Giáo án Ngữ văn 7 - Tiết 84: Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận - Lại Thị Tiền - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc: 2006 - 2007 Ngµy so¹n: 2/2/2007 Ngµy d¹y: 3/2/2007. TiÕt 84. Luyện tập về phương pháp lập luận trong v¨n nghÞ luËn.. A. Mục tiêu cần đạt.. 1. KiÕn thøc: qua luyÖn tËp mµ hiÓu s©u thªm vÒ kh¸i niÖm lËp luËn. B. ChuÈn bÞ:. + Gi¸o viªn: So¹n bµi, b¶ng phô, phiÕu häc tËp. +Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động1:. KiÓm tra bµi cò:. Bố cục của văn nghị luận? Các phương pháp lập luận?. : Giíi thiÖu.. Hoạt động 2. Lập luận là một yếu tố quan trọng được sử dụng rộng rãi trong đời sống cũng như trong văn nghị luận, để giúp các em củng cố phương pháp lập luận trong v¨n nghÞ luËn bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động 3:. Bµi míi.. Hoạt động của giáo viên. H§ cña HS. - GV treo b¶ng phô. - Gọi học sinh đọc bài tập 1. - §äc bµi tËp. ? Trong c¸c c©u trªn bé phËn nµo lµ luËn cø, bé phËn nµo lµ kết luận thể hiện tư tưởng của - Xác định. người nói.. Nội dung cần đạt.. I. Lập luận trong đời sống. 1. Bµi tËp 1.. - LuËn cø: a. H«m nay trêi m­a... b. V× qua s¸ch em häc .... ®iÒu. c. Trêi nãng qu¸. ? Mối quan hệ giữa luận cứ đối - KÕt luËn : víi kÕt luËn lµ nh­ thÕ nµo? vÞ a- Chóng ta kh«ng ®i ch¬i... trÝ cña kÕt luËn vµ luËn cø cã thÓ b- Em rất thích đọc sách. thay đổi cho nhau được không? - Suy nghĩ, c- Đi ăn kem đi. tr¶ lêi. *a. Mèi quan hÖ nh©n qu¶. Cã thể thay đổi vị trí của luận cứ vµ kÕt luËn cho nhau ®­îc nhưng cần thêm từ trước luận cø. b. Mèi quan hÖ nh©n qu¶. - Có thể thay đổi được vị trí cña luËn cø vµ kÕt luËn. 1. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc: 2006 - 2007 - Gọi học sinh đọc bài tập2. - §äc bµi tËp. - Em h·y bæ xung luËn cø cho c¸c kÕt luËn. - Cho häc sinh th¶o luËn nhãm - Th¶o luËn nhãm 2 em. - Gọi đại diện trình bầy. - Tr¶ lêi. - GV nhËn xÐt - kÕt luËn.. - Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp - Nh¾c l¹i 3. yªu cÇu. - Cho häc sinh lµm theo nhãm. - Gọi đại diện trình bầy. - Lµm viÖc theo nhãm.. - GV: C¸c vÝ dô trªn ®­îc coi lµ lập luận trong đời sống. ? Em có nhận xét gì về đặc ®iÓm lËp lu©n trong cuéc sèng. - NhËn xÐt. - GV kh¸i qu¸t chuyÓn ý. - Học sinh đọc ví dụ SGK - 33 - Đọc ví dụ. Đây là những đề văn nghị luận. ? H·y so s¸nh c¸c kÕt luËn ë mục 1,2 để nhận ra đặc điểm cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn? - Tr¶ lêi. c. Quan hÖ nh©n qu¶ cã thÓ thay đổi vị trí cho nhau được... 2. Bµi tËp. a. Em rất yêu trường em vì nơi đó có thầy cô và bạn bè. b. Nãi dèi rÊt cã h¹i v× nã lµm mất lòng tin của mọi người. c. Chúng mình học đã lâu nghỉ mét l¸t nghe nh¹c th«i. d. V× ch­a cã nhiÒu hiÓu biÕt nªn trÎ em cÇn biÕt nghe lêi cha mÑ. e. §Ó ®­îc më mang trÝ tuÖ em rÊt thÝch ®i tham quan. 3. Bµi tËp 3. a. Ngåi m·i ë nhµ ch¸n l¾m, m×nh ph¶i ®i d¹o mét chót. b. Ngày mai đã thi rồi mà bài vë cßn nhiÒu qu¸ h«m nay phải thức khuya để học. c. NhiÒu b¹n nãi n¨ng thËt khã nghe nh­ thÕ lµ thiÕu v¨n ho¸. d. C¸c b¹n ... ph¶i c­ xö cho đúng mực. e. Cậu này ham đá bóng thật sau nµy cã thÓ trë thµnh c©u thñ chuyªn nghiÖp. * Kết luận: Lập luận trong đời sống thường mang tính cảm tính, tính hàm ẩn không tường minh. II. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. 1. NhËn d¹ng lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn. * Gièng nhau: - §Òu lµ nh÷ng kÕt luËn. * Kh¸c nhau. - ë môc 1,2 lµ nh÷ng kÕt luËn trong lêi nãi giao tiÕp hµng. 2. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc: 2006 - 2007 ngày thường mang tính cá nh©n vµ cã tÝnh hµm Èn. - ë môc II luËn ®iÓm trong ? So sánh lập luận trong đời văn nghị luận thường mang sèng vµ lËp luËn trong v¨n nghÞ tÝnh kh¸i qu¸t vµ cã ý nghÜa luận có gì giống và khác nhau? - So sánh, tường minh. nhËn xÐt. - Gièng nhau: §Òu lµ nh÷ng kÕt luËn. - Khác: Lập luận trong đời sống hàm ẩn, được diễn đạt b»ng mét c©u. + LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn thường mang tính khái quát. - GV kh¸i qu¸t lËp luËn trong có tính lí luận, thường được - HS nghe. v¨n nghÞ luËn. diễn đạt bằng một tập hợp c©u... 2. Phương pháp lập luận - L©p luËn cho luËn ®iÓm " S¸ch trong bµi v¨n nghÞ luËn. là người bạn lớn của con người" - LËp luËn cho luËn ®iÓm. " Sách là người bạn lớn của ? V× sao ta ph¶i nªu ra luËn con người" ®iÓm nµy? - LÝ gi¶i - Vì con người không thể chỉ có đời sống vật chất mà còn có đời sống tinh thần. Sách là mãn ¨n tinh thÇn quý gi¸. ? Hãy nêu những luận cứ để làm * Néi dung luËn ®iÓm. sáng tỏ luận điểm sách là người - Suy nghĩ, - Sách giúp ta mở mang trí tuệ. b¹n lín? tr¶ lêi. - S¸ch dÉn ta ®i s©u vµo mäi lĩnh vực đời sống. - S¸ch ®­a ta trë vÒ qu¸ khø đưa ta tới tương lai, đặc biệt là gióp ta sèng s©u s¾c cuéc sèng h«m nay. - S¸ch gióp ta th­ gi·n khi mÖt mái gióp ta nhËn ra ch©n lÝ vµ những nét đẹp của cuộc sống. - S¸ch dËy ta nhiÒu ®iÒu vÒ ? LuËn ®iÓm trªn cã thùc tÕ khoa häc. kh«ng? - NhËn xÐt. - Việc đọc sách, biết quý sách là một thực tế lớn trong đời sống xã hội. đọc sách để học tập, để tham gia nghiên cứu để ph¸t triÓn tµi n¨ng... 4. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 7 - N¨m häc: 2006 - 2007 ? LuËn ®iÓm cã t¸c dông g×.. - Nªu dông.. * T¸c dông cña luËn ®iÓm . tác - nhắc nhở, động viên khích lệ mọi người trong xã hội biết quý s¸ch, hiÓu ®­îc gi¸ trÞ lín lao cña s¸ch vµ n©ng cao lßng ham thích đọc sách.. - GV kh¸i qu¸t: C¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái nh­ trªn lµ c¸ch lËp - HS nghe. luËn. ? §Ó h×nh thµnh ®­îc lËp luËn -Vì sao đưa ra luận điểm đó, trong bài văn nghị luận cần trả - Độc lập trả luận điểm đó có những nội lêi cho c¸c c©u hái nh­ thÕ nµo? lêi. dung nào, luận điểm đó có thùc tÕ kh«ng? - Cho học sinh đọc lại 2 câu 3. LËp luËn cho luËn ®iÓm. chuyÖn thÇy bãi xem voi vµ Õch ThÇy bãi xem voi vµ Õch ngåi - §äc bµi. ngồi đáy giếng. đáy giếng. ? Nªu kÕt luËn trë thµnh luËn - ChuyÖn: ThÇy bãi xem voi. ®iÓm cña truyÖn thÇy bãi xem - Tr¶ lêi - KÕt luËn: Muèn hiÓu biÕt ®Çy voi. đủ sự vật, sự việc phải xem xét toàn diện sự vật sự việc đó. - §óng vËy, nÕu ta chØ biÕt s¬ ? Lập luận cho luận điểm đó. - Tr×nh bµy ý qua mét sù vËt, sù viÖc vÒ mét kiÕn. vµi ®iÓm mµ ch­a thÊu hiÓu sù vËt sù viÖc Êy thËt cÆn kÏ, ch­a n¾m ®­îc b¶n chÊt cña chóng mà đã vội nêu lên những nhận xÐt vÒ chóng th× ch¾c ch¾n chóng ta chØ ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt hoÆc thiÕu sãt hoÆc sai lÇm gièng nh­ mçi thÇy bãi mï chØ ®­îc tiÕp xóc víi một bộ phận con voi mà đã mô t¶ h×nh d¸ng con voi vµ ®inh ninh là mình nói rất đúng. Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà. - GV hướng dẫn học sinh làm bài tập- chuyện ếch ngồi đáy giếng - kết luận và lâp luận cho luận điểm đó. - Soạn : Sự giầu đẹp của Tiếng Việt.. 4. Lại Thị Tiền - Trường THCS Trần Can Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>