Chuyên đề Bồi dưỡng Tiếng Việt lớp 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chuyên đề 1 : Biện pháp tu từ về từ Bài 1 : So sánh I. Thế nào là so sánh ? So sánh là đem hai vật có những nét giống nhau hoặc gần giống nhau (tương đồng) đặt cạnh nhau nhằm làm cụ thể hóa vật được so sánh . 2. Yêu cầu khi so sánh : So sánh ít nhất phải có hai vật. Hai vật đó phải có những nét giống nhau hoặc gần giống nhau về hình dáng, màu sắc, tác dụng hoặc ý nghĩa nào đó. 3. Dấu hiệu so sánh : Căn cứ vào từ so sánh : như, là, như là, giống như, y như, hệt như, tựa như,…. 4. Các bài tâp vận dụng khi học biện pháp so sánh: Dạng 1 : Nhận diện biện pháp so sánh trong các ngữ liệu : HS làm các bài tập 1,2tr65, 1,2,3tr67 ; 1,2,3tr69; 1tr71; 1tr72; 1,2tr74;2tr75; (TVNC 3) Dạng 2: Đặt câu có hình ảnh so sánh: - HS làm bài 3 tr78. - HS đặt câu theo chủ đề cho trước có sử dụng nhân hóa. Dạng 3: Viết đoạn văn có sử dụng so sánh.. Bài 2: Nhân hóa 1. Thế nào là nhân hóa ? Nhân hóa là gán cho động vật , vật ,cây cối …( không phải người) những hoạt động , tình cảm , cách xưng hô …của người nhằm làm cho đối tượng được miêu tả trở nên gần gũi , sinh động. 2. Những cách nhân hóa thường dùng: C1 : Nhân hóa bằng cách lấy cách gọi tên , cách xưng hô của người gán cho vật . VD : Cô bàng, Chú chim sâu, ChÞ lúa ….. LƯU Ý : Khi dùng cách nhân hóa này để nâng cao tác dụng của vật được nhõn húa thỡ những vật được nhân hóa người ta thường viết. hoa.. §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> C2: Nhân hóa bằng cách gán các hoạt động của người cho vật. VD: Chú chim sâu đang ôn lại bài hát mà sáng nay cô giáo vừa dạy. C3: Nhõn húa bằng cỏch gỏn cho vật những đức tính,tình cảm của người . VD: Chị mây rất yêu thương che trở cho đàn con. 3. Các bài tập vận dụng khi học nhân hóa. Dạng 1:Nhận diện vật nhân hóa trong các ngữ liệu: HS làm các bài tập : 1tr80 Dạng 2: Phối hợp nhận diện vật nhân hóa, dấu hiệu nhân hóa,ý nghĩa của nhân hóa trong các ngữ liệu: HS làm các bài tập 1tr83, 1,2tr85, 1tr87,1,2tr93,2tr 94. Dạng 3: Đặt câu có sử dụng so sánh. HS làm bài tập : 2tr82, 2tr89,2tr84 Dạng 4: Viết đoạn văn theo yêu cầu hoặc câu chuyện tưởng tượng có sử dụng nhân hóa : HS làm bài tập 2tr87,1tr89,3tr93 Dạng 5 : Viết đoạn văn có sử dụng cả so sánh và nhân hóa theo yêu cầu.. Bài 1: Bằng biện pháp nhân hóa và so sánh hãy tả cánh đồng lúa ở quê em. Bài tham khảo: Hoa lóa. Ai đã một lần ghé qua làng tôi hẳn không thể nào quên được mùi hương lúa nồng nàn quyện trong gió chiÒu nhÌ nhÑ cuèi thu. Hßa trong mét mµu xanh bÊt tận trải dài từ lũy tre đàu xóm đến mãi tận con đê , những bông hoa lúa mượt mà trăng trắng như đua nhau tỏa hương. Mùi hương ấy như quyện , như ôm ấp c¶ mét vïng quª réng lín. Nhòng b«ng lóa nh­ nh÷ng ngọn cờ của nghĩa nghĩa quân xưa đang vùng lên để th¸ch thøc cïng giã m­a , s©u bÖnh. ¤ng mÆt trêi ®ang cố sưởi những tia nắng cuối cùng để giúp đưa cháu yêu của mình kết thêm những vị hương đậm đà, man mát vµ rÊt riªng , rÊt khã quªn Êy.. §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bài 2: Bằng biện pháp nhân hóa và so sánh , em hãy tả một vườn c©y.. Bµi tham kh¶o. Buổi sáng vườn cây thật là nhộn nhịp. Ông mặt trời âu yếm gọi những đứa cháu yêu của mình dạy bằng nh÷ng tia n¾ng Êm ¸p. Những giọt sương long lanh đậu trên các cành lá như tô thêm vẻ lộng lẫy cho khu vườn. Chi hoa hồng đang sắm sủa những bộ váy áo rực rỡ nhất để đi trảy hội. Cô hoa cúc hãy còn ngái ngủ. Góc vườn bên kia,thím hoa nhµi ch¨m chØ ®ang d¹y c¸c con häc bµi. BÇy chim còng d¹y tõ s¸ng sím ,trÌo tãt lªn cµnh cao say sưa ôn lại bài hát hôm qua. Cả khu vườn đều bừng lªn trong n¾ng sím . Bài 3: Hãy tả cảnh trường em trước buổi học trong đó có sử dụng so s¸nh vµ nh©n hãa. Bµi tham kh¶o. Sáng sớm trường em như một gia đình nhỏ. Cả sân trường nhộn nhịp, náo nhiệt hẳn lên. Bầy chim đậu trên cây líu lo tập hát. Hàng cây trước sân trường rủ nhau tËp móa. Trong líp , chÞ b¶ng ®en võa míi ngñ dậy còn chưa kịp rửa mặt. Bàn ghế đã xếp hàng rất ngay ngắn chuẩn bị vào lớp . Ngôi trường như đang thay bé quÇn ¸o míi chuÈn bÞ cho mét ngµy míi víi rÊt nhiÒu c«ng viÖc.. §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chuyên đề 2 : Ôn tập về từ loại. Từ chỉ đặc điểm. I. : 1. Thế nào là từ chỉ đặc điểm ? Từ chỉ đặc điểm là từ diễn tả đặc điểm , tính chất, hình dáng , tính nết của người , vật ; màu sắc của vật. 2. Từ chỉ đặc điểm gồm : + Từ chỉ đặc điểm ,tính chất của người, vật: VD : tốt, xấu, mềm, cứng,xinh, đẹp, xa , gần… +Từ chỉ hình dáng, tính nết của người ,vật : VD : cao, gầy, béo, ngoan hư , đỏng đảnh,…. +Từ chỉ màu sắc của vật : VD : xanh , đỏ ,vàng … 3. Các bài tập về từ chỉ đặc điểm : 3.1 : Nhận diện từ chỉ đặc điểm trong câu, trong đoạn. 3.2 : Viết câu có từ chỉ đặc điểm. 3.3 : Viết đoạn văn có từ chỉ đặc điểm.. Tõ chØ sù vËt. II . 1. ThÕ nµo lµ tõ chØ sù vËt ? Tõ chØ sù vËt lµ tõ nªu c¸c sù vËt mµ chóng ta cã thÓ nh×n thÊy ®­îc . 2. Tõ chØ sù vËt gåm : + Từ chỉ người : VD : công nhân, học sinh ,bác ,cô … + Tõ chØ con vËt: VD : mÌo, gÊu b«ng, bóp bª,… + Từ chỉ cây cối: VD : hoa hồng , cúc, hướng dương,… + Tõ chØ vËt: VD : bµn , ghÕ , b¶ng ®en, s¸ch,… 3. C¸c bµi tËp vÒ tõ chØ sù vËt : 3.1: NhËn diÖn tõ chØ sù vËt trong c©u , trong ®o¹n . 3.2 : ViÕt v©u cã tõ chØ sù vËt . 3.3 : ViÕt ®o¹n v¨n cã tõ chØ sù vËt .. Từ chỉ hoạt động , trạng thái. III. 1.Thế nào là từ chỉ hoạt đông ,trạng thái ? Từ chỉ hoạt động , trạng thái là từ diễn tả hoạt động của người , con vËt , vµ tr¹ng th¸i cña vËt. 2.Từ chỉ hoạt động ,trạng thái gồm : + Từ chỉ hoạt đọng của người ,vật : VD: ăn, uống nước, nấu cơm , bắt chuột ,…. + Từ chỉ hoạt động của vật ( trong các câu có sử dụng nhân hóa ). §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> VD : Chị Hoa Cúc đang sắm sửa bộ váy áo đẹp nhất để đi trảy hội . + Từ chỉ trạng thái của vật ( Những vật tự bản thân nó không có hoạt động như không biết nghe, không biết nhìn, không tự vận động được ,…) VD : Mặt trời đang tỏa những tia nắng ấm áp lên cánh đồng . 3.Các bài tập về từ chỉ hoạt động ,trạng thái: + Nhận diện từ chỉ hoạt động , trạng thái trong câu , trong đoạn . + Viết câu có từ chỉ hoạt động ,trạng thái . + Viết đoạn văn có từ chỉ hoạt động, trạng thái .. Nh÷ng l­u ý khi lµm c¸c bµi tËp vÒ nhËn diÖn tõ : + §äc kÜ tõng c©u ( v¨n , th¬ ) + Soát lần lượt từng câu xem trong câu có những từ nào. + Dùng thước gạch chân từng từ để tránh bỏ sót từ trong câu.. Chuyên đề 3 : I.. ¤n tËp vÒ c©u. C©u : Ai ( c¸i g× , con g× ) lµ g× ?. 1. KiÓu cÊu t¹o c©u : Ai ( c¸i g× , con g× ). Lµ g× ?. - Là từ chỉ người, từ chỉ vật, con vËt, c©y cèi ( Tõ chØ sù vËt ). - Là từ chỉ người, chỉ vật , chỉ con vËt ,c©y cèi. ( Tõ chØ sù vËt ). 2. Dấu hiệu để nhận biết: Gi÷a hai bé phËn c©u ®­îc nèi víi nhau b»ng tõ: lµ II.. C©u : Ai ( c¸i g×, con g× ) lµm g× ?. §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1. KiÓu cÊu t¹o c©u : Ai ( c¸i g× , con g× ). Lµm g× ?. - Là từ chỉ người , chỉ vật, chỉ con vËt, chØ c©y cèi. ( Tõ chØ sù vËt ). - Là từ chỉ hoạt động của người, con vật. - Lµ tõ chØ tr¹ng th¸i cña vËt. ( Từ chỉ hoạt động , trạng thái ). 2. Dấu hiệu để nhận biết : -PhÇn lín gi÷a hai bé phËn c©u ®­îc nèi víi nhau b»ng tõ : ®ang -Một số câu không có từ đang nhưng vế 2 của câu có từ chỉ hoạt động hoÆc tr¹ng th¸i. III. C©u. :Ai (c¸i g×,con g×) nh­ thÕ nµo ?. 1. KiÓu cÊu t¹o c©u: Ai (c¸i g× ,con g× ). nh­ thÕ nµo?. - Là từ chỉ người, chỉ vật, chØ con vËt ,chØ c©y cèi. (Tõ chØ sù vËt ). - Là từ chỉ đặc điểm tính chất của người của con vạt của đồ vật. (Từ chỉ đặc điểm ). 2.Dấu hiệu để nhận biết : - Phần lớn trong các câu đều có những từ : rất ,khá, hơi… - Trong câu vế 2 đều có các từ chỉ đặc điểm. IV. C¸c d¹ng bµi tËp vÒ tõ lo¹i : 1. NhËn diÖn c¸c kiÓu c©u trong ®o¹n v¨n , ®o¹n th¬. - HS lµm c¸c bµi tËp 3tr72;2,3tr73;1,3tr74;2tr80;3tr69;2tr66; 2. §Æt c©u cã c¸c kiÓu c©u. 3. ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c¸c kiÓu c©u. 4. Cho ®o¹n v¨n ,®o¹n th¬ chän vµ xÕp c¸c c©u vµo cïng mét kiÓu cÊu t¹o. 5. Ph©n tÝch c©u thµnh 2 vÕ theo kiÓu cÊu t¹o.. §ç ThÞ Nhung. TiÓu häc L¹c VÖ 2 Lop3.net. Page 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>