Giáo án Ngữ văn 8 - Kì II - Tiết 107: Tiếng việt: Hội thoại

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:................................ Líp 8A TiÕt (theo TKB): Ngµy d¹y: …………… SÜ sè:. V¾ng:. TiÕt 107 – TiÕng ViÖt: Héi tho¹i I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Vai x· héi trong héi tho¹i. 2. Kĩ năng: - Xác định các vai xã hội trong hội thoại. 3. Thái độ: - Biết xác định thái độ đúng đắn khi giao tiếp. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc. 1. Ra quyết định: - Lựa chọn cách sử dụng các vai xã hội để giao tiếp đạt hiÖu qu¶. 2. Giao tiếp: - Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm c¸ nh©n vÒ c¸ch lùa chän c¸c vai x· héi. III. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn. - Tµi liÖu tham kh¶o: SGV, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng, T­ liÖu tham kh¶o. - Phương tiện: SGK, Giáo án. - Phương pháp, kĩ thuật dạy học: + Phân tích các tình huống mẫu để hiểu các vai xã hội. + Động não: Suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra bài học thiết thực về cách sö dông c¸c vai x· héi trong giao tiÕp. + Thực hành có hướng dẫn: Tạo lập các hội thoại theo các vai xã hội theo t×nh huèng giao tiÕp. 2. Häc sinh: - SGK, Vë so¹n, Vë ghi. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra. 2. Bµi míi. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 - Vai xã hội trong hội thoại. I. Vai x· héi trong héi tho¹i. Gi¸o viªn yªu cÇu HS 1. Vai x· héi lµ g×? theo dâi vÝ dô ®o¹n v¨n trÝch trong SGK. ? §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch? - §äc diÔn c¶m. ? Quan hÖ gi÷a c¸c nh©n vËt tham gia héi tho¹i - Suy nghÜ, tr¶ lêi. - Quan hÖ gi÷a c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch trªn lµ tham gia héi tho¹i trong ®o¹n quan hÖ g×? Ai ë vai trªn? trích là quan hệ gia tộc, người Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của thầy ai là vai dưới? ? Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách?. ? T×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ được thái độ lễ phép? Gi¶i thÝch v× sao Hång ph¶i lµm nh­ vËy?. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt c« cña bÐ Hång ë vai trªn, cËu bé Hồng là vai dưới. - Suy nghÜ, ph¸t biÓu. - Cách xử sự của người cô võa thiÕu thiÖn chÝ, võa kh«ng phï hîp víi quan hÖ ruét thÞt, võa kh«ng thÓ hiÖn ®­îc th¸i độ đúng mực của người trên đối với người dưới – Gieo r¾c vµo ®Çu ãc non nít cña Hång nh÷ng ®iÒu xÊu xa bÞa đặt để Hồng ghét bỏ mẹ – một người mẹ đã từng mang nặng đẻ đau, nâng niu bú mím cho Hång. - Suy nghÜ, tr¶ lêi. - Nh÷ng chi tiÕt cho thÊy nhân vật chú bé Hồng đã cố g¾ng k×m nÐn sù bÊt b×nh cña mình là: nhận ra tâm địa độc ác của cô, Hồng đã: + Tôi cũng cười đáp lại cô tôi. + T«i l¹i im lÆng cói ®Çu xuống đất, lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay. + Tôi cười dài trong tiếng khóc. + C« t«i ch­a døt c©u, cæ họng tôi đã nghẹn ứ khóc kh«ng ra tiÕng. - Hång ph¶i k×m nÐn sù bất bình như vậy vì người tham gia héi tho¹i víi Hång là người cô, Hồng xác định được vị trí của mình là người thuộc vai dưới, có bổn phận tôn trọng người trên. - Nghe, hiÓu.. - Nh­ vËy, vÞ trÝ cña người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuéc tho¹i gäi lµ vai x· héi. ? VËy vai x· héi lµ g×? - Suy nghÜ, tr¶ lêi.. - Vai x· héi lµ vÞ trÝ cña người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại. 2. Xác định vai xã hội. ? Theo em, vai x· héi ®­îc - Suy nghÜ, ph¸t biÓu. a. Vai x· héi ®­îc x¸c Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động của thầy xác định như thế nào?. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt định bằng hai kiểu quan hệ xã hội giữa những người tham gia héi tho¹i. * XÐt theo tuæi t¸c, thø bËc trong gia đình, chức vụ trong x· héi. - Quan hệ trên – dưới. - Quan hÖ ngang hµng. * Xét theo mức độ tình c¶m quen biÕt, th©n t×nh: Quan hÖ th©n – s¬ - §ã chÝnh lµ biÓu hiÖn cña mức độ tình cảm: + Tình cảm gia đình, máu mñ ruét thÞt: Th©n + T×nh c¶m quan hÖ víi bµ con, lµng xãm: S¬ b. Vai x· héi ®­îc thÓ hiÖn râ qua c¸ch x­ng h«. ? Vai x· héi ®­îc thÓ hiÖn - Suy nghÜ, tr¶ lêi. - Vai x· héi trong héi ở phương diện nào? tho¹i ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ th«ng qua c¸ch x­ng h« gi÷a những người tham gia hội thoại và có thể được thay đổi trong qu¸ tr×nh héi tho¹i. c. T¸c dông cña viÖc x¸c định đúng vai xã hội. ? T¸c dông cña viÖc x¸c - Suy nghÜ, ph¸t biÓu. - Việc xác định đúng vai định vai xã hội là gì? x· héi lµ ®iÒu hÕt søc quan trọng đối với người giao tiếp. Chỉ khi xác định được mình là ai trong cuéc giao tiÕp, ta míi cã thÓ chän ®­îc: + Néi dung nãi phï hîp. + X­ng h« phï hîp. + C¸ch nãi phï hîp. + Thái độ phù hợp. => Nãi c¸ch kh¸c: ViÖc xác định đúng vai xã hội trong hoạt động giao tiếp cho phép ta sử dụng lời nói đúng và thái độ đúng khi giao tiếp.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 2 – Luyện tập. II. LuyÖn tËp. * GV: Hịch tướng sĩ là - Nghe, hiểu. 1. Bµi tËp 1. văn bản dùng để giao tiếp T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn gi÷a TrÇn Quèc TuÊn vµ thái độ nghiêm khắc và bao các binh sĩ dưới quyền. dung của Trần Quốc Tuấn đối V× vËy, chóng ta cã thÓ với tướng sĩ dưới quyền trong t×m thÊy nh÷ng chi tiÕt văn bản “Hịch tướng sĩ”. trong bµi hÞch nµy thÓ hiện thái độ vừa nghiêm kh¾c, võa khoan dung cña TrÇn Quèc TuÊn. - Nghiªm kh¾c chi chØ ra lçi ? Em h·y chØ ra nh÷ng - Theo dâi, chØ ra. lầm của các tướng sĩ. biểu hiện của thái độ Ví dụ: “Nay các ngươi nghiªm kh¾c vµ khoan nh×n chñ nhôc mµ kh«ng biÕt dung đó? lo, thấy nước nhục mà không biÕt thÑn… lóc bÊy giê, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xãt biÕt chõng nµo!” - Khoan dung, khuyªn b¶o tướng sĩ hết sức chân tình: VÝ dô: “Huèng chi ta cïng các ngươi sinh phải thời loạn lạc… để vét của kho có hạn”. “GiÆc víi ta lµ kÎ thï không đội trời chung… đứng trong trời đất nữa”. - Hướng dẫn HS làm - Làm theo hướng 2. Bài tập 2. Bµi tËp 2. dÉn cña GV. - Hướng dẫn HS làm - Làm ở nhà theo 3. Bài tập 3. Bµi tËp 3 ë nhµ. hướng dẫn. 3. Cñng cè. - Gi¸o viªn nh¾c l¹i néi dung bµi häc. 4. DÆn dß. - Häc sinh vÒ nhµ häc bµi, hoµn thiÖn Bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi míi.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>