Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 102: Viết đoạn văn trình bày luận điểm - Năm học 2010-2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 04/ 032011 Ngµy gi¶ng: 09/ 03/2011 Bµi 25 TiÕt 102: ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm I. Mục tiêu cần đạt 1.KiÕn thøc - NhËn biÕt, ph©n tÝch ®­îc cÊu tróc cña ®o¹n v¨n nghÞ luËn. - Biết cách viết đoạn văn trình bày luận điểm theo hai phương pháp diễn dịch và quy n¹p. 2. KÜ n¨ng - ViÕt ®o¹n v¨n diÔn dÞch vµ quy n¹p - Lựa chọn ngôn ngữ diễn đạt trong đoạn văn nghị luận - Viết đoạn văn nghị luận trình bày luận điểm có độ dài 90 chữ về một vấn đề chính trÞ hoÆc x· héi. 3.Thái độ Có ý thức vận dụng các kiến thức đã học vào quá trình tạo lập văn bản. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. Kĩ năng tự xác định giá trị 2. KÜ n¨ng hîp t¸c. 3. KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc 4. KÜ n¨ng giao tiÕp. III. ChuÈn bÞ 1. Gi¸o viªn: b¶ng phô 2. Học sinh: đọc và trả lời các câu hỏi trong sgk. IV. Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học Phân tích ngôn ngữ, nêu vấn đề ( Động não, đặt câu hỏi) Thảo luận( chia nhóm, giao nhiÖm vô) V. các bước lên lớp 1. ổn định tổ chức (1’) 2. KiÓm tra ®Çu giê ( kh«ng kiÓm tra giµnh cho giê luyÖn tËp) 3. Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động ( 1’) Để có một bài văn hay và hấp dẫn người đọc yêu cầu người viết phải nắm được c¸ch thøc x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. Nh­ vËy x©y dùng ®o¹n v¨n nh­ thÕ nµo bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu Hoạt động của thầy và trò T/g Néi dung Hoạt động 1. Hình thành kiến 18’ thøc míi * Môc tiªu - NhËn biÕt, ph©n tÝch ®­îc cÊu tróc cña ®o¹n v¨n nghÞ luËn. - BiÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luận điểm theo hai phương pháp Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> diÔn dÞch vµ quy n¹p.. I. Tr×nh bµy luËn ®iÓm thµnh mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn Bµi tËp 1. a.Trích “ Chiếu dời đô” - Câu chủ đề nêu luận điểm: “ Thật là chốn hội tụ…muôn đời”. - HS đọc đoạn văn H.Tìm câu chủ đề trong đoạn v¨n? H.Câu chủ đề nằm ở vị trí nào trong đoạn văn? vậy đó là kiểu ®o¹n v¨n g×? H. ThÕ nµo lµ lËp luËn? Ph©n tÝch c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n?. - Câu chủ đề đặt cuối đoạn văn -> trình bµy ®o¹n v¨n theo c¸ch quy n¹p. - Tr×nh tù lËp luËn + Vốn là kinh đô cũ + Vị trí trung tâm của đất trời + Thế đất quý hiếm + Dân cư đông đúc, muôn vật phong phú tốt tươi. + Nơi thắng địa + KL: Xứng đáng là kinh đô muôn đời => Luận cứ đưa ra toàn diện, đầy đủ, lËp luËn m¹ch l¹c, chÆt chÏ ®Çy søc thuyÕt phôc. b. Trích “ Tinh thần yêu nước của nhân d©n ta” -Câu chủ đề “ đồng bào ta ngày nay… ta ngày trước”. H. NhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn? - M¹ch l¹c chÆt chÏ, ®Çy søc thuyÕt phôc - HS đọc đoạn văn b H. Tìm câu chủ đề nêu luận điểm trong ®o¹n v¨n? H. Vị trí của câu chủ đề? Kiểu ®o¹n v¨n?. - §o¹n v¨n tr×nh bµy theo c¸ch diÔn dÞch. H. Ph©n tÝch c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n vµ nªu nhËn xÐt? - HS tr¶ lêi, GV chèt. - Tr×nh tù lËp luËn: Theo løa tuæi, theo kh«ng gian, vïng miÒn, theo vÞ trÝ c«ng t¸c, ngµnh nghÒ, nhiÖm vô ®­îc giao. => Lập luận, toàn diện, đầy đủ, vừa kh¸i qu¸t, võa cô thÓ.. H.qua t×m hiÓu hai ®o¹n v¨n em rót ra ®­îc kÕt luËn g× vÒ c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm trong mét ®o¹n v¨n? - ThÓ hiÖn râ rµng néi dung luËn điểm, câu chủ đề đứng đầu hoặc cuèi ®o¹n v¨n. - Tìm đủ các luận cứ cần thiết, tổ chøc lËp luËn theo mét tr×nh tù.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bµi tËp 2. §o¹n v¨n cña NguyÔn Tu©n. HS đọc và quan sát bài tập 2 H.T×m luËn ®iÓm trong ®o¹n v¨n? ( Xác định câu chủ đề, vị trí, kiểu ®o¹n v¨n?) -câu chủ đề “ Cho thằng nhà …” - §o¹n v¨n quy n¹p H. Ph©n tÝch c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n? - Lập luận theo cách tương phản. - Luận điểm: “ Bản chất chó đểu của vợ chång NghÞ QuÕ thÓ hiÖn qua viÖc mua chã”. - Cách lập luận tương phản: đặt chó bên người, đặt cảnh xem chó, quý chó, vồ vập mua chó, sung sướng, bù khú về chó bên cạch giọng chó má với người mua chã.. H.C¸ch lËp luËn Êy cã t¸c dông g×?. - T¸c dông: lµm râ b¶n chÊt chã m¸ cña giai cấp địa chủ-> làm cho luận điểm næi bËt søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ.. H. NÕu t¸c gi¶ xÕp ý nhËn xÐt Nghị Quế “ đùng đùng giở giọng chã m¸ ngay víi mÑ con chÞ DËu” lªn trªn vµ ®­a nhËn xÐt “ Vî chồng địa chủ cũng thích chó yêu gia súc” xuống dưới thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả cña ®o¹n v¨n? - Lµm cho luËn ®iÓm láng lÎo, mê nh¹t H. Qua đó em có nhận xét gì vê c¸ch s¾p xÕp c¸c ý( luËn cø) cña t¸c gi¶? -Chặt chẽ, hấp dẫn không thể đảo, đổi tùy tiện H. Trong ®o¹n v¨n nh÷ng côm tõ “ ChuyÖn chã, giäng chã, th»ng nhà giàu rước chó vào nhà…” ®­îc xÕp c¹ch nhau nh»m môc đích gì? - Lµm chã ®o¹n v¨n xo¸y vµo ý chung võa lµm cho b¶n chÊt thó vật của bọn địa chủ hiện ra thành h×nh ¶nh râ rµng, lÝ thó. H.Qua t×m hiÓu bµi tËp em rót ra được KL gì về cách diễn đạt trong ®o¹n v¨n nghÞ luËn? - C¸ch tr×nh bµy ®o¹n v¨n nghÞ. - C¸ch s¾p xÕp c¸c ý chÆt chÏ, hÊp dÉn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> luËn nghÜa lµ c¸ch lËp luËn ph¶i trong s¸ng, hÊp dÉn, cã thÓ dïng h×nh ¶nh, s¾p xÕp c¸c luËn cø logic đến mức không thể đảo đổi. Nh­ vËy, luËn ®iÓm cµng v÷ng ch¾c, ®Çy søc thuyÕt phôc. - HS đọc ghi nhớ, xác định nội dung cÇn ghi nhí. Hoạt động 2. Luyện tập * Môc tiªu - Ph©n tÝch cÊu tróc cña ®o¹n v¨n mÉu. NhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp luËn ®iÓm, luËn cø cña ®o¹n v¨n - LËp ý cho mét ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm. - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n triÓn khai luận điểm theo phương pháp diễn dÞch. - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n triÓn khai luận điểm theo phương pháp quy n¹p.. 18’. II.ghi nhí - Nh÷ng yªu cÇu khi tr×nh bµy luËn ®iÓm trong ®o¹n v¨n nghÞ luËn III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1. Xác định luận điểm, diễn đạt ngắn gọn, râ. a. CÇn tr¸nh lèi viÕt dµi dßng, khiÕn người đọc khó hiểu.. - HS xác định yêu cầu bài tập 1. - HS hoạt động cá nhân - ý b häc sinh vÒ nhµ thùc hiÖn. Bài tập 2. Xác định luận điểm, luận cứ, nhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp lu©n cø vµ diÔn đạt. - HS đọc và xác định yêu cầu bài tËp. - GV cho học sinh hoạt động nhãm 8/ 5’ - C¸c nhãm b¸o c¸o, nhËn xÐt. -GV ch÷a. - Luận điểm “ Tế Hanh là một người tinh l¾m” - Luận cứ 1: Tế Hanh đã ghi được đôi nÐt thÇn t×nh vÒ c¶nh sinh ho¹t quª hương. - LuËn cø 2: Th¬ TÕ Hanh ®­a ta vµo thế giới rất gần gũi, thường ta chỉ thấy mét c¸ch mê mê. -> C¸ch luËn cø ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù t¨ng tiÕn. Bµi tËp 3:ViÕt ®o¹nv¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm a. Häc ph¶i kÕt hîp víi lµm bµi tËp th×. - HS đọc bài tập 3 và nêu yêu cầu. H.T×m luËn cø cho luËn ®iÓm a Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> míi hiÓu bµi. - LuËn cø 1: Lµm bµi tËp chÝnh lµ thùc hµnh bµi häc lý thuyÕt. Nã lµm cho kiÕn thøc lý thuyÕt ®­îc nhËn thøc l¹i, s©u s¾c h¬n, b¶n chÊt h¬n - LuËn cø 2: Lµm bµi tËp gióp cho viÖc nhí kiÕn thøc dÔ dµng h¬n - LuËn cø 3: Lµm bµi tËp lµ rÌn luyÖn các kĩ năng của tư duy, đặc biệt là tư duy ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh, chøng minh, tÝnh to¸n… - LuËn cø 4; V× vËy, nhÊt thiÕt ph¶i kÕt hîp víi lµm bµi tËp th× sù häc míi ®Çy đủ và vững chắc.. - ViÕt ®o¹n v¨n theo c¸ch diÔn dÞch hoÆc quy n¹p-> tr×nh bµy - GV nhËn xÐt, gãp ý. 4.Cñng cè ( 1’) GV hÖ thèng l¹i bµi chó ý häc sinh khi viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm 5. Hướng dẫn học tập ( 1’) - Học sinh về nhà tiếp tục viết đoạnvăn trình bày luận điểm theo 2 cách đã học. Chuyển đổi đoạn v ăn quy nạp thành diễn dịch và ngược lại -Chuẩn bị bài: Bàn về phép học ( đọc và trả lời các câu hỏi trong sgk). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>