .

\)i' Ci) th(' '^o s/íiiỉi \-('n k('i (ịua ( 11.1 ciíc í;u- -i.i kỉiác Ị") ịyìịi haii^

Sí)

;ỉ tl ư a ra "iá

Ui Iií)ii.i; t!(> KadtHỉ fr n ii *4 ỉ)iii!i ĩnììiịị cac Iiha xa\- ('r khu \'irc n i í '11 lỉirit và kỉiu \'irc Hà Xoi
( ỉiim moĩ ĩIkVĩ oịan \-;u) ilỉííu^ í - (.i íiãni

Cá(* Iilià a Ha Xoi (Iinrc clioii là các

tilia lliiioí lỉ n v n i Thaiili 'ỈÌI. co ki(Mi daỉ!- ịị]\n nịoiio vứi c á r Iilià (1 a ( h ra c (iioỉi Ii-hi»'u
( irii tai

L;ii ( ’haii.

( ' h ấ t n ế n lớp p h ủ Độ tứ
Loại n h à

Đ ị a (liem

Sô ỉiĩơng
nhà

N ồ n g dộ
ĩl iuỉ un

Theo tác
KÌii ịj>\
K h ơ n g đo

N h à x â y m á i ngói

ỉ) i ộ n Bien

10

83.5

N h à x â y m á i ngói

H à Nội

10

32,5

N h à b ẽ t ó n g m á i hằHK

D i ệ n ỉỉión

10

74,6

-

20

30,5

27,3

N h a bè t ĩ m ị i m á i bầ iì g

H à Nội
---------—------------------- 1

lUtììỊị ■).

K('t íỊiia ,S() s/uih

tiou.ij, Iilia (/ l l à \(JÌ \'à

ill) liad(Ji) [kị. Ill
Hií '11 ^ l.ai ( ' h a u

X riiiii \ r \ :

a/

lư

l >an, u, s o

1 ta

Iiliait

nồn.i; ( ỉ o

Raiicĩoii

tioit^

klioiiỉ^ k h í

íai

kliu

\ 'ir^

(tia

c h ai ( í ' h , r ncii kluií' Iiliau) k há c Iiliau. có !2,iá tii n h o liliíít (lối \'(Vi (líí Ị:>hi(Mi \'à líVn Iiliất
(i()i \-(>i ( haĩ IK'11 là (lá

X ồ u ” (to R a d o i i tioỉi.i!, klìoii;; khí clm vrii (lo R a t io n (tirac


N q u y ễ i i N ịịoc (l ìã i i , Ngtiyr ii QuanỊỊ Miêii. . .

1
s i n h l a t i r ( l ai

‘AC)Ị), \ c/i ( á c c h a ỉ IICII (O (

ux/ ỉil;

<1(j ;:,iniia h r n .

ỉiàiii hrtriií^

I h a i i n i i i ^ l ứ u . IK'II n o i i ^ ( l o H ỉ u ĩ o i i ( a o .
!)/

ĩ í r h â i i g S(i 2 u i i a n t l ỉ a \ ' \ t n CIIỈI^ u n ) t ( h a i

t l n i ọ c \ ' à o l o a i Iil ià.

X uii^ d ụ l^adoii

uky Iiồỉi^ ( l ọ R í u l o n

Iilià n h o h a n ii>;ồi k l i u ii j ; khí.

t h o á n g c u a ki(Mi [i l i à I i à \ . Iiì ãt

cá(

t n ' 1' ấ ĩ

Iilu).

ii\ìi\

c á c Iil ià >àii \ ii( ii >;o la Iilu) i i l i a t . l ạ i ( a r Iilia

Iii ặt (lí) ihui ijj,
\'a t iirii

l ỉ o u ^ tlt) H a i l u i t

t ) i ( ‘u ỉi à\ ' í l ir ưt ' ‘^ i a i

k i i a c (lo h a m

S i r x à k h í R i u l o i i Ti’r Cỉit' \ ' a t

tliícỉi Iiiut

lirưii,i; II‘2,1I\'Í'Ì1 t o 1 ' r a i i t ioit;^

li('u ì ìììv l ấ t

I i l i o kl i on. i -' ( l a n i ; k ( ' ,

X o i i ^ ( l ọ l ỉ a t l o i i t i o ì i ^ i Á v u l i à l)í' t u i i ^ m á i l ) a i i ^ vìi iiliii x a \ ' n u l l 11^01 ( a o ỉ i ư n UOII^ i ì i ì

R a d o i i u^oài klìoii” khi. C’ác n hà xa\' li Ii^ói

klia ẫt i^ t Ịiuu;j, íl to a u ^ ít li(ni >() \ ’(Vi tilia

uiái ỉ ) ằ u ” (])haii k h o n ^ khí í ỉr tirừii^ (lếu li

k(‘Ui

lì(rii lí/Ị) kỉioii^ klií ÌXMI (liríHÍ.
liưii s o \ a \

Vì \-ạ\' kl ií ĩ í a d o i i đ i r ự c s i u h r a t í r c á c \ ' ạr liíMi t ĩ o i i ^ lilià (liixrt TÍcli tiỉ

cá( ỉilia niái h u l l ” .
(■/ \ ' ớ i cỉm^-kiíMỉ Iihà \'a \ ạ t liíMi xa\' (hrnt; IIOII^ (lo HatìíMi t i o n ^ CÌIC iiltM lam ticit
c h a t ùvìì c ó

\'ứì

R a d u i i K/II Ỉ)
(U> H i u ĩ o i i

ciic n h a

l à m t i i ' ii cliaT 1Ì('U đ ị a c h ấ t (■(') Ị-ìlioii^ l ỉ a d í ^ i i lilìơ.
(1/ 'Tỉr

'ị n h a n í li; i\ ' ii ồii ^ (ìo H a d o i i (/ ịịìì N o i . iltj (lirui,i; U)\ Xitc

( l ị n h ỉ ỈK‘o

plurau^ p h iìp

tiíMi l i à ỉ i h ( hi ílircrc I i ì i i l í \ ) ì i v c ỏ 'Xìii t i Ị k hu i i u , s a i k l i í i c s o vvri

I;'ic «i;i ỊT)'

nhiơu.

C'Ù 11^ í ừ l ì à i i ^ 3 u l i ạ i i ĩ h ấ \ ' l a u ” tĩ c n c ù i iy , c l ì á t

iK’ii \ ' à l o a i I ilià 11()11Í> (1c) H a d o i i

ĩroii-^ n h à (/ Đirii Bịrii - l.ai C h a u cao h a u so \ ứi ờ llà Xoi cữ liaii liai lau. C á c <2,iá íiị
liàiii h r ự i i ^

142

R a d u a

n h à

rại

kliii

llà

.Xụi \'à

[2]. í i ỉ r f i l e lo;ii n h à ỉ à i u t r ( ’ii c h a t

liưn

i m V c c i i í ) Ị ) l i ( ’]).

\'ứi

n h à n h a n t l i ấ \ ' ỉỉồii^ (lọ

luại

tilià x a \ '

ĐiíMi

(Icii

n h o

l n r i i ,u, ii Vị l i ạ i i c h o

Ị ) l i ( ‘Ị )

U(‘Ỉ 1 ^ l í ì i i í ĩ tioiijj, <1() H a d í ^ i i t u > i i ^ Iilià r a o

l ự ] ) Ii” ỏ ị

lìvii ,u,ranít. ( |u a

l à i i i t n ’ii ( i rí t

k h a o Si í t

H a d o i i I i a i i i t r o i i ^ k h o a n g t ír 171 (1(41 2.'i() Bf[ỵ 111 ^

2í)

t r ị t ru i i' j,

l )ì i i h là 1 9 Ỉ B ( ị / u i \

v / l ' ỉ r c/ u' kvĩ ( | u à n h a u ( ỉ ư í r c clii l a s i r ]) 1|11 ĩ|iu()( n i ; u il i noiii; i l o H a d o n
\'àc) loai Iilià. (lanjj, \ a l li('u xa\' (lini^ vìì ila<
ìilià.

ỉ)(* ^ i a i i i

ĩ h i ( ’t

k(' c á c

ỉxrt

kị('ii

.sir t i c ỉ i

Iilià

tii

CÍK

H íuloii

ilioiiii,!;.

nliíỉt

lioiij^

là

Iili;!

l;i (ital IIÍ'11 tlịa d i a l ( Iia klni \'\ĩ\ lam
Itlia

(!í) ( i i r

íi()ỉi;j, t i i r t ' n i ^

\iỉi

l i ( Mi

litr]) lilià

Xii\
liUìi

(ỉưiỉ;L;

xa

cha!

lii.

Ciiii

lUMi (!i;i

c h ấ t c ó p h o i i ” H a < k í i i krii I i l nr ( l á > ;i ai ìí t .

'l'ÀI ị A K V T I Ỉ A M K H A O

Ị] ( ỉ . S o n i o ^ \ ' i . H. I ^ a r Ì Ị ) a s a n d
and

l lioion

Z s,

Vai,*;;! - M c a s i u ( ' K ’iii o t ’ U a d o i i .

CUUCÍ'!!! r a t i o n s l ì \ ‘ I i m l t ị (1(’T<'CI(M ílc\'i('('s.

K adoii (lau^lcỉ>

( \ i i i f nhiỉfỉ(ỉỉis

Ỉ(ỉ ỈỈK

Ị.HỈÌ

I n f c i i m f ịoiKiỊ ( \ ì f ỉ Ị cm i c e lỉỉi Sol i d Sf (lie Aiiclf'df ỉ)'(i(k (It ỉrcỉ(ỈI\S. A < a Ị ) u l ( ’(). M ( ’XÌ((>.
S ( ‘Ị) tí 'iii l)( ‘r. 1 9 8 3 . p.

11-5.

2] L. D(‘1111ÌS. Niclsou. CuilipíM a n d Sl(íiiìl('\'.

(Ỉdiiỉỉna

lỉíiỊỊ

Sịh ( ỉi-ni!irf n j niìd lỉíKỈoii

E m a i i u it ic f r ij ni Eỉ ìc /ro n iì ie ỉỉỉ d l CropỉiỊỊSỈCS. Me ílill 1!)!)Ị.


X ác địn h nồng đ ộ ra d o n trong
Đặiig H u y Uyê n. 0
Nợi 1997.
4

các

loai n h à ở đ i ỉ ơ c là m t r ê n . . . 5

n ì u ề r n pli.óng x ạ t r o n g m ị ĩ ÌTUỜnỵ. N x b Đại học Q u ố c G i a H à

Ngu\(Mi H à o Qualify v à Ii.ii.k. X ả y (lưiig t h i ế t bị r l i u ẩ n n ồn g đ ò R a đ o n t r o n g k h ò n g
khí.

T u y ề n tậ p háo

c áo H ộ t n g h ị T o à n q u ố c Ị.ần t h ứ n h ấ t Vậ t lý và K ỷ t h u ậ t h ạ t

nhảĩ}. H à Nội, 199G. ti . 340-345.

H à o Q u a i i ^ v à n . n .k . Đ á n h g i á t ì n h tr ạ i ig p h ó n g x ạ t r o n g v ậ t liêu x â v
(lirng ơ H à Nội. T u y ê n tập báo c á o H ò i n g h i T o à n q u ố c l ầ n t h ứ n h ấ t V á t lý và K ỹ
tỉnúìí ỉìạt nhảìì.. H à Xọi, 1996, tr. 303-307.

VNU

J O U R N A L O F S CI E N C E . N a t . Sci. . V o l . X V , n ‘^4 - 1 9 9 9

PRELIM INARY RESULTS ON D E T E R M IN A T IO N
O F R A D O N C O N C E X T R A T I O X IN T H E A I R O F L I V I N G H O U S E S
W ITH d if f e :r e n t b u i l d i n g m a t e r i a l s a n d g e o l o g i c a l g r o u n d s

N g u y e n N g o c C h au, N g u y e n Q uang M ien
G'eophvsiCHI D i v i s i o n

D a n g PhuoMg N a m , Bui Van Loat
i-Hci/iiv OÍ P h y s i c s . C o l l e g e u t N at i ỉi H Ì S c i e n c e - V N Ư

r i u ' p a p ( ‘i ỉ>n'sí‘u t s p i v li u ii iu i r v r e s u l t s oil d P t ( n i u i ii a t i o ii o f R a d o n c o n c e n t i a t i o n
ill tlu ' ail uf li\'iu^ h o u s e s ()1 Di(‘u
1 adiuacti\(‘

^K ju n d. ỉ't)i Itnv
>tat<

- La i c^liau a n d H a n o i .

Thi' m ain sources of the

ill ĩli(’ a t iiKxsplieK' a i i ‘ tli(' H a d o i i aijil l l i o i o n ( ' i n a n a t i n g f ro m t h e

al])!ia

uu< i(ai t i . u l ; (K'trttui.

UH'asmeuiont - R a d o n c o i if c n tr a ti o i i in t h e air. solid
( JM>1\t <11 Injiiat r ĩvipiluii FC-2()()())

I lit* Hatlotỉ

Í uiu ị^iỉt 1 at luiis in t h i ‘ ail (ji 100 li\ iii^ h o u s e s oi Dii'ii Bii'ii “ Lai C’liau w i t h
gf'olo^icul g r o u n d

Juiiifd a n d it l a n ^ r s ị v u u ì 12 t o 23 0 Fiq/nr'V