Đề thi thử hsg (lần 2) sử 10

TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU
──────────

KỲ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LẦN 2 NĂM HỌC 2020-2021
ĐỀ THI MÔN: LỊCH SỬ 10
Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian phát đề
────────────

Câu 1. (4,0 điểm)
a. Làm rõ sự khác biệt giữa các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây về: điều
kiện tự nhiên, thời gian ra đời, nền tảng kinh tế, thể chế chính trị.
b. Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của nền văn hóa các quốc gia cổ đại phương
Tây?
Câu 2. (3,0 điểm)
Nêu những thành tựu về tư tưởng, tôn giáo của Trung Quốc và Ấn Độ thời kỳ phong
kiến? Những thành tựu này ảnh hưởng như thế nào đến văn hố Việt Nam?
Câu 3. (3,0 điểm)
Trình bày hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa lịch sử của phong trào Văn hóa Phục hưng.
Câu 4. (4,0 điểm)
a. Nêu những đóng góp của Khúc Thừa Dụ và Ngơ Quyền trong cuộc đấu tranh giành
độc lập thời Bắc thuộc.
b. Tại sao trong thời Bắc thuộc ta mất nước nhưng không mất dân tộc?
Câu 5. (4,0 điểm)
a. Nhà nước phong kiến Việt Nam đã có những chính sách nào để phát triển kinh tế
nông nghiệp trong các thế kỉ X-XV? Nêu tác dụng của sự phát triển kinh tế nông nghiệp đối
với nước ta ở giai đoạn này.
b. Nhận xét về chủ trương dồn điền đổi thửa trong nông nghiệp ở nước ta hiện nay.
Câu 6. (2,0 điểm)
Trong các thế kỉ X-XV, nhân dâ ta đã có những cuộc kháng chiến và khởi nghĩa chống
ngoại xâm nào giành được thắng lợi? Nguyên nhân nào đã đưa tới thắng lợi của các cuộc đấu
tranh này?

-----Hết----Thí sinh khơng sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm.


TRƯỜNG THPT ĐỒNG
ĐẬU
────────────

KỲ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LẦN 2 NĂM HỌC 20202021
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: LỊCH SỬ 10
(Gồm 03 trang)
--------------Câu
Nội dung
Điểm
1
a. Làm rõ sự khác biệt giữa các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây
2,0
về: điều kiện tự nhiên, thời gian ra đời, nền tảng kinh tế, thể chế chính trị.
- Điều kiện tự nhiên
+ Các quốc gia cổ đại phương Đông xuất hiện trên lưu vực các con sơng lớn… có
0,5
nhiều điều kiện thuận lợi cho cuộc sống của con người…
+ Các quốc gia cổ đại phương Tây xuất hiện trên bờ Bắc Địa Trung Hải, gồm bán
đảo và nhiều đảo nhỏ, phần lớn lãnh thổ là núi và cao nguyên… có những khó
khăn nhất định cho cuộc sống của con người…
- Thời gian xuất hiện
+ Các quốc gia cổ đại phương Đông xuất hiện sớm, khoảng thiên niên kỉ IV - III
0,5
TCN.
+ Các quốc gia cổ đại phương Tây xuất hiện muộn hơn, khoảng đầu thiên niên kỉ I
TCN.

- Nền tảng kinh tế
+ Nền tảng kinh tế của các quốc gia cổ đại phương Đông là nông nghiệp thủy lợi.
0,5
+ Nền tảng kinh tế của các quốc gia cổ đại phương Tây là thủ công nghiệp, thương
nghiệp.
- Thể chế chính trị
+ Thể chế chính trị của các quốc gia cổ đại phương Đông là chuyên chế cổ đại…
0,5
+ Thể chế chính trị của các quốc gia cổ đại phương Tây là dân chủ chủ nô…
b. Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của nền văn hóa các quốc gia cổ đại
2,0
phương Tây?
- Do thời gian ra đời: Hi Lạp và Rô Ma ra đời muộn hơn các quốc gia cổ đại
0,5
phương Đông nên đã kế thừa và phát huy những thành tựu văn hóa cổ đại phương
Đơng.
- Do vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên: Hi Lạp và Rơ Ma ở vị trí cầu nối, giao lưu
0,5
giữa các vùng. Sự tiếp xúc với biển mở ra cho cư dân Địa Trung Hải những nhận
thức mới.
- Việc sử dụng công cụ bằng sắt đã nâng họ lên một trình độ cao hơn về sản xuất
0,5
và bn bán.
- Thể chế dân chủ, vai trị của tầng lớp trí thức trong xã hội.
0,5
2
Nêu những thành tựu về tư tưởng, tôn giáo của Trung Quốc và Ấn Độ thời kỳ
3,0
phong kiến? Những thành tựu này ảnh hưởng như thế nào đến văn hoá Việt
Nam.

a. Những thành tựu về tư tưởng, tôn giáo của Trung Quốc và Ấn Độ thời kỳ phong
kiến.
- Trung Quốc.
0,5
+ Nho giáo giữ vai trò quan trọng. Người khởi xướng là Khổng Tử. Nho giáo trở
thành cơ sở lí luận và tư tưởng của chế độ phong kiến Trung Quốc.
+ Phật giáo ở Trung Quốc được thịnh hành, nhất là vào thời nhà Đường, các nhà sư 0,5
Huyền Trang, Nghĩa Tĩnh đã tìm đường sang Ấn Độ để tìm hiểu giáo lí của đạo


3

4

Phật.
- Ấn Độ.
+ Đạo Phật xuất hiện ở Ấn Độ và được truyền bá rộng khắp dưới thời vua A-sô-ca,
tiếp tục dưới triều Gúp-ta, Hậu Gúp-ta, Hác-sa. Đạo Hin-Đu (Ấn Độ giáo) ra đời
và phát triển. Đây là tôn giáo bắt nguồn từ tín ngưỡng cổ xưa của người Ấn. Xã
hội Ấn Độ tôn thờ rất nhiều thần thánh, mà chủ yếu 4 thần...
+ Đạo Hồi được du nhập vào Ấn Độ ở thế kỉ XIII và từ đó văn hóa Hồi giáo được
phát triển, tạo nên một Ấn Độ với nền văn hoá phong phú và đa dạng.
b. Ảnh hưởng đến Việt Nam.
- Đạo Phật của người Ấn Độ sớm ảnh hưởng đến Việt Nam, thời kỳ nhà Lý, nhà
Trần Đạo Phật được truyền bá rộng rãi. Các triều đại phong kiến đã tiếp thu có
chọn lọc phù hợp với văn hoá người Việt: Chùa chiền xây dựng nhiều nơi: Diên
Hựu, Tháp Báo Thiên...
- Nho giáo của Trung Quốc sớm ảnh hưởng đến Việt Nam, đặc biệt thời kỳ nhà Lê,
Nho giáo giữ vị trí độc tơn…
Trình bày hồn cảnh ra đời và ý nghĩa lịch sử của phong trào Văn hóa Phục

hưng.
a. Hồn cảnh ra đời
- Bước vào giai đoạn hậu kì trung đại, giai cấp tư sản mới ra đời, tuy có thế lực về kinh
tế, song lại chưa có địa vị xã hội tương ứng. Cùng với việc con người bước đầu nhận
thức được bản chất của thế giới, giai cấp tư sản đã đứng lên đấu tranh chống lại giáo lí
Kitơ lỗi thời.
- Trong khi đó, phong trào cải cách tơn giáo diễn ra mạnh mẽ, cuộc đấu tranh của nông
dân diễn ra sôi nổi đã trở thành hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống
lại quý tộc phong kiến và tăng lữ.
- Giai cấp tư sản, một mặt muốn khôi phục lại tinh hoa văn hóa xán lạn của các
quốc gia cổ đại Hi Lạp và Rô-ma, mặt khác cũng góp phần xây dựng một nền văn
hóa mới, đề cao giá trị con người, đòi quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học - kĩ
thuật. Trào lưu văn hóa này được gọi là phong trào Văn hóa Phục hưng.
b. Ý nghĩa lịch sử
- Phong trào Văn hóa Phục hưng đã lên án nghiêm khắc Giáo hội Kitô, tấn công
vào trật tự xã hội phong kiến, đề cao giá trị nhân bản và tự do cá nhân, xây dựng
thế giới quan tiến bộ.
- Văn hóa Phục hưng đã cổ vũ và mở đường cho sự phát triển cao hơn của văn hóa
châu Âu và văn hóa của lồi người.
- Đây là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng của giai
cấp tư sản chống lại giai cấp phong kiến suy tàn.
a. Nêu những đóng góp của Khúc Thừa Dụ và Ngơ Quyền trong cuộc đấu
tranh giành độc lập thời Bắc thuộc.
- Những đóng góp của Khúc Thừa Dụ trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời
Bắc thuộc
+ Năm 905, nhân cơ hội nhà Đường suy sụp, Khúc Thừa Dụ được nhân dân ủng hộ,
đánh chiếm Tống Bình (Hà Nội) giành quyền tự chủ.
+ Cuộc khởi nghĩa do Khúc Thừa Dụ lãnh đạo đã đánh dấu cuộc đấu tranh
giành độc lập của nhân dân ta suốt nghìn năm Bắc thuộc đã giành được thắng
lợi về căn bản, tạo điều kiện để đi đến thắng lợi hồn tồn vào năm 938.

- Những đóng góp của Ngơ Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập thời Bắc
thuộc
+ Năm 938, Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân làm nên chiến thắng Bạch Đằng, đánh

0,5

0,5
0,5

0,5
3,0
0,5

0,5
0,5

0,5
0,5
0,5
2,5

0,5
0,75

0,5


5

6

bại quân xâm lược Nam Hán.
+ Chiến thắng Bạch Đằng của Ngơ Quyền đã chấm dứt hồn tồn thời kì Bắc
thuộc, mở ra một thời đại mới - thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta.
b. Tại sao trong thời Bắc thuộc ta mất nước nhưng không mất dân tộc?
- Trước khi phong kiến phương Bắc đơ hộ, nước ta đã có một nền văn minh phát
triển đó là nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc.
- Trong q trình phong kiến phương Bắc đơ hộ, những khoảng thời độc lập tạm
thời là rất quý báu để những giá trị văn hóa của người Việt được duy trì, tỏa sáng.
- Trong thời Bắc thuộc, chính quyền đơ hộ phương Bắc khơng khống chế được các
làng xóm của người Việt.
a. Nhà nước phong kiến Việt Nam đã có những chính sách nào để phát triển
kinh tế nơng nghiệp trong các thế kỉ X-XV? Nêu tác dụng của sự phát triển
kinh tế nông nghiệp đối với nước ta ở giai đoạn này.
- Chính sách:
+ Khuyến khích khai hoang, mở rộng diện tích.
+ Quan tâm đến cơng tác thủy lợi.
+ Quan tâm đến việc bảo vệ sức kéo.
- Tác dụng của sự phát triển nông nghiệp.
+ Đời sống nhân dân ấm no, xã hội ổn định.
+ Tạo điều kiện cho thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển.
+ Đảm bảo cơ sở vật chất và tạo điều kiện vững chắc cho sự thắng lợi của các cuộc
kháng chiến chống xâm lược.
b. Nhận xét về chủ trương dồn điền đổi thửa trong nông nghiệp ở nước ta
hiện nay.
- Đây là chủ trương đúng đắn của Nhà nước ta.
- Khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, tạo điều kiện thuận lợi để cơ giới hóa
và ứng dụng khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất.
Trong các thế kỉ X-XV, nhân dâ ta đã có những cuộc kháng chiến và khởi
nghĩa chống ngoại xâm nào giành được thắng lợi? Nguyên nhân nào đã đưa

tới thắng lợi của các cuộc đấu tranh này?
a. Các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống ngoại xâm.
- Cuộc kháng chiến chống Tống thời tiền Lê (981).
- Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý (1075-1077).
- Các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông-Nguyên thời Trần (1258-1288).
- Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427).
b. Nguyên nhân thắng lợi.
- Nhân dân ta có truyền thống yêu nước, tinh thần đồn kết.
- Có sự lãnh đạo đúng đắn của bộ chỉ huy nghĩa quân.
------Hết------

0,75
1,5
0,5
0,5
0,5
3,0

0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
1,0
0,5
0,5
2,0

1,0

0,5
0,5