Giáo án lớp 7 môn Vật lí - Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện dòng điện trong kim loại

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án vật lý 7 - Trần Quốc Dũng -Trường THCS Sơn Trung. Ngµy so¹n : 6/2/2011. TiÕt 22. chÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt c¸ch ®iÖn dßng ®iÖn trong kim lo¹i I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : - NhËn biÕt trªn thùc tÕ vËt dÉn ®iÖn lµ vËt cho dßng ®iÖn ®i qua, vËt c¸ch ®iÖn lµ vËt kh«ng cho dßng ®iÖn ®i qua. - KÓ tªn ®­îc mét sè vËt dÉn ®iÖn ( hoÆc vËt liÖu dÉn ®iÖn), vËt c¸ch ®iÖn (hoÆc vật liệu cách điện) thường dùng. - Biết được dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron tự do địch chuyển có hướng. 2. Kü n¨ng : - Mắc mạch điện đơn giản . - Làm thí nghiệm xác định vật dẫn điện, vật cách điện. 3. Thái độ : Có thói quen sử dụng điện an toàn. II. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß - Nhóm HS : + 1 bóng đèn có phích cắm ( Bóng thắp sáng trong gia đình) + 2 pin, 1 bóng đèn pin nhỏ, 1 khoá, 5 dây dẫn. + 1 dây đồng, 1 đoạn dây thép, 1 đoạn vỏ nhựa dây điện, 1 ruột bót ch×. - GV: +B¶ng ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm cña c¸c nhãm . Nhãm 1 Nhãm 2 Nhãm 3 Nhãm 4 Dây đồng Vá nhùa D©y thÐp Ruét bót ch× §¸nh dÊu + cho vËt dÉn ®iÖn, 0 cho vËt c¸ch ®iÖn . III. Tổ chức hoạt đông dạy và học Hoạt động của thầy và trò H§1: KiÓm tra bµi cò - Tæ chøc t×nh huèng häc tËp 1.KiÓm tra GV? 1. Dòng điện là gì ? Điều kiện để có dßng ®iÖn l©u dµi trong d©y dÉn ®iÖn lµ g× ? 2. Nguån ®iÖn cã t¸c dông g×? ChØ ra cùc dương, cực âm trên pin con thỏ . Hai HS lên bảng trả lời , HS dưới lớp. Néi dung kiÕn thøc. 1/Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dịch chuyển có hướng. Điều kiện để cã dßng ®iÖn l©u dµi ch¹y trong d©y dÉn lµ ph¶i cã nguån ®iÖn m¾c víi dÊy dÉn ®iÖn thµnh m¹ch kÝn. 2. Nguån ®iÖn cã t¸c dông cung cÊp dßng ®iÖn cho c¸c dông cô ®iÖn hoạt động. N¨m häc 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án vật lý 7 - Trần Quốc Dũng -Trường THCS Sơn Trung Hoạt động của thầy và trò l¾ng nghe vµ nhËn xÐt .. Néi dung kiÕn thøc. 2. Tæ chøc t×nh huèng häc tËp . GV? NÕu gi÷a 2 má kÑp ta nèi víi mét đoạn dây đồng thì trong mạch điện có dßng ®iÖn kh«ng ? HS: Nªu dù ®o¸n. GV: Mắc thử mạch điện để kiểm tra. ? Nếu thay đoạn dây đồng bằng vỏ nhùa bót bi, cã dßng ®iÖn ch¹y trong m¹ch kh«ng? HS: Dù ®o¸n. GV: Mắc mạch điện để kiểm tra. GV thông báo : Dây đồng gọi là vật dẫn ®iÖn, cßn vá nhùa cña bót bi gäi lµ vËt c¸ch ®iÖn. VËy vËt dÉn ®iÖn lµ g×? VËt c¸ch ®iÖn lµ g×? HĐ2 : Xác định chất dẫn điện và chất c¸ch ®iÖn . GV: Yêu cầu HS đọc thông tin mục I SGK ? ChÊt dÉn ®iÖn lµ g× ? HS: §äc môc I vµ tr¶ lêi c©u hái cña GV. GV? Khi nµo chÊt dÉn ®iÖn ®­îc gäi lµ vËt liÖu dÉn ®iÖn ? HS: Khi chất dẫn điện được dùng để làm c¸c vËt hay bé phËn dÉn ®iÖn. GV? ChÊt c¸ch ®iÖn lµ g× ?. I.ChÊt dÉn ®iÖn vµ chÊt c¸ch ®iÖn . * ChÊt dÉn ®iÖn lµ chÊt cho dßng ®iÖn ®i qua.. * ChÊt c¸ch ®iÖn lµ chÊt kh«ng cho dßng ®iÖn ®i qua. GV? Khi nµo chÊt c¸ch ®iÖn ®­îc gäi lµ vËt liÖu c¸ch ®iÖn . HS: Khi được dùng để làm các vật hay bé phËn c¸ch ®iÖn . GV? Trong bộ thí nghiệm (Dây đồng, vỏ nhùa, ruét bót ch× ) vËt nµo dÉn ®iÖn, vËt nµo c¸ch ®iÖn ? HS: Dù ®o¸n . GV? Muèn kiÓm tra vá bäc nhùa cña d©y dÉn lµ vËt dÉn ®iÖn hay c¸ch ®iÖn ta lµm thÕ nµo ? HS: Nªu c¸ch kiÓm tra ( M¾c vµo 2 má N¨m häc 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án vật lý 7 - Trần Quốc Dũng -Trường THCS Sơn Trung Hoạt động của thầy và trò kÑp cña d©y dÉn trong m¹ch ®iÖn ). GV? DÊu hiÖu nµo cho biÕt vËt cÇn kiÓm tra lµ vËt dÉn ®iÖn hay c¸ch ®iÖn ? HS: Nếu đèn sáng thì vật cần kiểm tra là vËt dÉn ®iÖn . §Ìn kh«ng s¸ng th× vËt cÇn kiÓm tra lµ vËt c¸ch ®iÖn . GV: Yªu cÇu HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm . Nh¾c nhë HS ®Çu tiên phải chập 2 mỏ kẹp để đèn sáng . HS: Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm . Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng cña nhãm m×nh. GV: Yêu cầu HS quan sát bóng đèn có ®ui vµ phÝch c¾m theo nhãm, kÕt hîp víi hình 20.1 SGK . Tìm hiểu xem bóng đèn vµ phÝch c¾m cã nh÷ng bé phËn nµo dÉn ®iÖn, bé phËn nµo c¸ch ®iÖn ? HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi c©u hái C1. Néi dung kiÕn thøc. C1: 1- C¸c bé phËn dÉn ®iÖn: D©t tãc, dây trục, 2 đầu dây đèn, 2 chốt cắm, lâi d©y . 2- C¸c bé phËn c¸ch ®iÖn : Trô thuû tinh, thuû tinh ®en, vá nhùa cña phÝch c¾m, vá d©y dÉn .. GV? Khi c¾m phÝch ®iÖn vµo æ ®iÖn th× tay ta cầm vào phần nào để cắm ? HS: Vá nhùa cña chèt c¾m . C2: GV: L­u ý kh«ng c¾m hay rót phÝch cắm bằng cách giật vào dây nối làm đứt + Vật liệu dẫn điện: Các kim loại, c¸c dung dÞch muèi, axÝt, baz¬ . lâi hoÆc lµm r¹n hë lâi d©y rÊt nguy + Vật liệu cách điện: Nước nguyên hiÓm . chÊt, cao su, thuû tinh, kh«ng khÝ GV? LÊy thªm thÝ dô vÒ vËt liÖu ®­îc kh« s¹ch.... dïng lµm vËt dÉn ®iÖn, c¸ch ®iÖn trong thùc tÕ ? HS: Tr¶ lêi C3 GV: ở điều kiện thường không khí C3: không dẫn điện nhưng ở điều kiện đặc biệt nào đó thì không khí vẫn có thể dẫn điện : Ví dụ không khí giữa đám mây nhiễm điện mạnh và mặt đất . - Các loại nước thường dùng: Nước II. Dßng ®iÖn trong kim lo¹i máy, nước mưa, nước ao hồ đều đẫn điện trừ nước nguyên chất . Như vậy , vật dẫn ®iÖn hay c¸ch ®iÖn chØ cã tÝnh chÊt 1. £lectr«n tù do trong kim lo¹i. tương đối , tuỳ thuộc vào từng điều kiện - Trong kim loại có các êlectrôn tự cô thÓ . do H§3 :T×m hiÓu dßng ®iÖn trong kim lo¹i GV? Nêu sơ lược về cấu tạo nguyên tử ? HS: Tr¶ lêi . N¨m häc 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án vật lý 7 - Trần Quốc Dũng -Trường THCS Sơn Trung Hoạt động của thầy và trò GV? NÕu nguyªn tö thiÕu 1 ªlectr«n th× phÇn cßn l¹i cña nguyªn tö mang ®iÖn tÝch g× ? T¹i sao ? HS: Mang điện tích dương . GV Thông báo : Các nhà khoa học đã khẳng định rằng trong kim loại có các ªlectr«n tho¸t ra khái nguyªn tö vµ chuyển động tự do trong kim loại . Chóng ®­îc gäi lµ c¸c ªlectr«n tù do . GV: Cho HS quan s¸t h×nh 20.3 ? Ký hiÖu nµo biÓu diÔn c¸c ªlectr«n tù do, ký hiÖu nµo biÓu ®iÔn phÇn cßn l¹i cña nguyªn tö ? HS: Lªn b¶ng chØ trªn h×nh tr¶ lêi C5 . GV: Treo h×nh 20.4 cho HS quan s¸t . Yªu cÇu tr¶ lêi C6 . HS: Tr¶ lêi C6 vµ th¶o luËn toµn líp vÒ c©u tr¶ lêi . 1 HS lªn vÏ thªm mòi tªn cho mçi ªlectr«n tù do . GV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh kÕt luËn trang 56 SGK . H§4: VËn dông – cñng cè GV? ChÊt dÉn ®iÖn lµ g× ? ChÊt c¸ch ®iÖn lµ g× ? HS : Tr¶ lêi, HS kh¸c nhËn xÐt. GV? §Þnh nghÜa dßng ®iÖn trong kim lo¹i. HS : Tr¶ lêi . GV: Yªu cÇu HS vËn dông lµm C7, C8, C9 . HS : Lần lượt trả lời C7, C8, C9 và thảo luËn toµn líp vÒ c¸c c©u tr¶ lêi H§5 : Hướng dẫn học ở nhà GV : Hướng dẫn : - Häc bµi kÕt hîp SGK vµ vë ghi thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 20.1 vµ 20.3 SBT - §äc phÇn “cã thÓ em ch­a biÕt” - Chuẩn bị bài : Sơ đồ mạch điện Chiều dòng điện . *Rót kinh nghiÖm:. Néi dung kiÕn thøc. 2. Dßng ®iÖn trong kim lo¹i. C6: C¸c ªlectr«n tù do bÞ cùc ©m đẩy, cực dương hút . * KÕt luËn : C¸c ªlectr«n tù do trong kim lo¹i chuyÓn dÞch cã hướng tạo thành dòng điện chạy qua nã. III. VËn dông. C7: Chän B C8: Chän C C9: Chän C : 1 ®o¹n d©y nhùa.. N¨m häc 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án vật lý 7 - Trần Quốc Dũng -Trường THCS Sơn Trung. N¨m häc 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>