Đề xuất một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng công tác bảo trì cho các công trình thủy lợi tỉnh ninh thuận áp dụng cho hồ chứa nước sông sắt

B ăGIỄOăD CăVÀă ÀOăT OăăăăăăăăăăăăăăăăB ăNỌNGăNGHI PăVÀăPTNT
TR
NGă IăH CăTH YăL I

NGUY NăNG CăQUANG

DI NăBI NăỌăNHI MăN
CăH ăH
NGă I Nă
(TH AăTHIểNăHU )ăVÀăGI IăPHỄPăB OăV ,ă
NÂNGăCAOăHI UăQU ăKHAIăTHỄC

LU NăV NăTH CăS

HÀăN Iă- 2015


B ăGIỄOăD CăVÀă ÀOăT OăăăăăăăăăăăăăăăăB ăNỌNGăNGHI PăVÀăPTNT
TR
NGă IăH CăTH YăL I

NGUY NăNG CăQUANG

DI NăBI NăỌăNHI MăN
CăH ăH
NGă I Nă
(TH AăTHIểNăHU )ăVÀăGI IăPHỄPăB OăV ,ă
NÂNGăCAOăHI UăQU ăKHAIăTHỄC

NGÀNH:ăKHOAăH CăMỌIăTR
MÃăS :ă608502

NGă

LU NăV NăTH CăS

Cánăb ăh

ngăd n:ă1.ăGS.TS.ăLêă ìnhăThƠnh
2.ăTS.ăNguy nă ính

HÀăN Iă- 2015


L IC M

N

có th hồn thành lu n v n t t nghi p này, ngoài nh ng c g ng c a
b n thân, tơi cịn nh n đ
trong tr

c s quan tâm giúp đ c a các th y cô, b n bè,

ng và các cá nhân, t p th trên đ a bàn nghiên c u.

Tôi xin g i l i c m n sâu s c t i giáo viên GS.TS Lê
T.S Nguy n

ính đư tr c ti p h

ình Thành và

ng d n tơi xây d ng lu n v n, luôn gi ng

gi i, ch d n, góp ý sâu sát m t cách t n tình.
Tơi c ng xin g i l i c m n chân thành nh t đ n các th y, các cô thu c
Khoa Môi tr

ng tr

ng

i h c Th y L i, các th y cô là nh ng ng

truy n th cho tôi nh ng ki n th c, ý t
t p t i tr

ng trong su t q trình tơi đ

i đư
ch c

ng, t o m i đi u ki n t t nh t đ tơi có th hồn thành lu n v n t t

nghi p này.
Trong th i gian kh o sát th c đ a, tôi xin c m n các cán b Nhà máy
th y đi n H

ng

i n - Công ty c ph n đ u t HD đư ng h , t o đi u ki n

cho vi c thu th p tài li u.
M t l n n a tôi c m n t t c nh ng th y cô, b n bè, t p th , ban ngành
vì nh ng giúp đ quý báu trong su t th i gian qua, tôi s luôn ghi nh .
Vì nh ng kinh nghi m và ki n th c c a b n thân còn h n ch , lu n v n
đ

c hoàn thành trong th i gian có h n nên khơng tránh kh i nh ng thi u sót.

Tơi mong s nh n đ

c nh ng ý ki n đóng góp c a các th y cơ cùng tồn th

các b n đ c đ lu n v n t t nghi p này đ

c hoàn thi n h n n a.

Hà N i, ngày

tháng

n m 2015

H c viên

Nguy năNg căQuang


L IăCAMă OAN

Tên tôi là

: Nguy n Ng c Quang

Mƣăs h c viên : 138440301023
L p

: 21KHMT21

Chuyên ngành : Khoa h c Mơi tr
Mƣăs

: 608502

Khóaăh c

: K21 (2013 - 2015)

ng

Tơi xin cam đoan các n i dung nghiên c u c a lu n v n đ
th c hi n d

is h

c chính tơi

ng d n c a GS.TS Lê ình Thành và T.S Nguy n ính

v i đ tài nghiên c u “Di n bi n ô nhi m n

ch H

ng i n (Th a Thiên

Hu ) và gi i pháp b o v , nâng cao hi u qu khai thác”.
ây là đ tài nghiên c u m i, không trùng l p v i các đ tài lu n v n
nào tr

c đây, do đó khơng có s sao chép c a b t kì lu n v n nào. N i dung

c a lu n v n đ

c th hi n theo đúng quy đ nh, các ngu n tài li u, t li u

nghiên c u và s d ng trong lu n v n đ u đ

c trích d n ngu n.

N u x y ra v n đ gì v i nơi dung lu n v n này, tơi xin ch u hồn toàn
trách nhi m theo quy đ nh./.
NG

IăVI TăCAMă OAN

Nguy năNg căQuang


i

M CăL C
M C L C ......................................................................................................... i
DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T ................................................... iv
DANH M C B NG ........................................................................................ v
DANH M C HÌNH ........................................................................................ vi
M

U .......................................................................................................... 1
1.

Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi.................................................................. 1

2.

M cătiêuăc aăđ ătƠi. ......................................................................... 3
iăt

3.

ngăvƠăph măviănghiênăc u:................................................. 3

3.1.

i t ng nhiên c u .............................................................................. 3

3.2.

Ph m vi nghiên c u ............................................................................... 3
Cáchăti păc năvƠăph

4.

ngăphápănghiênăc u: ................................. 3

4.1.

Cách ti p c n .......................................................................................... 3

4.2.

Ph ng pháp nghiên c u ....................................................................... 3

CH

NG 1 T NG QUAN V

CH A VÀ V Nă
1.1.

CH TăL

Iă T
NGăN

NG NGHIÊN C U - H
C .............................................. 6

T ngăquanăv ăcácăh ăch aăvƠăCLNătrênăth ăgi iăvƠăVi tăNam ... 6

1.1.1.

Ch t l ng n c và các v n đ môi tr ng c a h ch a trên th gi i .6

1.1.2.

B o v , qu n lý các h ch a Vi t Nam và Th a Thiên Hu ........... 8

1.1.2.1. Tình hình CLN

m t s h ch a đi n hình Vi t nam .......... 8

1.1.2.2. Các nghiên c u đư có v CLN các h ch a Vi t nam ........... 9
1.1.2.3. Nh ng bi n pháp đ xu t đ qu n lỦ CLN h ..................... 11
1.1.3.
1.2.

Nh ng v n đ quan tâm và t n t i v CLN h ch a Vi t Nam.....11

Th aăThiênăHu ăvƠăcácăh ăch aătrênăl uăv căsôngăH

ng ...... 12

1.2.1.

Các đi u ki n kinh t , xư h i Th a Thiên Hu ..................................12

1.2.2.

K ho ch phát tri n kinh t c a khu v c ............................................12

1.2.3.

Tình hình chung v CLN các h trên LVS H ng ...........................14

1.2.4.

Hi n tr ng phát tri n kinh t xã h i trên l u v c h H ng i n ....15


ii

1.3.

ngă i n .............................................. 20

1.3.1.

i u ki n t nhiên h H ng i n và h t ng c s ........................20

1.3.2.

Các thông s k thu t h H ng i n ...............................................25

1.3.3.

Ch c n ng, nhi m v h H ng i n................................................26

1.4.

M t s v n đ liên quan đ n qu n lý vƠ BVMT h H

ng i n .....27

1.4.1.

T ch c qu n lý khai thác, v n hành ..................................................27

1.4.2.

V n đ b o v môi tr ng l u v c và h ch a H ng i n............27

CH
L

Gi iăthi uăv ăh ăch aăH

NGă 2
NGăN

2.1.

ỄNHă GIỄă HI N TR NG VÀ DI N BI N CH T
CH

H

Hi n tr ng môi tr

NGă I N .......................................................... 28

ng vƠ v n đ qu n lý khai thác ngu n n

c .......28

2.1.1.

C c u t ch c và nhân l c .................................................................28

2.1.2.

Hi n tr ng hi u qu khai thác và qu n lý h ch a .............................29

2.1.3.

Hi n tr ng môi tr ng và CLN h ch a ............................................30

2.2.

2.1.3.1. Ngu n ô nhi m môi tr

ng n

2.1.3.2. Các v n đ ô nhi m n

c:.................................................... 31

Di năbi năCLNăh ăH

c ........................................ 30

ngă i n .................................................... 39

2.2.1.

Các ngu n tài li u s d ng cho đánh giá CLN ..................................39

2.2.2.

ánh giá di n bi n ch t l ng n c h H ng i n........................39

2.2.2.1. Di n bi n CLN theo không gian h ch a ............................ 39
2.2.2.2. Di n bi n CLN theo th i gian trong n m ............................ 47
2.2.3.
2.3.

T ng h p các k t qu đánh giá di n bi n CLN h ............................52

D ăbáoăxuăth ădi năbi năCLNăh ăH

ngă i n ........................... 52

2.3.1.

C s khoa h c và th c ti n - ph ng pháp lu n d báo ..................53

2.3.2.

Xu th di n bi n CLN h H ng i n ..............................................53

2.3.2.1. Tác đ ng c a phát tri n KT - XH t i CLN h H

2.3.2.2. Xu th di n bi n CLN h H
CH

NGă3

3.1.

ng i n ................................ 55

XU T GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU

LÝ, B O V CH TăL

NGăN

CH

ng i n 53

H

QU N

NGă I N ..................... 57

C ăs ăkhoaăh căvƠăth căti năđ ăxu tăgi iăpháp ........................... 57


iii

3.1.1.

Nh ng t n t i trong khai thác và qu n lý CLN h H ng i n.......57

3.1.1.1. Nh ng t n t i trong khai thác CLN h H
3.1.1.2. Nh ng t n t i trong qu n lý CLN h H

ng i n ........... 57
ng i n .............. 58

3.1.2. K ho ch chi n l c phát tri n kinh t , xã h i và b o v môi tr ng
c a đ a ph ng .....................................................................................................59
3.1.3. Nh ng yêu c u th c t trong nâng cao hi u qu qu n lý h ch a và
nh ng ti n b khoa h c công ngh trong qu n lý CLN. ...................................60
3.1.3.1. Nh ng yêu c u th c t trong nâng cao hi u qu qu n lý h ch a.....60
3.1.3.2. Nh ng ti n b khoa h c công ngh trong qu n lý CLN ...... 61
3.2.
H

Gi iă phápă nơngă caoă hi uă qu ă qu nă lỦă vƠă ki mă soátă CLNă h ă
ngă i n ................................................................................................. 62

3.2.1.

Gi i pháp t ng th ................................................................................62

3.2.1.1. M c tiêu gi i pháp ............................................................... 62
3.2.1.2. N i dung gi i pháp ............................................................... 63
3.2.2.

xu t bi n pháp c th .....................................................................66

3.2.2.1. Ch

ng trình giám sát CLN h H

ng i n ...................... 66

3.2.2.2. Bi n pháp phi cơng trình ...................................................... 67
K T LU N, KI N NGH ............................................................................ 74
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 76
PH L C ....................................................................................................... 78


iv

DANHăM CăCỄCăKụăHI UăVI TăT T
Stt Ti ngăVi t

Ti ngăAnh

1

B
tr

2

Ch t l

3

T ng ch t r n l l ng

4

Tài Nguyên và Mơi
ng
ng n

Vi tăt t
BTNMT

c

CLN

d n đi n
ng Oxy hịa tan

Total Suspended Solids

TSS

Electrical Conductivity

EC

Dissolved Oxygen

DO

Chemical Oxygen Demand

COD

5

Hàm l

6

Nhu c u Oxy hóa h c

7

Nhu c u Oxy sinh hóa sau 5
Biochemical Oxgen Demand
ngày

BOD5

8

Quy chu n Vi t Nam

QCVN

9

Báo cáo đánh giá tác đ ng
môi tr ng

10

Ch s ch t l

11

Công nghi p - ti u th công
nghi p

CN
TTCN

12

Kinh t - xư h i

KT - XH

13

M cn

14

Quy chu n k thu t qu c gia National technical regulation QCVN
v ch t l ng n c m t
on surface water quality

08: 2008

15

B o v môi tr

16

L u v c sông

ng n

c

c dâng bình th

ng

TM
Water Quality Index

ng

WQI

MNDBT

BVMT
LVS

v

DANH M C B NG
B ng 1.1. Hi n tr ng s d ng đ t t ng huy n tính đ n 31/12/2014 phân
theo lo i đ t (ha) ........................................................................................... 18
B ng 1.2. Tình hình s n xu t nông nghi p n m 2014 phân theo huy n ....... 18
B ng 1.3. S n l

ng m t s lo i nông s n trong vùng h ch a n m 2014 .. 19

B ng 1.4. S l

ng gia súc, gia c m trong vùng h ch a n m 2014 ........... 20

B ng 1.5. S n l

ng th y s n trong vùng h ch a n m 2014 ....................... 20

B ng 1.6: M ng l
B ng 1.7: L

i tr m khí t

ng - th y v n LVS B và lân c n .............. 22

ng m a tháng n m trung bình nhi u n m t i các tr m ........... 23

(1997 - 2010) ................................................................................................... 23
B ng 1.8. Các thông s k thu t c a h H

ng i n .................................... 25

B ng 2.1. K t qu phân tích m u n

ch H

ng i n đ t 1 (T3/2014) ...... 31

B ng 2.2. K t qu phân tích m u n

ch H

ng i n đ t 2 (T6/2014) ...... 32

B ng 2.3. K t qu phân tích m u n

ch H

ng i n đ t 3 (T9/2014) ...... 32

B ng 2.4. B ng quy đ nh các giá tr qi, BP i .................................................... 34
B ng 2.5.B ng quy đ nh các giá tr BPi và qi đ i v i DO% bão hòa ................... 35
B ng 2.6. B ng quy đ nh các giá tr BPi và qi đ i v i thông s pH ............... 36
B ng 2.7. B ng so sánh đánh giá CLN theo ch s WQI ................................ 37
B ng 2.8.WQI đ t 1 (T3/2014) ....................................................................... 37
B ng 2.9.WQI đ t 2 (T6/2014) ....................................................................... 37
B ng 2.10. WQI đ t 3 (T9/2014) .................................................................... 38
B ng 2.11. B ng t ng h p WQI các đ t n m 2014 ........................................ 38
B ng 2.12. S l

ng gia súc, gia c m t i l u v c h H

B ng 2.13. Nhu c u s d ng n
B ng 2.14. Nhu c u dùng n

ng i n ................ 54

c cho ch n nuôi ........................................ 54

c cho ch n nuôi t i l u v c h H

ng i n .. 54

B ng 2.15. H s phát sinh ch t ô nhi m do tr ng tr t .................................. 55


vi

DANH M C HÌNH
Hình 1.1. B n đ l u v c và h ch a H
Hình 1.2: H H

ng i n .......................................... 5

ng i n và các cơng trình h ch a l n lân c n ................ 21

Hình 1.3. S đ m ng l

i sơng ngịi LVS B ................................................ 24

Hình 1.4. S đ v trí giám sát CLN h H
Hình 2.1. Di n bi n WQI h H
Hình 2.2. Di n bi n pH h H

ng i n...................................... 33

ng i n n m 2014 ..................................... 38
ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ............ 40

Hình 2.3. Di n bi n đ đ c h H

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ...... 41

Hình 2.4. Di n bi n BOD5 h H

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ....... 42

Hình 2.5. Di n bi n COD h H

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ........ 43

Hình 2.6. Di n bi n P - PO43- h H
Hình 2.7. Di n bi n amôni h H

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 .. 45

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ....... 46

Hình 2.8. Di n bi n coliform h H

Hình 2.9. Di n bi n pH h H

ng i n t n m 2009 đ n n m 2014 ... 47

ng i n theo mùa khô và mùa m a.............. 48

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 48
Hình 2.10. Di n bi n đ đ c h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a ...... 48

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 48
Hình 2.11. Di n bi n BOD5 h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a ...... 49

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 49
Hình 2.12. Di n bi n COD h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a ....... 50

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 50
Hình 2.13. Di n bi n P - PO43- h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a .. 50

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 50
Hình 2.14. Di n bi n Amôni h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a ...... 51

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 51
Hình 2.15.Di n bi n coliform h H

ng i n theo mùa khô và mùa m a ... 52

t n m 2009 đ n n m 2014 ............................................................................. 52
Hình 3.1. S đ v trí quan tr c CLN h H

ng i n .................................... 67


1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài.
Th a Thiên Hu là t nh có nhi u ti m n ng phát tri n kinh t , xã h i tồn
di n. Trong đó LVS H

ng có tài nguyên n

c phong phú, v i ngu n th y

đi n d i dào, có C đơ Hu nên nh ng n m g n đây du l ch phát tri n m nh
m . Theo quy ho ch phát tri n t ng th KT - XH t nh Th a Thiên Hu đ n
n m 2020 đư đ

c Th t

ng Chính ph phê duy t trong đó có m c tiêu

chi n l

c là “xây d ng Th a Thiên Hu s m tr thành thành ph tr c thu c

Trung

ng đ ng th i là trung tâm đô th c p qu c gia, khu v c và qu c t ”.

ph c v nhu c u phát tri n KT - XH c a đ a ph
nh ng n m g n đây trên LVS H

ng và khu v c, trong

ng đư hình thành h th ng các cơng trình

th y l i, th y đi n khá hoàn ch nh. Trong t ng s hàng ch c cơng trình l n
nh có các h ch a th y đi n, th y l i đáng k là H

ng i n, Bình i n, T

Tr ch. Các h ch a này đư có nhi u tác đ ng t t đ i v i phát tri n kinh t , xã
h i và phòng ch ng thiên tai, b o v môi tr
Sông B n m
sông H

ng.

phía b c thành ph Hu là ph l u quan tr ng phía t ng n

ng và thu c h th ng sông H

S n đi qua các huy n A L
r i đ vào h l u sông H

i, Phong
ng

ng. Nó b t ngu n t dưy núi Tr
i n, Qu ng

i n và th xư H

ngã ba Sình. Sơng B là ngu n c p n

ng

ng Trà
c ch

y u cho sinh ho t, công nghi p, nông nghi p, nuôi tr ng th y s n,...đ a
ph

ng, song nó c ng ch u tác đ ng m nh b i các ho t đ ng đó. Sơng B có

ngu n n

c r t phong phú, nh ng phân b khơng đ u. Mùa m a th

ra tình tr ng th a n
th

ng thi u n

ngu n n
H

ng

c, gây l l t và ng p úng trên di n r ng. Mùa khô

c, gây h n hán.

kh c ph c tình tr ng này và khai thác

c phong phú c a sông B , ng
i n thu c ph

ng x y

ng H

i ta đư xây d ng h th y đi n

ng Vân, th xư H

d ng v i nhi m v gi m l vào mùa m a, c p n

ng Trà. H này đ

c xây

c mùa khô cho vùng h l u


2

sông H

ng, nh m đáp ng nhu c u n

c cho s n xu t, sinh ho t và t

ph c v phát tri n kinh t , xã h i và b o v môi tr
n nay, h H

ng

i tiêu,

ng.

i n đư đ a vào v n hành khai thác t n m 2011, h

này có vai trị r t quan tr ng đ i v i phát tri n kinh t , xã h i và b o v môi
tr

ng. M c dù đư đi vào ho t đ ng m y n m nay, đư mang l i nhi u hi u

qu trong phát đi n, c p n

c và phòng ch ng l l t, nh ng nh ng nghiên

c u, kh o sát v di n bi n CLN đ nh k c a các đ n v qu n lý h ch a
đ

c tri n khai c th . Trong khi đó nhu c u đ i v i các ngành kinh t và

l nh v c xã h i liên quan đ n môi tr
i n và h l u là r t l n vì nó nh h
H

ng i n c a đ a ph
Ch t l

ng n

ng n

c c a khu v c h ch a H

ng tr c ti p đ n s d ng n

ng

ct h

ng.

c sông B cùng v i sơng H

ng có nh h

ng tr c ti p

và r t l n đ n hai khu v c quan tr ng, th nh t là C đô Hu , di s n v n hóa
th gi i đư đ

c UNESCO công nh n t n m 1994, đây là khu v c mang

đ m nét v n hóa Vi t Nam c a th i k nhà Nguy n và hi n nay là m t trong
nh ng đi m du l ch n i ti ng c a Vi t Nam. Th hai là h th ng đ m phá
Tam Giang - C u Hai, đây là khu v c đ t ng p n

c vào lo i l n c a châu

Á, v i di n tích h n 200 km2 và tính đa d ng sinh h c phong phú, đư và
đang là n i nuôi s ng hàng v n dân c a t nh v m t v t ch t và tinh th n. H
th ng đ m phá này còn là n i đ các nhà khoa h c nghiên c u v môi
tr

ng, sinh thái đ t ng p n

b o v mơi tr

c cho m c đích phát tri n kinh t , xã h i và

ng.

Hi n nay do phát tri n h t ng c s giao thông, th y l i, n ng l

ng r t

nhanh chóng c a t nh nên nh ng tác đ ng c a vi c phát tri n đ n khu v c h
l u là r t l n. Do v y, đ có c s khoa h c và th c ti n trong quan lý, khai
thác hi u qu h ch a H

ng

i n trên quan đi m b o v môi tr

ng, c n

thi t có nghiên c u, đánh giá v di n bi n và d báo CLN c a h ch a này.


3

Vì v y đ tài “Di n bi n ơ nhi m n

ch H

ng

i n (Th a Thiên

Hu ) và gi i pháp b o v , nâng cao hi u qu khai thác” có tính c n thi t và

có Ủ ngh a khoa h c, th c ti n cao đư đ

c l a ch n và tri n khai th c hi n

nh m t đ tài lu n v n cao h c chuyên ngành Khoa h c môi tr

ng.

2. M c tiêu c a đ tài.
ánh giá đ

c hi n tr ng di n bi n CLN c a h H

ng i n qua các s

li u kh o sát, giám sát nh ng n m g n đây.
xu t m t s gi i pháp đ m b o CLN h và nâng cao hi u qu qu n lỦ
môi tr

ng chung trong quá trình khai thác h H
it

3.
it
3.2.

ng nhiên c u

ng nghiên c u: ch t l

ng n

c.

Ph m vi nghiên c u

Ph m vi nghiên c u: h ch a n
4. Cách ti p c n vƠ ph
4.1.

ng lai.

ng và ph m vi nghiên c u:
it

3.1.

ng i n t

cH

ng i n trên l u v c sông H

ng.

ng pháp nghiên c u:

Cách ti p c n

- T ng h p tài li u đư có liên quan đ n n i dung nghiên c u c a đ tài.

- Phân tích trên bi u đ và th c đ a,xác đ nh di n bi n CLN và d đoán
CLN trong t
4.2.
- Ph

Ph

ng lai.
ng pháp nghiên c u

ng pháp đi u tra, thu th p, t ng h p s li u:thu th p s li u, tài

li u có liên quan đ n CLN h H
n

ng

i n (k c các ngu n gây ô nhi m

c); các s li u v phát tri n KT - XH l u v c và lân c n. Tri n khai đi u

tra th c t khu v c nghiên c u; các s li u v qu n lỦ, v n hành h ch a
nh ng n m g n đây.


4

- Ph

ng pháp k th a:S d ng các k t qu nghiên c u đư có liên quan

đ n CLN, môi tr

ng h ch a H

ch t l

ng trong th i gian v a qua t i khu v c nghiên c u.

H

ng môi tr

ng i n, các k t qu v đánh giá di n bi n

- Ph

ng pháp th ng kê, đánh giá, d báo di n bi n CLN sông B và h

ng

i n:d a trên c s phân tích di n bi n CLN, các ngu n ô nhi m và

k ho ch phát tri n kinh t , xư h i nh m đ nh l
h H

ng i n trong t

ng đ n m c có th v CLN

ng lai ph c v qu n lỦ và b o v môi tr

ng.


5

Hình 1.1. B n đ l u v c và h ch a H

ng i n


6

CH
NG 1
T NG QUAN V
IT
NG NGHIÊN C U - H
VÀ V N
CH T L
NG N
C

CH A

1.1. T ng quan v các h ch a và CLN trên th gi i và Vi t Nam
1.1.1. Ch t l

ng n

c và các v n đ môi tr

ng c a h ch a trên th gi i

Theo th ng kê c a y ban đ p l n Th gi i (1998), nhân lo i đư xây d ng
47.655 đ p n

cl n

trên 150 n

c. N m n

Qu c 22.000 đ p, Hoa K 6.575 đ p,

n

c có nhi u đ p nh t là Trung
4.291 đ p, Nh t B n 2.675 đ p

và Tây Ban Nha 1.196 đ p. Nh ng đ p l n này đư th c s đóng vai trò quan
tr ng tr giúp ngu n n

c cho c ng đ ng và phát tri n kinh t , s n xu t l

ng

th c, cung c p đi n n ng, phòng ch ng l l t và dùng trong sinh ho t.
Do nhi u nguyên nhân khác nhau, các h ch a t nhiên c ng nh h ch a

n

c nhân t o th

ng x y ra tình tr ng ơ nhi m ngu n n

c, ch ng h n vùng

Ng ợ i h (Hoa K ) b ô nhi m n ng do các ho t đ ng s n xu t công
nghi p. Trong đó h Erie, n m c nh thành ph Cleveland, m t thành ph
công nghi p v i nhi u nhà máy, doanh nghi p s n xu t công nghi p n ng nh
s n xu t thép, gi y, hóa ch t… đây là nh ng ngành th i ra nhi u ch t gây ô
nhi m môi tr

ng, trong đó có các ch t đ c, ch t d cháy. Nh ng ch t gây ô

nhi m này đ

c các nhà máy x th ng ra h th ng c ng thoát n

c chung c a

thành ph và ra sơng Cuyahoga sau đó ch y vào h Erie (có di n tích m t
n

c là 25.700 km2, đ sâu 64m, nó ch a đ ng 484 km3 n

c). B m t sông

b bao ph b i m t l p d u nh n màu nâu c ng nh l p d u đen n ng n i

thành váng trên m t n
n

c dày kho ng 20 cm, hàm l

ng ơxy hịa tan trong

c b ng 0, h u nh khơng có lồi sinh v t nào t n t i, m c đ ô nhi m

n ng khi n dịng sơng t b c cháy. ây khơng ph i là l n duy nh t dịng sông
này b cháy, Sông Cuyahoga tr thành tâm đi m c a v n đ ô nhi m trên kh p
n

c M , chính đi u này d n t i Chính ph M đư ban hành lu t n

c s ch


7

n m 1972 và đ o Lu t này đ

c s a đ i và b sung 3 l n sau đó (n m 1977,

1987 và 2002). Lu t yêu c u các bang ph i áp d ng các tiêu chu n môi tr
n

ng

c c th , nh ng tiêu chu n này r t nghiêm ng t đ i v i CLN c a các ao,

h , sông, su i trong bang; trong đó đi m quan tr ng trong Lu t n

c s ch là

quy đ nh v gi y phép x lý ngu n ô nhi m đi m, t t c các nhà máy công
nghi p đ u ph i s d ng “công ngh hi n đ i và t t nh t”, các h th ng x lý
n

c th i đ u ph i s d ng ph

n

c

ng pháp x lý th c p. Nhìn chung, ngu n

M hi n nay đư s ch h n so v i 40 n m tr

b o v môi tr

c. Theo kh o sát c a c c

ng vào tháng 1/2014, kho ng 40 - 66% môi tr

ng n

c

các

sông, h , ao su i đ t CLN an toàn đ đ các loài cá, đ ng v t th y sinh sinh
s ng, c ng nh an toàn cho các ho t đ ng gi i trí c a con ng
v n cịn m t s v n đ v ô nhi m các ch t h u c , dinh d
pho và m t s ch t đ c h i, gây nguy hi m cho con ng
sinh (trích ngu n: T p chí Mơi tr

i. Tuy nhiên,

ng nh nit , ph t
i và đ ng v t th y

ng, s Chuyên đ ki m sốt ơ nhi m n

c

t i Vi t Nam - C h i và thách th c).
Châu Phi, m t s h có l
mêtan) tích t d
c dân s ng

i đáy h . N u l

ng khí đ c kh ng l (carbon dioxide và
ng khí này thốt ra s gây nguy hi m cho

khu v c. M t s h k trên là: h Nyos n m

phía tây b c

Cameroon, h Monoun n m trong vùng núi l a Oku t i Cameroon, h Kivu
Rwanda.
Israel qu c gia khan hi m tài ngun n
phân b khơng đ u: phía B c l
kho ng 50mm/n m. Ngu n n

cv il

ng m a r t th p l i

ng m a kho ng 800mm/n m, phía Nam ch
c m t t nhiên c a qu c gia này ch y u đ

cung c p b i sông Jordan và bi n h Galilee. Trong khi đó l
n

c

ng b c h i

c t nhiên l i r t l n kho ng 1900 - 2600mm/n m. Chính vì v y Chính

ph Israel đư áp d ng nhi u bi n pháp s d ng ti t ki m và c i thi n ngu n
cung c p n

c ng t d a vào s phát tri n khoa h c k thu t. M t trong s gi i


8

pháp đó là xây d ng h th ng d n và ch a n
Israel b t đ u v n hành đ p ng n n
Galilee vào h th ng d n n

c trên toàn qu c, n m 1964

c, chuy n h

c qu c gia đ d n n

ng dòng ch y t bi n h
c xu ng vùng khơ h n

phía Nam. Chính ph đ u t phát tri n các nhà máy l c n
t công nghi p và sinh ho t đ

c th i. N

c thu gom vào h th ng x lỦ t p trung, sau

đó đ

c phân lo i ph c v tiêu dùng s n xu t. T l n

d ng

Israel lên t i 75%. Cho t i nay t m t qu c gia thi u 45% n

Israel đư có đ n

c th i

c th i đ

c tái s

c dùng và d tr . (trích ngu n: T p chí Khoa h c

c ng t
ih c

qu c gia Hà N i, T p 30, S 1 (2014) 72 - 77)
Singapore là qu c gia có ngu n n
thành viên c a hi p h i các n
hi p

c nh p kh u n

tri u lít/ngày. Tr

c ng t t nhiên ít nh t th gi i và là

c ASEAN. N m 1961 Singapore ph i kỦ 2

c ng t ch a qua x lỦ t Malaysia v i s l

ng 155

c th c tr ng đó Chính ph Singapore xem chính sách ti t

ki m và b o v ngu n n

c ng t là qu c sách hàng đ u trong đó có vi c th c

hi n nhi u d án phát tri n ngu n n

c ng t quy l n v i quy t tâm và sáng

t o nh : ti n hành làm s ch các dịng sơng; xây d ng h th ng tích tr , thu
gom n

c ng t trên toàn qu c v i m t đ p ng n n

c sông đ ra bi n kh ng

l là h Marina r ng kho ng 10.000 ha (trích ngu n: T p chí Khoa h c

i

h c qu c gia Hà N i, T p 30, S 1 (2014) 72-77).
1.1.2. B o v , qu n lý các h ch a
1.1.2.1. Tình hình CLN
Vi t Nam là n
t p, có m ng l

Vi t Nam và Th a Thiên Hu

m t s h ch a đi n hình Vi t nam

c có khí h u nhi t đ i gió mùa, đ a hình t

ng đ i ph c

i sơng ngịi dày đ c, chính đi u này đư hình thành nên hàng

nghìn h l n nh phân b trên ba c ba mi n B c, Trung, Nam. Tr

c đây khi

quá trình đơ th hóa, cơng nghi p hóa cịn ch a phát tri n CLN sơng, h cịn
r t t t. Nh ng nh ng n m g n đây do q trình đơ th hóa và phát tri n cơng


9

nghi p, n

c th i t khu dân c t p trung, kinh doanh d ch v , ch n nuôi, s n

xu t nông nghi p, công nghi p,... ch a qua x lỦ ch y chung vào h th ng
thốt n
n

c m a sau đó x vào sơng, h đư làm suy gi m CLN

c ta.
H Núi C c thu c t nh Thái Nguyên đ

tr ng nh t mi n B c, di n tích m t n
n

c xem là h n

c ng t quan

c h r ng trên 2.500ha, dung tích ch a

c 160 tri u - 200 tri u m3. Tuy nhiên CLN và h sinh thái

đang b suy gi m, n
l

các h ch a

c trong h đư xu t hi n các y u t gây phì d

ng amoni, nitrat và ph t pho t ng s trong n

n a môi tr

ng n

c h có hi n t

ch t

đây đư và
ng (hàm

ng đ i cao). H n

ng t o phát tri n m nh gây n hoa, trong

đó ph i k đ n s hi n di n c a vi khu n lam đ c [5].
Theo h i đ p l n Vi t Nam, H th y đi n Yaly n m ch y u trên đ a bàn
t nh KonTum và m t ph n thu c đ a bàn t nh Gia Lai có di n tích m t n
h r ng trên 6.450 ha, dung tích ch a n
n

c

c 779 tri u m3 là m t trong h ch a

c r ng nh t khu v c mi n Trung và Tây Nguyên. CLN n

c h Yaly hi n

nay còn khá t t.
H D u Ti ng là h nhân t o l n nh t Vi t Nam và
n m trên đ a ph n 3 t nh là Tây Ninh, Bình Ph
m t h r ng trên 270 km2, dung tích ch a n

ơng Nam Á. H

c, Bình D

ng có di n tích

c 1580 x 106m3. CLN h D u

Ti ng đang ngày càng ô nhi m do nuôi th y s n trên m t h c th là n ng
đ NH3-N, chì (Pb) đư v

t ch tiêu cho phép, n ng đ nitrite phosphase

m c quá cao[14].
1.1.2.2. Các nghiên c u đã có v CLN các h ch a Vi t nam
Theo k t qu kh o sát c a nhi u đ tài nghiên c u, ch t l
n

c trên các LVS c a n

c ta đang có xu h

ng suy gi m.

các v n đ nói trên, các chuyên gia nghiên c u môi tr

ng n

ng ngu n
gi i quy t
c khuy n


10

ngh c n l p hành lang b o v n
t nhiên, nhân t o

c, g m h ch a th y đi n, th y l i, h

các đô th , khu dân c , h , ao l n có ch c n ng đi u

hịa, đ m, đ m phá, sông, su i, kênh, r ch là ngu n c p n
n

c; th c hi n quan tr c giám sát đánh giá ch t l

c, tr c tiêu

ng ngu n n

Bên c nh vi c xây d ng và qu n lỦ hành lang b o v ngu n n
ch t ch vi c x th i vào ngu n n
giá ch t l
n

ng ngu n n

cđ

c….

c, qu n lỦ

c thì vi c nghiên c u giám sát đánh

c đ t ra c p thi t. M t s nghiên c u trong

c g n đây có liên quan có th k ra nh sau:
- Nghiên c u đánh giá CLN h Tr An ph c v phát tri n KT - XH mi n
ông Nam B (Vi n Khoa h c Th y l i mi n Nam, 2008).
- Nghiên c u hi n tr ng ch t l

th y v n và môi tr

ng h Thác Bà (Vi n Khoa h c Khí t

ng, 2013)

- Nghiên c u đ xu t gi i pháp ng n ch n hi n t
Xuân H
tr

ng

ng, thành ph

ng t o n hoa

h

à L t(Vi n K thu t Nhi t đ i và B o v Môi

ng, 2013).
- Nghiên c u, đánh giá hi n tr ng ô nhi m môi tr

ng n

c và t o đ c

t i h Núi C c (Thái Nguyên), đ xu t các gi i pháp qu n lỦ t ng h p n
h (Vi n Công ngh Môi tr

c

ng, 2013)

- Nh ng v n đ liên quan đ n b o v CLN

t nh Th a Thiên Hu - nguy

c đe d a và các gi i pháp (Seureca, ADB, 7089-VIE, 2009), trong đó đư
khuy n cáo các nguy c đe d a đ n ch t l
đó có vi c tích n

ng ngu n n

c sơng H

c c a các h ch a đ u ngu n sông H

ng trong

ng nh h Bình

i n, T Tr ch.
- Nghiên c u di n bi n CLN h

i L i t nh V nh Phúc qua m t n m đo

đ c và thu th p d li u (TS. Nguy n Thanh Hùng và KS. Nguy n Th Thu
Huy n - phịng thí nghi m tr ng đi m qu c gia v đ ng l c h c sông bi n Vi n khoa h c Th y l i Vi t Nam).


11

1.1.2.3. Nh ng bi n pháp đ xu t đ qu n lý CLN h
Tr

c và trong th i gian xây d ng h ch a c n th c hi n nghiêm túc các

bi n pháp gi m nh tác đ ng do nghiên c u đánh giá tác đ ng môi tr

ng đ

xu t nh làm t t công tác di dân tái đ nh c và thu d n s ch s lòng h tr
khi ti n hành tích n

c

ch .

Trong q trình khai thác h ch a các bi n pháp sau đây th

ng đ

cđ

xu t nh :
- Ch

ng trình quan tr c, giám sát mơi tr

đ nh trong báo cáo đánh giá tác đ ng môi tr
-N

c th i đ

c x lỦ tri t đ tr

- Các ch t th i r n ph i đ

ng n

c h đ nh k theo quy

ng.

c khi x ra môi tr

ng.

c thu gom, phân lo i và x lỦ.

- Qu n lỦ ch t ch vi c s d ng hóa ch t b o v th c v t.
iv in

x lỦ n

c th i ch n nuôi: nh ng khu ch n nuôi t p chung c n ph i

c th i tr

c khi x ra môi tr

ng.

1.1.3. Nh ng v n đ quan tâm và t n t i v CLN h ch a
n nay, c n

c đư xây d ng h n 2100 h ch a có dung tích m i h t

0,5 tri u m3 tr lên v i t ng dung tích tr n
t

Vi t Nam

c g n 41 t m3 b o đ m n

c

i cho trên 50 v n ha đ t canh tác và phát đi n, phòng ch ng thiên tai, góp

ph n b o đ m an ninh l

ng th c và n ng l

ng cho đ t n

c. Hi n đang xây

d ng kho ng g n 240 h , t ng dung tích h n 21 t m3, công su t l p máy g n
9.000 MW và trên 500 h đư có quy ho ch s đ

c xây d ng trong vài n m

t i, t ng dung tích g n 4 t m3, cơng su t l p máy h n 4.200 MW.
Vi c buông l ng qu n lỦ

m t s h ch a đư d n đ n tình tr ng ng

i

dân t Ủ l n chi m trái phép lòng h , xây d ng cơng trình ni cá, ni gia
súc... v i quy mô l n. Vi c x ch t th i, n
ra th

c th i tr c ti p vào lòng h di n

ng xuyên và ph bi n chính đi u này đư làm cho CLN nhi u h ch a

ngày càng ô nhi m.


12

1.2. Th a Thiên Hu và các h ch a trên l u v c sông H

ng

1.2.1. Các đi u ki n kinh t , xã h i Th a Thiên Hu
T nh Th a Thiên Hu hi n có thành ph Hu là đô th lo i I, 2 th xã là
H

ng Th y và H

Vang, Phú L c, Nam

ng Trà, 6 huy n g m: Phong
ông và A L

kê 2014 là 1.135.568 ng
vùng h du LVS H

s ng

i n, Qu ng

i n, Phú

i. Dân s theo s li u Niên giám th ng

i, m t đ 225,6 ng
ng, dân s s ng

i/km2, trong đó kho ng 70%
vùng đơ th 48,3%. T l đơ th

hố t ng nhanh t 31,72% (n m 2005) t ng lên h n 51,2% (n m 2014).
C c u kinh t t nh Th a Thiên Hu đang chuy n d ch nhanh theo h

ng

cơng nghi p hóa và hi n đ i hóa. T tr ng GDP c a khu v c công nghi p xây d ng n m 2006 chi m 44,81%, đ n n m 2015 t ng lên 46,6%, khu v c
nông - lâm - ng nghi p gi m t 18,27% n m 2006 xu ng 8% n m 2015, t ng
tr

ng GDP trung bình nh ng n m g n đây đ t kho ng 7,7%. H th ng k t

c u h t ng nh giao thơng, th y l i, c p thốt n

c đư đ

c đ u t phát tri n,

đáng k nh t là h th ng các cơng trình th y l i - th y đi n l n nh h Bình
i n, H

ng

i n, đ p Th o Long đư đ a vào khai thác, h T Tr ch chu n

b hồn thành. Nhi u cơng trình đê đi u, tr m b m, kênh tiêu thoát n
đ u t nâng c p, h th ng c p n

cđ

c

c s ch đư ph h u h t các vùng đô th , hi n

đang m r ng v các vùng nông thôn vùng sâu, vùng xa.
1.2.2. K ho ch phát tri n kinh t c a khu v c
Qui ho ch phát tri n kinh t - xư h i đ n n m 2020:
(1) Qui ho ch t ng th phát tri n KT - XH đ n n m 2020: m c tiêu m c
t ng tr

ng kinh t bình quân hàng n m th i k 2011 - 2020 đ t 12 - 13%,

m c GDP/ng

i đ n n m 2020 đ t trên 4.000 USD/ng

i theo giá th c t ;

chuy n d ch c c u kinh t đ n n m 2015 theo t tr ng: d ch v 45,4%, công
nghi p - xây d ng 46,6% và nông - lâm - ng nghi p 8,0%; đ n n m 2020 t


13

tr ng là 47,4%; 47,3% và 5,3%. Quy mô dân s tồn t nh vào n m 2020 là
1.356,6 nghìn ng

i, dân s thành th kho ng 949,6 nghìn ng

dân s , t l h nghèo d
60% vào n m 2020.

i, chi m 70%

i 3% vào n m 2020, t l che ph r ng đ t trên

nh h

ng l y phát tri n công nghi p, du l ch làm h t

nhân c a phát tri n kinh t , đ a du l ch tr thành ngành kinh t m i nh n c a
T nh, phát tri n các ngành s n xu t ch l c: cơng nghi p c khí, ch t o và
l p ráp đi n t , công nghi p công ngh cao. Chuy n d ch c c u kinh t nông
nghi p, nông thôn theo h

ng phát tri n n n nông nghi p sinh thái s ch v i

công ngh cao và công ngh sinh h c, phát tri n vùng kinh t Tam Giang C u Hai, g n phát tri n nông - lâm - ng nghi p v i b o v tài nguyên đ t,
r ng và bi n, gi v ng môi tr

ng và cân b ng sinh thái.

(2) V phát tri n đô th : Tồn t nh hi n có 11 đơ th , theo qui ho ch s
phát tri n thêm 10 đơ th m i, t l đơ th hóa: n m 2015 kho ng 50% - 60%,
n m 2025 kho ng 65% - 70%, đ a t nh Th a Thiên Hu tr thành thành ph
tr c thu c Trung

ng tr

c n m 2020.

n n m 2020, Th a Thiên Hu

x ng t m là trung tâm đô th c p qu c gia, khu v c và qu c t , m t trong
nh ng trung tâm kinh t , v n hóa, khoa h c - cơng ngh , y t , giáo d c đào
t ol nc ac n

c, khu v c

ông Nam Á và qu c t .

n sau 2025 đô th

Th a Thiên Hu tr thành “đô th sinh thái c nh quan, di s n, v n hóa và thân
thi n v i môi tr

ng”, là thành ph Festival và du l ch đ c s c h p d n trên

th gi i.
(3) Quy ho ch s d ng t ng h p ngu n n
th y l i đ n n m 2020, đ nh h
n

c bi n dâng: T ng b

c sông H

ng và Quy ho ch

ng đ n 2050 trong đi u ki n bi n đ i khí h u,

c nâng d n m c đ m b o c p n

nghi p t 75% lên 85%, c p n

c cho nông

c cho sinh ho t, công nghi p v i m c đ m

b o 90%. Ch ng l chính v t n su t P = 5,0% cho thành ph Hu v i m c


14

n

c t i Kim Long ≤ +3,71m, các l u v c khác ch ng l s m, l mu n P =

10% đ b o v s n xu t hè thu. Nâng c p, hoàn thi n các tuy n đê sông, đê
phá, m r ng kh u đ các c ng tiêu ra đ m phá, n o vét các tr c tiêu chính,
các kênh tiêu n i đ ng, xây d ng, nâng c p các tr m b m tiêu,...
(4) Qui ho ch phát tri n th y đi n trên LVS H
i n (44MW) v n hành n m 2009, th y đi n H

ng có th y đi n Bình

ng

i n (81MW) v n hành

n m 2011, th y đi n T Tr ch (21MW) d ki n v n hành n m 2015. Các d

án th y đi n nh trong qui ho ch g m: Th

ng Nh t, Th

ng L , A Rồng,

Rào Tr ng, dung tích h ch a bé, t 0,1 - 25 tri u m3.
(5) Qui ho ch s d ng đ t đ n n m 2020: T ng di n tích đ t t nhiên
c a t nh n m 2020 là 503.321 ha, trong đó đ t nông nghi p kho ng 385.552
ha, chi m 76,6% di n tích đ t tồn t nh; trong đó di n tích đ t r ng các lo i
(phòng h , đ c d ng, s n xu t) là 329.176 ha, so v i hi n tr ng n m 2010
t ng 11.842 ha (t ng 2,48%). Trong th i k 2011-2020 s chuy n đ i 17.497
ha đ t nông nghi p sang đ t phi nông nghi p, 21.531 ha đ t ch a s d ng s
đ

c đ a vào s d ng cho nông nghi p 19.856 ha (ch y u là tr ng r ng) và

1.675 ha cho k t c u h t ng, đơ th .
1.2.3. Tình hình chung v CLN các h trên LVS H
Vi c làm v sinh lịng h th y đi n Bình

ng

i n tr

c khi tích n

cđ

c

đánh giá là ch a đ t yêu c u. Nghiên c u c a T v n ADB trong d án c p
n

c Th a Thiên Hu n m 2009 cho th y th c v t ch t n i lên t h u h t

ph m vi h Bình

i n và hi n t

quan tr c c a Cơng ty c p thốt n

ng phú d

c Th a Thiên Hu cho th y, hàm l

các kim lo i nh s t, m ng gan trong n
i n t ng lên. Tuy hàm l

ng phát tri n r t m nh. K t qu

c sông H

ng đo n sau đ p Bình

ng c a các kim lo i n ng nói trên cịn n m trong

gi i h n cho phép, nh ng khi có thêm các h ch a T Tr ch, Th
H

ng

i n, A L

ng

i... đi vào v n hành thì hàm l

ng Nh t,

ng này s t ng cao h n.


15

Theo k t qu nghiên c u c a Vi n Tài nguyên - Môi tr
sinh h c (

ng, CLN sông H

i h c Hu ) và Ban qu n lý d án sơng H

đang có xu h

ng và Cơng ngh

ng suy gi m, nguy c ô nhi m ngu n n

ng

c ngày càng t ng,

đ c bi t là vào các tháng mùa khơ [4].
Các cơng trình h ch a

th

ng l u còn tác đ ng đ n đa d ng sinh h c

và tài nguyên sinh v t, th hi n rõ nh t

vùng đ m phá h l u. Vi c xây

d ng nh ng cơng trình trên các dịng chính đư tác đ ng lên s bi n thiên c a
các thông s môi tr

ng n

làm t ng đ m n c a n

c. L u l

ng n

c ng t đ v đ m phá gi m,

c đ m phá, nh t là vào mùa khô. Do đó, làm t ng

các lồi có ngu n g c bi n, đ y lùi nh ng lồi có ngu n g c n

c ng t.

i

v i tài nguyên sinh v t, nh ng cơng trình trên dịng chính tác đ ng tr c ti p
hay gián ti p lên c u trúc thành ph n loài, m t đ c a th c v t th y sinh,
đ ng v t đáy, đ ng v t n i và cá. H

ng tác đ ng ch y u là làm gi m m t

đ cá th , h n ch kh n ng di c ki m m i, s di c sinh s n và giao l u
gi a các qu n th , làm gi m ngu n l i th y s n t nhiên, gây gi m n ng su t
và s n l

ng khai thác[4].

1.2.4. Hi n tr ng phát tri n kinh t xã h i trên l u v c h H

ng i n

(1) Dân s : vùng h ch a n m trên đ a ph n các huy n A L
i n và th xư H

ng Trà. Trong vùng h ch a H

ng

i, Phong

i n g m các dân

t c: ch y u dân t c Kinh, các dân t c thi u s nh Tà Tôi, C Tu, Bru - Vân
Ki u,... v i dân s ngày càng t ng. Dân s huy n A L
huy n Phong

i n đ t 92.476 ng

i và th xư H

i đ t 46.327 ng

i,

ng Trà đ t 115.268 ng

i.

T ng c ng dân s 2 huy n và 1 th xư trên là: 254.071 ng

i chi m 22% dân

s toàn t nh. M t đ dân s phân b không đ u. M t đ dân c th p nh t
huy n A L
ng

i (37,8 ng

i/km2) [3].

i/km2) và cao nh t t i th xư H

ng Trà (222,3