Một số biện pháp rèn phát âm chữ L – N cho trẻ 5 – 6 tuổi

Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
                     “Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ
              Bởi u nghề nên q lớp măng non”.
Dạy tiếng mẹ  đẻ  cho trẻ  tuổi mầm non có một ý nghĩa đặc biệt quan  
trọng. Ngơn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp 
phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát 
triển ngơn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với  
các mơn khoa học khác như: Khám phá mơi trường xung quanh. Làm quen với 
tốn, âm nhạc, tạo hình…mà điều tơi muốn nói  ở  đây đặc biệt là thơng qua bộ 
mơn làm quen chữ viết. việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi “Làm quen chữ 
cái” là cơ  hội tốt để  sớm hình thành ở  trẻ  những năng lực hoạt động ngơn ngữ 
thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen với chữ cái. Qua đó giáo dục tình  
cảm và phát triển tư duy mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát 
triển nhân cách tồn diện. Chuẩn bị  cho trẻ  một hành trang “Tiếng việt” vững 
chắc để trẻ bước vào lớp 1.
Như chúng ta đã biết trẻ mẫu giáo khi bước vào trường phổ thơng là một  
bước ngoặt lớn và việc quan trọng nhất là ở đây ai sẽ là người giúp trẻ vượt qua  
những cái khó khăn đó? khơng ai khác chính là các cơ giáo, phụ  huynh và bản 
thân trẻ. ở mẫu giáo trẻ đang quen với vui chơi là hoạt động chủ đạo, nhưng khi  
trẻ vào tiểu học thì học tập lại là vai trị chủ đạo nên việc cho trẻ làm quen với  
chữ cái ở trẻ mẫu giáo khơng phải là đưa chương trình tiếng việt của lớp 1 vào 
dạy mà  ở  đây trẻ  mẫu giáo 5 tuổi   được sử  dụng các yếu tố  vui chơi và các  
nhiệm vụ học tập sáng tạo thơng qua các hoạt động học tập. Nhờ giáo viên biết 
linh hoạt, sáng tạo trong tiết dạy lấy trẻ làm trung tâm cho mọi hoạt động, biết  
khơi gợi lịng say mê, sự  hứng thú của trẻ  về  bộ  mơn làm quen chữ  cái và đặc 
biệt là phát âm đúng các chữ cái.
Trong những năm dạy trẻ mẫu giáo lớn phát âm đúng, tơi đó nhận thấy có 

một số chữ cái trẻ rất khó phát âm, hoặc phát âm  lẫn lộn giữa các chữ  cái với 
nhau. Ngun nhân chính là do bộ máy phát âm của trẻ ở độ tuổi này chưa hồn  
1/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
thiện, bên cạnh cịn có cả  ngun nhân do người lớn phát âm sai nên trẻ  bắt 
trước theo. Đặc biệt khi dạy trẻ phát âm hai phụ âm L – N, tơi nhận thấy đa số 
trẻ  lớp tơi rất khó nhận biết, hay lẫn lộn nên phát âm thường sai. Điều đó thơi 
thúc bản thân cần tìm ra biện pháp khắc phục để  sửa cho trẻ  và qua gần một 
năm thực hiện tơi đẫ  rút ra được “Một số  biện pháp rèn phát âm chữ  L – N”  
cho trẻ 5 – 6 tuổi” 
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN. 
Trong cuộc sống của chúng ta ln có sự phát triển khơng ngừng của khoa 
học cơng nghệ, văn hóa nghệ  thuật. Địi hỏi con người phải đa năng tức là có  
khả  năng sử  lý các vấn đề  phát sinh trong cuộc sống một cách có hiệu quả. 
Muốn vậy chúng ta phải nhờ đến ngơn ngữ. Chúng ta sử dụng đến ngơn ngữ để 
nhận thức thế giới xung quanh, giao tiếp với mọi người và tư  duy. Cịn đối với  
tuổi mầm non ngơn ngữ có vai trị như thế nào? Ai cũng biết tuổi nhỏ là tuổi học 
ăn, học nói dưới sự hướng dẫn của người lớn. Chính vì thế ngơn ngữ có vai trị 
quan trọng đối với việc giáo dục trẻ. Nó giúp trẻ  phát triển trí tuệ, tức là giúp  
trẻ  nhận thức thế  giới xung quanh mình, các sự  vật hiện tượng một cách khoa  
học và chính xác. Ngơn ngữ cũn giúp giáo dục thẩm mĩ và thể chất, tức là người  
lớn sử dụng ngơn ngữ để giúp trẻ biết được những chuẩn mực đạo đức trong xã 
hội, những điều hay lẽ phải và hình thành cho trẻ những khái niệm về đạo đức: 
Ngoan, tốt, thật thà. Thơng qua giao tiếp, người lớn cịn sử  dụng ngơn ngữ  để 
giúp trẻ u cái đẹp, trân trọng cái đẹp và ý thức tạo ra cái đẹp. Vậy phát triển 
ngơn ngữ cho trẻ mầm non nghĩa là gì? Nghĩa là phải: Phát triển vốn từ cho trẻ,  
dạy trẻ  nói dúng ngữ  pháp và nói mạch lạc, dạy trẻ  làm quen với chữ  viết và 

phải dạy trẻ  luyện phát âm chính xác mà điều tơi muốn nói  ở  đây là chú trọng  
sửa phát âm ngọng, phát âm lẫn các các chữ cái cho trẻ đặc biệt là hai chữ cái L 
– N.   
2. CƠ SỞ THỤC TIỄN
2.1. Thực trạng trường, lớp, trẻ.

2/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Trường mầm non nơi tơi cơng tác nằm gần trung tâm quận Long Biên, có 
các phịng học rộng rãi, đầy đủ cơ sở vật chất. Lớp tơi phụ trách có 36 học sinh, 
có đầy đủ  đồ  dùng đồ  chơi. Trước khi áp dụng các biện pháp tơi đã tiến hành  
khảo sát, điều tra trên trẻ và thu được kết quả như sau:
Nội dung
Số trẻ phát âm nhầm lẫn 2 phụ âm l – n
Số trẻ phát âm  sai phụ âm l
Số trẻ phát âm  sai phụ âm n
Số trẻ phát âm đúng 2 phụ âm l – n

Số trẻ
20/36
5/36
6/36
5/36

Tỉ lệ %
55,6
13,9
16,7

13,9

Tuy nhiên trong q trình thực hiện đề tài tơi gặp một số thuận lợi và khó 
khăn sau: 
2.2. Thuận lợi
­ Trình độ  dân trí của phụ  huynh học sinh khá đồng đều, đã quan tâm 
nhiều hơn đến con em mình và đã biết phối kết hợp cùng cơ giáo nhắc nhở, rèn 
luyện cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
­ Nhà trường ln quan tâm, trang bị  đầy đủ  đồ  dùng, đồ  chơi cho cơ và  
trẻ.
­ Ban giám hiệu dự  giờ, thăm lớp thường xun góp ý để  giáo viên nâng 
cao chun mơn.
­ Định biên 2 cơ/lớp có trình độ  trên chuẩn, nắm vững nội dung, phương  
pháp dạy trẻ, ln nhiệt tình, u nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm trong 
cơng việc.
2.3. Khó khăn
­ Cha mẹ  trẻ  đa số  làm nhiều nghề  khác nhau, thời gian, kiến thức dạy,  
việc quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ cịn hạn chế. 
­ Nhận thức của trẻ trong lớp khơng đồng đều.
­ Một số trẻ cịn nhút nhát, phát âm cịn sai l ­ n
3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.
3.1. Biện pháp 1: Tự rèn luyện phát âm  chuẩn xác  phụ âm L – N
3/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
                   Muốn cho trẻ  phát âm đúng, trước tiên cơ giáo phải là người phát âm 
chuẩn xác. Do ảnh hưởng của Thổ ngữ tơi đó phát âm khơng chuẩn phụ âm L –  
N nên tơi tự rèn luyện phát âm cho mình như sau:
Tơi đã nghiên cứu tài liệu hướng dẫn cách phát âm 2 phụ  âm đầu L – N 

biết được cấu tạo đặc điểm và cơ  chế  phát âm của 2 phụ  âm L – N, sau đó tơi  
tập phát âm hàng ngày vào những thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc đi đọc lại 
nhiều lần những bài thơ, câu chuyện, bài đồng dao, ca dao… có nhiều phụ âm L  
– N.
VD:                            “Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa
                               Cú nàng Tụ Thị, cú chựa Tam Thanh
                                    Ai lên xứ Lạng cùng anh
                               Bõ cơng bác mẹ sinh thành ra em
                                    Tay cầm bầu rượu nắm nem
                               Mải vui qn hết lời em dặn dị”
Hoặc:                     “…Lờ đờ bóng ngả trăng chênh
                               Tiếng hị xa dặm nặng tình nước non”
Hoặc:                         “Bình Định có núi vọng phu
                               Có đầm Thị Nại, có cù lao xanh”    
Bên cạnh đó tơi làm những bài tập trắc nghiệm điền các phụ  âm L – N, 
các từ, câu có chứa phụ âm L – N từ dễ đến khó hoặc tự tìm ra những ví dụ khác 
để làm phong phú nội dung luyện tập phát âm L ­ N cho mình.
VD: Bài thơ: “Gà mẹ đế con”
                               Cục…cục gà mẹ đếm
                               Một, hai, ba…và nhiều!
                               Đàn gà con vừa …ở
                               Chẳng biết …à bao nhiêu
                               Có hạt …nắng bé xíu
                               Vừa rơi trên …nền nhà
                               Thế …à cả đàn gà
                               Ùa …ên tranh nhau nhặt
4/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi

                               Gà mẹ sợ con …ạc.
                               Cục… cục đuổi theo sau.
                               Phải bắt đầu đếm …ại.
                               Một, hai, ba…và nhiều.
Hoặc tơi làm bài tập trắc nghiệm từ  một đoạn trong câu truyện “Sơn Tinh 
­ Thủy Tinh”
“Sơn Tinh tìm cách chống trả  …ại Thủy Tinh. …ước dâng cao bao nhiêu 
thì Sơn Tinh …ại hóa phép …àm cho …úi dâng cao ..ên bấy nhiêu. Qn của Sơn  
Tinh từ  trên …úi …ém đá tới tấp xuống …ước …àm cho qn …ính của Thủy 
Tinh chết rất nhiều. Xá cá, ba ba, thuồng …uồng …ổi đầy mặt …ước”.
Hoặc truyện “ba chú lơn con”:
“Lợn mẹ sinh được ba chú ..ợn con rất đáng u. Bốn mẹ con cùng chung sống 
vơ vùng vui vẻ và hạnh phúc”.
Nhưng một hơm, …ợn mẹ …ói với ba chú …ợn con:
“các con của mẹ đều …ớn rồi, đã đến …úc …ên tự xây cho mình một căn nhà và 
ra ở riêng đi thơi”.
Trong ba anh em …ơn con, anh cả ..à người lười biếng nhất, …lúc …ào  
cũng chỉ muốn mau chóng xây xong nhà để có thể …ăn  ra nghủ một giấc ngon 
…ành mà thơi. Thế  nên anh cả  kéo về  một xe đầy cỏ  khơ, chẳng mấy chốc đã 
dựng xong một túp lều bằng cổ. Anh thứ  hai …ại …à một chú …ơn tham ăn,  
chú chỉ  muốn xây nhà thật nhanh để  ngày …ào cũng được …ấu những món ăn 
ngon cho mình. Thế …à, anh hai vào rừng và chặt vài cây gỗ đem về, chỉ mất ba  
ngày đã dựng xong một ngơi nhà bằng gỗ…”
Tơi cịn  tự đọc thơ có nhiều chữ  L – N rồi thu âm và nghe lại để kiểm tra  
độ chính xác của mình.
Tơi nhờ đồng nghiệp kiểm tra tơi phát âm xem đó chuẩn chưa.
Khi giao tiếp với mọi người, tơi ln tự ý thức đến cách phát âm L – N để 
sửa sai. 
5/19

Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Sau 1 thời gian luyện tập tích cực tơi đã phát âm chuẩn xác, rõ ràng, có âm  
điệu làm tăng hiệu quả  bài giảng và tự  tin, mạch lạc trong giao tiếp với mọi  
người cũng như khi giao tiếp với trẻ.
3.2. Biện pháp2: Luyện phát âm l ­ n q góc chơi LQVH.
 Với trẻ mẫu giáo thì những  gì mới lạ  đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự 
chú ý của trẻ. Vì thế  việc tạo mơi trường làm quen chữ  viết trong lớp học rất  
cần thiết để  làm nổi bật bộ  mơn. Hàng ngày vào những   lúc vui chơi hay giờ 
rãnh rỗi tơi và trẻ thường cắt dán chữ  cái, các loại quả  hay con vật để  trang trí 
gọi theo chủ điểm.
Ví dụ:  Trong lớp tơi dành một mảng tường để  trang trí góc “Bé vui học 
chữ” với nội dung chơi phong phú: bé tập sao chép chữ, cùng ong nâu tìm chữ,  
nào ta cùng đọc nhé... để  tạo điệu kiện cho trẻ  được khám phá chữ  cái, luyện  
phát âm chữ cái đã học và tiếp cận chữ cái chưa học...

Góc “Bộ vui học chữ”
6/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi

Góc “Bộ vui học chữ”
Ngồi ra tơi lựa chọn cắt dán để  phù hợp với chủ  điểm. Ví dụ  như  chủ 
điểm thực vật thì tơi cắt bìa thành một cây to sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu 
tầm hoạ báo tranh ảnh về các loại lá, hột hạt ... sau đó cho trẻ cắt các chữ cái l,  
m, n (Trong chủ  điểm thế  giới thực vật) cho trẻ dán chữ  cái dưới các loại hột  
hạt hay tranh  ảnh theo sự hướng dẫn của cơ giáo như  lá thì trẻ  dán chữ  l, mận  
thì gián chữ m, hạt na thì dán chữ n ...
Hoặc cơ giáo vẽ các hình ảnh về vườn hoa cúc mùa thu trong bài thơ “Hoa  

cúc vàng” cơ giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ nhưng những chữ cái cơ định  
cho trẻ làm quen l, m, n thì cơ tơ với màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhận thấy.
Và những hình  ảnh đó tơi thường thay đổi để  phù hợp với chủ   điểm. 
Khơng những ở góc “Bé vui học chữ” mà xung quanh lớp tơi đều viết tiếng và từ 
tương ứng, như hộp đựng hoa lá, rổ đựng hình, viết tên các đồ dùng vào nhãn và 
dán vào. Treo xung quanh lớp một cụm từ như bảng thời tiết, bé lên lớp, tên của 
trẻ, tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Hoặc có những bức vẽ 
7/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
của trẻ được viết tên trẻ  vào phía trái, làm như  thế trẻ được sử  dụng ngay trên 
hoạt động làm quen chữ  cái trẻ  học đến nhóm chữ  cái gì tơi cho trẻ  tìm xung 
quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tơi đặt giá để đựng đồ dùng phục vụ mơn  
chữ  cái đồ  dùng của cơ và trẻ  như  bút chì màu, vở  tập tơ ... ngồi ra cịn có đồ 
dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời,  
các chấm trịn để trẻ ghép chữ, lơ tơ...
Hay để  giúp trẻ nắm vững về các nét chữ  tơi đã làm các bảng chơi bằng  
thảm gai và cùng trẻ  cắt các nét chữ  cơ  bản để  trẻ  chơi ghép chữ  ở  hoạt động  
góc, trị chơi chữ cái. Khơng chỉ có vậy ở các chủ điểm, tơi sưu tầm các bài thơ,  
câu chuyện phù hợp chủ điểm và chứa nhiều chữ l, n để rền trẻ phát âm.

Trẻ chơi xếp chữ
3.3. Biện pháp 3: Sửa sai lỗi phát âm phụ  âm L – N thơng qua hoạt động  
chung cho trẻ làm quen với chữ viết.
Hoạt động chung là hoạt động giáo viên chuẩn hóa, chính xác hóa kiến 
thức cho trẻ thu nhận từ nhiều nguồn tin khác nhau. Với hoạt động 
8/19

Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
“ làm quen với chữ cái L – N”, tơi chuẩn bị rất kỹ và xác định đây là hoạt động  
chính giúp trẻ nhận thức đúng về cách phát âm. Tơi hướng dẫn luyện cách phát 
âm cho trẻ như sau:
Khi đọc mẫu tơi cố gắng đọc to, rõ ràng âm thật chuẩn để trẻ nghe rõ cách 
đọc, đồng thời tơi nêu rõ cách phát âm chữ L – N cho trẻ hiểu.
­ L: Đọc cong lưỡi, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi trên.
­ N: Đọc thẳng lưỡi, lưỡi sát với lợi dưới.
Song nếu cụ chỉ nêu và phát âm thì trẻ chưa thể hình dung được mà mà tơi 
cho trẻ luyện đọc nhiều lần từng phụ âm với nhiều cách khác nhau. Trước tiên 
tơi cho trẻ cùng đọc đồng thanh vài lần, sau đó gọi cá nhân trẻ đọc. Để  dễ theo 
dõi cách phát âm và kịp thời sửa ngay cho trẻ tơi đứng đối diện với trẻ u cầu 
trẻ nhìn khn  miệng và nghe tơ phát âm sau đó phát âm lại nhiều lần.
Ví dụ: Cháu Hồng Đức Minh, Thùy Lâm, Minh Qn, Q Đạt. Thanh 
Thảo, Duy, Hải Anh… được cơ gọi thường xun, cơ đọc trước trẻ đọc sau, đọc  
đi, đọc lại, cơ sửa để trẻ nhớ về và biết cách đọc.
Qua hoạt đồng với từng cá nhân, có một số  trẻ  phát âm đúng ngay, song 
cịn một số trẻ đọc sai tơi tiếp tục rèn luyện cho trẻ. Để trẻ phát âm một cách tự 
nhiên, đọc chữ  nhiều lần khơng thấy chán nản và mệt mỏi tơi tổ  chức cho trẻ 
tham gia các trị chơi hoạt động.
Trị chơi: Ai đúng
Cho trẻ đọc bài thơ có nhiều chữ L – N do tơi sáng tác, chọn đúng chữ cái 
để đọc nhiều lần:
 Là lá la la
 Chúng ta cùng đếm
 Bạn cố nhanh lên
 Tìm ngay chữ này
u cầu trẻ khi nghe cơ phát âm “L” hoặc “N” trẻ chọn đúng giơ lên, đọc 
to, các cháu ngồi cạnh phát hiện, kiểm tra lẫn nhau và tự  sửa sai. Với trị chơi 
này trẻ vừa nhận biết và phát âm đúng chữ L – N, đồng thời phát âm chuẩn các  

từ có chứa chữ cái L – N trong bài thơ.
9/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Trị chơi: Tìm chữ
Tơi chuẩn bị  những bài thơ  do tơi sáng tác hoặc sưu tầm viết chữ  to có 
nhiều từ chứa chữ cái L – N. Tơi u cầu trẻ đọc thuộc bài thơ  theo cơ và gạch 
chân những chữ cái vừa học. 
Là là la la
Em là bộ giỏi
Em là bộ ngoan
Ngày giúp mẹ chăm làm
Lau nhà, múc nước
Tưới vườn na xanh

Hoặc:                                 
Chim Phượng Hồng to lớn
Có bộ lơng tuyệt vời
Mỗi khi lượn ngang trời
Lấp lánh mn màu đẹp
Vốn sống trên núi cao 
Nay về vườn bách thú
Được các bé lại thăm
Phượng Hồng vui lắm đấy.
Hoặc:                                   
Mẹ đi làm về
Thấy đầu chum nước
Hoa na thơm nức
Quả na non xanh

Lủng lẳng trên cành
Mẹ cười vui vẻ
Nhà lau sạch sẽ
10/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Con đến là ngoan
Con cơng hay múa
Nó múa làm sao
Nó rụt cổ vào
Nó xịa cánh ra
Nó đỗ cành đa
Nó kêu vít vít 
Nó đỗ cành mít
Nó kêu vị chè,
Nó đỗ cành tre
Nó kêu bè muống
Nó đỗ dưới ruộng
Nó kêu tầm vơng
Con cơng hay múa…
Ngồi ra tơi cịn tổ  chức các trị chơi khác như  trị chơi tìm nhà đọc chữ,  
thả bóng đọc chữ, đá bóng đọc chữ, q tặng cho bạn có tên phụ âm đầu là L –  
N (tặng cái Làn cho bạn Lan, tặng quả  Lê cho bạn Nam …) hoặc trị chơi hát  
đối, đọc chữ … tùy thuộc vào mức độ hứng thú hoạt động của trẻ.
Với những trị chơi như vậy, tơi thấy trẻ học rất vui, thoải mái, nhẹ nhàng 
và được khắc sâu cách phát âm đúng chữ cái L – N.
Chính vì vậy, trong hoạt động làm quen chữ L – N, số trẻ phát âm đúng đó  
tăng, song để  trẻ  nhớ  lâu, phát âm khơng sai khi 2 phụ  âm nằm trong các từ  tơi 
tiếp tục rèn trẻ ở các hoạt động khác.

3.4. Biện pháp 4: Rèn trẻ  phát âm chữ  cái L – N thơng qua các hoạt động 
khác.
Đặc điểm nhận thức của trẻ  mẫu giáo dễ  nhớ  nhưng cũng mau qn, vì  
vậy cơ giáo phải ln ln   tạo ra những tình huống hợp lý nhằm giúp trẻ  ơn  
luyện thường xun. Một trong những tình huống cơ có thể  tạo ra một cách tự 
nhiên và đạt hiệu quả  là lồng ghép chữ  L – N vào trong các hoạt động chung  
khác.
11/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
* Ở hoạt động giáo dục âm nhạc
Tơi khơng chỉ dạy trẻ hát đúng nhạc rừ lời mà rất chú ý dạy trẻ hát chuẩn  
các từ. Khi trẻ  hát, có những lúc tơi cho trẻ  hát khơng có nhạc đệm để  sửa cao 
độ, trường độ của bài hát, đồng thời sửa lỗi phát âm cho trẻ, đặc biệt với những 
bài hát có nhiều câu, từ có phụ âm đầu L – N.
Ví dụ: Bài hát “ Thật là hay” có câu: “li lì li, lí lìli…”
Bài “Mùa xn đến rồi” có câu: “Sáng hơm nay trời đã  nắng lên rồi”
Bài “Bác đưa thư vui tính” có đoạn “… cầm lá thư, nói cảm ơn này em bé 
ngoan cầm ngay lá thư…”.
Bài “Vườn trường mùa thu” câu: “là la la, lá la la…”.

* Trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học
Tơi quan tâm đến giọng đọc, giọng kể của trẻ, phát hiện cách phát âm sai  
của trẻ để sửa, tơi thường chú ý tới những bài thơ có nhiều phụ âm  L – N như:
12/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Bài thơ “Nàng tiên ốc”:   

“Đàn lợn đó được ăn
Cơm nước nấu tinh tươm”
Rồi ơm lấy nàng tiên
Khơng cho chui vào nữa”
Bài thơ “Giữa vịng gió thơm”:
“Này chú gà nâu
Này chú vịt bầu…”
Qua các bài đồng dao “Kéo cưa lừa xẻ”:
Kéo cưa lừa xẻ
Làm ít ăn nhiều
Nằm đâu ngủ đấy
Nó lấy mất cưa
Lấy gì mà kéo”.
Hoặc:
Mồng một lưỡi trai
Mồng hai lá lúa
Mồng ba câu liềm
Mồng bốn lưỡi liềm
Mồng năm liềm giật
Mồng sáu trăng thật
Mồng bẩy trăng láu…
Cầu trời mưa xuống
Lấy nước tơi uống
Lấy ruộng tơi cầy
Lấy bát cơm đầy
Lấy khúc cá to.
* Ở hoạt động giáo dục thể chất

13/19

Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Tơi sửa cách phát âm cho trẻ bằng cách dán chữ cái L – N cho trẻ phát âm  
kết hợp vận động qua các bài tập vận động với bóng như: chuyền bóng bên  
phải, bên trái, lăn bóng theo đường dích dắc, tung bóng, bắt bóng…
Hay bài tập bật nhảy: bật qua 4 – 5 vũng, bật tách chân tơi viết chữ  vào 
các ơ để trẻ vừa bật nhảy vừa kết hợp đọc chữ.
Ngồi ra tơi cịn tập trung nhiều cơ  hội sửa lỗi phát âm 2 phụ  âm L – N 
cho trẻ  vào các hoạt động khác như: hoạt động tạo hình, hoạt động với mơi 
trường xung quanh, làm quen với một số biểu tượng về tốn.
Tuy nhiên để sửa “ngọng” cho trẻ khơng chỉ chú ý đến hoạt động học tập 
mà cịn có nhiều hoạt động khác trong ngày, trẻ ln cần có sự quan tâm của cơ.
* Hoạt động ở mọi lúc mọi nơi
Trong hoạt động ngồi trời khi quan sát những sự  vật hiện tượng xung  
quanh, trẻ  có những cảm nhận rất tự  nhiên về  đặc điểm, màu sắc của sự  vật  
hiện tượng (cái lá này màu nâu, hoặc nụ hoa này chưa nở…) trẻ nói những nhận 
xét và cảm nhận của mình. Thơng qua sự bộc lộ ngơn ngữ này tơi sửa ngay cho  
trẻ nếu trẻ nói chưa đúng.
Hoặc giao tiếp giữa các cháu với nhau, khi trẻ gọi tên bạn hay nói chuyện 
với bạn tơi chú ý lắng nghe trẻ nói, nếu sai tơi u cầu trẻ nhắc lại câu trẻ vừa 
nói và chậm rãi nói lại từng từ, khuyến khích trẻ nói theo.
Càng gần gũi với trẻ  thì việc luyện phát âm  cho trẻ  càng thuận lợi hơn,  
ngay trong giờ  đón trẻ  hay trả  trẻ  tơi thường tổ  chức chơi trị chơi dân gian có 
lời như: Nhảy lị cị, nu na nu nống, thả  đỉa ba ba,… trong thời gian ngắn giữa  
các hoạt động tơi thường dạy trẻ đọc một số bài ca dao, đồng giao hoặc một số 
bài thơ do tơi sưu tầm và sáng tác có chứa phụ âm L – N.

14/19

Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi

3.5. Biện pháp 5: Khuyến khích trẻ  tự  phát hiện và sửa lỗi   phát âm   cho 
nhau.
Để  hình thành thói quen này, tụi ln gần gũi, giao tiếp với trẻ, u cầu  
trẻ chú ý lắng nghe, phát hiện chính bản thân và các bạn, tơi kịp thời động viên 
các những cháu có ý thức phát âm đúng, đồng thời khích lệ các cháu phát hiện lỗi  
phát âm của các bạn khác, nhắc nhở bạn sửa ngay.
Ví dụ: Cho trẻ đọc bài thơ “Giữa vịng gió thơm” có câu:
“Này chị gà nâu…
Này chị vịt bầu…”
Khi phát hiện có 1 số trẻ đọc sai phụ âm L – N tơi u cầu trẻ đọc lại và  
hỏi trẻ đọc như thế đã đúng chưa. Tại sao chưa đúng? Đọc như thế nào là đúng? 
Tơi cho trẻ  đọc chuẩn đọc lại và cho các bạn nhận xét cách phát âm của bạn  
mình. Với nhiều lần làm như vậy tơi đã giúp trẻ có thể tự phát hiện lỗi phát âm 
của mình và các bạn trong lớp.

15/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Để gây hứng thú cho trẻ tơi tạo ra một góc chơi “Thử làm nghệ sỹ:. Ở góc chơi  
này tơi có một cái đài nhỏ để thu âm, cho trẻ được đọc thơ, kể chuyện, phát âm  
theo u cầu của cơ nhằm mục đích rèn chữ  L – N hoặc một số  nội dung khác 
mà trong q trình dạy học tơi đưa ra, sau đó trẻ được nghe lại và cảm nhận tự 
rút ra cách phát âm chuẩn hơn. Kết quả là đa số trẻ đều hứng thú với hoạt động 
này.
3.6. Biện pháp 6: Kết hợp với phụ huynh sửa lỗi cho trẻ.
Ngay từ  đầu năm học tơi đó có kế  hoạch cùng bàn bạc và thảo luận với 
phụ huynh nêu ra cách đọc một số chữ khó, đặc biệt là chữ L – N để phụ huynh 

nắm bắt được, từ đó tạo điều kiện rèn luyện phát âm cho trẻ khi ở nhà. Với một 
số trẻ cá biệt về phát âm, tơi gặp trực tiếp phụ huynh trao đổi và động viên họ 
nên chọn mua  những quyển truyện tranh trong có lời đối thoại nhiều phụ âm L 
– N và dành thời gian đọc, kể  cho trẻ  nghe, dạy trẻ  kể  lại chuyện. Động viên  
phụ  huynh mua những băng, đĩa hát của nhà văn hóa thiếu nhi Hà Nội hay của  
Vụ  giáo dục Mầm non cho trẻ nghe và hát theo. Ngồi ra tơi cịn nhắc nhở  phụ 
huynh thường xun chú ý tới lời nói, cách phát âm   của mọi người trong gia  
đình, giải thích cho phụ huynh hiểu chính lời nói của người thân trong gia đình là  
mơi trường giáo dục trẻ khi ở nhà. Như vậy việc phối hợp giữa gia đình và nhà  
trường đều tạo mơi trường phát âm chuẩn mực giúp trẻ ngấm dần một cách tự 
nhiên khi đọc phát âm đúng phụ âm L – N.
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
1.  Về phía trẻ
Qua một thời gian thực hiện và theo dõi tơi nhận thấy những biện pháp 
trên rất có hiệu quả, học sinh lớp tơi có chuyển biến rõ rệt, những cháu phát âm 
chuẩn và biết phát hiện các bạn trong lớp phát âm  chưa đúng tăng lên. Qua khảo  
sát kết quả đạt được như sau: 
Kết quả khảo sát

16/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Trước khi thực 
Sau khi thực 
hiện các biện 
hiện các biện 
pháp
pháp
Nội dung

Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ

So sánh

20/36

55,6%

3/36

8%

Giảm 48%

Số trẻ phát âm  sai phụ âm  
N

6/36

16,7%

1/36

2%

Giảm 15%

Số trẻ phát âm  sai phụ âm  
L

5/36

13,9%

1/36

2%

Giảm 12%

5/36

13,9%

31/36

86%

Tăng 72%

Số trẻ phát âm  nhầm lẫn 2 
phụ âm L ­ N

Số trẻ phát âm đúng 2 phụ 
âm L ­ N
2.  Về phía giáo viên:

­ Nâng cao được kỹ năng phát âm chuẩn.
­ Sưu tầm được nhiều bài thơ, bài hát, câu truyện hay có tác dụng luyện 
phát âm đưa vào dạy trẻ.

­ Tạo được hứng thú cho trẻ khi hoạt động làm quen chữ viết.
­ Có nhiều tiết dạy làm quen chữ viết được xếp tốt.
3.  Về phía phụ huynh:
­ Phụ huynh có hiểu biết về kiến thức rèn phát âm cho trẻ.
­ Đã kết hợp với giáo viên cùng  thực hiện tốt việc rèn phát cho trẻ.
­ Thường xun quan tâm đến chất lượng phát triển ngơn ngữ, và hoạt 
động làm quen chữ viết.
KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. KẾT LUẬN
17/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
Việc nâng cao chất lượng làm quen chữ viết cho trẻ mẫu giáo lớn 5­6 tuổi  
giữ vai trị hết sức quan trọng và cần thiết. Vì đối với trẻ ở lứa tuổi này chữ viết  
là mơn   học giúp trẻ  phát triển tồn diện nhất. Do đó để  giúp trẻ  hình thành, 
củng cố, phát triển khả  năng ngơn ngữ  cũng như  kỹ  năng phát âm đạt kết quả 
cao mỗi giáo viên chúng ta cần:
­ Thường xun nghiên cứu kỹ các tài liệu, khơng ngừng học hỏi để nâng 
cao trình độ chun mơn, kỹ năng sư phạm.
­ Cần cố gắng trao đổi, học hỏi thêm kinh nghiệm của đồng nghiệp cũng 
như  của người đi trước và khơng ngừng luyện tập các hoạt động làm quen chữ 
viết.
­ Phải cẩn trọng, nhạy bén, sáng tạo trong việc gợi ý, hướng dẫn và áp  
dụng các biện pháp hữu hiệu vào mơn học và các hoạt động 
­ Lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng, biết sửa chữa khuyết điểm và phát  
huy ưu điểm của bản thân. Bản thân cũng tự rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động 
để giúp trẻ phát triển tốt hơn.
­ Lồng ghép, tích hợp các nội dung giáo dục.
­ Khảo sát trẻ  tại nhóm lớp mình phụ  trách, thường xun gần gũi, quan  

tâm để nắm được đặc điểm tâm lý của từng trẻ từ đó tìm ra các biện pháp dạy 
học phù hợp. 
­ Giáo viên cần gần gũi để phát hiện sự sáng tạo của trẻ, khen ngợi, động 
viên sửa sai kịp thời và tạo mơi trường học tốt cho trẻ.
­ Đồng thời thực hiện tốt cơng tác tun truyền với phụ huynh.
2. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
  
Từ  những kết quả  trên tơi rút ra một số  bài học kinh nghiệm nhằm nâng  
cao chất lượng, kỹ năng phát âm chữ cái L ­ N như sau:  
­   Tích cực xây dựng mơi trường làm quen chữ  viết cho trẻ.  ­ Giáo viên 
ln có ý thức tự rèn luyện, thường xun tham khảo các tài liệu chun sâu, các 
giáo trình “ngơn  ngữ tiếng Việt” ln chú trọng tới lời nói khi giao tiếp với trẻ, 
với mọi người, ở mọi lúc mọi nơi.
­ Giáo viên phải gần gũi với trẻ, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của 
trẻ, quan tâm chú trọng tới lời nói, phát âm của trẻ trong hoạt động chung để kịp 
thời uốn nắn, sửa sai cho trẻ.
18/19


Một số biện pháp rèn phát âm chữ “L – N” cho trẻ 5 – 6 tuổi
­ Tích cực rèn luyện, sửa sai phát âm cho trẻ  trong các hoạt động khác  
cũng như khi trẻ giao tiếp với bạn, với cơ và với mọi người ở mọi lúc, mọi nơi. 
­ Thường xun khích lệ trẻ tự phát hiện và sửa lỗi phát âm cho nhau, giúp 
trẻ dễ nhớ.
­  Cần phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong việc rèn luyện 
cách phát âm cho trẻ  và sự  hỗ trợ về  cơ sở  vật chất theo u cầu của lớp, của 
nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện đạt kết quả tốt.
3. KHUYẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
3.1. Đối với phịng giáo dục
­ Thường xun mở các lớp tập huấn chun đề về “Làm quen chữ viết”,

mở các lớp bồi dưỡng phát triển ngơn ngữ, kỹ năng phát âm chuẩn.
­ Xây dựng các tiết kiến tập để  giáo viên chúng tơi được học hỏi kinh  
nghiệm của chị em đồng nghiệp nhằm nâng cao trình độ chun mơn.
­ Cung cấp tài liệu về  vấn đề  đổi mới phương pháp dạy học cho giáo 
viên.
3.2. Đối với nhà trường
­ Tổ  chức các hội thi giáo viên dạy giỏi về  chun đề  “Làm quen chữ 
viết”
­ Tổ chức và tạo điều kiện cho giáo viên được kiến tập các tiết dạy mẫu,  
các buổi thảo luận, trao đổi về  các biện pháp tổ  chức hoạt động làm quen chữ 
viết cho trẻ.
3.3. Đối với các bậc phụ huynh 
­ Thường xun phối kết hợp chặt chẽ  với nhà trường, giáo viên chủ 
nhiệm trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ để mang lại kết quả cao nhất.
          Trên đây là “Một số biện pháp rèn phát âm chữ L ­ N cho trẻ mẫu giáo  
lớn 5­6 tuổi"  mà tơi đã áp dụng tại nhóm lớp mình phụ  trách và đã mang lại  
những kết quả  ban đầu. Tơi rất mong được sự  góp ý xây dựng của cấp trên và  
q bạn đọc để bản sáng kiến được hồn thiện hơn, giúp tơi ngày càng có nhiều 
kinh nghiệm dạy dỗ các cháu tốt hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!

19/19