Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Tiết 100: Hướng dẫn đọc thêm "Mưa - Trần Đăng Khoa"

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 100:. Hướng dẫn đọc thêm: mưa. -TrÇn §¨ng Khoa-. I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Nét đặc sắc của bài thơ: sự kết hợp giữa bức tranh thiên nhiên phong phú, sinh động trước và trong cơn mưa rào cùng tư thế lớn lao của con người trong cơn mưa. - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: a. Kü n¨ng chuyªn m«n: - Bước đầu biết cách đọc diễn cảm bài thơ được viết theo thể thơ tự do. - §äc – hiÓu bµi th¬ cã yÕu tè miªu t¶ . - NhËn biÕt vµ ph©n tÝch ®­îc t¸c dông cña nh÷ng phÐp nh©n hãa, Èn dô cã trong bµi th¬. - Trình bày những suy nghĩ về thiên nhiên, con người nơi làng quê Việt Nam sau khi häc xong v¨n b¶n. b. Kü n¨ng sèng: - Tự nhận thức: xác định lối sống nhân ái, yêu thương và chia sẻ với mọi người xung quanh - Giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực trình bày suy nghĩ ý tưởng cảm nhận của bản th©n vÒ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng yêu thiên nhiên và con người VN II. ChuÈn bÞ: - GV: SGK, SGV, so¹n bµi, tranh ch©n dung t¸c gi¶, mét sè t¸c phÈm cña TrÇn §¨ng Khoa. - HS: Häc bµi, so¹n bµi, tr¶ lêi c©u hái §äc-hiÓu v¨n b¶n. III. Các hoạt động daỵ và học: Hoạt động 1: Khởi động 1. ổn định tổ chức. KiÓm tra sÜ sè 2. KiÓm tra bµi cò: - Đọc thuộc lòng bài thơ Lượm, cảm nhận của em về nhân vật Lượm trong 2 phần đã học. 3. Bµi míi: Hoạt động 2: H×nh thµnh kiÕn thøc: Hoạt động của thầy và trò ? Nªu ý nghÜa cña ®o¹n th¬ ®iÖp khóc nµy? * GV: Điều đó còn thể hiện niềm tin của nhµ th¬ vÒ sù bÊt diÖt cña nh÷ng con người như Lượm. Nhưng đó còn là ước väng cña nhµ th¬ vÒ mét cuéc sèng thanh bình không có chiến tranh để trẻ th¬ ®­îc sèng hån nhiªn, h¹nh phóc. Nh÷ng lêi th¬ cuèi cïng v× thÕ kh«ng. Nội dung cần đạt 3. Lượm còn sống mãi với non sông. - Điệp khúc (đầu cuối tương ứng) nối tiếp một c¸ch hîp lÝ, tr¶ lêi cho c©u hái tu tõ trªn  Khẳng định Lượm sẽ sống mãi cùng thời gian, trong lòng nhà thơ, trong tình thương nhớ, cảm phục của đồng bào Huế, trong chúng ta và các thÕ hÖ mai sau.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> chØ diÔn t¶ t×nh c¶m tr×u mÕn mµ cßn day dứt niềm xót thương và ước vọng hoà bình. Đó là ý nghĩa nhân đạo sâu xa cña bµi th¬ nµy. Hoat động 3: Tổng kết III. Hướng dẫn tổng kết 1. NghÖ thuËt: ? Bài thơ có những nét đặc sắc nghệ - Sử dụng thể thơ bốn chữ, giàu chất dân gian. - KÕt hîp c¸c PTB§: BC, TS, MT thuËt nµo? - Sö dông nhiÒu tõ l¸y cã gi¸ trÞ gîi h×nh vµ giµu ©m ®iÖu. - C¸ch ng¾t dßng c¸c c©u th¬, kÕt cÊu ®Çu cuèi tương ứng khắc sâu nhân vật, làm nổi bật chủ đề cña t¸c phÈm. 2. ý nghÜa Bµi th¬ kh¾c häa h×nh ¶nh mét chó bÐ hån nhiªn, dòng c¶m hi sinh v× nhiÖm vô kh¸ng ? Néi dung cña bµi th¬? chiến. Đó là một hình tượng cao đẹp trong thơ Tố H÷u. §ång thêi bµi th¬ thÓ hiÖn ch©n thËt t×nh cảm mến thương và cảm phục của tác giả dành cho bé Lượm nói riêng và những em bé yêu nước nãi chung. IV. LuyÖn tËp. V¨n b¶n “M­a” (TrÇn §¨ng Khoa). I. Hướng dẫn tìm hiểu chung: ? Nêu các nét chính về nhà thơ Trần 1. Sơ lược về tác giả, tác phẩm: - TrÇn §¨ng Khoa sinh n¨m 1958 quª Nam S¸ch§¨ng Khoa. Hải Dương. Hiện đang công tác tại ban Văn nghệ - GV bæ sung vÒ t¸c gi¶. §µi tiÕng nãi ViÖt Nam - Lµ tµi n¨ng th¬ béc lé rÊt sím (tËp th¬ ®Çu tay ®­îc in n¨m 1968, khi TrÇn §¨ng Khoa míi 10 tuæi.) ? Hoàn cảnh ra đời của bài thơ? - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1967 in trong tËp “Gãc - GV HD đọc: Nhịp thơ nhanh, gấp sân và khoảng trời” m¹nh, dån dËp mçi c©u th¬ lµ mét nhÞp 2. §äc, t×m hiÓu tõ khã: thÓ hiÖn trËn m­a rµo... đọc mẫu và cho HS đọc 3. CÊu tróc v¨n b¶n ? Bµi th¬ lµm theo thÓ th¬ g×? ? Bµi th¬ t¶ c¶nh m­a vµo mïa nµo? - ThÓ th¬ tù do, c¸c c©u th¬ ng¾n. - Bµi th¬ t¶ c¶nh thiªn nhiªn, c¶nh trËn m­a rµo Thuéc vïng nµo? ? Xác định bố cục của bài thơ?(bài thơ mùa hạ ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ. - Bè côc: miªu t¶ c¬n m­a theo tr×nh tù nµo?) + Tõ ®Çu … “nh¶y móa”: C¶nh s¾p m­a. + TiÕp theo … “h¶ hª”: C¶nh trong m­a. + Còn lại: Hình ảnh con người trong mưa. - GV HD cho HS t×m hiÓu bµi th¬: + Các sự vật được miêu tả lúc trời sắp II. Hướng dẫn tìm hiểu bài thơ: 1. H×nh ¶nh thiªn nhiªn: m­a, trong c¬n m­a. - C¶nh s¾p m­a: §µn mèi bay ra, mèi trÎ, mèi + Hoạt động của các sự vật đó. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + Nghệ thuật đặc sắc, tác dụng. + Hình ảnh con người trong mưa. - Néi dung t×m hiÓu: Th¶o luËn nhãm: + Nhãm 1: Bøc tranh thiªn nhiªn lóc trời sắp đổ mưa được tác giả miêu tả qua những sự vật nào? Hoạt động của các sự vật đó như thế nào? Nghệ thuật miªu t¶? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuật đó. + Nhãm 2: T×m c¸c sù vËt ®­îc miªu t¶ trong cơn mưa. Hoạt động của các sự vật đó như thế nào? Nghệ thuật miêu t¶? T¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt đó. + Nhóm 3: Hình ảnh con người được miªu t¶ trong c¬n m­a lµ ai? §­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? NghÖ thuËt? ý nghÜa của hình ảnh đó? - HS thảo luận, trình bày trước lớp. già, đàn kiến tránh mưa, mặt trời đầy mây đen, cây mía múa gươm…. - C¶nh trong khi m­a: M­a rµo rµo ï ï, r¬i lép bép, cãc nh¶y, chã sña … - NT nh©n ho¸.  Bức tranh đẹp, sinh động về một cơn mưa mùa hạ dưới sự cảm nhận tinh tế của con mắt trẻ thơ. Vẻ đẹp của làng quê Việt Nam. 2. Hình ảnh con người: - Người cha đi cày về “đội sấm, đội chớp…” - NT: Èn dô => Con người mới xuất hiện trên cái nền thiên nhiªn d÷ déi, hïng vÜ võa mang tÝnh chÊt cô thÓ, khái quát biểu tượng vừa ca ngợi vẻ đẹp lao động cần cù của con người nông dân bình dị chống chọi, vượt qua, chiến thắng những trở ngại của thiªn nhiªn víi tÇm vãc lín lao, t­ thÕ hiªn ngang, søc m¹nh to lín cã thÓ so s¸nh víi thiªn nhiªn vò trô. To¸t lªn nh÷ng t×nh c¶m kÝnh yªu, trân trọng, tự hào của đứa con về người cha của mình. Gợi ấn tượng đẹp, khoẻ của người nông dân lao động VN thời đánh Mỹ. III. Hướng dẫn tổng kết ? Em nhËn thøc ®­îc g× vÒ nghÖ thuËt 1. NghÖ thuËt: - Sö dông th¬ tù do, c©u ng¾n, nhÞp nhanh th¬ qua bµi M­a? - Quan s¸t vµ miªu t¶ thiªn nhiªn mét c¸ch hån nhiên, tinh tề và độc đáo. - Sö dông c¸c phÐp nh©n hãa. - Khắc họa hình ảnh người cha đi cày về mang ý nghÜa biÓu tr­ng. ? Em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng ý nghÜa néi 2. ý nghÜa Bµi th¬ cho thÊy sù phong phó cña thiªn nhiªn dung s©u s¾c nµo tõ bµi th¬? và tư thế vững chãi của con người. Từ đó hiện lên tình cảm vui tươi, thân thiện của tác giả đối với thiªn nhiªn vµ lµng quª yªu quý cña m×nh. Hoat động 4: Hướng dẫn hoạt động tiếp nối - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - §äc thªm c¸c bµi th¬ kh¸c cña Tè H÷u, TrÇn §¨ng Khoa. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - So¹n bµi: Ho¸n dô. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nhãm 1:. c©u hái th¶o luËn nhãm. Bức tranh thiên nhiên lúc trời sắp đổ mưa được tác giả miêu tả qua những sự vật nào? Hoạt động của các sự vật đó ra sao? Nghệ thuật miêu tả? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> nhãm 2:. c©u hái th¶o luËn nhãm. Tìm các sự vật được miêu tả trong cơn mưa. Hoạt động của các sự vật đó như thế nào? Nghệ thuật miêu tả? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> nhãm 3:. c©u hái th¶o luËn nhãm. Hình ảnh con người được miêu tả trong cơn mưa là ai? Được miêu tả như thế nào? Nghệ thuật? ý nghĩa của hình ảnh đó?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>