VĂN HÓA ĐẠI CHÚNG CỦA BRAZIL

VĂN HÓA ĐẠI CHÚNG CỦA BRAZIL
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ BRAZIL

1. Vị trí địa lý, địa hình
Vị trí: Đơng Nam châu Mỹ La tinh, giáp Đại Tây Dương
Brazil trải rộng gần một nửa Nam Mỹ và là đất n ước l ớn nh ất vùng
này. Brazil trải dài 4,772 km từ Bắc xuống Nam; 4,331 km t ừ Đông sang
Tây và có biên giới chung với mọi quốc gia Nam Mỹ trừ Chile và Ecuador.
Brazil có thể được phân chia thành Brazil cao ngun ở phía Nam và Brazil
sơng Amazon ở phía Bắc
Diện tích: 8.514.215 km²
Dân số: 191,908,598
Khí hậu: Phần lớn đất nước Brazil nằm trong vùng nhiệt đới và có các
loại hình khí hậu nhiệt đới nóng ẩm và xích đạo.
Địa hình:
Địa hình của Brazil phân bố rất đa dạng và ph ức tạp. Ph ần l ớn lãnh
thổ ở phía Bắc của Brazil là những vùng đất th ấp đ ược che ph ủ b ởi r ừng
Amazon. Phía Nam của nước này có địa hình chủ yếu là đồi và nh ững vùng
núi thấp. Vùng bờ biển giáp Đại Tây Dương có nhiều dãy núi cao.
Brazil là một trong những nước có nhiều hệ thống sơng lớn nhất trên
thế giới. Nước này có tổng cộng 8 bồn địa lớn, n ước c ủa các con sông đi
qua các bồn địa này để thoát ra Đại Tây Dương. Sông Amazon là con sông


lớn nhất thế giới (tính theo dung lượng nước) và đồng th ời là con sông dài
thứ hai trên thế giới.
Lưu vực sông Amazon rộng lớn và màu mỡ đã tạo điều kiện cho
những cánh rừng nhiệt đới hùng vĩ phát triển cùng v ới h ệ th ống sinh v ật
phong phú. Ngồi ra cịn phải kể đến hệ thống sơng Parana và phụ l ưu;
sơng Iguacu nơi có thác nước Iguacu nổi tiếng.
Bên cạnh đó, cịn có các sông Negro, Xingu, Madeira, Tapajos, một số

đảo và đảo san hô trên Đại Tây Dương.
Tài nguyên: dồi dào, phong phú với sắt, nhơm, đá q, g ỗ, d ầu khí, tài
nguyên nước.
Thủ đô: Brasilia
2.Dân số và ngôn ngữ
Dân số: 193.946.886
Hiến pháp của Brazil khẳng định ngơn ngữ chính thức là tiếng Bồ Đào
Nha, được nói bởi 98 phần trăm dân số. Ngồi ra, Bồ Đào Nha là ngơn ngữ
duy nhất được sử dụng trên truyền hình, đài phát thanh, báo chí và cho
mục đích của tất cả các giao dịch kinh doanh. Gần đây, chính ph ủ đã ban
hành một đạo luật có nhiệm vụ sử dụng ngơn ngữ ký hiệu của Brazil (Bọ)
trong các dịch vụ của chính phủ và giáo dục liên quan đến. Qu ốc gia duy
nhất ở châu Mỹ nói tiếng Bồ Đào Nha, Brazil coi ngơn ngữ là một ph ần
quan trọng của văn hóa và bản sắc dân tộc mà phân biệt chúng t ừ các
nước láng giềng rằng hầu như chỉ nói tiếng Tây Ban Nha.
Tiếng Anh là một phần trong chương trình giảng dạy của các trường
cao học, nhưng ít người Brasil thực sự thông thạo ngôn ngữ này. Đa s ố


những người sử dụng tiếng Bồ Đào Nha đều có thể hiểu tiếng Tây Ban
Nha ở mức độ này hay mức độ khác vì sự tương đồng giữa hai ngơn ng ữ
cùng hệ Latinh.
3. Lịch sử
Brazil do nhà thám hiểm Pedro Álvares Cabral (ng ười Bồ Đào Nha)
khám phá vào ngày 22 tháng 4 năm 1500. Do có ngu ồn tài nguyên phong
phú và chưa được khai phá, nhiều nước châu Âu khác nh ư Pháp và Hà Lan
cũng muốn lập thuộc địa tại Brazil song cuối cùng đều th ất b ại tr ước
người Bồ Đào Nha.
Sau 3 thế kỷ dưới sự thống trị của Bồ Đào Nha, Brazil tr ở thành quốc
gia độc lập năm 1822 và trở thành một nước cộng hòa năm 1889. Tên của

đất nước được đổi thành Cộng hòa Hợp chúng quốc Brazil (đ ến năm 1967
thì đổi lại thành Cộng hịa Liên bang Brazil như ngày nay).
Cuối thế kỷ XIX, cà phê trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực của
Brazil. Việc buôn bán cà phê với nước ngoài đã làm nên s ự th ịnh v ượng c ủa
đất nước về mặt kinh tế; đồng th ời cũng thu hút m ột s ố l ượng đáng k ể
người nhập cư từ các quốc gia châu Âu, chủ yếu là t ừ Ý và Đ ức. Dân s ố tăng
lên cùng với nguồn nhân công dồi dào đã cho phép đ ất n ước Brazil phát
triển các ngành công nghiệp và mở rộng lãnh thổ vào sâu hơn trong lục
địa.
Hiện nay Brazil vẫn tiếp tục theo đuổi phát triển nông nghiệp và công
nghiệp nội địa. Nhờ khai thác nguồn tài nguyên khổng lồ và th ị tr ường lao
động lớn, ngày nay Brazil là một nền kinh tế đi đầu c ủa khu v ực.
Tuy nhiên, sự phân phối thu nhập chênh lệch lớn và tình hình t ội
phạm vẫn tồn tại như những vấn đề lớn của Brazil.


4. Chính trị- đối ngoại
Brazil là quốc gia dẫn đầu khu vực Mỹ La tinh về chính tr ị và kinh tế.
Trong suốt giai đoạn từ sau Chiến tranh thế giới thứ II đến nh ững
năm 90, các chính phủ Brazil đều tìm cách m ở rộng ảnh h ưởng c ủa n ước
này ra tầm quốc tế bằng cách tập trung phát triển kinh tế và có một chính
sách ngoại giao độc lập. Những năm gần đây, Brazil ngày càng tăng c ường
quan hệ với các nước Mỹ La tinh láng giềng, đồng th ời đóng vai trị quan
trọng trong các sứ mệnh của Liên hợp quốc.
Brazil là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ
chức thương mại thế giới, Khối Thị trường chung Nam Mỹ, Hiệp hội Liên
kết Mỹ Latinh (ALADI), Tổ chức các nước Châu Mỹ (OEA), Cộng đồng Nam
Mỹ (CSN), Hệ thống Kinh tế Mỹ Latinh (SELA).
Chế độ chính trị:
Brazil là nước Cộng hòa Liên bang. Tổng thống là nguyên th ủ quốc gia

và đứng đầu Chính phủ, được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ hiện nay là 4 năm.
Quốc hội hai viện gồm Thượng Nghị viện và Hạ Nghị viện. Thượng
Nghị viện có 81 ghế, bầu cử trực tiếp, nhiệm kỳ 8 năm, phân bổ m ỗi bang
3 người.
Hạ Nghị viện có 513 ghế, nhiệm kỳ 4 năm, được bầu trực tiếp, phân
bổ theo dân số ở mỗi bang.
Tòa án Liên bang Tối cao gồm 11 thẩm phán, do Tổng th ống bổ
nhiệm.
Chính phủ của Tổng thống Luiz Silva đề cao độc lập chủ quyền và
quyền tự quyết; chủ trương củng cố và phát triển mọi mặt khối Thị


trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR); thúc đẩy liên kết, h ội nh ập khu v ực,
hướng tới xây dựng Cộng đồng các quốc gia Nam Mỹ (CSN) theo mơ hình
EU; đẩy mạnh quan hệ với các nước khu vực khác, trong đó chú tr ọng châu
Á - Thái Bình Dương.
Brazil đóng vai trị lãnh đạo G20 bảo vệ quyền lợi của các n ước đang
phát triển tại Vòng đàm phán Doha; nỗ lực vận động trở thành Ủy viên
thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc.
5. Kinh tế
Brazil là một nền kinh tế hàng đầu ở Mỹ Latinh.
Với đặc tính là nơng nghiệp chủ chốt và được chăm lo phát tri ển t ốt,
công nghiệp mỏ, sản xuất và dịch vụ, nền kinh tế Brazil v ượt tr ội h ơn các
nền kinh tế khác của Nam Mỹ, và đang mở rộng sự hiện diện c ủa mình
trên thị trường quốc tế.
Brazil giàu tài nguyên thiên nhiên, đứng đầu thế gi ới v ề s ản xu ất
đường mía, cà phê, và là một trong quốc gia có n ền chăn nuôi phát tri ển
nhất. Khoa học kỹ thuật đạt trình độ cao trong nhiều lĩnh v ực s ản xu ất,
nghiên cứu ứng dụng.
Nông nghiệp chiếm 9% GDP, sản phẩm chủ yếu là cà phê, đ ậu t ương,

đường mía, ca cao, lúa gạo, thịt gia súc, ngô, cam chanh, bông.
Công nghiệp chiếm 32% GDP, sản phẩm hàng đầu là thép (đ ứng th ứ 2
thế giới), nhôm; ô tô, điện - điện tử gia dụng.
Dịch vụ chiếm khoảng 59% GDP


Brazil xuất khẩu chủ yếu là cà phê, đỗ tương, đường mía, n ước cam,
thịt bị, gà, vật tư vận tải, sắt thép, kim loại và nhập kh ẩu ch ủ y ếu là d ầu
lửa, máy móc, than, phân bón, ngũ cốc.
Các thị trường xuất khẩu chính là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Đ ức, Hà Lan,
Argentina.
Các thị trường nhập khẩu chính là Hoa Kỳ, Argentina, Nh ật, Trung
Quốc.
Hoa Kỳ là nước đầu tư lớn nhất tại Brazil.
6. Văn hóa- Thể thao
Brazil là quốc gia Nam Mỹ duy nhất thừa hưởng ngơn ngữ và văn hóa
Bồ Đào Nha. Mặc dù có nhiều yếu tố đã ảnh hưởng đến nền văn hóa
Brazil, nhưng ảnh hưởng văn hóa Bồ Đào Nha vẫn là ch ủ yếu vì s ự liên h ệ
chặt chẽ của Brazil trong thời kỳ thuộc địa với đế quốc này. Bồ Đào Nha đã
mang đến đây ngôn ngữ, Cơ đốc giáo và các ki ểu ki ến trúc thu ộc đ ịa.
Những khía cạnh khác tạo nên văn hóa Brazil là sự đóng góp của những
người nhập cư từ châu Âu và châu Á, người bản địa gốc Nam Mỹ và ng ười
nô lệ đến từ châu Phi. Có thể nói Brazil là xã hội đa văn hóa, đa ch ủng t ộc.
Người Ý, Đức đến với số lượng lớn và ảnh hưởng của họ đậm đặc ở
các vùng Đông Nam và Nam Brazil. Brazil tiếp nh ận ngôn ng ữ và ngh ệ
thuật ẩm thực của người Amerindia, trong khi cũng th ừa h ưởng âm nh ạc,
khiêu vũ, tôn giáo của người châu Phi
Người Brazil sáng tạo những điệu nhảy samba, bossa nova, forró,
frevo và nhiều điệu khác. Brazil cũng có đóng góp vào âm nh ạc cổ đi ển b ởi
một số tác phẩm của một số nhà soạn nhạc.

Brazil nổi tiếng với Lễ hội Carnaval sôi động. Lễ hội này đ ược tổ ch ức
hàng năm, kéo dài 40 ngày trước Lễ Phục sinh. Ngồi ra, có nh ững l ễ h ội
địa phương và vùng. Những lễ hội nổi tiếng khác là Boi Bumba và Festa
Junina.
Brazil nổi tiếng với các bờ biển đẹp ở khắp đất n ước. Brazil có h ơn
5.000 dặm bờ biển, được đánh giá là những bờ biển đẹp nhất và hứa hẹn
nhất cho khách du lịch năm châu.
Brazil cũng được xem là quốc gia thành cơng nhất thế gi ới về bóng đá.
Đội tuyển bóng đá quốc gia Brazil được coi là đội bóng ch ơi tốt nh ất hành
tinh với năm lần chiến thắng tại Giải vơ địch bóng đá th ế gi ới. Ng ười
Brazil gọi ngắn gọn đội bóng quc gia ca h l "Seleỗóo", cú ngha l "i
tuyn". Một câu nói vui phổ biến trong bóng đá là: "Người Anh sáng tạo ra
mơn bóng đá, và người Brazil đã hồn thiện nó".

I.

Văn hóa đại chúng của Brazil

1. Văn hóa đại chúng là gì
Văn hóa đại chúng” (mass culture), có thể được hiểu là n ền văn hóa
của một xã hội đại chúng – xã hội được hình thành trên nh ững điều ki ện:
sự gia tăng về số lượng của người lao động; sự phát triển của một quá
trình sản xuất, tiêu thụ lớn theo cơ chế thị trường; sự mở rộng không giới
hạn không gian nhờ những tiến bộ về giao thơng, thơng tin; q trình đơ
thị hóa và tập trung dân cư tại các đơ thị và đời sống chính trị dân ch ủ.
Nền văn hóa này có đối tượng thụ hưởng là đại đa số dân chúng - nh ững
người có trình độ giáo dục ở mức độ tương đối. Và nh ững giá tr ị văn hóa
được phổ cập, truyền bá thơng qua các phương tiện thơng tin đ ại chúng

như báo chí, truyền thanh và ngày nay là truyền hình, internet.


2. Văn hóa đại chúng của Brazil qua một số lĩnh vực tiêu bi ểu
a.Lễ hội
Lễ hội Carnaval
Carnaval là một lễ hội nổi tiếng của đất nước Brasil. Lễ hội di ễn ra
40 ngày trước Lễ Phục sinh và là thời điểm để bắt đầu mùa ăn chay
. Lễ hội Carnaval ở Brasil rất nổi tiếng, đặc biệt là tại Rio de Janeiro.
Trong lễ hội, những đoàn diễu hành đầy màu sắc đi qua nh ững con ph ố
lớn với những chiếc xe được trang trí rực rỡ, những vũ công mặc trang
phục nhiều màu sắc và âm nhạc rộn rã. Tại Rio de Janeiro có hẳn nh ững
trường lớp đào tạo vũ công samba cho dịp lễ hội này. Bên cạnh đó, lễ hội
Carnaval cịn được tổ chức tại nhiều nơi khác trên đất nước Brasil nh ư t ại
các bang Bahia, Pernambuco hay Minas Gerais với một số điểm khác biệt
riêng nhưng lễ hội Carnaval tại Rio de Janeiro là nổi tiếng nh ất. Lễ h ội này
cũng là một trong những yếu tố thu hút khách du lịch nước ngoài t ới Brasil.
Được tổ chức vào khoảng tháng 2 hàng năm trên khắp đất n ước
Brazil, nhưng sôi nổi nhất vẫn là Carnival tại thủ đô Rio de Janeiro, n ơi t ất
cả các vũ công samba tài giỏi nhất đổ về tranh tài. Đây là m ột cuộc trình
diễn nghệ thuật có quy mơ rất hồnh tráng.
Lễ hội được mở đầu bằng nghi thức trao chìa khóa vào thành phố cho
hồng đế Momo – một nhân vật tưởng tượng, để ngài dẫn các vũ công
diễu hành và trình diễn ở vũ trường Samba. Mỗi tr ường phái đ ược trình
diễn trong vịng 85 phút. Trong tiếng trống, ánh pháo hoa, đèn chi ếu r ực
trời, khán giả kết thành từng nhóm trong những bộ trang ph ục đặc s ắc hát
hò và vui đùa cùng vua chúa, hồng hậu, cơng chúa, hồng tử, hiệp sĩ… Tâm
điểm của lễ hội Carnival là cuộc diễu hành diễn ra vào đêm Ch ủ nh ật và

thứ hai tại sân vận động Sambadrome của thành phố cùng r ất nhi ều b ữa
tiệc đường phố vui nhộn.
Theo nghi thức truyền thống, trong lễ khai mạc, Vua Momo (Vua của
lễ hội) nhận chiếc chìa khóa bạc từ tay ông Thị tr ưởng thành ph ố r ồi gi ơ
cao chiếc chìa khóa ấy để tun bố mở màn cho lễ hội. Sau đó kèn tr ống
vang lừng khắp nơi và vũ điệu Samba bắt đầu xuất hiện cuồng nhi ệt trên
đường phố.
Hàng năm có hàng triệu du khách từ khắp nơi trên thế gi ới đã đến Rio
de Janeiro – thủ đô của Brazil để tham dự lễ hội này. Dịp này, các ngh ệ
nhân Brazil dùng hết tài năng và sức l ực của mình đ ể t ạo nên m ột l ễ h ội
tưng bừng, hồnh tráng mà khơng một nơi nào trên hành tinh có th ể có
được, nhất là những vũ điệu samba được biểu diễn b ởi các vũ công điêu
luyện nhất xuất thân từ những trường dạy nổi tiếng nhất của Brazil.
Carnival chính là niềm kiêu hãnh của người Brazil và là c ơ h ội đ ể tôn
vinh nét đẹp của cơ thể – giống như tinh thần Olympic thu ở x ưa – và th ể
hiện nét văn hóa độc đáo của Brazil qua vũ điệu Samba truy ền th ống
Nổi bật với phong cách nóng bỏng và đam mê từ vũ đi ệu Samba
Vascara là thương hiệu giày dép và túi xách đến từ Brazil, đ ược lấy
cảm hứng từ vũ điệu Samba nóng bỏng để phục vụ cho nh ững tín đ ồ th ời
trang tại Việt Nam. Sau gần 4 năm có mặt tại thị trường, th ương hiệu th ời
trang giày dép và túi xách Vascara đã tạo được chỗ đ ứng v ững ch ắc trong
lòng khách hàng. Phong cách thiết kế của Vascara đậm ch ất Brazil v ới
những tông màu nổi bật, mạnh mẽ, đơn giản nhưng cũng không kém ph ần
tinh tế. Đối tượng khách hàng Vascara hướng đến là những phụ n ữ trẻ,
năng động và ln tìm kiếm cái mới, mong muốn thể hiện cá tính riêng
của mình. Đây cũng chính là ưu điểm của phong cách th ời trang đ ậm ch ất


Brazil đang rất thịnh hành trên thế giới mà Vascara mong muốn dành tặng
cho các bạn gái Việt Nam.

Những sản phẩm của Vascara nhấn mạnh vào màu sắc đ ơn giản nh ư
trắng, đen, đồng, vàng, xanh… với kiểu dáng trẻ trung, thanh lịch. Có rất
nhiều mẫu mã và size để các bạn gái có thể lựa chọn, từ giày bệt, sandal,
giày cao gót đến các loại mũi bít, mũi hở….
Ước tính có khoảng 70.000 người theo dõi trực tiếp tại thành ph ố Rio
de Janeiro. Ước tính mỗi màn trình diễn tiêu tốn từ 2 đến 3 tri ệu USD.
Hàng chục trường dạy samba trong thành phố tham gia tranh tài trong
lễ diễu hành bằng những vũ điệu đẹp mắt và trang phục đặc sắc.
b.Thể thao- Văn hóa đại chúng của Brazil
Môn thể thao phổ biến nhất tại Brasil là mơn bóng đá. Đồng thời,
Brasil cũng được coi là một cường quốc trong mơn thể thao này. Đội tuyển
bóng đá quốc gia Brasil là đội tuyển thành công nhất trong tất cả các đội
tuyển bóng đá quốc gia trên thế giới. Nước này đã 5 lần vô địch World Cup
vào các năm 1958, 1962, 1970, 1994, 2002, đồng th ời là đ ội tuy ển duy
nhất tham dự đủ mọi kỳ World Cup. Sau khi vô địch World Cup lần th ứ ba,
đội tuyển Brasil đã được phép giữ vĩnh viễn chiếc Cúp vơ địch. Brasil cũng
có

nhiều

cầu

thủ

nổi

tiếng

thế

giớinhư Pelé, Garrincha, Jairzinho, Rivelino, Carlos
Alberto, Zico, Romário,Ronaldo, Rivaldo, Roberto
Carlos, Ronaldinho và Kaká. Cơ quan đại diện cho bóng đá tại Brasil là Liên
đồn Bóng đá Brasil. Bóng đá từ lâu đã trở thành một phần văn hóa Brasil.
Đây là mơn thể thao yêu thích của nhiều thanh niên và các kỳ World Cup
tại đất nước này được coi là những sự kiện lớn và thu hút rất nhi ều ng ười
dân theo dõi.


Bên cạnh đó, đội tuyển bóng đá nữ Brasil cũng thu được khá nhiều
thành tích. Tại Giải vơ địch bóng đá nữ thế giới 2007 , họ đã giành vị trí thứ
hai. Nữ cầu thủ bóng đá nổi tiếng nhất Brasil là Marta, người đoạt hai
danh hiệu Quả bóng Vàng và Chiếc giày Vàng tại World Cup 2007 cũng nh ư
được FIFA bình chọn là nữ cầu thủ xuất sắc nhất năm 2006.
Khơng chỉ có bóng đá, Brasil cũng là n ước có th ế mạnh tại nhiều mơn
thể thao khác như bóng rổ, bóng chuyền, tennis, bơi lội. Capoeira, một
mơn võ thuật có nguồn gốc châu Phi cũng được đông đảo ng ười dân Brasil
ưa chuộng. Nhu thuật Brasil (Brazilian Jiu-Jitsu, viết tắt BJJ) được coi là
một môn võ thuật có tính chiến đấu cao, thường xun xuất hiện trên các
võ đài võ tự do. Ngoài ra, đất nước này cịn sản sinh ra nhiều mơn th ể thao
khác nữa. Có thể kể ra như mơn bóng đá bãi biển, bắt nguồn trên những
bãi biển của Rio de Janeiro hay biribol, một biến thể chơi dưới nước của
bóng chuyền.
Bảo tàng được khánh thành vào cuối tháng 9 v ừa qua t ại thành ph ố
Sao Paolo (Brazil), phác họa lại lịch sử nền bóng đá thế gi ới nói chung,
bóng đá Brazil nói riêng nhân kỷ niệm 50 năm Brazil đoạt danh hiệu vô
địch thế giới lần đầu tiên (1958)
Đại diện chính quyền thành phố Sao Paolo và ngành th ể thao Brazil
cho biết, đây là dịp để giới thiệu sự phát triển của nền bóng đá Brazil, n ền
bóng đá mạnh nhất thế giới và cũng là một nét văn hóa đ ặc s ắc c ủa qu ốc

gia Nam Mỹ này. “Đây không đơn thuần là một bảo tàng Bóng đá mà là l ịch
sử của cả một chặng đường chinh phục đỉnh cao bóng đá ở Brazil”. Ông
Hugo Baretto, Tổng giám đốc Quỹ Roberto Marinho, một trong nh ững Quỹ
tài trợ cho dự án xây dựng bảo tàng Bóng đá tự hào cho bi ết
Điểm kỳ lạ của dân Brazil - Tình u bóng đá & những cái tên


Angela đã hạ sinh một bé gái. Nhưng ông chồng mê bóng đá khơng
biết đã thuyết phục thế nào mà cơ đã đồng ý để cho con gái mình mang tên
Lineker, một cái tên đàn ông. Lineker Hoffmann, hiện giờ đã là một sinh 21
tuổi theo học ngành kỹ sư, cho biết: “Tơi khơng biết bố đã nói nh ững gì đ ể
làm mẹ đồng ý nữa”.
Lineker Hoffmann khơng hề cơ đơn. Thần tượng của bố m ẹ cơ cũng
chính là thần tượng của cả một thế hệ dân chúng Brazil ở thành phố miền
Đông Nam bang Espirito Santo. Ở đây, người ta không đọc tên Lineker theo
đúng kiểu Anh mà phát âm thành Linique, Linick hoặc Linik. Nh ưng có m ột
thực tế là có rất nhiều người mang cái tên Lineker ở độ tuổi trạc trạc như
nhau.
Đặt tên theo thần tượng của mình là một truy ền thống lâu đ ời tại
Brazil. Tháng 6/1994, báo chí ghi nhận một sự bùng n ổ của nh ững tr ẻ em
mang tên Romario. Đấy là khi “Baixinho” (Quỷ lùn, biệt danh của Romario)
vừa cùng ĐT Brazil lần thứ tư vô địch World Cup trên đất Mỹ.
Người Brazil không chỉ yêu những cầu thủ của nước mình, họ cịn
thần tượng cả những ngơi sao nước ngồi. Đấy là lý do bạn sẽ bắt g ặp
những cái tên như Rummenigge da Silva, Jorge Beckenbauer, Michel Platini
Goes, Klinsmann Carrilho, Ruud Gullit Ribeiro hay Diego Maradona da
Silva.
Maria Lucia da Silva, 52 tuổi, đã quyết định đặt tên con trai mình là
Diego Maradona sau khi chứng kiến thuy ền thoại người Argentina này ghi
bàn thắng “bàn tay của Chúa” nổi tiếng vào lưới tuyển Anh ở World Cup

1986.
Maradona da Silva, đứa bé ngày ấy, không chơi bóng và cũng khơng
thích cái tên của mình một chút nào. Anh th ường hay bị bàn bè châm ch ọc


khi cịn nhỏ. “Maradona khơng phải là một thần t ượng, m ột tấm g ương ở
đất nước của chúng tơi, tơi thật sự khơng thích cái tên này” - chàng trai 26
tuổi nói.

Anh cũng từ chối đặt tên các con mình sau này theo tên của m ột c ầu
thủ thần tượng nào đó. Nhưng truyền thống gia đình vẫn được tiếp tục
thông qua người chị gái của anh. Nghĩa là anh có 2 đứa cháu: một đ ứa 4
tuổi tên Thierry Henry và một đứa nhỏ hơn tên Romario.
Luật pháp Brazil rất phóng khống trong việc đ ể cho b ố m ẹ đ ặt tên
cho con mình. Điều này khác hẳn với tại Bồ Đào Nha. Ở đây, m ột c ặp v ợ
chồng chỉ có thể chọn tên cho con mình dựa trên một bản danh sách gồm
3.000 cái tên. Họ làm thế để tránh những cái tên quá n ước ngoài, quá xa l ạ
với nền văn hóa của mình. Cịn ở Brazil, bạn có muốn chọn tên gì cũng
được, miễn là nó khơng khiến cho đứa trẻ bối rối sau này (ví d ụ không th ể
đặt tên con là... Hitler).
KLISMANN LÀ MẸ MATTHAUS
Ở Brazil, người ta thay tên đổi họ rất nhiều. Có nh ững ng ười khi đã
trưởng thành và làm thẻ căn cước đã nhân tiện đổi tên theo ý mình. Nh ưng
Gerson Martins, một luật sư làm ở phòng thủ tục đổi tên, cho biết r ất
hiếm khi một người mang tên cầu thủ đến đổi tên.
Thứ nhất, người Brazil cũng u bóng đá và h ọ khơng gặp v ấn đề gì
khi có tên giống với một huyền thoại bóng đá. Th ứ hai, cái tên ấy g ợi nh ớ
lại một mùa hè cuồng nhiệt nào đó của bố mẹ c ậu khi cùng dõi theo
những đường bóng hấp dẫn. Thứ ba, đấy là một cái tên dễ nh ớ, thế thì
việc gì phải đổi.

Vấn đề hơi khó chịu là... phát âm. Người Brazil phát âm khơng t ốt
những tiếng nước ngồi. Cũng như trường hợp Lineker đọc thành Linique,
nhiều người Brazil không thể phát âm đúng tên Beckenbauer, “Hoàng đ ế”
của đội tuyển Đức, người từng vô địch World Cup trên cả 2 vai trò c ầu th ủ
lẫn HLV. Jorge Beckenbauer, một luật sư 43 tuổi, nói: “H ọ c ứ gọi tơi là
blequienpower, blequinopower chứ khơng gọi đúng tên tơi”.
Cịn Klinsmann Carrilho - có tên được đặt theo người ti ền đ ạo tóc
vàng nổi tiếng từng vơ địch World Cup 1990 và nay đang làm HLV đ ội
tuyển Mỹ - thì nói: “Họ cứ nhầm tên tơi là Christian”. Khi đ ược hỏi vì sao l ại
có cái tên Klismann, cơ gái 19 tuổi này giải thích: “Vì mẹ tơi mê Klinsmann
vô cùng. Bà nghĩ là ông ấy... đẹp trai”.
Klinsmann -19 tuổi cho biết cơ từng khơng thích bóng đá trong m ột
thời gian dài, nhưng dần trở nên quan tâm nhiều hơn khi đ ược xem
Cristiano Ronaldo của Bồ Đào Nha thi đấu. Và cô cũng đã lên k ế ho ạch đ ặt
tên cho các con của mình. Nếu có con trai cơ sẽ đặt là Matthaus, d ựa theo
tên của người thủ quân Lothar Matthaus, đồng đội của Klinsmann trong
chức vô địch World Cup 1990. “Mẹ là Klinsmann, con là Matthaus, thú v ị
phết” - cô vừa cười vừa nói.
Trước khi World Cup 2014 khởi tranh, các ông bố bà mẹ đã r ục r ịch
đặt tên cho con mình theo những người hùng trong mùa Hè này. Theo
Babycenter, một trang web đăng ký tên cho các cặp vợ chồng v ừa sinh con,
thì cái tên David Luiz đã nhảy vọt vào Top 100 nh ững cái tên ph ổ bi ến
nhất.
Từ năm ngoái, trang web này đã đăng ký cho 2 Messi, 4 Cristiano
Ronaldo, 1 Wesley Sneijder và 1 Inzaghi, theo tên người tiền đạo nay v ừa
trở thành HLV của AC Milan Filippo Inzaghi. Neymar cũng là m ột cái tên

hết sức phổ biến. “Tôi muốn Neymar sẽ tr ở thành nhà vô địch” - Lenilda
Bezerra, 29 tuổi, chuẩn bị sinh con sau 3 tháng n ữa, đã quy ết đ ịnh đ ặt tên
con mình là Neymar.
Mang tên một cầu thủ nổi tiếng, bạn có thêm động l ực để ph ấn đ ấu
nếu quyết định theo nghiệp quần đùi áo số. Lineker Augusto da Silva
Matos, 21 tuổi, đang thi đấu cho CLB for Aguia de Maraba ở gi ải hạng 3
Brazil, nói: “Mọi người cứ bảo tơi phải ra sức để vinh danh cái tên mình”.
c.Truyền thơng đại chúng và phim ảnh
Globo, công ty truyền thông quyền lực nhất Brazil. World Cup
2014 đăng cai tại Brazil là cơ hội thu hút hàng triệu khách hàng, tăng t ỉ l ệ
người xem của các nhà đài. Tuy nhiên, với TV Globo, đài truyền hình lớn
nhất quốc gia này, nó cũng chỉ là một ngày nh ư bao ngày. Gần 91 tri ệu
người vẫn ngày ngày bật tivi và xem các chương trình của hãng, con số m ơ
ước mỗi năm chỉ có một lần của bất kỳ cơng ty Mỹ nào may m ắn mua
được bản quyền giải bóng bầu dục Super Bowl.
Chắc chắn, Globo là công ty quyền lực bậc nhất tại x ứ sở vũ điệu
samba. Trên thị trường truyền hình, đối thủ đứng sau Globo, Record, ch ỉ có
12% thị phần, trong khi CBS, cơng ty truyền thơng hàng đầu n ước Mỹ, có
chưa tới 12% khán giả theo dõi vào “giờ vàng”.
Globo bắt đầu từ tờ báo O Globo năm 1925 do “ông trùm” truy ền
thông Roberto Marinho sáng lập, người qua đời năm 2003 ở tuổi 98. Trong
thời đại vàng của truyền hình, những gì Globo làm được trong việc kết nối
một quốc gia rộng lớn có thể so sánh với hoạt động của chính khách. Ngày
nay, Globo do ba con trai của ơng Marinho điều hành, tr ở thành công ty
truyền thông lớn nhất châu Mỹ Latinh với doanh thu năm 2013 đ ạt 14,6 t ỷ
reais (tương đương 6,3 tỷ USD), tăng trưởng ấn tượng trong th ập kỷ qua.


Truyền hình trả tiền, tạp chí, đài phát thanh, sản xuất phim, báo chí…
là những lĩnh vực Globo tham gia song lợi nhuận chính đến t ừ m ạng l ưới

truyền hình, thường chiếu “telenovelas” hay “opera xà phịng” (phim dài
tập lâm ly). Tại các nước giàu có, thói quen cùng nhau ngồi tr ước màn hình
tivi (appointment viewing) suy giảm mạnh từ khi có đ ầu thu kỹ thu ật s ố,
tuy nhiên tại đất nước Nam Mỹ, người dân vẫn trung thành v ới đi ều này
mỗi buổi tối, 6 ngày mỗi tuần.
Ln chiếu những chương trình mới nhất nhưng mơ hình hoạt động
của Globo lại vơ cùng lỗi thời. Các chương trình được quay trong studio
rộng lớn có tên Projac, nép mình giữa các rặng núi tại Rio, trong khi di ễn
viên, biên kịch làm việc theo hợp đồng như thời kỳ đầu của Hollywood.
Phim trường được trang trí bằng trang phục hoa lá hẹ và cảnh trí r ối r ắm.
Khơng dừng lại ở đó, nội dung hay thể loại phim cũng s ẵn sàng thay đ ổi
theo ý thích của khán giả.
Tuy nhiên, Globo vẫn là kênh được các nhà quảng cáo lui t ới n ếu
muốn truyền tải thơng điệp đến khán giả tồn quốc. Ước tính, cơng ty này
đã nâng giá quảng cáo trong “giờ vàng” thêm gần 60% kể t ừ năm 2010.
Brazil khơng có truyền thống làm lại phim ăn khách, thực tế nh ững bộ
phim kiểu “mì ăn liền” thường bị quên lãng nhanh chóng và khán giả đ ổ xơ
sang các chương trình mới. Cũng như vậy, trong hai th ập kỷ qua, nhiều
người suy đoán đế chế của Globo sẽ sụp đổ một sớm một chiều khi người
dân Brazil tìm kiếm các hình thức giải trí mới. Song, cho đến nay, Globo
vẫn tồn tại và mạnh mẽ thách thức tất cả. Theo hãng nghiên c ứu th ị
trường comScore, tháng 4/2014, người dân Brazil trung bình dành 12,5
tiếng trên mạng xã hội, cao gấp đơi trung bình tồn cầu.


Suy cho cùng, Globo vẫn là “con cá” l ớn nhất, đ ủ s ức níu chân khán gi ả
Brazil cho dù họ đang đi theo tiếng gọi của các nền tảng m ới. Ví d ụ, khi
ngày càng nhiều hộ đủ khả năng để trả truyền hình trả tiền, Globo có th ể
mất đi lượng khách hàng xem truyền hình miễn phí song bù l ại ở các kênh
trả tiền. Hãng cũng đang thử nghiệm các dịch vụ trực tuyến m ới, nh ư cho

phép mọi người trả phí hàng tháng để xem nội dung trên m ạng. Jorge
Nóbrega, Giám đốc cao cấp của Globo, cho biết công ty không mu ốn m ạo
hiểm doanh thu quảng cáo bằng cách thay đổi thói quen ng ười xem song
vẫn phải sẵn sàng. Netflix, dịch vụ xem video trực tuy ến của Mỹ, đã xâm
nhập thị trường Brazil nhưng Globo tin rằng người dân n ước mình v ẫn ưa
chuộng hàng nội hơn hàng ngoại, tương tự trong bóng đá.
Đất nước chủ nhà World Cup 2014 không chỉ nổi tiếng về bóng đá mà
cịn có nhiều bộ phim xuất sắc như “City of God”, “Elite Squad” hay “Central
Station”:
1. City of God
Có tên gốc là Cidade de Deus, bộ phim về đề tài tội phạm này từng gây
sững sờ cho người yêu điện ảnh toàn cầu khi mới ra mắt bởi s ự lôi cu ốn
trong nội dung và trần trụi trong cách phơi bày nh ững góc khuất của xã
hội Brazil. Do đạo diễn Fernando Meirelles và Katia Lund đ ồng th ực hi ện,
bộ phim nhận được 4 đề cử Oscar năm 2004 và luôn nằm trong Top 30
phim hay nhất mọi thời đại trên trang web nổi tiếng IMDB t ừ đó tới nay.
Nội dung phim xoay quanh hai cậu nhóc cùng lớn lên trong khu ổ
chuột của Rio de Janeiro nhưng theo những con đ ường hoàn toàn khác
nhau. Trong khi Rocket mong muốn trở thành một thợ ảnh thì Li’l Ze l ại đi
vào con đường của tội ác và xưng hùng xưng bá v ới t ổ ch ức buôn bán ma
túy. City of God mô tả một cách chân thực, gai góc cuộc chiến giữa các băng


đảng đường phố ở những khu ổ chuột của Rio, với những màn đ ụng đ ộ
bạo lực, những cuộc chiến đẫm máu nghiệt ngã… Tờ Chicago Tribune từng
ví bộ phim với tác phẩm gangster kinh điển The Godfather và xem đây như
một trong những bộ phim hay nhất thập kỷ.
2. Central Station
Dora là một phụ nữ trung niên làm việc viết thư hộ cho những người
không biết chữ. Công việc hàng ngày ấy tại nhà ga chính c ủa Rio khi ến bà

phát ngấy, căm ghét khách hàng và thậm chí cịn khơng g ửi đi nhi ều b ức
thư mà mình đã viết thuê. Josue là một cậu bé 9 tuổi và ch ưa m ột lần đ ược
gặp cha. Mẹ cậu – người thường xuyên nhờ Dora viết th ư g ửi cho ng ười
cha –bất ngờ qua đời trong một tai nạn và số phận đưa Josue tới v ới Dora.
Một cách bất đắc dĩ, bà buộc phải giúp cậu bé tìm cha đ ể Josue khơng cịn
bơ vơ…

Central Station từng chiến thắng giải “Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất”
tại Quả Cầu Vàng 1999 và cịn nhận được hai đề cử Oscar năm đó. Câu
chuyện hành trình giữa hai con người cơ độc này vừa hấp dẫn lại v ừa c ảm
động. Diễn xuất Fernanda Montenegro là một nét nổi bật của bộ phim, khi
bà chuyển mình từ một kẻ cục cằn ở đầu phim tới một người ph ụ n ữ tình
cảm, ấm áp ở khúc cuối tác phẩm. Bà là người Brazil duy nh ất trong l ịch s ử
từng được đề cử Oscar về diễn xuất.
3. Four Days in September
Mô phỏng lại cuộc khủng hoảng chính trị tầm quốc tế tại Brazil năm
1969,Four Days in September được xem như một trong những bộ phim ly
kỳ hay nhất năm 1997. Lấy cảm hứng từ cuốn hồi ký ra mắt năm 1979 c ủa
chính trị gia Fernando Gabeira, tác phẩm kể về th ời trai trẻ khi ông t ừng


tham gia tổ chức cách mạng MR8 chống lại chế độ độc tài Brazil vào thập
niên 1960.
Khi một người bạn của ông bị thương và bắt giữ, Fernando quy ết định
bắt cóc Đại sứ Mỹ tại Brazil là ơng Charles Burke Elbrick nh ằm đ ổi l ại 15
tù nhân chính trị đang bị các cơ quan chức năng giam gi ữ… Không ch ỉ gây
tiếng vang trong nước, bộ phim còn được Brazil g ửi đi d ự Oscar đ ể tranh
giải “Phim nói tiếng nước ngồi hay nhất” và lọt vào danh sách 5 ứng viên
cuối cùng.
4. Elite Squad

Chiến thắng giải Gấu Vàng tại LHP Berlin năm 2008, Elite Squad lại là
một bộ phim xuất sắc khác nói về xã hội phức tạp của Rio. Sĩ quan
Nascimento là một trong những người trung th ực hiếm hoi c ủa hàng ngũ
cảnh sát biến chất, luôn làm ngơ trước những hành vi buôn bán ma túy
ngang nhiên của các băng nhóm nhờ đã ăn tiền đút lót. Vào năm 1997, Giáo
Hoàng John Paul II lên kế hoạch tới thăm Rio và biệt đội tinh nhuệ BOPE
được giao nhiệm vụ càn qt những băng nhóm tội phạm. Chính từ đây,
mạng sống của Nascimento chính thức lâm vào cảnh ngàn cân treo s ợi tóc,
đặc biệt là khi vợ của ơng đang mang bầu…
Từ khi mới ra mắt tại Brazil, Elite Squad đã trở thành hiện tượng văn
hóa và phá vỡ nhiều kỷ lục phòng vé nước này. Hấp dẫn, gay c ấn, căng
thẳng và không kém phần bạo lực, bộ phim nói về cuộc chiến khơng
khoan nhượng giữa những người cảnh sát chân chính với những kẻ tha
hóa và thế giới ngầm của Rio. Vào năm 2010, phần hai của phim mang
tên Elite Squad: The Enemy Within được tung ra và được đón nhận khơng
kém phần đầu tiên.
5. Kiss of the Spider Woman


Do Mỹ và Brazil hợp tác sản xuất, Kiss of the Spider Woman kể câu
chuyện về hai người đàn ông chung sống trong một nhà tù Nam Mỹ. N ếu
như Valentin là một tù nhân chính trị bị bắt do tham gia cách mạng thì Luis
lại bị tống giam do phạm vào một tội lỗi mất nhân tính. Dẫu khác biệt nh ư
vậy nhưng trong khoảng thời gian sống cùng nhau, qua những câu chuy ện,
hai người đàn ông này lại trở nên thấu hiểu và tôn trọng nhau…
Nhà phê bình Roger Ebert từng cho bộ phim 3,5 sao trên đi ểm t ối đa
là 4 ở bài bình phim và nhận xét đây là một tác phẩm “tràn đ ầy đi ều b ất
ngờ, bên cạnh diễn xuất tài tình”. Tác phẩm đề cử 4 giải Oscar – bao g ồm
cả “Phim hay nhất” – và chiến thắng ở hạng mục “Nam diễn viên chính
xuất sắc” với diễn viên William Hurt (vai Luis). Vào năm 2009, cây vi ết n ổi

tiếng James Bererdinelli thậm chí cịn cho rằng Kiss of the Spider
Woman xứng đáng được tôn vinh hơn cả bộ phim đoạt giải Oscar năm đó
là Out of Africa.
d. Văn hóa ẩm thực Brazil
Ẩm thực Brazil có sự hịa trộn rất rõ nét từ văn hóa Châu Âu và Châu Phi.
Mỗi vùng miền đất nước lại phản ánh nhiều yếu tố được du nhập t ừ
những châu lục khác nhau – đây được xem là kết quả của đặc tr ưng dân c ư
pha trộn giữa người bản xứ và một lượng lớn dân nhập cư, cũng nh ư tính
chất rộng lớn và phân mảnh của lãnh thổ Brazil. Văn hóa ẩm th ực Brazil, vì
thế, khơng thể quy về một đặc điểm thống nhất theo cách chúng ta v ẫn
nói về ẩm thực Đơng Nam Á là “ẩm thực vùng lúa nước”, mà ph ải đ ược
định nghĩa như sự kết hợp phong phú, đa dạng giữa nhiều bản sắc ẩm
thực khác biệt của từng vùng miền.
Chỉ cần nhìn vào thành phần món ăn là chúng ta có thể nhận th ấy s ự
pha trộn của nhiều nền văn hóa ẩm thực với thói quen ăn uống bản địa.


Người Brazil chính gốc chủ yếu nấu nướng xoay quanh những nguyên liệu
chủ đạo như sắn, guarana, acai, cumaru và tacacá. Tuy nhiên, làn sóng dân
nhập cư trong lịch sử đã mang đến Brazil các món ăn đặc tr ưng của các
vùng miền khác, dần dần bổ sung vào nguồn nguyên liệu truyền th ống ở
trên những nét mới mẻ. Ví dụ, những người nhập cư từ châu Âu (chủ y ếu
là từ Bồ Đào Nha, Ý, Tây Ban Nha, Đức, Ba Lan và Th ụy Sĩ) v ốn quen v ới
một chế độ ăn uống dựa trên lúa mì, đã sử dụng cả rượu, rau xanh, và các
chế phẩm từ sữa vào những món ăn Brazil. Và khi khoai tây khơng có s ẵn ở
Brazil, họ phát hiện ra cách tận dụng sắn ngọt bản địa nh ư một s ự thay
thế.
Tầng lớp nơ lệ da đen cũng đóng vai trị trong việc phát triển các món
ăn Brazil, đặc biệt là ở các quốc gia ven biển với những thói quen s ử d ụng
nguyên liệu cũng như phương thức nấu nướng đậm bản sắc bình dân. Đây

cũng là cơ sở hình thành nên hệ thống món ăn đường ph ố hấp d ẫn và
phong phú cho Brazil..
Ngày hội bóng đá World Cup sơi động vơ hình chung đã h ướng s ự
quan tâm của cả thế giới vào đất nước Brazil, và bên cạnh việc quan tâm
đến tình hình tranh tài bên trái bóng trịn, những nét đặc sắc trong văn hóa
nói chung và ẩm thực nói riêng của Brazil cũng là chủ đề h ấp d ẫn khơng
kém. Tới Brazil, bạn sẽ có một trải nghiệm thú vị - thậm chí là khác th ường
– về một đất nước quy tụ đủ luồng văn hóa từ Âu t ới Phi mà v ẫn mang
những bản sắc riêng biệt và khó quên.
2. Brazil ngày nay- khó khăn trong Văn hóa đại chúng
Trước và sau world cup Brazil gặp nhiều khó khăn
Trong trường hợp của Brazil, nổi bật nhất là nỗi bất bình c ủa ng ười
dân vài tuần lễ trước khi Cúp bóng đá thế giới khai mạc. Điều này l ại càng


đáng ngạc nhiên hơn nữa khi biết rằng, người dân Brazil tôn th ờ b ộ môn
thể thao này đến mức độ nào. Brazil là một quốc gia có cách bi ệt giàu
nghèo còn rất lớn, một thành phần trong xã hội đang chật vật v ới đ ời s ống
hàng ngày. Lạm phát gia tăng, giá lương thực thực ph ẩm hay giá vé xe đi ện
tăng cao, gây khó khăn cho biết bao nhiêu hộ gia đình. Trong b ối c ảnh đó,
nhiều người phẫn nộ và chỉ trích chính quyền Brazil chi ra quá nhiều ti ền
bạc đển tổ chức lễ hội bóng đá thay vì dùng số ti ền đó đ ể c ải thi ện đ ời
sống cho người dân, để đầu tư vào giáo dục, y tế, phát triển c ơ sở hạ tầng
… Nhưng bên cạnh đó cũng phải nói Cúp bóng đá thế gi ới là c ơ h ội đ ể
tiếng nói của người dân Brazil được lắng nghe ».
Trước khi World Cup 2014 diễn ra, người dân Brazil đã tổ ch ức nhiều
cuộc biểu tình phản đối việc chính phủ đã bỏ ra số tiền lên t ới 15 tỷ USD
để tổ chức lễ hội bóng đá lớn nhất hành tinh này, trong khi n ền kinh t ế
lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng, an sinh xã h ội xuống đ ến m ức th ấp
nhất từ trước tới nay. Brazil đầu tư 12 tỉ USD để tổ chức World Cup 2014.

Truyền hình Globo- nổi tiếng nhất Brazil đang rơi vào tình tr ạng l ỗi
thời trong khi có sự xâm nhập mạnh mẽ của của internet, google ….và các
làn song truyền thống từ bên ngoài. Brazil nên cải tiến bằng cách thay đổi
và tiếp nhận có chọn lọc.