Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Bài 1 - Tiết 1: Văn bản : Cổng trường mở ra (Tiết 1)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 Ngµy so¹n : 24/8/2008 Bµi 1 - TiÕt 1. V¨n b¶n :. CæNG TR¦êNG Më RA _ Theo Lý Lan _ A - Mục tiêu cần đạt : - Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng , đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái. - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người . B - ChuÈn bÞ: - Đồ dùng : Tranh ảnh về ngày khai trường . - Nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý : Bài văn không có cốt truyện, chủ yếu là tâm trạng hồi hộp, phấp phỏng đón chờ ngày khai trường . Người mẹ không ngủ, phần vì lo chuẩn bị cho con, nhưng phần vì cả tuæi th¬ cña mÑ sèng dËy . C- Tiến trình tổ chức các hoạt động Dạy - Học : 1 - ổn định tổ chức : SÜ sè :. V¾ng :. 2 - KiÓm tra : ? ở lớp 6 các em đã được học những văn bản nhật dụng nào? (§éng Phong Nha, CÇu Long Biªn- Chøng nh©n lÞch sö ...) 3 - Bµi míi : HĐ1 Giới thiệubài: Ngày khai trường hàng năm đã trở thành ngày hội của toàn dân. Bởi ngày đó bắt đầu một năm học mới với bao mơ ước, bao điều mong đợi trước mắt các em. Không khí ngày khai trường thật náo nức với tuổi thơ của chúng ta. Còn các bậc làm cha làm mẹ thì sao ? Họ có những tâm trạng gì trong ngày ấy ? Bài Cổng trường mở ra mà chúng ta học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được điều đó. Hoạt động của Thầy - Trò. Néi dung kiÕn thøc. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 H§2:. I .§äc - Giíi thiÖu chung :. - Em h·y nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n Cæng - Lµ v¨n b¶n nhËt dông viÕt vÒ nhµ. trường mở ra ?. trường. - §©y lµ bµi kÝ cña tg Lý Lan trÝch tõ b¸o “Yªu trÎ sè 166 Thµnh phè Hå ChÝ Minh H§3:. 1.9.2000. GV : Hướng dẫn đọc : Giọng nhỏ nhẹ, II - Đọc – Hiểu văn bản : thiÕt tha, chËm r·i.. * §äc. GV đọc văn bản - HS đọc- GV nhận xét. - Trong 10 chó thÝch, cã tõ nµo lµ tõ HV * Chó thÝch ?Từ đó được giải nghĩa như thế nào ? ( can đảm: có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian khæ, nguy hiÓm, khã kh¨n ) GV: Hướng dẫn tóm tắt văn bản : Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản Cổng trường më ra b»ng 1 vµi c©u ng¾n gän ? (v¨n b¶n viÕt vÒ c¸i g× ? viÖc g× ? ) - TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? Ai lµ - Tãm t¾t : Bµi v¨n viÕt vÒ t©m tr¹ng cña nhân vật chính ? ( người mẹ và đứa con- người mẹ trong đêm không ngủ trước người mẹ là nhân vật chính ) –Vì sao ?. ngày khai trường lần đầu tiên của con. - Em cã thÓ chia v¨n b¶n nµy thµnh mÊy phần ? Mỗi phàn từ đâu đến đâu ? ý của tõng phÇn ?. - Bè côc: 2 phÇn + Từ đầu -> bước vào : Nỗi lòng của mẹ +Cßn l¹i : C¶m nghÜ cña mÑ vÒ Gi¸o dôc.. - HS đọc đoạn 1. Đoạn văn em vừa đọc * Tìm hiểu văn bản : diÔn t¶ ®iÒu g× ?. 1/ Nçi lßng cña mÑ:. - Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n, em thÊy người mẹ nghĩ đến con trong thời điểm nµo ?. - Đêm trước ngày con vào lớp 1.. - Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau ?. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 Điều đó được biểu hiện bằng những chi * Tâm trạng của mẹ : tiÕt nµo trong bµi ? (Con thanh th¶n, nhÑ nhµng, v« t­ : §ªm nay con còng cã niÒm vui háo hức. Giấc ngủ đến với con dễ dàng - Mẹ không ngủ được nh­ uèng 1 li s÷a, ¨n 1 c¸i kÑo.- MÑ thao - H«m nay mÑ kh«ng tËp trung ®­îc vµo thøc, håi hép, suy nghÜ triÒn miªn : ... ) viÖc g× c¶. - Mẹ lên giường trằn trọc. - Em có nhận xét gì về tâm trạng của 2 mẹ - Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi. con ? (Đây là tâm trạng khác thường không gièng nhau) - §Ó diÔn t¶ ®­îc t©m tr¹ng cña 2 mÑ con, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nµo ? - Theo em vì sao người mẹ lại trằn trọc không ngủ được ? ( Vừa trăn trở suy nghĩ ->Tự sự kết hợp với miêu tả để biểu cảm về con , vừa bâng khuâng nhớ về ngày khai làm nổi rõ tâm trạng thao thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên của người mẹ.. trường năm xưa của mình . - Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường năm xưa đã để lại ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn người mẹ ? ( Dấu ấn sâu đậm : Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng : ‘‘Hằng năm cứ vµo cuèi thu ... MÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp ” ) - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã làm g× cho con ? Qua những việc làm đó em cảm nhận được điều gì về người mẹ ?. GV: Người mẹ nào mà chẳng yêu con, * Những việc làm của mẹ : quªn m×nh v× con, chØ mong con kh«n lín - §¾p mÒn, bu«ng mïng, Ðm ch¨n cÈn thành đạt. Đó là đức hi sinh, là vẻ đẹp giản thận, Lượm đồ chơi, nhìn con ngủ,xem lại. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 dị mà lớn lao của tình mẫu tử trong cách những thứ đã chuẩn bị cho con. ->Yêu thương con, hết lòng vì con. sống của người mẹ Việt Nam. - Trong đêm không ngủ người mẹ đã sống. .. l¹i nh÷ng kØ niÖm qu¸ khø nµo ? (ngày đầu tiên bà ngoại đưa mẹ đến trường) - T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ kØ niÖm qu¸ khứ đó ?. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña * KØ niÖm qu¸ khø : tác giả ? Tác dụng của cách dùng từ đó ? - Những tình cảm quá khứ ấy đã nói lên ®­îc t×nh c¶m s©u nÆng nµo cña lßng mÑ ? ( Nhớ thương bà ngoại và nhớ mái trường - Nhớ sự nôn nao, hồi hộp khi cùng bà x­a ). ngoại đi tới trường và nỗi chơi vơi hốt. - Trong đêm không ngủ, người mẹ đã hoảng, khi cổng trường đóng lại. ch¨m sãc giÊc ngñ cña con, nhí tíi nh÷ng -> Sö dông mét lo¹t tõ l¸y gîi c¶m xóc kỷ niệm thân thương về bà ngoại và mái vừa phức tạp, vừa vui sướng, vừa lo sợ . trường xưa. Tất cả những điều đó đã cho em hình dung về một người mẹ như thế nµo ?. Th¶o luËn :. - Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không ? hay người mẹ đang tâm sự với ai ? ( §ang nãi víi chÝnh m×nh ) – C¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g× ? Gv : Qua tâm trạng của người mẹ trong bài văn chúng ta hiểu rằng người mẹ ấy nhớ => Là người mẹ biết yêu thương người những kỷ niệm xưa, không chỉ để sống lại thân, biết ơn trường học, tin tưởng ở tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn ghi tương lai của con . vào lòng con những kỷ niệm đẹp ấy. Để rồi bất cứ 1 ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại, lòng con lại rạo rực những cảm giác -> Dùng ngôn ngữ độc thoại. b©ng khu©ng, xao xuyÕn cña ngµy ®Çu tiªn Lµm næi bËt t©m tr¹ng, t×nh c¶m vµ nh÷ng. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 cắp sách tới trường .. ®iÒu s©u th¼m khã nãi b»ng nh÷ng lêi. - Ngoµi nh÷ng c¶m xóc t©m tr¹ng Êy, trong trùc tiÕp. đêm không ngủ người mẹ còn nghĩ đến ®iÒu g× ? - C©u v¨n nµo trong bµi nãi lªn tÇm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? ( ‘‘Ai còng biÕt r»ng mçi sai lÇm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả 1 thế hệ mai sau vµ sai lÇm 1 li cã thÓ ®­a thÕ hÖ Êy ®i chÖch c¶ hµng dÆm sau nµy.” ) - C©u v¨n nµy cã ý nghÜa g× ? V× sao ? ( Kh«ng ®­îc phÐp sai lÇm trong gi¸o dôc. Vì giáo dục quyết định tương lai của đất nước ) Th¶o luËn:. 2 / C¶m nghÜ cña mÑ:. - Trong đoạn kết người mẹ đã nói với con : ‘‘Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là 1 thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra.’’ Em hiÓu thÕ giới kì diệu đó là gì ? ( Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò ) C©u nãi nµy cã ý nghÜa g× ? GV: Một thế giới kì diệu mà nhà trường đã më ra cho chóng ta lµ bao ®iÒu míi mÎ rộng lớn về tri thức văn hoá, tri thức cuộc - Bước qua cánh cổng trường là một thế sống, dạy dỗ bồi đắp cho chúng ta những giới kì diệu sẽ mở ra. tư tưởng, Tình cảm đẹp về đạo lí làm người, về tình bạn, tình thầy trò, về tấm lòng yêu thương con người để không ngừng vươn lên, để phát triển thể lực, phẩm chất toàn diện của con người, chuẩn bÞ cho ngµy mai lËp nghiÖp.. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 - Văn bản Cổng trường mở ra được biểu =>Khẳng định vai trò to lớn của giáo dục đạt bằng những phương thức nào? và tin tưởng ở sự nghiệp giáo dục của - Phương thức nào là chính ? – Sự kết hợp nước nhà. nµy cã t¸c dông g× ? - NghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng - KÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù, miªu t¶ vµ nhân vật có gì đáng chú ý ?. biểu cảm làm nổi bật vẻ đẹp trong sáng,. - Bài văn cho em hiểu thêm gì về người mẹ đôn hậu trong tâm hồn người mẹ . và nhà trường ? ( ghi nhớ- sgk-9 ) - Văn bản này đã cho em bài học gì ?. - Miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau : miªu t¶ trùc. H§4:Cñng cè luyÖn tËp. tiÕp, miªu t¶ qua so s¸nh, miªu t¶ håi øc, sử dụng ngôn ngữ độc thoại bộc lộ chất tr÷ t×nh. * Ghi nhí : sgk-9 - Chóng ta ph¶i cã tr¸ch nhiÖm víi gia đình và nhà trường .. 4.Cñng cè: - Quan s¸t tranh ( SGK ) - Bøc tranh minh họa cảnh gì ? Em hãy miêu tả lại cảnh đó ?. * LuyÖn tËp:. - H·y nhí vµ viÕt thµnh ®o¹n v¨n vÒ kØ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của mình ? 5.luyÖn tËp: - Häc thuéc ghi nhí - So¹n bµiMÑ t«i. D - Rót kinh nghiÖm. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 Bµi 1 - TiÕt 2 Ngµy: 24/8/2008. MÑ T«i. V¨n b¶n :. Thø 5 ngµy 10 th¸ng 11. _ Et- môn-đô-đơ A-mi-xi _ A- Môc tiªu bµi häc: - Cảm nhận được tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái. Không được chà đạp lên tình cảm đó . - Giáo dục tình cảm yêu thương và kính trọng cha mẹ . B- ChuÈn bÞ: - §å dïng : - Những điều cần lưu ý : GV cần hướng dẫn học sinh tìm hiểu và phân tích văn bản, từ đó rút ra nội dung và ý nghĩa của bài học, tự liên hệ và kiểm điểm thái độ và tình cảm của bản thân đối với bố mẹ mình. C - Tiến trình tổ chức các hoạt động Dạy - Học: 1 - ổn định tổ chức 2 - KiÓm tra: - Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra từ văn bản Cổng trường mở ra là gì ? - Yªu cÇu: Tr¶ lêi nh­ phÇn ghi nhí – SGK ( 9 ). 3 - Bµi míi: HĐ1 Giới thiệu bài:Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghÜa hÕt søc lín lao, thiªng liªng vµ cao c¶ . Nh­ng kh«ng ph¶i khi nµo ta còng ý thøc hết được điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài Mẹ tôi sẽ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. Hoạt động của thầy - trò. Néi dung kiÕn thøc. H§2 hd hs t×m hiÓu chungvÒ v¨n b¶n. I . Giíi thiÖu chung :. - Em h·y giíi thiÖu 1 vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ?. 1 . T¸c gi¶: ( 1846- 1908 ) - Lµ nhµ v¨n ý.. - Tác giả thường viết về đề tài gì ?. - Thường viết về đề tài thiếu nhi và nhà. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 trường về những tấm lòng nhân hậu. - Em h·y nªu xuÊt xuÊt xø cña v¨n b¶n MÑ 2 / T¸c phÈm: t«i ?. - Là văn bản nhật dụng viết về người mẹ - In trong tËp truyÖn : Nh÷ng tÊm lßng cao c¶. H§3. II - §äc – HiÓu v¨n b¶n:. GV: Hướng dẫn đọc : Nhẹ nhàng, tha thiết, * Đọc : thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng t©m t­ t×nh c¶m buån khổ của người cha trước lỗi lầm của con và sự trân trọng của ông với vợ mình. Khi đọc lêi khuyªn: Døt kho¸t, m¹nh mÏ thÓ hiÖn thái độ nghiêm khắc . GV đọc - HS đọc - Nhận xét . GV gọi hs đọc chú thích.. * Chó thÝch :. - Trong 10 ®iÒu chó thÝch, tõ nµo lµ tõ l¸y, tõ nµo lµ tõ H¸n ViÖt ? ( Tõ l¸y:3,4-Tõ HV: nh÷ng tõ cßn l¹i ) . - Ta cã thÓ chia v¨n b¶n lµm mÊy phÇn ? Mỗi phần từ đâu đến đâu ? ý nghĩa của từng - Bố cục : 2 phần phÇn ?. + §o¹n ®Çu : LÝ do bè viÕt th­ Th¶o luËn :. +Cßn l¹i : Néi dung bøc th­. - Văn bản là 1 bức thư của người bố gửi cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề “Mẹ tôi” ? ( Nhan đề là của tác giả đặt cho đoạn trích . Tuy người mẹ không xuất hiện trùc tiÕp trong c©u chuyÖn, nh­ng l¹i lµ tiªu điểm mà các nhân vật và chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ ) - Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n , em thÊy En ri cô đã mắc lỗi gì ? - Em cã suy nghÜ g× vÒ lçi lÇm cña En ri c«? 1 / Lçi lÇm cña En ri c« : - Vô lễ với mẹ trước mặt cô giáo. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 - Tìm những chi tiết nói về thái độ của => Đây là việc làm sai trái, xúc phạm tới người bố đối với En ri cô ?. mÑ. 2 / Thái độ của bố: - Sù hçn l¸o cña con nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim bè vËy !.. - Để diễn tả được tâm trạng của người bố, -... Bố không nén được cơn tức giận đối tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt với con . nào? Phương thức biểu cảm được diễn đạt - Con mà xúc phạm đến mẹ con ư ? th«ng qua nh÷ng kiÓu c©u nµo? T¸c dông của các biện pháp nghệ thuật đó? -> Phương thức biểu cảm được diễn đạt b»ng c¸c kiÓu c©u c¶m th¸n, nghi vÊn lµm cho lêi v¨n trë nªn linh ho¹t, sinh - Những chi tiết trên đã thể hiện được thái động, dễ đi vào lòng người . độ gì của người bố ? - Em có đồng tình với người bố không ?( =>Thể hiện thái độ buồn bã, đau đớn và hstù béc lé ). tøc giËn .. - Trong thư người bố đã gợi lại những việc lµm, nh÷ng t×nh c¶m cña mÑ dµnh cho En ri c«. Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh nãi về người mẹ ?. 3/ Hình ảnh người mẹ: - Mẹ đã phải thức suốt đêm ... , quằn qu¹i v× nçi lo sî, khãc nøc në khi nghÜ r»ng cã thÓ mÊt con. - Người mẹ sẵn sàng bỏ một năm hạnh phúc để tránh cho con 1 giờ đau đớn,. - Khi nói về hình ảnh người mẹ tác giả đã người mẹ có thể đi xin ăn để nuôi con, sử dụng phương thức biểu đạt nào? Phương có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con thức đó có tác dụng gì ? - Qua lời kể của người cha, em cảm nhận -> Phương thức tự sự kết hợp với miêu tả được điều gì về người mẹ ?. làm nổi bật tình cảm của người mẹ.. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 .=> Là người mẹ hết lòng yêu thương GV : Người mẹ của En ri cô cũng như bao con, sẵn sàng quên mình vì con. người mẹ khác trên thế gian này đã yêu thương, chăm sóc nuôi dạy con cái bằng tất c¶ tÊm lßng, søc lùc, s½n sµng hi sinh tÊt c¶ h¹nh phóc vµ cuéc sèng cña m×nh cho con cái. Tình mẫu tử của con người thật thiêng liªng, cao c¶. - Tiếp sau những lời ngợi ca về người mẹ, tác giả đã phân tích mối quan hệ ruột thịt, g¾n bã s©u nÆng gi÷a 2 mÑ con En ri c« (hs đọc đoạn văn 3,4-sgk-10 ). - Người bố đã khuyên En ri cô những gì ?. 4 / Lêi khuyªn cña bè: - Kh«ng bao giê ®­îc thèt ra nh÷ng lêi nãi nÆng víi mÑ. Con ph¶i xin lçi mÑ,... - Con hãy cầu xin mẹ hôn con, để cho chiÕc h«n Êy xo¸ ®i c¸i dÊu vÕt vong ©n. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông c©u béi nghÜa trªn tr¸n con . v¨n ë ®o¹n nµy ? T¸c dông cña c¸ch dïng đó ?. -> Sö dông c©u cÇu khiÕn lµm cho lêi v¨n trë nªn râ rµng, døt kho¸t .. - Qua bøc th­ , em thÊy bè cña En ri c« lµ người như thế nào ?. => Là người bố nghiêm khắc nhưng đầy tình thương yêu sâu sắc .. - Tại sao người cha không nói trực tiếp với con mµ l¹i viÕt th­ ? ( t×nh c¶m s©u s¾c thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi không nãi trùc tiÕp ®­îc. ViÕt th­ tøc lµ chØ nãi riêng cho người mắc lỗi biết, vừa giữ được kín đáo, vừa không làm người mắc lỗi mất lßng tù träng. §©y chÝnh lµ bµi häc vÒ c¸ch ứng xử trong gia đình, ở trường và ngoài xã. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 héi ) - Th¶o luËn : Theo em, điều gì đã khiến En ri cô “ xúc động vô cùng ” khi đọc thư bố ? H·y t×m hiÓu vµ lùa chän nh÷ng lÝ do mµ em cho là đúng trong các lí do sau:(9sgk12.) Văn bản này được biểu đạt bằng những phương thức nào ?. * Ghi nhí : (12 ). Phương thức nào là chính ?. - Viết thư để biểu cảm ( tự sự- miêu tả-. - Em có nhận xét gì về cách diễn đạt câu biểu cảm ) v¨n cña t¸c gi¶ ?. - Diễn đạt bằng nhiều kiểu câu linh hoạt: c©u trÇn thuËt, c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n, c©u cÇu khiÕn lµm cho lêi v¨n trë nªn trë nªn linh ho¹t, dÔ ®i vµo lßng người .. - Nhà văn đã gửi tới chúng ta thông điệp. * Ghi nhí : sgk-12.. g× ? ( ghi nhí ) - Văn bản này đã cho ta hiểu thêm gì về tác gi¶ ? - Sau khi häc xong v¨n b¶n nµy, em rót ra ®­îc bµi häc g× ? Liªn hÖ víi b¶n th©n xem em đã có lần nào lỡ gây chuyện gì đó khiến bè mÑ buån phiÒn. NÕu cã th× bµi v¨n nµy gîi cho em ®iÒu g× ? H§4: 4.Củng cố:-Văn bảnđã giúp em rút ra bài học gì? 5- Hướng dẫn học bài:Hãy viết đoạn vă về mẹ của em D - Rót kinh nghiÖm. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 Ngµy so¹n : 24/8/2008 Bµi 1 - TiÕt 3. Tõ ghÐp. TiÕng ViÖt : A - Môc tiªu bµi häc :. - Nắm được cấu tạo của 2 loại từ ghép : Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập . - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp . B - ChuÈn bÞ : - §å dïng : B¶ng phô . - Nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý : Học về từ ghép không phải chỉ để nhận diện một từ nào đó là từ ghép chính phụ hay từ ghép đẳng lập mà điều quan trọng là hiểu được cơ chế tạo nghĩa của các loại từ ghép . C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học : 1 - ổn định tổ chức : SÜ sè :. V¾ng :. 2 - KiÓm tra : Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng, sách vở của HS 3 - Bµi míi : HĐ1-GTB? Tìm 3 từ đơn và 3 từ phức? Từ phức được phân loại như thế nào ? ( Hoa, l¸, qu¶; hoa hång, hoa qu¶, xanh xanh. Tõ phøc ®­îc ph©n thµnh hai lo¹i : Tõ ghÐp vµ tõ l¸y ) Bµi häc h«m nay sÏ gióp chóng ta hiÓu râ h¬n vÒ tõ ghÐp . Hoạt động của thầy trò. Néi dung kiÕn thøc. H§2. I- C¸c lo¹i tõ ghÐp:. §äc VD1. * VÝ dô1:. - Chó ý c¸c tõ : Bµ ngo¹i, th¬m phøc .. Bµ ngo¹i Th¬m phøc. - Trong 2 từ đó, tiếng nào là tiếng. Nhãm 1. t.chÝnh. chÝnh, tiÕng nµo lµ tiÕng phô bæ sung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh ? - 2 tõ nµy cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ - TiÕng phô bæi sung nghÜa cho tiÕng chÝnh nµo ?. => quan hÖ chÝnh phô => Tõ ghÐp chÝnh phô 12 Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 - Em cã nhËn xÐt g× vÒ trËt tù cña nh÷ng tiÕng chÝnh trong nh÷ng tõ Êy ?. -Tiếng chính đứng trước. - Theo em tõ ghÐp chÝnh phô cã cÊu - Cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô, tiÕng phô bæ t¹o nh­ thÕ nµo ?. sung nghÜa cho tiÕng chÝnh .. - T×m tõ ghÐp chÝnh phô cã tiÕng chÝnh Bµ, th¬m ? ( Bµ c«, bµ b¸c, bµ d×; th¬m lõng, th¬m ng¸t ) *VÝ dô2 : HS đọc Ví dụ 2 - Chú ý các từ trầm. TrÇm bæng QuÇn ¸o. Nhãm2. bæng, quÇn ¸o . - C¸c tiÕng trong 2 tõ ghÐp trªn cã ph©n ra thµnh tiÕng chÝnh, tiÕng phô kh«ng ? VËy 2 tiÕng nµy cã quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ?. - 2 tiÕng ngang b»ng nhau-> quan hÖ b×nh. ( quan hệ bình đẳng về mặt ngữ pháp ). đẳng => Từ ghép đẳng lập. - Khi đảo vị trí của các tiếng thì nghĩa của từ có thay đổi không ? - Từ ghép đẳng lập có cấu tạo như thế nµo?. - Có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp ( kh«ng ph©n ra tiÕng chÝnh, tiÕng phô ). - Tìm một vài từ ghép đẳng lập chỉ các sù vËt xung quanh chóng ta ? ( Bµn ghÕ, s¸ch vë, mò nãn ... ) - So sánh từ ghép chính phụ và từ ghép * So sánh từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng đẳng lập, chúng giống và khác nhau ở lập: ®iÓm nµo ?. - Gièng : §Òu cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa - Kh¸c : +Tõ ghÐp chÝnh phô: cã quan hÖ. - Tõ ghÐp ®­îc ph©n lo¹i nh­ thÕ nµo ? chÝnh phô - ThÕ nµo lµ tõ ghÐp chÝnh phô, thÕ nµo là từ ghép đẳng lập ?. +Từ ghép đẳng lập: có quan hệ bình đẳng * Ghi nhí 1: SGK ( 14 ). Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 II - NghÜa cña tõ ghÐp :. H§3. - So s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi 1. NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô : nghÜa cña tõ bµ?. - VÝ dô : + Bà : chỉ người phụ nữ cao tuổi ->nghĩa. - NghÜa cña tõ th¬m phøc víi nghÜa réng . cña tiÕng th¬m ? Bà ngoại : chỉ người phụ nữ cao tuổi đẻ ra mÑ -> nghÜa hÑp + Thơm : có mùi như hương của hoa, dễ chịu - Tõ ghÐp chÝnh phô cã nghÜa nh­ thÕ -> nghÜa réng . nµo ? Th¬m phøc : cã mïi bèc lªn m¹nh, hÊp dÉn -> nghÜa hÑp - HÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh vµ cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa . - So sánh nghĩa của từ quần áo với 2 - Nghĩa của từ ghép đẳng lập : nghÜa cña mçi tiÕng quÇn vµ ¸o ? - VÝ dô: + QuÇn ¸o : chØ quÇn ¸o nãi chung -> hîp - TrÇm bæng víi trÇm vµ bæng ?. nghÜa, cã nghÜa kh¸i qu¸t h¬n. QuÇn, ¸o : chØ riªng tõng lo¹i . + TrÇm bæng : Miªu t¶ ©m thanh lóc thÊp, lóc cao nghe rÊt ªm tai => nghÜa chung, kh¸i. - Từ ghép đẳng lập có nghĩa như thế quát. nµo ? TrÇm, bæng : chØ ©m thanh riªng tõng lo¹i . - Cã tÝnh chÊt hîp nghÜa vµ cã nghÜa kh¸i - Hs đọc ghi nhớ 2 .. qu¸t h¬n nghÜa cña tiÕng t¹o nªn nã .. GV : Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bt. * Ghi nhí 2 : SGK (14 ). H§4. III - LuyÖn tËp :. - Phân loại từ ghép đẳng lập, chính phụ * Bài 1( 15 ) : ? - Từ ghép đẳng lập : Suy nghĩ, chài lưới, cây cá, Èm ­ít, ®Çu ®u«i . - V× sao em l¹i xÕp nh­ vËy ?. - Tõ ghÐp chÝnh phô: Xanh ng¾t,nhµ m¸y,. GV treo b¶ng phô - hs lªn ®iÒn tõ. nhà ăn, nụ cười .. - Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 phô ?. * Bµi 2 ( 15 ):. GV treo b¶ng phô - hs lªn ®iÒn tõ. - Bót mùc ( bi, m¸y, ch× ). - Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng - Thước kẻ (vẽ, may, đo độ ) lËp ? * Bµi 3: ( 15 ) Gäi hs tr¶ lêi. - Núi rừng ( sông, đồi ). - Tr¶ lêi t¹i sao ?. - MÆt mòi ( mµy,… ). H®5 4.Cñng cè:hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. *Bµi 5 : ( 15 ). 5. - Hướng dẫn học bài; -Häc thuéc ghi nhí -Xem trước bài liên kết trong văn bản. Hoa hång lµ mét loµi hoa nh­ : Hoa huÖ, hoa. - Kh«ng ph¶i v× : cóc… -> Cã nhiÒu lo¹i hoa mÇu hång nh­ng kh«ng ph¶i lµ hoa hång nh­ : Hoa giÊy, hoa chuèi…. D - Rót kinh nghiÖm :. Ngµy :24/8/2008 Bµi 1 - TiÕt 4 TËp lµm v¨n :. LI£N KÕT TRONG V¡N B¶N A - Môc tiªu bµi häc - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy cÇn ®­îc thÓ hiÖn trªn c¶ 2 mÆt : H×nh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu XD được những văn bản có tÝnh liªn kÕt . B - ChuÈn bÞ :. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 - §å dïng: B¶ng phô - Nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý : Liªn kÕt cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. Mét v¨n b¶n kh«ng chØ lµ sù tËp hîp cña nh÷ng ®o¹n v¨n, nh÷ng c©u v¨n rêi r¹c hay lén xén . C - TiÕn tr×nh tæ chøc D¹y - Häc : 1 - ổn định tổ chức : SÜ sè :. V¾ng :. 2 - KiÓm tra : - Văn bản là gì ? ( Là chuỗi những lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc, v/dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích g/tiếp ) - TÝnh chÊt cña v¨n b¶n lµ g× ? ( thèng nhÊt, m¹ch l¹c ) 3.Bµi míi: H§1 giíi thiÖu bµi: Chóng ta sÏ kh«ng hiÓu ®­îc mét c¸ch cô thÓ vÒ v¨n b¶n, còng nh­ khã cã thÓ t¹o lËp ®­îc nh÷ng v¨n b¶n tèt, nÕu chóng ta kh«ng t×m hiÓu kÜ 1 trong nh÷ng tÝnh chÊt quan träng nhÊt cña nã lµ liªn kÕt. Hoạt động của Thầy-Trò. Néi dung khiÕn thøc I / Liên kết và phương tiện liên kết. H§2:. trong v¨n b¶n : 1 / TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n : GV : gọi hs đọc 2 đoạn văn ( đoạn văn - Ví dụ : trong V¨n b¶n : MÑ t«i-sgk-10 vµ ®o¹n v¨n sgk-17 ) - So s¸nh 2 ®o¹n v¨n, ®o¹n nµo cã thÓ hiÓu rõ hơn người bố muốn nói gì ? - NÕu En Ri C« ch­a hiÓu ý bè th× h·y cho biÕt v× sao ? ( v× gi÷a c¸c c©u cßn ch­a cã - §o¹n v¨n khã hiÓu v× gi÷a c¸c c©u v¨n sù liªn kÕt ) kh«ng cã mèi quan hÖ g× víi nhau - GV: liªn : liÒn; kÕt : nèi, buéc; liªn kÕt: nèi liÒn nhau g¾n bã víi nhau - Muèn cho ®o¹n v¨n cã thÓ hiÓu ®­îc th×. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 nã ph¶i cã tÝnh chÊt g× ? ( liªn kÕt ) -ThÕ - Liªn kÕt: lµ sù nèi kÕt c¸c c©u, c¸c ®o¹n. nµo lµ liªn kÕt ?. trong v¨n b¶n 1 c¸ch tù nhiªn, hîp lÝ, lµm - GV : liªn kÕt lµ 1 trong nh÷ng tÝnh chÊt cho v¨n b¶n trë nªn cã nghÜa, dÔ hiÓu quan träng nhÊt cña v¨n b¶n * BT1 : Tôi đến trường. Em Thu bị ngã . - ë ®©y nªu mÊy th«ng tin ? Nh÷ng th«ng tin nµy nh­ thÕ nµo víi nhau ? ( 2 th«ng tin - kh«ng liªn quan víi nhau ) - Em hãy sửa lại câu văn để 2 thông tin nµy g¾n kÕt víi nhau ? ( Trªn ®­êng tíi trường, tôi thấy em Thu bị ngã . ). 2 - Phương tiện liên kết trong văn bản :. HS đọc VD ( sgk - 18 ). - VÝ dô :. Sù s¾p xÕp ý gi÷a c©u 1 vµ c©u 2 cã g× bÊt hîp lÝ ? V× sao ? ( ch­a cã sù nèi kÕt víi nhau - v× ch­a cã tÝnh liªn kÕt ) - Làm thế nào để xoá bỏ được sự bất hợp lí - Thêm cụm từ : còn bây giờ đó ? - Gi÷a c©u 1,2,3 cã sù liªn kÕt víi nhau - Tõ : §øa trÎ ph¶i thay b¨ng tõ : con ch­a ? V× sao ? - GV : Nh÷ng tõ : cßn b©y giê, con lµ nh÷ng tõ, tæ hîp tõ ®­îc sö dông lµm phương tiện liên kết trong đoạn văn - So sánh đoạn văn khi chưa dùng phương tiện liên kết và khi dùng phương tiện liên kÕt ? ch­a dïng : c©u v¨n rêi r¹c, khã hiÓu. Khi dïng: c©u v¨n râ rµng, m¹ch l¹c, dÔ hiÓu - Một văn bản muốn có tính liên kết trước. Muèn t¹o ®­îc tÝnh liªn kÕt trong v¨n. hết phải có điều kiện gì ? Cùng với điều bản cần phải sử dụng những phương tiện kiÖn Êy, c¸c c©u trong v¨n b¶n ph¶i sö liªn kÕt vÒ h×nh thøc vµ néi dung.. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 dụng các phương tiện gì ? * Ghi nhí : SGK ( 18 ). H§3. II - LuyÖn tËp : - HS đọc ghi nhớ .. * Bµi 1 ( SGK-18 ) :. - §äc ®o¹n v¨n vµ s¾p xÕp c©u v¨n theo thứ tự hợp lí để tạo thành 1 đoạn văn có. Sơ đồ câu hợp lí : 1 - 4 - 2 - 5 - 3. tÝnh liªn kÕt chÆt chÏ? - V× sao l¹i s¾p xÕp nh­ vËy? (s¾p xÕp nh­ vËy th× ®o¹n v¨n míi râ rµng, dÔ hiÓu.) - Các câu văn dưới đây đã có tính liên kết * Bài 2 ( 19 ) : ch­a ? V× sao ?. - §o¹n v¨n ch­a cã tÝnh liªn kÕt. - Vì chỉ đúng về hình thức ngôn ngữ song kh«ng cïng nãi vÒ mét néi dung.. - §iÒn c¸c tõ ng÷ thÝch hîp vµo chç trèng? * Bµi 3 ( 19 ) : §iÒn tõ : bµ, bµ , ch¸u, bµ, bµ, ch¸u, thÕ “ §ªm nay mÑ kh«ng ngñ ®­îc. Ngµy mai lµ. là ngày khai trường lớp 1 của con.” Có ý * Bài 4 ( 19 ) : kiÕn cho r»ng: Sù liªn kÕt gi÷a 2 c©u trªn. NÕu t¸ch riªng 2 c©u v¨n th× cã vÎ rêi r¹c. hình như không chặt chẽ, vậy mà chúng nhưng nếu đọc tiếp câu 3 thì ta thấy câu 3 vẫn được đặt cạnh nhau trong Văn bản : kết nối 2 câu trên thành 1 thể thống nhất Cổng trường mở ra. Em hãy giải thích tại làm đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ . sao ? H§4 4. Cñng cè:ThÕ nµolµ liªn kÕt trong v¨n b¶n 5- Hướng dẫn học bài : :. - Häc thuéc ghi nhí. -So¹n cuéc chia tay cña nhòng con bóp bª. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 Ngµy So¹n:30/9/2008 TiÕt 5- bµi 2. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Kh¸nh Hoµi I - Mục đích yêu cầu 1. Giúp học sinh hiểu được tình cảm anh em sâu nặng, nỗi bất hạnh của những đứa trẻ có hoàn cảnh gia đình li tán. 2. Cảm thương, chia sẻ với những người không may mắn rơi vào hoàn cảnh đáng thương. Đề cao quyền trẻ em, trách nhiệm của bố mẹ với con cái. 3. Rèn kỹ năng đọc, kể chuyện theo ngôi kể 1 số ít. Cảm thụ nghệ thuật kể chuyện tự nhiªn II - ChuÈn bÞ III - TiÕn tr×nh lªn líp A - ổn định tổ chức: B - KiÓm tra bµi cò: ? Nêu những cảm xúc của em về tình cảm của người mẹ sau khi học xong văn bản "Mẹ t«i"? C - Bµi míi; Giíi thiÖu bµi míi : Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò I. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và hướng dẫn đọc, tóm tắt 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. ? V¨n b¶n nµy do ai s¸ng t¸c?. - Kh¸nh Hoµi. ? Văn bản ra đời trong hoàn cảnh - Đây là truyện ngắn đoạt giải nhf trong nµo?. cuéc thi viÕt " Th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em" do tæ chøc Rat-da - BÐc-n¬ tæ chøc. GV hướng dẫn đọc - đọc phân biệt rõ nhân vật, thể - hs đọc, giáo viên đọc hiÖn diÔn t©m lý. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7- N¨m häc 2008- 2009 (cã thÓ ph©n ra giäng kÓ) ? V¨n b¶n nµy thuéc thÓ lo¹i g×?. - ThÓ lo¹i tù sù (kÓ chuyÖn) nh­ng xen lÉn miªu t¶ vµ béc lé c¶m xóc. ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø - TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø nhÊt sè Ýt mÊy? ? Em h·y cho biÕt t¸c dông cña - Sö dông ng«i kÓ nµy c©u chuyÖn trë nªn việc sử dụng ngôi kể này? (Xem chân thật hơn, dễ tin tưởng hơn bởi nhân vật l¹i kiÕn thøc líp 6). trong truyÖn tham gia vµo c©u chuyÖn vµ. ?. chøng kiÕn c¸c diÔn biÕn. T¹o giäng nhÑ nhµng, dÔ béc lé c¶m xóc.. Ngoài ngôi kể này, truyện có thể - Ngôi thứ nhất là người em (Thủy), hoặc được kể theo ngôi kể khác không? ngôi thứ ba (người khác kể) Ng«i thø mÊy? ? Em h·y tãm t¾t l¹i nh­ng chi tiÕt + C¸c chi tiÕt chÝnh cÇn cã: chÝnh cña truyÖn?. - T©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña hai anh em trong đêm trước lúc chia tay - Nhớ lại nhứng kỉ niệm đã qua - Thành đưa Thủy đến lớp chia tay bạn bè và c« gi¸o - Hai anh em chia tay nhau bÊt ngê. GV gi¶i thÝch tõ khã. + C¸c tõ: R¸o ho¶nh, nøc në. ? Trong c©u chuyÖn trªn t¸c gi¶ kÓ - Bè mÑ li h«n, hai anh em Thµnh vµ Thñy vÒ sù viÖc g×?. ph¶i chia tay nhau dï kh«ng hÒ muèn. ? Cã g× m©u thuÉn gi÷a tªn v¨n - MÆc dï tªn v¨n b¶n lµ "cuéc chia tay cña b¶n vµ c©u chuyÖn kh«ng?. nh÷ng con bóp bª" nh­ng néi dung v¨n b¶n l¹i kÓ vÒ cuéc chia tay cña hai anh em Thµnh và Thủy - Những đứa trẻ hồn nhiên và búp bê chính là đồ chơi của chúng, là một hình ảnh ẩn dụ về tuổi thơ và hai đứa trẻ, chúng như những con búp bê trong món đồ chơi gia đình của người lớn. ? Cã nh÷ng sù kiÖn nµo ®­îc kÓ + Cã 3 cuéc chia tay:. Người thiết kế: Bùi Thu Hằng - Trường THCS Kim Thư Lop7.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>