Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 18 - Tiết 69, 70: Ôn tập tiếng việt chương trình địa phương

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án : Ngữ văn 7 Tuaàn :18 Tieát :69, 70. OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : - Ôn lại có hệ thống, có trọng điểm các kiến thức ghần Tiếng Việt. - Biết vận dụng, sử dụng những kiến thức đã học. - Giúp HS khắc phục được 1 số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.. B. Chuaån bò: * Thầy: Bảng phụ ( các sơ đồ ôn tập). * Trò: Ôn tập theo nội dung, yêu cầu bài ôn, Soạn trước vào tập.. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Nội dung hoạt động HĐ 1: Khởi động (6’). HÑ 2 : OÂn taäp laïi caùc kiến thức (70’). I/ Từ phức :. Hoạt động thầy * OÅn ñònh : (1’) Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : (4’) Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh. * Giới thiệu bài: (1’) -Trong phaàn tieáng Vieät cuûa HKI, các em đã đi vào tìm hiểu 1 số từ loại như từ láy, từ ghép, quan hệ từ… Hôm nay, các em sẽ ôn tập để hệ thống hoá và củng cố lại những kiến thức mà các em đã được học. (?) Từ phức là từ có cấu tạo ntn?. *. Hoạt động trò Lớp trưởng báo cáo.. - Học sinh đem tập bài soạn cho giaùo vieân kieåm tra. -Nghe và ghi tựa bài vào tập. * Caù nhaân: - Là từ do 2 hoặc 3 tiếng tạo thaønh. (?) Có mấy loại từ phức? (?) Em hãy nhắc lại từ ghép là gì? - 2 loại: Từ ghép, từ láy. - Là từ được cấu tạo bằng cách (?) Từ ghép được chia làm mấy loại? Nói rõ từng loại và cho VD ghép các tiếng có nghĩa với nhau. - 2 loại: + Từ ghép chính phụ: ( áo dài, bút mực, hoa hồng…) + Từ ghép chính phụ: (?) Thế nào là từ láy? ( quần áo, bàn ghế, nhà cửa…). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 Nội dung hoạt động. Hoạt động thầy (?) Từ láy được chia làm mấy loại? Nói rõ cụ thể từng loại và cho VD, ñaët caâu.. - Những từ láy có sự hoà phối âm Hoạt động trò thanh giữa các tiếng. - 2 loại: + Láy toàn bộ: Nguyeân veïn tieáng goác:xanh xanh Có biến đổi thanh điệu: tim tím. Có biến đổi phụ âm cuối: hun hút.. + Laùy boä phaän: * Treo sơ đồ, cho HS chốt lại và tìm theâm VD. Âm đầu: Mếu máo. Vaàn : loaét choaét. * Quan. sát, chốt và tìm VD, tự ghi. baøi. TỪ PHỨC. TỪ GHÉP TỪ GHÉP CHÍNH PHUÏ. TỪ LÁY TÖ ØGHEÙP ÑAÚNG LAÄP. Bà ngoại Nội dung hoạt động II/ Đại từ :. TỪ LÁY TOAØN BỘ. Traàm boång. Maõi maõi Hoạt động thầy. TỪ LÁY BOÄ PHAÄN TỪ LÁY PHUÏ AÂM ĐẦU. TỪ LÁY VAÀN. Đủng ñænh. Lieâu xieâu. Hoạt động trò.  Caù nhaân:. (?) Đại từ là gì? (?) Cho biết vai trò ngữ pháp cuỷa đại từ ? (?) Đại từ được chia làm mấy loại? Nói rõ cụ thể từng loại, cho VD, ñaët caâu.. - Là từ dùng để trỏ hoạt động, tính chất … hoặc để hỏi. - Làm chủ ngữ, vị ngữ, định ngữ, bổ ngữ… - 2 loại: + Đại từ để trỏ: . Người, sự vật: Tôi, ta, nó, hắn… . Số lượng: Bấy, bấy nhiêu… . Hoạt động, tính chất: Vậy, thế…. + Đại từ để hỏi: . Người, sự vật: ai, gì…. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 . Số lượng: Bao nhiêu, mấy…. Nội dung hoạt động. Hoạt động thầy. Hoạt động trò . Hoạt động, tính chất: Sao, thế nào…. * Chốt và tự ghi bài. * Treo sơ đồ, cho HS chốt ĐẠI TỪ. ĐẠI TỪ ĐỂ TRỎ. TROÛ NGƯỜI, SỰ VAÄT. Toâi Ta. ĐẠI TỪ ĐỂ HỎI. TROÛ SOÁ LƯỢNG. TROÛ HOẠT ĐỘNG, TÍNH CHAÁT. Baáy Baáy nhieâu. Vaäy Theá. Nội dung hoạt động III. Quan hệ từ:. HOÛI VEÀ NGƯỜI, SỰ VẬT. Ai, gì. Ví duï. Hoạt động thầy (?) Thế nào là quan hệ từ ?. (?) Có mấy loại quan hệ từ? ho VD, ñaët caâu. (?) Vai troø vaø taùc duïng cuûa quan hệ từ?. (?) Lập bảng so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghĩa và chức năng ? * Treo baûng phuï, cho HS choát.. Lop7.net. HOÛI VEÀ SOÁ LƯỢNG. HOÛI VEÀ HOẠT ĐỘNG, TÍNH CHAÁT. Bao nhieâu. Sao, theá naøo. Hoạt động trò  Caù nhaân: - Là từ dùng để liên kết các thành phần của cụm từ, các thành phaàn cuûa caâu (coù khi lieân keát caâu với câu, các đoạn văn) - 2 loại: + Giới từ : của, bằng,với, mà, vì… + Liên từ : và, cùng, hễ, nhưng…. - Noù laø coâng cuï quan troïng cho việc diễn đạt. Nhờ nó mà diễn đạt chặt chẽ, chính xác hơn, giảm bớt sự hiểu lầm khi giao tiếp. -Thaûo luaän, trình baøy. -Nhaän xeùt, boå sung. * Chốt và tự ghi bài..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 Từ loại YÙ nghóa. và chức năng. DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, TÍNH TỪ. QUAN HỆ TỪ. YÙ NGHÓA. Biểu thị người, sự vật, hoạt động, tính Biểu thị ý nghĩa quan hệ (sở hữu, so chaát. saùnh, nhaân quaû…). CHỨC NĂNG. Coù khaû naêng laøm thaønh phaàn cuûa cụm từ, của câu.. Nội dung hoạt động IV. Từ Hán việt:. Hoạt động thầy (?) Yeáu toá Haùn Vieät laø gì? (?) Em hieåu gì veà yeáu toá Haùn Vieät?. (?) Giaûi nghóa caùc yeáu toá Haùn Việt đã học ( SGK T 184). V. Từ dồng nghĩa:. (?) Thế nào là từ đồng nghĩa? (?) Từ đồng nghĩa có mấy loại? Nói rõ từng loại, cho VD. Liên kết các thành phần của cụm từ, cuûa caâu. Hoạt động trò * Caù nhaân: - Tiếng để tạo từ Hán Việt gọi là yeáu toá Haùn Vieät. - Có yếu tố Hán Việt dùng độc lập, có yếu tố dùng để tạo từ ghép, có yếu tố đồng âm. - 2 loại: + Từ ghép đẳng lập: Giang sơn + Từ ghép chính phụ: Thiên thư Giaûi nghóa: Baïch: traéng Bán: nửa Coâ: 1 mình Cư: ở Haø: soâng Haäu: sau Hồi: trở về Hữu: có Lực: sức Moäc: caây co û Nguyeät: traêng Nhật: mặt trời Quốc: nước Tam: ba Thaûo: coû. Cửu: chín Daï: ñeâm Đại: lớn Điền: đất Thieân: nghìn Thieát: saét, theùp Thieáu: treû Thoân: laøng Thö: saùch Tiền: trước Tieåu: nhoû Tiếu: cười Vaán: hoûi Taâm: loøng.. -Caù nhaân: - Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. - 2 loại: + Đồng nghĩa hoàn toàn: sắc thái giống nhau: tàu hoả- xe lửa. + Đồng nghĩa không hoàn toàn Có (?) Tại sao lại có hiện tượng từ đồng nghiã?. Lop7.net. saéc thaùi yù nghóa khaùc nhau: aên, sôi, cheùn…. - Tiếng Việt giàu đẹp, có khả năng diễn đạt tinh tế..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 Nội dung hoạt động VI .Từ trái nghĩa:. VII. Từ đồng âm:. VIII. Thành ngữ:. Hoạt động thầy (?) Thế nào là từ trái nghĩa? Cho VD. Hoạt động trò - Là từ có nghĩa trái ngược nhau, xét trên cơ sở chung nào đó. VD: Xaáu – toát : Tính neát. Xấu – đẹp : Hình dáng. - Là những từ phát âm giống (?) Thế nào là từ đồng âm? Cho nhau nhöng nghóa khaùc xa nhau VD. Phân biệt từ đồng am với từ VD: cờ (lá cờ), cờ (bàn cờ) nhieàu nghóa? (?) Tìm 1 số từ đồng nghĩa và 1 số Bé: + Đồng nghĩa: nhỏ. + Trái nghĩa: to, lớn. từ trái nghĩa với mỗi từ: bé Thắng: +Đồng nghĩa: được (kích thước, khối lượng), thắng, + Traùi nghóa: thua. chaêm chæ. Chaêm chæ: + Đồng nghĩa: siêng năng + Trái nghĩa: lười biếng. - Là loại cụm từ có đặc điểm: (?) Thế nào là thành ngữ? Cấu tạo cố định, khó thay đổi, thêm bớt, có tính biểu cảm cao và tính hình tượng. - 2 caùch: (?) Coù maáy caùch hieåu nghóa cuûa + Trực tiếp từ nghĩa đen. thành ngữ? + Thoâng qua pheùp chuyeån nghóa: So saùnh, aån duï, noùi quaù. (?) Thành ngữ có thể giữ chức vụ -Chức vụ: Chủ ngữ, vị ngữ, định ngữ, bổ ngữ… gì ở trong câu? (?) Tìm thành ngữ Thuần Việt đồng nghĩa với mỗi thành ngữ Haùn Vieät sau: - Baùch chieán baùch thaéng. - Baùn tín baùn nghi. - Kim chi ngoïc dieäp. - Khaåu phaät taâm xaø (?) Thay thế những từ in đậm (BT7 SGK T194) bằng thành ngữ coù nghóa töông ñöông: - Đồng ruộng mênh mông và vaéng laëng. - Phải cố gắng đến cùng. - Laøm cha meï phaûi chòu traùch nhiệm về hành động sai trái của con caùi. - Giaøu coù, nhieàu tieàn baïc, trong. Lop7.net. - Traêm traän traêm thaéng. - Nửa tin nửa ngờ. - Caønh vaøng laù ngoïc - Mieäng nam moâ buïng boà dao gaêm. -Thảo luận, trả lời:. + Đồng không mông quạnh. + Còn nước còn tát. + Con daïi caùi mang (Mũi dại lái chịu đòn). + Giàu nứt đố đổ vách (Tiền rừng bạc bể).

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 Nội dung hoạt động IX. Điệp ngữ:. X. Chơi chữ:. nhà không thiếu thứ gì. Hoạt động thầy (?) Thế nào là điệp ngữ? Tác dụng của điệp ngữ?. (?) Có mấy loại điệp ngữ? kể ra. Cho VD. (?) Thế nào là chơi chữ?. (?) Có mấy loại chơi chữ? Tìm 1 soá VD.. HÑ3 : Reøn luyeän chính taû (10’) 1Laøm caùc BT chính taû: a. Ñieàn vaøo choã troáng: + x hoặc s: Xử lí, sử dụng, giả sử, xét xử. + Điền hỏi hoặc ngã: tiểu sử, tiểu trừ, tiểu thuyeát, tuaàn tieãu. + Choïn (trung, chung): Chung sức, trung thaønh, thuyû chung, trung đại. + Choïn (maõnh, maûnh): moûng maûnh, duõng maõnh, maõnh lieät, maûnh traêng. b. Tìm từ theo yêu cầu: + ch: Caù cheùp, caù chim, caù choát, caù cheûm… + tr: Caù traém, caù treâ, caù tra, caù troâi, caù treøn… + hoûi: nghæ ngôi, xaû thaân, lanh laûnh, laûo. Hoạt động trò - Là cách lập lại từ ngữ ( có khi caû caâu) Taùc duïng: Laøm noåi baät yù, gaây caûm xuùc maïnh, giuùp caâu vaên, cau thô theâm maïnh meõ, nhòp nhaøng. - 3 loại: Cách quãng, nối tiếp, chuyeån tieáp. - Là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước. - Có 5 lối chơi chữ: + Duøng loái traïi aâm + - ñieäp aâm. + - noùi laùi. + - đồng âm. + Dùng từ trái nghĩa, gần nghĩa. * Phaân coâng moãi nhoùm laøm 1 BT a,b,c trang 195. -Đánh giá, khẳng định.. * Thaûo luaän, trình baøy baûng -Nhận xét, sửa chữa. (?) Tìm tên các loài cá bắt đầu baèng: ch, tr?. * Trò chơi tiếp sức.. (?) Tìm các từ có chứa thanh hỏi hoặc thanh ngã?. -2 daõy baøn thi nhau tìm.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án : Ngữ văn 7 (?) Tìm những từ chứa tiếng bắt Hoạt động thầy đầu bằng: ch, tr? (?) Tìm các từ có chứa thanh hỏi hoặc thanh ngã? (?) Tìm những từ chứa tiếng bắt đầu bằng: r, d hoặc gi có nghĩa nhö sau: + Khoâng thaät, vì taïo ra 1 caùch không tự nhiên? + Tàn ác, vô nhân đạo?. đảo,chẻ tre… Nội dung hoạt động + ngaõ: suy nghó, choã ngồi, lãnh thưởng, ông laõo, chaët cheõ. + gian doái, doái traù, giaû dối, lừa dối. + dã man, man rợ, dã taâm, daõ thuù. + ra daáu, ra hieäu, daáu hieäu. Hoạt động trò. -Caù nhaân.. +Dùng cử chỉ, ánh mắt làm dấu hiệu để báo cho người khác biết?. c. Ñaët caâu phaân bieät các từ chứa những từ deã laãn: - Giaønh laáy, tranh giaønh, giaønh giaät, giaønh độc lập, giành thóc… - Doã daønh, daønh duïm, daønh rieâng… - Tắt đèn, đi tắt, viết tắt, tắt thở, tóm tắt, vắn tắt… - Qui taéc, beá taéc, coâng taéc, pheùp taéc, taéc xi, taám taéc, tích taéc, xaõ taéc… HÑ 4 : Daën doø (4’). (?) Đặt câu với mỗi từ: Giành, daønh.. -Thaûo luaän, trình baøy.. (?) Đặt câu để phân biệt các từ: Taét, taéc?. -Thaûo luaän, trình baøy. -Tự ôn tập theo nội dung vừa ôn.( gợi ý trong đề và nội dung tham khaûo SGK) -Laäp soå tay chính taû. -Nghe và tự ghi nhận. Tuaàn :18 Tieát :71, 72. (ĐỀ TỔNG HỢP – PGD RA ĐỀ ) Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>