Giáo án Vật lí Khối 8 (Full) - Năm học 2011-2012

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Ngµy soan: 24/8/ 2011 Ngµy d¹y: 26/8/ 2011 TiÕt 1. Chuyển động cơ học. i- Môc tiªu: - Vì đây là bài đầu của chương nên yêu cầu hướng dẫn cho HS mục tiêu cơ bản của chương cơ học bằng cách đọc mục đầu chương. - Nêu được ví dụ về chuyển động cơ học trong đời sống hằng ngày, có nêu ®­îc vËt lµm mèc. - Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động đứng yên, xác định được vËt lµm mèc trong mçi tr¹ng th¸i. - Nêu được ví dụ về các dạng chuyển động cơ học thường gặp: Chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn. ii - ChuÈn bÞ: - B¶ng phô ghi s½n néi dung ®iÒn tõ cho C6 vµ thÝ nghiÖm. iii- phương pháp : -Phương pháp tìm tòi -Phương pháp thảo luận nhóm iv- TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Các hoạt động dạy- học : Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Hoạt động của GV 1. Giới thiệu chương trình Vật lý 8 - Gồm 2 chương Cơ học và Nhiệt học - Trong chương I, ta cần tìm hiểu bao nhiêu vấn đề, đó là vấn đề gì. - Bài 1: Chuyển động cơ học - Đặt vấn đề: Như SGK GV: cã thÓ nhÊn m¹nh, nh­ trong cuéc sống ta thường nói một vật là đang CĐ hay đang đứng yên. Vậy theo em căn cứ nào để nói vật đó chuyển động hay đứng yên.. 1 Lop8.net. Hoạt động của HS - Nghe giíi thiÖu - §äc SGK (trang 3) - Tìm hiểu các vấn đề cần nghiên cứu. - 1 HS đọc to các nội dung cần tìm hiểu. - Ghi ®Çu bµi..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách xác định vật chuyển động hay đứng yên - Em nêu 2 ví dụ về vật chuyển động, 2 ví dụ về vật đứng yên. - Tại sao nói vật đó chuyển động ? - HS có thể nêu những hiện tượng nói vật đó chuyển động là: Do bánh xe quay, hoÆc do cã khãi.....RÊt Ýt em nói là vị trí của vật đó so với mình hoặc gốc cây thay đổi. Do đó, sau khi HS nêu hiện tượng để khẳng định vật đó chuyển động thì GV có thể nêu ra: Vị trí của vật đó so với gốc cây thay đổi chứng tỏ vật đó đang chuyển động. - Vị trí vật đó so với gốc cây không đổi chứng tỏ vật đó đứng yên. - Vậy, khi nào vật chuyển động, khi nào vật đứng yên? - Yªu cÇu tr¶ lêi C1. -. Chó ý cã thÓ mét vËt lóc chuyÓn động, lúc đứng yên để HS khắc sâu kÕt luËn. - Cho HS kém đọc lại kết luận SGK.. I. Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên - Gäi 2 HS tr×nh bµy vÝ dô. - Tr×nh bµy lËp luËn chøng tá vËt trong VD đang chuyển động hay đứng yên.. - Tr¶ lêi C1 - Muốn nhận biết được vật chuyển động hay đứng yên phải dựa vào vị trí của vật đó so với vËt lµm mèc.. KÕt luËn: Khi vÞ trÝ cña vËt so víi vËt lµm mèc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so víi vËt mèc. 2. VËn dông. - Tr¶ lêi c©u 2 (C2) Lµm C2 - VÝ dô cña HS - Cái cây trồng bên đường là đứng C3: Khi nào vật được coi là đứng yên ? yên hay chuyển động? Nếu là đứng - HS đưa ra ví dụ. yên thì đúng hoàn toàn không ? - HS tr¶ lêi c©u hái thªm.. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Hoạt động 3: II. Tính tương đối của chuyển động và đứng yên Quan s¸t H1.2 SGK. Tr¶ lêi C4, C5 - Dựa vào nhận xét trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật như C4, C5 để trả lời C6. - Treo b¶ng phô. - Yªu cÇu HS lÊy mét vËt bÊt kú, xÐt nó chuyển động so với vật nào, đứng yªn so víi vËt nµo ? - GV để HS tự trả lời, sau đó gọi 3 HS có những ý kiến khác nhau  hướng dÉn cho HS ph©n tÝch tõng c¸ch tr¶ lêi cña mçi b¹n. - Th«ng b¸o cho HS th«ng tin trong Thái dương hệ, Mặt Trời có khối lượng rất lớn so với các hành tinh khác, tâm của Thái dương hệ sát với vÞ trÝ cña MÆt Trêi, vËy coi MÆt Trêi là đứng yên còn các hành tinh khác chuyển động.. 1. Tính tương đối của chuyển động và đứng yªn. - HS tr¶ lêi C4 - Xem tranh 1.2 SGK. - C4: Hành khách chuyển động so với nhà ga vì vị trí của hành khách so với nhà ga là thay đổi. C5: So với toa tàu, hành khách đứng yên vì vị trí của hành khách với toa tàu là không đổi. C6: Một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhưng lại là đứng yên đối với vật kia. - Nhận xét: Vật chuyển động hay đứng yên phụ thuéc vµo viÖc chän vËt lµm mèc. Ta nãi chuyển động hay đứng yên có tính tương đối. 2. VËn dông C8: NÕu coi mét ®iÓm g¾n víi T§ lµm mèc th× vị trí của MT thay đổi từ đông sang tây.. Hoạt động 4: III. Nghiên cứu một số chuyển động thường gặp - HS nghiên cứu tài liệu để trả lời C©u hái: + Quỹ đạo chuyển động là gì ? + Nêu các quỹ đạo chuyển động mà em biÕt. - Cho HS thả bóng bàn xuống đất, xác định quỹ đạo.. - HS tr¶ lêi ®­îc: + Quỹ đạo chuyển động là đường mà vật chuyển động vạch ra. + Quỹ đạo: Thẳng, cong, tròn.... C9: HS nêu thêm một số quỹ đạo. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Hoạt động 5: IV. Vận dụng 1. VËn dông - Quan s¸t h×nh 1.4. Cho lµm C10 (c¸ nh©n) - Gäi mét sè HS tr×nh bµy.. GV nhËn xÐt, söa sai GV cã thÓ lÊy vÝ dô cña ®Çu c¸nh qu¹t m¸y khi quay vµ so s¸nh vÞ trÝ của đầu cánh quạt với trục của động c¬.. C10: Người lái xe chuyển động so với cây bên đường,đứng yên so với ôtô. Ô tô chuyển động so với cột điện ,đứng yên so với người lái. Người đứng bên cột điện đứng yên so với cột điện,chuyển động so với ô tô. Nhận xét, nói vật đứng yên hay chuyển động là phô thuéc vµo vËt lµm mèc . C11: NhËn xÐt nh­ thÕ lµ ch­a thËt sù hoµn toµn đúng, mà muốn xét vật chuyển động hay đứng yên là phải xét vị trí của vật đó với vật làm mốc.. 4. Cñng cè: - Thế nào gọi là chuyển động cơ học ? - Thế nào gọi là tính tương đối của chuyển động cơ học ? - Các chuyển động cơ học thường gặp là dạng nào ? - GV có thể đưa ra một hiện tượng: Ném vật nằm ngang  quỹ đạo chuyển động của nó là gì ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc phÇn ghi nhí. - Làm bài tập từ 1.1 đến 1.6 SBT. - Đọc thêm mục “có thể em chưa biết”. Treo hình 1.5 để HS đoán quỹ đạo chuyển động của đầu van xe đạp. - Hãy tìm một vật vừa chuyển động thẳng, vừa chuyển động cong  quỹ đạo chuyển động của nó là gì ? V- Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......... .. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Ngµy soan: 30/8/ 2011 Ngµy d¹y: 1/9/ 2011 TiÕt 2. vËn tèc i - Môc tiªu: - So sánh quãng đường chuyển động trong 1 giây của mỗi chuyển động để rút ra cách nhận biết sự nhanh, chậm của chuyển động. - N¾m ®­îc c«ng thøc vËn tèc v =. s vµ ý nghÜa kh¸i niÖm vËn tèc. §¬n vÞ t. chính của vận tốc là m/s; km/h và cách đổi đơn vị vận tốc. - Vận dụng công thức tính vận tốc để tính quãng đường, thời gian của chuyển động. ii - chuÈn bÞ: Cho c¶ líp:. - B¶ng phô ghi s½n néi dung b¶ng 2.1 SGK. - Tèc kÕ thùc (nÕu cã). iii- Phương pháp : - Phương pháp nêu vấn đề iv-tiÕn tr×nh lªn líp : 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò :. - Chuyển động cơ học là gì ? Vật đứng yên là như thế nào? Lấy ví dụ và nói rõ vật ®­îc chän lµm mèc, ch÷a bµi tËp sè..1.2...... 3. Các hoạt động dạy- học : Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập - Dựa vào bức tranh 2.1, GV hỏi: Trong các vận động viên chạy đua đó, yếu tố nào trên đường đua là giống nhau và khác nhau? Dựa vào yếu tố nào ta nhận biết vận động viên chạy nhanh, chạy chËm ? - Để xác định chuyển động nhanh hay chậm của một vật  nghiên cứu bài vận tốc. Hoạt động 2: Nghiên cứu khái niệm vận tốc là gì ? Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. - Yêu cầu HS đọc thông tin trên bảng I. Vận tốc là gì ? ) 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. 2.1. §iÒn vµo cét 4,5. - GV: Yêu cầu HS đọc thông tin trên b¶ng 2.1. §iÒn vµo cét 4,5. - Tr¶ lêi C1, C2 - Qu·ng ®­êng ®i trong 1s gäi lµ g× ? - Cho ghi: Kh¸i niÖm vËn tèc - Yªu cÇu lµm C3. - §äc b¶ng 2.1. - Thảo luận nhóm để trả lời C1. C1: Cïng qu·ng ®­êng b¹n nµo mÊt Ýt thêi gian thi ch¹y nhanh h¬n C2: C3: 1-nhanh 2- chËm 3-quãng đường 4-đơn vị. Hoạt động 3: Xây dựng công thức tính vận tốc - ViÕt c«ng thøc tÝnh vËn tèc, chØ râ tªn các đại lượng có mặt trong công thức. v=. s t. Trong đó: S là quãng đường t lµ thêi gian v lµ vËn tèc Hoạt động 4: Xét đơn vị vận tốc - GV thông báo cho HS biết đơn vị vận - HS làm C4 (cá nhân) tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài - 1 HS đọc kết quả. qu·ng ®­êng ®i ®­îc vµ thêi gian ®i hết quãng đường đó. - §¬n vÞ chÝnh lµ m/s vµ km/h - HS trình bày cách đổi đơn vị vận tốc 1km/h - Cho lµm C4 = ? m/s 1 1000.m - Cả lớp cùng đổi: 1km/h = = m/s 3,6 3600.s v = 3m/s = ? km/h - GV có thể hướng dẫn HS cách đổi: 3 km 100 3m 1 h = 10,8 km/s 3m/s = = 3600 1s. Hoạt động 5: Nghiên cứu dụng cụ vận tốc: Tốc kế. 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. - Tèc kÕ lµ dông cô ®o vËn tèc. GV cã - Xem tèc kÕ h×nh 2.2. thể nói thêm nguyên lý hoạt động cơ - Nếu có điều kiện cho xem tốc kế thật. bản của tốc kế là truyền chuyển động - Nêu cách đọc tốc kế. từ bánh xe qua dây công tơ mét đến một số bánh răng truyền chuyển động đến kim của đồng hồ công tơ mét. - Xem H2.2 Hoạt động 6: 1. VËn dông - Tr¶ lêi C5, C6, C7, C8. VËn dông C5: a) ý nghÜa c¸c con sè: 36km/h; 10,8km/h; 10m/s b) HS tù so s¸nh. Nếu đổi về đơn vị m/s: v1 =. 36km 36000m = = 10m/s h 3600 s. v2 =. 10,8km 10800m = = 3m/s h 3600 s. v3 = 10m/s  v1 = v3 > v2 - Yêu cầu HS đổi ngược lại ra vận tốc Chuyển động (1) và (3) nhanh hơn chuyển động (2) km/h. C6: - Yªu cÇu HS tãm t¾t ®Çu bµi C6 s 81km t = 1,5h v1 = = =? t 1,5h s = 81 km. 81000m v2 = =? v1 (km/h) = ? 1,5 x3600 s v2 (m/s) = ? C7: - HS tù tãm t¾t (gäi 3 HS lªn b¶ng) tr×nh bµy 3 bµi C5, C6, C7) - HS dưới lớp vẫn tự giải - GV cho HS so s¸nh kÕt qu¶ víi HS trên bảng để nhận xét - Hướng dẫn: + Cần chú ý đổi đơn vị + Suy diÔn c«ng thøc. t = 40 phót =. 40 2 h= h 60 3. v = 12 km/h s = ? km v=. s  s = v.t t. s = 12km/h.. 2 h=? 3. C8: HS tù lµm vµo vë v× gièng bµi C7. 7. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. SÏ cã HS cø vËn dông nguyªn c«ng v = 4km/h t = 30 phót thức s = v.t , mà không đổi đơn vị. - Còng nªn chän 1 HS kh¸, 1 HS trung s = ? b×nh, 1 HS giái. 4. Cñng cè: - §é lín cña vËn tèc cho biÕt ®iÒu g× ? 5.-Hướng dẫn về nhà: - Häc phÇn ghi nhí. §äc môc “Cã thÓ em ch­a biÕt” Ngµy soan: 6/9/ 2011 Ngµy d¹y: 8/9/ 2011 TiÕt 3:. Chuyển động đều - chuyển động không đều. i- môc tiªu: 1-KiÕn thøc: - Phát biểu được định nghĩa của chuyển động đều và chuyển động không đều. Nêu được những ví dụ về chuyển động đều và không đều thường gặp. - Xác định được dấu hiệu đặc trưng cho chuyển động đều là vận tốc không thay đổi theo thời gian. Chuyển động không đều là vận tốc thay đổi theo thời gian. - Vận dụng để tính vận tốc trung bình trên một đoạn đường. 2-Kü n¨ng: Từ các hiện tượng thực tế và kết quả thí nghiệm để rút ra được quy luật của chuyển động đều và không đều. 3 -Thái độ: TËp trung nghiªm tóc, hîp t¸c khi thùc hiÖn thÝ nghiÖm. ii- ChuÈn bÞ : - B¶ng phô 3.1 iv- tiÕn tr×nh lªn líp : 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : 3. Các hoạt động dạy - học : Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập - GV đặt vấn đề: Vận tốc cho biết mức độ nhanh chậm của chuyển động. thực tế khi em đi xe đạp có phải luôn nhanh hoặc chậm như nhau ? Bài hôm nay ta giải quyết các vấn đề liên quan. Cho ghi đầu bài. Hoạt động 2: Định nghĩa Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. GV yêu cầu HS đọc tài liệu (2 - HS đọc 2 phút phót). Tr¶ lêi c¸c c©u hái: - Tr¶ lêi vµ lÊy vÝ dô theo yªu cÇu cña GV. - Chuyển động đều là gì ? Lấy 1 ví dụ - Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. - Chuyển động không đều là gì ? Lấy 1 vÝ dô. - GV hái: T×m vÝ dô thùc tÕ vÒ chuyÓn động đều và chuyển động không đều, chuyển động nào dễ tìm hơn ? Vì sao?. không thay đổi theo thời gian. - Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc thay đổi theo thời gian. VD: chuyển động đều là chuyển động của đầu kim đồng hồ, của Trái đấu quay xung quanh MÆt Trêi, cña MÆt Tr¨ng xung quanh Tr¸i đất... - Chuyển động không đều thì gặp rất nhiều như chuyển động của ô tô, xe đạp, máy bay.... - Làm TN theo nhóm: Đọc C1, nghe hướng dÉn. - §iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng: Tªn AB BC CD DE EF qu·ng ®­êng ChiÒu dµi (m) Thêi gian (s). 2. ThÝ nghiÖm - Treo b¶ng phô - Cho đọc C1. - Hướng dẫn cho HS cứ 3 giây là đánh dấu. Điền kết quả vào bảng. - Nếu dùng đồng hồ điện tử thì để 2 hoặc 3 tín hiệu hãy đánh dấu vị trí cña b¸nh xe. - VËn tèc trªn qu·ng ®­êng nµo b»ng nhau ? - VËn tèc trªn qu·ng ®­êng nµo kh«ng b»ng nhau - Th¶o luËn thèng nhÊt tr¶ lêi C1, C2. - HS nghiªn cøu C2 vµ tr¶ lêi - Chuyển động quãng đường ........... là đều. - Chuyển động quãng đường .......... là không đều. C2: Chuyển động a là đều, chuyển động b,c,d không đều. Hoạt động 3: Nghiên cứu vận tốc trung bình của chuyển động không đều - Cho đọc SGK C3: §äc SGK S S - Trªn qu·ng ®­êng AB, BC, CD vAB = AB vBC = BC chuyển động của bánh xe có đều t AB t BC kh«ng? S S vCD = CD vAD = AD - Cã ph¶i vÞ trÝ nµo trªn AB vËn tèc t CD t AD cña vËt còng cã gi¸ trÞ = vAB kh«ng ? S vtb = - vAB chØ cã thÓ gäi lµ g× ? t - TÝnh vAB, vBC, vCD, vAD nhËn xÐt kÕt s lµ qu·ng ®­êng qu¶. t lµ thêi gian ®i hÕt qu·ng ®­êng - vtb ®­îc tÝnh b»ng biÓu thøc nµo ? v lµ vËn tèc trung b×nh trªn c¶ ®o¹n ®­êng. GV hướng dẫn để HS hiểu ý nghĩa vtb tb - Qua kÕt qu¶ tÝnh to¸n ta thÊy trôc b¸nh xe trên đoạn đường nào, bằng số s đó chuyển động nhanh dần lên chia cho thêi gian ®i hÕt qu·ng ®­êng đó. Chó ý : vtb  trung b×nh céng vËn tèc 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố 1. VËn dông - Lµm C4, C5, C6, C7 - yªu cÇu HS b»ng h×nh thøc thùc tÕ để phân tích hiện tượng chuyển động cña « t«. - Rót ra ý nghÜa cña v = 50km/h. C4: - Ô tô chuyển động không đều vì khi khởi động, v t¨ng lªn. Khi ®­êng v¾ng: v lín Khi đường đông: v nhỏ Khi dõng: v gi¶m ®i v = 50 km/h vtb trªn qu·ng ®­êng tõ Hµ Néi ®i H¶i Phßng C5: s1 = 120m t1 = 30s - HS ghi ®­îc tãm t¾t: GV chuÈn l¹i s2 = 60m c¸ch ghi tãm t¾t cho HS t2 = 24s vtb = ?; vtb2 = ?; vtb = ? s - HS tù gi¶i, GV chuÈn l¹i cho HS nÕu vtb1 = 1 = t1 HS chỉ thay đổi số mà không có biểu thøc ? s vtb2 = 2 = - NhËn xÐt trung b×nh céng vËn tèc t 2. v1  v 2 víi vtb 2. vtb =. - Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng gi¶i c©u C6, C7. HS của lớp tự làm để nhận xét. - Yêu cầu các bước làm: + Tãm t¾t + §¬n vÞ + BiÓu thøc + TÝnh to¸n + Tr¶ lêi - GV yªu cÇu HS nªu thêi gian ch¹y cña m×nh råi tÝnh v ?. s1  s 2 = t1  t 2. C6: t = 5h vtb = 30 km/h s = ? s = vtb . t C7: s = 60m t= v = ? m/s v = ? km/h vtb =. s t. 4. Cñng cè: - PhÇn “Cã thÓ em ch­a biÕt” + v lín nhÊt ? , v nhá nhÊt ? 5. Hướng dẫn về nhà : - Häc phÇn ghi nhí. LÊy vÝ dô - Làm bài tập 3.1 đến 3.7 SBT; C7 SGK. v- Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ................ 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Ngµy so¹n 10/9/2011 Ngµy d¹y 15/9/2011. TiÕt 4. BiÓu diÔn lùc. i - môc tiªu: 1-Kiến thức: - Nêu được ví dụ thể hiện lực tác dụng làm thay đổi vận tốc. - Nhận biết được lực là đại lượng véc tơ. Biểu diễn được véc tơ lực. 2-Kü n¨ng: - BiÓu diÔn lùc 3-Thái độ : - Cã ý thøc häc tËp ii- chuÈn bÞ : - HS: KiÕn thøc vÒ lùc. T¸c dông cña lùc. - 6 bộ thí nghiệm: Giá đỡ, xe lăn, nam châm thẳng, 1 thỏi sắt. iii- Phương pháp : - Phương pháp nêu vấn đề , rút ra kết luận iv – tiÕn tr×nh lªn líp: 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò : - HS 1: Chuyển động đều là gì ? Hãy nêu 2 ví dụ về chuyển động đều trong thực tế. Biểu thức tính vận tốc của chuyển động đều. Chữa bài tập.3.4 - HS 2: Chuyển động không đều là gì ? Hãy nêu 2 ví dụ về chuyển động không đều. Biểu thức của chuyển động không đều. Chữa bài tập. 3.5 - HS 3: Có 2 vật chuyển động trên cùng một quãng đường chuyển động, thời gian chuyển động như nhau. Một vật chuyển động đều, một vật chuyển động không đều. So sánh vận tốc của chuyển động đều và chuyển động không đều. Chữa bài tập 3.7. 3. Các hoạt động dạy – học : 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập (3 phút ) - Một vật có thể chịu tác động của 1 hoặc đồng thời nhiều lực. Vậy làm thế nào để biÓu diÔn lùc ? Để biểu diễn lực cần tìm hiểu quan hệ giữa lực và sự thay đổi vận tốc của vật, em h·y nªu t¸c dông cña lùc. LÊy vÝ dô. Hoạt động 2: Tìm hiểu quan hệ giữa lực và sự thay đổi của vận tốc (10 phót) - Cho lµm TN h×nh 4.1 vµ tr¶ lêi C1. - Quan s¸t tr¹ng th¸i cña xe l¨n khi bu«ng tay - M« t¶ h×nh 4.2 VËy t¸c dông lùc lµm cho vËt biÕn đổi chuyển động hoặc bị biến dạng.. Hoạt động 3:. BiÓu diÔn lùc (13 phót). - Trọng lực có phương và chiều như F thÕ nµo ? F F - H·y nªu vÝ dô t¸c dông cña lùc phô thuộc vào độ lớn, phương và chiều ? - Nếu HS chưa trả lời đầy đủ thì GV cã thÓ yªu cÇu HS nªu t¸c dông cña a) b) c) lực trong các trường hợp sau. T¸c dông cña: - Kết quả tác dụng lực có giống nhau - Trường hợp a: Vật bị nhấc lên kh«ng ? Nªu nhËn xÐt - Trường hợp b: Vật bị kéo sang phải. - Trường hợp c: Vật bị kéo sang trái Kết quả cùng độ lớn nhưng phương chiều khác nhau th× t¸c dông lùc còng kh¸c nhau. Vậy lực là đại lượng có độ lớn, phương và chiều 2. C¸ch biÓu diÔn - GV thông báo cho HS biểu diễn lực gọi là đại lượng véc tơ. - HS đọc thông báo b»ng: độ dài gãc. phương, chiều. - Gốc mũi tên là điểm đặt của lực - Phương chiều mũi tên biểu diễn phương, chiều 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. - HS nghiên cứu các đặc điểm của của lực. mũi tên biểu diễn yếu tố nào của lực. - Độ dài mũi tên biểu diễn cường độ của lực  theo một tỉ xích cho trước. - Th«ng b¸o: VÐc t¬ lùc ký hiÖu:. F. . - GV cã thÓ m« t¶ l¹i cho HS lùc - Ký hiÖu vÐc t¬ lùc: F ®­îc biÓu diÔn trong h×nh 4.3 . - HS m« t¶ h×nh 4.3 SGK Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố (13 phút) HS lµm C2, C3 Lưu ý vẽ đúng tỉ lệ. Hoạt động cá nhân: C2: VD1: m = 5kg P = 50N C3: a, Điểm đặt A Phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên Cường độ F=20N b, Điểm đặt B Phương nằm ngang, chiều từ trái sang phải Cường độ F=30N c, Điểm đặt C Phương chếch với phương nằm ngang 1 góc 300 Cường độ F=30N. 4. Cñng cè:. - Lực là đại lượng vô hướng hay có hướng ? Vì sao ?. - Lùc ®­îc biÓu diÔn nh­ thÕ nµo ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc phÇn ghi nhí. - Làm bài tập từ 4.1 đến 4.5 SBT v- Rót kinh nghiÖm giê d¹y : ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ......... 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. Ngµy so¹n 18/9/2011 Ngµy d¹y 22/9/2011. Sù c©n b»ng lùc - qu¸n tÝnh. TiÕt 5 i- Môc tiªu : 1-KiÕn thøc:. - Nêu được một số ví dụ về hai lực cân bằng, nhận biết đặc điểm của hai lực c©n b»ng vµ biÓu thÞ b»ng vÐc t¬ lùc. - Từ kiến thức đã nắm được từ lớp 6, HS dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán để khẳng định được “Vật được tác dụng của hai lực cân bằng thì vận tốc không đổi, vật sẽ đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi” - Nêu được một số ví dụ về quán tính. Giải thích được hiện tượng quán tính. 2-KÜ n¨ng: - BiÕt suy ®o¸n. - KÜ n¨ng tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ph¶i cã t¸c phong nhanh nhÑn, chuÈn x¸c 3-Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác khi làm thí nghiệm ii- ChuÈn bÞ: - Cả lớp: Bảng phụ kẻ sẵn bảng 5.1 để điền kết quả một số nhóm; 1 cốc nước + 1 băng giấy (10 x 20 cm) bút dạ để đánh dấu. 1 máy Atút - 1 đồng hồ bấm giây hoặc đồng hồ điện tử; 1 xe lăn, 1 khúc gỗ h×nh trô (hoÆc 1 con bóp bª) iii- phương pháp : -Phương pháp thực nghiệm 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. - Phương pháp phân tích iv – tiÕn tr×nh lªn líp : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra HS 1 : VÐc t¬ lùc ®­îc biÓu diÔn nh­ thÕ nµo ? Ch÷a bµi tËp 4.4 SBT. HS 2: BiÓu diÔn vÐc t¬ lùc sau: Träng lùc cña vËt lµ 1500N, tØ xÝch tuú chän vËt A. 3. Các hoạt động dạy- học : Hoạt động 1 : Tạo tình huống học tập HS tù nghiªn cøu t×nh huèng häc tËp (SGK) Bài học hôm nay nghiên cứu hiện tượng vật lí nào ? Ghi đầu bài. Hoạt động 2 : Nghiên cứu lực cân bằng Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hai lùc c©n b»ng lµ g× ? T¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng khi t¸c dông vµo vËt đang đứng yên sẽ làm vận tốc của vật đó có thay đổi không ?. Hai lùc c©n b»ng lµ g× ? Vật đứng yên chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì vẫn đứng yên  vận tốc không đổi. =0 Ph©n tÝch c¸c lùc t¸c dông lªn quyÓn s¸ch, qu¶ cÇu, qu¶ bãng (cã thÓ th¶o luËn trong Ph©n tÝch lùc t¸c dông lªn quyÓn s¸ch nhãm) và quả bóng. Biểu diễn các lực đó. P lµ träng lùc cña Q . quyÓn s¸ch. Q lµ ph¶n lùc cña bµn lªn quyÓn s¸ch. S¸ch. Yªu cÇu lµm C1 GV: Vẽ sẵn 3 vật trên bảng để HS lên   P vµ Q lµ 2 lùc biÓu diÔn lùc (cho nhanh) Yªu cÇu 3 HS lªn tr×nh bµy trªn b¶ng c©n b»ng v=0 + BiÓu diÔn lùc. +So sánh điểm đặt, cường độ, phương, chiều của 2 lực cân bằng c©n b»ng T T . . . lµ träng lùc. . P . P. . P. T lµ søc c¨ng cña. q.cÇu. . d©y P vµ T lµ 2 lùc c©n b»ng P . 15 Lop8.net. . .

<span class='text_page_counter'>(16)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. NhËn xÐt: Qua 3 ví dụ em nhận xét khi vật đứng + Khi vật đứng yên chịu tác dụng của 2 lực cân yên chịu tác dụng của 2 lực cân bằng bằng sẽ đứng yên mãi mãi : v = 0 + §Æc ®iÓm 2 lùc c©n b»ng. th× kÕt qu¶ lµ ?  NhËn xÐt. Cho chốt lại đặc điểm của 2 lực cân 2. Tác dụng của 2 lực cân bằng lên vật đang chuyển động. b»ng : + T¸c dông vµo cïng 1 vËt. + Cùng độ lớn (cường độ) + Ngược hướng (cùng phương, ngược chiÒu) Vậy vật đang chuyển động mà chịu HS dự đoán t¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng th× tr¹ng thái chuyển động của chúng thay đổi b) ThÝ nghiÖm kiÓm chøng nh­ thÕ nµo ? §äc thÝ nghiÖm theo h×nh. Nguyên nhân của sự thay đổi vận tốc §¹i diÖn nhãm m« t¶ thÝ nghiÖm lµ g× ? Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. NÕu lùc t¸c dông lªn vËt mµ c©n b»ng nhau  F = O  vËn tèc cña vËt cã Tr¶ lêi C2, C3, C4 thay đổi không ? TiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm, tr¶ lêi C2, C3, C4 Phân tích hiện tượng F tác dụng lên qu¶ nÆng A.. C2. PA = F = PB.  vA = 0. C3: PA+PA>PB ,A chuyển động nhanh dần đi xuèng C4.Còn hai lực PA=T, A tiếp tục chuyển động ,chuyển động A là cđ thẳng đều. - Vật đang chuyển động chịu tác Kết luận: Khi 1 vật đang chuyển động mà dông cña 2 lùc c©n b»ng th× cã thay chÞu t¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng nhau th× sÏ đổi chuyển động không ? Vận tốc có chuyển động thẳng đều mãi mãi. thay đổi không. Hoạt động 3: Nghiên cứu quán tính là gì ? Vận dụng quán tính trong đời sèng vµ kü thuËt (20 phót) Yêu cầu HS đọc nhận xét và phát biểu Nhận xét ý kiến của bản thân đối với nhận xét Khi có F tác dụng không thể làm vận tốc của 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. đó. Sau đó nêu thêm ví dụ chứng vật thay đổi đột ngột được vì mọi vật đều có minh ý kiến đó. qu¸n tÝnh Lµm thÝ nghiÖm C6 + KÕt qu¶ + Gi¶i thÝch: GV chỉ hướng cho HS phân tích là búp bê không kịp thay đổi vận tốc, kh«ng cÇn ph©n tÝch kÜ vËn tèc ch©n bóp bª vµ vËn tèc th©n bóp bª. Tương tự yêu cầu HS tự làm thí nghiệm C7 và giải thích hiện tượng. Yªu cÇu HS nghiªn cøu C8 tr¶ lêi 2. Cñng cè Hai lực cân bằng là 2 lực có đặc điểm nh­ thÕ nµo ? Vật đứng yên hoặc chuyển động chịu t¸c dông cña c¸c lùc c©n b»ng th× cã thay đổi vận tốc không ? T¹i sao khi mét vËt chÞu t¸c dông cña lực lại không thay đổi vận tốc ngay ®­îc ?. 2. VËn dông: Mçi HS tù lµm thÝ nghiÖm C6, C6. Vbbª = 0 ,F > O  bóp bª ng· vÒ phÝa sau. Gi¶i thÝch: Búp bê không kịp thay đổi vận tốc thì xe thay đổi vận tốc về phía trước.Do đó búp bê bị ngã vÒ phÝa sau. C7 Giải thích tương tự. C8. . HS tr¶ lêi vµ ghi vµo vë: Hai lực cân bằng là hai lực có đồng thời tác dụng lên một vật có cường độ bằng nhau, phương nằm trên một đường thẳng, chiều ngược nhau. - Khi có lực tác dụng, mọi vật không thay đổi vËn tèc ngay ®­îc lµ do qu¸n tÝnh.. GV th«ng b¸o: m lín  qu¸n tÝnh lớn  khó thay đổi vận tốc Hãy giải thích một số hiện tượng chuyển động do quán tính. 4. Hướng dẫn về nhà Häc phÇn ghi nhí. Lµm l¹i C8 trong SGK Làm bài tập từ 5.1 SBT. Nên sử dụng vở bài tập in sẵn để tiết kiệm thời gian. §äc môc “Cã thÓ em ch­a biÕt” V-Rót kinh nghiÖm giê d¹y:. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .................. ……………………………………………………………………………………… ……. Lùc ma s¸t. TiÕt 6. Ngµy so¹n 25/9/2011 Ngµy d¹y 29/9/2011. I - môc tiªu : 1. KiÕn thøc: - Nhận biết lực ma sát là một lực cơ học. Phân biệt được ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn, đặc điểm của mỗi loại ma sát này. - Lµm thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn ma s¸t nghØ. - Phân tích được một số hiện tượng về lực ma sát có lợi, có hại trong đời sống vµ kü thuËt. Nªu ®­îc c¸ch kh¾c phôc t¸c h¹i cña lùc ma s¸t vµ vËn dông Ých lîi cña lùc nµy. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đo lực, đặc biệt là đo Fms để rút ra nhận xét về đặc điểm Fms. II - chuÈn bÞ : III-Phương pháp : III –TiÕn tr×nh lªn líp 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra - HS 1: Hãy nêu đặc điểm của hai lực cân bằng. Chữa bài tập 5.1, 5.2 và 5.4. - HS 2: Qu¸n tÝnh lµ g× ? Ch÷a bµi tËp 5.3 vµ 5.8 - HS 3: Ch÷a bµi tËp 5.5 vµ 5.6 Có thể đồng thời gọi 3 HS lên cùng trình bày trên bảng. 3. Các hoạt động dạy- học: Hoạt động 1 :Tạo tình huống học tập. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. - HS đọc tình huống của SGK, có thể sau khi đọc tài liệu HS nêu đặc điểm kh¸c nhau. - GV th«ng b¸o cho HS biÕt trôc b¸nh xe bß ngµy x­a chØ cã æ trôc vµ trôc b»ng gç nªn kÐo xe bß rÊt nÆng. - Vậy trong các ổ trục từ xe bò đến các động cơ, máy móc đều có ổ bi, dầu, mì. VËy æ bi, dÇu, mì cã t¸c dông g× ? Hoạt động 2: Nghiên cứu khi nào có lực ma sát ? Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. 1. Lực ma sát trượt - Fms trượt xuất hiện ở má phanh ép vào bánh xe ngăn cản chuyển động của vành - Fms trượt xuất hiện ở giữa bánh xe và mặt ®­êng. C1 (lµm c¸ nh©n) Nhận xét: Lực ma sát trượt xuất hiện khi 1 vật chuyển động trượt trên mặt vật khác - HS đọc thông báo và trả lời câu 2. Lực ma sát lăn hái: Fms l¨n xuÊt hiÖn gi÷a hßn bi - Fms l¨n xuÊt hiÖn khi hßn bi l¨n trªn mÆt sµn. C2: HS ghi ví dụ của mình khi đã được thống và mặt đất khi nào ? - Chèt l¹i: Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn nhÊt. NhËn xÐt: Lùc ma s¸t l¨n xuÊt hiÖn khi vËt khi nµo ? - Đọc tài liệu nhận xét Fms trượt xuÊt hiÖn ë ®©u ? - Yêu cầu HS hãy tìm Fms trượt còn xuÊt hiÖn ë ®©u ? - Chốt lại: Lực ma sát trượt xuất hiện khi vật chuyển động trượt trên mÆt vËt kh¸c.. chuyển động lăn trên mặt vật khác - Cho HS ph©n tÝch h×nh 6.1 vµ tr¶ C3: lêi c©u hái. Fms trượt là hình 6.1 a Fms l¨n lµ h×nh 6.1 b - Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nhËn NhËn xÐt xÐt nh­ h×nh 6.1 FK vật trong trường hợp có Fms lăn nhỏ hơn FK trong trường hợp có ma sát trường hợp có Fms trượt. trượt và có ma sát lăn. (Fms lăn < Fms trượt) - Yªu cÇu: 3. Lùc ma s¸t nghØ - Đọc hướng dẫn thí nghiệm: - HS đọc hướng dẫn thí nghiệm. - HS lµm thÝ nghiÖm - §äc sè cña lùc kÕ khi vËt nÆng ch­a chuyÓn động. FK = Fk > 0  vật đứng yên 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> GI¸O ¸N VËT LÝ 8. v = 0 không đổi C4. Vật không thay đổi vận tốc: Chứng tỏ vật chÞu t¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng. - Cho tr¶ lêi C4. Gi¶i thÝch ? Fms nghỉ chỉ xuất hiện trong trường FK = Fms nghØ hîp nµo. Fms nghØ xuÊt hiÖn khi vËt chÞu t¸c dông cña lùc mà vật vẫn đứng yên. * Hoạt động 3: Nghiên cứu lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật - Cho lµm C6. Trong h×nh vÏ 6.3 m« t¶ t¸c h¹i cña ma sát, em hãy nêu các tác hại đó. Biện pháp làm giảm ma sát đó là gì ? - Sau khi HS lµm riªng tõng phÇn, GV chèt l¹i t¸c h¹i cña ma s¸t vµ c¸ch lµm gi¶m ma s¸t. - BiÖn ph¸p tra dÇu mì cã thÓ gi¶m ma s¸t tõ 8 - 10 lÇn. - BiÖn ph¸p 2 gi¶m tõ 20 - 30 lÇn. - Cho lµm c7. - H·y quan s¸t h×nh 6.4 vµ cho biÕt Fms cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ? - HS tr¶ lêi. GV chuÈn l¹i hiÖn. 1. Lùc ma s¸t cã thÓ cã h¹i. Lµm C6 a) Ma sát trượt làm mòn xích đĩa; khắc phục: tra dÇu. b) Ma sát trượt làm mòn trục cản trở chuyển động bánh xe; khắc phục: lắp ổ bi; tra dầu. c) Cản trở chuyển động thùng, khắc phục: lắp b¸nh xe con l¨n. 2. Lùc ma s¸t cã thÓ cã Ých * Ých lîi cña ma s¸t. Lµm C7. - Fms gi÷ phÊn trªn b¶ng. - Fms cho vÝt vµ èc gi÷ chÆt vµo nhau. - Fms làm nóng chỗ tiếp xúc để đốt diêm. - Fms gi÷ cho « t« trªn mÆt ®­êng. tượng  cho các em ghi vở. * C¸ch lµm t¨ng lùc ma s¸t: - BiÖn ph¸p t¨ng ma s¸t nh­ thÕ - BÒ mÆt sÇn sïi, gç ghÒ. nµo ? - èc vÝt cã r·nh. - Sau khi HS làm riêng từng hình, - Lốp xe, đế dép khía cạnh. GV chèt l¹i. - Lµm b»ng chÊt nh­ cao su. + Ých lîi cña ma s¸t. + C¸ch lµm t¨ng ma s¸t: *Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>