Bài giảng môn Địa lý - Bài 8: Các hình thức canh tác trong nông nghiệp ở đới nóng

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn TiÕt Ngµy so¹n : Bài 8: Các hình thức canh tác trong nông nghiệp ở đới nóng I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: - HS nắm được các hình thức canh tác trong nông nghiệp ở đới nóng. - Nắm được mối quan hệ giữa thâm canh lúa nước và dân cư. 2. KÜ n¨ng: - Nâng cao kĩ năng phân tích ảnh địa lí và lược đồ địa lí. - Rèn kĩ năng lập sơ đồ các mối quan hệ. II. Phương tiện dạy học - Bản đồ dân cư và bản đồ nông nghiệp châu á. - ảnh về thâm canh lúa nước, thâm canh tăng vụ. III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1.KiÓm tra bµi cò a. Nêu đặc điểm khí hậu và sinh vật ở môi trường nhiệt đới gió mùa. b. Tại sao ở 2 cực khu vực: Nam á, Đông Nam á lượng mưa có sự chênh lệch lớn giữa mùa hạ và mùa đông ? 2. Giíi thiÖu bµi m¬Ý(sgk) 3.D¹y häc bµi míi Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh Hoạt động 1: Nhóm 1. Làm nương rãy Bước1: Học sinh các nhóm dựa vào tranh ảnh, bản đồ, sách giáo khoa, - Đốt rừng hay xavan để lấy đất trồng th¶o luËn theo c¸c c©u hái sau: trät - Qua 2 bøc ¶nh h8.1 vµ 8.2 sgk cho biÕt néi dung cña 2 bøc ¶nh. - Sử dụng công cụ thô sơ, không đòi ( quy m«, c«ng cô n¨ng xuÊt ,®k hái nhiÒu c«ng ch¨m bãn ch¨m bãn) Bước 2: - N¨ng suÊt c©y trång thÊp -Häc sinh tr¶ lêi Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc 2. Làm ruộng,thâm canh lúa nước - Hoạt động 2: Cá nhân/ cặp Bước 1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu theo gîi ý sau: - Cho biÕt néi dung cña h8.3 sgk?ë -Quy m«: Ph¸t triÓn ë nh÷ng n¬i cã quê hương em có quang cảnh này nguồn lao động dồi dào, chủ động kh«ng? tưới tiêu nước (gắn với các vùng đồng - Điều kiện tự nhiên để tiến hành b»ng). thâm canh lúa nước? (khí hậu nhiệt đới gió mùa, chủ đông tưới tiêu, lao động dồi dào. - C«ng cô s¶n xuÊt: Cho phÐp t¨ng - Cho biÕt quy m«,c«ng cô s¶n xuÊt vụ, tăng năng xuất, tăng sản lượng và vµ biÖn ph¸p cña h×nh thøc lµm ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt tiªn ruộng, thâm canh lúa nước tiÕn. Cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ch¨n. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nu«i gia sóc, gia cÇm. -Dựa vào h8.4 sgk lược đồ những khu vực thâm canh lúa nước châu a. h·y kÓ tªn c¸c khu vùc th©m canh lóa - BiÖn ph¸p: Mét sè thùc hiÖn c¸ch mạng xanh đã giải quyết tốt vấn đề nước tren thế giới - Quan s¸t h8.6 vµ h8.7 cho biÕt lương thực (ấn Độ, Việt Nam.) ruộng bậc thanh có ý nghĩa ntn đối với môi trường? - Bảo vệ môi trường, giữ nước, giữ đất, chống xói mòn. - Em h·y so s¸nh 2 h8.4 vµ 4.4 cho biÕt sù trïng lÆp cña 2 h×nh nµy? Bước 2: - Häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc Trïng lÆp: nh÷ng vïng th©m canh lóa nước là những nơi đông dân cư nhất ch©u ¸. Hoạt động 3: Thảo luận cả lớp. 3. S¶n xuÊt hµng ho¸ theo qui m« Bước 1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu lín môc 3 theo c¸c c©u hái sau: - Quy m«: lín - Qua bøc ¶nh chôp g×, chôp ë ®©u? - H×nh thøc s¶n xuÊt: trang tr¹i, sö - Cho biÕt vÒ quy m«,h×nh thøc s¶n dụng máy móc hiện đại, áp dụng tiến xuất, khối lượng sản phẩm. bé kÜ thuËt vµo trong s¸n xuÊt. -Trong 3 lo¹i h×nh nµy th× lo¹i h×nh - Khối lượng và giá trị sản phẩm: tạo nào đóng vai trò quan trọng? ra khối lượng lớn, có giá trị kinh tế (thâm canh lúa nước) cao, nhưng phụ thuộc vào thị trường - Lo¹i h×nh nµo t¹o ra nhiÒu cña c¶? tiªu thô Bước 2: hs trả lời Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc IV/ §¸nh gi¸: - Điều kiện để tiến hành thâm canh lúa nước? V. Hoạt động nối tiếp - Lµm bµi tËp sgk - ChuÈn bÞ cho bµi míi Nguån gèc gi¸o ¸n : Tù so¹n Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ...... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TuÇn TiÕt. Ngµy so¹n : Bài 9: Hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đới nóng. I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: - HS nắm được mối quan hệ giữa khí hậu với nông nghiệp và đất trồng, giữa khai thác đất đai và bảo vệ đất ở đới nóng. - Biết được các kiểu môi trường khác nhau ở đới nóng. 2. KÜ n¨ng: - Luyện tập kĩ năng mô tả lại hiện tượng địa lí qua tranh, ảnh. - Rèn kĩ năng phán đoán đại lí về mối quan hệ giữa đất trồng với các loại cây trång, vËt nu«i. II. Phương tiện dạy học - Biểu đồ khí hậu các môi trường đới nóng. - Bản đồ kinh tế thế giới. - Tranh ¶nh, SGK. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. Bµi cò: ? Nêu sự khác nhau của các hình thức sản xuất trong nông nghiệp ở đới nóng. ? Chọn ý đúng. - Hoạt động thâm canh lúa nước chủ yếu có ở: a. Những nơi có nguồn lao động dồi dào và chủ động tưới tiêu. b. Khu vùc khÝ hËu giã mïa. c. C¸c khu vùc Nam ¸, §«ng Nam ¸, §«ng ¸. d. Tất cả đều đúng. 2. Bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi. -Đới nóng có nhiệt độ cao, lượng mưa lớn. Đó không chỉ là điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp phát triển, tạo ra những thách thức với nông nghiệp ở đới nóng. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ ®iÒu nµy, chóng ta cïng häc bµi h«m nay. b. Các hoạt động: Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh Hoạt động 1: Nhóm 1. §Æc ®iÓm SX n«ng nghiÖp Bước1: Học sinh các nhóm dựa vào - KhÝ hËu vµ s¶n xuÊt N2. tranh ảnh, bản đồ, sách giáo khoa, - ở MT xích đạo ẩm th¶o luËn theo c¸c c©u hái sau: + C©y trång, vËt nu«i ph¸t triÓn tèt. Cã - Em hãy nhắc lại đặc điểm của khí hậu thể xen canh, gối vụ tạo cơ cấu cây trồng xích đạo ẩm. quanh n¨m. - Theo em khí hậu đó tạo điều kiện + Khã kh¨n: MÇm bÖnh, dÔ ph¸t thuËn lîi, khã kh¨n g× cho s¶n xuÊt triÓn, g©y g¹i cho c©y trång vËt nu«i n«ng nghiÖp - ở MT nhiệt đới và nhiệt đới gió - Em hãy tìm ra những đặc điểm mïa. chung nổi bật của khí hậu nhiệt đới. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> và khí hậu nhiệt đới gió mùa ? - Có nhiệt độ cao. -Đặc điểm đó có ảnh hưởng đến nông - Mưa tập trung nhiều, theo mùa. nghiÖp nh­ thÕ nµo ? - Nãng vµ m­a nhiÒu quanh n¨m. - Lớp mùn đất trồng ở đới nóng thường - Khí hậu thay đổi theo mùa. không dày. Nếu đất có độ dốc cao hoặc - K2: §Êt bÞ röa tr«i. m­a nhiÒu quanh n¨m (X§) hoÆc m­a tËp - Xãi mßn nÕu kh«ng cã c©y che phñ. trung theo mïa (N§& N§GM) th× nguy * BiÖn ph¸p: cơ gì sẽ xảy ra với loại đất trồng này ? - Ph¶i lùa chän vËt nu«i, c©y trång - Trong điều kiện khí hậu như thế,nếu phù hợp với chế độ mưa của từng thời rừng cây trong vùng đồi núi bị chặt k× vµ tõng vïng. hết thì vùng đồi núi sẽ xảy ra hiện - SX ph¶i theo tÝnh thêi vô chÆt chÏ. tượng gì ? - HS quan sát H9.2: hiện tượng sạt lở - Tăng cường thủy lợi. - Cã kÕ ho¹ch phßng chèng thiªn tai: đất. - §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lò lôt, h¹n h¸n. - Phßng trõ dÞch bÖnh cho c©y trång, và bảo vệ đất trồng ở đới nóng.Theo vËt nu«i. em ph¶i cã biÖn ph¸p g× ? Bước 2: -Häc sinh tr¶ lêi Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc 2. C¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp chñ - Hoạt động 2: Cá nhân/ cặp Bước 1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu yÕu. theo gîi ý sau: - Treo bản đồ kinh tế thế giới. - Dựa vào bản đồ kinh tế TG. Em hãy cho biết trong nông nghiệp ở đới nóng cã nh÷ng s¶n phÈm nµo? - KÓ tªn nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ sù ph©n bè c¸c lo¹i c©y trồng, vật nuôi ở đới nóng. Bước 2: - Häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc IV. §¸nh gi¸: - Hs hoµn thµnh bµi tËp sau: Cây lương thực C©y CN Ch¨n nu«i C¸c Lúa nước, ngô, khoai Cµ phª, cao su, dõa, - Tr©u, bß ë c¶ s¶n lang, sắn, cao lương. mÝa, b«ng, v¶i, l¹c ... vùng đồng bằng và - Cà phê- Nam Mĩ, Tây đồi núi. phẩm - Lúa nước: Trồng - Cöu dª: ë vïng nhiều ở các đồng bằng Phi, ĐN á. n«ng đồi núi và các nghiÖp ch©u ¸ giã mïa. - Cao su - §N ¸. vïng kh« h¹n. - Cao lương: chủ yếu - B«ng - Nam ¸. - Lîn, gia cÇm ë trång ë c¸c vïng nhiÖt - MÝa- Nam MÜ. n¬i trång nhiÒu đới khô châu Phi. ngò cèc.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> V. Hoạt động nối tiếp - Lµm bµi tËp sgk - ChuÈn bÞ cho bµi míi Nguån gèc gi¸o ¸n : Tù so¹n Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ...... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TuÇn TiÕt Bµi 10:. Ngµy so¹n :. D©n sè vµ søc Ðp d©n sè tới tài nguyên, môi trường ở đới nóng. I. Môc tiªu bµi häc - HS nắm được dân số đới nóng quá đông lại đang phát triển nhanh trong khi nền kinh tÕ ë nhiÒu n¬i vÉn cßn ch­a ph¸t triÓn. - Sức ép dân số rất lớn ở các nước đang phát triển và các biện pháp để giải quyết vấn đề về dân số. - Biết cách đọc, phân tích bảng số liệu, biểu đồ về các mối quan hệ giữa dân số và lương thực. II. Phương tiện dạy học - Biểu đồ về dân số và lương thực ở châu Phi. - ¶nh vÒ tµi nguyªn bÞ khai th¸c qu¸ møc. - Phãng to H1.4 vµ 2.1 SGK. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. Bµi cò: - HS lµm BT 1, 2, 3, 4. 2. Bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi( sgk) b. Các hoạt động: Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh Hoạt động 1: Nhóm 1. D©n sè Bước1: Học sinh các nhóm dựa vào - ChiÕm gÇn 50% d©n sè thÕ giíi tranh ảnh, bản đồ, sách giáo khoa, - D©n sè t¨ng qu¸ nhanh (bïng næ d©n th¶o luËn theo c¸c c©u hái sau: sè). - Cho HS quan s¸t H2.1 vµ néi dung - Không tương xứng với trình độ phát SGK (39) triÓn kinh tÕ, g©y nhiÒu khã kh¨n, t¸c - Em h·y nªu t×nh h×nh ph©n bè d©n động xấu đến kinh tế, tài nguyên và cư ở đới nóng ? môi trường - Quan s¸t H1.4. Em h·y cho biÕt t×nh trạng gia tăng dân số ở đới nóng hiện nay nh­ thÕ nµo ? (Bïng næ d©n sè tõ năm 1950 đến nay). -T¹i sao viÖc kiÓm so¸t tØ lÖ gia t¨ng d©n sè ®ang lµ mét trong nh÷ng mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c quèc gia ë đới nóng ? (đó là một số nước như: Châu Phi KT còn ở tình trạng chậm phát triển.) Bước 2: -Häc sinh tr¶ lêi. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc 2. Søc Ðp d©n sè tíi tµi nguyªn vµ - Hoạt động 2: Cá nhân/ cặp môi trường Bước 1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu theo gîi ý sau: - HS ph©n tÝch H1.10. - Em h·y nªu mèi quan hÖ cña viÖc d©n sè tù nhiªn t¨ng nhanh víi t×nh trạng thiếu lương thực ở châu Phi ? (PT: Nếu lấy mốc năm 1975, các đại lượng gia tăng dân số tự nhiên, sản lượng lương thực và bình quân lương thực theo đầu người là 100% thì: - Sản lượng lương thực mặc dù có thời k× h¬i suy gi¶m song n¨m 1990 t¨ng 110%.) Bước 2: - Häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TuÇn TiÕt. Ngµy so¹n: sù ph©n bè d©n c­ c¸c chñng téc trªn thÕ giíi. I. Môc tiªu bµi häc 1. KiÕn thøc: - HS cần biết được sự phân bố dân cư không đồng đều và những vùng đông dân trªn thÕ giíi. - NhËn biÕt sù kh¸c nhau vµ sù ph©n bè cña 3 chóng téc chÝnh trªn thÕ giíi 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc bản đồ phân bố dân cư. - NhËn biÕt ®­îc 3 chñng téc chÝnh trªn thÕ giíi qua ¶nh vµ trªn thùc tÕ. II. Phương tiện dạy học - Bản đồ phân bố dân cư thế giới. - Bản đồ tự nhiên thế giới. - Tranh, ¶nh vÒ c¸c chñng téc. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định lớp: 2. KiÓm tra bµi cò: ? Tháp tuổi cho ta biết đặc điểm gì của dân số ? ? Bïng næ d©n sè thÕ giíi x¶y ra khi nµo ? - Nêu nguyên nhân, hậu quả và hướng giải quyết. 3. Bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi(sgk) b. D¹y häc Hoạt động của GV và HS Néi dung ghi b¶ng HS đọc SGK (P1) 1. Sù ph©n bè d©n c­. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ sù ph©n bè d©n c­ ? - Lµ sù s¾p xÕp sè d©n mét c¸ch tù gi¸c hay tù ph¸t - HSTL, GV chuÈn x¸c. trªn mét l·nh thæ phï hîp - Trên thế giới có chỗ đông dân nhưng cũng có với điều kiện sống của họ chç d©n c­ v« cïng th­a thít. và yêu cầu nhất định của xã héi. ? Mật độ dân số là gì ? - M§DS: Lµ chØ sè ®­îc - HSTL: dùng rộng rãi nhất để đo sự + MĐ DS được tính bằng tương quan giữa số dân phân bố dân cư theo lãnh thổ. Nó xác định mức độ trên một đơn vị diện tích ứng với số dân đó. GV hướng dẫn HS bằng VD = BT2 (SGK) Việt tập trung của số dân sinh sèng/ 1 l·nh thæ. Nam: 78,7 Dân số (người)  330991 CT: = MDDS DiÖn tÝch (km2). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + GV yêu cầu HS quan sát lược đồ 2.1 và giới thiệu cách thể hiện trên lược đồ. - Mỗi chấm đỏ ~ 500.000 người. ? Em hãy đọc trên lược đồ, kể tên những khu vực đông dân nhất trên thế giới. (Khu nào có MĐ DC đông nhất đọc trước) T©y ¢u - Trung ¢u, §«ng ¸, Nam ¸.. * Khu vùc tËp trung. + §«ng B¾c Hoa K× + §«ng Nam Braxin +T©y Phi + Nam ¸.. ? V× sao ë nh÷ng khu vùc nµy d©n c­ l¹i tËp trung đông. TL: V× do qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp å ¹t và quá trình đô thị hóa phát triển dân cư ngày cµng tËp trung vµo mét sè trung t©m c«ng nghiÖp vµ c¸c TP lín. ? Qua lược đồ trên, em hãy nhận xét chung về sự * Khu vực đông dân: Thung phân bố dân cư trên thế giới. Những khu vực lũng và đồng bằng của đông dân và khu vực dân cư thưa thớt. nh÷ng con s«ng lín: Hoµng Hµ, Nin. - HSTL. + Khu vùc th­a d©n: C¸c - GV chuÈn x¸c. hoang m¹c, vïng cùc, vïng nói cao, vïng n»m s©u trong nội địa. ? Những nguyên nhân nào dẫn đến sự phân bố dân cư không đồng đều. - TL: + Sù ph©n hãa x· héi, TNTN. + Do c¸c luång chuyÓn c­. GV kết luận: Ngày nay KHKT hiện đại, con người tìm cách đến sinh sống ở các hành tinh khác ngoài Trái đất. - GV chuyÓn ý. 2. C¸c chñng téc. ? Em hiÓu chñng téc nghÜa lµ thÕ nµo ? (Là những người có cùng màu da, màu mắt hay bÒ ngoµi gièng nhau). ? Theo em trên TG có mấy chúng tộc người ? là - Có 3 chủng tọc người: nh÷ng chñng téc nµo ? + Nªgr«Ýt. + M«ng«l«Ýt. + ¥r«pª«tÝt. HS quan s¸t H22. ? Em h·y miªu t¶ h×nh th¸i vÒ ngoµi cña 3 chñng téc nµy. - HSTL. + Chñng Monggoloit: da vµng, tãc ®en, dµi, m¾t ®en, mòi thÊp.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + Chñng NegroÝt: da ®en, tãc xo¨n vµ ng¾n, m¾t ®en, mòi thÊp vµ réng. + Chñng ¥r«pª«tÝt: Da tr¾ng, m¾t xanh hoÆc + Ph©n bè: + NegroÝt: Ch©u Phi n©u, tãc n©u, vµng, mòi cao vµ hÑp. ? C¸c chñng téc nµy ®­îc ph©n bè ë ®©u trªn + Monggoloit: Ch©u ¸. TG? + ¥r«pª«tÝt: Ch©u ¢u. GV tiÓu kÕt: - Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c chñng téc chØ lµ vÒ h×nh th¸i bªn ngoµi. Mäi người đều có cấu tạo cơ thể như nhau. - Sự khác nhau đó chỉ bắt đầu xảy ra cách đây 50.000 năm khi loài người cßn lÖ thuéc vµo thiªn nhiªn. Ngµy nay sù kh¸c nhau vÒ h×nh th¸i bªn ngoµi chØ là do di truyền. Ba chủng tộc đã chung sống và làm việc ở tất cả các quốc gia vầ c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi. 4. Cñng cè: GV hướng dẫn HS làm bài tập. ? D©n c­ trªn thÕ giíi chñ yÕu ë khu vùc nµo ? T¹i sao ? ? Thế nào là mật độ dân số. Nªu sù ph©n bè d©n c­ trªn thÕ giíi ? ? Nêu cách tính mật độ dân số ? So sánh dân số của Việt Nam, Trung quốc và Inđô. NhËn xÐt: - Việt Nam có diện tích và dân số ít hơn Trung Quốc và Inđônêxia nhưng lại có mật độ dân số cao hơn vì đất hẹp, đông dân. 5. Bµi tËp vÒ nhµ. - Häc thuéc bµi. - Lµm bµi tËp 2 vµo vë bµi tËp. - T×m hiÓu thªm vÒ sù ph©n bè d©n c­ trªn thÕ giíi. - Đọc trước bài 3: Quần cư, đô thị hóa. Nguån gèc gi¸o ¸n : Tù so¹n Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>