Đề cương Sinh 8 học kì II

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ĐỀ CƯƠNG SINH 8 HKII 202-2011 CHƯƠNG VI: 1)KHẨU PHẦN LÀ GÌ? Khấu phần là lượng thức ăn cung cấp cho cơ thể mỗi ngày 2)VÌ SAO PHẢI XÂY DỰNG KHẨU PHẦN ĂN CHO MỖI NGƯỜI? Vì nhu cầu dinh dưỡng từng người không giống nhau,nhu cầu năng lượng của mỗi người khác nhau 3)NÊU NGUYÊN TẮC LẬP KHẨU PHẦN ĂN: -Phối hợp đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho từng đôiú tượng -Đảm bảo cân đối thành phần các chất -Đảm bảo đủ năng lượng CHƯƠNG VII:BÀI TIẾT: 1)VAI TRÒ CỦA HỆ BÀI TIẾT: Bài tiết là quá trình lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do hoạt động trao đổi chất của tế bào thải ra, cỏc chất thừa đưa ra mụi trường ngoài duy trì tính ổn định của môi trường trong, làm cho cơ thể không bị nhiễm độc, đảm bảo các hoạt động diễn ra bình thường. 2)CẤU TẠO CỦA THẬN(2 quả thận) Gồm 2 phần vỏ và tủy với các đơn vị chức năng của thận cùng ống góp và bể thận 3)SỰ TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU GỒM NHỮNG QUÁ TRÌNH NÀO?Gồm 3 quá trình: +Qúa trình lọc máu ở cầu thận ở nước tiểu đầu +Quá trình lọc máu ở cầu thận +Quá trình bài tiết tiếp:hấp thụ lại các chất cần thiết;Bài tiết tiếp chất thừa chất thải tạo thành nước tiểu chính thức 4)SỰ THẢI NƯỚC TIỂU:Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận theo ống dẫn nước tiểu tích trữ ở bóng đái(200ml)theo ống đái nước tiểu thoát ra ngoài -Thực chất quá trình tạo thành nước tiểu là quá trình lọc máu 5)CÁC TÁC NHÂN GÂY HẠI NCHO HỆ BÀI TIẾT?BIỆN PHÁP: *CÁC TÁC NHÂN CHỦ YẾU: Tổn thương hệ bài tiết nước tiểu Hậu quả 1.Cầu thận bị viêm và thoái hóa Quá trình lọc máu trình trệ=>cơ thể bị nhiễm độc 2.Ống thận tổn thương hay làm Quá trình hấp thụ lại và bài tiết giảm=>môi trường trong biến đổi Ống thận tổn thương=>nước tiểu hòa loãn với máu=>cơ thể bị đầu việc kém hiệu quả độc Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn Gây bế tiểu=>nguy hiểm đến tính mạng do sỏi -Vi khuẩn gây bệnh -Chất độc trong thức ăn -Khẩu phần ăn không hợp lí *BIỆN PHÁP: -Thường xuyên giữ vệ sinh cho cơ thể cũng như hệ bài tiết nước tiểu -Khẩu phần ăn uống hợp lí -Đi tiểu dúng lúc. 6)NÊU VÀ GIẢI THÍCH CÁC THÓI QUEN SỐNG KHOA HỌC: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ST T. CÁC THÓI QUEN SỐNG KHOA HỌC. 1. Thường xuyên giữ vệ sinh cơ thể cũng như hệ bài tiết 2 Khẩu phần ăn uống hợp lí: -Không ăn nhiều protein,quá mặn quá chua quá nhiều chất tạo sỏi -Không ăn thức ăn ôi thiu nhiễm chất độc hại -uống đủ nước 3 Khi muốn đi tiểu thì nên đi ngay không nên nhịn lâu 7)SƠ ĐỒ LÁT CẮT CỦA THẬN:. CƠ SỞ KHOA HỌC Hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh. Tránh cho thận làm việc nhiều hạn chế khả năng tạo sỏi -Hạn chế tác hại của chất độc -tạo điều kiện cho quá trình lọc máu thuận lợi Hạn chế khả năng tạo sỏi thận. Phần tủy Phần vỏ. Bể thận Ống dẫn nước tiểu. CHƯƠNG VII:DA 1)CẤU TẠO CỦA DA PHÙ HỢP VỚI CHỨC NĂNG CỦA NÓ: Cấu tạo Chức năng 1. Lớp biểu bì: Có 2 tầng - Tầng sừng: Gồm tế bào chết hoá sừng - bảo vệ xếp sát nhau, dễ bong ra. - Tầng tế bào sống: Có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới. --------------------------------------------------- -----------------------2. Lớp bì: - Cấu tạo từ sợi mô liên kết bền -Tiếp nhận kích chặt, trong đó có các thụ quan, thích, điều hòa tuyến mồ hôi, tuyến nhờn, lông thân nhiệt, làm và bao bông, cơ co chân lông, làm da mềm mại mạch máu... - ---------------------------------------- -----------------------3. Lớp mỡ: Chứa mỡ dự trử Dự trữ và cách nhiệt 2TÁC NHÂN GÂY HẠI CHO DA: -Da bẩn là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển -Hạn chế hoạt động của các tuyến mồ hôi -Da bị xây xác dễ bị nhiễm trùng cần giữ da sạch và tránh bị xây xác 3MỘT SỐ BỆNH NGOÀI CÁCH PHÒNG: *Một số bệnh ngoài da như:ghẻ lỡ,hắc lào,lang ben,bỏng,nấm da,mẩn ngứa,.. *Biện pháp phòng:giữ vệ sinh thân thể,giữ vệ sinh môi trường,tránh để da bị xây xác bỏng,chữa bệnh,dùng thuốc theo sự chỉ dẫn của bác sĩ 4)NÊU VÀ GIẢI THÍCH CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ BẢO VỆ DA VÀ RÈN LUYỆN DA:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> CÁC BIỆN PHÁP Giữ cho da sạch. CƠ SỞ KHOA HỌC -Tăng khả năng diệt khuẩn của da -Giúp da thực hiện tốt chức năng bài tiết và điều hòa thân nhiệt -Chống sự xâm nhạp của vi khuẩn. Bảo vệ Tránh để da bị xây xác Tắm nắng trong thời gian thích hợp. -Rèn luyện da giúp da tổng hợp vitamin D. Xoa bóp lao động vừa sức. -Tăng khả năng chịu đựng của da với môi trường. Rèn luyện da. *Không nên lạm dụng kem phấn nhổ lông mày dùng bút chì kẻ lông mày tạo dáng vì. CHƯƠNG IX:THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN 1)CÁC BỘ PHẬN HỆ THẦN KINH VÀ NÊU CHỨC NĂNG CỦA HỆ THẦN KINH VẬN ĐỘNG VÀ SINH DƯỠNG: *Cấu tạo BỘ NÃO (Trụ não,tiểu não,não trung gian,đại não) Bộ phận trung ương. Bộ phận ngoại biên. Não tủy sống Dây thần kinh hạch thần kinh (nằm trong hộp sọ) (nằm trong ống xương sống) *Chức năng hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng: -Hệ thần kinh vận động(cơ xương) liên quan đến hoạt động của cơ vân.Hoạt động có ý thức -Hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản,là hoạt động không có ý thức 2)CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA NƠTRON: *CẤU TẠO +Thân nơtron xung quanh là sợi nhánh +Tua dài là sợi trục có bao mi-ê-lin tận cùng là xi-nap *CHỨC NĂNG:cảm ứng và dẫn truyền +Thân và sợi nhánh=>chất xám +sợi trục=>chất trăng (dây thần kinh) 3)CẤU TẠO TRỤ NÃO,TIỂU NÃO,NÃO TRUNG GIAN,ĐẠI NÃO VÀ CHỨC NĂNG TỪNG PHẦN: CẤU TẠO CHỨC NĂNG TRỤ NÃO. Trụ não gồm hành não cầu não và não giữa +chất trắng:dẫn truyền Trụ não gồm chất trắng bên ngoài và chất xám +chất xám:điều khiển,điều hòa hoạt động của các bên trong(nhân xám),12 đôi dây thần kinh não nội quan gồm 3 loại:vận động cảm giác dây pha. Tiểu não. -Nằm sau trụ não dưới đại não -Chất trắng:ở ngoài làm thành vỏ tiểu não -chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền Nằm giữa trụ não và đại não.Gồm đồi thị và vùng dưới đồi. Não trung gian. Lop8.net. Điều hòa phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng Đồi thị là vùng chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới lên naoxvaf các nhân xám ở vùng dưới đồi điêu khiển quá trình trao đổi chất.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đại não *cấu ngoài: Chất xám: trung khu của PX khôg ĐK -Có rảnh liên bán bán cầu chia đại não thành 2 -Chất trăng dẫn truyền phần -Rãnh đỉnh rãnh thái dương chia não làm 4 thùy:thùy trán thùy đỉnh,thùy chẩn thùy thái dương -Nhiều khe và khúc cuộn tăng diện tích của não lên đến 2300->5000cm2 *Cấu tạo trong -chất xám ở ngoài làm thành vỏ não dày 2-3 mm gồm 6 lớp -Chất trắng là các đường thần kinh -Các đường này nối vỏ não với nhau hoặc nối đại não với các phần dưới của não -Hầu hết các đường này bắt chéo hành tủy và tủy sống 4)CHỨNG TỎ HỆ THẦN KINH CỦA NGƯỜI TIẾN HÓA HƠN HỆ THẦN KINH CỦA THÚ -Khối lượng não so với cơ thể người lớn hơn độngvật thuộc lớp thú -Vỏ có nhiều khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt chứa các nơtron(khối lượng chất xám) -Ở người ngoài các trung vận động và cảm giác như động vật thuộc lớp thú,còn có các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ(nói,viết,hiểu tiếng nói,hiểu chữ viết) 5)CẤU TẠO TỦY SỐNG CHỨC NĂNG *Cấu tạo a.Cấu tạo ngoài: -Vị trí:nằm trong cột sống từ đốt sống cổ thứ 1 đến đốt sống thắt lưng 2 -Hình dạng:hình trụ dài 50 cm.Có hai chỗ phình,phình cổ và phình thawys lưng -Màng tủy có 3 lớp:màng cứng màng nhện màng nuôi =>Bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống b.Cấu tạo trong -Chất trắng nằm ở ngoài -Chất xám nằm ở trong có hình cánh bướm(H) *Chức năng: +Chất xám:trung ương phản xạ không điều kiện +Chất trắng:dẫn truyền đến các căn cứ 6)CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA DÂY THẦN KINH TỦY: *CẤU TẠO: -Có 31 đôi dây thàn kinh tủy -Dây thần kinh gồm 2 rễ:rễ sau(rễ cảm giác)rễ trước(rễ vận động) -Các rễ đi qua lỗ gian đốt dây thần kinhtủy *Chức năng:-Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động.Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác Dây thần kinh tủy do bó sợi cảm giác và bó sợi vận động nhập lại nối với tủy sống qua rễ trước và rễ sau=>dây thần kinh tủy là dây pha 7)PHÂN BIỆT PHÂN HỆ GIAO CẢM VA ĐỐI GIAO CẢM: §Æc ®iÓm so s¸nh ph©n hÖ giao c¶m Phân hệ đối giao cảm điều hoà hoạt động của các cơ quan nội tạng. Chøc n¨ng Chøc n¨ng CÊu t¹o Trung ­¬ng. Ngo¹i biªn gåm:. - Chức năng đối lập với Chức năng đối lập với phân hệ giao cảm phân hệ đối giao cảm - C¸c nh©n x¸m n»m ë - C¸c nh©n x¸m n»m ë trô n·o vµ ®o¹n cïng tuû sừng bên tuỷ sống( từ đốt sống. tuỷ ngực I đến đốt tuỷ th¾t l­ng III) Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - H¹ch thÇn kinh. - Chuçi h¹ch n»m gÇn cét - H¹ch n»m gÇn c¬ quan phô tr¸ch sèng xa c¬ quan phô tr¸ch. - Nơron trướchạch - Sîi trôc dµi - Sîi trôc ng¾n - N¬ ron sau h¹ch - Sîi trôc ng¾n - Sîi trôc dµi 8) Giải thích vì sao người say rượu thường có biểu hiện chân nam đá chân chiêu trong lúc đi ? *Khi uống nhiều rượu : rượu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế bào có lỉên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể bị ảnh hưởng. 9)CẤU TAOH CẦU MẮT VÀ MÀNG LƯỚI: *CÊu t¹o cña cÇu m¾t : a.Màng bọc:Gåm 3 líp : Mµng cøng(phÝa trước lµ mµng gi¸c), mµng m¹ch( cã nhiÒu m¹ch m¸u vµ c¸c tÕ bào sắc tố đen) và màng lưới( chứa tế bào thụ cảm thị giác gồm tế bài nón và tế bào que). b.Dịch trong suốt:gồm có thể thủy tinh ,thủy dịch và dịch thủy tinh *CẤU TẠO CỦA MÀNG LƯỚI: - Màng lưới gồm: + C¸c tÕ bµo nãn: tiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng m¹nh vµ mµu s¾c. + TÕ bµo que: tiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng yÕu. + §iÓm vµng (trªn trôc m¾t) lµ n¬i tËp trung c¸c tÕ bµo nãn +Điểm mù:không có tế bào thần kinh thị giác 10)SỰ TẠO ẢNH Ở MÀNG LƯỚI: -Thể thủy tinh có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật -Ánh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới tạo nên một ảnh thu nhỏ ngược=>kích thích tế bào thụ cảm theo dây thần kinh thị giác=>vùng thị giác cho ta cảm nhận về ảnh của vật 10)CÁC BỆNH TẬT CỦA MẮT(NGUYÊN NHÂN,BIỂU HIỆN,CÁCH KHĂC PHỤC): C¸c tËt cña m¾t Nguyªn nh©n C¸ch kh¾c phôc - BÈm sinh: CÇu m¾t dµi - §eo kÝnh mÆt lâm CËn thÞ lµ tËt mµ m¾t - Do không giữ đúng khoảng cách khi (kính cận). chØ cã kh¶ n¨ng nh×n đọc sách (đọc gần) => thể thuỷ tinh gÇn qu¸ phång. - BÈm sinh: CÇu m¾t ng¾n. - §eo kÝnh mÆt låi ViÔn thÞ lµ tËt m¾t chØ cã - Do thể thuỷ tinh bị lão hoá (người (kính viễn). kh¶ n¨ng nh×n xa giµ) => kh«ng phång ®­îc. 11)GIẢI THÍCH CÁC HIỆN TƯỢNG SAU: *TAI SAO NGƯỜI GIÀ THƯỜNG ĐEO KÍNH LÃO? =>Vì ở người già thể thủy tinh bị lão hóa,họ bị bệnh là viễn thị nên đeo kính hội tụ (kính lão) đẻ cân bằng măt *TẠI SAO KHÔNG NÊN ĐỌC SÁCH NƠI THIẾU ÁNG SÁNG ,TRÊN TÀU XE BỊ XÓC NHIỀU: =>Vì khi đọc sách nơi thiếu ánh sáng,trên tàu xe sẽ làm cho thể thủy tinh điều tiết quá độ(phồng).tình trạng này kếu dài thì mắt của chúng ta sẽ bị cận thị *VÌ SAO ẢNH CỦA VẬT RƠI TẠI ĐIỂM VÀNG THÌ RÕ NHẤT?=>Vì ở tế bào nón tập trunh chủ yếu ở điểm vàng và càng xa điển vàng thì tế bào que càng ít chủ yếu là tế bào que.Một tế bào điểm vàng thì liên kết được một tế bào thần kinh thị giác qua một tế bào 2 cực.Ngược lại nhiều tế bào que mới liên kết được một tế bào thị giác 12)CẤU TẠO CỦA TAI Tai gåm: Tai ngoµi, tai gi÷a vµ tai trong. 1. Tai ngoµi gåm: - Vµnh tai (høng sãng ©m) - ống tai (hướng sóng âm). - Màng nhĩ (truyền và khuếch đại âm). Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 2. Tai gi÷a gåm: - 1 chuỗi xương tai ( truyền và khuếch đại sóng âm). - Vßi nhÜ (c©n b»ng ¸p suÊt 2 bªn mµng nhÜ). 3. Tai trong gåm 2 bé phËn: - Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên có tác dụng thu nhận các thông tin về vị trí và sự chuyển động cña c¬ thÓ trong kh«ng gian. - èc tai cã t¸c dông thu nhËn kÝch thÝch sãng ©m + ốc tai xương (ở ngoài) + ốc tai màng (ở trong) gồm màng tiền đình ở phía trên, màng cơ sở ở phía dưới và màng bên áp sát vào xương ốc tai. Màng cơ sở có 24000 sợi liên kết. Trên màng cơ sở có cơ quan Coocti chứa các tế bào thụ cảm thÝnh gi¸c. + Giữa ốc tai xương và màng chứa ngoại dịch, trong ốc tai màng chứa nội dịch. 13)CƠ CHẾ TRUYỀN SÓNG ÂM: Sóng âm truyền vào màng nhĩ truyền qua chuỗi xương tai làm rung màng cửa bầu=>chuyển động ngoại dịch=>chuyển động nội dịch làm rung màng cơ sở kích thích cơ quan coocti xuất hiện xung thần kinh đến vùng thính giác giúp ta cảm nhận được âm thanh đó 14)NGUYÊN NHÂN GÂY HẠI CHO TAI CÁCH BẢO VỆ: *NGUYÊN NHÂN: -Dùng vật sắc để ngoáy tai hay lấy ráy=>làm tổn thương màng nhĩ -Viêm họng=>viêm khoang tai giữa -Tiếng ồn,tiếng động mạnh=>rách màng nhĩ,tổn thương tế bào thụ cảm thính giác dẫn tới điếc *BIỆN PHÁP: -Giữ vệ sinh tai(ngoáy tai bằng tăm bông) -Bảo vệ tai: +Không dùng vật nhọn để ráy tai +Giữ vệ sinh mũi họng để phòng bệnh cho tai -Có biện pháp chống giảm tiếng ồn 15)PHÂN BIỆT PXCĐK VÀ PXKĐK: Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn Là phản xạ sinh ra đã có, không cần phải học tập Cã tÝnh chÊt loµi vµ di truyÒn ®­îc Có tính bền vững, tồn tại suốt đời Xảy ra tương ứng với kích thích Trung ­¬ng thÇn kinh n»m ë trô n·o vµ tuû sèng VD: Phản xạ khóc, cười, chớp mắt.... Ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn Là phản xạ được hình thành trong đời sống cá thể, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp, rÌn luyÖn. ècC tÝnh chÊt c¸ thÓ vµ kh«ng di truyÒn ®­îc Cã tÝnh t¹m thêi, cã thÓ mÊt ®i nÕu kh«ng ®­îc cñng cè. Xảy ra bất kì không tương ứng với kích thích. Trung ương thần kinh nằm ở lớp vở đại não VD: Qua ngã tư thấy đèn đỏ dừng xe trước vạch kÎ.. 16) Sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của con người. - PXK§K ®­îc h×nh thµnh ë trÎ míi sinh tõ rÊt sím. - ức chế PXCĐK xảy ra nếu PXCĐK đó không cần thiết đối với đời sống. - Sù h×nh thµnh vµ øc chÕ PXC§K lµ 2 qu¸ tr×nh thuËn nghÞch, quan hÖ mËt thiÕt víi nhau lµm c¬ thÓ thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi. - ở người: học tập, rèn luyện các thói quen, các tập quán tốt, nếp sống văn hoá chính là kết quả của sự h×nh thµnh vµ øc chÕ PXC§K. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 17)Ý NGHĨA GIẤC NGỦ ĐỐI VỚI SỨC KHỎE: -Ngủ là nhu cầu của cơ thể -Ngủ là quá trình ức chế của bộ não phục hồi kiệp thời khả năng làm việc của hệ thần kinh *Biện pháp để có giấc ngủ ngon: -Cơ thể sảng khoái,chỗ ngủ thuận tiện -Không dùng các chất kích thích,nước trà đậm -Tránh các kích thích ảnh hưởng đến giấc ngủ 18)LAO ĐỘNG NGHỈ NGƠI HỢP LÍ: -Lao động nghỉ ngơi hợp lí là một Biện pháp hình thức bảo vệ hệ thần kinh *Biện pháp bảo vệ hệ thần kinh: -Đảm bảo giấc ngủ để phục hồi khả năng làm việc của hệ thần kinh sau một nhày làm việc căng thẳng -Giữ cho tâm hồn thanh thản tránh suy nghĩ lo âu -Xây dựng chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lí 19)TRÁNH LẠM DỤNG CÁC CHẤT KÍCH THÍCH Loại chất Tên chất Tác hại Chất kích Rượu bia Rối loạn hoạt động của vỏ não trí nhớ kém thích Cà phê,nước chè Kích thích hệ thần kinh gây khó ngủ đậm Chất gây Thuốc lá Cơ thể suy yếu dễ mắc các bệnh ung thư nghiện Ma túy Khả năng làm viecj trí óc giảm,trí nhớ kém suy yếu nòi giống,cạn kiệt kinh tế lây nhiễm HIV,mất nhan cách CHƯƠNG X:NỘI TIẾT 1)PHÂN BIÊT TUYẾN NỘI TIẾT VÀ NGOẠI TIẾT §Æc ®iÓm so s¸nh TuyÕn ngo¹i tiÕt TuyÕn néi tiÕt Gièng nhau - Các tế bào tuyến đều tạo ra các sản phẩm tiết. - Kích thước lớn hơn. - Kích thước nhỏ hơn. Kh¸c nhau: - Có ống dẫn chất tiết đổ ra - Không có ống dẫn, chất tiết ngoµi. ngÊm th¼ng vµo m¸u. - Lượng chất tiết ra nhiều, - Lượng chất tiết ra ít, hoạt tính kh«ng cã ho¹t tÝnh m¹nh. m¹nh. 2)TÍNH CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA HOOCMON - Hoocmon lµ s¶n phÈm tiÕt cña tuyÕn néi tiÕt. * Tính chất của hoocmon: + Mỗi hoocmon chỉ ảnh hưởng tới một hoặc một số cơ quan xác định. + Hoocmon cã ho¹t tÝnh sinh dôc rÊt cao. + Hoocmon không mang tính đặc trưng cho loài. * Vai trò của hoocmon: + Duy trì tính ổn định của môi trường bên trong cơ thể. + Điều hoà các quá trình sinh lí diễn ra bình thường 3) TuyÕn yªn cã vai trß nh­ thÕ nµo ? - Tuyến yên nằm ở nền sọ, có liên quan tới vùng dưới đồi. - Gồm 3 thuỳ: truỳ trước, thuỳ giữa, thuỳ sau. - Chøc n¨ng: + Thuỳ trước: Tiết hoocmon kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, sự trao đổi glucozơ, chất khoáng. + Thuỳ sau: tiết hoocmon điều hoà trao đổi nước, sự co thắt các cơ trơn (ở tử cung). + Thuỳ giữa; chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, có tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da. - Hoạt động của tuyến yên chịu sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của hệ thần kinh.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 4) Vai trß cña tuyÕn gi¸p ? - Tuyến giáp nằm trước sụ giáp của thanh quản, nặng 20 - 25 gam. - Tiết hoocmon tirụxin (có thành phần chủ yếu là iốt), có vai trò quan trọng trong trao đổi chất và quá tr×nh chuyÓn ho¸ c¸c chÊt trong tÕ bµo. - Bệnh liên quan đến tuyến giáp: bệnh bướu cổ, bệnh bazơđô (nguyên nhân, hậu quả SGK). - Tuyến giáp và tuyến cận giáp có vai trò trao đổi muối canxi và photpho trong máu. 5)Tr×nh bµy chøc n¨ng cña c¸c hooc m«n tuyÕn tuþ ? - Chøc n¨ng cña tuyÕn tuþ: + Chøc n¨ng ngo¹i tiÕt: tiÕt dÞch tuþ (do c¸c tÕ bµo tiÕt dÞch tuþ). + Chức năng nội tiết: do các tế bào đảo tuỵ thực hiện. - TÕ bµo anpha tiÕt glucag«n. - TÕ bµo bªta tiÕt insulin. Vai trß cña c¸c hoocmon tuyÕn tuþ: + insulin: lµm gi¶m ®­êng huyÕt khi ®­êng huyÕt t¨ng. + glucagôn: làm tăng đường huyết khi lượng đường trong máu giảm. => Nhờ tác động đối lập của 2 loại hoocmon tuyến tuỵ giúp tỉ lệ đường huyết luôn ôn định đảm bảo hoạt động sinh lí diễn ra bình thường. 6) Vai trß cña tuyÕn trªn th©n - Vị trí; tuyến trên thận gồm 1 đôi, nằm trên đỉnh 2 quả thận. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng: - Phần vỏ: tiết các hoocmon điều hoặc các muối natri, kali. điều hoà đường huyết, làm thay đổi các đặc tÝnh sinh dôc nam. - Phần tuỷ: tiết ađrênalin và noađrênalin có tác dụng điều hoà hoạt động tim mạch và hô hấp, cùng glucagôn điều chỉnh lượng đường trong máu. 7)Chức năng của tinh hoàn buồng trứng: *Tinh hoµn: + S¶n sinh ra tinh trïng. + TiÕt hoocmon sinh dôc nam testosteron. - Hoocmon sinh dục nam gây biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam. - Buång trøng: + S¶n sinh ra trøng. + TiÕt hoocmon sinh dôc n÷ ¬strogen - Hoocmon ơstrogen gây ra biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ. 8)Quá trình điều hòa hoạt động của các tuyến nộp tiết: -Các tuyến nội tiết không chi chịu sự điều khiển của các hoocmon tuyến yên mà ngược lai hoạt động của tuyến yên được tăng cường hay kiềm hãm cũng bị sự chi phối của hoocmon do các tuyến này tiết ra =>Cơ chế điều hòa của các nội tiết nhờ thông tin ngược. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>