Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 3: Từ ghép

<span class='text_page_counter'>(1)</span>§ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. TuÇn 3 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. Tõ ghÐp. A- Môc tiªu bµi häc BiÕt c¸c lo¹i tõ ghÐp, biÕt ding tõ ghÐp trong nãi vµ viÕt. Ph©n bÞªt ®­îc ghép đẳng lập và ghép chính phụ. B- Lªn líp IÔn lại lí thuyết đã học ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? - Tõ ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch hÐp c¸c tiÕng l¹i víi nhau. ? Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp? - Cã hai lo¹i tõ ghÐp : + Ghép đẳng lập và ghép chính phụ. ? Thế nào là ghép đẳng lập? - Các tiếng có quan hệ với nhau bình đẳng về nghĩa .( hợp Nghĩa ) ? ThÕ nµo lµ ghÐp chÝnh phô? - Phân ra các tiếng chính và tiếng phụ . Tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau. Tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. IIThùc hµnh Bài 1- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính phụ Bót kh¨n Êm B¶ng ¸o lîn PhÊn cöa tr©u Xanh ghÕ cèc Hång hép xe §Ìn s¸ch m¸y Bài 2- Điền thêm các từ đứng sau để tạo từ ghép đẳng lập. Nói xinh bót S«ng häc xe MÆt s¸ch phÊn ¸o Nhµ bµn Bài 3 Trong các từ ghép sau từ nào có thể đổi trật tự giữa các tiếng? Tướg tá ¨n nãi ĐI đứng binh lÝnh Giang s¬n ¨n uèng đất nước quÇn ¸o Vui ch¬I chờ đợi H¸t hß bµn ghÕ Bµi 4 so s¸nh nghÜa cña c¸c tõ ghÐp víi nghÜa mµ c¸c tiÕng t¹o nªn nã ? Söa ch÷a §îi chê Tr«ng nom 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. T×m kiÕm Gi¶ng d¹y Trên dưới Trước sau đêm ngày Nhá to sèng chÕt Bµi 5 gi¶I thÝch nghÜa cña tõ ghÐp gh¹ch ch©n - Đất nước đang trên đà phát triển. - Bµ con lèi xãm ¨n ë thËt hoµ thuËn.  C¸c hs th¶o luËn theo nhãm c¸c nhãm tr¶ lêi.. TuÇn 4. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: 2 Lop7.net. N¨m häc: 2009 - 2010.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. Tõ l¸y A/ Môc tiªu bµi häc - Cñng cè kiÕn thøc . - ? ThÕ nµo lµ tõ l¸y? - Nh¾c l¹i tiÕng gèc mét c¸ch toµn bé phÇn ©m ho¹c phÇn vÇn . ? Cã mÊy lo¹i tõ l¸y? Cho vÝ dô? ? Hoµn thµnh theo b¶ng? Tõ l¸y. Bé phËn. Toµn bé. L¸y ©m - Hs lÊy vÝ dô: L¸y toµn bé : Xanh xanh BÇn bËt Th¨m th¼m L¸y bé phËn: R× rµo Rung rinh Lñng cñng Nao nóng B/ LuyÖn tËp Bµi 1 So s¸nh nghÜa cña tõ l¸y víi nghÜa cña tiÕng gèc ? - khe khẽ ; đo đỏ ; trăng trắng - th¨m th¼m ; im Øm ; lÆng lÏ. -+/ Th¶o luËn : - Gi¶m tiÐng gèc - T¨ng tiÕng gèc. Bµi 2 Chän tõ thÝch hîp ®iÒn vÇo chç trèng? a) Bµ mÑ nhÑ nhµng khuyªn b¶o con. b) Lµm song c«ng viÖc nã thë phµo nhÑ nhâm. Bµi 3 §Æt c©u víi c¸c tõ. - Lan có đáng người nhỏ nhắn. - Bạn bè không nên để bụng chuyện nhỏ nhặt. - Nãi sÊu sau l­ng lµ hµnh vi nhá nhen. Bµi 4 C¸c tiÕng - “ chiÒn” Trong “chïa chiÒn” 3 Lop7.net. L¸y vÇn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. - “no” Trong “no nª” - “ rít” trong “r¬I rít” - “nª” trong “no nª”  §Òu lµ tõ ghÐp C/ Më réng 1/ Xác định và phân loạ các từ tượng thanh tượng hình tr ong các từ láy sau: - lo l¾ng KhËp khÔnh - L«m c«m Ha h¶ - Lñng cñng kh¼ng khiu - Bån chån R× rµo - Lãc cãc L« nh« 2/ Xác định sắc tháI ý nghĩa của các từ sau; Nhá nh¾n; nhá nhÆt ; nhá nhen ; nhá nhoi - HS Th¶o luËn tr×nh bµy. -------------------------------------------. TuÇn 5. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. §¹i tõ. A/ Môc tiªu N¾m v÷ng lÝ thuýet 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. ? Thế nào là đại từ? Từ ding trỏ người, hoạt động tính chất được nói đến trong một ngữ cảnh. ? Vai trò của đại từ? - Lµm chñ ng÷ - Lµm vÞ ng÷. - Làm định ngữ. - Lµm bæ ng÷. VÝ dô: Lµm chñ ng÷: - Em t«i rÊt ngoan, nã l¹i cßn khÐo tay n÷a. Lµm vÞ ng÷: - Người học giỏi nhất lớp là nó. Lµm bæ ng÷: - Mọi người đều yêu mến nó. Làm định ngữ: - TiÕng nã dáng d¹c nhÊt xãm. B/ Các loại đại từ: 1/ Các đại từ để trỏ: - Trỏ số lượng: + Bao nhiªu, bÊy nhiªu. - Trá vÞ trÝ; + Đây, kia , đó ,lúc, này - trỏ hoạt động tính chát + VËy ,thÕ 2/ Đại từ để hỏi: - Hỏi về người và sự vật: Ai, g× - Hỏi về số lượng: Bao nhiªu, BÊy nhiªu. - Hái vÒ kh«ng gian thêi gian: §©u, bao giê. - Hỏi về hoạt động tính chất: Sao,thÕ nµo C/ Thùc hµnh. Bµi 1: Gạch chân các đại từ: - ¤ng ¬i «ng vít t«i nao. T«i cã lßng nµo «ng h·y x¸o m¨ng. Bµ ¬i Bµ ch¸u yªu bµ l¾m. - Bè rÊt yªu con En ri c« a! - Đi đi con hãy can đảm lên. * Më réng: Chỉ ra đại lừ nói rõ ngôi và ý nghĩa: 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. M×nh ®i m×nh l¹i nhí m×nh Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu. M×nh ®i m×nh l¹i nhí m×nh Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.. */ Gîi ý: “ mình” trong “mình đi” là đại từ ngôi thứ nhất. “ mình” trong “nhớ mình” là đại từ ngô thứ hai. TuÇn 6. Ngµy so¹n:. Qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. A/ Môc tiªu bµi häc. - Nắm được các bước trong quá trình tạo lập văn bản. - ý thức được tầm quan trọng của các bước đó, tập dượt để có thói quen, kĩ n¨ng tao lËp mét v¨n b¶n. B/ LÝ thuyÕt. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. 1/ Kh¶o s¸t häc sinh. ? Khi làm mọt bài văn hoặc mọt văn bản nào đó em đã làm như thế nào? Học sinh trao đổi nên làm như thế nào để ccó một văn bản hiệu quả. ? Nêu các quá trình tạo lạp văn bản mà chúng ta đã được học? Tiến hành theo 4 bước: + Bước 1. Định hướng Suy nghÜ kÜ vÒ ®iÒu muèn viÕt muèn nãi: Viết về điều gì? Viết cho ai? Viết nhằm mục đích gì? Nừu không xác định được vấn đề này một cách rõ ràng bài văn sẽ không có hÞªu qu¶. + Bước 2. Xây dựng bố cục: Suy nghĩ để xây dựng được các phần các đoạn. Sẵp xếp các phần các đoạn theo một trật tự hợp lí trước sau trong văn bản. LËp dµn bµi sÏ gióp cho bµi v¨n cã bè côc râ rµng hîp lÝ, cã c¸c ý m¹ch l¹c g¾n kÕt víi nhau chÆt chÏ. Văn bản nếu không có dàn bài sẽ dẫn đến lộn xộn, trùng lặp các ý làm cho bµi v¨n lñng cñng. Dµn bµi bao gåm c¸c môc lín nhá, gän , kh«ng nh¸t thiÕt ph¶I lµ nh÷ng câu đúng ngữ pháp. + Bước 3 Diễn đạt. Lần lượt diẽn đạt các ý trong dàn bài thành câu văn, từng lời nói từng ®o¹n tõng phÇn. Chó ý: phØa lµm cho v¨n b¶n m¹ch l¹c cã tÝnh liªn kÕt. NghÜa lµ mäi thø phải hướng tới một chủ đề và lien kết chặt chẽ với nhau. + Bước 4 Đọc lại và sửa chữa. Xem lại hoàn chỉnh các ý và câu chữ diễn đạt. C/ VËn dông thùc hµnh. ? Em h·y thay mÆt Enrico viÕt th­ göi l¹i cho bè? HS thành lập nhóm nhỏ, trao đổi thảo luận các bước lập dàn ý. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. Gv chØnh söa vµ yªu cÇu c¸c en viÕt ë nhµ thµnh bµi v¨n hoµn chØnh . ? Cho bµi tËp. Chỉ có các ý và dàn bài mà chưa viết thành vĂn bản hoàn chỉnh thì đã được xen lµ mét v¨n b¶n hoµn chØnh ch­a? h·y cho biÕt viÖc viÕt thµnh v¨n Êy cÇn đạt những yêu cầu gì trong các yêu cầu dưới đây: §óng chÝnh t¶;. Cã tÝnh liªn kÕt;. Cã m¹ch l¹c;. §óng ng÷ ph¸p;. Dïng tõ chÝnh x¸c;. KÓ chuyÖn hÊp dÉn;. Lêi v¨n trong s¸ng;. S¸t víi bè côc.. ? §äc bµi tËp tr¶ lêi c©u hái Cã mét b¹n khi b¸o c¸o kinh nghiÖm trong Héi nghÞ häc tèt cña trường đã làm như sau: a) Bạn chỉ kể toàn việc mình đã làm như thế nào và đã đạt được thành tích g× trong häc tËp. b) Bạn luôn hướng về các thầy cô giáo luôn nói “ Thưa các thầy cô” và lúc nµo còng x­ng “em”. Theo em nh­ thÕ cã phï hîp kh«ng nªn ®iÒu chØnh nh­ thÕ nµo? Hs tr×nh bµy.Gv chèt. ----------------------------------------------------. Ngµy so¹n:. quan hÖ tõ. TuÇn 7. a/ néi dung kiÕn thøc cÇn n¾m. 1. thÕ nµo lµ quan hÖ tõ. - Là từ dùng để biểu thị các mối quan hệ sở hữu, so sánh, nguyên nhân kÕt qu¶, gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. - Là từ dùng để biểu thị các mối quan hệ sở hữu, so sánh, nguyên nhân kÕt qu¶, gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. - VÝ dô: - Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u. - Mẹ lên giường và trằn trọc không ngủ được. - Thuỷ lau nước mắt rồi soi giương - C« gi¸o T©m gì tay Thuû, më cÆp lÊy mét cuèn sæ cïng víi chiÕc bót m¸y n¾p vµng. 2/ Sö dông quan hÖ tõ. Quan hÖ tõ kh«ng nh÷ng kh«ng nh÷ng biÓu thÞ quan hÖ ng÷ ph¸p mµ cßn biÓu thÞ quan hª ng÷ nghÜa. V× vËy khi sö dông chóng ta cÇn chó ý. - Những trường hợp không dùng quan hệ từ thì câu văn sẽ sai nghĩa ho¹c kh«ng râ nghÜa. VD: Anh nãi t«i nh­ vËy lµ tèt.( vÒ t«i, cho t«i) - C©u v¨n sai nghÜa hoÆc kh«ng râ nghÜa: + Tuy «ng Êy xÊu vµ tèt bông.( Nh­ng tèt bông) + Đợi tôi viết xong và anh hãy đọc nhé. ( Rồi anh hãy đọc nhé) */. Trong thùc tÕ, c¸c quan hÖ tõ ®­îc dïng theo tõng cÆp: NÕu … Th× HÔ … Th× V× … Nªn Tuy … §Ó. II/ Bµi tËp: Bài 1 Sửa các quan hệ từ tr5ong các câu sau cho đúng. a) Dưới ngòi bút của mình Nguyễn Trãi đã dựng lên cảnh Côn Sơn thËt lµ nªn th¬. b) Anh trai tôi xúc đất với cá xẻng nho nhỏ. c) Buæi s¸ng mÑ t«i d¹y thæi c¬m mµ ba con t«i ®i röa mÆt. Bµi 2. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. H·y chØ ra quan hÖ ng÷ ph¸p vµ quan hÖ ý nghÜa c¸c côm chñ vÞ? a) B¹n t«i kh«ng lªn thµnh phè mµ trë vÒ n«ng th«n. b) Người mà anh tiếp xúc hôm qua rất giỏi toán. Bµi3 H·y chØ ra vµ nhËn xÐt ý nghÜa cña tõ “víi” trong c¸c c©u sau/ a) trước mặt cô giáo con ssã thiếu lễ độ với mẹ. b) Bố với mẹ r ất thương con. c) Việc học thật là vất vả đối với con Bµi 4. ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ cña m×nh khi häc xong bµi “ Bµi ca C«n S¬n”. Chó ý sö dông quan hÖ tõ vµ c¸c cÆp quan hÖ tõ. - Gv : Hướng dẫn học sinh lên bảng làm. Giáo viên nhận xét sửa chữa. - TËp viÕt ®o¹n v¨n ë nhµ. ---------------------------. TuÇn 8. Ngµy so¹n:. Từ đồng nghĩa I/ Môc tiªu bµi häc - Hiểu thế nào là từ đồng nghĩa - Biết được các loại từ đồng nghĩa 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. - Biết sử dụng từ đồng nghĩa trong khi nói và viết. II/ Néi dung 1. Kh¸i niÖm XÐt c¸c vÝ dô sau: -. Tµu ho¶ - xe löa – xe ho¶.. -. ChÕt - m¸t – hi sinh – bá m¹ng.. -. ¡n – x¬i – chÐn..  Đó là những từ đồng nghĩa. Vậy từ đồng nghĩa tànhững từ gống nhau hoặc gần giống nhau về nghÜa. 2. Các loại từ đồng nghĩa. Từ ví dụ trên cho biết có mấy loại từ đồng ngjĩa? - có hai loại từ đồng nghĩa: a) §ång nghÜa hoµn toµn: - Lµ tõ chØ chung mét sù vËt hay biÓu thÞ mét kh¸i niÖm cã s¾c th¸i nh­ nhau và hoàn toàn có thể thay thế cho nhau trong mọi trường hợp.+ Ví dụ: - §en tèi - h¾c ¸m. - Bá m¹ng – mÊt x¸c - MÊt m¹ng. b) Từ đồng nghĩa không hoàn toàn: Là những từ chỉ chung một sự vật hiện tượng nhưng sắc thái biÓu c¶m kh¸c nhau. Chó ý. Trong khi nói và viết cần phải hiểu rõ sắc thái của từng từ để sử. dụng cho đúng. - VÝ dô: + ChÕt - hi sinh – bá m¹ng. + Cho – tÆng 3. Bµi tËp. Bµi 1.. Tìm từ đồng nghĩa và chỉ ra nghĩa của chúng trong bài sau: 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. Người ta bảo không trông . Ai cũng nhủ đừng mong. Riªng em th× em nhí. Bµi 2. Tìm các từ đồng nghjĩa với các từ sau:. Réng. ch¹y. cÇn cï. Lười. chÕt. th­a. §en. nghÌo. ch¨m chØ.. Bµi 3.. Phân tích tác dụng của các từ đồng nghĩa sau: Ông mất năm nao ngày độc lập Buồm cao đỏ sóng bóng cờ sao Bà về năm đói làng treo lưới Biển động Hòn Mê giặc bắn vào.. Câu 4 Tìm từ địa phương đồng nghĩa cới các từ sau: C¸ qu¶. MÑ. Cha. B¸t. lîn. Na. Câu 5. Tìm các từ Hán – Việt đồng nghĩa với các từ thuần Việt. Đất nước. S«ng nói. To lín. Gi÷ g×n. TrÎ em. M·i m·i. Sung sướng. Nói s«ng. - GV yêu cầu h/s nắm chắc kiến thức; Vận dụng làm bài từ đồng nghĩa với c¸c vËt trong bÕp.. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. TuÇn 9. Ngµy so¹n: LuyyÖn tËp vÒ quan hÖ tõ. A/ Môc tiªu bµi häc - Nắm chắc về các quan hệ từ thường gặp, các loại quan hệ từ. - Biết sử dụng đúng các quan hệ từ. - Thấy dược và biết hạn chế các lỗi thường gặp về quan hệ từ. B. néi dung 1. ThÕ nµo lµ quan hÖ tõ? - Là từ dùng để biểu thị các mối quan hệ sở hữu, so sánh, nguyên nhân kÕt qu¶, gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. - VÝ dô: - Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy. ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u. - Mẹ lên giường và trằn trọc không ngủ được. - Thuỷ lau nước mắt rồi soi giương 2. Sö dông quan hÖ tõ? - Khi nói f\hoạc viết có những trường hợp buộc phải dùng quan hệ từ, nếu không câu văn sẽ đổi nghĩa hoặc không rõ nghĩa. Có những trường hîp kh«ng b¾t buéc ph¶i cã quan hÖ tõ. - Cã mét sè quan h Ö tõ dïng theo tõng cÆp. */ VÝ dô NÕu … Th×. V× … Nªn. HÔ … Th×. Tuy … §Ó. 3. Các lỗi thườn gặp khi sử dụng quan hệ từ. ? Nêu các lỗi thường gặp? - ThiÕu quan hÖ tõ. - Thõa quan hÖ tõ.. - Dïng quan hÖ tõ kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa.. – Dïng quan hÖ tõ kh«ng. cã t¸c dông liªn kÕt. C. Thùc hµnh. 1. Chữa lại cho đúng các quan hệ từ sau: 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. a) Nhà nó tuy xa trường và nó bao giờ cũng đến lớp đúng giờ. b) Nã tuy rÊt khoÎ nh­ng rÊt cao. c) Dï trêi m­a vµ nã vÉn ®i lµm. d) HÔ n¾ng mµ nã vÉn ra s©n ch¬i. 2. Thªm c¸c quan hÖ tõ vµo trong c©u? - Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối. - Con lµm vËy bè mÑ vui lßng. - Minh bÞ èm minh ra n¾ng ch¬i. - Hoa häc giái b¹n Êy ch¨m chØ. - Nó khóc bị bố đánh đòn. 3. Thay c¸c quan hÖ tõ trong c¸c c©u sau b»ng c¸c quan hÖ tõ thÝch hîp? a) Ngày nay chúng ta có quan niệm với cha ông ta ngày xưa, lấy đạo đức lµm träng. b) Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì cũng không bền ®­îc. 4. Ch÷a l¹i c¸c c©u sau cho hoµn chØnh - §èi víi b¶n th©n em cßn nhiÒu thiÕu sãt, em høa sÏ tÝch cùc söa ch÷a. - Qua bài thơ đã nói lên tình cảm của Hồ Xuân Hương đối với thân phận người phụ nữ xưa. 5. Cho biết các quan hệ từ in đậm dưới đây dùng đúng hay sai/. - Nhờ nó ccố giắng họ tập nên nó đạt thành tích cao. - Tuy nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán. - Gi¸ trêi m­a con ®­êng nµy sÏ rÊt tr¬n. 6. Viêt một đoạn văn ngắn (chủ đề về mái trường, dòng sông, cánh đồng) có sö dông c¸c quan hÖ tõ? ----------------------------------. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. TuÇn 10 A/ Môc tiªu. «n tËp tæng hîp. N¨m häc: 2009 - 2010. Ngµy so¹n:. - Hs nắm hệ thống kiến thức về tiếng Việt: từ ghép, từ láy, đại từ, quan hệ từ. - N¾m ®­îc néi dung vµ c¸c h×nh thøc nghÖ thuËt, néi dung biÓu c¶m cña c¸ văn bản đã học. B/ KiÕn thøc cñng cè. PhÇn tiÕng ViÖt. 1. Tõ ghÐp. - Hs nªu l¹i thÕ nµo lµ tõ ghÐp? Tõ ghÐp cã mÊy lo¹i? Cho vÝ dô cho tõng lo¹i? - Hs nªu thÕ nµo lµ tõ l¸y? cã mÊy lo¹i tõ l¸y? cho vÝ dô cho tõng lo¹i? 2. §¹i tõ - Thế nào là đại từ? Có mấy loại đại từ? Cho ví dụ cho từng lọai? */ Nªu c¸c thµnh viªn kh¸c bæ sung. **/ Gv kÕt luËn. +/ Tõ ghÐp. - Tõ ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch hÐp c¸c tiÕng l¹i víi nhau. ? Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp? - Cã hai lo¹i tõ ghÐp : + Ghép đẳng lập và ghép chính phụ. ? Thế nào là ghép đẳng lập? - Các tiếng có quan hệ với nhau bình đẳng về nghĩa .( hợp Nghĩa ) ? ThÕ nµo lµ ghÐp chÝnh phô? - Phân ra các tiếng chính và tiếng phụ . Tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau. Tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính. +/ Tõ l¸y. Yªu cÇu hs hoµn thµnh theo b¶ng:. 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. Tõ l¸y. Bé phËn. Toµn bé. L¸y ©m. L¸y vÇn. + §¹i tõ: Từ dùng trỏ người, hoạt động tính chất được nói đến trong một ngữ cảnh. ? Vai trò của đại từ? - Lµm chñ ng÷ - Lµm vÞ ng÷. - Làm định ngữ. - Lµm bæ ng÷. VÝ dô: Lµm chñ ng÷: - Em t«i rÊt ngoan, nã l¹i cßn khÐo tay n÷a. Lµm vÞ ng÷: - Người học giỏi nhất lớp là nó. Lµm bæ ng÷: - Mọi người đều yêu mến nó. Làm định ngữ: - TiÕng nã dáng d¹c nhÊt xãm. B/ Các loại đại từ: */ Các đại từ để trỏ: Trỏ số lượng: + Bao nhiêu, bấy nhiêu. Trá vÞ trÝ; + Đây, kia , đó ,lúc, này Trỏ hoạt động tính chát + VËy ,thÕ */ Đại từ để hỏi: +/ Quan hÖ tõ - Là từ dùng để biểu thị các mối quan hệ sở hữu, so sánh, nguyên nhân kÕt qu¶, gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. - Là từ dùng để biểu thị các mối quan hệ sở hữu, so sánh, nguyên nhân kÕt qu¶, gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. 3. Dặn dò:- Học thuộc, nắm vững các khái niệm đã học. - VËn dông Lµm tèt c¸c bµi tËp Sgk. -------------------------------------16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. TuÇn 11. N¨m häc: 2009 - 2010. Ngµy so¹n:31/10/09 ¤n tËp tõ tr¸i nghÜa. A/ Môc tiªu - Gióp hs hiÓu thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa. BiÕt ssö dông tõ ttr¸i nghÜa trong khi nãi vµ viÕt mét c¸ch chÝnh x¸c. B/ Néi dung ? Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? - Là những từ có nghĩa trái ngược nhau xét trên một cơ sở chung nào đó. - Mét tõ cã nhiÒu nghÜa cã nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau. - VÝ dô tõ lµnh cã thÓ tham gia vµo nhiÒu cÆo tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau: + Nừu nói về tính cách người và vật có :tính lành – tính dữ; chó lành – chã d÷. +NÕu nãi vÒ ¸o quÇn cã: ¸o lµnh - ¸o r¸ch; quÇn lµnh – quÇn r¸ch. + Nếu nói về bát đĩa có: Bát lành – bát mẻ; đĩa lành - đĩa mẻ. +Nếu nói về vị thuốc có : Vị thuốc lành – vị thuốc độc. Nhờ tính chất này của tiếng Việt mà làm chi tiếng nói của người Việt Nam ta trở nên rất sinh động.: Anh em nh­ thÓ ch©n tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần. Các nhà thơ đã tận dụng khả năng này cảu Tiếng Việt để sáng tác những bài văn những câu thơ có tính biểu đạt cao: VÝ dô: Nhµ th¬ Tè H÷u viÕt: ThiÕu tÊt c¶, ta rÊt giÇu dòng khÝ Sèng, ch¼ng cuèi ®Çu. ChÕt vÉn ung dung GiÆc muèn ta n« lÖ, ta l¹i ho¸ anh hïng Sức nhân nghĩa mạnh hơn cường bạo. Qua bài thơ ta thấy nếu chúng ta sử dụng tốt từ trái nghĩa và đúng chỗ thì lời nói của chúng ta sẽ trở nên rất sinh động. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. C. Thùc hµnh C©u 1. t×m tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u sau: - Lá lành đùm lá rách. - Sè c« ch¼ng giµu th× nghÌo Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà. - Ba n¨m ®­îc mét chuyÕn sai áo ngắn đi mượn quần dài đi thuê. - Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối C©u 2. T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa víi tõ : Tươi. YÕu. xÊu. Nãng. §i. Tr¾ng.. C©u 3 . T×m vµ chØ ra t¸c dông cña c¸c cÆp t× tr¸i nghÜa? - B¸n anh em xa mua l¸ng riÒng gÇn.. - Ch¹y sÊp ch¹y ngöa. - §øng nói nµy tr«ng nói nä.. - Đi học buổi đực buổi cái.. - Cã ®i cã l¹i míi to¹i lßng nhau. - MÊt nh¾m m¾t më. - Nó vừa mới chân ước chân ráo đến đây. C©u 4. Trong c¸c c©u sau ®©y cã cÆp tõ tr¸i nghÜa kh«ng? V× sao? - Ngôi nhà này to nhưng không đẹp. - Khóc s«ng nµy hÑp nh­ng mµ s©u. Câu 5. Tìm những cặp từ trái nghĩa biểu thi về những khái niệm tương phản.: Thời gian, không gian, kích thước, dung lượng, hiện tượng xã hội. C©u 6. T×m cÆp tõ tr¸i nghÜa vµ cho biÕt t¸c dông cña nã. Ng¾n ngµy th«i cã dµi lêi lµm chi… Bây giờ đất thấp trời cao ¨n lµm sao, nãi lµm sao b©y giê. --------------------------------------------------. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. TuÇn 12 Ngµy so¹n: 07/ 11/ 09. Ôn tập từ đồng âm I/ Môc tiªu. Giúp hs hiểu thế nào là từ đồng âm, cách xác định từ đồng âm và biết cách tránh sự hàm lẫn từ đồng âm và từ gần âm trong nói và viết. II/ Néi dung kiÕn thøc. Cñng cè kh¸i niÖm. Gợi dẫn: Tiếng việt là một thứ tiếng đơn âm tiết, nên có những từ phát âm giống nhau( đồng âm) nhưng trong những ngữ cảnh khác nhau thì chúng cã nghÜa kh¸c xa nhau. VÝ dô: Con ngùa lång lªn ; lång ruét ch¨n. ? NhËn xÐt vÒ ©m thanh cña tõ lång trªn? ? Vởy thế nào là từ đồng âm? - Lµ nh÷ng tõ cã ©m thanh gièng nhau nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau kh«ng liên quan gì đến nhau. ? Nhê ®©u mµ chóng ta cã thÓ ph©n biÖt ®­îc nghÜa cña chóng ? - Nhê hoµn c¶nh nãi mµ chóng ta cã thÓ ph©n biÖt ®­îc nghÜa cña chóng. ? Chúng ta đã học từ nhiều nghĩa ở lớp 6 vậy từ đồng âm khác từ nhiều nghÜa ë chç nµo? - Hiện tượng chuyển nghjĩa của từ: Ví dụ chân: người;động vật; tường; nói; bµn ghÕ. - Nh­ vËy tõ nhiÒu nghÜa lµ tõ mµ nghÜa cña chóng cã mèi liªn quan ngữ nghĩa nhất định. Còn từ đồng âm là những từ có âm giống nhau nh­ng gi÷a chióng kh«ng cã moãi quan hÖ ng÷ nghÜa nµo. - VÝ dô: §­êng ¨n - ®­êng di; T«i t«i v«i. ? Vởy làm thế nai\ò để xác định đúng nghĩa của một từ đồng âm? Dùa hoµn c¶nh nãi mµ chóng ta cã thÓ ph©n biÖt ®­îc nghÜa cña chóng. ? Trong nói và viết thường có sai sót gì về từ đồng âm? 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> §ç V¨n Nam. THCS NghÜa Hïng. N¨m häc: 2009 - 2010. - Trong giao tiếp hằng ngày có người lẫn lộn giữa từ đồng âm với từ gần ©m VÝ dô: - Anh không nên có thái độ bàng quang. - Anh không nên có thái độ bàng quan. - Anh ấy suốt ngày rượi chè bê bết. - Anh ấy suốt ngày rượi chè be bét. III/ LuyÖn tËp . 1. Tìm các từ đồnh âm với các từ sau đây và đặt câu với mỗi từ: bạc; canh, dò, đáp, thu, tinh, phích, thương. 2. Em hãy tìm các từ đồng âm mà mỗi từ gồm hai tiếng và giải nghĩa các từ đồng âm đó? 3. Em hãy cho biết trong bài thơ sau Hồ Xuân Hương đã sử dụng cách ch¬i ch÷ nµo? Chµng cãc ¬i! Chµng cãc ¬i! ThiÕp bÐn duyªn chµng cã thÕ th«i. Nòng nọc đứt đuôi từ đay nhé. Ngµn vµng kh«n chuéc dÊu b«i v«i. 4 . Thö ph©n biÖt c¸i hay trong c¸c c©u sau? - ¤ ! Qu¹ b¾t gµ. - Con ngựa đá đá con ngựa đá. - Bµ giµ ®i chî CÇu §«ng Bãi xem mét quÎ lÊy chång lîi ch¨ng? ThÇy bãi xem quÎ nãi r»ng: Lîi th× coa lîi nh­ng r¨ng kh«ng cßn. --------------------------------------------------------. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>