Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 33+34: Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Phương Bắc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6  Giáo viên: Nguyễn Phương Bắc Ngµy so¹n : 15 th¸ng 10 n¨m 2009 Ngµy d¹y: th¸ng 10 n¨m 2009 TuÇn 9 TiÕt 33-34 : Ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù I.Môc tiªu bµi häc * Kiến thức cần đạt :Giúp học sinh :nắm vững đặc điểm của hai loại ngôi kể : ngôi thø nhÊt vµ ng«i thø 3, t¸c dông cña tõng lo¹i ng«i kÓ . * Kỹ năng cần rèn :Phân tích các ngôi kể trong các truyện đã học, đã đọc, chuẩn bị lùa chän sö dông ng«i kÓ thÝch hîp trong bµi viÕt cña m×nh. * Giáo dục tư tưởng :Vận dụng những kiến thức trong bài học khi viết văn tự sự II.Träng t©m :TiÕt 33 Môc I, tiÕt 34:luyÖn tËp III.ChuÈn bÞ *Giáo viên : Giáo án, đọc các tài liệu có liên quan *Học sinh : Soạn bài và học bài ở nhà trước khi đến lớp IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y A.KiÓm tra bµi cò : (4’) C©u hái : Yªu cÇu häc sinh tr×nh bµy Hs tr×nh bµy, Gv vµ líp nhËn xÐt phÇn chuÈn bÞ ë bµi LuyÖn nãi Gv kết luận bổ sung, đánh giá B.Bµi míi (36’ ) 1.Vào bài (1’)Khi kể chuyện, người kể thường đứng ở ngôi nào ? Vì sao có khi người kể xưng ‘tôi’, có khi không ? Khi xứng ‘tôi’, tác giả nên chọn ngôi kể như thế nào ? Chúng ta sẽ trả lời những câu hỏi đó trong bài hôm nay. 2.Néi dung bµi d¹y(35’ Tg Hoạt động của Thầy và Trò Néi dung kiÕn thøc 15’ TiÕt 33 Yêu cầu hs đọc mục I trả lời câu hỏi ? §o¹n 1 ®­îc kÓ theo ng«i nµo? Dùa vào dấu hiệu nào để nhận ra điều đó ? ? §o¹n 2 ®­îc kÓ theo ng«i nµo? Lµm sao nhận ra điều đó? ? Người xưng "tôi" trong đoạn 2 là nh©n vËt (DÕ MÌn) hay t¸c gi¶ (T« Hoµi) ? ? Trong hai ng«i kÓ trªn, ng«i kÓ nµo cã thÓ tù do, kh«ng bÞ h¹n chÕ? ? Cßn ng«i kÓ nµo chØ ®­îc kÓ nh÷ng g× m×nh biÕt vµ tr¶i qua? Trường Trung học cơ sở Lâm Thao Lop6.net. I. Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù. 1. VÝ dô: (Sgk) - Đoạn 1: Kể theo ngôi thứ ba, người kÓ giÊu m×nh, kh«ng biÕt ai kÓ, gäi c¸c nh©n vËt b»ng tªn gäi cña chóng. - §o¹n 2: KÓ theo ng«i thø nhÊt: người kể hiện diện, xưng "tôi":Dế MÌn. - DÕ mÌn - Người kể xưng "tôi" trong tác phẩm kh«ng nhÊt thiÕt chÝnh lµ t¸c gi¶. - Ngôi kể thứ ba, người kể có thể linh ho¹t kÓ tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. - Ngôi kể thứ nhất, người kể có thể Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . ? §Ó kÓ chuyÖn cho linh ho¹t, thó vÞ, người kể cần phải làm gì? 05’. 10’. ? Ng«i kÓ lµ g× ? Cã mÊy lo¹i ng«i kÓ thường gặp ?. ? Theo em ngôi kể thứ 3 có ưu, nhược ®iÓm g× ? ? Hãy nêu đặc điểm của từng loại ng«i kÓ ? ? Ng«i thø 3 ? Hs th¶o luËn, tr¶ lêi Gv nhận xét, bổ sung, đánh giá. ? Ng«i thø nhÊt ?. 10’. ? Vai trß cña c¸c ng«i kÓ nh­ thÕ nµo trong v¨n tù sù ? Hs th¶o luËn, tr¶ lêi Gv nhận xét, bổ sung, đánh giá ? Ngôi thứ nhất ? ưu, nhược điểm ?. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao Lop6.net. Giáo viên: Nguyễn Phương Bắc trùc tiÕp kÓ ra nh÷ng g× m×nh biÕt vµ đã trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình. - §Ó kÓ chuyÖn cho linh ho¹t, thó vÞ, người kể có thể lựa chọn ngôi kể thÝch hîp. a. Ng«i kÓ : - Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dông khi kÓ chuyÖn. - Khi người kể xưng tôi  ngôi thứ nhÊt. - Khi người kể giấu mình, gọi sự vật bằng tên của chúng, kể như người ta kÓ, th× gäi lµ ng«i kÓ thø ba. 2. Các ngôi kể thường gặp trong tác phÈm tù sù : a. Ng«i kÓ thø 3. - Người kể gọi tên các nhân vật : chÝnh tªn cña chóng, tù giÊu m×nh ®i nh­ lµ kh«ng cã mÆt. - Người kể có thể linh hoạt, tự do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. - §©y lµ ng«i kÓ hay ®­îc sö dông. b. Ng«i kÓ thø nhÊt. - §©y lµ c¸ch chän ng«i kÓ thø nhÊt. - Người kể xưng tôi và có thể trực tiếp kÓ ra nh÷ng g× m×nh nghe, thÊy, nghÜ... - Đây cũng là cách kể thường gặp trong v¨n tù sù. 3. Vai trß cña c¸c ng«i kÓ trong v¨n tù sù. Khi kể, người ta có thể hoàn toàn tự do lùa chän ng«i kÓ (hoÆc ng«i thø 3, hoÆc ng«i thø nhÊt). a. Ng«i kÓ thø nhÊt : cã hai kÜ n¨ng. - Nh©n vËt ‘t«i’, chÝnh lµ t¸c gi¶ (thường gặp hồi kí, tự truyện). - NhiÒu khi ‘t«i’ kh«ng ph¶i lµ t¸c gi¶ mµ hoµn toµn do t¸c gi¶ s¸ng t¹o ra. Khi Êy ‘t«i’, chØ lµ mét nh©n vËt trong truyÖn tù kÓ vÒ m×nh, vÒ nh÷ng ®iÒu m×nh tai nghe, m¾t thÊy... Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . ? Ngôi thứ 3 ? ưu, nhược điểm ?. Giáo viên: Nguyễn Phương Bắc - Khi đã sử dụng ngôi thứ nhất, tác giả vẫn có thể thay đổi người kể, nhân vËt kÓ chuyÖn. - ¦u ®iÓm : tÝnh chñ quan. - Nhược điểm : tính khách quan b. Ng«i kÓ thø 3 - Người kể giấu mình, gọi tên các nh©n vËt b»ng chÝnh tªn cña chóng. - ¦u ®iÓm : tÝnh kh¸ch quan. - Nhược điểm : tính chủ quan * Ghi nhí : SGK. Học sinh đọc ghi nhớ SGK C.LuyÖn tËp(35’) HS suy nghÜ, th¶o luËn vµ lµm bµi tËp II. LuyÖn tËp Gv gọi lên trình bày, lớp nhận xét, Gv Hướng dẫn luyện tập kết luận, đánh giá Bµi 1 : Thay ng«i kÓ tõ thø 1 sang ng«i thø 3 ? ? Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn thành Làm thế nào để thay thế ? Sau khi thay, ng«i thø ba vµ nhËn xÐt ng«i kÓ ®em l¹i nhËn xÐt so s¸nh hai ®o¹n v¨n cò, míi. ®iÒu g× míi cho ®o¹n v¨n? Định hướng. Thay các từ ‘Tôi’ bằng từ ‘DÕ mÌn’ - §o¹n míi nhiÒu tÝnh kh¸ch quan, nh­ là đang xảy ra, hiển hiện trước mắt người đọc qua giọng kể của người trong cuéc. Bµi 2 : Hs đọc xác định yêu cầu đề bài, thảo - Thay tất cả từ ‘Thanh’ bằng từ ‘tôi’. luận theo bàn, đại diện trả lời - Nhận xét tương tự câu 1. Gv nhận xét, bổ sung, đánh giá. Thay đổi ngôi kể thứ ba thành thứ nhất -> ? Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn thành mang ý tự kể -> tô đậm thêm sắc thái tình ng«i thø nhÊt vµ nhËn xÐt ng«i kÓ ®em c¶m cña ®o¹n v¨n (néi dung kh«ng thay l¹i ®iÒu g× kh¸c cho ®o¹n v¨n? đổi). Bµi 3 : TruyÖn ‘ C©y bót thÇn’ kÓ theo Hs đọc xác định yêu cầu đề bài ng«i thø 3. V× kh«ng cã nh©n vËt nµo ? Truyện Cây bút thần kể theo ngôi nào? xưng tôi khi kể. Người kể có thể linh V× sao nh­ vËy? ho¹t, tù do kÓ nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vật Mã Lương. Bµi 4 : Trong truyÒn thuyÕt, cæ tÝch HS suy nghĩ, thảo luận và làm bài tập người ta hay kể chuyện theo ngôi thứ 3 Gv gäi lªn tr×nh bµy, líp nhËn xÐt, Gv mµ kh«ng kÓ theo ng«i thø nhÊt. V× kết luận, đánh giá - Gi÷ kh«ng khÝ truyÒn thuyÕt, cæ tÝch. ? Vì sao trong các truyện cổ tích, truyền - Giữ khoảng cách rõ rệt giữa người kể thuyết người ta hay kể chuyện theo ngôi và cả các nhân vật trong truyện. thø ba mµ kh«ng kÓ theo ng«i thø nhÊt? - V× ®©y lµ nh÷ng c©u chuyÖn kÓ cña tËp Trường Trung học cơ sở Lâm Thao Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Giáo viên: Nguyễn Phương Bắc thể và được lưu truyền từ đời này sang đời khác trong dân gian, chứ không phải theo quan s¸t, nhËn xÐt cña b¶n th©n người kể.. D.Cñng cè(1’) - Nhắc lại những kiến thức đã học trong bài E.Hướng dẫn học sinh về nhà(1’) - Häc bµi, lµm bµi tËp cßn l¹i - Lµm bµi tËp Sbt vµ chuÈn bÞ bµi Thø tù kÓ trong v¨n tù sù. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>