Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 29 - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Văn Thanh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GIÁO ÁN NGỮ VĂN 8 (HKII) Tuaàn 29 BAØI 28: Tieát 113: Kieåm tra Vaên. Tiết 114: Lựa chọn trật tự từ trong câu. Tiết 115: Tìm hiểu về các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận. Tieát 116: Traû baøi Taäp laøm vaên soá 5.. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giuùp hoïc sinh:  Nhận ra một số trật tự từ trong câu thường được sử dụng.  Sơ bộ nhận biết được rằng mỗi kiểu trật tự từ trong câu thường có một giá trị diễn đạt nhất định xét trong trường hợp dùng cụ thể đó. Việc chọn lấy một trật tự từ nào đó để dùng chủ yếu là vì trong trường hợp dùng cụ thể đó,trật tự được chọn là trật tự có sức diễn đạt lớn hơn. Không nên hiểu đơn giản là trật tự từ trong câu khác nhau nhằm làm biến đổi câu văn cho người đọc khỏi nhàm chán .  Mỗi tiết dạy có những kiểu trật tự từ cụ thể và yêu cầu riêng cụ thể.Điểm chung chỉ dừng lại ở một số hiện tượng lớn, có liên hệ trực tiếp đến cách tổ chức chung cuûa caâu.  Thấy được tự sự và miêu tả thường là những yếu tố rất cần thiết trong một bài văn nghị luận, chúng có khả năng giúp người nghe (đọc) nhận thức được những yêu cầu cần thiết của việc đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận để bài văn có thể đạt kết quả thuyết phục hơn.. Tieát 113:. KIEÅM TRA VAÊN  Tieát 114:. LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU I. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: II.TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY: 1. Ổn định lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: -Lược lời là gì? -Caàn traùch ñieàu gì khi tham gia hoäi thaûo?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 3. Bài mới: Ngôn ngữ tiếng Việt ta vốn giàu và đẹp. Mỗi câu nói (viết) ra bao gồm nhiều từ ngữ . Việc sắp xếp trật tự từ như thế nào để có thể diễn đạt được như ý muốn ? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu cách chọn trật tự từ trong câu. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG. PHAÀN GHI BAÛNG.  Hoạt động 1: Truyền thụ kiến thức về chọn trật tự từ trong câu gồm 2 nội dung nhö sau: I. Chủ ngữ chủ động , Chủ ngữ bị động và cách nhìn nhận sự việc: (Chú ý những từ ngữ giữ vai trò chủ ngữ trong câu bị động và câu chủ động) - Cho HS đọc ví dụ (1) và (1’) Vật được nêu ra để bàn bạc trong câu là đề tài của câu . Vậy trong câu (1) cái gì là đề tài của câu , trong câu (1’) đề tài gì? - Câu (1) đề tài là tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi. - Câu (1’) đề tài là những rắp tâm tanh bẩn. - Đối với con người bé nhỏ , ý nghĩ non nớt như Hồng , việc giữ gìn tình thöông yeâu vaø loøng kính meán meï mình hay vieäc choáng trả những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến tình cảm Hồng được nâng niu , giữ gìn không cho cái xấu xâm phạm? Cách (1) Chủ ngữ bị động. - Cách nào cho thấy cái xấu chủ động xâm phạm tình cảm Hồng daønh cho meï maëc duø khoâng coù keát quaû? Cách (1’)  Chủ ngữ bị động Trong quan hệ giũa Hồng và bà cô của Hồng , ai là người bề trên ? . Baø coâ Hoàng. Hồng có nên chống trả người bề trên bằng những lời lẽ hỗn láo khoâng? . Khoâng neân. II. Vậy cách lựa chọn trật tự từ trong câu căn cứ vào điều gì? Quan niệm của người nói đối với sự việc .  Dùng chủ ngữ chủ động hay bị động giúp diễn đạt cách nhìn sự vieäc.. I. Chủ ngữ chủ động, chủ ngữ bị động và cách nhìn nhận sự vieäc: (1) Nhưng đời nào tình thöông yeâu vaø loøng kính meán meï toâi lại bị những rắp tâm tanh baån xaâm phaïm đến. (1’) Nhưng đời nào những rắp tâm tanh baån laïi xaâm phaïm được đến tình thương yeâu vaø loøng kính meán meï toâi.  Choïn caùch 1. Hoạt động 2: ĐẶT ĐỀ TAØI CỦA CÂU TRƯỚC CHỦ NGỮ -Cho HS độc ví dụ (2) và (2’) Đối chiếu hai câu , câu nào từ ngữ “ thể của nó” “hình của nó” là đề tài của câu? (câu 2) Trong câu (2) xác định cụm từ này đặt ở vị trí nào? Tác dụng?  cho học sinh đọc phần ghi nhớ trong SGK. Hoạt động 3: LUYỆN TẬP CHUNG VỀ CHỌN TRẬT TỰ TỪ. (Cho hoïc sinh laøm baøi taäp 1,2,3,4 trong SGK). II. Đặt đề tài của câu trước chủ ngữ. (2) Theû cuûa noù, người ta giữ. Hình của nó, người ta chụp roài.  Đề tài đặt trước chủ ngữ.. . 4. Củng cố: Đọc lại phần ghi nhớ SGK. Cho Ví dụ.. Lop8.net. III. Ghi nhớ: SGK trang 115 IV. Luyeän taäp: Laøm baøi taäp 1  4.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 5. Dặn dò: Chuẩn bị bài: “ Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận”.. . Tieát 115: TÌM HIỂU CÁC YẾU TỐ TỰ SỰ VAØ MIÊU TẢ TRONG VAÊN NGHÒ LUAÄN I. MUÏC ÑÍCH YEÂU CAÀU: II.TIEÁN TRÌNH GIAÛNG DAÏY:. 1. Ổn định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Bài mới: TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG. PHAÀN GHI BAÛNG. Hoạt động 1: Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghò luaän: - Cho học sinh đọc văn bản mục 1 (a,b). - Xác định nội dung của hai đoạn trích này? a) các thủ đoạn, mánh khóe bắt lính của chính quyền thực dân. b) Bình luận vì thực chất của chế độ tình nguyện. - Hãy kể ngắn ngọn những mánh khóe bắt lính ấy. Lợi dụng chuyện bắt lính để dọa nạt, xoay xở kieám tieàn. Tiến hành lùng ráp, vây bắt, cưỡng bức, đàn áp. - Như vậy trong đoạn văn trên, tác giả đã sử dụng những yếu tố nào để giúp người đọc hiểu được điều aáy? Yếu tố tự sự. - Ở đoạn trích (b), để tố cáo thực chất bịp bợm của chế độ lính tình nguyện, tác giả đã viết như thế naøo? Phủ toàn quyền Đông Dương tuyên bố …… rời bỏ queâ höông. Bình luận ….. nếu quả thật thế, sao có cảnh lớp thì bị xích tay …. Đạn lên nòng …... I . Yếu tố tự sự và yếu tố miêu taû trong vaên nghò luaän . 1) Tìm hiểu đoạn văn a,b.(SGK) a) Các thủ đoạn ,maùnh khoùe baét lính cuûa chính quyền thực dân  yếu tố tự sự . b) Hình ảnh những người Việt Nam bị xích tay ,bị nhốt ………lưỡi lê ,tuốt trần  yeáu toá mieâu taû.  Tác dụng :Tăng sức thuyết phuïc .. . Theo em, ngoài yếu tố tự sự, đoạn trích trên có yếu tố nào nữa?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Yeáu toá mieâu taû. - vậy ta có thể nói đoạn trích (a) thuộc văn bản tự sự (vì có yếu tố tự sự) và tương tự đoạn (b) có thuộc văn bản miêu tả được không? (Vì sao). Cho hoïc sinh thaûo luaän. - Giaùo vieân choát laïi. Không được, vì đó không phải là mục đích chủ yếu nhất mà người viết nhằm đến. Như vậy nó thuộc văn bản gì? Nhờ đâu có thể xác định chính xác thể loại văn bản? Dẫn chứng cụ thể trong hai đoạn trích trên? Cho hoïc sinh thaûo luaän. - Vaên baûn nghò luaän. - Muốn xác định thể loại văn bản cần làm rõ: văn bản ấy được tạo lập nhằm mục đích nào là chủ yeáu? - Tác giả Nguyễn Aùi Quốc viết 2 đoạn trên nhằm làm rõ phải trái, đúng sai của cái gọi là “ mộ lính tình nguyện” => đó là những đoạn văn nghị luận. => Tự sự và miêu tả cũng như biểu cảm chỉ là các yếu tố trong hai đoạn văn trên mà thôi. - Giả sử nếu thiếu đi những chi tiết cụ thể kể lại một kiểu bắt lính kỳ lạ và tàn ác ở đoạn trích (a) và ở đoạn trích (b) thiếu những dòng miêu tả sinh động về hình ảnh người lính Việt nam bị xích tay, bị nhốt … thì sẽ có ảnh hưởng gì đến giá trị biểu đạt của đoạn trích? Aûnh hưởng đến sức thuyết phục, giá trị tố cáo, bóc trần bản chất đê tiện của chính quyền thực dân. - Từ đó ta hiểu yếu tố tự sự và yếu tố miêu tả đóng vai troø gì trong vaên nghò luaän? Tăng sức thuyết phục .  Cho hs đọc phần ghi nhớ 1(SGK trang 120) * Hoạt động 2 :Cách thức đùn các yếu tố tự sự và miêu taû vaøo baøi vaên nghò luaän . - Cho hs đọc văn bản “Các dân tộc anh em …………………… Vieät coå”. - Xaùc ñònh ndg cuûa vaên baûn treân? Có điểm giống nhau giữa hai truyện cổ của dân tộc miền núi .(Chàng Tăng và Nàng Han) với truyện về anh hùng Thánh Gióng ở miền xuôi - Trong văn bản hãy chỉ ra yếu tố tự sự và miêu tả ?  Tự sự :Chàng Tăng:sự ra đời ,lớn lên , làng Naøng Han : laäp coâng ,di tích .  Mieâu taû : Thoû traéng …………….. saùng baïc . Cờ lệnh ………………voi ,ngựa .. Lop8.net. 2) Tìm hiểu đoạn văn “Các daân toäc …………. Vieäc coå”  Các yếu tố tự sự ,miêu tả phù hợp ,làm rõ luận điểm , luận cừ ..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Vì sao tác giả không kể lại toàn bộ hai truyện chàng Trăng và nàng Han , mà chỉ kể những chi tiết như II.Ghi nhớ chàng Trăng không nói , không cười , cưỡi ngựa đá,sau (SGK trang 120) khi chieán thaéng keû thuø chaøng bay leân maët traêng ; naøng Han thành tiên trê trời sau khi đánh giặc ? -Vì những yếu trên xuất phát từ nhu cầu ,mục đích của bài văn nghị luận trên (Những điểm giống nhau ). Vậy ,những chi tiết , hình ảnh như thế nào mới được kể lại hoặc lại một cách kỹ càng ,cụ thể ? (Cho hs thảo luaän ) III . Luyeän taäp Chọn lọc các chi tiết , hình ảnh phù hợp với luận điểm, Baøi taäp trong SGK luận cứ , không phá vỡ tính mạch lạc của bài văn nghị luaän . Hãy rút ra những điều cần chú ý của em khi đưa các yếu tố tự sự miêu tả vào bài văn nghị luận? Cho hs đọc phần ghi nhớ trang 120 SGK. * Hoạt động 3: Luyện tập . (Cho hs laøm caùc baøi taäp trong SGK).. 4. Cuûng coá : Đọc lại ghi nhớ _ đọc thêm 5. Daën doø : Soạn Ông Guốc- Đanh mặc lễ phục. . Tieát 116: TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 6. . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>