Bài giảng môn Địa lý lớp 7 - Bài 1: Dân số

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 1 Tieát 1. Ngày soạn Ngaøy daïy PHẦN I: THAØNH PHẦN NHÂN VĂN CỦA MÔI TRƯỜNG. BAØI 1: DAÂN SOÁ . I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Học sinh hiểu: dân số và tháp tuổi. - Dân số là nguồn lao động của 1 địa phương - Tình hình và nguyên nhân của sự tăng dân số . - Hậu quả của bùng nổ dân số với các nước đang phát triển. b. Kĩ năng: - Hiểu và nhận biết được sự gia tăng dân số đối với các nước đang phát triển, tăng dân số và bùng nổ dân số qua biểu đồ. - Rèn Kĩ năng đọc khai thác thông tin từ các biểu đồ dân số và tháp. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức và có khả năng tuyên truyền công tác dân số. .II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: - Tháp dân số ở một khu vực III. BAØI GIAÛNG 1.Ổn định lớp: Kdss. 2. Ktbc: Khoâng. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giáo viên giới thiệu bài mới Họat động 1: 1. Dân số, nguồn lao động. ** Trực quan Giáo viên cho học sinh đọc Sgk + Dựa vào đâu người ta biết được dân số của 1 ñòa phöông ? TL: - Caùc cuoäc ñieàu tra daân soá cho bieát tình hình daân soá nguoàn lao động ở 1 địa phương, 1 nước - Giáo viên: Trong điều tra dân số người ta sẽ tìm hiểu về số người trong độ tuổi lao động, văn hoùa , ngheà nghieäp = dân số là nguồn lao động quý cho sự phát triển KTXH - Giáo viên : Hướng dẫn Học sinh quan sát đọc thaùp tuoåi H1.1. + Trẻ từ 0 ÷ 4t ở mỗi tháp ước tính có khác bao nhieâu beù trai vaø gaùi ? TL: 4.5 trieäu beù trai vaø 5 trieäu beù gaùi. + Hình daïng 2 thaùp tuoåi khaùc nhau nhö theá naøo? TL: Tháp I: Đáy rộng thân thon dần Tháp II: Đáy hẹp, thân phình rộng + Tháp nào có người trong độ tuổi lao động cao? vì sao? 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TL: Tháp II do đáy hẹp thân phình + Thaùp tuoåi bieåu hieän ñieàu gì ? TL:. - Thaùp tuoåi laø bieåu hieän cuï theå veà daân soá ñòa phöông. - Giáo viên: Qua tháp tuổi ta biết được nguồn lao động cụ thể ở địa phương, hình dạng tháp tuổi biết được dân số địa phương đó già (tháp 2) hay treû (thaùp 1). Chuyeån yù Hoạt động 2: 2. Dân số thế giới tăng nhanh trong theá kyû XIX vaø theá kyû XX ** Hoạt động nhóm. - Giáo viên giải thích tỉ suất sinh và tử = tỉ suất gia tăng tự nhiên - GV: cho học sinh quan sát H1.3, H1.4 hướng dẫn làm tập bản đồ học sinh cách đọc và đối chiếu khỏang cách giữa tỷ lệ sinh và tử những naêm 1950, 1980, 2000. Khoûang caùch thu heïp laø daân soá taêng chaäm, khoûang caùch roäng laø daân soá taêng nhanh. - GV: chia nhóm cho HS họat động đại diện nhóm trình bày bổ sung và chuẩn kiến thức. * Nhóm 1+2: Dân số thế giới tăng nhanh vào thời gian nào? TL: 1804. * Nhóm 3+4: Dân số thế giới tăng vọt vào thời gian naøo? TL: 1960 * Nhoùm 5+6: Giaûi thính taïi sao daân soá taêng nhö theá naøo ? TL: Nhờ tiến bộ trong liõnh vực y tế và KTXH. - Dân số thế giới tăng nhanh trong 2 theá kyû gaàn ñaây chuû yeáu là nhờ những tiến bộ trong lĩnh vực ytế KTXH Chuyeån yù Hoạt động 3: 3. Sự bùng nổ dân số ** Trực quan - Gv: Hướng dẫn Học sinh quan sát H1.3; H1.4 + Tỷ lệ sinh ở các nước phát triển như thế nào ? TL: Tăng nhanh (1870 ÷ 1950) (Khỏang cách - Các nước đang phát triển có tỷ rộng), Sau đó giảm nhanh (khỏang cách hẹp) lệ tăng dân số tự nhiên cao + Tỷ lệ sinh ở các nước đang phát triển như thế naøo? TL: Ổn định ở mức cao trong hai thế kỷ, sụt 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> nhanh sau 1980 nhưng vẫn cao (Tử giảm) = tỷ lệ sinh có giảm nhưng còn cao và tử giảm nhanh nên tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên cao (tỷ lệ sinh ở nước đang phát triển = 25%; nước phát trieån 17%) + Sự gia tăng dân số không đồng đều trên thế giới (nước phát triển giảm mạnh, đang phát triển thì tăng cao ) dẫn đến hiện tượng gì ? TL: - Quan sát H1.3; H1.4 Tháy tỷ lệ sinh từ sau 1950 ở các nước đang phát triển luôn ở mức cao trên 30%, nước phát triển dưới 20%%, thế giới 21% dẫn đến bùng nổ dân số. + Hậu quả mà các nước đang phát triển đang phaûi gaùnh laø gì? TL: Chậm nâng cao đời sống … + Biện pháp khắc phục? Liên hệ thực tế TL:. - Dân số tăng nhanh đột biến dẫn đến bùng nổ dân số trên thế giới. - Chính saùch daân soá vaø phaùt trieån KTXH goùp phaàn haï tyû leä tăng dân số ở nhiều nước.. 4. Củng cố: (4’) + Hướng dẫn làm tập bản đồ + Dựa vào đâu để biết được dân số, nguồn lao động của một địa phương? - Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số nguồn lao động ở 1 địa phương, 1 nước . - Thaùp tuoåi laø bieåu hieän cuï theå veà daân soá ñòa phöông + Chọn ý đúng: Dân số tăng nhanh bắt đầu vào năm: @ 1804 b. 1960 c. 1999 5. Daën doø- Hoïc baøi - Chuẩn bị bài mới: Sự phân bố dân cư. Các chủng tộc trên thế giới - Chuaån bò theo noäi dung caùc caâu hoûi trong Sg. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tuaàn 1 Tieát: 2 BAØI 2: SỰ PHÂN BỐ DÂN CƯ, CÁC CHỦNG TỘC TRÊN THẾ GIỚI. 1. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Học sinh biết: - Sự phân bố dân cư không đồng đều và những vùng dông dân nhất thế giới. - Nhận biết sự khác nhau và sự phân bố 3 chủng tộc chính trên thế giới b. Kĩ năng: - Kĩ năng đọc lược đồ phân bố dân cư và nhận biết 3 chủng tộc c. Thái độ: - Giáo dục cho học sinh hiểu về sự phân bố dân cư VN qua thực tế II.PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC : - Lược đồ phân bố dân cư thế giới ( nếu cĩ ) III.BAØI GIAÛNG: 1.Ổn định lớp Kdss. 2. Ktbc: + Dân số thế giới tăng vọt vào thời gian nào? + Nêu sự bùng nổ dân số thế giới? Biện pháp - Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên cao ở các nước đang phát triển - Dân số tăng nhanh đột biến dẫn dến bùng nổ dân số thế giới . - Bieän phaùp: Chính saùch daân soá vaø phaùt trieån KTXH goùp phaàn haï thaáp tyû leä gia taêng daân số ở nhiều nước 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giáo viên giới thiệu bài mới Hoạt động 1: 1. Sự phân bố dân cư: ** Trực quan . ** Hoạt động nhóm. - Giáo viên cho Học sinh đọc thuật ngữ “Mật độ dân số ”và hướng dẫn cách tính mật độ dân số Quan sát lược đồ 2.1 hoặc bản đồ phân bố dân cư - Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm Họat động từng dại diện trình bày bổ sung và chuần bị kiến thức * Nhóm 1+2,: Dân cư tập trung đông ở những khu vực nào? TL: - Thung lũng và đồng bằng của các công - Dâân cư tập trung đơng ở các nghiệp sông lớn: HoØang Hà, Sông Aán; Sông Nin … vùng đồng bằng ven biển cửa - Khu vực có nền kinh tế phát triển sơng và thưa thớt ở các vùng của Tây Âu, Trung Âu , ĐB Hoa Kỳ , Đông Nam hoang mạc, vùng cực, núi cao ... BRAXIN; Taây Phi. * Nhóm 3+4: Những khu vực nào thưa dân cư TL: Các hoang mạc, vùng cực và cận cực các vuøng nuùi cao, vuøng naèm saâu trong noäi ñiaï. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> * Nhoùm 5+6: Daân cö phaân boá nhö theá naøo? Nguyên nhân dẫn đến sự phân bố dân cư đó? Liên hệ thực tế VN? TL: Do điều kiện sống , giao thông thuận lợi, khí haäu aåm thaáp Gv: Nghiên cứu số liệu về mật độ dân số giúp chuùng ta bieát ñieàu gì ? TL: - Dân cư trên thế giới phân bố không đồng đều. - Ngày nay người ta sống được ở mọi nơi trên thế giới nhờ tiến bộ KHKT + phương tiện giao thông Chuyeån yù Hoạt động 2: ** Phương pháp đàm thoại. Hoạt động nhóm. - Giáo viên cho Học sinh đọc thuật ngữ “chủng tộc Gv: Dựa vào đâu để xác định nhóm người thuộc chuûng toäc naøo? TL: Dựa vào hình thái bên ngòai giống nhau di truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác như tai, mắt, muõi, maøu da…. - Giaùo vieân cho hoïc sinh quan saùt H2.2 (hoïc sinh laøm vieäc trong phoøng thí nghieäm cuûa 3 chuûng toäc). Gv: Trên thế giới tồn tại những chủng tộc nào? Kể teân? TL: - 3 chuûng toäc: Moângoâloáit; Neâgroâít; Ôroâpeâoáit. ( Hình thái bên ngoài thì khác nhau còn cấu tạo bên trong thì giống nhau. Sự khác nhau này chỉ cách đây 50000 năm khi loài người cón phụ thuộc vào thiên nhiên, ngày nay sự khác nhau do di truyền, họ đã cùng chung sống với nhau và làm vieäc trong caùc chaâu luïc.. - Số liệu về mật độ dân số cho chuùng ta bieát tình hình phân bố dân cư ở một địa phöông. 2. Caùc chuûng toäc treân:. - Dựa vào hình thái bên ngoài như: mắt, mũi, màu da... để chia ra các chủng toäc.. - Dân cư thế giới thuộc 3 chuûng toäc chính: Moângoâloáit; Neâgroâít; Ôroâpeâoáit 4. Củng cố : – Hướng dẫn làm tập bản đồ. + Dân cư trên thế giới phân bố như thế nào? - Dân cư trên thế giới phân bố không đồng đều. - Số liệu về mật độ dân số cho chúng ta biết tình hình phân bố dân cư ở một địa phương + Chọn ý đúng: Dân cư châu Á thuộc chủng tộc: @. Moângoâloáit; b. Neâgroâít; c. Ôroâpeâoáit. 5. Daën doø: – Hoïc thuïoâc baøi. - Chuẩn bị bài mới: Quần cư đô thị hóa. Chuẩn bị theo câu hỏi trong sgk. 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tuaàn 2. Tieát 3. BAØI 3: QUAÀN CÖ ÑOÂ THÒ HOÙA. I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: Học sinh nắm; - Những đặc điểm cơ bản của quần cư nông thôn và quần cư đô thị hóa. - Lịch sử phát triển đô thị và sự hình thành siêu đô thị. b. Kó naêng: Nhaän bieát quaàn cö noâng thoân vaø ñoâ thò qua aûnh. - Nhận biết sự phân bố siêu đô thị đông dân nhất thế giới qua ảnh. c. Thái độ: Giáo dục cho học sinh là những người tuyên truyền viên dân số. II.PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: - Lược đồ phân bố đô thị thế giới ( nếu có ) III. BAØI GIAÛNG: 1. Ổn định lớp: Kdss. 2. Ktbc: + Dân cư trên thế giới phân bố như thế nào? - Dân cư trên thế giới phân bố không đồng đều. - Số liệu về mật độ dân số cho chúng ta biết tình hình phân bố dân cư ở một địa phương + Chọn ý đúng: Dân cư châu Á thuộc chủng tộc? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. Giới thiệu bài mới. Hoạt động 1:. NOÄI DUNG. 1. Quaàn cö noâng thoân vaø quaàn cö ñoâ thò.. ** Trực quan . ** Hoạt động nhóm. - Giáo viên cho học sinh đọc thuật ngữ quần cư. - Hướng dẫn học sinh quan sát H3.1; 3.2 (quần cư…..) - Chia nhóm cho học sinh họat động từng đại diện nhóm trình bày bổ sung, giáo viên chuẩn kiến thức ghi baûng. * Nhóm 1+2: Hình thức tổ chức và họat động kinh tế ở hình 3.1 laø gì ? TL: - Hình thức nhà cửa nằm giữa đồng ruộng, phân taùn thaønh loái xoùm. - Họat động kinh tế chủ yếu là nông lâm ngư nghiệp * Nhóm 3+4: Hình thức tổ chức vàhọat động kinh tế ở hình 3.2 laø gì ? TL: - Hình thức : nhà cửa tập trung thành phố xá, họat động kinh tế sản xuất là công nghiệp và dịch vụ. * Nhóm 5+6: Nêu sự khác nhau giữa hai quần cư này ? - Có hai kiểu quần cư: TL: + Quần cư nông thôn có mật độ daân soá thaáp, kinh teá chuû yeáu laø noâng laâm nghieäp. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + Quần cư đô thị có mật độ dân - Giáo viên xu thế chung ngày nay trên thế giới tỷ lệ số cao, Họat động kinh tế chủ người sống trong đô thị tăng, nông thôn có su hướng yếu là công nghiệp dịch vụ giaûm daàn, loái soáng hai quaàn cö naøy raát khaùc nhau. - Loái soáng noâng thoân vaø ñoâ thò Chuyeån yù có sự khác biệt lớn. Hoạt động 2: 2. Ñoâ thò hoùa. Caùc sieâu ñoâ thò ** Trực quan. + Đô thị xuất hiện trên bề mặt trái đất từ thời kỳ nào? TL: - Thời kỳ cổ đại (TQ, AĐ, Ai Cập, HL LaMã) từ lúc có trao đổi hàng hóa + Ñoâ thò phaùt trieån maïnh nhaát khi naøo? TL: Theá kyû 19 luùc ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån - Giáo viên thế kỷ 19 phát triển nhanh ở các nước công nghieäp, theá kyû 20 ñoâ thò phaùt trieån roäng khaép + Gắn liền với sự phát triển đô thị là gì? TL: Sự phát triển thương nghiệp, thủ công nghiệp, công - Quùa trình phaùt trieån ñoâ thò gaén nghieäp liền với quá trình phát triển thöông nghieäp, thuû coâng nghieäp vaø coâng nghieäp - Quan sát hình 3.3 (Lược đồ siêu đô thị) + Trên thế giới có bao nhiêu đô thị trên 8 triệu dân? TL: 23 ñoâ thò + Chaâu luïc naøo coù nhieàu sieâu ñoâ thò treân 8 trieäu daân ? TL: Chaâu Aù 12 - Giaùo vieân nhieàu ñoâ thò phaùt trieån nhanh thaønh sieâu ñoâ thị. Nước phát triển thì siêu đô thị ít hơn (7), các nước ñang phaùt trieån thì sieâu ñoâ thò nhieàu hôn (16) + Ngày nay dân số sống trong đô thị trên thế giới như theá naøo? TL: - Từ 5% lên 52,5% gấp 10,5 lần + Các đô thị tăng nhanh có ảnh hưởng gì ? Liên hệ thực teá ? TL: Hậu quả cho môi trường. 4.4. Cuûng coá: - Hướng dẫn làm tập bản đồ + Nhö theá naøo laø quaàn cö noâng thoân vaø quaàn cö ñoâ thò? . Coù hai kieåu quaàn cö : - Quần cư nông thôn có mật độ dân số thấp, kinh tế chủ yếu là nông lâm nghiệp. - Quần cư đô thị có mật độ dân số cao, Họat động kinh tế chủ yếu là công nghiệp dịch vụ + Chọn ý đúng : Các siêu đô thị trên 8 triệu dân phân bố ở: a. Chaâu AÂu @ b. Chaâu AÙ c. Chaâu Phi 5. Daën doø - Hoïc thuoäc baøi - Chuẩn bị bài mới. Thực hành. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Chuaån bò theo noäi dung caâu hoûi cuûa baøi.. Tuaàn 2 Tieát 4 Bài 4: THỰC HAØNH PHÂN TÍCH LƯỢC ĐỒ DÂN SỐ VAØ THÁP TUỔI I. MUÏC TIEÂU: b. Kiến thức :Củng cố cho Học sinh - Khái niệm mật độ dân số và phân bố dân số không đồng đều trên thế giới - Các khái niệm đồ thị, siêu thị và sự phân bố các siêu đô thị a. Kĩ năng: - Nhận biết cách thể hiện mật độ dân số - Đọc khái thác thông tin trên lược đồ - Đọc sự biến đội kết cấu dân số - Vaän duïng kó naêng. Tìm hieåu daân soá CA + ñòa phöông c. Thái độ : - Giáo dục lòng say mê học bộ môn II.PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: - tháp tuổi một nước hoặc 1 khu vực trên thế giới III. BAØI GIAÛNG: 1. Ổn định lớp: 2. KTBC: + Nêu sự khác nhau giữa quần cư nông thôn và quần cư đô thị ? – Quần cư nông thôn là nhà cửa được quây quần thành thôn xóm, làng bản sống dựa vào Họat động NN, nông nghệp, ngư nghiệp - Quần cư đô thị: Nhà cửa quây quần thành phố xá, Sống bằng các họat động CN và dịch vuï - Dân cư trên thế giới tập trung chủ yếu ở ? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CÙA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giáo viên giới thiệu bài mới Hoạt động 1: Baøi taäp 1 ** Trực quan . - Quan sát hình 4.1 (Mật độ dân số TB 2000).Hướng dẫn đọc bảng chú giải trong lược đồ + Nơi có mật độ dân số thấp nhất ? mật độ là bao nhieâu? TL: - Thị xã TB là nơi có mật độ dân số cao trên 3000 người treân km2 + Nơi có mật độ dân số thấp ? Mật độ là bao nhieâu? TL: - Tiền hải là nơi có mật độ 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> dân số thấp nhất, mật độ dưới 100 người /km2 Chuyeån yù Hoạt động 2: Baøi taäp II ** Hoạt động nhóm. - Giáo viên chia nhóm cho học sinh hoạt động từng đại diện nhóm trình bày bổ sung giáo viên chuẩn kiến thức và ghi bảng - Quan sát tháp tuổi TPHCM từ 1989 và 1999 cho bieát * Nhóm 1: Nhóm người dưới độ tuổi lao động năm 1989 vaø 1999 nhö theá naøo? TL: # Giáo viên: - Nam từ 0 ÷ 4 giảm từ 5 triệu (89) xuoáng 40 trieäu (99) - Nữ từ 0 ÷ 4 giảm từ gần 5triệu (89) xuoáng 3,5 trieäu (99) * Nhóm 2: Nhóm người trong độ tuổi lao động từ 15 ÷ 59 ở tháp này như thế nào? TL: # Giáo viên: - Cả nam và nữ ở tháp A (89) ít hơn thaùp B (99) * Nhóm 3: Số nam và nữ trên 60 t ở tháp tuổi này nhö theá naøo? TL: # Giaùo vieân: - Ngang nhau * Nhoùm 4: Nhaän xeùt daân soá TPHCM? TL: - Sau 10 naêm daân soá TPHCM seõ giaø ñi * Nhóm 5: Hình dáng tháp tuổi thay đổi như thế naøo? TL: Tháp A: Đáy rộng, giữa hẹp dẫn đến dân số treû Tháp B: Đáy hẹp, giữa phình to dẫn đến dân soá giaø * Nhoùm 6: Nhoùm tuoåi naøo taêng veà tyû leä ? Nhoùm - Nhoùm taêng tyû leä 15 - 59 naøo giaûm veà tyû leä ? - Nhóm giảm tỷ lệ dưới 15t TL: - Tăng là nữ và nam ở tuổi lao động - Giảm là nữ và nam nhỏ hơn tuổi lao động Chuyeån yù Baøi taäp 3 Hoạt động 3 ** Trực quan Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc lược đồ phân bố daân cö H 4.4. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + Tìm trên lược đồ của bản đồ TNCA những nơi tập trung đông dân ? Đó là khu vực nào ? - Nôi daân cö taäp trung ñoâng laø NAÙ, ÑNAÙ, Ñoâng AÙ TL: + Tìm trên lược đồ các đô thị lớn ? Phân bố? TL:. - Thường được phân bố dọc ven biển , dọc sông lớn. - Giáo dục tư tưởng 4. Cuûng coá: (4’) + Dân cư tập trung dông ở ? a. BÁ, ĐÁ, ĐNÁ b. Ñoâng AÙ, ÑNAÙ, Taây AÙ , BBD @. ĐÁ, ĐNÁ, Nam Á? + Daân soá TPHCM nhö theá naøo? - Sau 10 naêm sau daân soá TPHCM giaø ñi - Trong độ tuổi lao động tăng - Dưới độ tuổi lao động giảm + Hướng dẫn làm tập bản đồ 5. Daën doø: (3’). - Hoïc baøi xaùc ñònh laïi nôi coù daân cö taäp trung ñoâng - Chuẩn bị bài Đới nóng , môi trường xích đạo ẩm theo yêu cầu + Vị trí của đới nóng + Khí hậu đới nóng như thế nào?. Tuaàn 3 Tieát 5. PHẦN HAI: CÁC MÔI TRƯỜNG ĐỊA LÝ 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> CHƯƠNG I: MÔI TRƯỜNG ĐỚI NÓNG. HỌAT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI NÓNG.. BAØI 5: ĐỚI NÓNG.MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐẠO ẨM I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: Học sinh cần: - Xác định vị trí đới nóng và các kiểu môi trường địa lý trong đới nóng - Trình bày đặc điểm của môi trường xích đạo ẩm b. Kĩ năng: - Đọc lược đồ, biểu đồ, lượng mưa môi trường xích đạo ẩm, và sơ đồ lát cắt rừng rậm xích đạo. - Nhằm biết môi trường xích đạo ẩm qua đọan văn, ảnh chụp c. Thái độ: Giáo dục học sinh liên hệ thực tế VN II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: Lược đồ các đới khí hậu trên trái đất III. BAØI GIAÛNG: 1. Oån định lớp 2. KTBC: - Dân cư tập trung đông ở ? + Daân soá TPHCM nhö theá naøo? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giới thiệu bài mới. Hoạt động 1: I. Đới nóng ** Trực quan . - Giáo viên treo lược đồ các kiểu môi trường + hình 5.1 cho học sinh lên xác định vị trí đới nóng TL: Từ 300 B-300 N hay nằm giữa hai chí tuyến. - Trải dài giữa 2 chí tuyến thaønh moät vaønh ñai lieân tuïc bao quanh trái đất + Khu vực này có những gió gì họat động? Hướng thổi? TL: - Tín phong ñoâng baéc, Ñnam - Từ cao áp chí tuyến đến hạ áp xích đạo + Hãy so sánh diện tích đới nóng với diện tích đất nổi trên trái đất ? TL: Diện tích đất nổi trên trái đất chiếm diện tích nhoû + Dựa vào lược đồ H5.1 đọc tên các kểu môi trường đới noùng? TL: - Gồm 4 kiểu môi trường: Môi trường xích đạo ẩm, nhiệt đới, - Giáo viên: Môi trường HN có cả ở đới nóng và đới ôn nhiệt đới gió mùa và hoang mạc hoøa neân hoïc sau. 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> + VN của chúng ta nằm trong môi trường nào? TL: VN nằm trong môi trường nhiệt đới gió mùa Chuyeån yù Hoạt động 2: ** Trực quan ** Hoạt động nhóm. - Giáo viên xác định vị trí Singapo trên lược đồ H5.1 - Hướng dẫn Học sinh phân tích biểu đồ H5.2 tìm những đặc điểm của khí hậu môi trường xích đạo ẩm. Giáo viên chia nhóm cho học sinh họat độngtừng đại dieän nhoùm trình baøy, nhaän xeùt vaø giaùo vieân chuaån kieán thức. * Nhóm 1+2: Đường biểu diễn nhiệt độ TB các tháng trong năm cho thấy nhiệt độ Singapo có đặïc điểm gì? TL: # Giáo viên:- Nhiệt độ TB năm 250 280 c (cao) - Biên độ dao động nhiệt 30 (thấp) dẫn đến noùng quanh naêm * Nhóm 3+4: Lượng mưa cả năm như thế nào ? Sự phân bố lượng mưa ? lượng mưa chênh lệch giữa tháng cao nhaát vaø thaáp nhaát khoûang bao nhieâu mm? TL: # Gv:- Möa TB 1500 - 2500mm (nhieàu) - Tháng nào cũng mưa ở mức từ 180 - 250mm - Cheânh leäch 70mm(thaáp) * Nhóm 5+6: Em có nhận xét gì về khí hậu môi trường xích đạo ẩm ? TL: Chuyeån yù. II. Môi trường xích đạo ẩm . 1. Khí haäu:. - Khí haäu noùng aåm quanh naêm và lượng mưa nhiều 2. Rừng rậm xanh quanh năm:. Hoạt động 2: ** Trực quan, cá nhân. - Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát hình ảnh 5.3 Sgk vaø laùt caét hình 5.4 Sgk Nêu đăïc điểm của rừng ở môi trường xích đạo ẩm? TL: gồm nhiều tầng cây vượt tán, cây bụi, dây leo… dẫn đến rừng xanh quanh năm. - Nhieàu loøai caây moïc thaønh Tại sao rừng phát triển thành nhiều tầng ? nhieàu taàng, raäm raïp, coù nhieàu TL: Do ñieàu kieän khí haäu noùng aåm, möa nhieàu trong loøai chim thuù sinh soáng rừng còn nhiều lòai thứ leo trèo giỏi và các lòai chim chuyeàn caønh Rừng ngập mặn thường xuất hiện ở đâu ? TL: - Cửa sông, cửa biển Giáo viên cho học sinh liên hệ thực tiễn VN và giáo 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> dục ý thức bảo vệ rừng.. 4. Cuûng coá: + Xác định vị trí đới nóng trên bản đồ của lược đồ hình 5.1 đọc tên các môi trường đới noùng ? Nằm từ 300 B ÷300N - Gồm 4 kiểu môi trường: XĐA, Nđới, NĐG mùa, hoang mạc . + Nêu đặc điểm môi trường xích đạo ẩm? 5. Sặn dò: (3’) - Học bài – Làm tập bản đồ - Chuẩn bị bài mới: Môi trường nhiệt đới . Chuẩn bị theo câu hỏi Sgk. Tuaàn 3 Tieát 6 BAØI 6: MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: Học sinh cần - Nắm được đăïc điểm của môi trường nhiệt đới (nóng quanh năm và có thời kỳ khô hạn ), và của khí hậu nhiệt đới (nóng quanh năm, lượng mưa thay đổi: càng gần chí tuyến lượng mưa càng giảm và thời kỳ khô hạn càng kéo dài) - Nhận biết được cảnh quan đặc trưng của môi trường nhiệt đới là xa van hay đồng cỏ nhiệt đới b. Kĩ năng: - Củng cố, rèn luyện kĩ năng đọc biểu đồ - Củng cố kĩ năng nhận biết môi trường địa lý qua ảnh c. Thái độ: Giáo dục lòng say mê học bộ môn và bảo vệ môi trường II.PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. III. BAØI GIAÛNG: 1. Oån định lớp 2. Kieåm tra baøi cuõ: + Đới nóng có đặc điểm gì ? xác định trên lược đồ +Môi trường xích đạo ẩm có đặc điểm gì? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giới thiệu bài. Hoạt động 1: 1. Khí haäu: ** Trực quan - Dựa vaod H5.1 xác định vị trí của môi trường - Nằm khoảng 50 đến 300 nhiệt đới ? baùn caàu . 13 Lop7.net. caû 2.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Xaùc ñònh vò trí Malacan (Xu Ñaêng) vaø Giameâna (Sát) trên lược đồ . - Giáo viên cho học sinh họat động nhóm. Đại dieän nhoùm trình baøy, boå sung, nhaän xeùt, giaùo vieân chuẩn kiến thức và ghi bảng * Nhóm 1+2: Quan sát hình 6.1; 6.2 tìm sự khác biệt về nhiệt độ, lượng mưa của Malacan và Giameâna? TL: * Nhiệt độ: - Dao động mạnh từ 220 c ÷ 340c - Coù 2 laàn taêng cao khaùc nhau tháng 3 ÷ 4 ; 9 ÷ 10 (Mặt trời qua thiên đỉnh) * Lượng mưa: - Chênh lệch từ 0 ÷ 250 mm - Giaûm daàn veà 2 chí tuyeán 841 mm Malacan giaûm 647 mm Gia meâna * Nhóm 3+4: Quan sát lượng mưa 2 biểu đồ cho thấy ở đây tồn tại mấy mùa ? TL: 2 muøa: Muøa möa vaø muøa khoâ. (Caøng gaàn chí tuyến thì mùa khô càng kéo dài từ 3 - 9 tháng) * Nhóm 5+6: Môi trường nhiệt đới có khí hậu như theá naøo? TL:. Nêu điểm khác nhau giữa khí hậu nhiệt đới và khí hậu xích đạo? TL: + Nhiệt độ: TB các tháng lớn hơn 220c càng gần chí tuyến nhiệt độ càng cao . 2 lần nhiệt độ. + Lượng mưa: TB giảm về 2 chí tuyến có 2 mùa rõ rệt, càng gần chí tuyến thời kỳ khô cạn caøng keùo daøi. Chuyeån yù Hoạt động 2: ** Hoạt động cá nhân. Quan sát H6.3 và hình 6.4 nhận xét sự khác nhau ? Tại sao có sự khác biệt đó? TL: - H6.3 có ít cây xanh tốt, có rừng hành lang vì: XaVan trung phi dẫn đến cây cối ít và cây cỏ kém hôn. - Lượng mưa thay đổi theo mùa; thực vật, mực nước sông, đất đai thay đổi như thế nào trong naêm? TL: - Caây coû xanh toát vaøo muøa möa, mua khoâ thì. - Nhiệt độ từ 22- 340 C . - Trong năm có 2 lần nhiệt độ taêng cao - lượng mưa ít giảm dần về 2 chí tuyeán. => Khí hậu nhiệt đới nóng lượng mưa tập trung vào một mùa. Càng gần chí tuyến thời kỳ khô hạn càng kéo dài và biểu đồ nhiệt trong năm càng lớn. 2. Caùc ñaëc ñieåm khaùc cuûa moâi trường:. - Lượng mưa và thời gian khô hạn có ảnh hưởng đến thực vật, con người, thiên nhiên.. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> héo, gần 2 chí tuyến thì đồng cỏ càng thấp và thưa hôn. - Soâng ngoøi muøa möa coù luõ vaø khoâ haïn vaøo muøa haï - Đất đai: Dễ bị xói mòn, rửa trôi (vùng này có đất pheralit đỏ vàng). - Thảm thực vật thay đổi từ xích đạo về chí tuyến - Cảnh quan thay đổi từ rừng thưa sang đồng cỏ cao (XaVan) và cuối cùng là nửa hoang mạc.. Tại sao môi trường nhiệt độ lại là nơi đông dân nhaát? TL: - Nôi ñaây coù 2 muøa khoâ vaø muøa möa roõ reät khí hậu thích hợp trồng cây lượng thực và cây CN (Caøpeâ, ca cao, boâng, mía) - Giáo viên: Cộng hòa Xéc , Xu Đăng là 2 nứơc sản xuất bông vải đứng thứ hai Cphi sau Ai Cập Tại sao diện tích Xa van ngày càng mở rộng ? TL: Do lượng mưa ít và xavan cây bụi bị phá làm nöông raãy, laáy cuûi… - Giaùo vieân: Muoán cho noâng nghieäp phaùt trieån mạnh ta phải chủ động tưới tiêu, làm thủy lợi. - Giáo viên cho Học sinh liên hệ với công trình thủy lợi Dầu Tiếng và cách bảo vệ. 4. Cuûng coá: + Môi trường nhiệt đới có khí hậu như thế nào? - Nóng, mưa tập trungvào 1 mùa. Càng gần chí tuyến thời kỳ khô hạn càng kéo dài, biên độ nhiệt trong năm càng lớn. + Diện tích XaVan và ½ HM ngày càng mở rộng do: Do con người tàn phá là nương rẫy, lấy củi; lượng mưa. @. đúng. b. sai. - Hướng dẫn làm bài tập sgk: 5. Daën doø: - Hoïc baøi. - Chuẩn bị bài mới: Môi trường nhiệt đới gió mùa - Chuaån bò theo caâu hoûi trong Sgk.. 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Tuaàn 4 Tieát 7. Bài 7: MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI GIÓ MÙA.. 1. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Học sinh nắm sơ bộ nguyên nhân hình thành gió mùa ở đới nóng và đặc ñieåm cuûa gioù muøa muøa haï, gioù muøa muøa ñoâng. - Nắm được 2 đặc điểm cơ bản của môi trường nhiệt đới gió mùa (nhiệt độ, lượng mưa, thay đổi gió mùa, thời tiết diễn biến thất thường) - Hiểu được môi trường nhiệt đới gió mùa là môi trường đặc sắc ở đới nóng. b. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc bản đồ, biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa, ảnh địa lý và nhận biết khí hậu nhiệt đới gió mùa qua biểu đồ. c. Thái độ: Liên hệ thực tế với khí hậu VN. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. III. BAØI GIAÛNG: 1. Ổn định lớp: KTSS 2. KTBC: + Trình bày đặc điểm khí hậu môi trường nhiệt đới ? - Khí hậu nhiệt đới nóng, lượng mưa tập trung vào 1 mùa. - Càng gần 2 chí tuyến thời kỳ khô hạn càng kéo dài và biên độ dao động nhiệt trong năm lớn. + Chọn ý đúng: Diện tích xavan và ½ HM ngày càng mở rộng do: Do con người tàn phá là nương rẫy, lấy củi; lượng mưa. @. đúng. b. sai. 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giới thiệu bài mới. Hoạt động 1: 1. Khí haäu: ** Trực quan . ** Hoạt động nhóm. - Giaùo vieân cho hoïc sinh leân baûng xaùc ñònh laïi moâi trường nhiệt đới gió mùa trên lược đồ các môi trường ñòa lyù. + Phạm vi của môi trường nhiệt đới gió mùa như thế naøo? TL: - Nam Aù vaø Ñoâng Nam Aù laø - Đây là lọai khí hậu đặc sắc của đới nóng khu vực điển hình của môi trường nhiệt đới gió mùa - Giáo viên hướng dẫn cách đọc lược đồ H7.1; 7.2 (gió mùa hạ, gió mùa mùa đông ở NÁ và ĐNÁ ) và hình biểu đồ 7.3; 7.4, biểu đồ nhiệt độ lượng mưa Hà Nội và Mumbai - Giáo viên cho học sinh họat động nhóm, đaị diện 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> nhóm trình bày bổ sung. Giáo viên chuẩn kiến thức và ghi baûng. * Nhóm 1+2: Nhận xét hướng gió thổi vào mùa hạ và mùa đông ở H 7.1 và H 7.2? TL: # Giáo viên: - H 7.1 hướng từ biển vào đất liền. ( mùa haï). - H 7.2 hướng từ đất liền ra biển. ( mùa đông) ( Vào mùa hạ gió này thực chất là tín phong bán cầu Nam vượt qua xích đạo thành TNĐB trước khi vào ½ nửa cầu kia). * Nhóm 3+4: Tại sao lượng mưa ở các khu vực này có sự chênh lệch lớn giữa mùa đông và mùa hạ? TL: # Giáo viên: - Mùa hạ gió từ AĐD và TBD đem theo không khí mát mẻ và mưa lớn. - Mùa đông gió thổi từ lục địa châu á ra. ( Châu Á rộng lớn và cao áp cận chí tuyến) nên đem theo không khí khoâ vaø laïnh neân möa ít. - Giaùo vieân: Caøng gaàn gioù aám daàn leân, gioù muøa muøa đông thổi từng đợt khi gió về vùng gần chí tuyến trời trở lạnh trong vài ngày hoăc hàng tuần. VD: HNội mùa đông T0 có thể xuống tới < 100c vài ngaøy. * Nhóm 5+6: Quan sát biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của MumBai và Hà Nội. Nhận xét diễn biến nhiệt độ 2 khu vực trên? TL: # Giaùo vieân: Haø Noäi. Mum Bai. 0 - Muøa noùng: 30 c . < 300c. - Muøa laïnh: < 180c. > 200c. - Biên độ nhiệt 120c. nhoû. Keát luaän: Haø Noäi coù muøa ñoâng laïnh. Mum Bai noùng quanh naêm. Quan sát H 7.3; 7.4 nhận xét diễn biến lượng mưa cuûa Haø Noäi vaø Mm Bai? TL: # Giáo viên: Cả hai khu vực đều có lượng mưa lớn ( HN 1722 mm. MumBai 1784 mm), mưa theo mùa lượng mưa phân bố vào mùa đông ở Hà Nội lớn hơn ở MumBai. Nhận xét về khí hậu nhiệt đới gió mùa? TL:. - Nhiệt độ trung bình trên 200c - Biên độ nhiệt khoảng 80c - Lượng mưa trung bình trên 1000mm. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Giáo viên: + Khí hậu nhiệt đới không có mùa khô kéo dài nhưng có thới kì khô hạn ít mưa. + Khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa khô nhưng không có thời kì khô hạn. - Nêu những thất thường của khí hậu gió mùa? TL: - Có năm mưa sớm có năm mưa trễ tuy nhiều nhưng không đều giữa các năm. - Gío mùa mùa đông năm đến trễ năm đến sớm, năm rét nhiều năm rét ít ảnh hường đến thiên nhiên và con người. + Liên hệ Việt Nam nằm trong khu vực khí hậu nào? TL: Khí hậu nhiệt đới gió mùa. Chuyeån yù. Hoạt động 2:. - Khí hậu nhiệt đới gió mùa có hai đặïc điểm nổi bật nhiệt độ, lượng mưa thay đổi theo mùa gió và thời tiết thất thường.. 2. caùc ñaëïc ñieåm khaùc cuûa moâi trường:. ** Trực quan . - Giáo viên cho học sinh quan sát H 7.5; H 7.6( rừng cao su..) + Sự biến đổi cảnh sắc thiên nhiên theo mùa như thế - Thảm thực vật phong phú đa naøo? TL: - Mùa mưa rừng xanh tốt. daïng - Mùa khô rừng rụng lá, lá khô vàng. + Cảnh sắc thiên nhiên thay đổi theo không gian như theá naøo? TL: - Khác nhau giữa nơi mưa nhiều và nơi mưa ít. VD: MB vaø MN cuûa VN. - Giáo viên: tùy vào sự phân bố lượng mưa và thảm thực vật khác nhau (Mưa nhiểu phát triển rừng - Môi trường nhiệt đới thích hợp troàng caây coâng nghieäp, caây rậm,mưa ít đồng cỏ cao) lương thực và tập trung đông + Rừng ngập măn xuất hiện ở đâu ? daân. TL: Vùng cửa sông ven biển do phù xa bồi đắp ( Khí hậu nhiệt đới gió mùa thích hợp với cây lương thực và cây công nghiệp phát triển và là nơi tập trung ñoâng daân) 4. Cuûng coá: + Chọn ý đúng: Môi trường nhiệt đới gió mùa có : a. nhiệt độ lượng mưa thay đổi theo mùa gió . b. thời tiết thatá thường @. Cảø hai đều đúng. + Sự đa dạng của môi trường nhiệt đới như thế nào? - Môi trường đa dạng và phong phú. - Gió mùa ảnh hưởng đến thiên nhiên và công nghiệp người. - Thích hợp trồng cây công nghiệp, lương thực, nơi tập trung đông dân 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 5. Daën doø: - Học bài xem lại khí môi trường nhiệt đới gió mùa - Chuẩn bị bài mới: Vị trí giới hạn, diện tích và bản đồ Tây Ninh theo nội câu hỏi sách giaùo khoa. Tuaàn 4. Tieát 8. BAØI 8: CÁC HÌNH THỨC CANH TÁC TRONG NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Học sinh nắm được các hình thức canh tác trong đới nóng như làm rẫy thâm canh lúa nước, sản xuất theo quy mô lớn. - Nắm được mối quan hệ giữa canh tác lúa nước và dân cư. b. Kỹ năng: - Kỹû năng phân tích ảnh địa lý, lược đồ địa lý. - Kỹ năng lập sơ đồ các mqh c. Thái độ : Liên hệ thực tế và ý thức bảo vệ môi trường. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: - Tranh ảnh hoạt động nông nghiệp đới nóng - Lược đồ phân bố nông nghiệp đới nóng III.BAØI GIAÛNG: 1. Ổn định lớp: 2. KTBC: + Nêu đặc điểm khí hậu của môi trường nhiệt đới gió mùa? 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VAØ TRÒ. NOÄI DUNG. Giáo viên giới thiệu bài mới Hoạt động 1: 1. Laøm nöông raãy: ** Trực quan, hoạt động nhóm. - Giáo viên chia nhóm cho học sinh hoạt động từng đại diện nhóm trình bày bổ sung giáo viên chuẩn kiến thức vaø ghi baûng - Canh tác vùng đồi núi: - Giáo viên hướng dẫn quan sát hình 8.1 (đốt rừng làm nöông raãy), hình 8.2 (raãy khoai soï treân xa van) * Nhoùm 1+2: Laøm nöông raãy: + Phương thức sản xuất ở hình 8.2 là gì năng suất ? TL: Sản xuất cầm tay thô sơ để xới gốc khoai – năng suaát thaáp . + Hình thức canh tác này như thế nào? TL: - Là hình thức sản xuất lạc hậu từ lâu đời và năng suất thấp. + Hình thức sản xuất ở hình 8.1 và 8.2 có ảnh hưởng gì 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> đến môi trường ? Biện pháp khắc phục? TL: - Gây hạn hán, lũ lụt , xói mòn đất … - Trồng rừng chấm dứt hình thức canh tác du canh du cö coù cuoäc soáng oån ñònh. + Liên hệ thực tế VN? TL: Chuyeån yù Hoạt động 2: ** Trực quan, hoạt động nhóm. - Giáo viên cho quan sát hình 8.3 (cánh đồng trồng lúa nước) * Nhóm 3+4: Làm ruộng thâm canh lúa nước: + Những điều kiện nào để thuận lợi trồng lúa nước ? Liên hệ thực tế? TL:. + Quan saùt H 8.3; H 8.6 ( ruoäng baäc thang). Taïi sao phaûi khai thaùc noâng nghieäp treân ruoäng baäc thang vaø ruoäng coù bờ? TL: Giáo viên: Để giữ nước đáp ứng được nhu câù tăng trưởng của cây lúa, chống sói mòn, cuốn trôi đất màu. - Quan sát H 4.4 ( lược đồ phân bố dân cư) và H 8.1 ( lược đồ khu vực thâm canh ..). + Khu vực thâm canh lúa nước là nơi có dân cư như thế naøo? TL: Những nơi này đông dân cư do cần nhiều lao động. - Giáo viên tuy nhiên ngày nay áp dụng những tiến bộ về KHKT, chính sách nông nghiệp đúng đắn một số nước thiếu lương thực trước đây như VN, TL nay đã trở thành nước xuất khẩu gạo. Chuyeån yù. Hoạt động 3: ** Trực quan, hoạt động nhóm. * Nhoùm 5+6: Saûn xuaát noâng saûn haøng hoùa theo quy moâ lớn: - Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát H 8.5 ( đồn điền troàng…) + Em có nhận xét gì về quy mô sản xuất, tổ chức sản xuaát? Saûn phaåm? TL: - Diện tích rộng lớn. - Tổ chức sản xuất khoa học. - Saûn phaåm nhieàu hôn.. 2. Laøm ruoäng thaâm canh luùa nước:. - Điều kiện: Khí hậu nhiệt đới nắng nhiều, mưa nhiều, lượng mưa lớn hơn 1000 mm, nguồn lao động dồi dào.. - Chuû yeáu cung caáp nhu caàu lương thực trong nước.. - Hiện nay đã áp dụng những tieán boä KHKT neân cho naêng suaát cao.. 3. Saûn xuaát noâng saûn haøng hoùa theo quy mô lớn:. - Diện tích rộng lớn. 20. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>