Ngữ văn lớp 8 tuần 3

==================================================================
Tuần 3
Tiết 9
Ngày soạn : 29/8 Ngày dạy :
Văn bản Tức nớc vỡ bờ
trích Tắt đèn Ngô Tất Tố
I Mục đích
- Thấy đợc bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ phong kiến đờng thời và tình cảnh đau thơng của
ngời nông dân cùng khổ trong xã hội thực dân nửa phong kiến Cảm nhận đợc qui luật của
hiện thực : Có áp bức có đấu tranh
- Thấy đợc vẻ đẹp tiềm tàng và sức mạnh của ngời phụ nữ nông dân
- Thấy đợc nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả .
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm , phân tích tình huống , diễn biến truyện để thấy rõ đợc tính cách
của hai tuyến nhân vật đối lập .
- Giáo dục tình thần đấu tranh chống áp bức , lòng kính trọng ngời nông dân , căm ghét áp bức
bất công tàn bạo .
II Chuẩn bị
- Thầy : Hớng dẫn đọc tác phẩm
- Trò : Đọc tác phẩm , chuẩn bị bài theo hớng dẫn .
III Tiến trình lên lớp
1, ổ n định lớp (1)
2, Kiểm tra bài cũ (3)
? Hãy phân tích tâm trạng của bé Hồng khi nằm trong lòng mẹ trong đoạn Trong lòng mẹ
Trích những ngày thơ ấu Nguyên Hồng .
-Yêu cầu :
+ Đợc gặp mẹ hồng oà khóc nức nở .
+Nằm trong lòng mẹ Hồng vô cùng sung sớng , dùng tất ả các giác quan để tận hởng
tình mẹ con ... Thấy gơng mặt mẹ tơi sáng ....
+ hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác rạo rực , sung sớng không mảy may nghĩ ngợi
gì . Những lời nói cay độc của bà cô và những tủi cực chìm dần đi trong cảm xúc miên man ấy .
3 b ài mới

Giới thiệu bài : ngô Tất Tố nhà văn hiện thực, xuất sắc , Tắt đèn là tác phẩm nổi tiếng của
ông viết về tình cảnh ngơì nông dân Việt nam dới nạn su thuế của thực dân Pháp trớc cách
mạng tháng tám - Đặc biệt là hình ảnh ngời phụ nữ nông dân Việt nam với vẻ đẹp tâm hồn và
sức mạnh tiềm tàng đợc thể hiện rất rõ trong đoạn trích Tức nớc vỡ bờ- Trích Tắt đèn
Ngô Tất Tố .
==================================================================

==================================================================
? Bằng sự chuẩn bị ở nhà ,hãy trình bày hiểu biết của
em về nhà văn Ngô Tất Tố ?
HS:
GV Tóm tắt những nét chính vền ăm sinh năm mất
Quê ở làng Lộc hà -huyện từ Sơn tỉnh Bắc Ninh .
- Ngô Tất Tố đã từng là nhà báo tiến bộ , giàu tính
chiến đấu , tích cực tham gia kháng chiến .
* Kể về những tác phẩm tiêu biểu
? Tóm tắt nội dung tác phẩm ( Để học tốt ngữ văn
8/43)
? Đoạn trích nằm ở vị trí nào của tác phẩm?
? Kể tóm tắt phần trích ?
*yêu cầu : Đọc làm rõ không khí truyện : Hồi hộp ,
khẩn trơng , căng thảng ở đoạn đầu Phần cuối chú
ý đén ngôn ngữ nhân vật thể hiện sự tơng phẩn đối lập
giã các nhân vật .
? Đọcphần chữ in nhỏ SGK ....có ngon miệng hay
không /29?
? Đọc tiếp Anh Dậu uốn vai ngáp đài ....đến hết /31
GVnhận xét
? Hãy tìm bố cục đoạn trích và nêu nội dung từng
phần ứng với mỗi phần vừa đọc .

- Chị Dậu chăm sóc ngời chồng ốm yếu giữa vụ su
thuế .
- Chị Dậu đơng đầu với ngời nhà lí trởng và cai lệ
* hớng dẫn tìm hiểu từ khó /32.
Chú ý : Su ; thuế thân thuế đinh : thuế đánh vào
thân thể , vào đầu ngời Là hình thức thuế vô lí
nhất , vô nhân đạo nhất của xã hội Việt nam thời pháp
thuộc .
? Đọc đạon trích có những nhân vật nào ?
? Nem hiểu cai lệ là ai ? (chú thích 4)
GV: Đây là tên chung chỉ tên viên cai chỉ huy một tốp
lính phục vụ hầu hậ nơi quan nha Hắn về làng thúc
thuế , cùng đi với hắn là tên hàu ngời nhà lí trởng
trong làng .
? Đó là hạng ngời nào trong xã hội lúc bấy giờ ?
? Khi bọn tay sai còn ở xa , chúng gián tiếp xuất hiện
qua âm thanh nào ? Qua lời nói của ai?
- Chúng gián tiếp xuất hiện qua tioếng trồng , tiếng ốc
thổi ,tiếng tù và đốc thúc ngời dân nộp thuế từ đình
vọng về Tiếng của bà lão hàng xóm : Sắp sửa ng-
ời ta kéo đến rồi đấy
I Giới thiệu tác giả , tác phẩm (5)
1, Tác giả : Ngô Tất Tố (1893-1954)
- Là nhà văn hiện thực xuất sắc ,
chuyên viết về đề tài nông thôn trớc
cách mạng
- Đợc truy tặng giả thởng Hồ Chí
Minh về văn học nghệ thuật .
2, Tác phẩm: Tiểu thuyết Tắt đèn
- Đoạn trích : Tức nớc vỡ bờnằm ở

chơng 18 của tác phẩm.
II Đọc tìm hiểu cấu trúc đoạn
trích và giải nghĩa từ khó (8 )
- Đọc

- Bố cục : Đoạn trích chia hai phần
- Giải thích từ khó
III Đọc , tìm hiểu nội dung đoạn
trích
1, h ình ảnh bọn tay sai (10 )
==================================================================

==================================================================
? Bọn tay sai xuất hiện mang theo những gì ?
Chuíng mang theo : Roi song , tay thớc ,đây thừng
- Sầm sập tiến vào .
? Em hiểu chúng kéo đến nhà chị Dậu với thái độ nh
thế nào ? Nhận xét những thứ mà chúng mang theo ?
- Chúng kéo đến rất nhanh , thái độ hùng hổ , mang
theo những dụng cụ để trói , đánh ,bắt ngời .
? Lúc anày anh dậu - Đối thủ mà chúng định bắt là ng-
ời nh thế nào?
- Anh Dậu ngất vừa mới tỉnh , nhịn đói td tối hôm qua
- - Vừa kề bát cháo lêmnmiệng .
GV: Ngời ta thờng nói : Trời dánh còn tránh miếng
ăn- Thế mà bọn chúng kéo đến lúc anh Dậu vừa kề bát
cháo lên miệngcha ăn đợ chút nào ?
? Tên cai lệ đã nói năng hành động gì với vợ chồng chị
Dậu ?
- Thét nộp tiền su mau

- Trợn ngợc hai mắt, hắn quát
- Giọng hầm hè
- ... Trói cổ thằng chồng nó lại
- Đùng đùng , cai lệ giặt phắt cái giây thừng ... chạy
sầm sập đến chỗ anh dậu
- Tha này ! Tha này ! Vừa nói , vừa bịch luôn ...mấy
bịch rồi sấn đến để trói anh Dậu .
- Tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp
- Cứ nhảy vào cạnh anh Dậu .
? Qua lời nói , hành động trên em cảm nhận đợc gì về
tính cánh của tên cai lệ ?
- hắn cũng ra oai , hách dịch , mỉa mai anh Dậu .
Nhng hắn nhát hơn , tỏ ra không dám hành hạ một
ngời đang ốm nặng . hắn cũng tàn ác cũng sẵn sàng
lao vào vặt nhau với chị Dậu lảm nhảm thét trói kẻ
thiếu thuế .
? từ hình ảnh tên cai lệ và ngời nhà lí trởng em cảm
nhận thâúy bọn tay sai hiện ra là ngời nh thế nào ?
? Chúng đại diện cho hạng nghời nào trong xã hội
thực dân nửa phong kiến .
- Chúng đại diện cho bộ máy thống trị tàn bạo chuyên
đè ép áp bức dân lành trong xã hội cũ.
? Gia đình nhà chị Dậu dang ở trong tình cảnh nh thế
nào ?
- Anh Dậu ốm nặng , bị hành hạ , không có tiền nộp s-
u , tai vạ ập đến nơi, , tiếng trống tù và hồi thúc .
- Bọn tay sai hiện ra hống hách hiểm
ác , táng tận lơng tâm không chút
tính ngời .
2, Chị Dậu (10 )

==================================================================

==================================================================
? Trớc tình cảnh ấy chị Dậu đã làm gì?
Chị nấu cháo múc ra quạt cho chóng nguội
Định cho chồng ă - đem đi chốn
Rón rén bng một bát cháo thầy em ...
Cố ý chờ xem chồng chị ăn có ngon miệng hay
không
? Những việc làm ấy thể hiện tình cảm của chị với
chồng ra sao ?
? Trớc bọn tay sai lúc đầu chị có thái độ gì ? Chị
Dậu run run
? ? Chị nói gì ? lời nói ấy thể hiện nội dung gì?
- Nhà cháu đã túng lại phair đống cả ... cho cháu khất
chị trình bày hoàn cảnh xin khất .
? Cai lệ không để chị nói hết câu trợn ngợc hai mắt
quát thì chị có thái độ lời nói ra sao ?
Chị Dậu vẫn tha thiết Khốn nạn ... xịn ông trông lại
GV: Tên cai llệ không hề động lòng mà hầm hè ;
bảo tên ngời nhà lí trởng không đợc Hắn giật phắt
sợi dây thừng c hạy sầm sập đến chỗ anh Dậu .
? Chị Dậu đã làm gì , nói gì ?
- Chị xám mặt lại , vội vàng đặt con bé xuống đất chạy
đến đỡ tay hắn -: Cháu van ông ... ông tha cho
? Nhận xét những cử chỉ , lời nói của chị Dậu ?
*GV: Tên cai lệ miệng chửi khong tha , tay bịch luôn
vào ngực chị Dậu mấy bịch , sấn đến chỗ anh Dậu .
? khi ấy chị Dậu có cử chỉ . lơì nói nh thế nào ?
Chị Dậu liều mạng ck lại

- Chồng tôi dâu ốm , ông không đợc phép hành hạ .
*GV: Tên cai lệ tát vào mặt chị Dậu và nhảy vào chỗ
anh Dậu .
? Chị dẫu đã làm gì ?
- Chị Dậu nghiến hai hàm răng : Mày trói ngay chồng
bà đi , bà cho mày xem .
? Nhận xét cách xng hô của chị Dậu ? Cách xng hô ấy
thể hiện thái độ ra sao ?
- Cách xng hô thay đổi thái độ tức giận
GV: Chị túm lấy cổ tên cai lệ haats hắn ngã chỏng
qoèo trên mặt đất Vật nhau với tên ngời nhà líu tr-
ởng làm hắn ngã nhào ra thềm .
? ? Trớc thái độ và hành độngngang ngợc của bọn tay
sai chị Dậu cố gắng nhằm mục đích gì ?
GV: Qua cậu chuyện với bà lão láng giềng chị Dậu
Vâng cháu cũng nghĩ nh cụ Lúc đầu với bọn tay
- Chị chăm sóc chồng chu đáo trong
lúc ốm đau
- Chị cố tha thíêt trình bày hoàn
cảnh, hết lời nhẫn nhục van xin .
- Chị sẵn sàng che chở chồng .
==================================================================

==================================================================
sai xng cháu gọi ông ? Em hiểu gì về bản chất
của chị Dậu ?
- Chị Dậu vốn là ngời phụ nữ từ tốn , biết trên biết d-
ới , nói năng lễ độ , đúng mực .
? Nhng vì sao chị lại dám đánh lại nhà chức trách ?
Vì chị tha thiết van xin không đợc Không còn cách

nào khác , chị phải lao vào chống lại .
? Sức mạnh nào đã giúp chị Dậu đã đánh ngã hai gã
đàn ông ?
- Vì lòng căm tức đã dồn nén : Chị phải bán khoai ,
bán chó , bán con , phải đứt ruột chứng kiến cảnh con
ăn cơm thừa của chó Phải chịu nhận thiếu tiền
Phải cấy không công hàng mẫu ruộng để đợc đóng
triện mất bao công mới cứu đợc chồng tỉnh lại , nấu
chao , quạt ...mà chồng cha đợc ăn ...
? Nhng nguyên nhân trực tiếp là do đâu ?
- Bắt đầu từ tình thơng yêu chồng , xoay sở mãi mà
vẫn không cứu đợc chồng , chị đành liều chống lại .
? Chị đã nói với anh Dậu điều gì ?
- Thà ngồi tù .... không chịu đợc
? Nhận xét thái độ của chị Dậu qua cách xng hô ?
- Thái độ tức giận tăng dần
-? Qua đó em hiểu gì về ngời nông dân bị áp bức ?
- Những ngời nông vốn hiền lành , muốn yên ổn nhng
vì bị áp bức quá lớn , họ không chịu nổi , họ đã vùng
đậy đấu tranh dù mới là tự phát .
*GV: Khi miêu tả , tác giả để cho hai tên thay mặt nhà
nớc cai trị lúc bấy giờ , tên thì bị ngã chỏng qoèo trên
mặt đất , tên thì bị ngã nhào ra thềm
? Từ đó em hiểu gì về thái độ của tác giả?
- Nhà văn đứng về phiá ngời cùng khổ , đồng tình với
hành động của họ .
GV: Nguyễn tuân nhận ra : Ngô tất tố đã xui ngời
nông dân nổi loạn.
? Em có nhận xét gì về nhận xét trên ?
- Đồng ý với nhận xét trên vì ngời nông dân đang bị đè

nén , áp bức đợc biết những trang truyện trên chắc
chắn họ sẽ hành đọng nh chị Dậu .
? Văn bản đã dùng những phơng thức biểu đạt nào ?
Kể ở ngôi thứ mấy ?
- Tự sự , miêu tả , biểu cảm kể ở ngôi thứ 3
- Chị có tinh thần đấu tranh chống áp
bức .
III Tổng kết (5)
==================================================================