Giáo án Bồi dưỡng học sinh giỏi Vật lí Lớp 8 - Tuần 1 đến 5 - Năm học 2008-2009

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Naêm hoïc : 2008 - 2009. Tuần 1 : Chuyển động cơ học – Vận tốc PhÇn 1 :Tãm t¾t lÝ thuyÕt 1,Chuyển động cơ học :Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ 2,Vật mốc : Là vật được coi là đứng yên ,hay các vật gắn liền vói trái đất 3,Chuyển động cơ học và đứng yên có tính tương đối :Tuỳ vật được chọn làm mốc mà một vật được coi là chuyển động hay đứng yên VD : Mét xe m¸y ®ang ®i trªn ®­êng nÕu lÊy c©y ven ®­êng lµm mèc th× người trên xe đang chuyển động còn lấy xe làm mốc thì người ngồi trên xe đang đứng yên 4,Quỹ đạo : Là đường mà vật chuyển động cơ học vạch ra trong không gian 5, Các dạng chuyển động cơ học thường gặp: chuyển động thẳng , chuyển động tròn, chuyển động cong 6, C«ng thøc tÝnh vËn tèc : S = v.t hay v = S / t 7, Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài của quãng đường và đơn vị thời gian .Đơn vị thường dùng của vận tốc là m/s và km/h PhÇn 2 : Bµi tËp 1,Bµi tËp SGK : 1.1C ; 1.2 A ; 1.3 a, Ôtô đang chuyển động thì vật mốc là cây ven đường b, Ôtô đang đứng yên vật mốc là người tài xế c, Hành khách đang chuyển động vật mốc là cây ven đường d, Hành khách đang đừng yên vật mốc là người tài xế 1.4 :- Khi nói trái đất quay xung quanh mặt trời ta đã chọn mặt trời làm mèc - Khi nói mặt trời mọc đằng đông lặn đằng tây ta đã chọn trái đất làm mèc 1.5 : Một đoàn tàu hoả đang chạy trên đường ray .Người lái tàu đang ngồi trong buồng lái .Người soát vé đang đI lại trên tàu .Cây cối ven đường chuyển động hay đứng yên so với a, Người soát vé thì đang chuyển động so với cây cối và tàu b,Đường tàu đứng yên so với cây cối còn chuyển động đối với tàu c, Người lái tàu chuyển động so cây cối còn đứng yên so với tàu 2.5 S1 = 300m t1 = 1’ = 60s. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. S 2 = 7,5 km =7500m t2 = 0,5h = 1800 s ? so s¸nh v1vµ v2? Vận tốc người 1 là : v1 = S : t = 300: 60 = 5m/s Vận tốc người 2 là : v2 = S :t = 7500: 1800 = 4,17 m/s Vậy người 1 đI nhanh hơn người 2 Tuần 2 : Chuyển động đều – chuyển động không đều PhÇn 1 :Tãm t¾t lÝ thuyÕt 1, Chuyển động đều và chuyển động không đều -Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc không thay đổi theo thời gian -Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc thay đổi theo thời gian . VD : Chuyển động đều là chuyển động của kim đồng hồ, của trái đất quay xung quanh MÆt trêi … -Chuyển động không đều thì gặp rất nhiều nhiều chuyển động của xe ô tô xe đạp xe máy … 2, Vận tốc trung bình của chuyển động không đều .. Vtb . S t. Trong đó : S là quãng đường đi được t là thời gian đI hết quãng đường đó - Khi qu·ng ®­êng ®­îc chia lµm nhiÒu ®o¹n S  S 2  S3  ......  S n Vtb  1 t1  t2  t3  .....  tn 3, Vận tốc cũng có tính tương đối tuỳ việc chọn vật làm mốc PhÇn 2 : Bµi tËp 1,Bµi 16/21 SNCVL Một người đi xe đạp chuyển động trên nửa quãng đường đầu với vận tốc 12km/h và nửa quãng đường sau với vận tốc 20km/h .Xác định vận tốc trung bình của xê đạp trên cả quãng đường ?. V2  20km / h. Gäi qu·ng ®­êng xe ®i lµ 2S vËy nöa qu·ng đường là S ,thời gian tương ứng là t1 ; t2 Thời gian chuyển động trên nửa quãng đường.  Vtb  ?. ®Çu lµ : t1 . Tãm t¾t:. V1  12km / h. S V1. Thời gian chuyển động trên nửa quãng đường S sau lµ : t2  V2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. VËn tèc trung b×nh trªn c¶ qu·ng ®­êng lµ S  S2 2S 2S Vtb  1   S S t1  t2 1 1  S   V1 V2  V1 V2  . 2 1 1  V1 V2. . 2 1 1  12 20.  15km / h. 2,Bµi 3.7 SBT s1= 120 m vËn tèc trung b×nh cña t1= 30s « t« xuèng dèc lµ: s2 = 60 m Vtb1= s1/t1= 120 / 30 = t2 = 24s = 4 m/s VËn tèc tb cña « t« Vtb1=? ; Vtb2= ? trªn qu·ng ®­êng: Vtb= ? Vtb2= s2 / t2= 60 /24= = 2,5 m/s VËn tèc tb cña « t« trªn c¶ hai qu·ng ®­êng lµ : Vtb= ( s1+ s2) / ( t1+t2 )= =( 120+60 )/ ( 30+24 )= = 3,3 m/s. TuÇn 3 : ¸p suÊt PhÇn 1 :Tãm t¾t lÝ thuyÕt 1, Tæng c¸c lùc - Hai lực cùng tác dụng lên một vật, cùng phương, ngược chiều r r F = F1  F2 - Hai lực cùng tác dụng lên một vật, cùng phương, cùng chiều r r F = F1  F2 2,Hai lùc c©n b»ng: +) Cïng t¸c dông lªn mét vËt +) Cùng phương +)Ngược chiều +)Cùng cường độ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. 3,Lực ma sát : Ngăn cản chuyển động cùng phương,ngược chiều với chuyển động 4,Ap lực :Là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép 5, Ap suÊt : Lµ t¸c dông cña ¸p lùc F P:¸p suÊt ( N/m2) P  C«ng thøc tÝnh : F:¸p lùc (N) S S:diÖn tÝch bÞ Ðp (m2) PhÇn 2 : Bµi tËp 1. Bµi tËp 7.6 (SGK) Khối lượng bao gạo và ghế là : m = 60 + 4 = 64 kg Trọng lượng của chúng là : P = 10 m = 64 . 10 = 640 N DiÖn tÝch c¸c ch©n ghÕ lµ : S = 4.8 = 32 cm2 = 0,0032 m2 Ap suất tác dụng lên mặt đất là :. P. F 640   200000( N / m 2 ) S 0, 0032. 2.Bµi 52/57SNCVL8 Trọng lượng người đó là P = 10m = 10.70 = 700 N DiÖn tÝch c¸c bµn ch©n lµ S = 0,02 . 2 = 0,04 m2 Ap suất người đó tác dụng lên mặt đất là. P. F 700   17500( N / m 2 ) S 0, 04. DiÖn tÝch c¸c c©y ®inh lµ S = 0.5 . 70000 = 35000 mm2 = 0,035 m2 Tổng trọng lượng người đó và tấm bê tông là P = (70 + 125)10 = 1950 N Ap suất người đó tác dụng lên mặt đất là. P. F 1950   55714( N / m 2 ) S 0, 035. TuÇn 4 : KiÓm tra B / §Ò bµi :. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. A.Tr¾c nghiÖm 3 ®iÓm. Câu 1(1,5 điểm): Một xe chuyển động trên đoạn đường AB. Nửa thời gian đầu xe chuyển động với vận tốc V1= 30 km/h, nửa thời gian sau xe chuyển động với vận tốc V2= 40km/h. Vận tốc trung bình trên đoạn đường AB là: A/ 70km/h B/ 34,2857km/h C/ 30km/h D/ 40km/h Câu 2 (1,5 điểm): Một vật chuyển động trên đoạn AB chia làm hai giai đoạn AC và CB với AC = CB với vận tốc tương ứng là V1và V2. Vận tốc trung bình trên đoạn đường AB được tính bởi công thức nào sau đây? Hãy chọn đáp án đúng và giải thích kết quả mình chọn. A/.. Vtb=. V1  V2 2. B/. Vtb=. V1 .V2 V1  V2. C/.. Vtb=. 2.V1V2 V1  V2. D/.. B.Tù l­Ën 7 ®iÓm. Câu 3 (1,5 điểm): Một Canô chạy từ bến A đến bến B rồi lại trở lại bến A trªn mét dßng s«ng.TÝnh vËn tèc trung b×nh cña Can« trong suèt qu¸ tr×nh c¶ ®i lÉn vÒ? Câu 4 (2 điểm): Lúc 6 giờ sáng một người đi xe gắn máy từ thành phố A về phÝa thµnh phè B ë c¸ch A 300km, víi vËn tèc V1= 50km/h. Lóc 7 giê mét xe « t« ®i tõ B vÒ phÝa A víi vËn tèc V2= 75km/h. a/ Hái hai xe gÆp nhau lóc mÊy giê vµ c¸ch A bao nhiªu km? b/ Trên đường có một người đi xe đạp, lúc nào cũng cách đều hai xe trên. Biết rằng người đi xe đạp khởi hành lúc 7 h. Hỏi. -Vận tốc của người đi xe đạp? -Người đó đi theo hướng nào? -Điểm khởi hành của người đó cách B bao nhiêu km? Câu 5(2 điểm): Hai hình trụ A và B đặt thẳng đứng có tiết diện lần lượt là 100cm2 và 200cm2 được nối thông đáy bằng một ống nhỏ qua khoá k như hình vẽ. Lúc đầu khoá k để ngăn cách hai bình, sau đó đổ 3 lít dầu vào bình A, đổ 5,4 lít nước vào bình B. Sau đó mở khoá k để tạo thành một bình thông nhau. Tính độ cao mực chất lỏng ở mỗi bình. Cho biết trọng lượng riêng của dầu và của nước lần lượt lµ: d1=8000N/m3 ; d2= 10 000N/m3;. A. B k. Bµi 6 (1,5 ®iÓm): Mét chiÕc vßng b»ng hîp kim vµng vµ b¹c, khi c©n trong không khí có trọng lượng P0= 3N. Khi cân trong nước, vòng có trọng lượng P. Lop8.net. Vtb=. V1  V2 2.V1 .V2.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. = 2,74N. Hãy xác định khối lượng phần vàng và khối lượng phần bạc trong chiếc vòng nếu xem rằng thể tích V của vòng đúng bằng tổng thể tích ban đầu V1 của vàng và thể tích ban đầu V2 của bạc. Khối lượng riêng của vàng lµ 19300kg/m3, cña b¹c 10500kg/m3. UBND HuyÖn Phßng GD&§T Tham kh¶o. ==========HÕt========== đáp án chấm thi học sinh giỏi cấp huyện N¨m häc 2007 – 2008 M«n thi: VËt Lý líp 8. A.Tr¾c nghiÖm 3 ®iÓm C©u 1: B/ 34,2857km/h ®iÓm) C©u 2:. Chọn đáp án. (1,5 C/.. Vtb=. 2.V1V2 V1  V2. (0,5. ®iÓm) Gi¶i thÝch AC AB  V1 2V1 CB AB  Thêi gian vËt ®i hÕt ®o¹n ®­êng CB lµ: t2= V2 2V2. Thêi gian vËt ®i hÕt ®o¹n ®­êng AC lµ: t1=. VËn tèc trung b×nh trªn ®o¹n AB ®­îc tÝnh bëi c«ng thøc: 2.V1 .V2 AB AB AB Vtb= t  t  t  AB AB  V  V 1 2 1 2  2V1 2V2 (1,0 ®iÓm) B Tù luËn 7 ®iÓm C©u 3 (1,5 ®iÓm) Gäi V1 lµ vËn tèc cña Can« Gọi V2 là vận tốc dòng nước. Vận tốc của Canô khi xuôi dòng (Từ A đến B). Vx = V1 + V2 Thời gian Canô đi từ A đến B: S S  t1 = V x V1  V2 ®iÓm) Vận tốc của Canô khi ngược dòng từ B đến A.. Lop8.net. (0,25.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. VN = V1 - V2 Thời gian Canô đi từ B đến A: S S  t2 = V N V1  V2 ®iÓm) Thêi gian Can« ®i hÕt qu·ng ®­êng tõ A - B - A: t=t1 + t2 =. ( 0,25. 2 S .V S S   2 12 V1  V2 V1  V2 V1  V2. (0,5 ®iÓm) VËy vËn tèc trung b×nh lµ:Vtb=. S  t. V 2  V22 S  1 2 S .V1 2V1 2 2 V1  V2. (0,5. ®iÓm) C©u 4 (2 ®iÓm) a/ Gäi t lµ thêi gian hai xe gÆp nhau Quãng đường mà xe gắn máy đã đi là : S1= V1.(t - 6) = 50.(t-6) Quãng đường mà ô tô đã đi là : S2= V2.(t - 7) = 75.(t-7) Quãng đường tổng cộng mà hai xe đi đến gặp nhau. AB = S1 + S2 (0,5 ®iÓm)  AB = 50. (t - 6) + 75. (t - 7)  300 = 50t - 300 + 75t - 525  125t = 1125  t = 9 (h) (0,5  S1=50. ( 9 - 6 ) = 150 km ®iÓm) VËy hai xe gÆp nhau lóc 9 h vµ hai xe gÆp nhau t¹i vÞ trÝ c¸ch A: 150km vµ c¸ch B: 150 km. b/ Vị trí ban đầu của người đi bộ lúc 7 h. Quãng đường mà xe gắn mắy đã đi đến thời điểm t = 7h. AC = S1 = 50.( 7 - 6 ) = 50 km. Khoảng cách giữa người đi xe gắn máy và người đi ôtô lúc 7 giờ. CB =AB - AC = 300 - 50 =250km. Do người đi xe đạp cách đều hai người trên nên: DB = CD =. CB 250   125km . 2 2. (0,5 ®iÓm). Do xe ôtô có vận tốc V2=75km/h > V1 nên người đi xe đạp phải hướng về phía A.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. Vì người đi xe đạp luôn cách đều hai người đầu nên họ phải gặp nhau tại điểm G cách B 150km lúc 9 giờ. Nghĩa là thời gian người đi xe đạp đi là: t = 9 - 7 = 2giê Qu·ng ®­êng ®i ®­îc lµ: DG = GB - DB = 150 - 125 = 25 km Vận tốc của người đi xe đạp là. V3 =. DG 25   12,5km / h. t 2. (0,5 ®iÓm). C©u 5(2 ®iÓm): Gọi h1, h2 là độ cao mực nước ở bình A và bình B khi đã cân bằng. SA.h1+SB.h2 =V2  100 .h1 + 200.h2 =5,4.103 (cm3)  h1 + 2.h2= 54 cm (1) V1 3.10 3 h3 =   30(cm) . (0,25 ®iÓm) SA 100. §é cao mùc dÇu ë b×nh B:. áp suất ở đáy hai bình là bằng nhau nên. d2h1 + d1h3 = d2h2 10000.h1 + 8000.30 = 10000.h2 h1 (2) (0,25 ®iÓm)  h2 = h1 + 24 Tõ (1) vµ (2) ta suy ra: h1+2(h1 +24 ) = 54  h1= 2 cm (0,5 ®iÓm)  h2= 26 cm Bµi 6 (1,5 ®iÓm): Gọi m1, V1, D1 ,là khối lượng, thể tích và khối lượng riêng của vàng. Gọi m2, V2, D2 ,là khối lượng, thể tích và khối lượng riêng của bạc. Khi c©n ngoµi kh«ng khÝ. P0 = ( m1 + m2 ).10 (1) ®iÓm) Khi cân trong nước. . k. (0,5.  m1 m2   .D .10 =   D1 D2  . P = P0 - (V1 + V2).d = m1  m2   . . . . . . . . . . D D = 10.m1 1    m2 1   D D 1. 2. (2). . ®iÓm) Tõ (1) vµ (2) ta ®­îc.. Lop8.net. A. B. (0,5. h2.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009.  1  1  D  vµ   =P - P0. 1   D2 D1   D2   1  1  D 10m2.D.    =P - P0. 1    D1 D2   D1 . 10m1.D. . Thay sè ta ®­îc m1=59,2g vµ m2= 240,8g. ®iÓm). (0,5. TuÇn 5 : ¸p suÊt chÊt láng ,b×nh th«ng nhau ¸p suÊt khÝ quyÓn PhÇn 1 :Tãm t¾t lÝ thuyÕt 1,C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt láng p = d.h Trong đó : + d:trọng lượng riêng chất lỏng đơn vị N/m3 + h: ChiÒu cao cét chÊt láng . §¬n vÞ m + P:áp suất cột chất lỏng đơn vị N/ m2 1 N/ m2 = 1Pa - Chất lỏng đứng yên , tại các điểm có cùng độ sâu trong cùng một loại chất láng th× ¸p suÊt chÊt láng nh­ nhau 2,B×nh th«ng nhau Trong bình thông nhau chứa cùng một chất lỏng đứng yên , các mực chất lỏng ở các nhánh luôn luôn có cùng một độ cao . 3,¸p suÊt khÝ quyÓn ¸p suÊt cña khÝ quyÓn t¹i n¬i kh¶o s¸t b»ng ¸p suÊt g©y ra trong cét thñy ngân đặt tại địa điểm đó . PhÇn 2 : Bµi tËp Bài 1:Tính áp suất tác dụng lên đáy bình đựng đầy nước và lên vị trí cách đáy b×nh 0,4m ? Tãm t¾t h1 = 1,2m p1 =d. h1= 10000.1,2 = 12000 N / m2 h2 = 0,8m p1 =? p2 = d. h2 = 10000.0,8 = 8000 N/ m2 p2 = ? Bài 2: Một bình thông nhau chứa nước biển. Người ta đổ thêm xăng vào một nh¸nh. Hai mÆt tho¸ng ë hai nh¸nh trªn lÖch nhau 18 m m.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. Tính độ cao của cột xăng. Cho biết trọng lương riêng của nước biển là 10300 N/m3 vµ cña x¨ng lµ 7000N/m3. Tãm t¾t h’ = 18 mm = 0,0018 m d 1 = 10300 N/m3 d 2 = 7000N/m3. 18mm. h2 = ? Vì trọng lượng của nước lớn hơn của xăng nên cột xăng sÏ cao h¬n Gọi A là điểm đáy cột xăng và B là điểm có cùng chiều cao víi A Do đó : p A = p B Mµ p A = h1.d1 ; p B = h2.d2 Nªn : h1.d1 = h2.d2 mµ h1 = h2 – h’ Suy ra h2.d2 = (h2 – h’ ).d1. h2 . h ' d1 0, 018.10300   0, 0562m  5, 62cm d1  d 2 10300  7000. TuÇn 6 : Lùc ®Èy ¸c – si – mÐt PhÇn 1 :Tãm t¾t lÝ thuyÕt Lùc ®Èy ¸c – si – mÐt +,Điểm đặt: Lên vật +,Phương : Thẳng đứng +, Chiều : Từ dưới lên trên (ngược chiều với chiều của trọng lực ) +,Độ lớn : Bằng trọng lượng phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ C«ng thøc tÝnh lùc ®Èy ¸c – si – mÐt: F A = d.V Trong đó : d : trọng lượng riêng chất lỏng(N/m 3 ) V : ThÓ tÝch mµ vËt chiÕm chç (m3) . FA : Lùc ®Èy ¸c – si – mÐt(N) PhÇn 2 : Bµi tËp Bài 1: Ba vật đặc A, B, C lần lượt có tỉ số khối lượng là 3 : 2 : 1 và tỉ số khối lượng riêng là 4 : 5 : 3. Nhúng cả ba vật trên chìm vào nước thì tỉ số lực đẩy ácsimét của nước lên các vật lần lượt là: A. 12 : 10 : 3 B. 4,25 : 2,5 : 1. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Naêm hoïc : 2008 - 2009. C. 4/3 : 2,5 : 3. D. 2,25 : 1,2 : 1. Bµi 2: Một quả cầu đặc bằng nhôm, ở ngoài không khí có trọng lượng 1,458N. Hỏi phải khoét lõi quả cầu một phần có thể tích bao nhiêu để khi thả vào nước quả cầu nằm lơ lửng trong nước? Biết dnhôm = 27 000N/m3, dnước =10 000N/m3. Hướng dẫn Thể tích toàn bộ quả cầu đặc là: V=. P d n hom. . 1,458  0,000054  54cm 3 27000. Gọi thể tích phần đặc của quả cầu sau khi khoét lỗ là V’. Để quả cầu nằm lơ lửng trong nước thì trọng lượng P’ của quả cầu phải cân bằng với lực ®Èy ¸c si mÐt: P’ = FAS dnhom.V’ = dnước.V d nuoc .V 10000.54   20cm3  V’= d n hom 27000 VËy thÓ tÝch nh«m ph¶i khoÐt ®i lµ: 54cm3 - 20cm3 = 34 cm3 Bµi 3 :Một vật nặng bằng gỗ, kích thước nhỏ, hình trụ, hai đầu hình nón được thả không có vận tốc ban đầu từ độ cao 15 cm xuống nước. Vật tiếp tục rơi trong nước, tới độ sâu 65 cm thì dừng lại, rồi từ từ nổi lên. Xác định gần đúng khối lượng riêng của vật. Coi rằng chỉ có lực ác si mét là lực cản đáng kể mà thôi. Biết khối lượng riêng của nước là 1000 kg/m3. Hướng dẫn: Vì chỉ cần tính gần đúng khối lượng riêng của vật và vì vật có kích thước nhỏ nên ta có thể coi gần đúng rằng khi vật rơi tới mặt nước là chìm hoàn toàn ngay. Gọi thể tích của vật là V và khối lượng riêng của vật là D, Khối lượng riêng của nước là D’. h = 15 cm; h’ = 65 cm. Khi vật rơi trong không khí. Lực tác dụng vào vật là trọng lực.:P = 10DV Công của trọng lực là: A1 = 10DVh Khi vật rơi trong nước. lực ác si mét tác dụng lên vật là: FA = 10D’V Vì sau đó vật nổi lên, nên FA > P Hợp lực tác dụng lên vật khi vật rơi trong nước là: F = FA – P = 10D’V – 10DV Công của lực này là: A2 = (10D’V – 10DV)h’ Theo định luật bảo toàn công: A1 = A2  10DVh = (10D’V – 10DV)h’ D=. h' D' h  h'. Thay số, tính được D = 812,5 Kg/m3. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>