Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 121: Ôn tập văn học

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 121. «n tËp v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt. - HS n¾m ®­îc hÖ thèng c¸c v¨n b¶n, nh÷ng gi¸ trÞ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¸c tác phẩm trong chương trình ngữ văn lớp 7. - Củng cố, hệ thống kiến thức chương trình. - Giáo dục học sinh tự giác hệ thống chương trình. B. Phương pháp: - Hệ thống và rút ra KL C. ChuÈn bÞ: - HS chuÈn bÞ ë nhµ theo c¸c c©u hái 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10. - GV: ChuÈn bÞ bµi so¹n D. TiÕn tr×nh lªn líp - Hoạt động 1: Khởi động.(3’) 1. Tæ chøc: Ngµy so¹n:15/4/2012. Líp. TiÕt d¹y. Ngµy d¹y. SÜ sè. 7A1 7A2 7A3 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Giíi thiÖu bµi míi: GV nªu yªu cÇu giê «n tËp. - Hoạt động 2: Bài học.(37’) * HS đọc lại câu hỏi SGK và phần chuẩn bị ở nhà để trả lời câu hỏi của bài học. - Kể tên các cụm văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn 7? Kể tên những tác phÈm cô thÓ?. I. Hệ thống các văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn 7. 1. V¨n b¶n nhËt dông: 4 v¨n b¶n. 2. V¨n b¶n ca dao d©n ca: 4 v¨n b¶n 3. Văn bản thơ trữ tình trung đại: 13 văn b¶n. 4.Thơ trữ tình hiện đại: 3 văn bản. 5. Tuỳ bút hiện đại: 3 văn bản. 6. Côm v¨n b¶n vÒ tôc ng÷: 2 v¨n b¶n. 7. Nghị luận hiện đại: 4 văn bản. 8. TruyÖn ng¾n ®Çu thÕ kØ XX. 9. KÞch: ChÌo Quan ©m ThÞ KÝnh. II. Một số khái niệm, định nghĩa về các *GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi 2( SGK) thể loại, thể thơ và các biện pháp nghệ thuËt. - Nêu định nghĩa các thể loại văn học? - Kh¸i niÖm ca dao d©n ca, tôc ng÷, §Æc ®iÓm næi bËt cña cña c¸c thÓ th¬? - Tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình trung đại. - Tuú bót. - Th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt, ngò ng«n tø tuyÖt, thÊt ng«n b¸t có, lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t. - Phép tương phản và phép tăng cấp. III. Néi dung chÝnh cña c¸c v¨n b¶n. 1.Ca dao d©n ca: - Tình yêu, tự hào về quê hương đất nước. - Những tình cảm, thái độ thể hiện trong - Tình cảm nhớ thương, biết ơn và kính các bài ca dao dân ca đã học? träng «ng bµ cha mÑ... - Nçi xãt xa, buån b·, than th©n tr¸ch phËn vì nỗi oan trái đau khổ ở đời. - Thái độ hài hước, đả kích, châm biếm... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2. Tôc ng÷: - Nh÷ng kinh nghiÖm nµo cña nh©n d©n - Kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt: vÒ ®­îc thÓ hiÖn trong tôc ng÷? thiên nhiên, lao động sản xuất, con người, xã héi (Kinh nghiÖm trång trät, ch¨n nu«i, xem thêi tiÕt; kinh nghiÖm vÒ c¸ch ¨n nãi, häc hành, ứng xử giữa con người với con ngưồi) 3. Thơ trữ tình Trung đại và Hiện đại. - Những giá trị lớn về tư tưởng tình cảm - Lòng yêu nước và tự hào dân tộc: yêu thiên thể hiện trong các bài thơ trữ tình đã nhiªn, tù hµo vÒ truyÒn thèng lÞch sö hµo hïng, häc? LÊy vÝ dô minh ho¹? ý trí quyết tâm bảo về đất nước, khát vọng hoà b×nh. - Lòng yêu thương con người: Ca ngợi những tình cảm bình dị của con người, lòng cảm thông, yêu thương con người. ( Bánh trôi nước, Bạn đến chơi nhà, Tiếng gà tr­a, Sau phót chia li) 4. C¸c t¸c phÈm v¨n xu«i(trõ v¨n nghÞ luËn) - Hệ thống tác phẩm văn xuôi và những - Cổng trường mở ra ( Lý Lan) + Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước gi¸ trÞ néi dung nghÖ thuËt cña nã? ngày khai trường con vào lớp 1; Tình yêu thương con, mơ ước về tương lai của con; ( HS ®iÒn vµo b¶ng phô) Nhấn mạnh vai trò của giáp dục đối với cuộc đời mỗi con người. + ThÓ hiÖn t©m tr¹ng nhÑ nhµng, ch©n thùc, cảm động. - MÑ t«i ( A. Mi- xi) + Tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình c¶m thiªng liªng. + H×nh thøc mét bøc th­ víi lêi lÏ nghiªm kh¸c nh­ng thÊm thÝa. - Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ( Kh¸nh Hoµi) - Sèng chÕt mÆc bay ( Ph¹m Duy Tèn) - Hoạt động 3: Tổng kết.(3’) - Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u * GV hướng dẫn HS tóm tắt những nội ( NguyÔn ¸i Quèc) dung đã ôn tập. - Mét thø quµ cña lóa non...( Th¹ch Lam) - Sài Gòn tôi yêu ( Minh Hương) - Hoạt động 4: Củng cố(2’) - Mïa xu©n cña t«i ( Vò B»ng) - GV nhÊn m¹nh kiÕn thøc c¬ b¶n ë - Ca Huế trên sông Hương ( Hà ánh Minh) phÇn V¨n. Vai trß cña viÖc häc theo hướng tích hợp. - Hoạt động 5: Hướng dẫn(2’) - ChuÈn bÞ tiÕp néi dung c¸c c©u 7,8, 10. * Rót KN giê d¹y:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TiÕt 122. dÊu g¹ch ngang A. Mục tiêu cần đạt. - HS n¾m ®­îc c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang. BiÕt dïng dÊu g¹ch ngang khi nãi viÕt. - Sử dụng đúng mục đích. - Biết cách vận dụng khi nói và viết. B. Phương pháp: - PT và rút ra KL C. Chuẩn bị: - Đọc trước các ngữ liệu trong SGK. - GV: So¹n bµi vµ chuÈn bÞ b¶ng phô D. TiÕn tr×nh lªn líp: - Hoạt động 1: Khởi động. 1. Tæ chøc: Líp. TiÕt d¹y. Ngµy d¹y. SÜ sè. 7A1 7A2 7A3 2. KiÓm tra bµi cò: Cho biÕt c«ng dông cña dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy? 3. Giíi thiÖu bµi míi: GV lÊy mét vÝ dô cã sö dông dÊu g¹ch ngang vµ dÉn vµo néi dung bµi häc. - Hoạt động 2: Bài học. * GV yêu cầu HS đọc kĩ ngữ liệu rồi trả lêi c©u hái. - ChØ ra c¸c dÊu g¹ch ngang ®­îc sö dông trong c¸c ng÷ liÖu?. * §iÓm KTM: 7A1. 7A2. 7A3. I. Bµi häc 1, Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu: a, §Ñp qu¸ ®i, mïa xu©n ¬i- mïa xu©n cña Hµ Néi th©n yªu. => §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch b, Có người nói: - Bẩm, dễ có khi đê vỡ! Ngµi cau mÆt, g¾t r»ng: - MÆc kÖ! => §¸nh dÊu lêi nãi cña nh©n vËt. - Cho biết tác dụng cụ thể của dấu gạch c, Dấu chấm lửng dùng để: ngang trong từng trường hợp cụ thể? - Tỏ ý có nhiều sự vật, hiện tượng tương tự ch­a liÖt kª hÕt. - ThÓ hiÖn chç lêi nãi bá dë dang, ngËp ngõng, ng¾t qu·ng. - Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n... => LiÖt kª c¸c c©u c«ng dông cña dÊu chÊm löng - Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch d, Mét nh©n chøng thø hai cña cuéc héi nèi? kiÕn Va-ren - Phan Béi Ch©u l¹i qu¶ quyÕt - H·y rót ra kÕt luËn vÒ c«ng dông cña dÊu r»ng... g¹ch ngang? => Nèi c¸c tõ trong mét liªn danh( tªn ghÐp) ( Dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong từ mượn nước ngoài; dấu gạch nối ngắn hơn dấu g¹ch ngang) 2, KÕt luËn: => Ghi nhí( SGK) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Hoạt động 3: Luyện tập - HS thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp. GV nhËn xÐt.. II. LuyÖn tËp. * Bµi tËp 1: Nªu râ c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang trong c¸c c©u: a, §¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch. b, §¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch. c, Nèi c¸c bé phËn trong mét liªn danh. d, e, Nèi c¸c bé phËn trong mét liªn danh. * Bµi tËp 2: Nªu râ c«ng dông cña dÊu g¹ch nèi. => Dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong tên riêng nước ngoài * Bµi tËp 3: §Æt c©u cã sö dông dÊu g¹ch ngang.. - Hoạt động 4: Củng cố. - §äc l¹i néi dung phÇn ghi nhí. - NhÊn m¹nh néi dung bµi häc. - Hoạt động 5: Hướng dẫn. - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp TiÕng ViÖt. * Rót KN giê d¹y:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TiÕt 123.. «n tËp tiÕng viÖt. A.Mục tiêu cần đạt. - HS biết hệ thống hoá và nắm chắc kiến thức về các kiểu câu đơn và các loại dấu câu đã học. - Từ đó vận dụng trong nói, viết một cách linh hoạt. - Có ý thức thái độ khi ôn tập. B. Phương pháp: Hệ thống kiến thức C. ChuÈn bị: HS: - §äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. GV: - So¹n bµi CB néi dung phÇn «n tËp D. TiÕn tr×nh lªn líp - Hoạt động 1: Khởi động.(5’) 1. Tæ chøc: Líp. TiÕt d¹y. Ngµy d¹y. SÜ sè. 7a1 7a2 7a3 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Giíi thiÖu bµi míi: GV nªu yªu cÇu giê «n tËp. - Hoạt động 2: Bài học.(23’) - Dựa vào sơ đồ trong SGK, hãy nêu các kiểu câu đơn đã học?. I. Néi dung: 1,Các kiểu câu đơn: a, Phân loại câu theo mục đích nói. - Câu nghi vấn: Dùng để hỏi, nêu điều chưa biÕt cÇn ®­îc gi¶i thÝch. - Trình bày đặc điểm các loại câu ấy, cho - Câu trần thuật: Giới thiệu, kể, miêu tả. vÝ dô? - C©u cÇu khiÕn: Ra lÖnh, sai khiÕn. - C©u c¶m th¸n: Béc lé c¶m xóc. b, Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o: - Câu bình thường: CÊu t¹o theo m« h×nh: CN- VN. ( Cã thÓ rót gän hoÆc më réng thµnh phÇn c©u) - Câu đặc biệt: Không cấu tạo theo mô hình trªn. 2, C¸c lo¹i dÊu c©u: - Kể tên các loại dấu câu đã học? - Dấu chấm: đặt ở cuối câu trần thuật ( Hoặc - Nêu công dụng của mỗi loại dấu câu đó? cuối câu cầu khiến) - DÊu chÊm hái: §Æt cuèi c©u nghi vÊn( cã thÓ đặt trong dấu ngoặc đơn sau một từ ngữ biểu thị thái độ nghi ngờ) - Dấu chấm than: đặt cuối câu cầu khiến ( Hoặc trong ngoặc đơn...bộc lộ thái độ châm biÕm) - DÊu phÈy: §¸nh dÊu gianh giíi g÷a c¸c bé phËn cña c©u: + Thµnh phÇn phô cña c©u víi CN- VN. + Gi÷a c¸c tõ ng÷ cã cïng chøc vô trong c©u. + Gi÷a mét tõ ng÷ víi bé phËn chó thÝch cña nã. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> + Gi÷a c¸c vÕ cña mét c©u ghÐp. ( HS lªn b¶ng tr×nh bµy t¸c dông cña c¸c - DÊu chÊm phÈy: + §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a cc¸ vÕ cña mét c©u lo¹i dÊu c©u vµ lÊy vÝ dô minh ho¹) ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p. + §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p. - DÊu chÊm löng: + Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự ch­a ®­îc liÖt kª hÕt. + ThÓ hiÖn chç lêi nãi ngËp ngõng, bá dë, ng¾t qu·ng. + Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn cña mét tõ ng÷ thÓ hiÖn sù bÊt ngờ, hài hước... - DÊu g¹ch ngang: + §Æt gi÷a c©u t¸ch bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch. + Đặt đầu dòng đánh dấu lời nói của nhân vật, liÖt kª. + Nèi c¸c tõ trong mét liªn danh. - Hoạt động 3: Luyện tập(15’) II. LuyÖn tËp. - HS thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp. *Viết một đoạn văn về đức tính giản dị của GV nhËn xÐt. Bác Hồ trong đó có: - Hoạt động 4: Củng cố.(1’) a, Dïng dÊu chÊm löng. - §äc l¹i néi dung phÇn ghi nhí. b, Dïng dÊu chÊm phÈy. - NhÊn m¹nh néi dung bµi häc. c, Dïng dÊu g¹ch ngang. - Hoạt động 5: Hướng dẫn.(1’) - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp TiÕng ViÖt ( tiÕp) * Rót KN giê d¹y:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TiÕt 124.. v¨n b¶n b¸o c¸o. A. Mục tiêu cần đạt. - HS nắm được đặc điểm của văn bản báo cáo. Cụ thể là nắm vững mục đích, yêu cầu, nội dung và cách làm các loại văn bản này. Từ đó biết vận dụng viết văn bản báo cáo. - Nhận ra được những sai sót thường mắc khi viết văn bản báo cáo. B. Phương pháp: Phân tích- Rút ra KL C. ChuÈn bÞ: - HS s­u tÇm mét sè v¨n b¶n b¸o c¸o trong thùc tÕ cuéc sèng. - GV chuÈn bÞ bµi so¹n. D. TiÕn tr×nh lªn líp - Hoạt động 1: Khởi động.(7’) 1. Tæ chøc: Líp. TiÕt d¹y. Ngµy d¹y. SÜ sè. 7A1 7A2 7A3 2. KiÓm tra bµi cò: - Nêu đặc điểm của văn bản đề nghị? Cách viết văn bản đề nghị? 3. Giíi thiÖu bµi míi: GV nªu kh¸i qu¸t néi dung bµi häc. - Hoạt động 2: Bài học.(21’) * GV yêu cầu HS đọc kĩ ngữ liệu rồi trả lời c©u hái. - Cho biết đối tượng viết, đối tượng nhận, mục đích, nội dung của mỗi văn bản?. * §iÓm KTM: 7A1. 7A2. 7A3. I. Bµi häc 1, Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu: * Ng÷ liÖu 1: V¨n b¶n 1 (SGK trang 233) - Người gửi: HS lớp 7B. - Người nhận: BGH nhà trường. - Nội dung: Báo cáo kết quả hoạt động chào mõng ngµy 20/11. - Mục đích: BGH nhà trường nắm được kết qu¶ cô thÓ. * Ng÷ liÖu 2: V¨n b¶n2. ( SGK trang 134) - Người gửi: HS lớp 7C. - Người nhận: Tổng phụ trách đội. - Néi dung: KÕt qu¶ quyªn gãp ñng hé HS vïng lò. - Mục đich: Liên đội nắm được kết quả, số liÖu cô thÓ. - Đặc điểm về hình thức của mỗi văn bản? * Về hình thức, cả hai văn bản trên đều ngắn gọn, rõ ràng, trình bày sáng sủa, cân đối theo qui định. - H·y ghi l¹i c¸c môc cña mçi v¨n b¶n theo * C¸c môc: SGK. đúng trình tự rồi nêu nhận xét về điểm - Mỗi văn bản đều có 7 mục. gièng vµ kh¸c nhau cña mçi v¨n b¶n Êy? - Kh¸c nhau vÒ néi dung cô thÓ cña tõng v¨n b¶n. 2, KÕt luËn: - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o c¸o? Dµn môc => Ghi nhí: SGK. cña v¨n b¶n b¸o c¸o?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Nh÷ng l­u ý khi lµm v¨n b¶n b¸o c¸o?. * Chó ý: - Tªn v¨n b¶n viÕt ch÷ in hoa,khæ to. Tr×nh bµy v¨n b¶n cÇn s¸ng sña râ rµng c©n đối, các phần cách nhau 2-3 dòng, không viết sát lề, không để phần trên và dưới trang giÊy cã kho¶ng trèng qu¸ lín. - Néi dung cÇn thiÕt: ai b¸o c¸o? b¸o c¸o ai? B¸o c¸o viÖc g×? KÕt qu¶ ra sao? - Hoạt động 3: Luyện tập.(15’) II. LuyÖn tËp: * GV hướng dẫn hS thực hiện yêu cầu 1. Trình bày văn bản đã sưu tầm, giới bµi tËp. thiÖu râ c¸c môc, c¸c phÇn. 2. Nêu và phân tích các lỗi thường mắc khi viÕt mét v¨n b¶n b¸o c¸o: + PhÇn néi dung chÝnh b¸o c¸o kh«ng cô thÓ, cßn nªu chung chung. + Tr×nh bµy v¨n b¶n ch­a s¸ng sña, c©n đối, chữ viết tên văn bản chưa đúng qui định. - Hoạt động 4: Củng cố.(1’) - §äc l¹i néi dung phÇn ghi nhí. - Hoạt động 5: Hướng dẫn.(1’) - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp TËp lµm v¨n. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: PhÇn Ký- DuyÖt gi¸o ¸n Ban gi¸m hiÖu Tæ chuyªn m«n. Nguyễn Văn Cường. Hà Thu Hương. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>