Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tuần 1 đến tuần 37

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:10-8-10 D¹y TuÇn 1 V¨n b¶n:. Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt). TiÕt 1:. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: - Häc sinh: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. 3. Bµi míi Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được học và ghi nhí c©u ca dao: *. Giíi thiÖu bµi Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rất tự hào về nguồn gốc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triệu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cïng cã chung mét nguån gèc nh­ vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chúng ta tìm hiểu hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy. Hoạt động của Nội dung cần đạt trß Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu I. Đọc và tìm hiểu chung: Hoạt động 1: chung - GV hướng dẫn cách đọc- Đọc Rõ ràng, 1. §äc vµ kÓ: rành mạch, nhán giọng ở những chi tiết kì - 2 HS đọc 2. Bè côc: 3 phÇn lạ phi thường - 2 HS kÓ a. Từ đầu đến...long trang  Giới thiệu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? b. TiÕp...lªn ®­êng  ChuyÖn ¢u C¬ - Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con - HS tr¶ lêi phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. 3. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ cña em vÒ truyÒn thuyÕt? các nhân vật, sự kiện có liên quan đến - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng­ tinh, méc lÞch sö thêi qua khø. tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của - HS tr¶ lêi nhân dân đối với các sự kiện và nhân vËt LS. Hoạt động 2: II. t×m hiÓu v¨n b¶n: - Gọi HS đọc đoạn 1 - HS theo 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬: - LLQ vµ ¢u c¬ ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ dâi SGK vµ L¹c Long Qu©n ¢u C¬ nµo? (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng) tr¶ lêi c¸ - Nguån gèc: thÇn Tiªn nh©n - Hình dáng: Xinh đẹp tuyệt trần rồng ở dưới nước 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ LLQ vµ ¢u c¬? - Tại sao tác giả dân gian không tưởng tượng LLQ và Âu cơ có nguồn gốc từ các loài vật khác mà tưởng tượng LLQ nòi rồng, Âu Cơ dòng dõi tiên? Điều đó có ý nghÜa g×? * GV bình: Việc tưởng tượng LLQ và Âu C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sùng và thờ cúng. Còn nói đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng LLQ nòi Rồng, Âu Cơ nòi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta. - VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy h×nh tượng LLQ và Âu Cơ hiện lên như thế nµo? * GV b×nh: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sù kÕt tinh những gì đẹp đẽ nhất của con ngươì, thiªn nhiªn, s«ng nói. - ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? ®©y lµ chi tiÕt ntn? Nã cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n đề đẻ trứng. Tiên (chim) cũng để trứng. Tất cả mọi người VN chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một bọc trứng (đồng bào) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triển nhanh - Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? - B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngoại xâm và công cuộc xây dựng đất nước, em thấy lời căn dặn của thần sau naú cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV bình: LS mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi TQ bị lâm nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân dân một vùng gặp thiên tai địch hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn nạn. và ngày nay,. - HS suy - Tµi n¨ng: cã nhiÒu phÐp l¹, nghÜ tr¶ lêi gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i - HS trao đổi cÆp trong 1 phót - HS tr¶ lêi. - HS suy  §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« nghÜ tr¶ lêi cïng cao quÝ.. - HS đọc ®o¹n 2 - HS th¶o luËn nhãm trong 3 phót, c¸c nhãm tr×nh bµy. 2. DiÔn biÕn truyÖn: a. ¢u C¬ sinh në k× l¹: - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh nh­ thæi.  Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì nhÊn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng người Việt b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con:. - 50 người con xuống biển; - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây đất nước.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t - HS quan triÓn DT: lµm ¨n, më réng vµ gi÷ v÷ng sát và trả đất đai. Thể hiện ý nguyện đoàn kết, lêi thống nhất DT. mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung một nguồn gốc, ý chÝ vµ søc m¹nh.. 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 mỗi chúng ta ngồi đây cũng đã, đang và sẽ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. - Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? - Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ LLQ vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në k× l¹ lµ nh÷ng chi tiết tưởng tượng kì ảo. Vai trò của nó trong truyÖn nµy nh­ thÕ nµo? - Gọi HS đọc đoạn cuối - Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa g×? - VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cốt lõi sự thật LS là mười mấy đời vua Hïng trÞ v×. cßn mét b»ng chøng n÷a khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niÖm c¸c vua Hïng mµ t¹i ®©y hµng n¨m vẫn diễn ra một lễ hội rất lớn đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một ngµy quèc giç cña c¶ d©n téc, ngµy c¶ nước hành quân về cội nguồn: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày gỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! - Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta? - Theo em, t¹i sao tuyÖn nµy ®­îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? TruyÖn cã ý nghÜa g×? Hoạt động 3. - Th¶o luËn nhóm trong * ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: 3 phót - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết kh«ng cã thËt ®­îc d©n gian s¸ng t¹o ra nhằm mục đích nhất định. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyÖn: + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ cña c¸c nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gốc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. 3. KÕt thóc t¸c phÈm: - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rång, ch¸u Tiªn.  Cách kết thúc muốn khẳng định - HS tr¶ lêi nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt c¸ nh©n. Thùc hiÖn phÇn ghi nhí. III. ghi nhí:SGK- tr3 - HS đọc. Hoạt động 4 Củng cố và luyện tập - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường) - Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me). IV LuyÖn tËp: 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thÝch nguån gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt?. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Đọc kĩ phần đọc thêm - So¹n bµi: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t­ liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua. *******************************************. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:10-8-10 D¹y: Tu©n:1 V¨n b¶n: TiÕt 2:. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy (Tự học có hướng dẫn). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của chi tiết tưởng kì ảo. - T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? 2. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 3. Bµi míi Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta, con cháu của vua Hùng từ *. Giới thiệu bài miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi cũng như vùng biển lại nô nức, hồ hởi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". Đây là tiết tự học có hướng dẫn nên GV tổ chức cho HS thảo luận nhiều hơn *. Bµi míi: Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß Hoạt động Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về I. Đọc và tìm hiểu chung: v¨n b¶n 1: - GvVgọi HS đọc truyện - HS đọc 1. §äc - kÓ: - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn - HS kÓ - Hùng Vương về già muốn truyền ngôi cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - NhËn xÐt - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o, dïng gạo làm hai thứ bánh để dâng vua. - Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ngôi cho chµng. - Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, bánh giÇy vµo ngµy tÕt. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích: - Hs trả lời 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 phÇn 1,2,3,4,8,9,12,13 - Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m mÊy phÇn? b. TiÕp ....h×nh trßn c. Cßn l¹i Hoạt động Hướng dẫn Hs tìm hiểu văn bản II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 2: - HS đọc 1. Mở truyện: Vua Hùng chọn người nối ngôi - Më ®Çu c©u chuyÖn muèn giíi thiªô phÇn 1 - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái víi chóng ta ®iÒu g×? - HS theo bình, ND no ấm, vua đã già muốn truyền ngôi. - Vua Hùng chọn người nối ngôi dõi SGK và - ý của vua: người nối ngôi vua phải nối được trong hoµn c¶nh nµo? tr¶ lêi chí vua, không nhất thiết là con trưởng. - ý định của vua ra sao? - Hình thức: điều vua đòi hỏi mang tính chất một câu đố để thử tài. - Vua chọn người nối ngôi bằng hình thøc g×? 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 * GV: Trong truyện dân gian giải đố lµ1 trong nh÷ng lo¹i thö th¸ch khã khăn đối với nhân vật - §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i có gì đổi mới và tiến bộ so với đương thêi? - Qua ®©y, em thÊy vua Hïng lµ vÞ vua nh­ thÕ nµo? - Cho HS đọc phần 2 - Để làm vừa ý vua, các ông Lang đã lµm g×? - Vì sao Lang Liêu được thần báo - HS đọc - HS tr¶ lêi méng? * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mỗi khi bế tắc. - V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng lµm gióp lÔ vËt cho lang Liªu? - KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng Lang nh­ thÕ nµo? - V× sao hai thø b¸nh cña lang Liªu được vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nèi ng«i vua?. - TruyÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy cã nh÷ng ý nghÜa g×?. - HS đọc phÇn 3 - HS tr¶ lêi. - HS th¶o luËn nhãm trong 3 phót. Hoạt động Hdẫn HS thực hiện phần ghi nhớ 3: Hoạt động Hướng dẫn HS luyện tập 4 - Đóng vai Hùng Vương kể lại - HS kể truyÖn b¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy? - §äc truyÖn nµy, em thÝch nhÊt chi - HS trao tiÕt nµo? V× sao? đổi cÆp trong 2 phót. 2. DiÔn biÕn truyÖn: Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. - Lang Liªu: + Trong các con vua, chàng là người rhiệt thòi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chµng ra ë riêng, chăm lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nh­ng phËn thì gần gũi với dân thường - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. - Từ gợi ý, lang Liêu đã làm ra hai loại bánh. 3. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi - Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua . §em c¸i quÝ nhÊt của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiÕu th¶o. * ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giầy và tục thờ cúng tổ tiên của người Việt. - Đề cao nghề nông trồng lúa nước. - ước mơ vua sáng, tôi hiền, đất nước thái b×nh, nh©n d©n no Êm. III. Ghi nhí: SGK- Tr12 IV. LuyÖn tËp: 1. TËp kÓ chuyÖn. 2.ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt.. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:10-8-10 D¹y TuÇn:1 TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt , cô thÓ lµ: + Kh¸i niÖm vÒ tõ + Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn, từ phức, từ phép, từ láy. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi 3. Bµi míi *. Giới thiệu bài ở Tiểu học, các em đã đựoc học về tiếng và từ. Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu sâu thêm về cấu tạo của từ tiếng Việt để gióp c¸c em sö dông thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß Hoạt động 1: Hình thành khái niệm i. Kh¸i niÖm vÒ tõ - GV treo bảng phụ đã viết VD. - HS đọc 1. VÝ dô: - HS tr¶ lêi c¸ ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nh©n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. - C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo? - Mỗi từ đã được phân cách bằng dấu * NhËn xÐt: g¹ch chÐo, em h·y lËp danh s¸ch c¸c tõ - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. vµ c¸c tiÕng ë c©u trªn? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña c¸c - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. tõ trong c©u v¨n trªn? - Vậy tiếng dùng để làm gì? - 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?(t¹o ra c©u cã ý - Tiếng dùng để tạo từ nghÜa) - Từ dùng để làm gì? - Từ dùng để tạo câu. - Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét - Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy trë tõ? thµnh mét tõ. - Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i 2. Kh¸i niÖm: Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo niÖm tõ lµ g×? - GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. - HS rót ra c©u. kh¸i niÖm Hoạt động 2: Phân loại các từ II. Từ đơn và từ phức:. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - GV treo b¶ng phô - ở Tiểu học các em đã được học về từ đơn, từ phức, em hãy nhắc lại khái niệm vÒ c¸c tõ trªn? - §iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i? - Qua viÖc lËp b¶ng, h·y ph©n biÖt tõ ghÐp, tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? - Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Giống: đều là từ phức (gồm hai tiếng) + Kh¸c: . Ch¨n nu«i gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ ngh·. . Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m- Bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí ®iÒu g×? - Qua bài học ta có thể dụng thành sơ đồ sau: Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập - §äc vµ thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp 1. - S¾p xÕp theo giíi tÝnh nam/ n÷ - Sắp xếp theo bậc trên/ dưới. - HS đọc. 1.Ví dụ: Từ /đấy /nước/ ta/ chăm/ nghề/ trång trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm /b¸nh ch­ng/, b¸nh giÇy/. - HS tr¶ lêi * §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i: - HS lên - Cột từ đơn: từ đấy, nước .ta.... b¶ng ®iÒn - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i - Cét tõ l¸y: trång trät. - Từ đơn là từ chỉ gồm có một tiếng. - Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt nghÜa. - HS tr¶ lêi - Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng. 2. Ghi nhí: SGK - Tr13 - HS đọc ghi nhí. Tõ Từ đơn. Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y. III. LuyÖn tËp: - HS tr¶ lêi Bµi 1: c¸ nh©n bµi a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ 1,2 ghÐp. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: Cội nguån, gèc g¸c... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... Bµi 3: - 4 HS lªn - Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, b¸nh b¶ng nướng, bánh hấp, bánh nhúng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - HS trả lời - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ có tác dụng miêu ta đó: nức nở, c¸ nh©n sôt sói, r­ng røc... - Gọi đại Bài 5: - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, diÖn tæ 1,2,3 h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch... lªn thi t×m - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, nhanh c¸c tõ lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... trªn b¶ng - Tả dáng điệu: Lừ đừ, lả lướt, nghênh ngang, ngông nghênh, thướt tha.... 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí..Hoµn thiÖn bµi tËp. - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu - Sọan: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:10-8-10 D¹y:. TuÇn:1 TiÕt 4:. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã được học. - Hình thành sơ bộ khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi Các em đã được tiếp xúc với một số văn bản ở tiết 1 và 2. Vậy văn bản là gì? Được sử dụng với mục đích giao tiếp như thế nào? Tiết học này sẽ giúp các em *. Giíi thiÖu bµi giải đáp những thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trß H×nh thµnh kh¸i niÖm giao tiÕp Hoạt động 1: I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n và phương thưc biểu đạt: - Th«ng qua c¸c ý cña c©u hái a 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: - Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn - HS tr¶ lêi: KÓ a. Giao tiÕp: cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? hoÆc nãi. - §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng - HS: viÕt th­ thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em đã dùng phương tiện ngôn từ để biểu đạt điều mình muốn nói. Nhờ phương tiÖn ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao - HS rót ra tiÕp. - Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em kh¸i nÞªm - HS: Có vì có - Giao tiếp là một hoạt động truyền đạt, hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? - Việc em đọc báo và xem truyền hình có người truyền tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng đạt và người phương tiện ngôn từ. ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? tiÕp nhËn. H×nh thµnh kh¸i niÖm v¨n b¶n b. V¨n b¶n: Hoạt động 2: - Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) * VD: - Bµi ca dao cã néi dung g×? - HS tr¶ lêi - Bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i cã lập trường kiên định - Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, Cã thÕ nµo? sù liªn kÕt chÆt chÏ: . VÒ h×nh thøc: VÇn ªn - Quan s¸t c©u hái d,®,e . VÒ néi dung:, ý nghÜa: C©u sau gi¶i thích rõ ý câu trước. - Cho biÕt lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu  Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ trưởng trong buổi lễ khai giảng năm học đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và cã ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? diễn đạt một ý trọn vẹn - Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng : - Bøc th­ em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ v¨n + Đây là một văn bản vì đó là chuỗi lời 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 b¶n kh«ng? V× sao? - Bức thư: Là một văn bản vì có chủ đề, cã néi dung thèng nhÊt t¹o sù liªn kÕt. đó là dạng văn bản viết.. nói có chủ đề, có sự liên kết về nội dung: báo cáo thành tích năm học trước, phương hướng năm học mới.  Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng lµ mét d¹ng v¨n b¶n nãi. * Kh¸i niÖm: V¨n b¶n lµ mét chuçi lêi nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vËn dông phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp. - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n?. - HS rót ra kh¸i nÖm Hướng dẫn cho HS nắm được kiểu văn 2. Kiểu văn bản và phương Hoạt động 3: bản và phương thức biểu đạt thức biểu đạt: a. VD: TT KiÓu v¨n Mục đích giao tiếp VÝ dô b¶n ph thøc biểu đạt 1 Tù sù Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc TruyÖn: TÊm C¸m 2 Miªu t¶ Tái hiện trạng thái sự vật, con người + Miªu t¶ c¶nh + C¶nh sinh ho¹t 3 BiÓu c¶m Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. 4 Nghị luận Bàn luận: Nêu ý kiến đánh giá. + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm ý nghÞ luËn 5 ThuyÕt Giới thiệu đặc điểm, tính chất, Từ đơn thuốc chữa bệnh, thuyết minh thí minh phương pháp. .ngiÖm 6 Hµnh Trình bày ý mới quyết định thể hiện, Đơn từ, báo cáo, thông báo, giấy mời. chÝnh quyền hạn trách nhiệm giữa người và công vụ người . - GV treo b¶ng phô - GV giới thiệu 6 kiểu văn bản và - 6 HS lần lượt - 6 Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt:: phương thức biếu đạt. mçi em ®iÒn mét tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt VD vµo b¶ng minh, hµnh chÝnh, c«ng vô. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - HS rót ra kÕt - Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶. - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi luËn b. Ghi nhí: SGK - tr17 nhí ®iÒu g×? Hoạt động 4 Luyện tập iii. LuyÖn tËp: - Cho HS lµm bµi tËp - 4 HS lªn b¶ng 1. Chän c¸c t×nh huèng giao tiÕp, lùa chän lµm bµi tËp kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù - Hµnh chÝnh c«ng vô hîp - Tù sù - Miªu t¶ 2. Các đoạn văn, thơ thuộc phương thức biểu đạt nào? - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m - HS đọc a. Tù sù - NghÞ luËn - Mçi em lµm b. Miªu t¶ mét c©u c. NghÞ luËn 4. Hướng dẫn học tập: d. BiÓu c¶m - Häc bµi, thuéc ghi nhí. ®. ThuyÕt minh - -Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8.. *************************************** 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n;16-8-10 D¹y:. TuÇn 2 TiÕt 5:. V¨n b¶n:. Th¸nh Giãng (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn th¸nh Giãng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. KÓ tãm t¾t tryÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? Qua truyÒn thuyÕt Êy nh©n d©n ta m¬ ­íc ®iÒu g×? 2. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? 3. Bµi míi *. Giới thiệu bài Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suèt LS v¨n häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thÓ hiÖn rÊt tiªu biểu và độc đáo chủ đề này. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn biết bao thế hệ người VN. Điều gì đã làm nªn søc hÊp dÉn, l«i cuèn cña c©u chuyÖn nh­ vËy? Hi vọng rằng bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ giải đáp được thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn I. Đọc và tìm hiểu chung: b¶n - GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm - HS nghe 1. §äc: - GV đọc mẫu 1 đoạn - HS đọc - Gọi 3 HS lần lượt đọc - HS nhËn xÐt - Em hãy kể tóm tắt những sự việc cách đọc 2. KÓ tãm t¾t: Nh÷ng sù viÖc chÝnh: chÝnh cña truyÖn? - HS kÓ - Sự ra đời của Thánh Gióng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm đánh giặc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc và đánh tan giặc. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích 1,2,4,6,10,11,17,18,19 - Vua phong TG là Phù Đổng Thiên Vương vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. - HS tr¶ lêi 3. Chó thÝch: Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu truyện (Tìm II. Tìm hiểu văn bản: hiÓu theo bè côc) - Phần mở đầu truyện ứng với sự việc - HS trả lời cá 1. Sự ra đời của Thánh Gióng: nµo? nh©n - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; - Thánh Gióng ra đời như thế nào? - Sinh cậu bé lên 3 không nói, cười, đi; - Nhận xét về sự ra đời của Thánh  Khác thường, kì lạ, hoang đường Giãng? 2. Thánh Gióng lớn lên và ra trận đánh giặc: - Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 Hãy phân tích ý nghĩa của chi tiết - HS trao đổi - Tiếng nói đầu tiên của Thánh Gióng là nµy? cặp trong 1 tiếng nói đòi đánh giặc. phót  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: + Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước: ban đầu nói là nói lời quan trọng, lời yêu nước, ý thức đối với đất nước được đặt lên hàng đầu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc b×nh thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước ®Çu tiªn. - Gióng lớn nhanh như thổi. vươn vai thành tr¸ng sÜ: -Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã ®iÒu + Đáp ứng nhiệm vụ cứu nước. Việc cứu gì khác thường, điều đó có ý ngiã gì? - HS suy nghĩ nước là rất hệ trọng và cấp bách, Gióng phải tr¶ lêi lớn nhanh mới đủ sức mạnh kịp đi đánh giặc. H¬n n÷a, ngµy x­a ND ta quan niÖm r»ng, người anh hùng phải khổng lồ về thể xác, sức mạnh, chiến công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến độ phi thường ấy. + Là tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí, tinh thần của dân tộc trước nạn ngoại xâm. - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: + Gióng lớn lên bằng thức ăn, đồ mặc của - Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp nhân dân, được nuôi dưỡng bằng những cái g¹o nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? bình thường, giản dị, Gióng không hề xa lạ * GV: Ngày nay ở làng Gióng người víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. cà nuôi Gióng. Đây là hình thức tái - HS trao đổi + ND rất yêu nước, ai cũng mong Gióng ra nhãm trong3 trËn. hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. phót + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Thánh Gióng ra trận đánh giặc: Gióng đánh giặc không những bằng vũ khí mà bằng cả cỏ cây của đất nước, bằng nh÷ng g× cã thÓ giÕt ®­îc giÆc. B¸c Hå nãi: - T×m nh÷ng chi tiÕt vÒ viÖc Giãng ra "Ai có súng thì dùng súng, ai có gươm thì trận đánh giặc? dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, - Chi tiết TG nhổ tre đánh giặc có ý thuæng, gËy géc." nghi· g×? 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: - §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao - HS tr¶ lêi quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lîi, - C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc đồng thời cho chúng ta thấy thái độ của nhân g×? dân ta đối với người anh hùng đánh giặc cứu - V× sao tan giÆc Giãng kh«ng vÒ nước. ND yêu mến, trân trọng muốn giữ mãi triều để nhận tưứoc lộc mà lại về hình ảnh của người anh hùng nên đã để trêi? giãng vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Gióng là non nước, là đất trời, là biểu tượng của người dân Văn Lang. * ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: - Là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người - Hình tượng TG trong truyện có ý anh hùng diệt giặc cứu nước. nghÜa g×? - Là người anh hùng mang trong mình sức - HS trao đổi mạnh cộng đồng buổi đầu dựng nước. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 nhãm trong 2 phót - Theo em, truyện TG liên quan đến - HS trả lời cá sù thËt LS nµo? nh©n. * C¬ së lÞch sö cña truyÖn: Cuộc chiến tranh tự vệ ngày càng ác liệt đòi hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng. - Số lượng và kiểu loại vũ khí của người Việt cổ tăng lên từ giai đoạn Phùng Nguyên đến §«ng S¬n. Hướng dẫn HS thực hiện phần ghi nhí - HS đọc Hoạt động 4 hướng dẫn luyện tập - GV cho HS ghi c©u hái - HS lµm sau đó trình bày * Gîi ý: - H×nh ¶nh giãng bay vÒ trêi phï hîp với sự ra đời thần kì của nhân vật: Giãng lµ thÇn ®­îc trêi cö xuèng gióp vua Hïng ®uæi giÆc, ®uæi giÆc xong Giãng l¹i bay vÒ trêi. - H×nh ¶nh giãng trong phÇn kÕt thóc cña bé phim cña T« Hoµi nªu bËt ý nghĩa tượng trưng của nhân vật: Khi đất nước có giặc" mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt" đều nằm mơ thành Phù Đổng " vụt lớn lên đánh đuổi giặc Ân" (Tố Hữu) khi đất nước thah b×nh, c¸c em vÉn lµ nh÷ng em bÐ tr¨n tr©u hiÒn lµnh, hån nhiªn " Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa". III. ghi nhí: SGK - TR23. Hoạt động 3:. iV. LuyÖn tËp: 1. TruyÒn thuyÕt TG kÕt thóc víi h×nh ¶nh Giãng cïng ngùa bay vÒ trêi. - KÞch b¶n phim ¤ng Giãng (T« Hoµi) kÕt thóc víi h×nh ¶nh: tr¸ng sÜ Giãng cïng ngùa sắt thu nhỏ dần thành em bé cưỡi trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre. - Em h·y so s¸nh vµ nªu nhËn xÐt vÒ hai c¸ch kÕt thóc Êy? 2. Tại sao hội thi thể thao trong nhà trường l¹i mang tªn "Héi khoÎ Phï §æng" - §©y lµ héi thao dµnh cho løa tuæi thiÕu nhi (lứa tuổi Gióng) mục đích của cuộc thi là khoẻ để học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và XD đất nước.. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - S­u tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - Vẽ tranh Gióng theo tưởng tượng của em. - Chuẩn bị bài Từ mượn - T­ liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) * Đảng ta vĩ đại thật. Một ví dụ: Trong LS ta có ghi truyện vị anh hùng dân tộc là Thánh Gióng đã dùng gốc tre đuổi giặc Ân. Trong những ngày đầu kháng chiến, Đảng ta đã lãnh đạo hàng nghìn, vạn anh hùng noi gương Thánh Gióng dùng gậy tầm vông đấu tranh với thực dân Ph¸p. (Hồ Chí Minh - Đảng ta thật vĩ đại) ****************************************. 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:16-8-10 D¹y:. TuÇn:2 TiÕt 6:. Từ mượn. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được thế nào là từ mượn. - Bước đầu sử dụng từ mượn một cách lí trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Phân biệt từ đơn và từ phức? Lấy VD? 3. Bµi míi *. Giíi thiÖu bµi TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuần Việt, ông cha ta còn mượn một số từ của nước ngoài để làm giàu thêm ngôn ngữ của ta. Vậy từ mượn là những từ như thế nào? Khi mượn ta phải tuân thủ những nguyên tắc gì? Bài từ mựơn hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß Hoạt động 1: Hình thành khái niệm từ thuần Việt và I. từ thuần Việt và từ mươn: từ mượn - GV treo bảng phụ đã viết VD. - HS đọc 1. VÝ dô: - VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ - HS tr¶ lêi Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng ®iÒu g×? biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trượng. - Dùa vµo chó tÝch sau v¨n b¶n Th¸nh Giãng, em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña tõ * NhËn xÐt: trượng, tráng sĩ? - Trượng: đơn vị đo độ dài = 10 thước TQ cæ tøc 3,33m. ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao. - Theo em, từ trượng, tráng sĩ dùng để - Tráng sĩ: người có sức lực cường tráng, biÓu thÞ g×? chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. - §äc c¸c tõ nµy, c¸c em ph¶i ®i t×m  Hai từ này dùng để bểu thị sự vật, hiện hiÓu nghÜa cña nã, vËy theo em chóng tượng, đặc điểm. cã n»m trong nhãm tõ do «ng cha ta - Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o rakh«ng? sáng tạo ra mà là từ đi mượn ở nước ngoài. - Trong TiÕng ViÖt ta cã c¸c tõ kh¸c - Các từ không phải là từ mượn đọc lên ta thay thế cho nó đúng nghĩa thích hợp hiÓu nghÜa ngay mµ kh«ng cÇn ph¶i gi¶i kh«ng? thÝch. - Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nào là từ mượn? từ thuần Việt? - HS rót ra * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n kÕt luËn 2. Ghi nhí: Việt có yếu tố sĩ đứng sau? a. Tõ thuÇn ViÖt: - Theo em, từ trượng, tráng sĩ có nguồn b. Từ mượn: - HS làm c. Nguồn gốc từ mượn: gèc tõ ®©u? - Em hãy đọc to các từ trong mục 3 nhanh * Mượn từ tiếng Hán - Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ * Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu viết của các từ: ra-đi-ô, in-tơ-nét, sứ giả, - HS : Trung 4. Cách viết từ mượn Quèc giang san? * GV: Một số từ: ti vi, xà phòng, mít - HS đọc tinh, ga.. cã nguån gèc Ên ¢u nh­ng - HS: cã ®­îc ViÖt ho¸ cao h¬n viÕt nh­ ch÷ dïng g¹ch Việt. Vậy theo em, chúng ta thường nối: ra-điô,in-tơ-nét. mượn tiếng của nước nào? 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - Qua viÖc t×m hiÓu VD, em h·y nªu ®©y lµ tõ nhận xét của em về cách viết từ mượn mượn của ng÷ - Tìm một số từ mượn mà em biết và ngôn nãi râ nguån gèc? Ên ¢u - H·y nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí - HS tr¶ lêi trong môc I - HS đọc Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên tắc mượn từ - Đọc to phần trích ý kiến của Bác Hồ? - HS đọc - Theo em, việc mượn từ có tác dụng g×? - HS tr¶ lêi - Nếu mượn từ tuỳ tiện có được không? - Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c - HS rót ra mượn từ? kÕt luËn - Bµi häc h«m nay cÇn n¾m v÷ng nh÷ng néi dung g×? Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập - Gọi HS đọc bài tập và yêu cầu HS làm - HS làm mçi em mét c©u Bài 3: Hãy kể tên một số từ mượn - Là tên các đơn vị đo lường: mét, lít, km, kg... - Là tên các bộ phận của chiếc xe đạp: ghi- đông, pê-đan, gác đờ- bu... - Là tên một số đồ vật: ra-đi-ô, vi-ô- - HS đứng l«ng... t¹i chç mçi Bài 4: Các trừ mượn: phôn, pan, nốc ao em một - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n - HS đứng mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän t¹i chç tr¶ lêi + Nhược điểm: không trang trọng. - HS tr¶ lêi. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 4,5,6 SBT-TR 11+ 12 - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù.. * Ghi nhí: SGK- tr25 II. nguyên tắc mượn từ: 1. VD: - MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - MÆt tiªu cùc: lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p. 2. Ghi nhí 2: SGK - 25 III. luyÖn tËp: Bài 1. Ghi lại các từ mượn a. Mượn từ Hán Việt: vô cùng, ngạc nhiên, tù nhiªn, sÝnh lÔ b. Mượn từ Hán Việt: Gia nhân c. Mượn từ Anh: pốp, Mai-cơn giắc-xơn, intơ-nét. Bài 2: Xác định nghĩa của từng tiếng tạo thµnh tõ H¸n ViÖt - Khán giả: người xem + Kh¸n: xem + Giả: người - Thính giả: người nghe + ThÝnh: nghe + giả: người - Độc giả: người đọc + Độc: đọc + Giả: người - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - Yếu lược: tóm tắt những điều quan trọng + YÕu: quan träng + Lược: tóm tắt - Yếu nhân: người quan trọng + YÕu: quan träng + Nhân: người. ********************************************* So¹n:16-8-10 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 D¹y:. TuÇn:2 TiÕt 7-8:. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự - Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của rự sự và bước ®Çu biÕt ph©n tÝch c¸c sù viÖc trong tù sù. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? 3. Bµi míi Các em đã được nghe ông bà, cha, mẹ kể những câu chuyện mà các em quan tâm, yêu thích. Mỗi truyện đều có ý nghĩa nhất định qua các sự vịêc xảy ra *. Giíi thiÖu bµi trong truyện. Đó là một thể loại gọi là tự sự. Vậy tự sự có ý nghĩa gì? Phương thức tự sự như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß Hoạt động 1: Tìm hiểu mục đích tự sự I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự: - Hµng ngµy c¸c em cã kÓ chuyÖn vµ 1. ý nghÜa cña tù sù: nghe kÓ chuyÖn kh«ng? §ã lµ nh÷ng a. T×m hiÓu VD: chuyÖn g×? - HS suy nghĩ - Hàng ngày ta thường được nghe hoặc kể - Khi nghe những yêu cầu và câu hỏi: trả lời cá chuyện văn học, chuyện đời thường, chuyện + Bµ ¬i! bµ kÓ chuyÖn cæ tÝch cho nh©n cæ tÝch, sinh ho¹t. ch¸u ®i! - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, + CËu kÓ cho m×nh nghe, Lan lµ sự vật, sự việc, để giải thích để khên chê, để người như thế nào? học tập. Đối với người nghe là muốn tìm Theo em người nghe muốn biết điều hiêủ, muốn biết, đối với người kể là thông gì và người kể phải làm gì? b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch... - Trong trhîp trªn nÕu muèn cho mäi người biêt Lan là một người bạn tốt, em ph¶i kÓ nh÷ng viÖc nh­ thÕ nµo vÒ Lan? V× sao? NÕu em kÓ mét c©u b. Kết luận: Tự sự giúp người nghe hiểu biết chuyện không liên quan đến Lan là về người, sự vật, sự việc. Để giải thích, khen, người bạn tốt thì câu chuyện có ý chê qua việc người nghe thông báo cho biết. nghÜa kh«ng? - VËy tù sù cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? 2. Đặc điểm chung của phương thức tự sự: Hoạt động 2: Tìm hiểu phương thức tự sự - V¨n b¶n Th¸nh Giãng kÓ vÒ ai? ë - HS tr¶ lêi: a. T×m hiÓu VD: thêi nµo? KÓ vÒ viÖc g×? - Các sự việc trước sau của truyện TG - HS đọc lại 1. Sự ra đời của Thánh Gióng - Hãy liệt kê các sự việc trước sau 2. TG biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc cña truyÖn? 3. TG lín nhanh nh­ thæi 4. TG vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt, * GV đưa bảng phụ đã viết sẵn các sự mặc áo giáp sắt đi đánh giặc. viÖc 5. TG đánh tan giặc - Em thÊy c¸c sù viÖc ®­îc s¾p xÕp 6. TG bay vÒ trêi và có liên quan đến nhau không? 7. Vua lập đền thờ, phong danh hiệu. * GV: C¸c sù viÖc x¶y ra liªn tiÕp cã 8. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i. đầu có cuối, sự việc xảy ra trước là HS tr¶ lêi nguyên nhân dẫn đến sự việc xảy ra  Tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc liªn tiÕp. sau, ta gọi đó là một chuỗi các sự 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 viÖc. - Chuỗi các sự việc từ đầu đến cuối rong truyÖn cã ý nghÜa g×? - Nếu ta đảo trật rự các sự việc: sự việc 4 lên trước, sự việc 3 xuống sau cïng cã ®­îc kh«ng? V× sao?. - Chuỗi các sự việc từ đầu đến cuối dẫn đến kết thúc và có một ý nghiã nhất định. - Nếu ta đảo các sự việc thì không được vì phá vỡ trật tự, ý nghĩa không đảm bảo, người nghe sẽ không hiểu. Tự sự phải dẫn đến một kÕt thóc, thÓv hiÖn mét ý nghÜa, - Mục đích của người kể: ca ngợi, bày tỏ lßng biÕt ¬n. gi¶i thÝch. - Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ - HS trao đổi khen, chê,.. cÆp trong 1phót - HS rót ra b. Ghi nhí: SGK - tr28 kÕt luËn - §äc ghi nhí. - Mục đích của người kể qua các chuçi sù viÖc lµ g×? - NÕu truyÖn TG kÕt thóc ë sù viÖc 5 th× sao? * GV: Ph¶i cã 8 sù viÖc míi nãi lªn lòng biết ơn, ngưỡng mộ của nhân dân, các dấu tích nói lên TG dường như là có thật, đó là truyện TG toàn vÑn. - Qua viÖc t×m hiÓu, em h·y rót ra đặc điểm chung của phương thức tự sù? Hoạt động 3: Tiết 2: Hướng dẫn luyện tập II. luyÖn tËp: - Đọc câu chuyện và cho biết: trong - HS đọc và Bài 1: Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông truyện này, phương thức tự sự được suy nghĩ trả gìa mang màu sắc hóm hỉnh; kể theo trình tự thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? C©u chuyÖn thÓ lêi thêi gian, c¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau, kÕt thóc hiÖn ý nghÜa g×? bất ngờ; thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiÖt søc th× sèng cïng h¬n chÕt. - Yªu cÇu HS kÓ miÖng c©u chuyÖn Bµi 2: - §©y lµ bµi th¬ tù sù trªn - HS th¶o - Bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ mÌo con rñ - Yªu cÇu kÓ: T«n träng m¹ch kÓ luËn nhãm nhau bÉy chuét nh­ng mÌo tham ¨n qu¸ nªn trong bµi th¬. trong 5 phót đã mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn là mèo thèm quá đã chuôi vào bẫy ăn tranh phần của + Bé mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuét vµ ngñ ë trong bÉy. chuột nhắt bằng cá nướng thơm lừng, - Tuy diễn đạt bằng thơ năm tiếng nhưng bài treo l¬ löng trong c¸i c¹m s¾t. + Cả bé, cả mèo đều nghĩ chuột tham thơ đã kể lại một câu chuyện có đầu, có cuối, ¨n nªn m¾c bÉy ngay. cã nh©n vËt, chi tiÕt, diÔn biÕn sù viÖc nh»m mục đích chế giễu tính tham ăn của mèo đã + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy ®Çy lång. chóng chÝ - HS kÓ khiÕn mÌo tù sa bÉy cña chÝnh m×nh  Bµi cha, chÝ choÐ khãc lãc, cÇu xin tha th¬ tù sù. m¹ng. Bµi 3: - V¨n b¶n 1 lµ mét b¶n tin, néi dung + S¸ng h«m sau, ai ngê khi xuèng - HS th¶o kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇ bÕp xem, bÐ M©y ch¼ng thÊy chuét, luËn nhãm thø 3 t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu 3-4- 2002. cũng chẳng còn cá nướng, chỉ có ở trong 3 phút - Văn bản 2: Đoạn văn "Người Âu Lạc đánh giữa lồng, mèo ta đang cuộn tròn sau đó đại quân Tần xâm lược là một bài trong LS lớp 6 ng¸y kh× khß...ch¾c mÌo ta ®ang m¬. diÖn tr×nh bµy C¶ hai v¨n b¶n dÒu cã méi dung tù sù víi nghÜa kÓ chuyÖn, kÓ viÖc. Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, tường thuật, - §äc yªu cÇu bµi tËp 3 kÓ chuyÖn thêi sù hay LS. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp, lµm bµi tËp 4,5. - So¹n: S¬n Tinh, Thuû Tinh. ********************************************. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:16-8-10 D¹y:. TuÇn 3 TiÕt 9. V¨n b¶n. S¬n Tinh, Thuû Tinh (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: Hiểu được truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích và chế ngự thiªn tai lò lôt, b¶o vÖ cuéc sèng cña m×nh. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Nêu ý nghĩa của truyền thyết Thánh Gióng? Trong truyện đó, em thích hình ¶nh, chi tiÕt nµo nhÊt? V× sao? 3. Bµi míi *. Giíi thiÖu bµi. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là thần thoại cổ đã được lịch sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. Đó là câu chuyện tưởng tượng hoang đường nhưng có cơ sở thực tế. Truyện rất giàu giá trị vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt.. *. Bµi míi Hoạt động của thầy H động của trò Hoạt động 1: H dẫn Hs tìm hiểu chung về văn bản - GV đọc mẫu sau đó gọi HS đọc lại - 2 HS lần lượt đọc - Em h·y tãm t¾t c¸c sù viÖc chÝnh? - HS tãm t¨t - NhËn xÐt. Nội dung cần đạt. I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. §äc: 2. C¸c sù viÖc chÝnh: - Vua Hïng kÐn rÓ. - ST,TT cÇu h«n, ®iÒu kiÖn chän rÓ cña vua - T×m hiÓu c¸c chó thÝch 1,3,4 - SÝnh lÔ cña vua Hïng - Theo em, ST, TT cã ph¶i lµ tõ thuÇn - ST rước Mị Nương về núi. ViÖt kh«ng? Nã thuéc líp tõ nµo mµ - TT næi gi¹n ta míi häc? - Hai bªn giao chiÕn - VB ST,TT lµ truyÖn truyÒn thuyÕt, - N¹n lò lôt ë s«ng Hång. em hãy xác định bố cục 3 phần của 3. Chó thÝch: truyÖn? - HS tr¶ lêi 4. Bè côc: - Më truyÖn: Vua Hïng kÐn rÓ - Th©n truyÖn: ST,TT cÇu h«n vµ cuéc giao tranh gi÷a hai thÇn - TruyÖn cã mÊy nh©n vËt? nh©n vËt - KÕt truyÖn: kÕt qu¶ cuéc giao tranh nµo lµ nh©n vËt chÝnh? V× sao? * Nh©n vËt : * GV: Chóng ta sÏ t×m hiÓu kÜ vÒ vai - TruyÖn cã 5 nh©n vËt trß cña c¸c nh©n vËt trong bµi sau: Sù - Nh©n vËt chÝnh ST, TT: dÒu xuÊt hiÖn ë viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. mọi sự việc. Hai vị thần này là biểu tượng của thiên nhiên, sông núi cùng đến kén rể, Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung văn bản II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - PhÇn më truyÖn giíi thiÖu víi - HS suy nghÜ 1. Vua Hïng kÐn rÓ: chóng ta ®iÒu g×? vµ tr¶ lêi - Mị Nương xinh đẹp, nết na. - ý định của vua Hùng đã dẫn đến sự 2. S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n vµ cuéc viÖc g×? giao trnh gi÷a hai thÇn: - T×m nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu hai a. S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n: thÇn? - Hai vÞ thÇn khæng lå, uy nghi, tµi n¨ng - Qua đó em thấy hai thần như thế siªu phµm, hä cã chung mét ­íc nguyÖn nµo? 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 - KÞch tÝnh cña c©u chuyÖn b¾t ®Çu tõ khi nµo? - Thái độ của Vua Hùng ra sao? - Điều kiện vua Hùng đặt ra là gì? - Em hãy nhận xét về đồ sính lễ của vua Hïng? - Có ý kiến cho rằng: Vua Hùng đã cã ý chän ST nh­ng còng kh«ng muèn mÊt lßng TT nªn míi bµy ra cuéc ®ua tµi vÒ nép sÝnh lÔ. ý kiÕn cña em nh­ thÕ nµo? - Qua đó, em thấy vua Hùng ngầm đứng về phía ai? Vua Hùng là người nh­ thÕ nµo? - Thái độ của vua Hùng cúng chính là thái độ của nhân dân ta đối với nhân vật? Đó là thái độ như thế nào? . - Ai là người được chọn làm rể vua hïng? - Em hãy tưởng tượng cảnh ST rước Mị Nương về núi. - Kh«ng lÊy ®­îc vî, Thuû Tinh míi giËn, em h·y thuËt l¹i cuéc giao tranh gi÷a hai chµng? - Trong trí rưởng tượng của người xưa, ST,TT đại diện cho lực lượng nµo? - Theo dâi cuéc giao tranh gi÷a ST vµ TT em thÊy chi tiÕt nµo lµ næi bËt nhÊt? V× sao? - KÕt qu¶ cuéc giao tranh?. là được cưới Mị Nương làm vợ - Hai vÞ thÇn cïng xuÊt hiÖn - Vua Hùng băn khoăn, khó xử, đặt diều kiÖn. - §å sÝnh lÔ cña vua Hïng k× l¹ vµ khã kiếm nhưng đều là những con vật sống ở - HS trao đổi trên cạn. Qua đó ta thấy vua Hùng ngầm nhóm trong 3 đứng về phía ST, vua đã bộc lộ sự thâm phót thuý, kh«n khÐo * GV: Người Việt thời cổ cư trú ở vùng ven nói chñ yÕu sèng b»ng nghÒ trång lóa nước. Núi và đất là nơi họ xây dựng bản làng và gieo trồng, là quê hương, là ích lợi, là bè bạn. Sông cho ruộng đồng chất phù sa cùng nước để cây lúa phát triển những nếu nhiều nước quá thì sông nhấn chìn hoa màu, ruộng đồng, làng xóm. Điều đó đã trở thành nỗi ám ảnh đối với tổ tiên người Việt. - HS tượng. * Cuéc giao tranh gi÷a hai chµng: - Hai thÇn giao tranh quyÕt liÖt. - TT đại diện cho cái ác, cho hiện tượng thiªn tai lò lôt. - ST: đại diện cho chính nghĩa, cho sức m¹nh cña nh©n d©n chèng thiªn tai. tưởng - Chi tiết: nước sông dâng... miêu tả đứng tính chất ác liệt của cuộc đấu tranh chống thiªn tai gay go, bÒn bØ cña nh©n d©n ta.. - HS tr¶ lêi c¸ 3. KÕt qu¶ cuéc giao tranh: - S¬n Tinh th¾ng TT. nh©n - N¨m nµo còng th¾ng. Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa văn bản III. ý nghÜa v¨n b¶n: - Một kết thúc truyện như thế phản - HS trao đổi * Nội dung: ¸nh sù thËt LS g×? nhóm trong 3 - Giải thích hiện tượng mưa gió, bão lụt; - Ngoµi ý nghÜa trªn, TruyÒn thuyÕt phót - Ph¶n ¸nh ­íc m¬ cña nh©n d©n ta muèn ST,TT cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c khi chiÕn th¾ng thiªn tai, b·o lôt. gắn liền với thời đại dựng nước của - Ca ngợi công lao trị thuỷ, dựng nước của cha «ng ta. c¸c vua Hïng? - Các nhân vật ST, TT gây ấn tượng * NghÖ thuËt: mạnh khiến người đọc phải nhớ mãi. - Xây dựng hình tượng hình tượng nghệ Theo em, điều đó có được là do đâu? thuật kì ảo mang tính tượng trưng và khái qu¸t cao. Hoạt động 4 Thực hiện phần ghi nhớ IV. ghi nhí: SGK tr-34 Hoạt động 5: Luyện tập V. LuyÖn tËp: - HS kÓ 1. KÓ diÔn c¶m truyÖn? 4. Hướng dẫn học tập: 2. Tõ truyÖn ST,TT, em suy nghÜ g× vÒ chñ Häc bµi, thuéc ghi nhí. - HS suy nghĩ trương xây dựng, củng cố đê điều, nghiêm Lµm bµi tËp 3 SGK, bµi tËp 1 SBT tr¶ lêi c¸ nh©n cÊm n¹n ph¸ rõng trång thªm... tr15 3. V× sao v¨n b¶n ST,TT ®­îc coi lµ So¹n: T×m hiÓu nghÜa cña tõ. truyÒn thuyÕt?. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 So¹n:22-8-10 D¹y:. TuÇn:3 TiÕt 10:. NghÜa cña tõ. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh n¾m ®­îc: - ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ - Mét sè c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. B. ChuÈn bÞ: C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Những từ sau đây từ nào là từ mượn và mựơn của ngôn ngữ nào: - Chế độ, chính thống, triều đình, tiến sĩ, xung đột, cảnh giới, ân xá. (Hán) - Xµ phßng, ga, phanh, len, lèp...(Ên ¢u) 3. Bµi míi Em hiÓu thÕ nµo lµ ngi· cña tõ "nao nóng". vËy nghÜa cña tõ lµ g×? Dùa vµo ®©u để ta giải thích? Bài học hôm nay các em sẽ hiểu rõ điều đó. *. Giíi thiÖu bµi *. Bµi míi Hoạt động của thầy. Hoạt động của trß Hoạt động 1: Tìm hiểu khái nệm về nghĩa của từ - GV đưa bảng phụ đã viết sẵn VD - HS đọc - C¸c chó thÝch trªn ë v¨n b¶n nµo? - HS tr¶ lêi c¸ - Mçi chó thÝch trªn gåm mÊy bé nh©n phËn?. Nội dung cần đạt i. NghÜa cña tõ lµ g×? 1. VÝ dô: SGK - Tr35 * NhËn xÐt: - Mçi chó thÝch gåm hai bé phËn: mét bé phận là từ và bộ phận sau dấu hai chấm để nãi râ nghÜa cña tõ Êy. - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta biÕt ®­îc tÝnh chÊt mµ tõ biÓu thÞ. - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta hiÓu g× vÒ tõ? - Em hiÓu tõ "®i", "ch¹y" nghÜa lµ thÕ nµo? - Tõ «ng, bµ. chó, mÑ...cho ta biÕt - Cho ta biết hoạt động, quan hệ mà từ ®iÒu g×? biÓu thÞ - NghÜa cña tõ øng víi phÇn nµo - Nghi· cña tõ øng víi phÇn néi dung trong m« h×nh? - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña - HS rót ra kÕt 2. Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù tõ? luËn vật, tính chất, hoạt động, quan hệ) mà từ biÓu thÞ - GV ®­a b¶ng phô 3. Bµi tËp: 1. Em hãy điền các từ "đề bạt, đề cử, đề 2. Chọn trong số các từ: chết, hi sinh, - HS đọc bài tập xuất"vào chỗ trống: thiệt mạng... một từ thích hợp để điền - 3 em mỗi em - ...trình bày ý kiến hoặc nguyện vọng lên lµm mét c©u cấp trên. (đề đạt) vµo chç trèng. - Trong trËn chiÕn dÊu ¸c liÖt võa -....cử ai đó giữ chức vụ cao hơn mình.(đề - HS lµm viÖc c¸ b¹t) qua, nhiều đồng chí đã... - Chúng ta thà .... chứ nhất định nhân, sau đó -... giới thiêụ ra để lựa chọn và bầu cử (đề không chịu mất nước, không chịu trình bày cö) -... đưa vấn đề ra để xem xét, giải quyết. lµm n« lÖ. 3: Hãy đánh dấu vào câu dùng đúng (đề xuất) từ "ngoan cường" - Bọn địch dù chỉ còn đám tàn quân 4. Em hãy đặt câu với từ "học sinh" và nhưng cũng rất ngoan cường chống - 1 HS lên bảng giải nghĩa từ đó? trả từng đợt tấn công của bộ đội ta. - Trên điểm chốt, các đồng chí của. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 6 chúng ta đã ngoan cường chống trả - 3 HS đặt câu từng đợt tấn công của bộ đội ta. - Trong lao động, Lan là một người rất ngoan cường không hề biết sợ khó kh¨n gian khæ. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách giải thích nghĩa của từ - Đọc lại các chú thích đã dẫn ở - HS đọc phÇn I - HS c©u a cã, - Trong hai c©u sau ®©y, hai tõ tËp c©u b kh«ng. V× qu¸n vµ thãi quen cã cã thÓ thay thÕ tõ tËp qu¸n cã ®­îc cho nhau kh«ng? T¹i sao? nghÜa réng, thường gắn với a. Người Việt có tập quán ăn trầu. b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµn vÆt. chó thÓ lµ sè đông. Từ thói - Vậy từ tập quán đã giải thích ý quen có nghĩa hẹp, thường gắn nghÜa nh­ thÕ nµo? - HS đọc phần giải nghĩa từ "lẫm liệt" với chủ thể là cá - Trong 3 c©u sau, 3 tõ lÉm liÖt, hïng nh©n. dòng, oai nghiªm thay thÕ cho nhau - HS tr¶ lêi ®­îc kh«ng? T¹i sao? a. Tư thế lẫm liệt của người anh - HS đọc - Cã thÓ thay hïng. b. Tư thế hùng dũng của người anh thế và chúng hïng. kh«ng lµm cho c. Tư thế oai nghiêm của người anh nội dung và sắc th¸i cña c©u hïng. thay đổi - 3 từ đó là những từ như thế nào? - VËy tõ lÉm liÖt ®­îc gi¶i thÝch nh­ - HS: 3 từ đó là thÕ nµo? - Em có nhận xét gì về cách giải những từ đồng thÝch nghÜa cña tõ nao nóng? nghÜa - Tìm những từ trái nghiã với từ: cao - Cao thượng: thượng, sáng sủa, nhẵn nhụi? tr¸i víi nhá nhen, ti tiện, đê hÌn, hÌn h¹... - S¸ng sña: tr¸i - Các từ đó đã được giải thích ý nghĩa với tối tăm, u nh­ thÕ nµo? ¸m... - Nh½n nhôi: - VËy theo em cã mÊy c¸ch gi¶i tr¸i víi nham nghÜa cña tõ? nhë - Bài học hôm nay chúng ta cần ghi  Các từ đó đã nhí ®iÒu g×? ®­îc gi¶i thÝch b»ng tõ tr¸i nghi· - HS đọc ghi nhí Hoạt động 3: Luyện tập - GV tæ chøc cho HS lµm bµi tËp - HS đứng tại chç - GV treo b¶ng phô. II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. 1. Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ.. 2. Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch.. * Ghi nhí: SGK- Tr35. III. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: §äc mét vµi chó thÝch sau c¸c văn bản đã học và cho biết mỗi chú thích ®­îc gi¶i nghÜa theo c¸ch nµo? Bµi 2: §iÒn c¸c tõ vµo chç trèng cho phï hîp - HS lªn b¶ng - Häc tËp 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>