Pháp luật về mua bán và sáp nhập ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay.

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT

LÊ THỊ HẰNG HẰNG

PHÁP LUẬT VỀ MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 8380107

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

THỪA THIÊN HUẾ, năm 2020


Cơng trình được hồn thành tại:
Trường Đại học Luật, Đại học Huế

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Ngọc Kiện

Phản biện 1:
Phản biện 2:

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn
thạc sĩ họp tại: Trường Đại học Luật
Vào lúc giờ

ngày tháng năm


HƯỚNG DẪN

TRÌNH BÀY TĨM TẮT LUẬN VĂN TẠI HỘI ĐỒNG CHẤM
Kính thưa: Hội đồng chấm luận văn tốt nghiệp
Sau thời gian học tập và thực hiện luận văn với đề tài “Pháp luật
về mua bán và sáp nhập ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay”
được giáo viên TS Nguyễn Ngọc Kiện hướng dẫn. Hơm nay, tơi trình
bày tóm tắt các kết quả nghiên cứu trong luận văn như sau:
Thứ nhất, Phần mở đầu:
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài:
Ngân hàng thương mại đã hình thành và tồn tại hàng trăm năm
gắn với sự phát triển của kinh tế hàng hóa. Sự phát triển của hệ thống
NHTM có tác động rất lớn, quyết định đến quá trình phát triển của nền
kinh tế hàng hóa. Vai trị của NHTM không thể thiếu được trong nền
kinh tế thị trường đặc biệt là những quốc gia đang phát triển như Việt
Nam. Trong quá trình hình thành và phát triển, NHTM liên tục tái cơ
cấu và cấu trúc lại hoạt động của mình, đó là việc làm thường xun và
liên tục.
Hoạt động mua lại, sáp nhập đã được thực hiện từ lâu trên thế giới
và trở thành xu thế phổ biến ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, hoạt động
M&A tuy mới được thực hiện từ những năm đầu thập niên 90 thế kỷ
trước nhưng đã phát triển nhanh chóng cả về số lượng và giá trị giao
dịch, là kênh đầu tư hấp dẫn ở trong và ngoài nước. Các hoạt động
M&A đã trở thành một làn sóng những năm 2003 đến 2008 trong các
lĩnh vực tài chính, ngân hàng, chứng khốn, viễn thơng. Khuynh hướng

1


M&A có suy giảm dần sau đó nhưng từ năm 2013 đến nay, nhất là năm
2015 thì xu hướng M&A đối với ngân hàng ở nước ta đã diễn ra mạnh
mẽ.

Pháp luật về mua lại, sáp nhập doanh nghiệp nói chung và đối với
NHTM ở Việt Nam đã được hình thành trong thời gian gần đây, góp
phần hồn thiện hệ thống pháp luật, giải quyết được một số mục tiêu,
yêu cầu cụ thể của nền kinh tế và hệ thống ngân hàng nhưng cịn có
những hạn chế và bất cập. Khung pháp lý về mua lại, sáp nhập còn sơ
khai, chồng chéo và mâu thuẫn, cịn có những khoảng trống pháp lý để
điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong thực tiễn khi thực hiện
mua lại, sáp nhập và chưa tạo được cơ sở pháp lý vững chắc để thúc
đẩy hoạt động này.
Trước thực trạng trên, tác giả đã lựa chọn đề tài "Pháp luật về mua
bán và sáp nhập ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay" để nghiên
cứu và làm luận văn thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài:
Đề tài luận văn có các mục đích nghiên cứu sau: Mục đích nghiên
cứu của luận văn là đề xuất, đưa ra một số định hướng, giải pháp nhằm
hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động mua bán và sáp
nhập Ngân hàng thương mại ở Việt Nam
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là pháp luật về mua lại, sáp
nhập NHTM và hoạt động mua lại, sáp nhập NHTM dưới góc độ pháp
lý.

2


Phạm vi nghiên cứu về không gian: những quy định pháp luật mua
lại, sáp nhập NHTM, đồng thời đi sâu vào nghiên cứu quan điểm hệ
thống pháp luật; Phạm vi nghiên cứu thời gian: từ năm 2014 đến 2019;
Địa bàn nghiên cứu: trên cả nước.
Thứ hai, nôi dung luận văn gồm 3 chương:

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ
lục, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận pháp luật về mua bán và sáp
nhập ngân hàng thương mại ở Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng pháp luật và thực tiễn về mua bán và sáp
nhập ngân hàng thương mại ở Việt Nam
Chương 3: Định hướng và Các giải pháp hoàn thiện pháp luật và
nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về Mua bán và Sáp nhập ngân
hàng thương mại hiện nay.
Chương 1:
Trong chương này tập trung vào các nội dung sau:
• Làm rõ các khái niệm, đặc điểm về mua bán và sáp nhập Ngân hàng
thương mại
• Ý nghĩa của pháp luật về mua bán và sáp nhập Ngân hàng thương mại
ở Việt Nam ( Đối với nền kinh tế và đối với hệ thống Ngân hàng thương
mại).
• Những nhân tố nhân tố ảnh hưởng tới thực hiện pháp luật mua bán và
sáp nhập ngân hàng thương mại ( Môi trường thể chế, pháp luật, Môi

3


trường kinh tế, Mơi trường văn hóa xã hội, Mơi trường kỹ thuật, công
nghệ ngân hàng thương mại, Nhân tố thuộc ngân hàng thương mại, .
Chương 2:
Trong chương này tập trung vào các nội dung sau:
• Đánh giá các quy định của pháp luật Việt Nam về hoạt động mua bán
và sáp nhập Ngân hàng thương mại
Chủ thể mua bán và sáp nhập Ngân hàng thương mại
Thứ nhất, chủ thể trực tiếp tham gia hoạt động mua bán, sáp nhập tổ

chức tín dụng đó là: cơng ty tài chính và cơng ty cho th tài chính.
Thứ hai, chủ thể gián tiếp tham gia hoạt động mua bán, sáp nhập tổ chức
tín dụng. Hiện nay, pháp luật hiện hành khơng có quy định nào đối với
nhóm tư vấn, chủ thể gián tiếp, tham gia hoạt động M&A TCTD
• Đối tượng và phạm vi mua bán và sáp nhập Ngân hàng thương mại
Điều kiện để được sáp nhập: Không thuộc trường hợp tập trung kinh tế
bị cấm theo quy định tại Luật Cạnh tranh và Có Đề án sáp nhập bao
gồm tối thiểu các nội dung quy định tại Đề án sáp nhập. Đề án sáp nhập
có nội dung khơng được trái với Hợp đồng sáp nhập; Tổ chức tín dụng
nhận sáp nhập sau khi sáp nhập đảm bảo mức vốn điều lệ tối thiểu bằng
mức vốn pháp định theo quy định của pháp luật hiện hành.
• Phương thức mua bán và sáp nhập Ngân hàng thương mại (Thứ nhất,
chào thầu, quy định về phương thức chào thầu có thể hiểu là cách thức
trong đó ngân hàng thương mại đi mua có ý định mua toàn bộ một ngân
hàng thương mại mục tiêu nào đó, sẽ đề nghị các cổ đơng hiện hữu của

4


ngân hàng thương mại bán lại cổ phần mà cổ đông đang nắm giữ với
mức giá cao hơn giá trên thị trường
Thứ hai,thương lượng tự nguyện với ban quản trị và điều hành. Phương
thức thương lượng tự nguyện với ban quản trị và ban điều hành của
ngân hàng thương mại mục tiêu là một phương thức mua bán sáp nhập
khá phổ biến mang tính chất thân thiện.
Thứ ba, mua lại tài sản của ngân hàng thương mại. Ngân hàng thương
mại sáp nhập, hay ngân hàng thương mại đi mua có thể đơn phương,
hoặc cùng ngân hàng thương mại mục tiêu tiến hành hoạt động định giá
lại tài sản của ngân hàng thương mại bị mua.
Thứ tư, gom mua cổ phiếu trên thị trường chứng khốn

• Đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật về mua bán và sáp nhập Ngân
hàng thương mại (như Những thành tựu đạt được và Những hạn chế,
vướng mắc trong hoạt động Mua bán và Sáp nhập Ngân hàng thương
mại từ đó tìm hiểu rõ những Nguyên nhân hạn chế, vướng mắc từ thực
tiễn Mua bán và Sáp nhập Ngân hàng thương mại)
Chương 3:
Trong chương này tập trung vào các nội dung sau:
Định hướng hoàn thiện pháp luật về mua bán và sáp nhập Ngân hàng
thương mại
- Yêu cầu của việc đưa ra giải pháp hoàn thiện pháp luật về Mua
bán và Sáp nhập Ngân hàng thương mại
Đối với cơ quan quản lý nhà nước

5


Thứ nhất, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa; hồn thiện khn khổ pháp lý cho
hoạt động M&A ngân hàng
Thứ hai, tiếp tục có những nghiên cứu xây dựng các mơ hình, các
tổ chức tham gia, giám sát M&A ngân hàng phù hợp với điều kiện phát
triển của Việt Nam
Thứ ba, Tăng cường truyền thông để cộng đồng hiểu rõ hơn về
hoạt động M&A là một xu thế tất yếu và M&A xuyên biên giới là xu
hướng chủ đạo
- Giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật về Mua bán và Sáp
nhập Ngân hàng thương mại
- Các biện pháp bảo đảm thực tiễn Mua bán và Sáp nhập Ngân
hàng thương mại
Cuối cùng luận văn đưa ra các kết luận tổng kết các nội dung

đã nghiên cứu trong đề tài.
Các nội dung cụ thể đã được thể hiện trong nội dung tồn văn và
bản tóm tắt.
Để hồn thành luận văn này, ngồi sự nỗ lực của bản thân, tơi trân
trọng cám ơn Ban giám hiệu Nhà trường, Phòng Khoa học Công nghệ
và Môi trường – Hợp tác Quốc tế; Quý thầy cô giảng viên, cơ quan nơi
tôi làm việc, gia đình bạn bè và đặc biệt là TS Nguyễn Ngọc Kiện đã
tận tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ, giúp đỡ và động viên tơi hồn thành Luận
văn Thạc sĩ của mình.

6