Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
Tuần học :19
Tiết 19: Bài 1_Sự nhiễm điện do cọ sát
Ngày dạy
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
A. Mc tiờu bi hc
1.Kin thc: -HS mụ t c mt hin tng hoc mt TN chng t vt b nhim
in do c xỏt.
-Gii thớch c mt s hin tng nhim in do c xỏt trong thc t (ch ra cỏc vt
no c xỏt vi nhau v biu hin ca s nhim in).
2.K nng: Lm TN cho vt bng cỏch c xỏt.
3. Thỏi : Yờu thớch mụn hc, ham hiu bit, khỏm phỏ th gii xung quanh.
B. Chun b
Mi nhúm HS ( dựng cú PTN):
- 1 thc nha, 1 thanh thu tinh hu c, 1 mnh nilụng.
-1 qu cu nha xp cú xuyờn si ch khõu, 1 giỏ treo.
-1 mnh len hoc mt mnh lụng thỳ, 1 mnh d, 1 mnh la sy khụ.
-1 s mu giy vn.-1 mnh tụn.-1 mnh nha.-1 bỳt th in thụng mch.
C. Tin trỡnh dy hc
Hot ng 1 : Kim tra bi c - To tỡnh hung hc tp
-GV gi 2 HS mụ t hin tngtong nh
u chng III (SGK), nờu thờm cỏc hin
tng khỏc?
-Gi HS nờu mc tiờu chng III.
- tỡm hiu cỏc loi in tớch, trc ht
ta tỡm hiu mt trong cỏc cỏch nhim
in cho cỏc vt l Nhim in do c
xỏt.
-Vo nhng ngy hanh khụ khi ci ỏo
bng len hoc d em ó tng thy hin
tng gỡ?
-GV: Hin tng sm sột l hin tng
nhim in do c xỏt.
-HS quan sỏt tranh v tr 47 SGK, nờu vớ
d khỏc.
-c SGK tr 47, nờu c nhng mc
tiờu cn t c ca chng III.
-HS nờu c: Khi ci ỏo len, d trong
ti thy chp sỏng li ti v ting lỏch
tỏch.
Hot ng 2 : Vt nhim in khi no
-Yờu cu HS c TN 1, nờu cỏc dng c
TN v cỏc bc tin hnh TN.
-GV lu ý HS trc khi lm TN phi
kim tra xem cỏc vt ú cú hỳt c cỏc
vt nh khụng? (Cha hỳt c cỏc vt
nh)
-Lu ý cỏch c xỏt cỏc vt (c mnh
nhiu ln theo mt chiu) sao ú a li
HS c TN 1 trong SGK, nờu c
dng c v cỏch tin hnh TN.
-Tin hnh TN theo nhúm, mi HS
trong nhúm u phi tin hnh TN vi
ớt nht 1 vt, ghi kt qu vo bng 1.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
1
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
gn cỏc vt cn kim tra phỏt hin hin
tng xy ra ri ghi kt qu vo bng kt
qu TN 1.
-T bng kt qu TN HS cỏc nhúm tho
lun, la chn cm t thớch hp in
vo ch trng phự hp.
-GV hng dn HS tho lun a ra
kt lun ỳng ghi v.
-Tham gia tho lun trong nhúm, chn
t thớch hp in vo ch trng trong
kt lun.
Kt lun 1: Nhiu vt sau khi b c xỏt
cú kh nng hỳt cỏc vt khỏc.
Hot ng 3 : Vt b c xỏt nhim in cú kh nng lm sỏng búng ốn v ..
-Ti sao nhiu vt sau khi c xỏt li cú
th hỳt cỏc vt khỏc?
-GV hng dn HS kim tra vi cỏc
phng ỏn HS nờu ra.
-GV hng dn HS tin hnh TN 2. Lu
ý HS kim tra mnh tụn trc khi t vo
mnh nha xem búng ốn bỳt th in
thụng mch cú sỏng khụng? Lu ý cỏch
cm mnh d c xỏt nha, th mnh tụn
vo mnh nha cỏch in vi tay.
-GV kim tra vic tin hnh TN ca mt
s nhúm, nu hin tng xỏy ra cha t
phi gii thớch cho HS nguyờn nhõn.
-GV cú th lm li TN cho HS quan sỏt
hin tng hon thnh kt lun 2 ghi
v.
-GV thụng bỏo: Cỏc vt b c xỏt cú kh
nng hỳt cỏc vt khỏc hoc cú th lm
sỏng búng ốn ca bỳt th in. Cỏc vt
ú c gi l cỏc vt nhim in hay cỏc
vt mang in tớch
-HS suy ngh, nờu phng ỏn tr li v
cỏch lm TN kim tra.
-HS tin hnh TN 2 theo nhúm. Chỳ ý
quan sỏt hin tng xy ra, thy c:
Búng ốn ca bỳt th in sỏng.
-Hon thnh kt lun 2, tho lun trờn
lp, ghi kt lun ỳng vo v.
Kt lun 2: Nhiu vt khi b c xỏt cú
kh nng lm sỏng búng ốn.
Hot ng 4 : Vn dng - cng c
-Yờu cu HS hot ng nhúm nh cỏc
cõu hi C1, C2, C3 sau ú tho lun
chung c lp. GV cht li cõu tr li
ỳng.
-GV lu ý HS s dng cỏc thut ng
chớnh xỏc.
-Qua bi hc hụm nay cỏc em cn ghi
nh iu gỡ?
-Tho lun nhúm tr li cõu C1, C2,
C3.-Tham gia nhn xột cõu tr li ca
cỏc nhúm trờn lp, sa cha nu sai.
C1: Lc v túc c xỏtlc v túc
u nhim inlc nha hỳt kộo túc
thng ra.
C2: Khi thi, lung giú lm bi bay.
-Cỏnh qut quay c xỏt vi khụng
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
2
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
-Hin tng khi ci ỏo len ó nờu u
bi tng t hin tng chp v sm sột
xy ra trong t nhiờn nh th no? tr
li cõu hi ny cỏc em c phn Cú th
em cha bit.
Tr li cõu hi t ra u bi ú chớnh
l ni dung bi tp 17.4 (SBT tr.18)
khớcỏnh qut b nhim incỏnh
qut hỳt cỏc ht bi gn nú. Mộp qut
c xỏt nhiu nờn nhim in nhiu nht
mộp qut hỳt bi mnh nht, bi bỏm
nhiu nht.
C3: Gng, kớnh, mn hỡnh ti vi c xỏt
vi khn lau khụnhim in vỡ th
chỳng hỳt bi vi gn.
-HS thuc phn ghi nh ngay ti lp.
-HS c phn Cú th em cha bit
hiu nguyờn nhõn ca hin tng chp
v sm sột, liờn h gii thớch c hin
tng ci ỏo len trong nhng ngy hanh
khụ.
D. Hng dn hc nh
- Hc thuc phn ghi nh.
- Lm bi tp 17.1, 17.2, 17.3 ( SBT-tr.18).
Tuần học : 20
Tiết 20: Bài 2_Hai loại điện tích
Ngày dạy
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
3
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
A. Mc tiờu bi hc
1.Kin thc: -Bit cú hai loi in tớch l in tớch dng v in tớch õm, hai in
tớch cựng du thỡ y nhau, trỏi du thỡ hỳt nhau.
-Nờu c cu to nguyờn t gm: ht nhõn mang in tớch dng v cỏc ờlectrụn
mang in tớch õm quay xung quanh ht nhõn, nguyờn t trung ho v in.-Bit vt
mang in tớch õm tha ờlectrụn, vt mang in tớch dng thiu ờlectrụn.
2.K nng: Lm thớ nghim v nhim in do c xỏt.
3.Thỏi : Trung thc, hp tỏc trong hot ng nhúm.
B. Chun b
- Tranh phúng to mụ hỡnh n gin ca nguyờn t (tr 51).
- Bng ph ghi sn ni dung:
in t thớch hp vo ch trng hon thnh phn s lc v cu to nguyờn t.
1. tõm nguyờn t cú mt mang in tớch dng.
2. Xung quanh ht nhõn cú cỏc ..mang in tớch õm chuyn ng to
thnh lp v ca nguyờn t.
3. Tng in tớch õm ca cỏc ờlờctrụn cú tr s tuyt i..bng in tớch
dng ht nhõn. Do ú bỡnh thng nguyờn t trung ho v in.
4. .cú th dch chuyn t nguyờn t ny sang nguyờn t khỏc, t
vt ny sang vt khỏc.
-Phụ tụ bi tp trờn bng ph cho cỏc nhúm.
Mi nhúm.
-Hai mnh nilon kớch thc khong 70mm x 12mm hoc mt mnh 70mm x 250mm.
-1 bỳt chỡ g hoc a nha + 1 kp nha.
-1 mnh len hoc d c 150mm x 150mm, 1 mnh la c 150mm x 150mm.
-1 thanh thu tinh hu c kớch thc (5 x 10 x 200)mm.
-2 a nha cú l hng gia kớch thc 10, di 20mm + 1 mi nhn t trờn
nha.
C. Tin trỡnh dy hc
Hot ng 1 : Kim tra bi c - To tỡnh hung hc tp
1.Kim tra bi c:
Cú th lm cho mt vt nhim in bng
cỏch no? Vt nhim in cú tớnh cht gỡ?
Nu hai vt u b nhim in thỡ chỳng
hỳt hay y nhau. Mun kim tra c
iu ny thỡ ta phi tin hnh nh th
no?
-HS tr li, HS khỏc nhn xột.
-HS nờu phng ỏn kim tra.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
4
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
-GV nhn xột phng ỏn TN kim tra m
HS a ra. ỏnh giỏ cho im HS.
2.T chc tỡnh hung hc tp:
bi trc ta ó bit cú th lm cho cỏc
vt nhim in bng cỏch c xỏt. Cỏc vt
nhim in cú th hỳt c cỏc vt nh
khỏc.Vy nu 2 vt nhim in gn
nhau chỳng cú kh nng tng tỏc vi
nhau nh th no? bhhn ta nghiờn cu
Hot ng 2 : Hai loi in tớch
-GV yờu cu HS c TN 1 tỡm hiu cỏc
dng c cn thit v cỏch tin hnh TN.
-Nờu cỏch tin hnh TN Chỳ ý c xỏt
mi mnh nilon theo mt chiu vi s ln
nh nhau.
-Quan xỏt hin tng xy ra, rỳt ra nhn
xột.
-Hai mnh nilon khi cựng c xỏt vo
mnh len thỡ nú s nhim in ging nhau
hay khỏc nhau? Vỡ sao?
-Vi hai vt ging nhau khỏc hin tng
cú nh vy khụng? Chỳng ta tin hnh
tip TN hỡnh 18.2.
Thng nht ý kin hon thnh nhn xột.
-GV thụng bỏo ngi ta ó tin hnh
nhiu TN khỏc nhau v u rỳt ra nhn
xột nh vy. Yờu cu HS ghi v nhn xột.
V: Hai vt nhim in khỏc nhau
chỳng hỳt nhau hay y nhau. Chỳng ta
cựng tin hnh TN kim tra iu ny.
-HS c TN 1, cỏc nhúm chn dng c
v tin hnh TN.
-Nờu hin tng xy ra, nhn xột ý kin
ca cỏc nhúm khỏc.
+Trc khi c xỏt: 2 mnh nilon khụng
cú hin tng gỡ.
+Sau khi c xỏt: 2 mnh nilon y
nhau.
Hai vt ging nhau cựng l nilon cựng
c xỏt vo mt vt do ú hai mnh nilon
phi nhim in ging nhau.
-HS c TN hỡnh 18.2, chn dng c
TN v tin hnh TN, tho lun kt qu
TN: Hai thanh nha cựng c xỏt vo
mnh vi khụ y nhau.
-HS cỏc nhúm cựng thng nht hon
thnh nhn xột tr 50.
Nhn xột: Hai vt ging nhau, c c
xỏt nh nhau thỡ mang in tớch cựng
loi v khi c t gn nhau thỡ chỳng
y nhau.
Hot ng 3 : Tng tỏc ca hai vt nhim in
-Yờu cu HS c TN 2, chun b
dựng, tin hnh TN.
-HS c TN 2, lm TN theo nhúm:
+ a nha, thanh thu tinh cha
nhim in: Cha tng tỏc vi nhau.
+ Thanh thu tinh nhim in li gn
thc nha: Thanh thu tinh hỳt thc
nha.
+ Nhim in c thanh thu tinh v
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
5
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
-Yờu cu HS hon thnh nhn xột tr 51 v
ghi v.
-Ti sao em li cho rng thanh thu tinh
v thanh nha nhim in khỏc loi?
-Yờu cu HS hon thnh kt lun.
-GV thụng bỏo quy c v in tớch.
-Yờu cu HS vn dng tr li C1-Tho
lun c lp Ghi v.
thc nha: Thanh thu tinh hỳt thc
nha mnh hn.
+ 1 vt nhim in cú th hỳt vt khỏc
khụng nhim in: Hỳt yu.
+ 2 vt nhim in khỏc loi hỳt nhau
mnh hn.
Nhn xột: Thanh nha sm mu v
thanh thu tinh khi c xỏt thỡ chỳng hỳt
nhau do chỳng mang in tớch khỏc
loi.
-Thanh thu tinh v thc nha nhim
in khỏc loi vỡ nu nhim in cựng
loi nú phi y nhau.
*Kt lun: Cú hai loi in tớch. Cỏc
vt mang in tớch cựng loi thỡ y
nhau, mang in tớch khỏc loi thỡ hỳt
nhau.
-Cú hai loi in tớch: in tớch dng
(+) v in tớch õm (-).
-C1: C xỏt mnh vi v thanh nha
mnh vi v thanh nha u nhim
in.
+Chỳng hỳt nhau mnh vi v thanh
nha nhim in khỏc loi.
+ Mnh vi mang in tớch (+) thc
nha mang in tớch (-).
Hot ng 4 : S lc v cu to nguyờn t
-GV treo tranh v mụ hỡnh n gin ca
nguyờn t hỡnh 18.4.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
6
+ +
+
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
-Yờu cu HS c phn II (SGK tr 51)
-Phỏt bi tp cho cỏc nhúm, yờu cu hon
thnh bi tp.
-Hóy trỡnh by s lc v cu to ca
nguyờn t trờn mụ hỡnh nguyờn t- nhn
bit kớ hiu ht nhõn v ờlect rụn, m s
du (+) ht nhõn v s du (-) cỏc
ờlectrụn nhn bit nguyờn t trung ho
v in-GV sa cha sai nu cn.
-GV thụng bỏo thờm nguyờn t cú kớch
thc vụ cựng nh bộ, nu xp sỏt nhau
thnh mt hng di 1 mm cú khong 10
triu nguyờn t.
-HS c phn II, tho lun theo nhúm
hon thnh bi tp GV giao. Yờu cu
in ỳng cỏc t theo th t:
1-Ht nhõn; 2-ờlectrụn; 3-bng;
4-ờlectrụn.
-1 HS lờn bng kt hp vi hỡnh v nờu
s lc v cu to ca nguyờn t trờn
mụ hỡnh cu to nguyờn t: Nhn bit
c kớ hiu ht nhõn, ờlectụn.
Hot ng 5 : Vn dng - Cng c
-GV hng dn HS vn dng tr li C2,
C3,C4.
-Khi no mt vt nhim in õm, nhim
in dng?
C2: Trc khi c xỏt, thc nha v
ming vi u cú in tớch dng v
in tớch õm vỡ chỳng u cú cu to t
cỏc nguyờn t. Trong nguyờn t: Ht
nhõn mang in tớch dng, ờlectron
mang in tớch õm.
C3: Trc khi c xỏt, cỏc vt cha
nhim in khụng hỳt mu giy nh.
C4: Sau khi c xỏt:
+Mnh vi mt ờlectrụn nhim in
dng.
+Thc nha nhn thờm ờlectrụn
mang in tớch õm.
-Mt vt nhim in õm nu nhn thờm
ờlectrụn, nhim in dng nu mt bt
ờlectrụn.
D. Hng dn hc nh
-Qua bi hc ny cỏc em bit thờm c nhng iu gỡ?
-Vn dng hiu bit ú, v nh hon thnh bi tp 18.1, 18.2, 18.3, 18.4 (SBT tr 19)
Tuần học : 21
Tiết 21: Bài 3_Dòng điện nguồn điện
Ngày dạy
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
7
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
A. Mc tiờu bi hc
1.Kin thc: -Mụ t TN to ra dũng in, nhn bit cú dũng in (búng ốn bỳt th
in sỏng, ốn pin sỏng, qut in quay) v nờu c dũng in l dũng cỏc in
tớch dch chuyn cú hng.
-Nờu c tỏc dng chung ca cỏc ngun in l to ra dũng in v nhn bit cỏc
ngun in thng dựng vi hai cc ca chỳng ( cc dng v cc õm ca pin hay c
quy).
-Mc v kim tra m bo mt mch in kớn gm pin, búng ốn pin, cụng tc v
dõy ni hot ng, ốn sỏng.
2. K nng: Lm TN, s dng bỳt th in.
3. Thỏi : -Trung thc, kiờn trỡ, hp tỏc trong hot ng nhúm.
-Cú ý thc thc hin an ton khi s dng in.
B. Chun b
-Tranh phúng to hỡnh 19.1, 19.2, 19.3 (SGK), 1 c quy.
Mi nhúm: -Mt s loi pin khụ ( mi loi mt chic)
-1 mnh tụn kớch thc khong (80 mm x 80 mm), 1 mnh nha kớch thc khong
( 130 mm x 180 mm), 1 mnh len.
-1 bỳt th in thụng mch.
-1 búng ốn pin lp sn vo ốn, 1 cụng tc, 5 on dõy ni cú v cỏch in.
Lu ý mi nhúm, GV chun b trc tỡnh hung xy ra lm h mch cho HS phỏt
hin.
C. Tin trỡnh dy hc
Hot ng 1 : Kim tra bi c - To tỡnh hung hc tp
1.-Kim tra bi c:
-Cú my loi in tớch? Nờu s tng tỏc
gia cỏc vt mang in tớch.
-Th no l vt mang in tớch dng, th
no l vt mang in tớch õm?
Bi 18.3 (SBT tr 19).
-Nờu ớch li v thun tin khi s dng
in?
2. T chc tỡnh hung hc tp: Cỏc
thit b m cỏc em va nờu ch hot ng
khi cú dũng in chy qua. Vy dũng
in l gỡ? Chỳng ta s i tỡm cõu tr li
trong bi hc hụm nay.
-HS: + Cú hai loi in tớch l in tớch
dng v in tớch õm. Cỏc vt nhim
in cựng loi thỡ y nhau, khỏc loi
thỡ hỳt nhau.
+Vt tha ờlectrụn nhim in õm, vt
thiu ờlectrụn nhim in dng.
Bi 18.3:
a. Túc nhim in dng. Khi ú
ờlectrụn dch chuyn t túc sang
lc nha.
b. Vỡ nhng si túc ú nhim in cựng
loi, chỳng y nhau.
Hot ng 2 : Dũng in l gỡ
-Treo tranh v hỡnh 19.1, yờu cu HS cỏc I. DềNG IN.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
8
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
nhúm quan sỏt tranh v, tỡm hiu s
tng t gia dũng in vi dũng nc,
tỡm t thớch hp in vo ch trng
trong cõu C1.
-Hng dn tho lun trờn lp, cht li
cõu tr li ỳng ghi v.
-Yờu cu HS tr li C2: Lm TN 19.1 C)
kim tra li bỳt th in ngng sỏng, lm
th no ốn ny li sỏng?
-Dũng in l gỡ?
-Yờu cu HS nờu du hiu nhn bit cú
dũng in chy qua cỏc thit b in.
-GV thụng bỏo: Trong thc t cú th ta
cm dõy cm ni t in n thit b
dựng in nhng khụng cú dũng in
chy qua cỏc thit b in, thỡ cỏc em
cng khụng c t mỡnh sa cha nu
cha ngt ngun v cha bit cỏch s
dng m bo an ton v in.
C1: a. in tớch ca mnh phim nha
tng t nh nc trong bỡnh.
b. in tớch dch chuyn t mnh
phim nha qua búng ốn n tay
ta tng t nh nc chy t
bỡnh A n bỡnh B.
C2: Mun ốn ny li sỏng thỡ cn c
xỏt lm nhim in mnh phim nha,
ri chm bỳt th in vo mnh tụn ó
c ỏp sỏt trờn mnh phim nha.
Nhn xột: Búng ốn bỳt th in sỏng
khi cỏc in tớch dch chuyn qua nú.
Kt lun: Dũng in l dũng cỏc in
tớch dch chuyn cú hng.
-HS cho vớ d v du hiu nhn bit cú
dũng in chy qua cỏc thit b in.
-Lu ý thc hin an ton khi s dng
in.
Hot ng 3 : Tỡm hiu cỏc ngun in thng dựng
-GV thụng bỏo tỏc dng ca ngun in,
ngun in cú hai cc l cc dng (+),
cc õm (-).
-Gi 1 vi HS nờu vớ d v cỏc ngun
in trong thc t.
-Gi HS ch ra cc dng, cc õm trờn
pin v c quy c th.
II. Ngun in.
-HS nm c cỏc tỏc dng ca ngun
in, ghi v : Ngun in cú kh nng
cung cp dũng in cỏc dng c o
in hot ng.
Mi ngun in cú hai cc: Cc (+),
cc õm (-).
-Cỏc ngun in trong thc t: Cỏc loi
pin, cỏc loi c quy, inamụ xe p,
ly in trong gia ỡnh, mỏy phỏt
in
-Ch ra õu l cc dng, cc õm ca
pin, c quy, cn c phỏt hin ra cc
dng, cc õm ca cỏc ngun in.
Hot ng 4 : Mc mch in n gin
-GV treo hỡnh v 19.3, yờu cu HS mc
mch in trong nhúm theo hỡnh 19.3.
ốn khụng sỏng chng t mch h khụng
cú dũng in qua ốn, phi tho lun
-HS mc mch in theo nhúm, úng
gúp ý kin trong nhúm tỡm ra nguyờn
nhõn mch h, cỏch khc phc v mc
li mch m bo mch kớn, ốn
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
9
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
nhúm, phỏt hin ch h mch m bo
ốn sỏng trong cỏc mch in, lớ do mch
h v cỏch khc phc.
-GV kim tra hot ng ca cỏc nhúm,
giỳp nhúm yu.
-Sau khi cỏc nhúm ó mc song mch
m bo 5 ốn sỏng, yờu cu cỏc nhúm
lờn ghi bng cỏc nguyờn nhõn mch h
ca nhúm mỡnh v cỏch khc phc.
-Qua TN ca cỏc nhúm, GV nhn xột,
ỏnh giỏ khen ng viờn HS.
-Gi HS nờu cỏch phỏt hin v kim tra
m bo mch in kớn v ốn sỏng,
ghi v.
sỏng.
-i din HS cỏc nhúm lờn in vo
bng nguyờn nhõn v cỏch khc phc
ca nhúm mỡnh.
Nguyờn nhõn
mch h
Cỏch khc phc
Dõy túc ốn b
t.
Thay búng ốn
khỏc.
ui ốn tip xỳc
khụng tt.
Vn li ui ốn
Cỏc u dõy tip
xỳc khụng tt.
Vn cht li cỏc
cht ni.
Dõy t ngm
bờn trong
Ni li dõy hoc
thay dõy khỏc
Pin c Thay pin mi.
Hot ng 5 : Vn dng - Cng c
-Yờu cu HS lm bi tp 19.1 (tr 20
SBT).
-GV hng dn HS tho lun kt qu
ỳng v thụng bỏo ú l nhng iu cỏc
em cn ghi nh trong bi hc hụm nay.
-Vn dng lm bi tp 19.2 ( tr. 20
SBT).
-HS hot ng cỏ nhõn.
Bi 19.1:
a.Dũng in l dũng cỏc in tớch dch
chuyn cú hng.
b.Hai cc ca mi pin hay c quy l cc
(+) v cc (-) ca ngun in ú.
c.Dũng in lõu di chy trong dõy in
ni lin cỏc thit b in vi hai cc ca
ngun in.
Bi 19.2: Cú dũng in chy trong ng
h dựng pin ang chy.
D. Hng dn hc nh
-Hc thuc phn ghi nh.
-Lm bi tp: 19.3 (tr 20 SBT) v tr li li cỏc cõu hi C4, C5, C6 ( tr 54 SGK).
Tuần học : 22
Tiết 22: Bài 4_Chất dẫn điện và chất cách điện
Ngày dạy
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
A. Mc tiờu bi hc
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
10
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
1.Kin thc: -Nhn bit trờn thc t vt dn in l vt cho dũng in i qua, vt cỏch
in l vt khụng cho dũng in i qua.
-K tờn c mt s vt dn in ( hoc vt liu dn in) v vt cỏch in ( hoc vt
liu cỏch in) thng dựng.
-Bit c dũng in trong kim loi l dũng cỏc ờlectrụn t do dch chuyn cú hng.
2.K nng: -Mc mch in n gin.
-Lm TN xỏc nh vt dn in, vt cỏch in.
3.Thỏi : Cú thúi quen s dng in an ton.
B. Chun b :Bng ghi kt qu TN ca cỏc nhúm: Hóy ỏnh du (x) cho vt dn
in, (0) cho vt cỏch in vo bng:
Nhúm
Tờn vt
Nhúm
1
Nhúm 2 Nhúm 3 Nhúm 4 Nhúm 5 Nhúm 6
Dõy ng
V nha
Chộn s
Rut bỳt chỡ
Phiu hc tp cho cỏc nhúm:
+Hóy gch di nhng b phn dn in trờn hỡnh v búng ốn v phớch cm in
vi dõy ni hỡnh v sau: Hỡnh 20.1 ( tr 55)
+Hóy v thờm mi tờn cho mi ờlect rụn t do hỡnh v di õy ch chiu
chuyn dch cú hng ca chỳng. Hỡnh 20.4 ( tr 56).
Mi nhúm HS: -1 búng ốn ui nghnh hoc ui xoỏy c ni vi phớch cm in
bng mt on dõy in cú v bc cỏch in.
-2 pin, mt búng ốn pin, 1 cụng tc, 5 on dõy dn cú m kp.
-1 s vt cn xỏc nh xem l dn in hay cỏch in: 1 on dõy ng, 1 on dõy
thộp, 1 on v nha bc ngoi dõy in, 1 chộn s.
C. Tin trỡnh dy hc
Hot ng 1 : Kim tra bi c - To tỡnh hung hc tp
1. Kim tra bi c :GV a ra mt mch
in h gm 2 pin, 1 khoỏ K, 1 búng ốn,
v dõy dn.
+Trong mch in ó cho cú dũng
in chy qua khụng?
+Mun cú dũng in chy trong mch
em phi kim tra v mc li mch in
nh th no?
+Du hiu no giỳp em nhn bit cú
+ Cha cú dũng in trong mch vỡ ốn
cha sỏng.
+ HS mc li mch in: Ni 2 m kp
vi nhau.
+ốn sỏng cú dũng in chy trong
mch.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
11
Gi¸o ¸n VËt lý 7 N¨m häc 2010 - 2011
dòng điện trong mạch?
2. Tổ chức tình huống học tập.
- Nếu giữa hai mỏ kẹp, ta nối với 1 đoạn
dây đồng thì trong mạch điện có dòng
điện không?
- GV mắc mạch điện thử để thấy có dòng
điện trong mạch.
- Nếu thay đoạn dây đồng này bằng 1 vỏ
nhựa của bút bi, theo em có dòng điện
chạy trong mạch không?→GV kiểm tra
trên mạch điện để thấy không có dòng
điện chạy trong mạch.
- Dây đồng người ta gọi là vật dẫn điện,
còn vỏ nhựa của bút bi gọi là vật cách
điện.
- Vậy vật dẫn điện là gì? Vật cách điện là
gì? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta đi
trả lời câu hỏi đó.
-HS:…
Hoạt động 2 : Chất dẫn điện và chất cách điện
-Yêu cầu HS đọc mục I và trả lời câu hỏi:
+Chất dẫn điện là gì?
+Chất cách điện là gì?
-GV: Hãy quan sát hình 20.1 hoặc các vật
thật tương ứng và cho biết chúng gồm:
+Các bộ phận dẫn điện là…
+Các bộ phận cách điện là…
-Cần phải làm TN để xác định xem một
vật là vật dẫn điện hay vật cách điện.
+Lắp mạch điện theo hình 20.2.
+Trước hết chập hai mỏ kẹp với nhau và
kiểm tra mạch để đảm bảo đèn sáng.
+Kẹp hai mỏ kẹp vào hai đầu của vật cần
xác định: Một đoạn dây thép, một đoạn
dây đồng, một đoạn vỏ nhựa bọc dây
điện, một đoạn ruột bút chì, miếng sứ,…
Với từng trường hợp, quan sát bóng đèn
và ghi kết quả vào bảng bên.
-Hãy kể tên ba vật liệu thường dùng để
-Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi
qua, gọi là vật dẫn điện –Dùng để làm
các vật hay bộ phận dẫn điện.
-Chất cách điện là chất không cho dòng
điện đi qua, gọi là vật liệu cách điện –
Dùng để làm các vật hay bộ phận cách
điện.
C1:
1.Các bộ phận dẫn điện là: Dây tóc, dây
trục, hai đầu dây đèn; hai chốt cắm, lõi
dây ( của phích cắm điện).
2. Các bộ phận cách điện là: Trụ thuỷ
tinh, thuỷ tinh đen ( của bóng đèn); vỏ
nhựa của phích cắm, vỏ dây ( của phích
cắm điện).
Vật dẫn điện Vật cách điện
Thép, đồng, ruột Vỏ nhựa bọc dây
♥ Gi¸o viªn : NguyÔn §øc TÝnh Tr– êng THCS Lý Tù Träng Trang
12
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
lm vt liu dn in v ba vt liu
thng dựng lm vt cỏch in.
-Hóy nờu mt s trng hp chng t
rng khụng khớ iu kin bỡnh thng
l cht cỏch in.
-GV lu ý: iu kin thng, khụng
khớ khụng dn in, cũn trong iu kin
c bit no ú thỡ khụng khớ vn cú th
dn in.
iu kin bỡnh thng, nc thng
dựng ( nh nc mỏy) l cht dn in
hay cỏch in?
-GV thụng bỏo: Cỏc loi nc thng
dựng nh nc mỏy, nc ma, nc ao
h u dn in tr nc nguyờn cht,
vỡ vy khi tay t, ta khụng nờn s vo
cm hay phớch in trỏnh b in git
v cỏc thit b in cn ni khụ rỏo.
Vt dn in hay cỏch in ch cú tớnh
cht tng i, tu thuc vo tng iu
kin c th.
bỳt chỡ ( than
chỡ),
in, ming s,
v g bỳt chỡ,
C2: -Cỏc vt liu thng dựng lm
vt dn in: ng, st, nhụm, chỡ,
( Cỏc kim loi).
-Cỏc vt liu thng dựng lm vt
cỏch in: Nha ( cht do), thu tinh,
s, cao su, khụng khớ,
C3: Trong mch in thp sỏng búng
ốn pin, khi cụng tc ngt, gia hai cht
cụng tc l khụng khớ, ốn khụng sỏng.
Vy bỡnh thng khụng khớ l cht cỏch
in.
-HS lng nghe, ghi nh thc hin an
ton v in.
Hot ng 3 : Dũng in trong kim loi
-Hóy nh li s lc cu to nguyờn t.
-Nu nguyờn t thiu ờlectrụn thỡ phn
cũn li ca nguyờn t mang in tớch gỡ?
Ti sao?
-GV thụng bỏo: Cỏc nh bỏc hc ó phỏt
hin v khng nh rng trong kim loi cú
cỏc ờlectrụn thoỏt ra khi nguyờn t v
chuyn ng t do trong kim loi gi l
cỏc ờlectrụn t do.
-Hon thnh phiu hc tp 2 tỡm hiu
dũng in trong kim loi trờn hỡnh 20.4.
-V thờm mi tờn cho mi ờlectrụn t do
ny ch chiu chuyn dch cú hng
ca chỳng.
-Hng dn HS tho lun kt qu chung
c lp.
1.ấlectrụn t do trong kim loi
a.Cỏc kim loi l cỏc cht dn in.
Kim loi cng c cu to t cỏc
nguyờn t.
C4: Ht nhõn ca nguyờn t mang in
tớch dng, cỏc ờlect rụn mang in tớch
õm.
b.Trong kim loi cú cỏc ờlectrụn thoỏt
ra khi nguyờn t v chuyn ng t do
gi l ờlectrụn t do.
C5: Trong hỡnh 20.3 ( SGK), cỏc ờlect
rụn t do l cỏc vũng trũn nh cú du
-, phn cũn li ca nguyờn t l
nhng vũng ln cú du +. Phn ny
mang in tớch dng. Vỡ nguyờn t khi
ú thiu ( mt bt ) ờlectrụn.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
13
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
GV cht li: Khi cú dũng in trong kim
loi cỏc ờlectrụn khụng cũn chuyn ng
t do na m nú chuyn ri cú hng.
2. Dũng in trong kim loi.
C6: ấlectrụn t do mang in tớch õm b
cc õm y, b cc dng hỳt.
Cỏc ờlectrụn t do trong kim loi dch
chuyn cú hng to thnh dũng in
chy qua nú.
Hot ng 4 : Vn dng - cng c
1.Vn dng:
-Yờu cu HS hot ng cỏ nhõn tr li
C7, C8, C9.
2. Ghi nh.
-Cht dn in l gỡ?
-Cht cỏch in l gỡ?
-Dũng in trong kim loi l gỡ?
- c phn cú th em cha bit v tr li
cõu hi trong ú.
C7: Phng ỏn B. Mt on rut bỳt chỡ
(bng than chỡ).
C8: Phng ỏn C.Nha.
C9: Phng ỏn C. Mt on dõy nha.
-HS:
D. Hng dn hc nh
- Hc thuc lý thuyt
- Lm cỏc bi tp trong SBT
Tuần học : 23
Tiết 23: Bài 5_Sơ đồ mạch điện chiều dòng
Ngày dạy
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
A. Mc tiờu bi hc
1.Kin thc: -HS bit v ỳng s ca mt mch in thc loi n gin.
-Mc ỳng mt mch in loi n gin theo s ó cho.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
14
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
-Biu din ỳng bng mi tờn chiu dũng in chy trong s mch in cng nh
ch ỳng chiu dũng in chy trong mch in thc.
2.K nng: Mc mch in n gin.
3. Thỏi : Cú thúi quen s dng b phn iu khin mch in ng thi l b phn
an ton in.
-Rốn kh nng t duy mm do v linh hot.
B. Chun b
C lp: Tranh phúng to bng kớ hiu ca mt s b phn mch in, hỡnh 21.2,
19.3, tranh v phúng to mch in xe mỏy.
-Chun b cõu hi C4 ra bng ph ( hỡnh 21.1).
Cỏc nhúm:
-1 pin (1,5V), 1 búng ốn pin. -1 cụng tc.
-5 on dõy cú v bc cỏch in. -1 ốn pin loi ng trũn cú lp sn pin.
C. Tin trỡnh dy hc
Hot ng 1 : Kim tra bi c - To tỡnh hung hc tp
Vi nhng mch in phc tp nh
mch in trong gia ỡnh, mch in
trong xe mỏy, ụtụ,cỏc th in cn c
vo õu cú th mc cỏc mch in
ỳng yờu cu cn cú? H phi cn c vo
s mch in. GV treo s mch
in ngi ta ó s dng mt s kớ hiu
biu din cỏc b phn ca mch. Bi
hc hụm nay chỳng ta cựng tỡm hiu cỏch
s dng kớ hiu v s mch in
n gin.
Hot ng 2 : S mch in
-GV treo bng kớ hiu mt s b phn ca
mch iờn.
-yờu cu s dng kớ hiu v s mch
in hỡnh 19.3.
-Gi mt HS lờn bng v s mch
in.-GV thu kt qu ca mt s HS.
-Yờu cu HS trong lp nhn xột bi ca
bn GV sa cha nu cn.
-V li s khỏc cho mch in hỡnh
19.3 vi v trớ cỏc b phn trong s
c thay i khỏc i, mc mch theo s
1. Kớ hiu ca mt s b phn mch
in.
Bng SGK/58.
2 S mch in.
C1: S mch in hỡnh 19.3.
+ -
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
15
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
ú, kim tra v úng mch in
m bo ốn sỏng.
-GV kim tra , nhc nh nhng thao tỏc
mc sai ca HS.
-GV cho HS cỏc nhúm nhn xột bi v s
mch in ca cỏc nhúm bn trờn
bng, cú th b sung thờm phng ỏn
khỏc nhau.
-GV gi cao bng in ca 1, 2 nhúm
cỏc bn trong lp nhn xột cỏch mc.
C2:
C3: Mc mch in theo ỳng s ó
v cõu C2, tin hnh úng cụng tc
m bo mch in kớn v ốn sỏng.
Hot ng 3 : Xỏc nh v biu din chiu dũng in quy c
-Yờu cu HS c thụng bỏo mc II tr li
cõu hi: Nờu quy c chiu dũng in.
-Trờn s mch in cú sn trờn bng,
GV gii thiu cỏch dựng mi tờn biu
din chiu dũng in trong s mch
in.
-Yờu cu HS dựng mi tờn biu din
chiu dũng in trong cỏc s mch
in C4.
-Gi HS lờn biu din chiu dũng in
trong cỏc s mch in cỏc nhúm ó
v trờn bng.
-Yờu cu HS nh li kin thc bi trc
so sỏnh chiu quy c ca dũng in
vi chiu dch chuyn cú hng ca
ờlectrụn t do trong dõy dn kim loi.
-Quy c v chiu dũng in.
Chiu dũng in l chiu t cc dng
qua dõy dn v cỏc dng c in ti cc
õm ca ngun in.
-Dũng in cung cp bi pin hay c quy
cú chiu khụng i gi l dũng in mt
chiu.
C4: Chiu quy c ca dũng in vi
chiu dch chuyn cú hng ca
ờlectrụn t do trong dõy dn kim loi l
ngc nhau.
C5:
Hot ng 4 : Vn dng - cng c
-1 HS nhc li chiu dũng in quy c.
-GV treo hỡnh 21.2, yờu cu cỏc nhúm
tỡm hiu cu to v hot ng ca chic
ốn pin dng ng trũn thng dựng.
-Hng dn HS tho lun kt qu cõu hi
C6.
-c phn Cú th em cha bit. GV
nhc nh vic an ton s dng in trong
C6: Ngun in ca ốn pin gm 2 pin.
Kớ hiu:
Thụng thng cc dng ca ngun
in ny lp v phớa u ca ốn pin.
S mch in: Mt trong nhng s
cú th l:
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
16
Giáo án Vật lý 7 Năm học 2010 - 2011
mch in gia ỡnh.
Hng dn v nh:
Lm bi tp: 21.1, 21.2, 21.3 (tr 22 SBT).
D. Hng dn hc nh
- Hc thuc lý thuyt
- Lm cỏc bi tp trong SBT
Tuần học : 24
Tiết 24: Bài 6_Tác dụng nhiệt và tác dụng phát
Ngày dạy
Ngày soạn: 01/01 02/01/2010(6A)
A. Mc tiờu bi hc
1.Kin thc: -Nờu c dũng in i qua vt dn thụng thng u lm cho vt dn
núng lờn, k tờn cỏc dng c in s dng tỏc dng nhit ca dũng in.
Giáo viên : Nguyễn Đức Tính Tr ờng THCS Lý Tự Trọng Trang
17
Gi¸o ¸n VËt lý 7 N¨m häc 2010 - 2011
-Kể tên và mô tả tác dụng phát sáng của dòng điện đối với 3 loại bóng đèn: Bóng đèn
pin (đèn dây tóc), bóng đèn của bút thử điện, bóng đèn điốt phát quang (đèn LED).
2. Kỹ năng: Mắc mạch điện đơn giản.
3.Thái độ: Trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm.
B. Chuẩn bị
Cả lớp: -1ắcquy 12V (hoặc một bộ chỉnh lưu hạ thế) +5 dây nối có vỏ bọc cách điện.
-1 công tắc, 1 đoạn dây sắt mảnh Ф0,3mm, dài 150mm-200mm + 3 đến 5 mảnh giấy
nhỏ (2cm x 5cm) cắt từ giấy ăn + Một số cầu chì như ở mạng điện gia đình
Mỗi nhóm: -2 pin 1,5V với đế lắp pin + 1 bóng đèn pin, 1 công tắc + 5 đoạn dây nối
có vỏ bọc cách điện + 1 bút thử điện với bóng đèn có hai đầu dây bên trong tách rời
nhau (có thể tháo sẵn bóng đèn khỏi bút) +1 đèn điốt phát quang (đèn LED) nhìn rõ
hai bản kim loại trong đèn.-Mỗi nhóm một bộ TN hình 22.2.
C. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ - Tạo tình huống học tập
1.Kiểm tra bài cũ:
-Vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin và dùng
mũi tên kí hiệu chiều dòng điện chạy
trong mạch khi công tắc đóng.
-Nêu bản chất dòng điện trong kim loại.
-Nêu quy ước về chiều của dòng điện.
→GV nhận xét, đánh giá cho điểm HS.
2.Tổ chức tình huống học tập.
-Khi có dòng điện chạy trong mạch ta có
nhìn thấy các điện tích hay êlectrôn
chuyển động không?
-Vậy căn cứ vào đâu để biết có dòng điện
chạy trong mạch?
-Từ câu trả lời của HS→Bài mới:
Để biết có dòng điện chạy trong mạch ta
phải căn cứ vào tác dụng của dòng điện.
Bài học hôm nay ta lần lượt đi tìm hiểu
các tác dụng đó.
-HS: …
-HS: Dấu hiệu để nhận biết có dòng
điện chạy trong mạch.
Hoạt động 2 : Tác dụng nhiệt
-Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị
thường dùng được đốt nóng khi có dòng
điện chạy qua.
-Hãy lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1
và tìm hiểu các nội dung sau đây:
C1: Dụng cụ đốt nóng bằng điện: Bóng
đèn dây tóc, bếp điện, nồi cơm điện,
bàn là, là nướng, là sưởi điện, máy sấy
tóc, mỏ hàn điện, ấm điện, nhăn điện,
máy dán hay ép plastic,…
♥ Gi¸o viªn : NguyÔn §øc TÝnh Tr– êng THCS Lý Tù Träng Trang
18