u 23 vô địch bài giảng sgk cũ nguyễn thị huyền sâm thư viện tư liệu giáo dục

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn :18/10/04
Tiết : 32

<b>LẬP DAØN Ý CHO BAØI VĂN TỰ SỰ </b>

<b>KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM</b>

<b>I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :</b>

Giúp HS :

-- Nhận diện được bố cục các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài của một văn bản tự sự kết
hợp với miêu tả và biểu cảm .

--Biết cách tìm, lựa chọn và sắp xếp các ý trong bài văn ấy.
-- Bồi dưỡng ý thức trau giồi ngôn ngữ dân tộc.

<b>II. CHUẨN BỊ :</b>

GV : Đọc kĩ SGV, Tài liệu tham khảo, soạn giáo án
HS : Học bài cũ, chuẩn bị bài tập SGK

<b>III . TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :</b>

<b>1. ỔN ĐỊNH (1) Kiểm diện só số, kiểm tra tác phong HS </b>
<b>2 . KIỂM TRA BÀI (5)</b>

? Vai trò, tác dụng của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự ?

? Tìm trong văn bản " Lão Hạc " 1 đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm ?
<b>3. BAØI MỚI </b>

<b>GIỚI THIỆU (1)</b>

Nếu như tiết học trước, các em được hướng dẫn cách viết 1 đoạn văn tự sự kết hợp với
miêu tả và biểu cảm , thì trong tiết học này cơ sẽ giúp các emcách thức lập dàn ý cho cả 1 bài
văn.Bài văn khác với đoạn văn ở tính hồn chỉnh , trọn vẹn về nội dung cũng như hình thức thể
hiện , điều đó chúng ta sẽ cùng đi vào tìm hiểu.

<b>TL HOẠT ĐỘNG CỦA GV</b> <b>HOẠT ĐỘNG CỦA HS</b> <b>KIẾN THỨC</b>

<b>HOẠT ĐỘNG 1</b> <b>HOẠT ĐỘNG 1</b> <b>I. DAØN Ý CỦA BAØI </b>

<b>VĂN TỰ SỰ</b>
<b>+ GV yêu cầu HS đọc trước</b>

văn bản <i>Món quà bất ngờ</i>

 Đọc trước văn bản ở nhà Văn bản <i>Món quà </i>

<i>sinh nhật</i>

5 <b>+ Hướng dẫn tìm hiểu bố </b>
cục bài văn

Bố cục : 3 phần
<b>? Văn bản có thể chia </b>

thành mấy phần ? Đó là
các phần nào

 Trả lời :

Văn bản gồm 3 phần -- Mở bài :<i>bao nhiêu thứ bày la Từ đầu .... </i>
<i>liệt trên bàn </i>

<b>? Nêu nội dung của từng </b>
phần

-- Mở bài :<i>Từ đầu .... bao nhiêu thứ </i>
<i>bày la liệt trên bàn .</i>

<i><b></b></i>Quang cảnh chung buổi sinh nhật .

<i><b></b></i>Quang cảnh chung

buổi sinh nhật .
-- Thân bài : <i>Vui thì </i>
<i>vui thật ... chỉ gật đầu</i>

-- Thân bài : <i>Vui thì vui thật ... chỉ </i>
<i>gật đầu ko_{nói .}</i>

<i><b></b></i>Món quà sinh nhật độc đáo.

<i>ko_nói</i>

<i><b></b></i>Món quà sinh nhật

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

-- Kết bài :<i>Cảm ơn Trinh quá... hết </i>
<i>bài</i>

<i><b></b></i>Cảm nghĩ của người bạn về món

quà sinh nhật .

-- Kết bài :<i>Cảm ơn </i>
<i>Trinh quá... hết bài</i>

<i><b></b></i>Cảm nghĩ của người

bạn về món quà sinh
nhật .

5

<b>? Truyện kể về việc gì ? </b>
Ai là người kể chuyện ?

-- Truyện kể về món quà tặng độc
đáo của Trinh dành cho <i>tôi </i>trong
ngày sinh nhật .

--Người kể chuyện là nhân vật <i>tôi</i> ,
ngôi kể thứ nhất .

<b>--Sự việc : Ngày sinh </b>
nhật của <i>tôi </i>và món
q tặng của Trinh.
-- Ngơi kể thứ nhất
(<i>tơi</i>)

<b>? Câu chuyện xảy ra ở đâu,</b>

vào lúc nào, trong hoàn
cảnh nào ?

--Câu chuyện xảy ra tại nhà<i> tôi </i>nơi
tổ chức lễ sinh nhật .

<b>? Chuyện xảy ra với ai ? </b>
Có những n/vật nào ? Ai là
n/vật chính ? Tính cách của
mỗi n/vật ra sao ?

-- Chuyện xảy ra giữa<i> tôi</i>và các bạn
đến mừng lễ sinh nhật . <i>Tơi </i>và
Trang đều là n/vật chính . <i>Tơi </i>và
Trinh là đơi bạn rất thân, u q
nhau thắmthiết.

<b>-- Nhân vật chính : </b>

<i>tôi và Trang</i>

<b>? Câu chuyện xảy ra như </b>
thế nào? Mở đầu nêu vấn
đề gì ?

-- Diễn biến câu chuyện :

Lễ sinh nhật của <i>tôi</i>. Các bạn đến
chúc mừng rất đông với nhiều quà
tặng nhưng người bạn thân nhất là

Trinh vẫn chưa đến.

-- Diễn biến

Buổi lễ sinh nhật của

<i>tôi</i> rất vui , nhiều bạn
nhiều quà, nhưng
Trinh là bạn thân nhất
vẫn chưa đến.

<b>? Câu chuyện phát triển </b>
đến đỉnh điểm ở chỗ nào ?

Trinh đến mang theo món quà độc
đáo : chùm ổi sai quả.

Trinh đến mang theo
món quà độc đáo :
chùm ổi sai quả
<b>? Câu chuyện kết thúc ra </b>

sao ? Điều gì đã tạo sự bất
ngờ ?

Điều bất ngờ là chùm ổi ko _{phải là}

món quà mua vội vàng trên đường
phố mà là món quà được Trinh nâng
niu, ấp ủ từ nhiều tháng trước, là

món quà đầy ý nghĩa nhất .

Điều bất ngờ là chùm
ổi là món quà được
Trinh nâng niu, ấp ủ
từ nhiều tháng trước,
là món quà đầy ý
nghĩa nhất .
<b>? Những nội dung trên </b>

được tác giả kể theo thứ tự
nào ?

Những nội dung trên được kể theo
trình tự thời gian ( các sự việc từ
đầu đến cuối buổi sinh nhật) nhưng
trong khi kể , tác giả đảo ngược từ
hiện tại nhớ về quá khứ rồi lại trở
về hiện tại

<b>--Trình tự thời gian, </b>
đảo ngược từ hiện tại <i><b></b></i>

quá khứ<i><b></b></i> hiện tại.

4 <b>? Các yếu tố miêu tả, biểu </b>cảm được kết hợp và thể
hiện ở những chỗ nào trong
truyện ?

<b>Thảo luận nhóm </b>

<b>Hướng trả lời</b>

-- Miêu tả : lễ sinh nhật đông vui
( bạn bè, quà tặng, hoa...), món quà
tặng của Trinh ( mấy bông hồng,
chùm ổi lúc lỉu, tròn to, láng bóng )

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

-- Biểu cảm : tâm trạng<i> tôi </i>( bồn
chồn, lo lắng, tủi thân, giận, xúc
động trứơc tấm lịng của bạn...)

<b>--Yếu tố biểu cảm : </b>
tâm trạng n/vật<i> tôi</i>

4

<b>HOẠT ĐỘNG 2</b>
+ Hướng dẫn HS rút ra
n/xét

? Theo em, một bài văn tự
sự kết hợp với miêu tả và
biểu cảm có bố cục mấy
phần ?

Nhiệm vụ cụ thể từng phần
như thế nào ?

<b>Nâng cao : Cũng có khi </b>
Mở bài nêu kết quả của sự

việc, số phận của n/vật

<b>HOẠT ĐỘNG 2</b>
 Dự kiến trả lời

-- Một bài văn tự sự kết hợp với
miêu tả và biểu cảm có bố cục 3
phần :

<i>Mở bài : </i>Giới thiệu sự việc, nh/vật,
tình huống xảy ra câu chuyện.

<b>II. DÀN Ý CỦA </b>
<b>MỘT BAØI VĂN TỰ </b>
<b>SỰ</b>

<b>+ </b><i>Mở bài : </i>Giới thiệu
sự việc, nh/vật tình
huống xảy ra câu
chuyện .

trước, sau đóThân bài mới
kể ngược lên thời gian.
Phần Thân bài thực chất là
trả lời câu hỏi : <i>Câu </i>
<i>chuyện đã diễn ra ở đâu? </i>
<i>Khi nào ? Với ai? Như thế </i>
<i>nào?</i>

<i>Thân bài : </i>Kể lại diễn biến câu

chuyện theo 1 trình tự nhất định <b>+ </b>diễn biến câu chuyện <i>Thân bài : </i>Kể lại
theo 1 trình tự nhất
định

Trong khi kể, người viết
thường kết hợp miêu tả con
người,sự việc và thể hiện
tình cảmthái độ của mình
trước sự việc và con người
được miêu tả .

<b>+ </b><i>Kết bài</i> : Nêu kết
cục và cảm nghĩ của
người trong cuộc.

<i>Kết bài</i> : Nêu kết cục và cảm nghĩ
của người trong cuộc

+ Yêu cầu HS đọc Ghi Nhớ  Đọc ghi nhớ/ SGK <b>Ghi nhớ/ SGK</b>

<b>HOẠT ĐỘNG 3</b> <b>HOẠT ĐỘNG 3</b> <b>III . LUYỆN TẬP</b>

<b>Bài 1 :Từ văn bản </b><i>Cô bé </i>
<i>bán diêm,</i>hãy lập ra 1 dàn
ý cơ bản

-- Mở bài : Giới thiệu ai?
Trong hoàn cảnh nào ?

<b>Bài 1 : Dàn ý văn bản </b><i>Cô bé bán </i>
<i>diêm</i>

+ Mở bài : Giới thiệu quang cảnh
đêm Giao thừa và gia cảnh của em
bé bán diêm, n/vật chính của truyện

<b>Bài 1 : Dàn ý văn bản</b>

<i>Cô bé bán diêm</i>

+ Mở bài : Giới thiệu
quang cảnh đêm Giao
thừa và gia cảnh của
em bé bán diêm.

15

-- Thân bài : Nêu các sự
việc chính xảy ra với n/vật
theo trật tự thời gian
? Lúc đầu ? Sau đó? Tiếp
theo và kết quả thế nào ?

+ Thân bài : Diễn biến sự việc
-- Em bé ko_{dám về nhà vì k}o_bán

đựơc diêm, em ngồi tránh rét ở 1
góc tường mà đôi tay vẫn cứng đờ

ra .

--Em bé đánh liều quẹt các que
diêm để sưởi ấm, mỗi lần quẹt 1
que diêm, em mơ thấy 1 viễn cảnh

+ Thân bài : Diễn
biến sự việc

-- Em bé ko_{dám về}

nhà vì ko_{bán đựơc}

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

đẹp đẽ, ấm áp. quẹt các que diêm để
? Em bé mấy lần quẹt diêm

Mỗi lần diễn ra thế nào ?
Kết quả ra sao ?

-- Ban đầu,khi quẹt que diêm thứ
nhất, em tưởng chừng như đang ngồi
trước 1 lò sưởi, hơi ấm của que diêm
khiến em cảm thấy thật là dễ chịu.

sưởi ấm, mỗi lần quẹt
1 que diêm, 1 giấc mơ
đẹp lại hiện ra.

-- Khi que diêm thứ 2 cháy sáng, em
mơ thấy1 bàn ăn thịnh soạn, khăn

trải bàn trắng tinh, bát đĩa q, và có
cả 1 con ngỗng quay .

-- Em bé quẹt que diêm thứ 3, một
cây thông Nô - en hiện ra với hàng
ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh và
rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ .
Khi diêm tăùt, em thấy tất cả các
ngọn nến bay lên mãi .

-- Que diêm thứ nhất
cháy, em mơ thấy1 lò
sưởi ấm áp .

-- Que diêm thứ 2, em
mơ thấy bàn ăn thịnh
soạn có 1 con ngỗng
quay .

-- Que diêm thứ 3
cháy, em mơ thấy cây
thông Nô- en lộng lẫy
-- Que diêm thứ 4 được đốt lên , em

mơ thấy người bà đã mất hiện ra,
mỉm cười với em .

-- Que diêm thứ 4, em
mơ thấy người bà đã
mất hiện ra, mỉm cười

với em.

--Cuối cùng, em bé quẹt hết những
que diêm còn lại, em thấy bà cầm
tay em, 2 bà cháu bay vụt lên cao,
về chầu Thượng đế.

--Cuối cùng, em bé
quẹt hết bao diêm,
em thấy bà cầm tay
em, 2 bà cháu bay vụt
lên cao, về chầu
Thượng đế.
? Trong văn bản, có những

yếu tố miêu tả và biểu cảm
được sử dụng như thế nào?

<b>Thảo luận nhóm :</b>
<b>Hướng trả lời :</b>

Các yếu tố miêu tả và biểu cảm
được đan xen trong quá trìnhkể
chuyện, đặc biệt là sau mỗi lần em
bé quẹt diêm thì cảnh mộng tưởng
và cảnh thực được miêu tả rất sinh
động. Kèm theo đó là những suy
nghĩ và tâm trạng của cơ bé.

 <i>Yếu tố miêu tả </i>

<i>và biểu cảm đan xen </i>
<i>trong quá trình kể </i>
<i>chuyện</i> .

+ Kết bài :Em be ù đã
chết trong đêm Giao
thừa .

<b>+ Kết bài :Em be ù đã chết trong </b>
đêm Giao thừa . Mọi người qua
đường ko_{ai biết đựơc những điều kì}

diệu mà em đã mơ thấy .

3

<b>HOẠT ĐỘNG 4</b>
<b>CỦNG CỐ</b>

+ Yêu cầu HS nhắc lại nội
dung chính .

? Dàn ý của bài văn tự sự
gồm mấy phần ? Đó là
những phần nào ? Nêu
nhiệm vụ từng phần ?

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

2 <b>HƯỚNG DẪN HỌC TẬP</b>

+ Nắm vững kĩ năng tìm ý, chọn ý, sắp xếp ý thành 1 dàn ý của bài văn tự sự kết hợp
với miêu tả và biểu cảm .

+ Làm bài tập 2 / SGK :

<i>Lập dàn ý cho đề bài : " Hãy kể về kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiếh em xúc động và </i>
<i>nhớ mãi . "</i>

</div>

<!--links-->