Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 73-74: Bài học đường đời đầu tiên (Trích Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 73, 74.. Văn bản: Bài học đường đời đầu tiên (TrÝch "DÕ MÌn phiªu l­u kÝ") - T« Hoµi.. A. Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh: + Hiểu được nội dung ý nghĩa bài học đường đời đầu tiên + Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của bài văn B. Các hoạt động dạy- học: - ổn định: - Bµi cò: kiÓm tra vë so¹n cña häc sinh - Bµi míi: gv giíi thiÖu bµi Gv cho học sinh đọc chú thích sách I. T¸c gi¶, t¸c phÈm, ®o¹n trÝch gi¸o khoa 1. T¸c gi¶: ? Em h·y nªu vµi nÐt vÒ TH? - Tªn thËt: NguyÔn Sen (1920) - Viết văn từ trước cách mạng. - Cã nhiÒu t¸c phÈm viÕt cho thiÕu nhi, lµ nhµ v¨n cña tuæi th¬. 2. T¸c phÈm: ? Em biÕt g× vÒ t¸c phÈm? - DÕ mÌn phiªu l­u ký (1941) lµ t¸c phẩm đặc sắc nổi tiếng nhất của Tô Hoµi viÕt vÒ loµi vËt dµnh cho thiÕu nhi. GV gi¶ng: t¸c phÈm gåm 10 - T¸c phÈm ®­îc dÞch ra nhiÒu thø chương…..nội dung tác phẩm: SGK tiÕng trªn thÕ giíi. - KÓ vÒ cuéc phiªu l­u ®Çy sãng giã vµ ®Çy lý thó cña chµng DÕ mÌn. 3. VÞ trÝ ®o¹n trÝch. ? VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? Bài học đường đời đầu tiên thuộc GV: ở chương này Dế mèn tự giới chương I của tác phẩm. thiệu về mình, đặc biệt kể về một câu chuyện đáng ân hận - một bài học đường đời đầu tiên của mình. Gv hướng dẫn học sinh đọc văn bản II. §äc, kÓ Hs đọc một đoạn- Gv đọc tiếp một ®o¹n ? H·y kÓ tãm t¾t c©u chuyÖn? hs kÓ III. T×m hiÓu v¨n b¶n ? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo lêi cña - C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo lêi cña nh©n vËt nµo? thuéc ng«i kÓ thø nh©n vËt chÝnh (DÕ MÌn), ng«i kÓ mÊy? C¸ch lùa chän vai kÓ nh­ vËy thø nhÊt. cã t¸c dông g×? -> T¸c dông - T¹o nªn sù th©n mËt gÇn gòi gi÷a người kể và bạn đọc. Dễ biểu hiện tâm trạng ý nghĩ thái độ của nhân vật. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> đối với những gì xảy ra ở xung quanh và đối với chính mình. ? H·y chia bè côc v¨n b¶n?. -Bè côc: hai ®o¹n + Đoạn 1: Từ đầu-> Sắp đứng đầu thiên hạ rồi: Miêu tả vẻ đẹp cường tr¸ng cña DÕ MÌn + Cßn l¹i: C©u chuyÖn bµi häc…. ? PhÇn néi dung kÓ chuyÖn vÒ bµi häc đường đời đầu tiên của Dế Mèn có Có ba sự việc chính: c¸c sù viÖc chÝnh nµo? + Dế mèn coi thường Dế choắt Sù viÖc nµo lµ nghiªm träng nhÊt? + DÕ MÌn trªu chÞ Cèc dÉn tíi c¸i chÕt cña DÕ Cho¾t; + Sù ©n hËn cña DÕ MÌn. --> Sù viÖc nghiªm träng nhÊt: DÕ MÌn g©y sù víi Cèc g©y ra c¸i chÕt thảm thương cho Dế Choắt. 1. H×nh ¶nh DÕ MÌn ? Dế mèn đã tự giới thiệu mình như Giới thiệu tỉ mỉ, kỹ càng, đầy đủ về thế nào? Qua những chi tiết cụ thể hành động, cử chỉ, ngoại hình, tính nµo? nÕt. - Hình dáng: + đôi càng mẫm bóng + vuèt ch©n cøng, ? H×nh d¸ng? nhän ho¾t + đôi cánh dài + ®Çu to, r©u dµi vµ cong - Hành động: + đạp phanh phách + vò phµnh ph¹ch ? Hành động? + nhai ngoµm ngo¹p + trÞnh träng vuèt r©u - Tính cách: + đi đứng oai vệ + cµ khịa víi tÊt c¶ ? TÝnh c¸ch cña dÕ MÌn ®­îc miªu t¶ hµng xãm qua các chi tiết nào về hành động, ý + qu¸t mÊy chÞ Cµo nghÜ? Cµo + đá, ghẹo anh Gọng Vã + tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ --> Dùng động từ, tính từ miêu tả hình dáng, tính cách đặc sắc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt -> C¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ lµ võa miªu t¶ cña nhµ v¨n? Miªu t¶ theo miªu t¶ h×nh d¸ng chung võa lµm tr×nh tù nµo? næi bËt c¸c chi tiÕt quan träng cña đối tượng, vừa miêu tả ngoại hình vừa diễn tả cử chỉ, hành động Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> --> Dùng lªn mét c¸ch ch©n thùc, sống động cụ thể về một chàng Dế ở tuổi mới lớn (thanh niên cường tr¸ng) --> Miêu tả ngoại hình đồng thời bộc lộ tính nết, thái độ của nhân vËt. Người đọc cảm nhận được một ? Qua cách miêu tả đặc sắc đó em có chàng dế ở tuổi trưởng thành có vẻ cảm nhận được những gì về chàng Dế đẹp cường tráng, trẻ trung, tràn đầy MÌn? sức sống, đồng thời cũng thấy được những nét chưa đẹp, chưa hoàn thiÖn trong tÝnh nÕt, trong nhËn thức và hành động của một chàng dÕ thanh niªn ë tuæi míi lín. §ã lµ: B¶n tÝnh kiªu c¨ng, tù phô vÒ vÎ đẹp và sức mạnh của mình, xem thường mọi người, hung hăng, xốc nổi, (tưởng mình là tay ghê gớm, sắp đứng đầu thiên hạ rồi). GV: Bằng sự quan sát tinh tường, sự am hiểu kỹ lưỡng về loài vật nhà văn đã dựng lên được một chân dung ngỗ nghĩnh, ấn tượng về một chàng dế ở tuæi míi lín. HÕt tiÕt 73. ChuyÓn tiÕt 74. 2. C©u chuyÖn vÒ bµi häc ®­êng đời đầu tiên * DÕ Cho¾t: ? Qua con m¾t cña DÕ MÌn, DÕ Cho¾t - Tr¹c tuæi MÌn, gÇy gß lªu ngªu, ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? c¸nh ng¾n cñn, cµng bÌ bÌ, r©u côt, ? Em thấy thái độ của Dế Mèn đối với mặt ngẩn ngẩn ngơ ngơ, ốm đau. DÕ Cho¾t nh­ thÕ nµo? (chó ý c¸ch x­ng h«, lêi lÏ, giäng ®iÖu --> Coi thường Dế Choắt, thái độ ? Trong câu chuyện với Dế Choắt ở trịch thượng, ra vẻ kẻ cả, đàn anh, lần sang nhà chơi, Dế Mèn đã bộc lộ khinh thường, không coi Choắt ra ®iÒu g×? gì, không quan tâm, giúp đỡ bạn bè. (Cách đặt tên dế Choắt, cách xưng hô trịch thượng" chú mày". Khi nghe dế Choắt thỉnh cầu giúp đỡ thì hÕch r¨ng lªn x× mét h¬i râ dµi vµ lín tiÕng m¾ng má). DÕ MÌn tá ra lµ mét kÎ v« t©m, Ých kü, kh«ng cã Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tình bao dung và lòng thương đồng loại. đã không cho Dế Choắt thông ng¸ch l¹i cßn m¾ng má thËm tÖ C¸ch nh×n diÔu cît, ch©m chäc, GV: Và một sự việc bất ngờ đã xẩy ra, vèn tÝnh hay cµ khÞa DÕ MÌn tr«ng thấy chị Cốc đã bày trò trêu chọc... ? Em h·y nªu diÔn biÕn t©m lý, th¸i độ của Dế Mèn trong việc trêu chị cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt?. - Lúc đầu: huyênh hoang trước Dế Cho¾t, kh«ng coi ai ra g×. - Trªu råi: tôt vµo hang, yªn chÝ vÒ sù yªn æn kiªn cè cña n¬i Èn n¸u. - BiÕt chÞ Cèc mæ DÕ Cho¾t khiÕp sî n»m im thin thÝt. - ChÞ Cèc ®i råi, mon men bß lªn, ©n hËn vÒ lçi cña m×nh, thÊm thÝa bài học đường đời đầu tiên. --> ThÓ hiÖn biÖt tµi cña nhµ v¨n T« ? NhËn xÐt vÒ ngßi bót cña nhµ v¨n Hoµi vÒ c¸ch miªu t¶ tinh tÕ, ch©n khi miªu t¶ t©m lý nh©n vËt? thËt diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt, qua đó nhận rõ thêm tính cách nhân vật, huyênh hoang tự phụ trước kẻ yếu nhưng lại run sợ trước kẻ mạnh. --> Bµi häc vÒ thãi ng«ng nghªnh ? Qua sự việc này Dế mèn đã rút rabài ngỗ ngược, không coi ai ra gì --> gây hoạ cho người khác (Cái chết häc g×? oan uæng cña DÕ Cho¾t).Bµi häc Êy ®­îc nãi lªn qua lêi khuyªn cña dÕ Cho¾t --> H·y sèng th©n ¸i, m×nh v× mäi người, đừng nên ích kỷ, kiêu căng hèng h¸ch kÎo g©y ra nh÷ng hËu quả xấu không lường trước được. => Võa rÊt gièng, rÊt ch©n thùc víi ? H×nh ¶nh nh÷ng con vËt ®­îc miªu nh÷ng con DÕ thËt trong thùc tÕ t¶ trong truyÖn cã gièng víi chóng nh­ng l¹i võa rÊt gièng víi mét con trong thực tế không? có đặc điểm nào người ở lứa tuổi mới lớn với những nÐt bång bét, xèc næi, thiÕu chÝn của con người được gán cho chúng? ch¾n trong suy nghÜ, viÖc lµm. - Truyện được viết theo lối đồng ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt vÒ tho¹i. Nh©n vËt chÝnh lµ nh÷ng con loµi vËt cña T« Hoµi? vật nhỏ bé bình thường và rất gần gòi víi trÎ em. Loµi vËt ë ®©y còng cã suy nghÜ nãi n¨ng t×nh c¶m, t©m lí và các quan hệ như ở con người. - NghÖ thuËt miªu t¶ loµi vËt cña T« Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ loµi vËt cña T« Hoµi?. Cho học sinh đọc ghi nhớ sách giáo khoa. Cñng cè dÆn dß: + Cñng cè: ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ chµng dÕ MÌn? ? Bài học đường đời đầu tiên mà dế MÌn rót ra lµ g×? ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ loµi vËt cña nhµ v¨n T« Hoµi? + DÆn dß: - Häc thuéc ghi nhí s¸ch gi¸o khoa - N¾m néi dung bµi häc - KÓ l¹i v¨n b¶n - So¹n bµi Phã tõ. Lop6.net. Hoài rất sinh động. Cách kể chuyện theo ng«i thø nhÊt tù nhiªn, hÊp dÉn, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, giµu tÝnh t¹o h×nh. <=> Ghi nhí: SGK.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>