Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết dạy 4: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Ngµy so¹n: th¸ng Ngµy d¹y: th¸ng. Gi¸o viªn:. . n¨m 2009 n¨m 2009. TuÇn 1 TiÕt 4 Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt I. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh - Mục đích của giao tiếp trong đời sống con người, trong xã hội - Kh¸i niÖm v¨n b¶n : - 6 kiểu văn bản – 6 phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ. *Kĩ năng cần rèn: Rèn kỹ năng nhận biết đúng các kiểu văn bản đã học *.Giáo dục tư tưởng : Hiểu được hai văn bản đã học thuộc văn bản tự sự II.Träng t©m cña bµi: phÇn lý thuyÕt III.ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, tµi liÖu tham kh¶o *Học sinh: Làm bài tập và xem trước bài ở nhà. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: A/Kiểm tra bài cũ (4’) Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh có nhận xét đánh giá. B/Bµi míi (36’) 1.Vµo bµi (1’) V¨n b¶n “Con Rång ch¸u Tiªn” vµ “B¸nh Ch­ng b¸nh Giµy” ®­îc gọi là văn bản gì ? Nó được viết theo phương thức nào ? Bài hôm nay chúng ta sẽ cïng nhau t×m hiÓu. 2.Néi dung bµi d¹y (35’) Tg Hoạt động của Thầy và trò 10’ Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiÓu Kh¸i niÖm v¨n b¶n. Néi dung kiÕn thøc I. Văn bản và mục đích giao tiếp 1.VÝ dô - Em sÏ nãi hay viÕt  cã thÓ nãi mét tiÕng, mét c©u, hay nhiÒu c©u. VD : T«i vui qu¸ c¸c b¹n ¬i ! Chao «i, t«i buån qu¸ ! 2.NhËn xÐt. ? Trong đời sống khi có một tư tưởng tình cảm, nguyện vọng mà cần biểu đạt cho mọi người hay ai đó biết, em làm thế nào ? ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, t×nh c¶m nguyÖn väng Êy mét - Béc lé b»ng nÐt mÆt, cö chØ cách đầy đủ, trọn vẹn cho người kh¸c hiÓu, th× em ph¶i lµm nh­ - BiÓu lé b»ng lêi nãi. thÕ nµo ? - Ph¶i nãi cã ®Çu cã ®u«i  cã m¹ch l¹c, lý lÏ  t¹o lËp v¨n b¶n. ? Em đọc câu ca dao : - Nªu ra mét lêi khuyªn Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai. Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. 15’.  Gi¸o viªn: ? Câu ca dao trên sáng tác ra để - Chủ đề : giữ chí cho bền lµm g× ? - C©u 2 lµm râ thªm : gi÷ chÝ cho bÒn lµ ? Nó muốn nói lên vấn đề gì không dao động khi người khác thay đổi (chủ đề gì) chí hướng. Chí là : chí hướng, hoài bão, lý ? Theo em như vậy đã biểu đạt tưởng. Vần là yếu tố liên kết câu sau làm trọn vẹn một ý chưa ? Câu cách rõ ý cho câu trước. đó đã có thể coi là một văn bản  Câu ca dao là một văn bản ch­a * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chñ ? Giáo viên hỏi : Vậy theo em đề thống nhất được liên kết mạch lạc nhằm v¨n b¶n lµ g× đạt mục đích giao tiếp - Là văn bản vì là chuỗi lời nói có chủ đề : nªu thµnh tÝch n¨m qua, nªu nhiÖm vô n¨m ? Lêi ph¸t biÓu cña c« hiÖu häc míi, kªu gäi, cæ vò gi¸o viªn häc sinh trưởng trong lễ khai giảng năm hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học  đây là häc cã ph¶i lµ mét v¨n b¶n v¨n b¶n nãi. kh«ng ? v× sao ?  Văn bản viết, có thể thức, chủ đề ? Bức thư em viết cho bạn bè,  Đều là văn bản vì chúng có mục đích, người thân có phải là một văn yêu cầu, thông tin và có thể thức nhất định. b¶n kh«ng? 3.KÕt luËn * Giao tiếp là hoạt động truyền đạt, tiếp ? Đơn xin học, bài thơ, truyện nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện cổ tích, thiếp mời.... có phải là ngôn từ. Nó đóng vai trò quan trọng trong v¨n b¶n kh«ng ? đời sống con người, không thể thiếu. Không có giao tiếp thì con người không thể hiểu, trao đổi với nhau bất cứ điều gì. Gi¸o viªn kÕt luËn l¹i : Ngôn từ là phương tiện quan trọng nhất để thực hiện giao tiếp  đó là giao tiếp ngôn tõ. * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi hoÆc viÕt cã chñ đề thống nhất, được liên kết mạch lạc nhằm mục đích giao tiếp - V¨n b¶n cã thÓ dµi, ng¾n, thËm chÝ chØ mét c©u, nhiÒu c©u... cã thÓ viÕt ra hoÆc ®­îc nãi lªn. - V¨n b¶n ph¶i thÓ hiÖn Ýt nhÊt mét ý (chñ đề nào đó). - C¸c tõ ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i g¾n kÕt víi nhau chÆt chÏ, m¹ch l¹c *Ghi nhí :sgk Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm II. Kiểu văn bản và phương thức biểu hiểu các kiểu văn bản và phương đạt của văn bản thức biểu đạt của văn bản 1.VÝ dô * C¨n cø ph©n lo¹i ? Căn cứ vào đâu để phân loại Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. Gi¸o viªn:. . c¸c kiÓu v¨n b¶n. - Theo mục đích giao tiếp : (để làm gì) * Các kiểu văn bản, phương thức biểu đạt : Có 6 kiểu văn bản tương ứng với 6 phương thức biểu đạt, 6 mục đích giao tiếp GV treo b¶ng phô cã kÎ c¸c kiÓu kh¸c nhau: văn bản ứng với các phương 2.Nhận xét thức biểu đạt ( như SGK ) cho Kiểu văn bản, phương HS quan s¸t Mục đích giao tiếp thức biểu đạt. Tù sù Miªu t¶. Häc sinh nh¾c l¹i néi dung cÇn đạt của tiết học ở phần ghi nhớ Hoạt động III Hướng dẫn luyện tËp 5 ®o¹n v¨n, th¬ trong s¸ch gi¸o khoa thuộc các phương thức biểu đạt nào ? Vì sao?. KÓ diÔn biÕn sù viÖc. T¶ tr¹ng th¸i sù vËt, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m BiÓu c¶m xóc Nêu ý kiến, đánh giá, NghÞ luËn bµn luËn Giới thiệu, đặc điểm, ThuyÕt minh tính chất, vấn đề.. Hµnh chÝnh, c«ng vô ThÓ hiÖn quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm. 3.KÕt luËn * Ghi nhí : SGK III- LuyÖn tËp 10’ Bµi tËp 1 : a) Tự sự : kể chuyện, vì có người, có việc, cã diÔn biÕn sù viÖc b) Miªu t¶ v× t¶ c¶nh thiªn nhiªn : §ªm tr¨ng trªn s«ng c) NghÞ luËn v× thÓ hiÖn t×nh c¶m, tù tin, tù hµo cña c« g¸i. e) Thuyết minh vì giới thiệu hướng quay Bài tập 2 : Truyền thuyết ‘Con quả địa cầu. Rång ch¸u Tiªn’ thuéc kiÓu v¨n Bµi tËp 2 :TruyÒn thuyÕt Con Rång ch¸u Tiªn lµ: b¶n nµo ?, v× sao Văn bản tự sự, kể việc, kể về người, lời nói hành động của họ theo 1 diễn biến nhất định. C.LuyÖn tËp(3’) Lµm bµi tËp 3 Làm theo phương thức tự sự D.Củng cố(1’) Thế nào là văn bản ? Văn bản tự sự có mục đích gì ? E.Hướng dẫn về nhà(1’) - Häc ghi nhí, lµm bµi tËp s¸ch bµi tËp - ChuÈn bÞ v¨n b¶n (Th¸nh Giãng). Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>