Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 5 - Tiết 18: Từ Hán Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 5 Tieát : 18.. Ngày soạn:02/09/09 Ngaøy daïy:07-12/09/09. TỪ HÁN VIỆT A . Mục tiêu cần đạt: Giuùp HS : - Hiểu được thế nào là từ Hán Việt. - Nắm được cách cấu tạo đặc biệt của từ ghép Hán Việt. B. Chuaån bò: *Thaày: Moät soá baûng phuï. * Trò: Đọc,tìm hiểu bài trước. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * OÅn ñònh : Kiểm diện, trật tự. * Kieåm tra : (?) Đọc thuộc lòng 1 trong 2 bài thơ: Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh , Giới thiệu thể thơ, tác giả, nội dung ý nghĩa bài thơ đó. * Giới thiệu bài: * Ở lớp 6, chúng ta đã biết thế nào là từ Hán Việt. Ở bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các yếu tố cấu tạo từ Hán Việt và từ ghép Hán Việt. Hoạt động thầy Hoạt động trò Noäi dung HÑ 1: Tìm hieåu ñôn vò caáu taïo 1)Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt. từ Hán Việt - Tiếng để tạo từ ghép HV gọi là Từ mượ n từ tieá n g Haù n . (?) Thế nào là từ Hán Việt? yeáu toá HV * Nhaán maïnh Nhöng khoâng - Phần lớn yếu tố HV không phải mọi từ gốc Hán đều là từ được dùng độc lập như từ màchỉ HV: Tiệt nhiên, nhữ đẳng. dùng để tạo từ ghép. Một số yếu Không được tiếp nhận vào TV. toá HV nhö: hoa, quaû, buùt, baûng, - Đọc bài thơ. * Cho HS đọc bài thơ: “ Nam học, tập,...có lúc dùng để tạo từ ghép, có lúc dùng độc lập như 1 quoác sôn haø”. (baûng phuï) từ. (?) Các tiếng: Nam, quốc, sơn, hà + Nam: Dùng độc lập ( phöông Nam) - Có nhiều yếu tố HV đồng âm nghóa laø gì? Tieáng naøo coù theå + Quốc, sơn, hà: Tạo từ ghép nhöng nghóa khaùc xa nhau. dùng như 2 từ đơn để đặt câu (dùng độc lập), tiếng nào không? * So saùnh: Khoâng theå noùi: + Cuï laø nhaø thô yeâu quoác. + Treøo sôn, loäi xuoáng haø. Không dùng độc lập mà để tạo từ ghép ( quốc gia, sơn hà, giang sôn). (?) Vậy, tiếng để tạo từ ghép HV goïi laø gì? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> (?) Tiếng thiên trong từ thiên thư có nghĩa là “trời”, tiếng thiên trong từ thiên lí mã, thiên nieân kæ nghóa laø gì? Thieân trong caâu: Lí Coâng Uaån thieân ñoâ veà Thaêng Long nghóa laø gì? (?) Vaäy, em coù nhaän xeùt gì veà nghóa cuûa yeùu toá HV? Vieäc hieåu nghóa caùc yeáu toá HV giuùp ta ñieàu gì? Cho hs đọc HĐ 2: tìm hiểu từ ghép Hán Vieät: (?) Các từ: sơn hà, xâm phạm (Nam quoác sôn haø), giang sôn ( tụng giá hoàn kinh sư) thuộc loại từ ghép nào? (?) Các từ: ái quốc, thủ môn, chiến thắng thuộc loại từ ghép gì? Trật tự của các yếu tố trong các từ có giống các tiếng của từ ghép thuần Việt cùng loại khoâng? (?) Các từ: Thiên thư, thạch mã, tái phạm thuộc loại từ ghép gì? Trật tự các yếu tố trong các từ ghép này có gì khác so với trật tự từ TV cùng loại? (?) Qua tìm hieåu treân, em coù nhaän xét gì về từ ghép HV và trật tự của các yếu tố trong từ ghép HV? HÑ3: Luyeän taäp: -Cho HS đọc, thảo luận -Đánh giá, khẳng định.. + Thiên: trời (thiên thư). + Thieân: nghìn (thieân nieân kæ, thieân lí maõ) + Thiên: Dời ( thiên đô). Dùng và hiểu đúng nghĩa từ HV.. - Đọc ghi nhớ.. -Từ ghép đẳng lập. + Aùi quốc : yêu nước + Thủ môn : giữ cửa + Chiến thắng : đánh thắng -Từ ghép chiùnh phụ (yếu tố chính đứng trước giống Tiếng Việt) -Từ ghép chính phụ + Thiên thư: sách trời + Thạch mã: ngựa đá + Taùi phaïm: phaïm laïi loãi cuõ. ( yếu tố phụ đứng trước khác tieáng Vieät) - Đọc ghi nhớ 2 SGK. - Đọc, thảo luận - Đại diện tổ trình bày. Tổ khác nhận xét, sửa chữa -Nghe, thaûo luaän -Chơi tiếp sức -Nhận xét đội bạn. Lop7.net. 2)Từ ghép Hán Việt: - Cũng như từ ghép thuần Việt,từ ghép Hán Việt có hai loại chính:từ ghép đẳng lập và từ gheùp chính phuï: - Trật tự của các yếu tố trong từ gheùp chính phuï Haùn Vieät : + Yếu tố chính đứng trước,yếu tố phụ đứng sau (giống TV) + Yếu tố phụ đứng trước , yếu tố chính đứng sau (khác TV). 3) Luyeän taäp: 3.1 :Phaân bieät nghóa caùc yeáu toá HV đồng âm: -Hoa (1) : boâng -Hoa (2) : đẹp, tốt. -Phi (1) : bay. -Phi (2) : trái với, không phaûi laø. -Phi (3) : Vợ lẻ của vua hay vợ các thái tử, vương hầu. -Gia (1) : nhaø. -Gia (2) : theâm vaøo..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> -Tham (1) :ham muoán nhieàu -Tham (2) : dự vào 3.2:Tìm từ ghép HV: Quốc ( nước) : quốc kì, quốc ca, quoác huy, quoác teá…. -Neâu yeâu caàu, cho HS thaûo luaän (mỗi tổ 1 từ, hình thức trò chơi tiếp sức). -Nhận xét, đánh giá.. Sơn (núi) : sơn cước, sơn dã, sơn khê, sơn động,… Cư (ở) : cư dân, cư ngụ, cư trú, cư xaù, cö só,… Bại (thua) : bại tướng, bại vong, thaát baïi, thaønh baïi,…. *Cuûng coá: Đơn vị cấu tạo từ Hán Việt là gì? cho ví dụ? Có mấy loại từ ghép Hán Việt? Cho ví dụ? *Daën doø: -Học bài ghi (ghi nhớ). -Laøm tieáp BT 3,4 SGK Soạn câu hỏi bài: Tìm hiểu chung về văn biểu cảm.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>