Bài 6. Môi trường nhiệt đới

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (149.18 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

SỞ GD&ĐT NGHỆ AN KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 11 CẤP THPT
NĂM HỌC 2015 - 2016

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHÍNH THỨC
Mơn: ĐỊA LÍ - BẢNG A

(Hướng dẫn chấm này gồm 4 trang)

Câu Ý Nội dung Điểm

1
(3,0
điểm)

3,00
a Trình bày hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa ở bán cầu Bắc.

Khu vực nào trên Trái Đất có thời gian ngày dài bằng đêm? Vì sao? 2,00
* Hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa ở bán cầu Bắc: 1,00
- Mùa xuân: Ngày dài hơn đêm. Ngày càng dài đêm càng ngắn khi Mặt

Trời càng gần chí tuyến Bắc … 0,25

- Mùa hạ: Ngày vẫn dài hơn đêm. Khi Mặt Trời càng gần Xích đạo

ngày càng ngắn dần, đêm càng dài dần … 0,25

- Mùa thu: Ngày ngắn hơn đêm. Mặt Trời càng xuống gần chí tuyến

Nam ngày càng ngắn, đêm càng dài … 0,25

- Mùa đông: Ngày vẫn ngắn hơn đêm. Khi Mặt Trời càng gần Xích đạo

ngày dài dần, đêm ngắn dần … 0,25

* Khu vực trên Trái Đất có thời gian ngày dài bằng đêm: 1,00
- Ở Xích đạo. Do đường phân chia sáng tối ln đi qua tâm Trái Đất,

chia Xích đạo thành hai nửa sáng tối bằng nhau … 0,50
- Mọi nơi trên Trái Đất vào ngày 21/3 và 23/9. Do đường phân chia

sáng tối vào 2 ngày này trùng với trục Trái Đất … 0,50
Thưởng 0,25 điểm (khi thí sinh chưa đạt điểm tối đa của ý a) nếu thí sinh nêu
được ý: Ở cực có 6 tháng ngày, 6 tháng đêm, do đường phân chia sáng tối luôn
đến trước hoặc sau cực.

b Chế độ nước sông ở miền nhiệt đới gió mùa khác với chế độ nước

sơng miền ôn đới lạnh. Vì: 1,00

- Nguồn cung cấp nước chủ yếu cho sơng ở miền nhiệt đới gió mùa là

nước mưa; miền ôn đới lạnh là băng tuyết tan… 0,50
- Ở miền nhiệt đới gió mùa: chế độ nước sơng phân hóa theo chế độ

mưa … 0,25

- Ở miền ơn đới lạnh: chế độ nước sơng phân hóa theo chế độ nhiệt … 0,25
2

(4,50

điểm)

4,50
a Phân tích đặc điểm của ngành nơng nghiệp. Vì sao sản xuất nơng

nghiệp phụ thuộc chặt chẽ vào điều kiện tự nhiên? 3,75

* Đặc điểm ngành nông nghiệp: 2,50

- Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế. Là đặc
điểm quan trọng nhất … Quy mô, phương hướng sản xuất, mức độ

thâm canh và tổ chức lãnh thổ phụ thuộc nhiều vào đất đai. … 0,50
- Đối tượng sản xuất: cây trồng và vật nuôi. Cây trồng, vật nuôi sinh

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

luật tự nhiên … 0,50
- Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ: Trong nơng nghiệp, thời gian

sản xuất bao giờ cũng dài hơn thời gian lao động cần thiết để tạo ra sản

phẩm cây trồng vật nuôi … tạo ra tính mùa vụ… 0,50
- Sản xuất nơng nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Cây trồng,

vật ni chỉ có thể tồn tại và phát triển khi có đủ năm yếu tố cơ bản là

nhiệt độ, nước, ánh sáng, khơng khí và dinh dưỡng, … 0,50
- Trong nền kinh tế hiện đại, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất

hàng hóa. Biểu hiện: việc hình thành và phát triển các vùng chun

mơn hóa nơng nghiệp, đẩy mạnh chế biến nông sản … 0,50
* Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Vì: 1,25
- Tư liệu sản xuất của nông nghiệp là đất đai … 0,25
- Đối tượng sản xuất là cây trồng, vật nuôi … 0,25
- Cây trồng vật ni chỉ có thể tồn tại và phát triển khi có đủ các yếu

tố: nhiệt độ, nước, ánh sáng, khơng khí, dinh dưỡng … 0,25
- Các yếu tố tự nhiên kết hợp chặt chẽ với nhau, cùng tác động trong

một thể thống nhất và không thể thay thế nhau. 0,25
- Các yếu tố tự nhiên luôn có sự biến động, thay đổi … 0,25
b Tại sao công nghiệp thực phẩm được phân bố rộng rãi ở nhiều nước

trên thế giới? 0,75

Công nghiệp thực phẩm được phân bố rộng rãi ở nhiều nước, do:
- Đặc điểm của ngành: vốn đầu tư ít, quay vịng vốn nhanh, thu được
lợi nhuận, có khả năng xuất khẩu, …

0,25
- Cung cấp thực phẩm tiêu dùng hàng ngày cho con người … 0,25
- Phù hợp với điều kiện của nhiều quốc gia, nhất là các nước đang phát

triển … 0,25

3
(5,0
điểm)

5,00

a Khu vực hóa là gì? Hãy chứng minh sự thành cơng trong hợp tác,

liên kết của EU. 3,00

* Khu vực hóa: là một quá trình diễn ra những liên kết về nhiều mặt
giữa các quốc gia nằm trong một khu vực địa lí, nhằm tối ưu hóa
những lợi ích chung trong nội bộ khu vực và tối ưu hóa sức cạnh tranh

đối với các đối tác bên ngoài khu vực. 0,50

* Chứng minh sự thành công trong hợp tác, liên kết của EU. 2,50
- Số lượng thành viên tăng …; lãnh thổ mở rộng theo các hướng … 0,50
- Mức độ thống nhất, liên kết và hợp tác ngày càng cao: 0,25
+ Hình thành thị trường chung Châu Âu: Tự do lưu thông …; Sử dụng

đồng tiền chung Châu Âu Euro (ơ-rô) … 0,50

+ Hợp tác trong sản xuất và dịch vụ: Sản xuất máy bay E-bớt…;

Đường hầm giao thông dưới biển Măng-sơ … 0,50

+ Liên kết vùng Châu Âu: năm 2004, EU có khoảng 140 liên kết vùng. 0,25
- EU là trung tâm kinh tế và tổ chức thương mại hàng đầu … 0,50
b Các trung tâm công nghiệp của Nhật Bản phân bố chủ yếu ở vùng

ven biển, vì: 1,00

- Vùng ven biển có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nhất là đường bờ biển
khúc khuỷu, nhiều vịnh kín, … thuận lợi cho xây dựng cảng biển phục

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Đây là vùng tập trung đông dân cư, lao động dồi dào, cơ sở hạ tầng

đồng bộ, hiện đại … 0,25

- Nguyên liệu cho các ngành công nghiệp Nhật Bản phụ thuộc rất lớn

từ nhập khẩu bên ngoài … 0,25

- Sản phẩm công nghiệp phần lớn xuất khẩu ra thị trường thế giới … 0,25
c Nguyên nhân làm cho kinh tế các nước Mỹ La Tinh phát triển

không ổn định là: 1,00

- Các thế lực bảo thủ Thiên chúa giáo cản trở sự phát triển kinh tế … 0,25
- Tình hình chính trị khơng ổn định khiến cho đầu tư nước ngoài vào

khu vực này giảm mạnh. 0,25

- Hậu quả bóc lột nặng nề của chủ nghĩa tư bản, kinh tế phụ thuộc.… 0,25
- Chưa đề ra đường lối phát triển kinh tế độc lập mang tính cải cách,

sáng tạo, … 0,25

4
(4,5
điểm)

4,50
a Dựa vào bảng số liệu và kiến thức, rút ra những nhận xét cần thiết. 1,25

- EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản là 3 trung tâm kinh tế hàng đầu trên thế giới

(dc) 0,50

- EU là khu vực kinh tế lớn nhất, Hoa Kỳ là quốc gia có nền kinh tế lớn

nhất (dc) 0,50

- 3 trung tâm có vai trị quan trọng, tầm ảnh hưởng lớn … 0,25
Thưởng 0,25 điểm (khi thí sinh chưa đạt điểm tối đa của ý a) nếu thí sinh nêu
được ý: EU và Hoa Kỳ nhập siêu, Nhật Bản xuất siêu.

b Trình bày những nội dung của tồn cầu hóa kinh tế. Nêu các biểu
hiện cho thấy Việt Nam đã tham gia vào q trình tồn cầu hóa kinh

tế. 2,00

* Những biểu hiện của tồn cầu hóa kinh tế: 1,00

- Thương mại thế giới phát triển mạnh: tốc độ tăng trưởng luôn cao, sự

ra đời của Tổ chức Thương mại thế giới … 0,25

- Đầu tư nước ngoài tăng nhanh: lĩnh vực dịch vụ chiếm tỉ trọng ngày

càng cao .. 0,25

- Thị trường tài chính quốc tế mở rộng: Quỹ tiền tệ quốc tế, Ngân hàng

thế giới ngày càng đóng vai trị quan trọng … 0,25

- Các cơng ty xun quốc gia có vai trị ngày càng lớn: nguồn của cải

vật chất rất lớn và chi phối nhiều ngành kinh tế quan trọng… 0,25
* Các biểu hiện cho thấy Việt Nam đã tham gia vào q trình tồn

cầu hóa kinh tế: 1,00

- Thị trường mở rộng, gia nhập WTO, … 0,25

- Thu hút vốn đầu tư lớn và đầu tư sang các nước khác … 0,25
- Tham gia vào các hoạt động tài chính, tiền tệ trong khu vực và trên

thế giới … 0,25

- Sự có mặt của các cơng ty, tập đồn xun quốc gia … 0,25
c Người nhập cư có tác động tới sự phát triển kinh tế Hoa Kỳ. 1,25

- Tích cực:

+ Tạo nên sự năng động của dân cư Hoa Kỳ trong khai phá các vùng

đất mới, khai thác tài nguyên, phát triển kinh tế 0,25
+ Gia tăng lực lượng lao động, lao động có trình độ, kinh nghiệm từ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

+ Đưa các thành tựu khoa học - kỹ thuật và cơng nghệ từ châu Âu sang

góp phần phát triển kinh tế 0,25

- Tiêu cực:

+ Gia tăng sự phân hóa giàu nghèo trong xã hội … 0,25
+ Xung đột, mâu thuẫn dân tộc, sắc tộc, tôn giáo, … 0,25
5

(3,0
điểm)

3,00

a Vẽ biểu đồ 1,75

- Tính tốc độ tăng trưởng:

TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG GDP, GDP/NGƯỜI VÀ SỐ DÂN TRUNG QUỐC
GIAI ĐOẠN 1995 - 2013 (%)

Năm 1995 2004 2010 2013

GDP 100,0 236,4 901,3 1371,3

GDP/người 100,0 220,1 807,9 1211,2

Số dân 100,0 107,4 111,6 113,2

0,50

- Vẽ biểu đồ: Biểu đồ đường tốc độ tăng trưởng. Vẽ biểu đồ khác

không cho điểm. 1,25

- Yêu cầu: chính xác biểu đồ, ghi đầy đủ giá trị, có chú giải và tên biểu
đồ (nếu thiếu một yếu tố trên trừ 0,25 điểm)

Nếu thí sinh vẽ sai biểu đồ hoặc vẽ biểu đồ khác biểu đồ đường tốc độ tăng
trưởng thì vẫn chấm phần nhận xét liên quan đến kiến thức của bảng số liệu.

b Nhận xét 1,25

- GDP và số dân của Trung Quốc trong giai đoạn 1995 - 2013 có xu

hướng tăng, tăng liên tục (dc) 0,50

- Tốc độ tăng khác nhau (dc) 0,25

- Trung Quốc đứng đầu thế giới về số dân và thứ hai về GDP (năm

2013 số dân là 1,37 tỉ người và GDP đạt 9566,0 tỉ USD) 0,25
- GDP/người liên tục tăng, nhưng vẫn ở mức trung bình của thế giới

(năm 2013 đạt 6982,5 USD) 0,25

TỔNG CÂU 1+2+3+4+5 = 20,00 ĐIỂM

HẾT

</div>