Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 19 đến 28 - Năm học 2011-2012

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NS 18/9/11 ND 20/9/11 TiÕt 19. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Từ nhiều nghĩa. - Hiện tượng chuyển nghĩa của từ. 2. Kĩ năng : - Nhận diện được từ nhiều nghĩa. - Bước đầu biết sửu dụng từ nhiều nghĩa trong hoạt động giao tiếp. B. ChuÈn bÞ :B¶ng phô, Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. * Bước 1: 1. Ổn định lớp : 2. Bài cũ : GV kiểm tra vở soạn HS * Bước 2 : Bài mới (GV thuyết trỡnh) Khi mới xuất hiện, từ thường được dùng với một nghĩa nhất định. Khi xã hội phát triển, nhận thức con người phát triển, nhiều sự vật của thực tế khách quan được con người khám phá, vì vËy n¶y sinh nhiÒu kh¸i niÖm míi. §Ó cã tªn gäi cho nh÷ng sù vËt míi ®­îc khám phá, biểu thị khái niệm mới được nhận thức đó, con người có thể có hai c¸ch. - Tạo ra một từ mới để gọi sự vật. - Thêm nghĩa mới vào cho những từ đã có sẵn. Theo cách thứ 2 này, những từ trước đây chỉ có một nghĩa nay lại được mang thêm nghĩa mới, vì vậy nảy sinh ra hiện tượng nhiều nghĩa của từ. Vậy để hiểu thế nào là từ nhiều nghĩa, là hiện tượng chuyển nghĩa của từ (tiết 19) bµi häc h«m nay c« trß ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động của thầy và trß. kiến thức cần đạt. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm I. Tõ nhiÒu nghÜa : hiÓu v¨n b¶n mÉu * V¨n b¶n " Nh÷ng c¸i ch©n" * MT : Hiểu đượcK/N từ nhiều nghĩa * PP : N hận diện, vận dụng, vấn đáp, thảo luận nhóm GV treo b¶ng phô : Học sinh đọc bài thơ Những cái 1. Tõ ch©n chân của Vũ Quần Phương và. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> thảo luận ? Tõ nµo trong v¨n b¶n ®­îc nh¾c tíi nhiÒu lÇn ? ? Em h·y cho biÕt cã mÊy sù vËt cã ch©n ®­îc nh¾c tíi trong v¨n b¶n ? ? Nh÷ng c¸i ch©n Êy cã thÓ sê thÊy, nh×n thÊy ®­îc kh«ng. (có) ? Sù vËt nµo kh«ng cã ch©n ®­îc nh¾c tíi trong v¨n b¶n ? ? T¹i sao sù vËt Êy vÉn ®­îc ®­a vµo v¨n b¶n ? ? Trong 4 sù vËt cã ch©n, nghÜa cña tõ ‘ch©n trong v¨n b¶n cã g× gièng vµ kh¸c nhau.. ? Các em đã tra từ điển về từ ‘ch©n’. Em h·y nªu c¸c nghÜa khác cña tõ ch©n ? HS lấy ví dụ lên trình bày theo nhóm. ? Qua viÖc t×m hiÓu nghÜa cña tõ ch©n em thÊy tõ ‘ch©n’ lµ tõ cã mét nghÜa hay nhiÒu nghÜa ? ? Em h·y t×m nghÜa mét sè tõ sau ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña c¸c tõ nµy ? (Nã cã mét nghÜa hay nhiÒu nghÜa) ? Sau khi t×m hiÓu nghÜa cña c¸c từ : chân, xe đạp, compa, hoa. * Sù vËt cã ch©n : gËy, compa, kiÒng, c¸i bµn.. * Sự vật không có chân: C¸i vâng Ca ngợi anh bộ đội hành quân * NghÜa cña tõ ch©n - Gièng nhau : ch©n lµ n¬i tiÕp xóc víi đất. - Kh¸c nhau + Chân của cái gậy  đỡ bà + Ch©n – compa  quay + Chân – kiềng đỡ thân kiềng, xong, nåi. + Chân – bàn  đỡ thân bàn, mặt bµn. 2. Một số nghĩa khác của từ chân. - Bộ phận dưới cùng của người, hay động vật, dùng để đi lại. VD1 : Chân bước đi, đau chân. - Phần dưới cùng của một số sự vật, dùng để đỡ hoặc bám chắc trên mặt bàn VD2 : Ch©n bµn, ch©n kiÒng, ch©n nói. - Chân con người, biểu trưng cho cương vÞ, t­ thÕ trong tËp thÓ, tæ chøc. VD3 : Có chân trong đội bóng -> tõ nhiÒu nghÜa. VD : * Xe đạp : Chỉ một loại xe phải đạp mới ®i ®­îc. * Compa : Chỉ một loại đồ dùng học tËp * Hoa nhµi : chØ mét lo¹i hoa cô thÓ -> Cã mét ý nghÜa.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> nhµi em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ? Häc sinh tr¶ lêi  Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ kÕt luËn Học sinh đọc ghi nhớ 1 ? Em h·y lÊy vÝ dô vÒ tõ nhiÒu nghÜa VÝ dô : Mòi - Chỉ bộ phận cơ thể người, động vật, có đỉnh nhọn. - Chỉ bộ phận phía trước của phương tiện giao thông đường thuû. - Bé phËn nhän s¾c cña vò khÝ. Bé phËn cña l·nh thæ. ? T×m mét sè tõ chØ cã mét nghÜa VÝ dô : cà pháo( một loài cà cụ thể) - Toán học : Một môn học cụ thể Hoạt động 2 : Tìm hiểu hoạt động chuyển nghĩa của từ. * MT : Hiểu được hiện tượng chuyển nghĩa của từ * PP : Phát hiện, thảo luận nhóm, vận dụng Häc sinh th¶o luËn theo nhãm tr¶ lêi c©u hái môc 2 SGK ? Em h·y xem l¹i c¸c nghÜa cña tõ ch©n vµ cho biÕt. ? 1. NghÜa ®Çu tiªn cña tõ ‘ch©n lµ nghÜa nµo ? (T3) ? 2. T¹i sao l¹i cã sù xuÊt hiÖn c¸c nghÜa kh¸c cña tõ ch©n ? ? 3. NhËn xÐt mèi quan hÖ gi÷a c¸c nghÜa cña tõ ‘ch©n’ víi nhau. Giáo viên gọi đại diện các nhóm lªn ph¸t biÓu vµ kÕt luËn ý kiÕn đúng GV : Hiện tượng nhiều nghĩa trong từ hay hiện tượng thay đổi. * Ghi nhớ 1: Tõ cã thÓ cã mét nghÜa hay nghiÒu nghÜa.. II. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ. VÝ dô : -> NghÜa ®Çu tiªn cña tõ ‘ch©n’ lµ : ‘Bé phận dưới cùng... đi lại’ -> Do hiện tượng có nhiều nghĩa trong tõ, t¹o ra tõ nhiÒu nghÜa. -> Nghĩa đầu tiên là cơ sở để suy ra các nghÜa sau. C¸c nghÜa sau lµm phong phó cho nghÜa ®Çu tiªn..  Chuyển nghĩa : Là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ, tạo ra những từ nhiÒu nghÜa.  Hai líp nghÜa - NghÜa gèc (nghÜa ®en) : NghÜa xuÊt hiện từ đầu, làm cơ sở để hình thành các nghÜa kh¸c. - NghÜa chuyÓn (nghÜa bãng) : lµ nghÜa. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nghÜa cña tõ, chÝnh lµ kÕt qu¶ của hiện tượng chuyển nghĩa. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ hiÖn tượng chuyển nghĩa của từ. ? Trong từ có mấy lớp nghĩa? ? VËy trong tõ nhiÒu nghÜa em thÊy cã nh÷ng líp nghÜa nµo ? ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa gèc ? ? ThÕ nµo lµ nghÜa chuyÓn : Học sinh đọc ghi nhớ SGK L­u ý : * Trong tõ ®iÓn bao giê nghÜa gèc còng ®­îc xÕp ë vÞ trÝ sè 1, nghÜa chuyÓn tiÕp xÕp sau nghÜa gèc. ? Tõ Xu©n trong c©u th¬ sau ®©y cã mÊy nghÜa ? §ã lµ nh÷ng nghÜa nµo ? Mïa xu©n(1) lµ tÕt trång c©y Làm cho đất nước càng ngày cµng xu©n(2) Xu©n 1 : ChØ mïa xu©n  1 nghÜa Xu©n 2 : ChØ mïa xu©n, chØ sù tươi đẹp trẻ trung  nhiều nghÜa. * Trong c©u tõ cã thÓ ®­îc dïng víi mét nghÜa hoÆc nhiÒu nghÜa. ? VËy trong bµi th¬ Nh÷ng c¸i ch©n tõ ch©n ®­îc dïng víi nghÜa nµo ?  NghÜa chuyÓn. ? Muèn hiÓu nghÜa chuyÓn ta ph¶i dùa vµo ®©u ?  NghÜa gèc. GV : Tõ ch©n ë ®©y ®­îc dïng víi nghÜa chuyÓn, nh­ng vÉn hiÓu theo nghÜa gèc nªn míi cã sự liên tưởng thú vị như : Cái kiÒng cã tíi 3 ch©n nh­ng ch¼ng. ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cña nghÜa gèc. Ghi nhí : SGK. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> bao giê ®i ®©u c¶, c¸i vâng không có chân mà đi khắp nước. Tác giả đã lấy cái chân của cái võng để chỉ chân của người là ẩn dụ, lấy cái võng để chỉ người là ho¸n dô. * CÇn ph©n biÖt tõ nhiÒu nghÜa với từ đồng âm - Gi÷a c¸c nghÜa ë tõ nhiÒu nghÜa bao giê còng cã c¬ së ng÷ nghÜa chung. - Còn ở từ đồng âm (phát âm gièng nhau, nh­ng nghÜa l¹i kh¸c xa nhau nghÜa lµ gi÷a c¸c nghÜa kh«ng t×m ra c¬ së chung nµo c¶) Hoạt động 3 : Luyện tập * MT : Vận dụng lý thuyết làm bài tập * PP : Thông hiểu, vận dụng, vấn đáp GV ph©n nhãm lµm bµi tËp Bµi tËp 1 : Nhãm 1 Bµi tËp 2 : Nhãm 2. Bµi tËp 3 : Nhãm 3. III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : a. Đầu : đau đầu, đầu bảng, đầu đàn, đầu đảng, đầu têu b. Tay : N¾m tay, tay ghÕ, tay sóng, tay cµy. c. Cæ : cæ cß, cæ chai, cæ lä, so vai rôt cæ. Bài tập 2 : Dùng bộ phận cây cối để chỉ bộ phận của cơ thể người.l - L¸: L¸ phæi, l¸ gan, l¸ l¸ch, l¸ mì. - Qu¶ : Qu¶ tim, qu¶ thËn - Bóp : Bóp ngãn tay. - Hoa : Hoa c¸i (®Çu l©u). - L¸ liÔu, l¸ r¨m : m¾t l¸ r¨m Bµi tËp 3 : a. Mẫu sự vật, hoạt động - C¸i c­a – c­a gç ; c¸i h¸i – h¸i rau, c¸i bµo – bµo gç b. Mẫu hoạt động đơn vị. - G¸nh cñi ®i, ®ang bã lóa – g¸nh ba bã lóa ; cuén bøc tranh, 3 cuén tranh. Bµi 4 : a. Tác giả đã nêu lên hai nghĩa của từ bông (1), (2). Cßn thiÕu mét nghÜa n÷a lµ (3) phÇn ph×nh to ë gi÷a cña mét sè vËt) a. ¨n cho Êm bông (1) c. Ch¹y nhiÒu, bông ch©n rÊt s¨n ch¾c (3) b. Anh Êy tèt bông (2). Bµi 4 : Nhãm 4 Gi¸o viªn : nh­ vËy tõ bông cã 3. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> nghÜa  T×m nghÜa gèc ? NghÜa chuyÓn ? * Bước 3: Hướng dẫn học ở nhà và soạn bài mới ------------------------------------------------------------NS 20/9/11 ND 22/9/11 TiÕt 20 Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Lời văn tự sự dùng đẻ kể người, kể việc. - Đoạn văn tự sự gồm một số câu, được xác định giữa hai dấu chấm xuống dòng. 2. Kĩ năng : - Bước đầu biết cách dùng lới văn, triển khai ý, vận dụng vào đọc – hiểu văn bản tự sự. - Biết viết đoạn văn, bài văn tự sự. B. ChuÈn bÞ : B¶ng phô , phiÕu häc tËp : C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : * Bước 1: 1. Ổn định lớp: 2 . Bài cũ: Khi tìm hiểu đề văn tự sự thì ta phải tìm hiểu những yêu cầu gì ? xác định bố cục bài văn tự sự ? * Bước 2: Bài mới(GV thuyết trình) Hoạt động của thầy và trß. Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS t×m hiÓu kh¸i niÖm lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù * MT : Hiểu được tác dụng của lời văn tự sự ; nắm được các yêu cầu khi xây dựng đoạn văn tự sự. * PP : Thông hiểu, vấn đáp, thảo luận nhóm... GV treo bảng phụ, HS đọc 2 ®o¹n v¨n vµ tr¶ lêi c©u hái: ? §o¹n v¨n 1, 2 giíi thiÖu nh÷ng. kiến thức cần đạt. I. Lêi v¨n, ®o¹n v¨n tù sù 1. Lêi v¨n giíi thiÖu nh©n vËt VÝ dô mÉu : * Nhân vật : Vua Hùng, Mị Nương, Sơn Tinh, Thuû Tinh. * Sự việc : Vua Hùng kén rể, 2 thần đến cầu hôn Mị Nương.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> nh©n vËt nµo ? ? Giíi thiÖu sù viÖc g× ? ? Mục đích giới thiệu để làm gì ? -> Mục đích : mở truyện, chuẩn bÞ cho diÔn biÕn chñ yÕu cña c©u chuyÖn. ? Thø tù c¸c c©u v¨n trong ®o¹n văn như thế nào ? Có thể đảo lén ®­îc kh«ng ?. - C©u 1 : Giíi thiÖu c¸c nh©n vËt. - C©u 2 : Kh¶ n¨ng viÖc (vua muèn kÐn rể xứng đáng).  §o¹n 2 - C©u 1 : Giíi thiÖu sù viÖc nèi tiÕp, b¸o hiÖu sù xuÊt hiÖn 2 nh©n vËt. - C©u 2, 3 : Giíi thiÖu cô thÓ S¬n Tinh. - C©u 4, 5 : Giíi thiÖu cô thÓ vÒ Thuû Tinh. - C©u 6: NhËn xÐt chung vÒ 2 chµng.  Không thể đảo lộn  Vì nếu đảo lộn  ý đoạn văn sẽ thay đổi hoặc khó hiểu. 2. Lêi v¨n kÓ sù viÖc. - Thuỷ Tinh : đến sau mất Mị Nương  ®uæi theo S¬n Tinh - Hô mây, gọi gió ... dâng nước. - Kể theo thứ tự trước sau, nguyên nhân Học sinh đọc đoạn văn 3. – kÕt qu¶, thêi gian – kÕt qu¶ : Lôt ? C¸c nh©n vËt cã nh÷ng ho¹t lớn, thành Phong Châu ... biển nước. động gì ? * Ghi nhớ 1: V¨n tù sù lµ lo¹i v¨n chñ yếu kể về người và việc. ? Các hoạt động được kể theo - Kể về người là giới thiệu tên mặt, lai tr×nh tù nµo ? lÞch, quan hÖ, tÝnh t×nh, tµi n¨ng, t×nh c¶m, ý nghÜ, lêi nãi Học sinh đọc ghi nhớ 1. GV kết - Kể việc là kể các hành động, việc làm, kết quả của hành động... luận vấn đề ? Khi kể người trong văn tự sự ta 3. Đoạn văn * Ý chính : ph¶i kÓ nh­ thÕ nµo ? - Đoạn 1 : Hùng Vương muốn kén rể ? KÓ viÖc nh­ thÕ nµo ? (C2) Xem lại 3 đoạn văn và cho biết : - Đoạn 2 : 2 thần đến cầu hôn (c1) - Đoạn 3 : Thuỷ Tinh đánh Sơn Tinh ? Mçi ®o¹n gåm mÊy c©u. (c1) ? ý chÝnh cña tõng ®o¹n.  Quan hÖ gi÷a c¸c c©u rÊt chÆt chÏ. Câu sau tiếp câu trước, hoặc làm rõ ý, nối tiếp hoạt động, nêu kết quả của hoạt ? Mèi quan hÖ gi÷a c¸c c©u ? động. - §o¹n v¨n tÝnh tõ chç viÕt hoa lïi ®Çu dòng cho đến chấm qua hàng.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? ? Em hiểu thế nào là chủ đề ? ? Mèi quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n ? Học sinh đọc ghi nhớ 2. Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tËp. * MT : Vận dụng lý thuyết làm bài tập * PP : Thảo luận, phát hiện, vận dụng Bài 1 : Học sinh đọc yêu cầu bài tËp 1 ( HS lµm theo 3 nhãm ) ? ý chÝnh cña tõng ®o¹n ? ? C©u chñ chèt ? ? Quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n.. GV : ph¸t phiÕu häc tËp cho HS - Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n vµ tr×nh bày trước lớp. HS khác nhận xét, GV kÕt luËn Bµi tËp bæ sung : ViÕt ®o¹n v¨n giới thiệu về hiện tượng bão lụt xảy ra hàng năm ở quê hương em. Bài 3, 4: Giáo viên hướng dẫn. * Ghi nhớ ý 2: Mỗi đoạn văn thường có một ý chính, diễn đạt bằng một câu gọi là câu chủ đề. - Các câu khác diễn đạt ý phụ dẫn đến ý chính đó, hoặc giới thiệu làm cho ý chÝnh næi lªn. - C¸c c©u trong ®o¹n v¨n cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau lµm næi bËt ý chÝnh cña tõng ®o¹n. II. LuyÖn tËp Bµi 1 : §o¹n 1 : * Sä Dõa lµm thuª trong nhµ phó «ng. - C©u chñ chèt : CËu ch¨n bß giái l¾m. + Câu 1 : Hành động bắt đầu. + C©u 2 : NhËn xÐt chung vÒ hµnh động. + Câu 3, 4 : Hoạt động cụ thể. + Câu 4 : Kết quả, ảnh hưởng của hoạt động. - Đoạn 2 : Thái độ của các con gái phú ông đối với Sọ Dừa. + C©u chñ chèt : C©u 2 + Quan hệ : Hoạt động nối tiếp và ngµy cµng cô thÓ. - §o¹n 3 : TÝnh nÕt c« DÇn. + C©u chñ chèt : c©u 2 + Quan hÖ : C©u1+ C©u2 : quan hÖ nèi tiÕp C©u3 + C©u 4 : §èi xøng + C©u2, 3, 4 : Quan hÖ gi¶i thÝch. + C©u5, 4 : §èi xøng. Bµi 2 : - C©u b : §óng v× trËt tù hîp lý, s½p xÕp m¹ch l¹c - C©u a : Sai, m¹ch lén xén.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> cho häc sinh lµm. *Bước 3: Hướng dẫn học ở nhà : - Lµm c¸c bµi tËp : 3, 4. Cã 2 ý chÝnh cho 2 ®o¹n v¨n sau : + Sä Dõa lÊy vî + C¶nh vî chång Sä Dõa gÆp gì, ®oµn tô. Ph¸t triÓn thµnh 2 ®o¹n v¨n chi tiÕt, mçi ®o¹n kho¶ng 5 – 6 c©u. ViÕt ra, kÓ l¹i - So¹n bµi " Th¹ch Sanh " ------------------------------------------------------NS 4/10/11 ND 6/10/11. TiÕt 21 - 22. Th¹ch sanh. (TruyÖn cæ tÝch). A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Nhóm truyện cổ tích ca ngợi người dũng sĩ. - Niềm tin thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà của tác giả dân gian và nghệ thuật tự sự dân gian của truyện cổ tích TS. 2. Kĩ năng : - Bước đầu biết cách đọc – hiểu văn bản truyện cố tích theo đặc trưng thể loại. - Bước đầu biết trình bày những cảm nhận, suy nghĩ của mình về các nhân vật và các chi tiết đặc sắc trong truyện. - Kể lại một câu chuyện cổ tích. 3. Thái độ : - Căm ghét bọn gian tà - Tin tưởng vào đạo đức, công lí nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân. B. ChuÈn bÞ : §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan, tranh gi¸o khoa ; Tranh hình ảnh TS C. Tiến trình các tổ chức các hoạt động dạy học : * Bước 1: 1. Ổ định lớp: 2. Bài cũ: ? KÓ l¹i mét c¸ch diÔn c¶m truyÖn " Th¸nh Giãng " ? Nh÷ng bµi häc ®­îc rót ra tõ truyÖn " Th¸nh Giãng ". Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> * Bước 2: Bài mới (GV thuyết trình) Th¹ch Sanh lµ mét trong nh÷ng truyÖn cæ tÝch tiªu biÓu cña kho tµng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam ®­îc nh©n d©n ta yªu thÝch. §©y lµ truyÖn cæ tÝch vÒ người dũng sĩ diện chằn Tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa... Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin vào đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta. Cuộc đời và nh÷ng chiÕn c«ng cña Th¹ch Sanh cïng víi sù hÊp dÉn cña cèt truyÖn vµ cña những chi tiết thần kì đã làm xúc động, say mê rất nhiều thế hệ người đọc, người nghe. Hoạt động của thầy và trß. KiÕn thøc c¬ b¶n. Hoạt động 1 Hướng dẫn tìm hiểu I. Tìm hiểu chung văn bản 1.§äc: chung v¨n b¶n * MT : Hiểu từ khó, xác định bố cục văn bản. * PP : Vấn đáp, giải thích... 2. Chó thÝch : GV hướng dẫn HS đọc: Gîi kh«ng khÝ cæ tÝch, ph©n biÖt giäng kÓ vµ giäng nh©n vËt.  Học sinh đọc  nhận xét cách đọc, kể của học sinh GV hướng dẫn HS chú ý các từ khó.(3, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13) ? Theo em truyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù nµo ? (Tr×nh tù thêi gian, sù viÖc) * Më bµi : Lai lÞch, nguån gèc cña nh©n vËt chÝnh Th¹ch Sanh. * Th©n bµi : gåm c¸c chÆng - Th¹ch Sanh kÕt nghÜa víi Lý Th«ng. - Th¹ch Sanh diÖn ch¨n Tinh bÞ Lý Thông cướp công. - Thạch Sanh diệt đại bàng cứu công chúa lại bị cướp công. - Th¹ch Sanh diÖt hå tinh, cøu Th¸i tö, bÞ vô oan, vµo tï. -Th¹ch Sanh gi¶i oan. - Th¹ch Sanh chiÕn th¾ng qu©n 18 nước chư hầu. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> * KÕt chuyÖn : - Thạch Sanh cưới công chúa, lên ng«i vua. ? Bè côc gåm mÊy phÇn ?. 3. Bố cục : 3 phần - Đầu -> thần thông (Lí lịch, nguồn gốc, xuất thân của TS) - Tiếp -> về nước (Những chiến công của TS) - Còn lại (TS lên ngôi vua) II. §äc - hiÓu văn bản Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc - 1. Sự ra đời và lớn lờn của TS hiÓu v¨n b¶n a. Sù ra đời bình thường và khác * MT : Thấy được ra đời và lớn thường của TS lên của TS * Bình thường: * PP : Vấn đáp, thảo luận, phát - Con một gia đình nhân dân tốt bụng hiện... - Mồ côi sống khổ cực ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ - Làm nghề đốn củi ai ? * Khác thường : ? Thuéc kiÓu nh©n vËt g× trong - Do Ngäc Hoµng sai Th¸i tö xuèng truyÖn cæ tÝch ? ®Çu thai lµm con. ? Nguån gèc xuÊt th©n cña Th¹ch - Bà mẹ mang thai mấy năm mới sinh Sanh có gì bình thường và khác + Th¹ch Sanh ®­îc thiªn thÇn d¹y cho thường ? đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần th«ng. b. ý nghÜa : - TS ra đời từ gia đình nông dân-> gần ? Kể về sự ra đời và lớn lên của gũi với nhân dân. TS nhân dân muốn thể hiện điều - Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ cho gì ? nhân vật -> lập chiến công hiển hách. * GV tổng hợp nội dung tiết 1 * Bước 3 : Hướng dẫn về nhà : - Về nhà soạn tiếp phần 2. ---------------------------------------------------------. ---------------------------------------------Tiết 22 * Bước 1 : 1. Ổn định lớp. 2. Bài cũ: 2. Nh÷ng chiÕn c«ng và phẩm chất cña ? Kể lại truyện Thạch Sanh (ngắn Th¹ch Sanh. gọn). a. Chiến công thần diệu : ? Cho biết sự ra đời của TS? - TS chém chằn tinh -> trừ hại cho dân. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> * Bước 2: Bài mới (GV thuyết trình) Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu về nhân vật TS. * MT: Thấy được chiến công và p/C của TS * PP: Phát hiện, vấn đáp... GV treo tranh – HS quan sát ? Trong đời mình, Thạch Sanh đã lËp bao nhiªu chiÕn c«ng ? Nhận xét về mức độ, tính chất của mỗi thử thách TS gặp ? Thử thống kê các chiến công đó ? ? Cã thÓ nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ nh÷ng chiÕn c«ng cña chµng ? (Mục đích, tính chất, mức độ, nguyªn nh©n th¾ng lîi) Häc sinh lµm viÖc theo nhãm.Nh×n tranh : kÓ l¹i, vµ nhËn xÐt tõng chiÕn c«ng cña Th¹ch Sanh. ? Qua nh÷ng thö th¸ch, chiÕn công, Thạch Sanh đã bộc lộ những đức tính gì đáng quí ? (nguyên nhân thắng lợi) GV yêu cầu hS tìm D/C chứng minh cho những P/C đó. Thảo luận : - Tin và vâng lời mẹ con LT đi canh miếu thờ thế mạng -> thật thà, chất phác) - Diệt chằn tinh, đại bàng cứu công chúa, làm lui 18 quân chư hầu-> dũng cảm, tài năng, nghĩa hiệp. - Tha tội chết cho mẹ con Lí Thông và thiết đãi 18 quân chư hầu thua cuộc -> nhân đạo, bao dung, yêu chuộng hòa bình.. ? Tại sao tác giả dân gian đẻ TS. – được bộ cung tên vàng. - TS bắn đại bàng -> cứu công chúa, con vua Thủy Tề - được cây đàn thần. - TS đuổi quân của 18 nước chư hầu bằng tiếng đàn và niêu cơm thần kì diệu -> kết hôn với công chúa và lên làm vua.  Tăng dần về mức độ nguy hiểm -> Ước mơ công lí XH thiện thắng ác.. b.Phẩm chất, tài của TS * P/C : - Thật thà, tốt bụng - Dũng cảm và tài năng - Nhân đạo và yêu hòa bình => Tài và đức của người dũng sĩ dân gian. c. Phương tiện: - Tiếng đàn: + Giải oan + Giải bày T/Y + Đòi hỏi công lí + Nhân đạo, yêu hòa bình - Niêu cơm: + ăn hết lại đầy + Tình thương, lòng nhân ái + ước vọng đoàn kết, hòa bình.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> đánh giặc bằng tiếng đàn mà không phải là vũ khí khác ? ? ý nghĩa của tiếng đàn kì diệu, niªu c¬m thÇn k× ë trong truyÖn ? ? T¹i sao chµng lu«n bÞ lõa mµ vÉn kh«ng hÒ o¸n giËn ? ? Cã ph¶i Th¹ch Sanh kh«ng biÕt c¨m thï ? Hoạt động 2 : hướng dẫn HS tìm hiểu về nhân vật mẹ con LT * MT : Thấy được bản chất của mẹ con LT * PP : Phát hiện, vấn đáp, thảo luận Häc sinh th¶o luËn, ph¸t biÓu ? Em có nhận xét gì về những biểu hiện của mẹ con LT trong truyện ? ? Em có nhận xét gì về sự đối lập tính cách, hành động của 2 nhân vËt Th¹ch Sanh vµ Lý Th«ng.. Hoạt động 3: Tìm hiểu một số các nhân vật khác. * MT : Hiểu sự khác nhau giữa các nhân vật trong truyện. * PP : Phát hiện, thuyết trình... ? Em hãy chỉ ra những chi tiết thần kì trong truyện TS ? ? Tác giả dân gian đưa chi tiết thần kì vào truyện có tác dụng gì ? ? Em h·y cho biÕt truyÖn cã kÕt côc nh­ thÕ nµo ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ kÕt côc Êy ?. 3. Nhân vật Lí Thông : - Tham lam, hèn nhát - Độc ác, tàn nhẫn => trời đánh biến thành - Xảo quyệt, bội bạc bọ hung-> ác giả,ác báo. * Đối lập tính cách giữa hai nhân vật : TS LT Tốt Xấu Thiện ác lao động bóc lột Thật thà, trung thực xảo trá, lừa dối vị tha vị kỉ anh hùng, cao thượng tiểu nhân, thấp hèn 4. Ý nghĩa : Sự ra đời, lớn lên của TS * Chi tiết thần kì : kì. tiếng đàn thần. Niêu cơm thần kì * Tác dụng : - Tô đậm tài giỏi của TS - Tăng yếu tố thần kì hấp dẫn - TS : cưới công chúa và lên làm vua=> ở hiền gặp lành - LT: Bị sét đánh chết => ở ác gặp dữ. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS tổng kết. * MT : Nắm được nội dung, nghệ thuật của truyện. * PP : tổng hợp, thuyết trình... HS th¶o luËn theo nhãm : ? Khái quát những đặc sắc tư tưởng - nghệ thuật của truyện " Th¹ch Sanh " ?Nªu ý nghÜa cña truyÖn ?. * Luyện tập : Đọc đoạn truyện thơ Nôm - Kể diễn cảm truyện - Chon một chi tiết em thích nhất và vẽ tranh minh họa. * Bước 3: Hướng dẫn hoc ở nhµ. - KÓ l¹i chuyÖn Th¹ch Sanh. Nªu ý nghÜa truyÖn. - So¹n bµi : Em bÐ th«ng minh.. III. Tổng kết : 1. Nội dung : - Ngîi ca nh÷ng chiÕn c«ng rùc rì vµ những phẩm chất cao đẹp của người anh hïng. Thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí XH - Lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân - Người nhân hậu, độ lượng, sẵn sàng giúp người bị hại, thẳng tay trừng trị kẻ ác. 2. Nghệ thuật : - Truyện cổ tích xây dựng nhân vật chính diện, phản diện - KÕt cÊu, cèt truyÖn m¹ch l¹c, s¾p xÕp t×nh tiÕt rÊt khÐo lÐo, hoµn chØnh. - Hai nhân vật đối lập, tương phản hầu nh­ xuyªn suèt truyÖn Th¹ch Sanh vµ Lý Th«ng t¹o cho cèt truyÖn v÷ng ch¾c, t©p trung. - C¸c chi tiÕt, yÕu tè thÇn k× cã ý nghÜa từ thÈm mÜ.. NS 5/10/11 ND 7/10/11 TiÕt 23. Ch÷a lçi dïng tõ A. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Các lỗi dùng từ : lặp từ, lẫn lộn những từ gần âm. - Cách chữa các lỗi lặp từ, lẫn lôn những từ gần âm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. Kĩ năng : - Bước đầu có kĩ năng phát hiện lỗi, phân tích nguyên nhân mắc lỗi dùng từ. - Dùng từ chính xác khi nói, viết. B. ChuÈn bÞ:B¶ng phô C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : * Bước 1 : 1. Ổ định lớp : 2. Bài cũ : H. Cho biết nội dung từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ ? H. Làm bài tập 2 và 4 (SGK) * Bước 2 : Bài mới (GV thuyết trình) Hoạt động của thầy vµ trß. KiÕn thøc c¬ b¶n. Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS tỡm hiểu về lỗi lặp từ. * MT: Thấy được nguyên nhân mắc lỗi lặp từ và cách sữa chữa. * PP: Phát hiện, thông hiểu, vấn đáp... GV treo b¶ng phô cã ghi hÖ thèng bµi tËp nh­ SGK Học sinh đọc bài tập ? §o¹n a cã nh÷ng tõ ng÷ nµo ®­îc lÆp l¹i ? Tác dụng ? ? T¸c dông lÆp từ ë c¸c ®o¹n cã gièng nhau kh«ng ? T¹i sao ? Häc sinh ch÷a lçi lÆp ë ®o¹n b. Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS sữa lỗi lẫn lộn từ giữa các âm. * MT: Thấy được những từ dùng sai âm, nguyên nhân và nêu cách sữa chữa. * PP: Phát hiện, giải thích, thảo. I. Lçi lÆp tõ. * §o¹n a : - Tõ ‘tre’ lÆp 7 lÇn - Tõ ‘gi÷’ lÆp 4 lÇn - Tõ ‘anh hïng’ lÆp 2 lÇn => Tạo ra nhịp điệu hài hoà cho một đoạn văn xuôi giàu chất thơ * §o¹n b : Từ lặp lại: Truyện dân gian -> làm cho câu văn lủng củng, nặng nề -> lỗi lặp từ. - Nguyên nhân: Thiếu cân nhắc khi chọn lọc, vốn từ nghèo=> túng từ, diễn đạt yếu. * Cỏch sữa chữa: Em rất thích đọc truyÖn d©n gian v× truyÖn cã nhiÒu chi tiết tưởng tượng kì ảo. II. LÉn lén gi÷a c¸c tõ gÇn ©m. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> luận nhóm... Học sinh đọc bài tập, gạch dưới c¸c tõ dïng sai ©m trong 2 c©u a, b.( ë b¶ng phô ) HS thảo luận trả lời ? T¹i sao cã lçi dïng tõ sai ©m nh­ vËy. GV giải nghĩa các từ dùng sai cho HS hiểu nghĩa : Thăm quan-> vô nghĩa, vì không có trong vốn từ TV ; Tham quan -> Xem tận mắt để mở rộng hiểu biết... ? Qua đó em rút ra bài học gi? Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tËp * MT : Vận dụng lý thuyết làm bài tập * PP : Thông hiểu, vận dụng... HS lªn b¶ng gi¶i bµi tËp. Bµi tËp 2 : HS lµm bµi tËp theo 3 nhãm. C©u a : Th¨m quan = Tham quan C©u b : NhÊp nh¸y = mÊp m¸y. -> Nguyên nhân do lẫn lộn giữa các tõ gÇn ©m..  Muèn tr¸nh m¾c lçi dïng sai ©m của từ, phải hiểu đúng nghĩa của từ. III. LuyÖn tËp Bài 1 : Lược bỏ từ ngữ lặp. a. Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quí mến. b. Sau khi nghe c« gi¸o kÓ, chóng t«i ai còng thÝch nh©n vËt trong chuyện ấy vì họ đều là những người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp. c. Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành. Bµi tËp 2 : a. Thay linh động = sinh động. - Linh động : không rập khuôn, máy mãc c¸c nguyªn t¾c. - Sinh động : gợi ra hình ảnh, cảm xúc, liên tưởng. b. Bµng quang = bµng quan - Bàng quang : bọng chứa nước tiểu. - Bµng quan : Döng d­ng, thê ¬ nh­ người ngoài cuộc. c. Thñ tôc = hñ tôc - Thủ tục : Những qui định hành chÝnh cÇn ph¶i tu©n theo. - Hñ tôc : Nh÷ng thãi quen l¹c hËu cÇn bµi trõ.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> *Bước 3: Hướng dẫn học ở nhà: Ch÷a lçi trong bµi kiÓm tra cña m×nh. NS 6/10/11 ND 10/10/11 TiÕt 24. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1. (KÓ chuyÖn). A.Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức : - Nắm được cách viết bài văn kể chuyện bằng lời văn của em. 2. Kĩ năng : - Biết săp xếp các tình tiết trong câu chuyện theo bố cục ba phần - Giỳp học sinh hiểu được ưu, nhược điểm trong bài viết của mình, biết cách söa ch÷a. B. Chuẩn bị : 1. GV : Chấm bài, hệ thống bài HS theo 4 loại. 2. HS : Nhớ lại đề C. Tổ chức các hoạt động dạy học. * Bước 1: 1. Ổ định lớp: 2. Bài cũ: GV kiểm tra HS nhớ lại đề * Bước 2: Bài mới (GV thuyết trình) Hoạt động 1 : GV nờu vấn đề về cỏch viết bài văn tự sự bằng lời văn của em. * Đề bài : Kể lại truyện Thánh Gióng bằng lời văn của em. Hoạt động 2 : Nêu, phân tích đề bài, lập dàn ý. H. Đề trên có mấy yêu cầu ? - 3 yêu cầu H. Gạch dưới 3 yêu cầu đó ? - Kể lại truyện Thánh Gióng bằng lời văn của em. H. Yêu cầu nào cần lưu ý nhất ? (yêu cầu 3). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> -> GV yêu cầu HS xây dựng dàn ý. (cụ thể như ở tiết 17,18) * MB : * TB : * KB : Hoạt động 3 : Nhận xét, đánh giá, sữa chữa lỗi, phát bài cho học sinh. Nhận xét chung về các mặt ưu điểm, nhược điểm. 1. Néi dung truyÖn kÓ. - Việc chọn đề tài, chủ đề : Đại đa số các em đã nhớ nội dung để kể về truyện truyền thuyết đã học) - Nh÷ng bµi cã néi dung tèt, kÓ s¸ng t¹o b»ng lêi v¨n cña m×nh: Trang, Ánh, Tuấn, Hằng... - Những bài có nội dung chưa đạt : Hoa, Vũ... 2. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, viÕt truyÖn, tr×nh bµy bµi lµm. - Cã cèt truyÖn, nh©n vËt. - HÖ thèng sù viÖc (cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶, cã mãc nèi x©u chuçi m¹ch l¹c, hîp lÝ) - Bè côc 3 phÇn. - Lời kể chuyện : lời tác giả, người kể chuyện, lời nói của các nhân vật. * .Kết quả : G K TB Y K 3. Sữa chữa lỗi : - GV đưua ra lỗi HS thường bị sai. - Cách viết hoa danh từ riêng - Ngắt câu chưa viết hoa khi có dấu chấm và xuống dòng chưa viết hoa phụ âm đầu - Thiếu chi tiết : chưa đầy đủ chuỗi sự việc đề yêu cầu - Lời kể chưa trôi chảy và mạch lạc * GV phát bài cho HS Hoạt động 4 : Hướng dẫn chữa các lỗi tiêu biểu về các mặt trên. - Häc sinh tù ch÷a lçi vµo bµi cña m×nh. - Giáo viên theo dõi, hướng dẫn, bổ sung. - Học sinh trao đổi bài cho nhau, đọc nhanh. Hoạt động . Đọc bình bài hay (Trang, Hằng, Ánh...) đoạn hay (Thủy, Tuấn...) - Học sinh đọc  Nêu lời bình, nhận xét của mình. Hoạt động 5 : Tổng kết Tổng kết : - GV tuyên dương những em làm bài tốt - Nhắcnhở, động viên khuyến khích những em còn làm bài yếu. * Bước 3 :Hướng dẫn làm bài tập ở nhà.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Häc sinh tù söa lçi cßn l¹i cho bµi hoµn thiÖn. - Xây dựng dàn bài cho đề dự bị đã ra ở bài 6 trước. ----------------------------------------------------NS 9/10/11 ND 11/10/11. TiÕt 25. Em bÐ th«ng minh. (TruyÖn cæ tÝch). A. Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức : - Đặc điểm của truyện cổ tích qua nhân vật, sự kiện, cốt truyện ở tác phẩm Em bó thông minh. - Cấu tạo xâu chuỗi nhiều mẫu chuyện về những thử thách mà nhân vật đã vượt qua trong truyện cổ tích sinh hoạt. - Tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên nhưng không kém phần sâu sắc trong một truyện cổ tích và khát vọng về sự công bằng của nhân dân lao động. 2. Kĩ năng : - Đọc – hiểu văn bản truyện cổ tích theo đặc trưng thể loại. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một nhân vật thông minh. - Kể lại một câu chuyện cổ tích. 3. Thái độ : Đề cao trí thông minh của em bé ; ý thức học hỏi kinh nghiệm dân gian B. ChuÈn bÞ : 1. GV : Tranh minh hoạ, đọc các tài liệu có liên quan. 2. HS : Đọc, tóm tắt, và soạn bài C. Tổ chức cỏc hoạt động dạy học : *Bước 1: 1. Ổ định lớp: 2. Bài cũ: H. Kể ngắn gọn về sự xuất thân ,lí lịch và những thử thách, lập chiến công của TS. H. Nêu ý nghĩa và nghệ thuật đặc sắc của truyện. * Bước 2 : Bài mới (GV thuyết trình) Nh©n vËt th«ng minh còng lµ kiÓu nh©n vËt rÊt phæ biÕn trong truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam vµ thÕ giíi. TruyÖn em bÐ th«ng minh lµ mét lo¹i truyÖn cæ tÝch sinh ho¹t, ®­îc cÊu t¹o theo lèi x©u chuçi, gåm nh÷ng mÈu chuyÖn, nhân vật chính trải qua một chuỗi thử thách, từ đó bộc lộ sự thông minh hơn người. Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiÓu chung v¨n b¶n * MT : Đọc diễn cảm truyện, hiểu từ khó và xác định bố cục truyện. * PP : Vấn đáp, thuyết trình... GV hướng dẫn HS đọc : Giäng đọc, kể vui, hóm hỉnh lưu ý đoạn đối thoại... Giáo viên đọc mẫu  học sinh đọc theo đoạn  nhận xét. GV hướng dẫn HS chú ý từ khó SGK ? TruyÖn cã bè côc nh­ thÕ nµo ? ? Néi dung cña mçi phÇn. I . T×m hiÓu chung 1. §äc. 2.Chú thích. 3. Bè côc : 4 phần - P 1 : Đầu -> về tâu vua -> Vua sai quan ®i kh¾p n¬i t×m kiÕm hiÒn tµi gióp nước. - P2 : Tiếp -> với nhau rồi Giáo viên chuyển ý  hoạt động - P3 : Tiếp -> rất hậu - P4 : còn lại => Em bÐ trë thµnh Tr¹ng 2 Nguyªn. Hoạt động 2 :Hướng dẫn đọcII. Đọc - hiểu văn bản hiÓu v¨n b¶n 1. Sự mưu trí thông minh của em bé * MT :Thấy được sự mưu trí, được thử thách qua 4 lần. thông minh của em bé qua những * Lần 1 : Quan đố -> Trâu cày một lần thử thách. ngày được mấy đường. * PP : Vấn đáp, phát hiện... - Cậu bé giải câu đố : Ngựa một ngày ? Em bé phải trải qua mấy lần thử đi mấy bước => đố lại quan -> quan bí thách ? -> Cách giải đố thông minh, thâm thuý ? Học sinh đọc câu đố của quan gËy «ng ®Ëp l­ng «ng vµ lêi gi¶i cña em bÐ ntn ? -> Đây là câu đố khó  vì ngay lËp tøc kh«ng thÓ tr¶ lêi chÝnh xác một điều không ai để ý  cha --> chứng tỏ bản lĩnh nhanh, nhạy cứng em kh«ng tr¶ lêi ®­îc. cỏi, không hề run sợ trước người lớn, ? Qua việc giải câu đố này cho quyÒn lùc. thÊy ë em bÐ b¶n lÜnh g× ? ----------------------------------------------------------------------------------------Tiết 26 * Bước 1 : 1. Ổn định lớp : 2. Bài cũ : Sau tiết 26 kiểm tra 15 phút viết. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>