Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 73+74: Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài "Dế mèn phiêu lưu ký") - Năm học 2008-2009 - Khoàng Thị Chính

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2008-2009. Bµi 18:. Ngày soạn:4/1 Văn bản: Bài học đường đời đầu tiên. Ngày dạy: 6A1:6/1+7/1 ( T« Hoµi "DÕ mÌn phiªu l­u ký " ). 6A2:6/1+7/1 TiÕt 73,74: §äc, hiÓu v¨n b¶n. A.Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức. - Giúp học sinh hiểu được nội dung, ý nghĩa bài học đường đời đầu tiên. 2. Kĩ năng. - Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể truyện của bài văn. 3. Thái độ. B. Chuẩn bị. * Giáo viên: ChuÈn bÞ " Trang dÕ mÌn ", tµi liÖu vÒ t¸c gi¶ T« Hoµi. * Học sinh: Soạn bài theo hướng dẫn. C. Tiến trình tổ chức các hoạt đông. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. GV kiÓm tra s¸ch, vë, viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. Hoạt động 2: Giới thiệu bài. Trên thế giới và ở nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả đời viết của mình cho đề tài trẻ em. Một trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô hoài là 1 tác gi¶ nh­ thÕ. Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài: " Dế mèn phiêu lưu ký " 1941 đã và đang được triệu triệu người đọc, các lứa tuổi vô cùng yêu thích đến mức các bạn nhỏ gọi Tô Hoài là " Ông dế mèn ". Nhưng dế mèn là ai? Chân dung và tính nết nhân vật độc đáo này như thế nào? Bài học cuộc đời đầu tiên mà anh ta nếm trải ra sao? Đó chính là nội dung bµi häc ®Çu tiªn cña häc kú II nµy. Hoạt động 3: §äc - hiÓu v¨n b¶n. Hoạt động của giáo viên. Nội dung cần đạt. Hoạt động của học sinh. I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch. 1 Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña kh¸i qu¸t - T¸c gi¶: Tªn NguyÔn Sen sinh em vÒ nhµ v¨n T« Hoµi vµ n¨m 1920... - Tác phẩm: Gồm 10 chương, là t¸c phÈm " DÕ mÌn phiªu tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng nhất l­u ký ". cña T« Hoµi viÕt cho thiÕu nhi. GV giíi thiÖu thªm vÒ t¸c gi¶. - Bót danh: T« Hoµi, S«ng T« LÞch, HuyÖn Hoµi §øc bót danh kû niÖmvµ ghi nhí quê hương. - T¸c phÈm: Gåm 10 chương. * Chương 1: Giới thiệu lai Khoàng Thị Chính Trường THCS Chà Nưa Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2008-2009 lịch và bài học đường đời ®Çu tiªn cña DÕ MÌn. * Chương 2,3: Dế Mèn bị bän trÎ con b¾t cho ®i chäi víi dÕ kh¸c, DÕ MÌn chèn tho¸t... * 7 chương còn lại kể về cuéc phiªu l­u cña DÕ MÌn. - Yªu cÇu - §o¹n ®Çu: §äc giäng hµo høng, kiªu h·nh, to vang, chó ý nhÊn giäng ë c¸c tõ, tính từ, động từ miêu tả. - §o¹n gi÷a: Chó ý giäng đối thoại. * Giäng: DÕ MÌn trÞnh thượng, khó chịu, dế choắt yếu ớt, rên rẩm, chị Cốc đáo để, tức giận. - §o¹n cuèi: Giäng chËm, buån, s©u l¾ng... - GV đọc mẫu 1 đoạn? Giải thÝch c¸c tõ: Vò, trÞnh thượng, cạnh khóc. ? TruyÖn ®­îc kÓ b»ng lêi cña nh©n vËt nµo? vµ ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy?. đọc. 3.Tõ khã. ph¸t hiÖn. 4. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n. - TruyÖn ®­îc kÓ theo lêi kÓ cña nh©n vËt chÝnh: DÕ MÌn. - Ng«i kÓ thø nhÊt. -> T¹o lªn sù gÇn gòi, th©n mËt giữa người kể và người nghe. - DÔ béc lé t©m tr¹ng, ý nghÜa, thái độ của nhân vật mang vẻ kh¸ch quan.. ? Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em cã thÓ chia bµi v¨n lµm mÊy phÇn? Néi dung mçi phÇn?.. ? Trong ®o¹n v¨n, em thÊy t¸c gi¶ miªu t¶ DÕ mÌn ë nh÷ng khÝa c¹nh nµo?.. 2. §äc.. -> 2 phÇn. (1). Từ đầu -> đứng đầu thiên hạ rồi miêu tả vẻ đẹp của Dế Mèn. (2). Còn lại: Bài học đường đời ®Çu tiªn cña dÕ mÌn II. §äc hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh DÕ mÌn. ph¸t hiÖn. ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶. - Miªu t¶ ngo¹i h×nh, tÝnh nÕt, th¸i độ của nhân vật. * Ngo¹i h×nh: - Cµng: MÉm bãng.. Khoàng Thị Chính Trường THCS Chà Nưa Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ngo¹i h×nh cña DÕ mÌn.. Ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2008-2009 - Vuèt: Cøng, nhän ho¾t. ph¸t hiÖn - C¸nh: Dµi kÝn. - R¨ng: §en nh¸nh.. ? Tõ lo¹i nµo ®­îc t¸c gi¶ sö dông nhiÒu trong ®o¹n v¨n trªn?. ? Thö thay thÕ c¸c tõ hñn ho¼n b»ng còn cìn. Ngoµm ngo¹p bµng xån xét, c«m cèp. ? Từ đó nhận xét về cách dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶?.. ? Ngoài các từ ngữ đặc sắc trªn t¸c gi¶ cßn sö dông rÊt thµnh c«ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo?. ? Em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng g× vÒ h×nh ¶nh DÕ mÌn qua c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? ? Qua giọng kể, thái độ, hành động đối với những người xunh quanh em nhận xÐt g× vÒ tÝnh nÕt cña DÕ mÌn?.. -> Tính từ miêu tả, đông từ, từ l¸y.. nhËn xÐt. ph¸t hiÖn. - NghÖ thuËt nh©n hãa. - §ã lµ 1 chµng dÕ thanh niªn cường tráng, khỏe mạnh, đầy sức sống và tự tin yêu đời.. nhËn xÐt. ? ë DÕ mÌn cã nh÷ng tÝnh cách nào đáng yêu, còn điểm nào chưa đáng yêu.. ? Tõ h×nh ¶nh DÕ mÌn em cã liên tưởng gì về xã hội, con người?. -> Cã thÓ thay thÕ b»ng 1 vµi tõ ngữ tương đương nhưng nhìn chungkh«ng tõ ng÷ nµo cã thÓ thay thÕ nh÷ng tõ ng÷ mµ T« Hoµi đã dùng. -> Từ ngữ rất đặc sắc, chính xác.. - DÕ mÌn qu¸ kiªu ng¹o, hîm hÜnh, kh«ng tù biÕt m×nh... * Nét đẹp: Khỏe mạnh, tự tin yêu đời. * Nét chưa đẹp: Kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh, xem thường mọi người.. nhËn xÐt. - H×nh ¶nh DÕ mÌn lµ biÓu tr­ng cña 1 sè thanh niªn ®­¬ng thêi hiÖn nay.. GV khái quát: Đây là động vật rất đặc sắc, độc đáo, về miªu t¶ loµi vËt b»ng c¸ch Khoàng Thị Chính Trường THCS Chà Nưa Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2008-2009 nhân hóa cao độ. Tô hoài đã để cho Dế mèn tự họa chân dung mình sống động là 1 chàng dế cường tráng, tự tin, nh­ng còng ®Çy kiªu c¨ng, chính sự kiêu ngạo ấy đã khiÕn DÔ mÌn ph¶i tr¶ gi¸ vµ cũng qua đó Dế mèn rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình. Bài học đó là 2. Bài học đường đời đầu tiên. g×? -> PhÇn 2. ? Nh÷ng c©u v¨n: " Chao «i... kh«ng thÓ lµm l¹i ®­îc". Cã t¸c dông g× trong bµi v¨n? ( Chøc n¨ng g× ). ? Cïng lµ hä hµng nhµ DÕ, l¹i lµ hµng xãm gÇn gòi nh©t. ? Thái độ của Dế mèn đối víi DÔ cho¾t ra sao? ( c¸ch x­ng h«, lêi lÏ, giäng ®iÖu ).. ph¸t hiÖn. -> Cã chøc n¨ng liªn kÕt ®o¹n 1 víi ®o¹n 2. §o¹n 2 lµ hÖ qu¶ cña nh÷ng biÓu hiÖn nªu ë ®o¹n 1. * ChuyÖn gi÷a DÕ mÌn vµ dÔ cho¾t.. ph¸t hiÖn. - X­ng h«: chó mµy. - Gäi tªn: DÕ cho¾t. - Giäng ®iÖu: Chó mµy cã lín mµ ch¼ng cã kh«n, chó mµy h«i nh­ cú mèo, giương mắt mà xem... - HÕch r¨ng, x× 1 h¬i, qu¾c m¾t m¾ng... -> Coi thường, khinh rẻ, không quan tâm giúp đỡ.. ? Qua đó ta thấy thái độ của Dế mén đối với dế choắt như thÕ nµo? ? Tại sao Dế mèn lại đối xử víi dÕ cho¾t nh­ vËy? - GV hướng dẫn học sinh chó ý ®o¹n " 1 buæi chiÒu/6 > hÕt ". ? Néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n? ? V× sao DÕ mÌn l¹i trªu chÞ Cèc?.. ph¸t hiÖn. - DÕ mÌn tù phô, huªnh hoangvÒ h×nh d¸ng vµ søc lùc cña m×nh, cho r»ng DÕ cho¾t thua m×nh mäi mÆt.. nhËn xÐt. * TruyÖn dÕ MÌn trªu chÞ Cèc. - V× tÝnh ngç nghÞch. - V× muèn chøng tá cho DÕ cho¾t thÊy m×nh oai, kh«ng sî ai trªn đời.. nhËn xÐt. - Lóc ®Çu huªnh hoang trøoc dÕ cho¾t "Sî g×? Mµy b¶o tao sî c¸i gì... giương mắt ra xem...".. Khoàng Thị Chính Trường THCS Chà Nưa Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ v¨n 6 n¨m häc 2008-2009 - Khi nh×n thÊy chi Cèc: "Trîn ? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ nhËn xÐt tròn mắt, giương cánh lên thì run và thái độ của Dế mèn trong sî, chui tät vµo hang", DÕ cho¾t t×nh huèng nµy? ( Lóc ®Çu bÞ Cèc mæ n»m im thin thÝt, sau míi d¸m mon men bß ra khái thái độ Dế mèn ra sao? Sau đó như thế nào ). hang. - Khi thÊy t×nh c¶nh dÕ cho¾t th× hèt ho¶ng vµ hèi hËn vÒ téi lçi cña m×nh. -> Miêu tả tâm lí sinh động, tinh tÕ, l« gÝc. - C©u v¨n võa thuËt l¹i sù viÖc, võa gîi t¶ t©m tr¹ng mang ý nghÜa suy ngÉm s©u s¾c, thÊm thÝa bµi häc... ? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt cña nhµ v¨n? ? C©u cuèi cña ®o¹n trÝch cã đặc sắc?.. nhËn xÐt. * Bµi häc: Sù ngu xuÈn vµ tÝnh kiêu căng ngạo mạn sẽ dẫn đến téi ¸c. Ph¶i suy nghÜ cÈn thËn trước bất cứ 1 hành động nào. III. Tæng kÕt.. ? Theo em bài học đường đời ®Çu tiªn mµ MÌn rót ra ®­îc lµ bµi häc g×?. nhËn xÐt. * Ghi nhí: ( SGK ).. ? §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt t¶, đọc kÓ cña t¸c gi¶ lµ g×? ? C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh DÕ MÌnqua c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶? - GV hướng dẫn học sinh ghi phÇn ghi nhí vµo vë. Hoạt động 4: Hoạt động nối tiếp - GV hướng dẫn học sinh luyện tập. - Tõ c©u v¨n cuèi trong ®o¹n trÝch em h·y viÕt 1 ®o¹n v¨n nªu lªn suy nghÜ cña DÕ mÌn. - Tãm t¾t ®o¹n trÝch. - Chän vÏ tranh dÕ mÌn. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.. Khoàng Thị Chính Trường THCS Chà Nưa Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>