Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn huyện phù mỹ, tỉnh bình định

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
----------

LỮ HÀ TÂM

ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH
CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC

HÀ NỘI, 2021
1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
----------

LỮ HÀ TÂM
ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH
CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH

Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã số: 8850103.01

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Mẫn Quang Huy
XÁC NHẬN HỌC VIÊN ĐÃ CHỈNH SỬA THEO GÓP Ý CỦA HỘI ĐỒNG

Giáo viên hướng dẫn

Chủ tịch hội đồng chấm luận văn
thạc sĩ khoa học

PGS.TS. Mẫn Quang Huy

PGS.TS. Phạm Quang Tuấn

HÀ NỘI, 2021


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa từng
dùng để bảo vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tơi xin cam đoan rằng các thơng tin trích dẫn trong luận văn này đều được
chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày tháng

năm 2021

Tác giả luận văn

Lữ Hà Tâm

i

LỜI CẢM ƠN

Để hồn thành khóa học này, ngồi sự nỗ lực của bản thân tơi cịn được sự
chỉ bảo tận tình của các thầy cơ trong khoa Địa lý trong suốt 2 năm qua. Tôi xin
chân thành cảm ơn sự quan tâm của các thầy, các cô đã tạo mọi điều kiện cho tôi
được nghiên cứu, học tập một cách hiệu quả nhất. Đặc biệt tôi xin cảm ơn PGS.TS
Mẫn Quang Huy đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài
luận văn.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, cơ quan đã ln ủng hộ,
động viên tơi trong q trình học tập cũng như trong cơng việc.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến UBND huyện Phù Mỹ, phòng Tài
nguyên và Môi trường huyện Phù Mỹ đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian
thực hiện đề tài.
Trong q trình nghiên cứu, thực hiện đề tài, tơi cịn gặp nhiều khó khăn, do
cơng việc và thời gian có hạn, vì vậy khơng tránh khỏi những thiếu sót, mong các
thầy cơ thơng cảm và góp ý để cơng việc học tập nghiên cứu sau này hoàn thiện
hơn.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng
Học viên

Lữ Hà Tâm

ii

năm 2021


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................10

1. Tính cấp thiết của đề tài……................................................................................10
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu….................................................................…11
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………….11
2.2. Phạm vi nghiên cứu…………………………………………………….……11
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………….…11
3.1. Mục tiêu nghiên cứu…………………….…………………………………...11
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu………………………………………………………..12
4. Cơ sở tài liệu để thực hiện nghiên cứu…………………………………………..12
5. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………...13
6. Kết cấu của Luận văn……………………………………………………………15
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU………………………....16
1.1. Cơ sở lý luận về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất………………………………………………………………………………16
1.1.1. Nhu cầu thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong quá trình cơng
nghiệp hóa, đơ thị hóa……………………………………………………………...16
1.1.2. Khái niệm và u cầu của công tác thu hồi đất, BTHT & TĐC…………17
1.1.3. Nguyên tắc, vai trò của thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư……..21
1.1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến cơng tác thu hồi đất, BTHT&TĐC……..23
1.1.5. Tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác thu hồi đất, BTHT&TĐC………….26
1.2. Cơ sở pháp lý về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo
pháp luật đất đai hiện hành………………………………………………………...27
1.2.1. Luật đất đai 2013 và các Nghị định, Thông tư…………………………...27
1.2.2. Các văn bản hướng dẫn của UBND tỉnh Bình Định……………………..33
1.3.1. Kinh nghiệm về bồi thường khi thu hồi đất của một số nước trên thế
giới…………………………………………………………………………………..34
1.3.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam……………………………….39
iii


Chương 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ,

TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT CỦA MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH……………………………….42
2.1. Giới thiệu chung về huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định………………………….42
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển………………………………………….42
2.1.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội………………………………………..44
2.1.3. Đánh giá thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ảnh hưởng đến cơng tác BTHT & TĐC……..…...51
2.2. Tình hình sử dụng đất trên địa bàn huyện Phù Mỹ……………………………53
2.2.1. Hiện trạng sử dụng đất ở huyện Phù Mỹ ………………………………..53
2.2.2. Công tác thu hồi đất giai đoạn 2015 – 2019……………………………..58
2.2.3. Trình tự thủ tục thực hiện công tác bồi thường, GPMB tại một số dự án
trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định …………………………………… ..61
2.3. Đánh giá thực trạng cơng tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất của một số dự án trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định…..…62
2.3.1. Đánh giá hiệu quả công tác quy hoạch sử dụng đất và thực hiện một số dự
án trên địa bàn……………………………………………………………………..62
2.3.2. Tổ chức và cơ cấu hoạt động của Phịng Tài ngun và Mơi trường, Trung
tâm phát triển quỹ đất huyện Phù Mỹ có liên quan đến công tác BTHT & TĐC….67
2.3.3. Đánh giá thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án
Đường Thanh Niên nối dài (thị trấn Phù Mỹ) đi xã Mỹ Quang (Dự án 1)………..72
2.3.4. Đánh giá thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án
Cụm công nghiệp An Lương (Dự án 2)……………………………………………81
2.3.5. Đánh giá thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Dự án
Khu dân cư xã Mỹ Hiệp (Dự án 3)………………………………………………...90
2.3.6. Đánh giá chung về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của một số dự
án trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định…………………………………..98

iv

Chương 3. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BTHT & TĐC KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH………………………103
3.1. Quan điểm và ngun tắc của cơngtác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất thực hiện dự án trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định….103
3.1.1. Quan điểm về cơng tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư…………………103
3.1.2. Nguyên tắc trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư……………………….104
3.2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định………………………………..105
3.2.1. Hồn thiện hệ thống các văn bản pháp lý………………………………105
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện xác định giá đất, BTHT khi Nhà nước THĐ…….105
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................110
1.Kết luận…............................................................................................................110
2. Kiến nghị.............................................................................................................111
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................115
PHỤ LỤC................................................................................................................116

v


DANH MỤC BẢNG, HÌNH ẢNH
Bảng 2.1: Tổng hợp diện tích, năng suất, sản lượng lúa qua các năm......................47
Bảng 2.2: Tổng hợp diện tích, sản lượng rau, đậu qua các năm...............................48
Bảng 2.3: Giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn.................................................49
Bảng 2.4: Hiện trạng dân số, lao động năm 2015 – 2018.........................................51
Bảng 2.5: Hiện trạng sử dụng đất năm 2020 so với năm 2015.................................54
Bảng 2.6. Danh mục cơng trình thu hồi đất giai đoạn 2015 – 2019….....................60
Bảng 2.7: Tổng hợp trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và độ tuổi….........................70
Bảng 2.8: Tổng hợp trình độ chun mơn, nghiệp vụ và độ tuổi….........................71
Bảng 2.9: Diện tích đất thu hồi tại Dự án 1…..........................................................75

Bảng 2.10: Tổng hợp thông tin về đất đai và tài sản trên đất tại Dự án 1.................75
Bảng 2.11: Tổng hợp đơn giá bồi thường về đất tại Dự án 1…................................76
Bảng 2.12: Tổng hợp kinh phí BTHT thiệt hại về tài sản trên đất Dự án 1….........78
Bảng 2.13: Các chính sách hỗ trợ tại Dự án 1….......................................................80
Bảng 2.14: Ý kiến đánh giá của người dân về chính sách BTHT tại Dự án 1…..…80
Bảng 2.15: Diện tích đất thu hồi tại Dự án 2………………………………………85
Bảng 2.16: Tổng hợp thông tin về đất đai và tài sản trên đất Dự án 2......................85
Bảng 2.17: Tổng hợp đơn giá bồi thường về đất tại Dự án 2………………………86
Bảng 2.18: Tổng hợp kinh phí BTHT thiệt hại về tài sản trên đất Dự án 2………..87
Bảng 2.19: Các chính sách hỗ trợ tại Dự án 2……………………………………...89
Bảng 2.20: Ý kiến đánh giá của người dân về chính sách BTHT tại Dự án 2……..89
Bảng 2.21: Diện tích đất thu hồi tại Dự án 3………………………………………93
Bảng 2.22: Tổng hợp thông tin về đất đai và tài sản trên đất Dự án 3…………….94
Bảng 2.23: Tổng hợp đơn giá bồi thường về đất tại Dự án 3………………………95
Bảng 2.24: Tổng hợp kinh phí BTHT thiệt hại về tài sản trên đất Dự án 3……..…96
Bảng 2.25: Các chính sách hỗ trợ tại Dự án 3……………………………………...97
Bảng 2.26: Ý kiến đánh giá của người dân về chính sách BTHT tại Dự án 3……..98
Hình 2.1. Sơ đồ vị trí của huyện Phù Mỹ ………………………………………….44

vi


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
HTTĐC

Hỗ trợ tái định cư

GPMB

Giải phóng mặt bằng

BTGPMB

Bồi thường giải phóng mặt bằng

GCNQSDĐ

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

UBND

Ủy ban nhân dân

CNH, HĐH

Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

BTHT

Bồi thường hỗ trợ

TĐC

Tái định cư

BTHT&TĐC

Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

SL

Số lượng

TL

Tỉ lệ

vii


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cơng tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất là một trong 15 nội dung
quản lý nhà nước về đất đai theo quy định tại Luật Đất đai 2013; thu hồi đất để thực
hiện các cơng trình quốc phịng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích cơng cộng, phát triển
kinh tế là một khâu quan trọng, then chốt của quá trình phát triển đất nước. Bồi
thường, giải phóng mặt bằng là điều kiện ban đầu và tiên quyết để triển khai thực hiện
các dự án. Mặc dù trong thời gian qua Nhà nước không ngừng sửa đổi, bổ sung các
quy định về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất, nhằm đảm bảo
hài hịa lợi ích giữa Nhà nước, chủ đầu tư với người có đất bị thu hồi, tuy nhiên thực tế
hiện nay việc thực hiện pháp luật về bồi thường, giải phóng mặt bằng thu hồi đất ở các
địa phương chưa được chặt chẽ và thiếu tính thống nhất, từ đó phát sinh nhiều vấn đề
bất cập; tình trạng khiếu nại, khiếu kiện, mất công bằng trong bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư xảy ra ở một số nơi, gây bất ổn về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội,
làm chậm tiến độ triển khai các dự án, ảnh hưởng lớn tới sự phát triển kinh tế của địa
phương.
Phù Mỹ là một huyện kinh tế trọng điểm của tỉnh Bình Định, trong thời gian
qua trên địa bàn huyện đã và đang triển khai nhiều dự án đầu tư phát triển kinh tế, xã
hội. Xong trong quá trình thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng một số dự án
cịn chậm do có những vướng mắc, bất cập về thủ tục thu hồi đất, về chính sách bồi

thường, hỗ trợ, về hồ sơ và quy trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Trong
khi đó, hiện nay Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định chưa ban hành bộ thủ tục hành chính
và chi tiết quy trình bồi thường, giải phóng mặt bằng thu hồi đất để thực hiện thống
nhất trên địa bàn tỉnh.
Với những bất cập trên, việc điều tra, khảo sát, phân tích, đánh giá có cơ sở
khoa học, từ đó đề xuất hồn thiện cơng tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khi thu
hồi đất trên địa bàn huyện Phù Mỹ trong thời gian tới là hết sức cần thiết. Đây là lý do

1


để tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình
Định”.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cứu:
Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại một số dự
án (3 dự án) trên địa bàn huyện Phù Mỹ.
+ Dự án Đường Thanh Niên nối dài (thị trấn Phù Mỹ) đi xã Mỹ Quang.
+ Dự án Cụm công nghiệp An Lương.
+ Dự án Khu dân cư xã Mỹ Hiệp.
2.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về khoa học: Nghiên cứu chính sách áp dụng gồm giá đất bồi thường,
chính sách HTTĐC khi thực hiện thu hồi đất tại một số dự án trên địa bàn huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định.
- Phạm vi về khơng gian: Nghiên cứu tại 3 dự án trên địa bàn huyện Phù Mỹ,
tỉnh Bình Định.
+ Dự án Đường Thanh Niên nối dài (thị trấn Phù Mỹ) đi xã Mỹ Quang.
+ Dự án Cụm công nghiệp An Lương.
+ Dự án Khu dân cư xã Mỹ Hiệp.

- Phạm vi thời gian: Giai đoạn 2014 -2019.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá được thực trạng công tác BTHT&TĐC trong thực hiện thu hồi đất
theo Luật đất đai 2013 của một số dự án tại huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Trên cơ
sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách
BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất.

2


3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu tổng quan cơ sở lý luận, các chính sách, quy định pháp lý về
BTHT&TĐC của Nhà nước ta theo Luật đất đai 2013 và các văn bản dưới luật.
- Điều tra, khảo sát thu thập tài liệu, số liệu về công tác bồi thường, GPMB, về
giá đất bồi thường của một số dự án thu hồi đất trên địa bàn huyện Phù Mỹ thực hiện
theo luật đất đai 2013.
- Đánh giá, phân tích thực trạng công tác BTHT&TĐC trong thu hồi đất tại các
dự án nghiên cứu, làm rõ những nguyên nhân, khó khăn vướng mắc.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách
BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất của huyện nói chung và thực hiện tốt công tác
BTGPMB của các Dự án trên địa bàn huyện.
4. Cơ sở tài liệu để thực hiện nghiên cứu
Tài liệu tham khảo: Bao gồm các sách, giáo trình, luận văn, cơng trình nghiên cứu
liên quan tới hướng nghiên cứu lý thuyết của đề tài bao gồm cơ sở địa chính; hệ thống
chính sách pháp luật đất đai; BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất.
Các văn bản pháp lý liên quan đến BTHT&TĐC: Luật đất đai năm 2013 và các
văn bản dưới Luật liên quan; Các Nghị định của Chính phủ, Thơng tư của các Bộ,
ngành về hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai và liên quan đến BTHT&TĐC khi nhà
nước thu hồi đất; Các văn bản quy định, hướng dẫn của UBND tỉnh Bình Định về cơng

tác thu bồi thường đất, BTHT&TĐC theo luật đất đai 2013.
Tài liệu, số liệu thu thập, điều tra thực tế tại địa phương:
- Các tài liệu, số liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, tình hình quản lý nhà
nước về đất đai; hiện trạng và biến động sử dụng đất giai đoạn 2015-2020 huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định.
- Các báo cáo của Hội đồng bồi thường, Ủy ban nhân dân huyện Phù Mỹ và
UBND các xã, thị trấn, các đơn vị có liên quan về cơng tác BTHT&TĐC của các dự án
nghiên cứu.

3


- Các hồ sơ chi tiết liên quan đến công tác bồi thường, GPMB của các dự án
nghiên cứu.
- Thu thập thông tin từ việc điều tra thực tế và phỏng vấn các hộ gia đình tại các
dự án nghiên cứu.
5. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
- Thu thập những văn bản của cơ quan Nhà nước cấp Trung ương và địa
phương về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Thu thập thông tin từ những cơng trình nghiên cứu đã được cơng bố, những
bài báo, báo cáo, tài liệu hội thảo, thu thập thông tin từ Internet qua địa chỉ các website
chính thống…để có số liệu hồn thiện cơng tác bồi thường, giải phóng mặt bằng trong
thu hồi đất.
+ Thu thập số liệu về điều kiện tự nhiên: vị trí địa lý huyện Phù Mỹ.
+ Thu thập số liệu về điều kiện kinh tế - xã hội.
+ Thu thập các số liệu về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của một số
dự án nghiên cứu tại Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Phù Mỹ.
* Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp
- Phương pháp điều tra giá đất thị trường: Điều tra giá đất thị trường tại địa bàn

nghiên cứu thông qua các giao dịch bất động sản, thông tin của cơ quan quản lý đất đai
và trực tiếp phỏng vấn người dân để có số liệu so sánh với giá đất áp dụng để lập
phương án BTHT khi Nhà nước thu hồi đất ở tại các dự án nêu trên do UBND tỉnh
Bình Định quy định.
- Phương pháp điều tra xã hội học: Sử dụng để điều tra, phỏng vấn các hộ gia
đình, cá nhân trong diện được BTHT&TĐC bằng các phiếu điều tra để thu thập các
thông tin đánh giá của người dân bị thu hồi đất về giá đất bồi thường, chính sách hỗ trợ
và TĐC tại hai dự án nghiên cứu. Đề tài đã thực hiện điều tra phỏng vấn bằng phiếu
điều tra với tổng số 116 phiếu điều tra, trong Dự án Đường Thanh Niên nối dài (thị

4


trấn Phù Mỹ) đi xã Mỹ Quang 30 phiếu, Dự án Cụm công nghiệp An Lương 38 phiếu
và Dự án Khu dân cư xã Mỹ Hiệp 48 phiếu, sau đó tổng hợp ý kiến thu được.
- Khảo sát thực địa: Tiến hành đi thực địa, quan sát thực tế nhằm kiểm tra các
thông tin thu thập về thực trạng giải phóng mặt bằng của 3 dự án trên.
* Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
Các tài liệu sau khi thu thập được tiến hành chọn lọc, chuẩn hóa để tính tốn các
chỉ tiêu phù hợp cho việc phân tích, nghiên cứu đề tài.
Sử dụng để thống kê các số liệu về giá đất bồi thường, số liệu về HTTĐC tại 3
dự án:
+ Dự án Đường Thanh Niên nối dài (thị trấn Phù Mỹ) đi xã Mỹ Quang.
+ Dự án Cụm công nghiệp An Lương.
+ Dự án Khu dân cư xã Mỹ Hiệp.
* Phương pháp so sánh
Dùng để so sánh các số liệu thu thập được, từ đó thấy được mức độ chênh lệch
giữa giá đất bồi thường với giá thị trường tại khu vực các dự án nghiên cứu. Trên cơ sở
đó Phương pháp phân tích, đánh giá tổng hợp làm rõ thực trạng công tác thu hồi đất,
BTHT&TĐC trong thu hồi đất của hai dự án nghiên cứu, từ đó đề xuất các giải pháp

có tính khoa học và phù hợp với thực tiễn, góp phần hồn thiện chính sách
BTHT&TĐC khi thu hồi đất tại các dự án.
6. Kết cấu của Luận văn
Ngoài phần mở đầu; mục lục; danh mục chữ viết tắt, danh mục tài liệu tham
khảo; luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
Chương 2: Đánh giá thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà
nước thu hồi đất của một số dự án trên địa bàn huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.

5


Chương 3: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính
sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định.

6


Chương 1
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở lý luận về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất
1.1.1. Nhu cầu thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong q trình cơng
nghiệp hóa, đơ thị hóa
Trong q trình triển khai cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhu cầu phát
triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội, phát triển công nghiệp và dịch vụ,
hiện đại hóa lực lượng quốc phịng và an ninh đòi hỏi quỹ đất khá lớn mà Nhà nước
cần thu hồi. Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đi liền với đơ thị hóa. Đơ thị hóa tương tác
chặt chẽ với chuyển dịch đất đai từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ, từ đất

nông nghiệp sang đất đô thị; đồng thời đi liền với phát triển ngành xây dựng và thị
trường bất động sản, từ đó, tạo sự tương tác với tăng trưởng GDP.
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong kinh tế thị trường là cốt lõi của đường lối
đổi mới, Nghị quyết số 26 của Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương Đảng
khóa X “về nông nghiệp, nông dân, nông thôn” nêu quan điểm “các vấn đề nông
nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với q trình đẩy mạnh
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Cơng nghiệp hóa sẽ thúc đẩy đơ thị hóa, cịn
một trong những nhiệm vụ hàng đầu của hiện đại hóa là phải hiện đại hóa hệ thống hạ
tầng quốc gia. Cơng nghiệp hóa, đơ thị hóa và hiện đại hóa, gọi tắt là “Tam Hóa”, sẽ
tác động mạnh mẽ đến “Tam Nơng”, trong đó có vấn đề thu hồi đất nơng nghiệp để
chuyển sang các mục đích phi nơng nghiệp.
Các dự án đầu tư xây dựng công nghiệp cần đất đai cho từng nhà máy hoặc cho
cụm công nghiệp và khu công nghiệp, nhưng khơng phải đất bất cứ đâu mà phải ở nơi
có vị trí thích hợp, ít nguy hại cho mơi trường chung quanh, có hệ thống hạ tầng cần
thiết về điện, nước, vệ sinh và kết nối thuận tiện với các đầu mối giao thơng, có nơi cư
trú cho lực lượng lao động. Trong ngành công nghiệp chế tạo, chế biến, đất đai đóng

7


vai trị là cơ sở khơng gian, là nền tảng, vị trí để thực hiện q trình sản xuất; trong
ngành cơng nghiệp khai khống, ngồi vai trị cơ sở khơng gian, đất đai còn là kho
cung cấp các nguyên liệu khoáng sản quý giá cho con người. Đối với một nước trong
giai đoạn đầu của thời kỳ phát triển như Việt Nam thì nhu cầu đất đai cho cơng nghiệp
rất lớn.
Trong q trình đơ thị hóa, việc tăng dân số đơ thị đều đi đơi với tăng diện tích
đất đơ thị, tức là nhiều diện tích đất nơng nghiệp và đất chưa sử dụng sẽ được chuyển
đổi thành đất đô thị, việc xây dựng các khu dân cư, các công trình cơng cộng như:
điện, đường, trường, trạm, cơng viên, trường học, các khu vui chơi, giải trí, bệnh
viện,… địi hỏi một diện tích đất đai tương đối lớn.

Do nhu cầu của cơng nghiệp hóa, đơ thị hóa, các cơng trình hạ tầng dạng tuyến
như đường bộ, đường sắt, kênh mương, đường truyền tải điện cần được phát triển
mạnh mẽ, và do đó phải sử dụng ngày càng nhiều diện tích đất, kể cả đất nông nghiệp,
các đồng ruộng, các khu sản xuất nơng nghiệp đều có nguy cơ xóa sổ, người nơng dân
có nguy cơ khơng cịn đất để canh tác, vấn đề an sinh xã hội, giải quyết việc làm cho
nơng dân đặt ra nhiều thách thức cho chính quyền địa phương.
Theo số liệu báo cáo thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm, từ năm 2015
đến nay huyện Phù Mỹ đã thu hồi đất để phục vụ cho các cơng trình phát triển kinh tế
là 542,95 ha (388 cơng trình, dự án), trung bình mỗi năm trên 100 ha (gần 78 cơng
trình, dự án).
1.1.2. Khái niệm và yêu cầu của công tác thu hồi đất, BTHT & TĐC
1.1.2.1. Khái niệm thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
a. Khái niệm thu hồi đất
- Là một quyết định hành chính của người có thẩm quyền nhằm chấm dứt quan
hệ sử dụng đất của người sử dụng.
- Quyết định hành chính thể hiện quyền lực Nhà nước nhằm thực thi một trong
những nội dung của quản lý Nhà nước về đất đai.

8


- Việc thu hồi đất xuất phát từ nhu cầu Nhà nước và xã hội hoặc là biện pháp
chế tài được áp dụng nhằm xử lý các hành vi phạm pháp luật đất đai của người sử
dụng.
Từ đó có thể khái niệm thu hồi đất như sau: Là tổng hợp các hành vi của cơ
quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm chấm dứt một quan hệ pháp luật đất đai thơng
qua quyết định hành chính của mình để phục vụ lợi ích Nhà nước hoặc xử lý các hành
vi vi phạm pháp luật đất đai.
Theo Luật Đất đai năm 2013 [9]: “Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết
định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc

thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai”.
b. Khái niệm bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
- Bồi thường là đền bù những tổn hại đã gây ra. Đền bù là trả lại tương xứng với
giá trị hoặc công lao. Như vậy, bồi thường là trả lại tương xứng với giá trị hoặc cơng
lao cho một chủ thể bị thiệt hại vì hành vi của một chủ thể khác. Bồi thường khi Nhà
nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với đất bị thu
hồi cho người bị thu hồi đất. Theo Luật Đất đai năm 2013: “Bồi thường về đất là việc
Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử
dụng đất”.
- Hỗ trợ là giúp đỡ nhau, giúp thêm vào. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc
Nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm
mới, cấp kinh phí để di dời đến địa điểm mới. “Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc
Nhà nước trợ giúp cho người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát
triển”.
c. Khái niệm tái định cư
Tái định cư là việc di chuyển đến một nơi khác với nơi ở trước đây để sinh sống
và làm ăn. Tái định cư bắt buộc đó là sự di chuyển khơng thể tránh khỏi khi Nhà nước
thu hồi hoặc trưng thu đất đai để thực hiện các dự án phát triển.

9


Tái định cư được hiểu là một quá trình từ bồi thường thiệt hại về đất, tài sản; di
chuyển đến nơi ở mới và các hoạt động hỗ trợ để xây dựng lại cuộc sống, thu nhập, cơ
sở vật chất, tinh thần tại đó. Như vậy, tái định cư là hoạt động nhằm giảm nhẹ các tác
động xấu về kinh tế - xã hội đối với một bộ phận dân cư đã gánh chịu vì sự phát triển
chung.
Hiện nay ở nước ta, khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở thì người
sử dụng đất được bố trí tái định cư bằng một trong các hình thức sau:
- Bồi thường bằng nhà ở.

- Bồi thường bằng giao đất ở mới.
- Bồi thường bằng tiền để người dân tự lo chỗ ở .
Tái định cư là một bộ phận khơng thể tách rời và giữ vị trí rất quan trọng trong
chính sách giải phóng mặt bằng. Các dự án tái định cư cũng được coi là các dự án phát
triển và phải được thực hiện như các dự án phát triển khác.
d. Các nội dung khác liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất:
- Nhà nước giao quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước giao đất) là việc
Nhà nước ban hành quyết định giao đất để trao quyền sử dụng đất cho đối tượng có
nhu cầu sử dụng đất.
- Chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người
này sang người khác thơng qua các hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế,
tặng cho quyền sử dụng đất và góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
- Chi phí đầu tư vào đất cịn lại bao gồm chi phí san lấp mặt bằng và chi phí
khác liên quan trực tiếp có căn cứ chứng minh đã đầu tư vào đất mà đến thời điểm Nhà
nước thu hồi đất còn chưa thu hồi được.
- Giá trị quyền sử dụng đất là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với
một diện tích đất xác định trong thời hạn sử dụng đất xác định.

10


- Tiền sử dụng đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi
được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng
đất, cơng nhận quyền sử dụng đất.
- Giá đất là giá trị của quyền sử dụng đất tính trên một đơn vị diện tích đất.
- Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống,
nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hơn nhân và gia đình, đang sống chung và
có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công
nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.

- Tổ chức kinh tế bao gồm doanh nghiệp, hợp tác xã và tổ chức kinh tế khác
theo quy định của pháp luật về dân sự, trừ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi.
- Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nơng nghiệp là hộ gia đình, cá nhân đã
được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận
chuyển quyền sử dụng đất nơng nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nơng
nghiệp trên đất đó.
- Sử dụng đất ổn định là việc sử dụng đất liên tục vào một mục đích chính nhất
định kể từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất vào mục đích đó đến thời điểm cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
hoặc đến thời điểm quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với
trường hợp chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở
hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Lấn đất là việc người đang sử dụng đất tự chuyển dịch mốc giới hoặc ranh
giới thửa đất để mở rộng diện tích đất.
- Chiếm đất là việc sử dụng đất mà khơng được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền cho phép hoặc việc sử dụng đất do được Nhà nước giao, cho thuê nhưng hết
thời hạn giao, cho thuê đất không được Nhà nước gia hạn sử dụng mà không trả lại đất
hoặc sử dụng đất khi chưa thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của
pháp luật về đất đai. [17]

11


1.1.2.2. Yêu cầu của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
- Phải thực hiện theo các quy định của Nhà nước: Từ thực tiễn công tác GPMB
nói chung, BTHT&TĐC nói riêng được thực hiện trong một khoảng thời gian tương
đối dài, có nhiều dự án có thể lên đến vài năm; trải qua nhiều khâu, nhiều giai đoạn
khác nhau; tác động đến nhiều đối tượng do vậy việc BTHT&TĐC cần phải tiến hành
theo đúng trình tự, thủ tục pháp lý theo quy định của Nhà nước. Có như vậy mới hạn

chế được sự khiếu kiện của người bị thu hồi đất, đẩy nhanh tiến độ GPMB; tạo điều
kiện thuận lợi cho việc quản lý, giám sát, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm pháp
luật.
- Đảm bảo đúng tiến độ thực hiện và chính xác: Tiến độ thực hiện BTHT&TĐC
quyết định phần lớn tiến độ GPMB; tiến độ thực hiện dự án đó ảnh hưởng tới lợi ích
kinh tế, xã hội của dự án đầu tư. Công tác bồi thường thiệt hại được thực hiện nhanh
chóng, kịp thời sẽ đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng cho chủ dự án, tránh lãng phí,
đẩy nhanh việc thực hiện xây dựng cơng trình và đưa vào khai thác sử dụng theo đúng
kế hoạch.
Ngoài ra cần đảm bảo tính chính xác, đầy đủ của số liệu thống kê đất đai và các
tài sản trên đất vì đó là cơ sở thực hiện việc BTHT&TĐC, đảm bảo quyền lợi cho
người có đất bị thu hồi.
- Đảm bảo thực hiện dân chủ, công khai, công bằng: Dân chủ trong cơng tác
BTHT&TĐC có nghĩa là tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát huy quyền làm chủ
của mình, được tham gia nhiều khâu của quá trình BTHT&TĐC, đóng góp ý kiến và
được trả lời các vấn đề còn chưa rõ nhằm tạo sự đồng thuận và thống nhất cao với
những người bị thu hồi đất. Quá trình thực hiện bồi thường thiệt hại khi GPMB cần
phải tiến hành công khai; các văn bản pháp lý, các chế độ chính sách BTHT và phương
án BTHT phải niêm yết công khai để người dân biết và tin tưởng vào chủ trương thu
hồi đất của cấp có thẩm quyền. [8]
1.1.3. Nguyên tắc, vai trò của thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
1.1.3.1. Nguyên tắc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

12


Nhà nước thu hồi đất của người đang sử dụng vào mục đích nào thì được bồi
thường bằng việc giao đất mới có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu
khơng có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại
đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất; trường

hợp thu hồi hết đất ở thì được bồi thường bằng đất ở TĐC hoặc nhà ở TĐC. Theo
Khoản 1 Điều 83 Luật đất đai 2013, nguyên tắc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất như
sau: Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất ngoài việc được bồi thường theo quy
định của Luật này còn được Nhà nước xem xét hỗ trợ; Việc hỗ trợ phải bảo đảm khách
quan, công bằng, kịp thời, công khai và đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, theo
Điều 88 đến Điều 92 Luật đất đai 2013 có các quy định về bồi thường về tài sản trên
đất khi Nhà nước thu hồi như sau: Nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng
sản xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất ; Bồi thường thiệt hại về nhà, cơng trình
xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất; Bồi thường đối với cây trồng, vật ni;
Bồi thường chi phí di chuyển khi Nhà nước thu hồi đất; Quy định về các trường hợp
không được bồi thường tài sản gắn liền với đất. Trong đó, Điều 88 Luật đất đai 2013
quy định cụ thể về nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản xuất, kinh
doanh khi Nhà nước thu hồi đất là tài sản gắn liền với đất phải hợp pháp.
Khi thực hiện thu hồi đất cần công khai, minh bạch và dân chủ trong công tác
thu hồi đất thông qua các quy định về các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, quy định
trình tự, thủ tục thu hồi đất, BTHT&TĐC khi nhà nước thu hồi đất. Đồng thời, để đảm
bảo thực hiện quyền của chủ sở hữu về đất đai, bên cạnh việc quy định chế tài mạnh để
xử lý đối với trường hợp không đưa đất đã được giao, cho thuê vào mục đích sử dụng
hoặc chậm đưa đất vào sử dụng đó là cho phép chậm tiến độ hơn so với quy định hiện
hành 24 tháng và chủ đầu tư phải nộp một khoảng tiền tương ứng với tiền sử dụng đất,
tiền thuê đất trong thời hạn đó, nếu hết 24 tháng cho phép chậm tiến độ này mà vẫn
chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà khơng bồi thường về đất, tài sản
gắn liền với đất. LĐĐ 2013 đã quy định cụ thể nguyên tắc, điều kiện, trình tự, thủ tục
thực hiện cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và thực hiện cưỡng chế

13


quyết định thu hồi đất nhằm tạo điều kiện cho các địa phương triển khai thực hiện
thống nhất.

1.1.3.2. Vai trò thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Công tác BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất góp phần đẩy nhanh tiến độ
thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đồng thời, công tác BTHT&TĐC khi Nhà
nước thu hồi đất diễn ra nhanh chóng, chính xác và hợp lý thì sẽ đảm bảo được tiến độ
thực hiện quy hoạch sử dụng đất, tránh tình trạng trì trệ các dự án.
Công tác BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất giúp cải tạo, phát triển xã hội
và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Thu hồi đất để xây dựng các cơng
trình xã hội như chung cư, bệnh viện, trường học, các khu vui chơi giải trí. Cơng tác
này đã gián tiếp tạo điều kiện cho người dân cải thiện đời sống vật chất và tinh thần
cho người dân khi di dời đến chỗ ở mới.
Công tác BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất là một khâu để thực hiện quy
hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các chiến lược, chủ trương về kinh tế xã hội; công
nghiệp hóa, hiện đại hóa. Nó góp phần phân bố lại dân cư đồng thời hiện đại hóa cơ sở
hạ tầng đô thị theo hướng văn minh hiện đại và hội nhập quốc tế. Nó thúc đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp – xây dựng – dịch vụ và thu
hút đầu tư trong và ngồi nước.
Cơng tác BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất để đảm bảo mọi diện tích đất
đai được sử dụng hợp lý, hợp pháp nhằm mang lại hiệu quả cao và khắc phục tình
trạng tùy tiện trong quản lý sử dụng đất. Đặc biệt, thu hồi đất để đáp ứng nhu cầu sử
dụng đất phục vụ cho mục đích an ninh, quốc phịng, lợi ích quốc gia, lợi ích cơng
cộng.[6]
1.1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư
1.1.4.1. Nhân tố khách quan
(1) Giá đất và định giá đất

14


Theo quy định của Luật Đất đai 2013 nguyên tắc xác định giá đất là phải phù

hợp giá thị trường trong điều kiện bình thường, tuy nhiên tình hình phổ biến hiện nay
là giá đất Nhà nước ban hành còn thấp so với giá thị trường dẫn đến nhiều trường hợp
ách tắc về bồi thường đất đai, phát sinh khiếu kiện. Nếu giá đất được định giá đúng, sát
với giá thị trường sẽ nâng cao được mức độ đồng thuận của người dân, lúc đó việc thu
hồi đất, BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất sẽ được thực hiện nhanh và hiệu quả
hơn.
(2) Thị trường bất động sản
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế nước ta, thị trường bất động sản đang
ngày càng phát triền. Ngày nay thị trường bất động sản đã trở thành một bộ phận
không thể thiếu, nó đóng góp vào ổn định xã hội và thúc đẩy đền kinh tế đất nước. Thị
trường bất động sản là nơi giải quyết quan hệ cung – cầu bất động sản trong một thời
gian và không gian nhất định. Việc hình thành và phát triển thị trường bất động sản
góp phần làm giảm thiểu việc thu hồi đất để thực hiện dự án (do người đầu tư có thể
đáp ứng nhu cầu đất đai thơng qua các giao dịch trên thị trường); đồng thời người bị
thu hồi đất có thể tự mua hoặc thuê đất đai, nhà cửa mà không cần phải thông qua Nhà
nước thực hiện chính sách TĐC. [8]
(3) Các yếu tố khác
- Hệ thống chính sách pháp luật liên quan đến vấn đề thu hồi đất, BTHT&TĐC
gồm những văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban
hành theo những trình tự, thủ tục và hình thức nhất định, nhằm điều chỉnh các quan hệ
đất đai trong quá trình thu hồi đất, BTHT&TĐC. Chính sách BTHT&TĐC cư khi Nhà
nước thu hồi đất là yếu tố quan trọng nhất vì nó liên quan trực tiếp đến mối quan hệ lợi
ích giữa người dân, chủ đầu tư và nhà nước.
- Biện pháp tổ chức thực thi chính sách mang ý nghĩa rất quan trọng, công tác
BTHT&TĐC khi Nhà nước thu hồi đất có đạt được mục tiêu đã đề ra hay không là nhờ
yếu tố này. Yếu tố này giúp biến ý đồ của các chính sách thành hiện thực, khẳng định

15

tính đúng đắn của chính sách và hơn thế là chính sách sẽ ngày càng hồn thiện hơn
thơng qua việc thực thi trong thực tế.
- Quỹ TĐC có thể hiểu là nguồn cung cấp nơi ở mới mà các hộ bị ảnh hưởng
bởi dự án, đất của họ bị thu hồi hết phải chuyển đến và ổn định khôi phục cuộc sống
tại TĐC. Quỹ TĐC nếu được chuẩn bị trước sẵn sàng phục vụ cho cơng tác
BTHT&TĐC thì sẽ mang lại hiệu quả cao, tránh được những khó khăn vướng mắc
thường gặp về vấn đề TĐC như thiếu quỹ TĐC, khu nhà TĐC chất lượng kém không
đáp ứng được nhu cầu sống của người dân.[7]
1.1.4.2. Nhân tố chủ quan
(1) Nhận thức của người dân: Những nơi có trình độ dân trí thấp, mức độ hiểu biết
khơng cao thì tiến độ GPMB thường chậm hơn, do người dân thường đòi hỏi trái với quy
định và thường so sánh với các địa bàn khác mà khơng căn cứ vào chính sách của pháp
luật. Đồng thời, sự hiểu biết pháp luật về đất đai có ảnh hưởng trực tiếp đến cơng tác
thu hồi GPMB. Hầu hết các dự án bị bàn giao mặt bằng chậm là do người dân phản
ứng lại các quyết định của cơ quan có thẩm quyền, gây khó khăn cho tổ công tác
trong việc điều tra khảo sát, không chấp nhận chính sách BTHT&TĐC, khơng nhận
tiền bồi thường, khơng chịu di dời, khiếu kiện phức tạp kéo dài. Do vậy nhiệm vụ
của các cấp, các ngành chính quyền địa phương cần có biện pháp hữu hiệu trong việc
phổ biến pháp luật đến người dân; đội ngũ cán bộ làm cơng tác GPMB phải giải thích
rõ, cụ thể, mềm dẻo để người dân thấy được việc thu hồi đất là phục vụ cho mục tiêu
phát triển kinh tế xã hội.
(2) Nhân tố thuộc về chính quyền địa phương: Đội ngũ cán bộ, năng lực bộ máy
quản lý của chính quyền địa phương có khả năng giải thích các chế độ, chính sách đối với
các hộ dân trong vùng bị ảnh hưởng, thái độ và năng lực cán bộ, công chức của cơ quan
có thẩm quyền khi tiếp xúc với dân trong q trình giải quyết các chế độ, chính sách triển
khai cơng tác giải phóng mặt bằng. Sự am hiểu pháp luật, cách giải quyết nhanh gọn cùng
với sự cảm thơng, tơn trọng lợi ích của người dân, thấu hiểu được tâm lý và nguyện vọng
của người dân khi thực thi cơng vụ của cán bộ, cơng chức sẽ đóng vai trò rất quan trọng

16