Giáo án Ngữ văn lớp 7 tiết 17: Luyện tập tạo lập văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS TT MỸ THỌ. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6. Teân baøi daïy : SÔNG NÚI NƯỚC NAM, PHÒ GIÁ VỀ KINH Tieát chöông trình : Tieát : 17. Tuaàn : 05. Ngaøy daïy : I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh : Cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao của dân tộc trong hai bài thơ : “Sông núi nước Nam” và “Phò giá về Kinh”. Bước đầu hiểu về thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật. II. Chuaån bò : Giáo viên : Soạn tốt giáo án, nghiên cứu SGK, SGV, tự điển Hán Việt, tài liệu, tranh. Học sinh : Học thuộc bài cũ, soạn bài mới trước ở nhà. III. Các họat động trên lớp : 1. Ổn định lớp : (Kiểm tra sỉ số lớp). 2.Kieåm tra baøi cuõ : (Kieåm tra baøi taäp veà nhaø – veà taïo laäp vaên baûn cuûa hs) 3. Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài mới : (1’) Trong truyền thống lịch sử của dân tộc ta là một dân tộc yêu chuộng hòa bình, thể hiện tinh thần và khí phách hào hùng trong đấu tranh dành độc lập, bảo vệ đất nước. Những tinh thần và khát vọng lớn lao ấy vẫn còn được ghi chép lại vào những trang sử vẻ vang của dân tộc. Đây chính là nội dung của hai bài thơ các em sẽ được tìm hiểu trong tiết học hôm nay. b.Tiến trình hoạt động dạy và học : TG. NOÄI DUNG A.Văn bản “Sông núi nước Nam” : I. Giới thiệu : 1.Taùc giaû :. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. -GV gọi hs đọc phần chú thích -HS chú ý lắng nghe để SGK trang 63 về tác giả Lý nắm được bài. Thường Kiệt – GVKL cho hs naém. 1’. Chöa roõ cuûa taùc giaû naøo. 2. Thể loại : -GV nói : bài thơ ra đời trong lịch sử dân tộc thoát khỏi ách đô hoä ngaøn naêm cuûa phöông baéc Phong Kiến – thơ trung đại – neàn thô naøy coù vieát nhieàu theå loại : thất ngôn tứ tuyệt (4 câu/ câu 7 chữ), ngũ ngôn tứ tuyệt (4 câu/ câu 5 chữ), lục bát (câu 6, caâu 8), song thaát luïc baùt (2 caâu 7 chữ kèm theo 2 câu 6, 8 chữ). ?. Trong các thể thơ trên bài thơ -Thuộc thể thơ thất ngôn tứ “Sông núi nước Nam” thuộc thể tuyệt. thơ nào ? (HS trả lời, GV kết. - 50 -. Huyønh Thò Haûo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG THCS TT MỸ THỌ. 4’. 3’. 3’. 2’. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt (4 luận). câu – câu 7 chữ) II. Tìm hieåu vaên baûn : -GV đọc bài thơ một lần, gọi hs đọc bài thơ, có hướng dẫn hs cách đọc, nhận xét cách đọc của hs. -Sau đó GV cho hs đọc phần chú thích : hiểu nghĩa của các từ khó trong baøi thô. 1. Hai caâu thô 1, 2 : -GV gọi hs đọc hai câu thơ đầu, ñaët caâu hoûi cho hs : ?. Noùi baøi thô laø baûng tuyeân ngôn độc lập đầu tiên của nước ta viết bằng thơ. Như vậy ở bảng tuyeân ngoân naøy yù nai caâu thô đầu khẳng định điều gì ? (HS trả -Khẳng định chủ quyền, nước lời, GV kết luận). Nam là của người Nam. Điều ?. Chủ quyền đó đã được khẳng này đã được sách trời sắp đặc định dựa trên chân lý nào trong sẳn không gì thay đổi được bài thơ ? (HS trả lời, GV kết “Sách trời chia sứ sở”. luaän). -GV noùi caâu chuyeån sang yù 2 cuûa baøi hoïc. 2. Hai caâu thô 3, 4 : Kẻ thù không được xâm phạm. -GV gọi hs đọc 2 câu thơ 3, 4 và Xaâm phaïm thì theá naøo cuõng ñaët caâu hoûi cho hs : phải chuốt phải sự thất bại thảm ?.Hai câu thơ cuối bài khẳng hại “đánh tơi bời”. ñònh vieäc baûo veä chuû quyeàn nhö noúi ở trên như thế nào ? (HS 3. Ý nghĩa diễn đạt của bài thơ : trả lời, GV kết luận). ?. Baøi thô laø caùch trình baøy yù kiến một cách trực tiếp là bảo vệ độc lập và kiên quyết chống giặc ngoại xâm, nhưng có cách boäc loä bieåu caûm rieâng cuûa taùc giả, em hiểu đó là biểu cảm gì ? (HS trả lời, GV kết luận). Biểu đạt tình cảm yêu nước mãnh liệt ẩn chứa trong một ý tưởng bảo vệ độc lập, chống ngoại xâm của người Việt. B.Vaên baûn “Phoø giaù veà Kinh” Traàn Quang Khaûi :. - 51 -. -HS chú ý lắng nghe và đọc baøi thô chuaån xaùc, to, roõ ràng, đúng nhịp điệu. -HS đọc chậm rãi, rõ ràng từng câu, chữ.. -Hai caâu thô khaúng ñònh chủ quyền, nước Nam là của người Nam, “Vua Nam ở” như toàn dân Nam ở.. -Chaân lyù coù di taâm nhöng đã vững chắc vĩnh hằng không gì thay đổi được “Sách trời chia sứ sở”.. -Không kẻ thù nào được xaâm phaïm – Seõ chuoác laáy thaát baïi thaûm haïi. -Biểu đạt về tình cảm, cảm xúc yêu nước mãnh liệt ẩn lín beân trong yù taùc giaû baûo vệ độc lập, chống ngoại xaâm cuûa taùc giaû.. Huyønh Thò Haûo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG THCS TT MỸ THỌ. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6. I. Giới thiệu : 1. Taùc giaû : (SGK). -GV gọi hs đọc phần chú thích -HS đọc to, rõ ràng và chú về tác giả Trần Quang Khải, ý lắng nghe để nắm được SGK trang 66. Sau đó GVKL vài bài học. neùt veà taùc giaû cho hs naém baøi. 1’. 3’. 3’. 2.Thể loại : Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật (bài thơ có 4 câu – mỗi câu có 5 chữ) II. Tìm hieåu vaên baûn :. ?. Bài thơ được viết theo thể thơ nào trong các thể thơ đã nói trên ? (HS trả lời, GV kết luận). -GV gọi hs đọc bài thơ – GV có thể đọc trước ba phần bài thơ, goïi hs ñoc laïi (nhaän xeùt caùch đọc của hs). -GV gọi hs đọc phần chú thích về các từ khó ở bài thơ, SGK trang 67. 1. Sự chiến thắng hào hùng của -GV đọc lại phần dịch thơ hai daân toäc : câu thơ đầu bài thơ và nêu câu hoûi cho hs : ?. Hai câu thơ đầu nói lên chiến thắng hào hùng của dân tộc ở nhieàu ñòa danh naøo , trong caùch nói đó có gì đặc biệt ? (HS trả lời, GV kết luận). Cuoäc chieán thaéng haøo huøng cuûa daân toäc trong cuoäc choáng Moâng – Nguyên xâm lược. Cáh nói không theo trình tự về thời gian. Noùi chieán thaéng Chöông Vöông trứơc vì đang ở trong khi chiến thắng mạnh mẽ ở trận Chương Döông. -GV noùi caâu chuyeån sang 2 cuûa 2. Lời động viên và niềm tự hào bài học. về đất nước : -GV khaùi quaùt laïi 2 caâu thô cuoái baøi phaån dòch thô. GV ñaëc caâu hoûi cho hs : ?.Hai caâu thô 3, 4 taùc giaû muoán động viên điều gì ? Và bộc lộ niềm tự hào về đất nước như thế nào ? (HS trả lời, GV kết luận). Lời động viên xây dựng, phát triển đất nước trong hòa bình và niềm tin sắt đá vào sự bền vững. - 52 -. -Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt (4 câu – câu 5 chữ). -HS chú ý lắng nghe và đọc tốt bài thơ chữ Hán.. -HS đọc to, rõ ràng.. -HS chú ý lắng nghe để naém baøi. -Chiến thắng ở Chương Dương, ở cửa Hàm Tử. Caùch noùi naøy khoâng theo trật tự về thời gian mà đảo ngược. Nói chiến thắng ở Chöông Vöông vaø khoâng…... -HS chú ý lắng nghe để naém baøi. -Động viên xây dựng và phát triển đất nước trong hòa bình và tin tưởng váo sự bền vững muôn đời của đất nước.. Huyønh Thò Haûo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG THCS TT MỸ THỌ. 3’. muôn đời của đất nước. 3. Ý nghĩa biểu đạt của bài thơ :. Cảm xúc được dồn nén trong ý tưởng khát khao hòa bình độc lập của đất nước. Đó là tình cảm yeâu chaân thaønh cuûa taùc giaû baøi thô.. 4’. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6. II. Toång keát : -Hai bài thơ được viết theo hai thể thơ Đường (Thất ngôn tứ tuyệt – Ngũ ngôn tứ tuyệt) nhưng ý thơ chắc nịch, cô đúc thể hiện được bản lĩnh, khí phách của dân tộc : trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm và bảo vệ nền độc lập của nước nhaø. -Hai bài thơ ta thấy được tấm lòng yêu nước của mỗi nhà thơ đều bộc lộ sâu kín qua ý tưởng cuûa mình.. ?.Qua bài thơ ta thấy được cảm xúc tình cảm gì của tác giả được ẩn chứa trong ý tác giả tự hào vaø khaùt voïng thaùi bình thònh trò của dân tộc ? (HS trả lời, GV keát luaän).. -Baøi thô boäc loä caûm xuùc kín đáo qua ý tác giả là thể hieän khaùt voïng hoøa bình thịnh trị của đất nước – lòng yêu nước của nhà thơ.. -HS chú ý lắng nghe để -GVKL laïi noäi dung vaø ngheä naém baøi. thuật của hai bài thơ, gọi hs đọc 2 phần ghi nhớ, rút ra tổng kết baøi.. -GV noùi caâu chuyeån yù sang phaàn luyeän taäp. III. Luyeän taäp : (10’) 1) (SGK trang 65). -GV : Gọi hs đọc bài tập, xác định yêu cầu bài tập, hướng dẫn cho hs thảo luận trả lời, có nhận xét cho ñieåm. -HS : Đọc bài tập, nắm yêu cầu , thảo luận trả lời bài tập theo đáp án sau : Sở dĩ không nói “Nam nhân cư” mà nói “Nam đế cư” iKhẳng định đất nước có sông núi, bờ cõi riêng, đất nước chủ quyền. Hơn nữa xưa kia nước Táu các Vua xem nước họ là lớn tự xưng là “đế”, cón nước Nam cũng như các Vương hầu. Nói “Nam Đế” nước ta cũng ngang hàng, cũng có chủ quyền như nước Tàu. 2) (SGK trang 68, bài tập ờ bài Phò giá về Kinh). - 53 -. Huyønh Thò Haûo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG THCS TT MỸ THỌ. GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6. -GV : Gọi hs đọc bài tập, xác định yêu cầu bài tập, hướng dẫn cho hs thảo luận trả lời, có nhận xét cho ñieåm. -HS : Đọc bài tập, nắm yêu cầu , thảo luận trả lời bài tập theo đáp án sau : “Bài thơ có cách nói giản dị, cô đúc,rõ ràng để thể hiện được hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta thởi đại nhà Trần ”. 3. Củng cố kiến thức : (5’) ?. Đọc lại diễn cảm phần dịch thơ của hai bài thơ, cho biết thể thơ của mỗi bài. ?. Chæ ra caùch hieäp vaãn trong hai baøi thô. ?. Neâu noäi dung cô baûn cuûa hai baøi thô laø gì ? 4. Daën doø : (1’) -Veà nhaø hoïc baøi, hoïc thuoäc loøng 2 baøi thô. -Chuẩn bị bài mới : Từ Hán Việt, xem nội dung để trả lời câu hỏi trong bài.. - 54 -. Huyønh Thò Haûo. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>