Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 31: Luyện tập ngữ pháp: Câu trần thuật đơn có từ “là” - Câu trần thuật đơn không có từ “là”

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 32. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 31:. /04/2010 /04/2010. luyÖn tËp ng÷ ph¸p:. câu trần thuật đơn có từ “là” -. câu trần thuật đơn không có từ “là” I. Môc tiªu bµi häc:. * Häc xong bµi nµy, HS cã ®­îc: 1. Kiến thức: - Củng cố và nâng cao thêm kiến thức về câu trần thuật đơn có từ “là” và câu trần thuật đơn không có từ “là” - Phân biệt được hai kiểu câu trần thuật đơn này và nắm chắc các kiểu lo¹i nhá cña chóng. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi tËp ph©n tÝch, t×m hiÓu vµ vËn dông vÒ hai kiÓu câu trần thuật đơn trên. 3. Thái độ: - Có ý thức đặt câu, viết đoạn đúng ngữ pháp. ii. chuÈn bÞ:. - GV: SGK, Mét sè KT, KN vµ BT n©ng cao,... - HS: SGK, HDTH, vë ghi iii. Các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy và trò:. Yêu cầu cần đạt:. Hoạt động 1: ổn định tổ chức. - Líp 6A1: ......... - Líp 6A2: ......... Hoạt động 2: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS ?- Thế nào là câu trần thuật đơn? ?- Trình bày đoạn văn (6-8 câu), trong đó có sử dụng ít nhất 3 câu trần thuật đơn rồi xác định rõ thµnh phÇn chÝnh trong c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vừa đọc! (BT 5 VN). Hoạt động 3: Bài mới. # Giíi thiÖu bµi:. Tõ phÇn kiÓm tra bµi cò dÉn d¾t chuyÓn tiÕp vµo bµi. # Néi dung d¹y häc cô thÓ:. I. kiÕn thøc c¬ b¶n:. Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n đã học về câu trần thuật đơn có từ “là” và câu trần 1. Câu trần thuật đơn có từ 110 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> thuật đơn không có từ “là”: + Nhóm 1;3: (câu trần thuật đơn có từ “là”) Nhãm 1: ?- Câu trần thuật đơn có từ “là” có những đặc điểm g×? - VN thường do từ “là” kết hợp với DT (cụm DT) t¹o thµnh. - Còng cã khi VN do tõ “lµ” kÕt hîp víi §T (côm §T) hoÆc TT (côm TT) ?- Khi VN biểu thị ý phủ định thì nó thường kết hîp víi c¸c côm tõ nµo? - Kh«ng, ch­a, kh«ng ph¶i, ch­a ph¶i, ch¼ng ph¶i,… Nhãm 2: ?- Các kiểu câu trần thuật đơn có từ “là”? Lấy VD minh ho¹! - Câu định nghĩa: Trình bày cách hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN - Câu giới thiệu: Giới thiệu về sự vật, hiện tượng, kh¸i niÖm nãi ë CN - Câu miêu tả: Miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN - Câu đánh giá: Thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở CN + VD: (HS tù lÊy). “lµ”:. + Nhóm 2;4: (câu trần thuật đơn không có từ “lµ”) Nhãm 2: ?- Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ “lµ”? - VN thường do ĐT hoặc cụm ĐT, TT hoặc cụm TT t¹o thµnh. ?- Khi VN biểu thị ý phủ định thì nó thường kết hîp víi c¸c côm tõ nµo? - Kh«ng, ch­a, ch¼ng,… Nhãm 4: ?- Các kiểu câu trần thuật đơn không có từ “là”? LÊy VD! - Câu miêu tả: Miêu tả hành động, trạng thái, đặc ®iÓm,… cña sù vËt nªu ë CN.. 2. Câu trần thuật đơn kh«ng cã tõ “lµ”:. 111 Lop6.net. a/ §Æc ®iÓm:. b/ C¸c kiÓu c©u trÇn thuËt đơn có từ “là”: - Câu định nghĩa - C©u giíi thiÖu - C©u miªu t¶ - Câu đánh giá. a/ §Æc ®iÓm. b/ C¸c kiÓu c©u trÇn thuËt đơn có từ “là”: - C©u miªu t¶ (CN – VN).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - C©u tån t¹i: Th«ng b¸o sù xuÊt hiÖn, tån t¹i hoÆc - C©u tån t¹i tiªu biÕn cña sù vËt. (VN – CN) + VD: (HS tù lÊy) ?- M« h×nh cña c©u miªu t¶, c©u tån t¹i? - C©u miªu t¶: CN VN - C©u tån t¹i: VN  CN. Hướng dẫn học sinh làm các bài tập bổ trợ, nâng cao:. Ii. bµi tËp:. (1)?- Cho ®o¹n v¨n sau: “Chị Cá Chép trông thật đẹp. Bộ xương của chị là nh÷ng thanh nan tre uèn cong vµ ®­îc vuèt thËt mảnh. Khoác lên bộ xương ấy là một tấm áo bằng giÊy bãng kÝnh vµng rùc, trong suèt. Aã cña chÞ rất thẳng, rất căng. Bàn tay của một người thợ tài hoa nào đó đã vẽ lên tấm áo của chị những vẩy to nối liền nhau như những tấm ngói đỏ hồng. Tuy chỉ là một cái đèn cá chép nhưng chị có đủ mắt, mòi, miÖng, cã c¶ ®u«i, v©y vµ c¶… r©u n÷a. Tãm lại, chị là một chị cá chép tuyệt đẹp”. (NguyÔn TrÝ C«ng) ? Tìm câu trần thuật đơn có từ “là” trong đoạn trên và xác định kiểu câu cho chúng!. 1. Bµi 1:. (2)?- Trong sè c¸c c©u cßn l¹i, cã nh÷ng c©u nµo là câu trần thuật đơn không có từ “là”? Chúng thuéc kiÓu c©u tån t¹i hay miªu t¶? (HS suy nghÜ vµ lµm  Tr×nh bµy nhËn xÐt, bæ sung). (3)?- T×m c©u tån t¹i (C©u TT§ kh«ng cã tõ “lµ”) trong ®o¹n sau, råi chuyÓn chóng thµnh c©u miªu t¶! “ Mùa thu đã tới rồi. Từ trên bầu trời xuất hiện những áng mây lơ lửng. Từng đàn cò trắng nhẹ bay nh­ tr«i trªn kh«ng gian tÜnh mÞch. Kh«ng cßn c¸i n¾ng gay g¾t cña mïa h¹ n÷a. Nh÷ng chiếc lá trên cây đã bắt đầu lìa cành tìm về với cội. Trên mặt ao lăn tăn những gợn sóng. Đâu đó vẳng l¹i nh÷ng tiÕng s¸o diÒu ng©n nga, tha thiÕt. Khung cảnh êm đềm của mùa thu gợi cho ta bao 112 Lop6.net. a/ Câu trần thuật đơn có từ “lµ”: - C©u 2; 3: C©u miªu t¶ - Câu 7: Câu đánh giá.. 2. Bµi 2 b/ Câu trần thuật đơn không cã tõ “lµ”: - C©u 1; 4; 5: C©u miªu t¶ 3. Bµi 3: - Tõ trªn bÇu trêi xuÊt hiÖn nh÷ng ¸ng m©y l¬ löng.  Tõ trªn bÇu trêi nh÷ng ¸ng m©y l¬ löng xuÊt hiÖn. - Kh«ng cßn c¸i n¾ng gay g¾t cña mïa h¹ n÷a.  C¸i n¾ng gay g¾t cña mïa h¹ kh«ng cßn n÷a..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nhiªu kØ niÖm vÒ mét thêi th¬ Êu” (Quang Dương) (Cho HS th¶o luËn theo nhãm tõng bµn  §¹i diÖn tr×nh bµy, ph¸t biÓu  C¸c nhãm kh¸c bæ sung  GV nhận xét, đánh giá chung). - Trªn mÆt ao l¨n t¨n nh÷ng gîn sãng.  Trªn mÆt ao nh÷ng gîn sãng l¨n t¨n. - Đâu đó vẳng lại những tiếng s¸o diÒu ng©n nga, tha thiÕt.  Đâu đó những tiếng sáo diÒu v¼ng l¹i ng©n nga, tha Hoạt động 4: Củng cố: (4)?- §Æt c©u minh ho¹ cô thÓ cho 4 kiÓu c©u trÇn thiÕt. thuật đơn có từ “là”: A. Câu định nghĩa:................................... B. C©u giíi thiÖu:..................................... C. C©u miªu t¶:........................................ D. Câu đánh giá:...................................... (HS thùc hiÖn – GV söa) Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà. - N¾m ch¾c néi dung luyÖn tËp vÒ c©u trÇn thuËt đơn có từ “là” và câu trần thuật đơn không có từ “lµ” - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp trªn líp vµ lµm BT 5; 6: (5)?- §Æt 5 c©u miªu t¶ (C©u TT§ kh«ng cã tõ “là”), sau đó biến đổi thành các câu tồn tại! (6)?- ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n t¶ c¶nh sinh ho¹t n¬i em ë, chó ý sö dông thÝch hîp c¸c kiÓu c©u trần thuật đơn. - ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp lµm v¨n miªu t¶ s¸ng t¹o.. KiÓm tra ngµy ..... th¸ng 04 n¨m 2010. 113 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>