Tải bản đầy đủ (.doc) (139 trang)

Giáo án Vật lý 9 đầy đủ *Năm học 2009-2010)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (697.65 KB, 139 trang )

Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ........................................................
Chơng i: điện học
Tiết 1
sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào
hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn
I- Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Nắm đợc TN khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa
hai đầu dây dẫn.
Nắm đợc kết luận về sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa
hai đầu dây dẫn.
2. Kỹ năng
Bố trí TN khảo sát sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế.
Vẽ đợc đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U.
Vân dụng giải bài tập.
3. Thái độ
Lòng say mê yêu thích bộ môn.
II- Chuẩn bị:
Chuẩn bị cho mỗi nhóm:
1 vôn kế, 1 ampe kế, 1 dây điện trở, 1 nguồn điện và dây nối.
III- Các hoạt động dạy học:
hoạt động của thầy
Tg
hoạt động của trò
Hoạt động1: Tình huống học tập
GV nêu một số vai trò của môn học và vai
trò của chơng điện học
* ở lớp 7 ta đã biết, khi hiệu điện thế đặt vào


hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện
chạy qua đèn có cờng độ càng lớn và đèn
càng sáng. Bây giờ ta cần tìm hiểu xem c-
ờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn có tỉ lệ
với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn
đó hay không?
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của I
vào U giữa hai đầu dây dẫn
GV treo sơ đồ mạch điện H.1.1
GV giới thiệu dụng cụ và cách mắc
Mắc ampe kế và vôn kế nh thế nào?
GV phát dụng cụ
Độ chia nhỏ nhất của vôn kế ứng với thang
đo 12V là bao nhiêu?
GV yêu cầu cách nhóm lắp sơ đồ mạch điện
2
'
5'
10'
HS lắng nghe
HS suy nghĩ trả lời.
I- Thí nghiệm
1. Sơ đồ mạch điện.
HS quan sát
HS trả lời
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm quan sát trả lời
2. Tiến hành thí nghiệm
1
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
H.1.1. Làm TN với các lần nh sau:
Kq đo
Lần đo
HĐT (V) CĐDĐ (A)
1
2
3
4
5
0
3
6
9
12
Và ghi lại kết quả vào bảng
Khi U tăng n lần thì I thay đổi nh thế nào?
GV yêu cầu các nhóm thảo luận trả lời C1
Tỉ số
2
1
U
U
có mối quan hệ nh thế nào với tỉ
số
2
1
I
I
?

Hoạt động3: Vẽ và sử dụng đồ thị để rút ra
kết luận
GV giới thiệu các trục của đồ thị
Có biểu diễn đợc các lần đo bằng các điểm
trên mặt phẳng tọa độ không?
GV hớng dẫn 1 điểm
GV mời HS lên biểu diễn
GV mời HS lên nối tất cả các điểm vừa tìm
đợc lại với nhau
GV khẳng định: Đó là đồ thị biểu diễn mối
quan hệ giữa I và U
* Dựa vào đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa
I và U hãy cho biết:
- Đồ thị có đặc điểm gì? Vì sao?
- Mối quan hệ bản chất của I vào U là gì?
- Có điểm M thuộc đồ thị có xác định đợc
U, I của điểm sáng đó hay không?
Hoạt động 4: Vận dụng
GV yêu cầu HS làm câu C3
GV yêu cầu HS làm câu C4 vào bảng phụ
chuẩn bị sẵn.
15'
Các nhóm làm thí nghiệm và xác định
giá trị cần đo
HS trả lời
Các nhóm thảo luận trả lời câu C1
* Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn
tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu
dây dẫn.
HS trả lời

II- Đồ thị biểu diễn sự phụ
thuộc của cờng độ dòng điện
vào hiệu điện thế
1. Dạng đồ thị
HS quan sát
HS trả lời
HS quan sát
HS biểu diễn
HS lên bảng hoàn thành
HS quan sát
HS trả lời
2. Kết luận
- Hiệu điện thế tăng (giảm) bao nhiêu
lần thì cơng độ dòng điện tăng (giảm)
bấy nhiêu lần.
HS trả lời
III- Vận dụng
HS trình bầy cách làm câu C3 và tự làm.
2
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
GV mời HS hoàn thành câu C5

10'
HS làm câu C4 và nhận xét kết quả
HS hoàn thành câu C5
IV- củng cố - hớng dẫn về nhà ( 3')
- Cờng độ dòng điện phụ thuộc vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn nh thế nào? Có
thể liên hệ với nhau bởi biểu thức nào?
- VN học bài và làm BT trong SBT. Đọc phần Có thể em cha biết và bài 2.

Ngày dạy: .........................................
Lớp: .......................................................
Tiết 2
Điện trở dây dẫn - Định luật Ôm
I- Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức
Nhận biết đợc đơn vị điện trở và vận dụng đợc công thức tính điện trở để giải bài
tập.
Phát biểu và viết đợc hệ thức của định luật Ôm.
2. Kỹ năng
Tính toán số liệu có trong bảng.
Vận dụng đợc định luật Ôm để giải một số dạng bài tập.
3. Thái độ
Nghiêm túc, ham tìm hiểu, có động cơ học tập đúng đắn.
II- Chuẩn bị:
* Giáo viên:
Kẻ sẵn bảng giá trị thơng số U.I đối với mỗi dây dẫn dựa vào bảng số liệu 1 và 2
trong SGK.
III- các hoạt động dạy học
Học sinh đợc kiểm tra:
HS1: .....................................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS2: .....................................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS3: .....................................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS4: .....................................................................Lớp: .................Điểm:..............
Hoạt động của GV
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Cờng độ dòng điện chạy qua dây dẫn phụ
thuộc vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây

dẫn nh thế nào?
Đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa cờng độ
5'
2
'
Hai HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi
HS
2
trả lời câu hỏi.
3
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dòng điện và hiệu điện thế ở hai đầu vật dẫn
có đặc điểm gì?
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Trong thí nghiệm với mạch điện có sơ đồ
nh hình 1.1, nếu sử dụng cùng một hiệu điện
thế đặt vào hai đầu dây dẫn khác nhau thì c-
ờng độ dòng điện qua chúng có nh nhau
không?
Hoạt động 3: Xác định th ơng số
U
I
đối với
mỗi dây dẫn
GV treo bảng phụ chuẩn bị sẵn và yêu cầu
HS tính tỉ số

U
I
đối với dây dẫn
GV mời HS điền kết quả vào bảng
GV yêu cầu các nhóm thảo luận trả lời C2
Hoạt động 4: Tìm hiểu khái niệm điện trở
GV yêu cầu HS đọc tài liệu
GV mời HS trả lời các câu hỏi sau:
Mỗi dây dẫn khác nhau đợc đặc trng bởi
đại lợng nào? Đại lợng đó đợc gọi là gì?
Kí hiệu điện trở trên hình vẽ?
Đơn vị điện trở? Kí hiệu đơn vị điện trở?
Đổi đơn vị 0,5M = ......
1k. =...... .
Dựa vào công thức R =
U
I
cho U không
đổi, tăng R lên 2 lần thì I tăng hay giảm bao
nhiêu lần?
Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn là 3V,
dòng điện chạy qua nó có cờng độ là 0,15A.
Tính điện trở của dây?
Nêu ý nghĩa của điện trở là gì?
Hoạt động 5: Phát biểu và viết hệ thức của
định luật ôm
Dựa vào công thức R =
U
I
, ta thấy:

R phụ thuộc vào U nh thế nào?
R phụ thuộc vào I nh thế nào?
Mà I tỉ lệ thuận với U
Ta có thể viết biểu thức khác thể hiện mối
15'
10'
HS khác nhận xét, bổ sung.
HS lắng nghe.
HS trả lời
I- Điện trở của dây dẫn
1. Xác định thơng số
U
I
đối với mỗi
dây dẫn.
Từng HS dựa vào bảng 1 và 2 (bảng
phụ) ở bài trớc tính thơng số
U
I
đối với
mỗi dây dẫn.
HS lên bảng điền kết quả vào bảng phụ
của GV kẻ sẵn.
Các nhóm thảo luận trả lời C2
2. Điện trở.
HS đọc tài liệu
Cá nhân HS suy nghĩ và trả lời các câu
hỏi của giáo viên.
GV mời HS lên hoàn thành các bài tập
ví dụ, HS khác làm vào vở của mình.


II- Định luật ôm
1. Hệ thức của định luật Ôm.
HS trả lời
Từng HS viết hệ thức vào vở
4
I =
U
R
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
liên hệ giữa I với các đại lợng khác?
Hệ thức định luật ôm
Dựa vào hệ thức định luật ôm hãy phát biểu
thành lời?
GV mời HS nhắc lại.
Hoạt động 6: Vận dụng
GV yêu cầu HS tóm tắt câu C3
Hd : I =
U
R
U = ?
GV yêu cầu HS đọc câu C4
Có tính I
1
và I
2
theo R
1
đợc không? Lập tỉ

số giữa I
1
và I
2
10'
Trong đó: U là hiệu điện thế (V)
I là cờng độ dòng điện (A)
R là điện trở của dây dẫn()
2. Phát biểu định luật ôm
HS dựa vào biểu thức phát biểu nội
dung định luật ôm và có thể ghi chép.
III- Vận dụng .
HS đọc C3 và tóm tắt
HS lên bảng trình bày
HS đọc C4 và lên bảng trình bầy
C4: U
1
= U
2
; R
2
= 3R
1
. So sánh I
1
và I
2

Đs : I
1

= 3I
2
.
III- Củng cố - hớng dẫn về nhà( 3')
- Từ công thức R=
U
I
có thể nói rằng U tăng bao nhiêu lần thì R tăng bấy nhiêu lần đ-
ợc không? Tại sao?
- Học thuộc ghi nhớ và làm các bài tập trong vở bài tập.
- Mỗi em chuẩn bị bản báo cáo thực hành sgk T- 10'
Ngày dạy: .........................................
Lớp: .......................................................
Tiết 3
Thực hành
xác định điện trở của một dây dẫn
bằng am pe kế và vôn kế.
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Từ công thức R =
U
I
biết dùng ampe kế và vôn kế đo I, U để xác định R.
Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của một dây dẫn
bằng vôn kế và ampe kế.
2. Kỹ năng
Sử dụng ampe kế và vôn kế để đo cờng độ dòng điện, hiệu điện thế .
5
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mắc mạch điện từ sơ đồ.
Làm việc theo nhóm.
3. Thái độ
Có ý thức chấp hành nghiêm túc quy tắc sử dụng thiết bị điện trong thí nghiệm.
Hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Chuẩn bị
* GV: Chuẩn bị cho mỗi nhóm:
1 đến 2 dây dẫn có điện trở cha biết giá trị
1 nguồn điện
1 ampe kế
1 vôn kế
1 công tắc
dây dẫn đủ dùng.
* HS: Mỗi HS chuẩn bị sẵn bản báo cáo thực hành.
III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Điểm:..............
HS1: .............................................................Điểm:..............
Hoạt động của giáo viên
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Phát biểu nội dung và viết hệ thức định
luật Ôm.
Hoạt động 2: Giới thiệu dụng cụ và trả lời
các câu hỏi trong mục báo cáo thực hành.
GV yêu cầu HS trng bầy sự chuẩn bị của
mình
GV yêu cầu HS nêu công thức tính điện trở?
GV mời HS trả lời câu b và c.
GV mời HS vẽ sơ đồ mạch điện dùng vôn kế

và ampe kế đo R của dây dẫn?
Hoạt động 3: Thực hành đo
GV phát dụng cụ
GV yêu cầu HS các nhóm lắp sơ đồ mạch
điện và tiến hành đo 5 lần với U khác nhau
rồi ghi kết quả vào mẫu báo cáo
GV theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra các nhóm
mắc mạch điện, đặc biệt là khi mắc vôn kế
và ampe kế.
* Khi đảm bảo đúng yêu cầu mới cho HS
đóng điện và tiến hành thí nghiệm.
GV yêu cầu tất cả HS phải tham gia tích
5'
8'
23'
i- chuẩn bị
HS trng bầy sự chuẩn bị của mình
Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi trong
bản báo cáo .
ii- nội dung thực hành
Từng HS vẽ sơ đồ mạch điện vào báo
cáo của mình, có thể trao đổi cùng
nhóm.
HS lên bảng vẽ sơ đồ
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ
đã vẽ.
Tiến hành đo và ghi kết quả vào bảng.
6
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
cực, nhắc nhở HS làm TN cẩn thận theo
đúng quy tắc.
GV yêu cầu HS hoàn thành báo cáo
Hoạt động 4: Vệ sinh và nhận xét
GV yêu cầu HS các nhóm thu dọn dụng cụ
và phòng học
GV yêu cầu các nhóm nộp báo cáo
GV đánh giá nhận xét ý thức, thái độ tham
gia thực hành của từng nhóm
7'
Cá nhânHS hoàn thành bản báo cáo
của mình để nộp.
Các nhóm thụ dọn dụng cụ và phòng
học
HS nộp báo cáo
HS lắng nghe nhận xét rút kinh nghiệm
cho bài thực hành sau.
Iv. củng cố - hớng dẫn về nhà (2')
- Đọc trớc bài 4
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiêt 4
Đoạn mạch nối tiếp
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Suy luận để xây dựng đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch nối
tiếp
R


= R
1
- R
2
và hệ thức
1
2
U
U
=
1
2
R
R
Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí
thuyết.
Vận dụng đợc những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tợng và giải bài
tập đơn giản về đoạn mạch nối tiếp.
2. Kỹ năng
Mắc mạch điện theo sơ đồ và đọc các số chỉ của dụng cụ chính xác.
Tính toán số liệu và rút ra nhận xét cần thiết.
3. Thái độ
Nghiêm túc, sử dụng các dụng cụ TN điện an toàn và yêu thích bộ môn.
II. Chuẩn bị
* Chuẩn bị cho mỗi nhóm:
7
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3 điện trở mẫu có giá trị 6; 10; 16,
1 ampe kế

1 vôn kế
1 nguồn điện
1 công tắc và các đoạn dây nối.
III. các hoạt động dạy học.
HS1: .............................................................Điểm:..............
HS1: .............................................................Điểm:..............
Hoạt động của GV
Tg
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Phát biểu và viết hệ thức của định luật Ôm.
Chữa bài tập 2.2 và 2.4 SBT.
Hoạt động 2: Tình huống học tập
* Liệu có thể thay thế hai điện trở mắc nối
tiếp bằng một điện trở để dòng điện chạy
qua mạch không thay đổi?
Hoạt động 3: Ôn tập
ở lớp 7: Có hai bóng đèn mắc nối tiếp
Cờng độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn
liên hệ với cờng độ dòng điện qua mạch
chính nh thế nào?
Hiệu điện thế giữa hai bóng đèn liên hệ
với hiệu điện thế giữa hai đầu mạch chính
nh thế nào?
Hoạt động 4: Nhận biết đoạn mạch gồm
hai điện trở mắc nối tiếp các hệ thức.
GV yêu cầu HS quan sát H.4.1
GV yêu cầu HS trả lời C1 và cho biết hai
điện trở có mấy điểm chung?
GV mời HS nêu hệ thức (1) và (2) nh thế

nào?
GV hớng dẫn HS vận dụng các kiến thức
vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để
trả lời C2.
Hoạt động 5: Xây dựng công thức tính điện
trở t ơng đ ơng của đoạn mạch gồm hai điện
trở mắc nối tiếp.
GV yêu cầu HS đọc tài liệu
Thế nào là điện trở tơng đơng của một
5'
2
.
3
.
5'
7'
Ba HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi
HS
2
lên làm bài tập
HS
3
lên làm bài tập
HS khác nhận xét, bổ sung.
HS lắng nghe.
HS trả lời
i- cờng độ dòng điện và hiệu điện

thế trong doạn mạch mắc nối
tiếp
1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7
HS trả lời
I = I
1
= I
2
U = U
1
- U
2
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối
tiếp
Quan sát hình 4.1 và trả lời C1.
HS nêu lại hệ thức (1) và (2)
HS lắng nghe, vận dụng trả lời C2
ii- điện trở tơng đơng của đoạn
mạch mắc nối tiếp
1. Điện trở tơng đơng
HS đọc tài liệu
8
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
đoạn mạch?
GV hớng dẫn HS xây dựng hệ thức số (4):
- Viết hệ thức liên hệ giữa hiệu điện thế hai
đầu đoạn mạch với hiệu điện thế hai đầu
mỗi điện trở?
- Cờng độ dòng điện chạy qua đoạn mạch là

I. Viết biểu thức tính U, U
1
và U
2
theo I và
R tơng ứng.
Hoạt động 6: Tiến hành TN kiểm tra.
GV phát dụng cụ
GV hớng dẫn HS các nhóm mắc mạch điện
và theo dõi, kiểm tra .
- Đặt U
AB
thích hợp đo I qua R
1
và R
2
lần lợt
là 6; 10.
- Giữ nguyên U
AB
và thay R
1
nối tiếp R
2
bằng R
12
= 16 đo I. So sánh I và I .
GV yêu cầu các nhóm thảo luận rút ra kết
luận sau khi làm đợc kết quả TN
GV mời HS đọc lại

GV giới thiệu: I
đm
và I
sd
.
Hoạt động 7: Vận dụng
GV yêu cầu HS trả lời câu C4
GV yêu cầu HS trả lời câu C5
GV giới thiệu mở rộng.
10'
10'
HS trả lời
2. Công thức tính điện trở tơng đơng của
đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
HS lắng nghe, quan sát.
Từng HS trả lời C3 theo từng gợi ý của GV
và tham gia thảo luận cả lớp.
3. Thí nghiệm kiểm tra
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm mắc mạch điện và tiến hành TN
theo hớng dẫn của sgk và GV.
4. Kết luận
Các nhóm thảo luận nhóm để rút ra kết luận:
R

= R
1
- R
2
HS nhắc lại bằng lời

HS lắng nghe và ghi chép
iii- vận dụng
Từng HS suy nghĩ làm bài tập C4.
Từng HS làm và lên bảng làm câu C5
HS lắng nghe và ghi chép.
iv- Củng cố - hớng dẫn về nhà( 3')
* Đối với đoạn mạch mắc nối tiếp thì: Các hiệu điện thế, các cờng độ dòng điện và các
điện trở có mối liên hệ nh thế nào?
- VN học thuộc ghi nhớ và làm bài tập.
9
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiết 5
Đoạn mạch song song
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức
Suy luận để xây dựng đợc công thức tính điện trở tơng đơng của đoạn mạch gồm
hai điện trở mắc song song
1
td
R
=
1
1
R
-
2
1

R
và hệ thức
1
2
I
I
=
2
1
R
R
.
Mô tả đợc cách bố trí và tiến hành TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết
đối với đoạn mạch song song.
Vận dụng đợc những kiến thức đã học để giải giải thích một số hiện tợng thực tế
và giải bài tập về đoạn mạch song song.
2. Kỹ năng
Suy luận từ lí thuyết.
Mắc mạch điện theo sơ đồ và đo đạc.
3. Thái độ
Nghiêm túc, tập trung và hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Chuẩn bị
* Chuẩn bị cho mỗi nhóm:
3 điện trở mẫu có giá trị lần lợt là 6; 10; 15,
1 ampe kế
1 vôn kế
1công tắc
1 nguồn điện và các đoạn dây nối.
III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Điểm:..............

HS1: .............................................................Điểm:..............
Hoạt động của GV
Tg
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Em hãy viết các biểu thức đối với đoạn
mạch mắc nối tiếp.
Làm bài tập 4.7 (SBT)
( Có thể cho HS khác làm bài 4.5)
Hoạt động 2:Tình huống học tập
5'
2
.
Hai HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi
HS
2
lên làm bài tập
HS khác nhận xét, bổ sung.
10
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Đối với on mạch song song, điện trở t-
ơng đơng của đoạn mạch có bằng tổng các
điện trở thành phần không?
Hoạt động 3: Ôn tập
ở lớp 7: Có hai bóng đèn mắc song song
Cờng độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn

liên hệ với cờng độ dòng điện qua mạch
chính nh thế nào?
Hiệu điện thế giữa hai bóng đèn liên hệ
với hiệu điện thế giữa hai đầu mạch chính
nh thế nào?
Hoạt động 4: Nhận biết đoạn mạch gồm
hai điện trở mắc song song và các hệ thức.
GV yêu cầu HS quan sát H.5'1
GV yêu cầu HS trả lời C1 và cho biết hai
điện trở có mấy điểm chung?
GV mời HS nêu hệ thức (1) và (2) nh thế
nào?
GV hớng dẫn HS vận dụng các kiến thức
vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để
trả lời C2.
Hoạt động 5: Xây dựng công thức tính điện
trở tơng đơng của đoạn mạch gồm hai điện
trở mắc song song.
GV hớng dẫn HS xây dựng hệ thức số (4):
- Viết hệ thức liên hệ giữa I, I
1
, I
2
theo U,
R

, R
1
và R
2

.
- Vận dụng hệ thức (1) để suy ra (4).

R
1
=
1
1
R
-
2
1
R
hay R=
2`1
2.1
RR
RR
+
Hoạt động 6: Tiến hành TN kiểm tra.
GV phát dụng cụ
GV hớng dẫn HS các nhóm mắc mạch điện
và theo dõi, kiểm tra .
- Đặt U
AB
= 6V, R
1
= 10 song song R
2
=

15.Tính I

=?
- Giữ nguyên U
AB
và thay R
1
song song R
2
bằng R
12
= 6 đo I=?. So sánh I và I .
GV yêu cầu các nhóm thảo luận rút ra kết
luận sau khi làm đợc kết quả TN
GV mời HS đọc lại
GV giới thiệu: U
đm
và U
sd
.
3
.
5'
7'
10'
HS lắng nghe.
HS trả lời
i- cờng độ dòng điện và hiệu
điện thế trong doạn mạch
mắc song song

1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7
HS trả lời
I = I
1
- I
2
U = U
1
= U
2
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc
song song
Quan sát hình 5'1 và trả lời C1.
HS nêu lại hệ thức (1) và (2)
HS lắng nghe, vận dụng trả lời C2
ii- điện trở tơng đơng của
đoạn mạch mắc song song
1. Công thức tính điện trở tơng đơng
của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc
song song.
HS lắng nghe, quan sát.
Từng HS trả lời C3 theo từng gợi ý của
GV và tham gia thảo luận cả lớp.
2. Thí nghiệm kiểm tra
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm mắc mạch điện và tiến hành
TN theo hớng dẫn của sgk và GV.
3. Kết luận
Các nhóm thảo luận nhóm để rút ra kết
luận: R


= R
1
- R
2
HS nhắc lại bằng lời
11
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hoạt động 7: Vận dụng
GV yêu cầu HS trả lời câu C4
GV yêu cầu HS trả lời câu C5
GV giới thiệu mở rộng.
10'
HS lắng nghe và ghi chép
iii- vận dụng
Từng HS suy nghĩ làm bài tập C4.
Từng HS làm và lên bảng làm câu C5
HS lắng nghe và ghi chép.
iv- Củng cố - hớng dẫn về nhà( 3')
* Đối với đoạn mạch song song thì: Các hiệu điện thế, các cờng độ dòng điện và các
điện trở có mối liên hệ nh thế nào?
- VN học thuộc ghi nhớ và làm bài tập.
- Đọc trớc bài 6
12
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiết 6

Bài tập vận dụng định luật Ôm
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Vận dụng đợc các kiến thức đã học để giải các bài tập về đoạn mạch gồm nhiều
điện trở mắc với nhau.
2. Kỹ năng
Tính toán và áp dụng các công thức.
3. Thái độ
Học đi đôi với hành, ham giải toán, lòng trung thực.
II. Chuẩn bị
HS:
Ôn tập các kiến thức có liên quan.
III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Điểm:..............
HS1: .............................................................Điểm:..............
Hoạt động của GV
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
* Phát biểu và viết hệ thức của định luật
Ôm?
* Nêu những hệ thức của định luật Ôm đối
với đoạn mạch nối tiếp và song song?
Hoạt động 2: Giải bài tập 1.
GV yêu cầu HS đọc bài và quan sát H.6.1.
Hãy cho biết:
- R
1
và R
2

đợc mắc với nhau nh thế nào?
- Vôn kế và ampe kế đo những đại lợng nào
trong mạch?
GV hớng dẫn HS tóm tắt và phân tích mạch
điện.
Khi biết U và I mạch chính làm thế nào để
biết đợc R

?
Vận dụng công thức nào để tính R
2
khi biết
5'
7'
Hai HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi
HS
2
trả lời câu hỏi
HS khác nhận xét, bổ sung.
i- Giải bài tập 1.
HS đọc bài và quan sát H.6.1
Từng HS trả lời câu hỏi của GV.
Cá nhân HS phải tóm tắt đợc đầu bài.
Từng HS suy nghĩ và giải bài tập 1
Mạch gồm R
1
nt R

2
.
R

= R
1
- R
2
.
Mà R

=
I
U
=
5,0
6
= 12.
13
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
R

và R
1
?
GV mời HS lên bảng trình bầy.
GV hớng dẫn HS tìm cách giải khác.
Hoạt động 3: Giải bài tập 2.
GV yêu cầu HS đọc đầu bài và quan sát

H.6.2. Hãy cho biết:
Các điện trở R
1
và R
2
đợc mắc với nhau
nh thế nào?
Các ampe kế cho biết cờng độ dòng điện
chạy qua đâu?
U
AB
có bằng U
1
= U
2
không?
Tìm I
2
sau đó suy ra R
2
bằng công thức
nào?
GV hớng dẫn HS tìm cách giải khác cho bài
toán?
Hoạt động 4: Giải bài tập 3.
GV yêu cầu HS đọc và quan sát H.6.3
GV yêu cầu HS phân tích mạch điện cho
biết các điên trở đợc mắc với nhau nh thế
nào?
GV hớng dẫn HS yếu ,TB mạch điện gồm 3

điện trở đợc mắc hỗn hợp với nhau:
- R
1
nt( R
2
..R
3
)
GV hớng dẫn HS cách suy nghĩ:
- Trớc tiên tính R

của đoạn mạch MB.
- Sau đó tính R

của đoạn mạch AB.
GV hớng dẫn HS làm câu b:
* Cờng độ dòng điện qua R
1
bằng bao nhiêu
?
* Cờng độ dòng điện qua đoạn mạch MB
bằng bao nhiêu? Vì sao?
* Có tính đợc U
MB
, U
2
và U
3
hay không?
GV mời HS lên bảng trình bầy

GV mời HS đề xuất và hớng dẫn tìm cách
mới: Tỉ số và điểm nút.
10'
15'
Nên R
2
= R

- R
1
= 12 - 5 = 7.
Thảo luận theo nhóm tìm cách giải
khác.
II- Giải bài tập 2.
HS đọc và quan sát H.6.2
Từng HS trả lời các câu hỏi của GV
Cá nhân HS suy nghĩ làm bài tập theo
hớng dẫn của SGK và GV.
Vì R
1
.. R
2
nên U
AB
= U
1
= U
2
.
Mà U

1
= I
1
.R
1
= 1,2. 10 = 12V.
Vậy U
AB
= 12V
Lại có I
1
-I
2
= I nên I
2
= I- I
1
=1,8-1,2=
0,6 A.
R
2
=
2
2
I
U
=
6,0
12
= 20.

HS thảo luận tìm cách giải khác.
III- Giải bài tập 3.
HS đọc bài và quan sát H.6.3
HS thảo luận về mạch điện và phân tích
mạch điện
Cá nhân HS suy nghĩ làm bài tập.
Làm từng bớc theo hớng dẫn của GV.
R
MB
= 15.
R
AB
= 30
I= I
1
= 0,4A; I
2
= I
3
= 0,2A.
Suy nghĩ tìm cách giải khác cho câu b,
bằng cách trả lời các câu hỏi của GV
iv- Củng cố - hớng dẫn về nhà (8')
Bài tập: có 3 điện trở cùng giá trị R = 30
a) Có mấy cách mắc 3 điện trở này thành một mạch điện? Vẽ sơ đồ cách mắc đó?
b) Tính R

của mỗi mạch điện trên?
* Hớng dẫn: Bài 6.4 SBT
2 đèn mắc nối tiếp U= U

1
- U
2
= 220V
I
1
= I
2
= 0,36A ( thỏa mãn)
14
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
I
1
= I
2
= 0,91A (không thỏa mãn)
- VN xem lại các bài tập đã làm- Làm bài tập trong SBT
- VN đọc trớc bài 7
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiết 7
Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn
I. Mục tiêu bài học
15
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Kiến thức
Nêu đợc điện trở dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, Tiết diện và vật liệu làm dây
dẫn.

Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong 3 yếu tố( chiều dài,
Tiết diện và vật liệu làm dây dẫn).
Nêu đợc điện trở của các dây dẫn có cùng Tiết diện và đợc làm từ một vật liệu thì
tỉ lệ thuận với chiều dài của dây dẫn.
2. Kỹ năng
Suy luận và tiến hành đợc TN kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào
chiều dài dây dẫn.
3. Thái độ
Tuân thủ các bớc khi tìm hiểu sự phụ thuộc của một đại lợng vào các yếu tố và
hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Chuẩn bị
Chuẩn bị cho mỗi nhóm :
- 1 nguồn điện
- 1 công tắc
- 1 ampe kế
- 1 vôn kế
- 3 dây điện trở có cùng tiết diện cùng một chất và có chiều dài lần lợt là 1l, 2l, 3l
- Một số dây nối.
III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS2: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS3: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS4: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
Hoạt động của thầy
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
* Điện trở của dây dẫn là gì? Biểu thức
tính R? Đơn vị đo R?
* Phát biểu nội dung định luật ôm? Hệ

thức định luật ôm?
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Dây dẫn là một bộ phận quan trọng của
các mạch điện. Các dây dẫn có thể có kích
thớc khác nhau, đợc làm bằng các vật liệu
dẫn điện khác nhau và có thể có điện trở
khác nhau. Cần phải xác định xem điện
trở của dây dẫn phụ thuộc phụ thuộc vào
các yếu tố nào và phụ thuộc vào các yếu
tố đó nh thế nào?
Hoạt động 3: Tìm công dụng của các loại
5'
2
.
5'
Hai HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi
HS
2
trả lời câu hỏi
HS khác nhận xét, bổ sung.
HS lắng nghe
HS suy nghĩ có thể dự đoán và trả lời
i- xác định sự phụ thuộc của điện
16
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dây dẫn thờng đợc sử dụng

Dây dẫn dùng để làm gì?
Thấy dây dẫn ở đâu quanh ta?
Các vật liệu thờng dùng làm dây dẫn là
gì?
Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu
điện thế thì có dòng điện chạy qua dòng
điện không? Khi đó dây dẫn có điện trở
xác định không?
Hoạt động 4: Tìm hiểu điện trở của dây
dẫn phụ thuộc vào các yếu tố nào?
GV yêu cầu HS quan sát hình 7'1 và nêu
dự đoán xem các dây dẫn có điện trở nh
nhau không? Những yếu tố nào có thể ảnh
hởng tới điện trở của dây dẫn?
GV khẳng định: Để xác định sự phụ thuộc
của điện trỏ vào một trong các yếu tố thì
phải làm nh thế nào?
Hoạt động 5: Xác định sự phụ thuộc của
điện trở vào chiều dài dây dẫn.
GV yêu cầu HS thảo luận tìm cách kiểm
tra bằng TN mối quan hệ giữa điện trở và
chiều dài dây dẫn lần lợt là: l; 2l; 3l và ghi
lên bảng các dự đoán đó.
GV hớng dẫn một chi Tiết một phơng án
GV phát dụng cụ
GV yêu cầu các nhóm lắp mạch điện kiểm
tra dự đoán, ghi kết quả vào bảng 1
GV theo dõi, kiểm tra và giúp đỡ các
nhóm tiến hành TN, kiểm tra việc mắc
mạch điện, đọc và ghi kết quả đo vào bảng

1 trong từng lần làm TN.
GV yêu cầu mỗi nhóm đối chiếu kết quả
thu đợc với dự đoán.
Dựa vào dự đoán và thực nghiệm mời
một vài HS nêu kết luận về sự phụ thuộc
của điện trở vào chiều dài dây dẫn?
Hoạt động 6: Vận dụng
GV yêu cầu HS trả lời câu C2
GV hớng dẫn câu C3:
U = 6V; I = 0,3A có tính đợc R =? Có tính
đợc l =?
GV hớng dẫn câu C4:
U = U
1
=U
2
; I
1
= 0,25
5'
5'
10'
2
'
8'
trở dây dẫn vào một trong
những yếu tố khác nhau
HS trả lời các câu hỏi
HS quan sát H.7'1và trả lời các câu hỏi
HS lắng nghe và có thể ghi chép

ii- sự phụ thuộc của điện trở vào
chiều dài dây dẫn.
1. Dự kiến cách làm
Cá nhân nêu dự kiến cách làm rồi đa ra
nhóm thảo luận nêu dự đoán theo yêu cầu
2. Thí nghiệm kiểm tra
HS lắng nghe
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm tiến hành TN kiểm tra theo h-
ớng dẫn của GV và SGK và ghi kết quả
vào bảng 1. Đối chiếu kết quả thu đợc với
dự đoán.
3. Kết luận
HS rút ra kết luận và có thể ghi chép
* Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều
dài của dây dẫn
iii- Vận dụng
HS đọc tài liệu và trả lời câu C2
HS đọc tài liệu C3, theo dõi hớng dẫn và tự
làm vào vở
HS đọc tài liệu C4, theo dõi hớng dẫn và tự
làm vào vở
17
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1
2
R
R
= ?

2
1
I
I

1
2
l
l
= ?
1
2
R
R
Iv - Củng cố - hớng dẫn về nhà ( 3')
- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào của dây dẫn?
- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc nh thế nào vào chiều dài dây dẫn?
- VN học thuộc bài và làm BT trong SBT
- VN đọc trớc bài 8
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiết 8
Sự phụ thuộc của điện trở vào Tiết diện dây dẫn
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Suy luận đợc rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và đợc làm từ một loại vật liệu
thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với Tiết diện của dây dẫn( trên cơ sở vận dụng
hiểu biết về điện trở tơng đơng của đoạn mạch song song)
Nêu đợc mối quan hệ tỉ lệ nghịch của R và S.
2. Kĩ năng

Bố trí và tiến hành đợc TN kiểm tra mối quan hệ giữa R và S.
Suy luận từ lí thuyết.
3. Thái độ
Cẩn thận, tích cực, hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Chuẩn bị
Chuẩn bị cho cả lớp:
- Phóng to bảng 1 SGK.
Chuẩn bị cho mỗi nhóm :
- 1 nguồn điện, 1 công tắc,
- 1 ampe kế
- 1 vôn kế
- dây nối và dây điện trở có tiết diện gấp đôi nhau.
III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS2: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS3: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
HS4: .............................................................Lớp: .................Điểm:..............
18
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hoạt động của thầy
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
* Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào
yếu tố x nào đó ta làm nh thế nào?
* Nêu mối quan hệ giữa R và l.
* Chữa bài tập 7'1; 7'2 - SBT.
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Các dây dẫn có thể đợc làm từ cùng một

loại vật liệu, chẳng hạn bằng đồng, nhng
Tiết diện khác nhau. Có dây Tiết diện nhỏ,
có dây Tiết diện lớn. Nếu các dây dẫn này
cùng chiều dài thì điện trở của chúng phụ
thuộc vào Tiết diện nh thế nào?
Hoạt động 3: Nêu dự đoán về sự phụ thuộc
của R vào S.
GV đề nghị HS nhớ lại kiến thức đã học ở
bài 7, để xét sự phụ thuộc của điện trở vào
Tiết diện thì cần phải sử dụng các dây dẫn
loại nào?
GV yêu cầu HS quan sát H.8'1 tìm hiểu các
mạch điện trong H.8'1
Trong H.8'1 - b,c các dây dẫn có điện trở
mắc nh thế nào?
Tính R
2
và R
3
?
GV yêu cầu HS dựa vào kết quả vừa tính đ-
ợc cho biết mối quan hệ giữa điện trở của
dây dẫn với Tiết diện của mỗi dây dẫn?
Hoạt động 4: Tiến hành TN kiểm tra dự
đoán về mối quan hệ giữa R và S.
GV phát dụng cụ
GV yêu cầu các nhóm lắp mạch điện nh
H.8'3, rồi đọc và ghi kết quả vào bảng 1
SGK, sau đó tính tỉ số
1

2
S
S
=
2
2
2
1
d
d
so sánh với tỉ
số
1
2
R
R

GV theo dõi, kiểm tra và giúp đỡ các nhóm
tiến hành TN kiểm tra việc mắc mạch điện,
đọc và ghi kết quả đo vào bảng 1 trong từng
lần TN.
GV yêu cầu các nhóm sau khi hoàn tất thì
tính toán và đối chiếu với dự đoán đã nêu.
GV mời HS rút ra nhận xét
5'
3
'
8'
15'
Hai HS lên bảng trả lời:

HS
1
trả lời câu hỏi 1và 2
HS
2
làm bài tập 7'1 và 7'2
HS khác nhận xét, bổ sung.
HS lắng nghe
HS suy nghĩ có thể dự đoán và trả lời
i- dự đoán sự phụ thuộc của
điện trở vào Tiết diện dây
dẫn
Các nhóm HS thảo luận xem cần phải
sử dụng các dây dẫn loại nào để tìm
hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào Tiết
diện của chúng.
HS quan sát H.8'1 và tìm hiểu các
mạch điện trong H.8'1
Các nhóm thảo luận trả lời các câu hỏi
HS nêu lên dự đoán về sự phụ thuộc
của điện trở dây dẫn vào Tiết diện của
chúng.
ii- thí nghiệm kiểm tra
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ
nh H.8'3, tiến hành TN và ghi các giá
trị đo đợc vào bảng 1. Tiếp tục làm t-
ơng tự với dây dẫn có Tiết diện S
2
= 2S

1
.
19
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
GV mời một vài HS phát biểu mối quan hệ
giữa R của dây dẫn với Tiết diện của dây
dẫn.
Hoạt động 5 : Vận dụng
GV yêu cầu HS làm câu C3
GV mời HS lên bảng làm câu C4
GV hớng dẫn HS làm C5 và C6 nh sau: xét
đoạn dây có cùng loại và khác chiều dài, sau
đó xét đến yếu tố Tiết diện.
9'
Các nhóm tính tỉ số Tiết diện và so
sánh với tỉ số điện trở.
3. Nhận xét
Các nhóm tính toán, so sánh tỉ số
1
2
R
R
=
2
1
S
S
4. Kết luận
HS đối chiếu kết quả TN với dự đoán

của nhóm và rút ra kết luận.
HS rút ra kết luận
iii-Vận dụng
HS trả lời C3
HS lên bảng làm C4.
Các nhóm thảo luận để trả lời C5 và
C6.
C5: R
2
=
1
10
R
= 50.
C6: S
2
=
2
3
.S
1
=
2
15
mm
2
iv- Củng cố - hớng dẫn về nhà (5')
- Về mặt điện trở thì dùng dây to hay dây nhỏ có lợi?
- Phát biểu mối quan hệ giữa R và S.
Ngày dạy: .........................................

Lớp: ....................................................
Tiết 9
Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
20
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
So sánh đợc mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào điện trở
suet của chúng
Nắm đợc công thức : R=

.
l
S
2. Kỹ năng
Bố trí và tiến hành đợc TN để chứng tỏ rằng R của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu
làm dây dẫn
Dự đoán kết quả và vận dụng công thức để giải bài tập
3. Thái độ
Nghiêm túc, đoàn kết và có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. Chuẩn bị
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm : 1 nguồn điện, 1 công tắc, 1 ampe kế, 1 vôn kế, dây nối và 2 dây
điện trở có cùng chiều dài, Tiết diện làm bằng hai chất khác nhau.
III. các hoạt động dạy học
Hoạt động của thầy
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Tình huống học tập
Ta thờng nói đồng dẫn điện tốt hơn nhôm.

Căn cứ vào đâu để xác định đồng dẫn điện
tốt hơn nhôm hay vật liệu này dẫn điện tốt
hơn vật liệu khác?
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của
điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
GV yêu cầu HS thảo luận trả lời C1
GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ mạch điện để tiến
hành TN xác định điện trở của dây dẫn?
GV giới thiệu dụng cụ có để làm TN
GV nêu mục đích TN
GV phát dụng cụ
GV yêu cầu các nhóm lắp mạch điện nh
hình vẽ. Xác định U, I để tính R?
Từ kết quả TN em có nhận xét gì về điện
trở của các dây dẫn?
Điện trở của dây dẫn có phụ thuộc vào vật
liệu làm dây dẫn không?
Tại sao 2 dây dẫn khác nhau có cùng l, S
lại có R khác nhau nh vậy?
Hoạt động 3 Tìm hiểu điện trở suất.
GV yêu cầu HS đọc tài liệu phần 1
GV mời lần lợt HS trả lời các câu hỏi sau:
Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm
2
'
15'
10'
HS lắng nghe
HS suy nghĩ có thể dự đoán và trả lời
i- sự phụ thuộc của điện trở

vào vật liệu làm vật dẫn
Các nhóm thảo luận trả lời câu C1
HS vẽ sơ đồ mạch điện
1. Thí nghiệm
HS quan sát lắng nghe
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Các nhóm làm TN, xác định U, I và R
2. Kết luận
HS trả lời các câu hỏi
HS tự rút ra kết luận
* Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào
vật liệu làm dây dẫn
HS nêu lên dự đoán về sự khác nhau
của chúng.
ii- điện trở suất- công thức
điện trở
1. Điện trở suất
HS đọc tài liệu
Lần lợt HS trả lời các câu hỏi và có thể
21
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dây dẫn đợc đặc trng bởi đại lợng nào?
Đại lợng trên có trị số đợc xác định nh thế
nào?
Kí hiệu của đại lợng điện trở suất là gì?
Đơn vị điện trở suất?
GV giới thiệu bảng 1.
GV yêu cầu HS làm câu C2
Hoạt động4: Xây dung công thức tính điện

trở của dây dẫn
GV treo bảng 2
GV mời HS cùng làm theo câu C3 theo bảng
2
Công thức tính điện trở của dây dẫn nh thế
nào?
Trong đó các đại lợng là gì? Có đơn vị là
gì?
Hoạt động 5: Vận dụng
GV mời HS lên bảng làm câu C4
HD: S =

. R
2
=

.
2
4
d
GV mời 3 HS làm C5
GV hớng dẫn câu C6: t= 20
0
C,

= ?
S =

.
2

4
d
=

R
2
ADCT: R=

.
l
S
15'
ghi chép
HS lắng nghe
HS làm câu C2
2. Công thức điện trở
HS quan sát
Cá nhân HS cùng hoàn thành bảng 2
3. Kết luận
HS rút ra công thức điện trở, các đại l-
ợng trong đó và có htể ghi chép
iii-Vận dụng
HS lên bảng làm C4: R = 0,087.
3 HS làm câu C5:
-R = 0,056.
-R = 25,5.
-R = 3,4.
HS ghi chép hớng dẫn và làm C6.
iv- Củng cố h ớng - dẫn về nhà ( 3')
- Điện trở của dây dẫn có quan hệ nh thế nào với tính dẫn điện của dây dẫn ?

- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc nh thế nào với các yếu tố: chiều dài, Tiết diện và chất
làm dây dẫn?
- VN học thuộc ghi nhớ làm các bài tập trong SBT.
- VN đọc trớc bài 10
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................
Tiết 10
Biến trở - Điện trở dùng trong kỹ thuật
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Nêu đợc biến trở là gì? và nêu đợc nguyên tắc hoạt động của biến trở.
22
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Biết dùng biến trở để làm thay đổi cờng độ dòng điện trong mạch.
Nhận ra đợc các điện trở dùng trong kỹ thuật.
2. Kỹ năng
Quan sát, nhận biết, mắc mạch điện theo sơ đồ để điều chỉnh cờng độ dòng điện
chạy trong mạch.
3. Thái độ
Ham học, thích tìm hiểu thực tế và vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
II. Chuẩn bị
Chuẩn bị cho mỗi nhóm:
- 1 biến trở con chạy có R max = 20, I max = 2A
- 1 biến trở than
- 1 nguồn điện, khoá
- dây nối
- 1 bóng đèn
- 3 điện trở kỹ thuật có ghi trị số điện trở
- 3 điện trở kỹ thuật có chỉ thị bằng vòng màu.

III. các hoạt động dạy học
HS1: .............................................................Điểm:..............
HS2: .............................................................Điểm:..............
HS3: .............................................................Điểm:..............
Hoạt động của thầy
Tg
Hoạt động của trò
Hoạt động1: Kiểm tra bài cũ
- Nêu ý nghĩa của điện trở suất? Chất có
điện trở suất càng nhỏ thì khả năng dẫn điện
tốt hay kém? áp dụng làm bài tập 9'1, 9'2,
9'3 SBT.
- Điện trở của dây dẫn đợc tính bằng công
thức nào? áp dụng giải bài tập 9'4 SBT.
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Sử dụng biến trở có thể làm cho một bóng
đèn từ từ sáng dần lên hoặc từ từ tối dần đi.
Cũng nhờ biến trở mà ta có thể điều chỉnh
tiếng của rađiô hay của tivi to dần lên hay
nhỏ dần đi ... Vậy biến trở có cấu tạo và
hoạt động nh thế nào?
Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt
động của biến trở.
GV yêu cầu HS quan sát H.10'1các loại biến
trở.
GV phát dụng cụ
GV yêu cầu nhận diện để trả lời C1
GV nêu tên từng loại biến trở mà nhóm có.
5'
2

.
10'
Hai HS lên bảng trả lời:
HS
1
trả lời câu hỏi 1và làm bài tập
HS
2
trả lời câu hỏi và

làm bài tập
HS khác nhận xét, bổ sung.
HS lắng nghe
HS suy nghĩ có thể dự đoán và trả lời
i- biến trở
1. Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của
biến trở.
HS quan sát H.10'3
Nhóm trởng nhận dụng cụ
Từng HS nhận diện biến trở theo yêu
cầu C1.
Đại diện nhóm trả lời
23
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
GV cho HS quan sát biến trở con chạy thật
và yêu cầu chỉ ra cuộn dây, con chạy?
Khi mắc hai đầu A, B của cuộn dây nối
tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con
chạy C, biến trở có tác dụng thay đổi điện

trở không? Vì sao?
Khi mắc hai dầu A, N của cuộng dây nối
tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con
chạy C, biến trở có tác dụng thay đổi điện
trở không? Vì sao?
GV mời tng HS trả lời tng phần của H.10'2
theo yêu cầu câu C4
GV yêu cầu HS chỉ ra phần có dòng điện
chạy qua biến trở khi biến trở tham gia vào
mạch?
Hoạt động 4: Sử dụng biến trở để điều
chỉnh c ờng độ dòng điện trong mạch điện
có bóng đèn.
GV yêu cầu HS vẽ sơ đồ mạch điện H. 10'3
GV yêu cầu HS quan sát biến trở (20

-
2A) .
Cho biết trị số điện trở lớn nhất? Cờng độ
dòng điện lớn nhất cho phép chạy qua biến
trở?
GV yêu cầu các nhóm lắp mạch điện theo
H.10'3 và thảo luận trả lời các yêu cầu của
C6 ra bảng nhóm
Biến trở là gì? Biến trở có tác dụng gì?
Hoạt động 5: Nhận dạng các loại biến trở
trong kỹ thuật.
GV yêu cầu HS đọc và trả lời câu C7
Lớp than hay kim loại mỏng thì Tiết diện
lớn hay nhỏ?

Lớp than hay kim có điện trở lớn hay nhỏ?
GV yêu cầu HS đọc C8 về cách xác định
điện trở của các điện trở kĩ thuật
GV hớng dẫn HS đọc vòng màu và các giá
trị tơng ứng.
GV mời HS đọc trị số của điện trở mà em
có.
Hoạt động 6: Vận dụng
GV cho HS quan sát một số điện trở giống
10'
2'
6'
7'
HS quan sát và trả lời các câu hỏi
Từng HS thực hiện C4 để nhận dạng kí
hiệu của biến trở trong các mạch điện.
HS chỉ ra phần có dòng điện chạy qua
2. Sử dụng biến trở để điều chỉnh c-
ờng độ dòng điện trong mạch điện
HS thực hiện câu C5
HS các nhóm quan sát và trả lời các
câu hỏi để tìm hiểu về R max và I max
của biến trở.
Các nhóm mắc mạch điện theo sơ đồ
và tiến hành quan sát độ sáng của bóng
đèn khi thay đổi R biến trở rồi trả lời
các yêu cầu của C6
3. Kết luận
HS trả lời rút ra kết luận và có thể ghi
chép

Ii - điện trở trong kĩ thuật
HS đọc C7 và thực hiện các yêu cầu
của mục này.
HS trả lời các câu hỏi
HS thực hiện C8 để nhận biết hai loại
điện trở kỹ thuật theo cách ghi trị số
của chúng.
HS quan sát
24
Nguyễn Đức Lâm - THCS Tân Vịnh Giáo án Vật lý 9 - Năm học 2009 - 2010
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
nh hình 10'4a và yêu cầu đọc trị số.
GV hớng dẫn thực hiện C1
0
:
Tính chiều dài dây dẫn l =
.R S

Tính chiều dài một vòng dây l = Nd

Tính số vòng dây N=
.
l
d


HS có thể đọc trị số của mình tìm đợc
iii- vận dụng
HS thực hiện theo yêu cầu C
9

HS thực hiện C1
0
theo hớng dẫn của
GV
iv- Củng cố - hớng dẫn về nhà ( 3')
- Biến trở dùng để làm gì?
- Nêu cấu tạo và hoạt động của biến trở con chạy?
- Nêu đặc điểm của các điện trở trong kỹ thuật?
- Học thuộc ghi nhớ- Làm bài tập SBT.
- Đọc và làm trớc các bài tập trong bài 11.
Ngày dạy: .........................................
Lớp: ....................................................

Tiết 11
bài tập vận dụng định luật ôm
và công thức tính điện trở của dây dẫn
I. Mục tiêu bài học
1.Kiến thức:
25

×