Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 3: Từ ghép

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THPT Võ Giữ -  Giáo án Ngữ Văn 7 Ngày soạn :24/08/2006. 9. Tieát: 03. Từ ghép.. Baøi daïy :. I. MUÏC TIEÂU BAØI DAÏY: 1. Kiến thức : + Giúp học sinh nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép : Từ ghép chính, phụ và từ ghép đẳng lập. + Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ ghép tiếng việt. 2. Kỹ năng : Học sinh biết vận dụng những hiểu biết về cơ chế tạo nghĩa vào việc tìm hiểu nghĩa của hệ thống từ ghép tiếng việt. 3. Thái độ: Có ý thức và trau dồi trong việc sử dụng các loại từ ghép. II. CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ : 1. Chuẩn bị của thầy : Đọc TLTK, SGK, SGV và soạn giáo án. 2. Chuẩn bị của trò :Ôn lại những kiến thức về từ ghép và soạn bài trước ở nhà. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. Ổn định lớp : kiểm tra sỉ số 2. Kieåm tra baøi cuõ: khoâng 3. Giảng bài mới : ( 2 phút ) Ở lớp 6 các em đã học bài : “ Cấu tạo của từ tiếng Việt”. Trong đó phần nào các em đã nắm được khái niệm về từ ghép. Để giúp các em có một kiến thức sâu rộng hơn về cấu tạo, trật tự sắp xếp và nghĩa của từ ghép. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài : “Từ ghép” TL (phuùt). 10. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò.  Hoạt động 1 : Tìm hiểu các loại từ ghép. - Giáo viên mời học sinh đọc các câu văn trong SGK trang 13 ( treo baûng phuï ) - Trong các từ ghép “bà ngoại”, “thơm phức” tiếng naøo laø tieáng chính, tieáng naøo laø laø tieáng phuï boå sung cho tieáng chính ?  Em coù nhaän xeùt gì veà trật trự của các tiếng trong những từ ấy ?  Vậy từ ghép chính phụ là từ như thế nào? Giáo viên mời học sinh đọc ví dụ trong SGK ( Giaùo vieân treo baûng phuï ) - Các tiếng trong hai từ gheùp “Quaàn aùo, traàm boång”. Kiến thức I. Các loại từ ghép : 1. Từ ghép chính phụ : a) Xeùt ví duï : Bà ngoại. -TL: Bà ngoại. Thơm phức. Thơm phức. -TL: Tiếng chính thường đứng trước tiếng phụ.. b) Nhaän xeùt : Tiếng chính thường đứng trước tiếng phụ. - TL: Từ ghép có tiếng chính 2. Từ ghép đẳng lập : tiếng phụ gọi là từ ghép chính a) Xeùt ví duï : phuï. Aùo quaàn, traàm boång.  các từ này không - TL: Các từ này không phân ra phân ra thành tiếng thaønh tieáng chính, tieáng phuï. chính, tieáng phuï. * Giaùo vieân : Lyù Thò Phöông Thi *. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THPT Võ Giữ -  Giáo án Ngữ Văn 7 ở những ví dụ sau có phân ra tieáng chính, tieáng phuï khoâng ? Vậy chức năng của hai yeáu toá naøy nhö theá naøo ? Những từ ghép mà các tieáng coù ví duï ngang nhau về mặt chức năng như vậy gọi là từ ghép gì ?.  Các tiếng trong từ ghép này coù vò trí ngang nhau. -TL: Từ ghép đẳng lập.. 10. b) Keát luaän : - Từ ghép đẳng lập có vị trí ngang nhau, caùc tieáng bình ñaúng nhau veà maët ngữ pháp.. Vậy các từ ghép đẳng lập - TL: Từ ghép đẳng lập có các. 15. là từ như thế nào ?. tieáng bình ñaúng nhau veà maët ngữ pháp.. - Hoạt động 2 : So sánh nghĩa của các từ : Bà ngoại - Bà Thơm phức – thơm. Coù gì khaùc nhau ?. * TL: - Bà ngoại : chỉ người phụ nữ sinh ra meï. - Bà : Chỉ người phụ nữ lớn tuoåi. - Thôm : chæ muøi thôm noùi chung. - Thơm phức : chỉ mùi thơm cụ theå. -TL: Nghóa cuûa tieáng chính rộng hơn nghĩa của của từ ghép chính phuï.. Haõy nhaän xeùt nghóa cuûa chính phuï..  Giaùo vieân giaûi thích theâm veà tính chaát phaân nghóa. Baø ngoại Noäi So sánh nghĩa của các từ : Quaàn aùo – quaàn, aùo Traàm boång – traàm, boång Coù gì khaùc nhau ?. * Qua đó, hãy nhận xét nghĩa của các từ ghép đẳng laäp ?. Ví duï : Nuùi :. Nuùi non Nuùi soâng. -TL: Quaàn aùo : chæ quaàn aùo noùi chung. Quần : Đồ mặt ngang thắt lưng trở xuống. Áo : Mặt ở phần trên cơ thể. - Traàm boång : chæ aâm thanh coa thaáp noùi chung. Trầm : Aâm thanh ở âm vực thấp bổng, âm vực cao.  Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa nên nghĩa khái quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo neân noù.. II. Nghĩa của từ ghép: 1. Ví duï : a/ Bà : chỉ người phụ nữ lớn tuổi. - Bà ngoại : chỉ người đàn bà đẻ ra mẹ. b/ Quaàn aùo : chæ chung quaøn aùo, aùo, quaàn taùch ra chỉ từng trang phục cụ theå. 2. Nhaän xeùt: - Từ ghép chính phụ có tính chaát phaân nghóa nghóa cuûa tieáng chính rộng hơn nghĩa của từ gheùp chính phuï.. - Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa nên nghóa khaùi quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo ra noù.. * Giaùo vieân : Lyù Thò Phöông Thi *. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THPT Võ Giữ -  Giáo án Ngữ Văn 7 18. - Hoạt động 3 : Hướng dẫn hoïc sinh luyeän taäp. 1) Xếp các từ ghép vào bảng phân loại.. IV. Luyeän taäp. - Từ ghép đẳng lập.. Cây cỏ, đầu đuôi, chài lưới. Nhaø aên, nhaø maùy, laâu đời.. - Từ ghép chính phụ. 2/15 : Ñieàn theâm caùc tieáng vào sau các tiếng dưới đây để tạo từ ghép chính phụ. 3) Điền thêm các tiếng dưới đây để tạo từ ghép đẳng laäp.. 4) Taïi sao coù theå noùi : Moät cuốn sách, một cuốn vở mà khoâng theå noùi moät cuoán sách vở ?. 11. Bút mực ăn cơm Thước kẻ trắng tinh Möa raøo vui töôi Laøm vieäc nhaùt ma -TL: nuùi soâng non hoïc haønh hoûi maët muõi maøy xinh đẹp töôi ham muoán thích töôi đẹp vui -TL: Coù theå noùi moät cuoán saùch, một cuốn vở vì sách và vở là danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. - Còn sách vở là từ ghép đẳng lập có nghĩa tổng hợp, chỉ chung cho cả loại nên không thể nói một cuốn sách vở.. 5. Daën doø cho hoïc sinh chuaån bò baøi tieát sau :  Baøi taäp veà nhaø : + Laøm baøi taäp soá 5, 6, 7 ( SGK/16 ) + Học phần ghi nhớ SGK.  Chuẩn bị bài mới : Đọc và soạn bài : “Liên kết văn bản” theo câu hỏi SGK. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM :. * Giaùo vieân : Lyù Thò Phöông Thi *. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>