Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Tuần 14 đến tuần 19

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 14 Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010. TiÕt 53. TiÕng gµ tr­a (Xu©nQuúnh) A. Môc tiªu. Học sinh hiểu khái quát về bài thơ. Bước đầu phân tích và cảm nhận được tình cảm chân thật, đằm thắm của người lính trẻ với làng quê. Rèn đọc, cảm thụ thơ 5 chữ. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; T/liÖu liªn quan. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tr¹ (5p) - §äc thuéc bµi “C¶nh khuya”. Em c¶m nhËn ®­îc ND g× tõ bµi th¬? - §äc thuéc bµi “R»m th¸ng riªng”. ChØ râ t/d cña ®iÖp tõ “xu©n”? III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p). Kho¶ng nöa cuèi nh÷ng n¨m 60, thÕ kû XX, chó bÐ TrÇn §¨ng Khoa ( b©y giê lµ nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa ) tõ gãc s©n nhµ chó ë lµng §iÒn Tr×, H¶i Dương, đã xúc động vì nghe tiếng gà “ bốn bề bát ngát ”: “ Tiếng gà/ Tiếng gà ... §©m m¨ng/ Nhän ho¾t...”. Th× còng kho¶ng thêi gian Êy, nhµ th¬ n÷ trÎ Xu©n Quúnh còng thÊy n«n nao v× tiÕng gµ gi÷a ngä trong bµi “ TiÕng gµ tr­a ”. 2. TriÓn khai bµi. Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(15p) I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. - Hs đọc chú thích (sgk- 150). - Xu©n Quúnh (1942 - 1988) ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ nhµ th¬ - Lµ nhµ th¬ n÷ xuÊt s¾c trong nÒn th¬ Xu©n Quúnh? - Gv: Tuổi thơ Xuân Quỳnh nhiều hiện đại Việt Nam (thời chống Mỹ) - Th¬ trÎ trung, s«i næi, tha thiÕt, giµu n÷ mÊt m¸t, må c«i mÑ tõ khi cßn nhá, tÝnh. xa cha, sèng víi bµ ë La khª - Hµ - ViÕt vÒ nh÷ng ®iÒu b×nh dÞ trong T©y. cuéc sèng. - Tác phẩm: Ra đời những năm đầu chèng Mü. ? Em h·y cho biÕt bµi th¬ cã hoµn TrÝch trong tËp “ Hoa däc chiÕn hµo ” cảnh ra đời, xuất xứ ntn? - 1968. - Gv: Sau nµy, bµi th¬ ®-îc in l¹i 2. §äc, chó thÝch (sgk). trong tËp “ S©n ga chiÒu em ®i ” 1984. - Hs đọc văn bản. - Gv h-ớng dẫn đọc: giọngv ui, bồi håi; ph©n biÖt lêi m¾ng yªu cña bµ 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> víi lêi kÓ, t¶ tr÷ t×nh cña nhµ th¬. - Hs, gv nhận xét cách đọc. - Gv kiÓm tra viÖc häc chó thÝch cña hs. ? Theo m¹ch c¶m xóc, bµi th¬ cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? - Hs th¶o luËn: (3) - (4) phót. ? Theo em, néi dung nµo ®-îc ph¶n ánh chân thực và xúc động nhất? ? NhËn xÐt ý nghÜa cña bøc tranh minh häa? * Hoạt động 2.(20p) H đọc. ? TiÕng gµ väng vµo t©m trÝ t/g trong thêi ®iÓm cô thÓ nµo? ? T¹i sao trong v« vµn ©m thanh cña lµng quª con ng-êi chØ bÞ ¸m ¶nh bëi ©m thanh tiÕng gµ tr-a?. 3. Bè côc: (3 phÇn) - Khæ 1: TiÕng gµ tr-a thøc dËy t/c lµng quª. - Khæ 2, 3, 4, 5, 6: Kû niÖm tuæi th¬ ®-îc tiÕng gµ kh¬i dËy. - Khæ 7, 8: Nh÷ng suy nghÜ tõ tiÕng gµ tr-a.. II. §äc – hiÓu v¨n b¶n. 1. TiÕng gµ tr-a thøc dËy t×nh c¶m lµng quª. - Buæi tr-a n¾ng, trong xãm nhá, trªn ®-êng hµnh qu©n. - TiÕng gµ lµ ©m thanh quen thuéc cña lµng quª.. - Tiếng gà tr-a là tiếng gà nhảy ổ để có nh÷ng qu¶ trøng hång t¹o thµnh niÒm vui cho nh÷ng ng-êi n«ng d©n cÇn cï ch¾t chiu. - Lµ ©m thanh dù b¸o ®iÒu tèt lµnh.  TiÕng gµ tr-a dÔ t¹o thµnh kØ niÖm khã quªn cña con ng-êi. “ Nghe xao động nắng trưa ? “ §-êng hµnh qu©n xa” lµ ®-êng ra Nghe bàn chân đỡ mỏi trËn. Víi nh÷ng ng-êi ra trËn, tiÕng Nghe gäi vÒ tuæi th¬”. gµ tr-a gîi nh÷ng c¶m gi¸c míi l¹ nµo? - Tõ “ nghe” ®-îc lÆp l¹i 3 lÇndiÔn t¶ - Gv b×nh, l-u ý hs tõ “nghe”. tiếng gà âm thanh đánh thức, xao động tâm hồn kí ức tuổi thơ của ng-ời chiÕn sÜ trÎ.  Buæi tr-a ë lµng quª lµ thêi ®iÓm rÊt yên tĩnh tiếng gà có thể khua động cả kh«ng gian. - TiÕng gµ quª ®em l¹i niÒm vui cho con ? T¹i sao ©m thanh cña “tiÕng gµ ng-êi, cã thÓ gióp con ng-êi v¬i ®i nçi vÊt tr-a”lại có thể gợi những cảm giác đó v¶. cña con ng-êi? TiÕng gµ gîi vÒ nh÷ng kØ niÖm tèt lµnh thuë Êu th¬: nh÷ng qu¶ trøng hång, bé quÇn ¸o míi vµ t×nh bµ ch¸u th©n Nh- thÕ, con ng-êi ë ®©y ko chØ th-¬ng.. ®-îc nghe tiÕng gµ b»ng thÝnh gi¸c mµ cßn nghe b»ng c¶m xóc t©m hån. -> T×nh quª th¾m thiÕt, s©u nÆng, kû 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Khi con ng-êi nghe ®-îc b»ng t©m hồn thì ng-ời đó phải có tình cảm ntn víi lµng xãm, quª h-¬ng? * Hoạt động 2.(28p) - Gv: Tiếng gà như là nút khởi động bất ngê ch¹m vµo t×nh quª, kû niÖm tuæi thơ luôn thường trực trong lòng nhà th¬, chØ ch¹m nhÑ th«i nã còng vang lªn bÊt tËn, kh«ng døt. ? Tiếng gà đã khơi dậy những h/a thân thương nào ở khổ thơ 2? ? Nh÷ng con gµ m¸i vµ nh÷ng qu¶ trøng hång hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? ? Những màu sắc đó gợi tả vẻ đẹp riêng nµo trong cuéc sèng lµng quª? ? Lêi th¬ “Nµy con gµ m¸i..”nh­ tiÕng gäi ®­îc lÆp l¹i trong ®o¹n th¬ nµy cã søc biÓu hiÖn ntn t×nh c¶m cña con người với làng quê? ? Trong ©m thanh “tiÕng gµ tr­a”, nhiÒu kØ niÖm t×nh bµ ch¸u hiÖn vÒ. §ã lµ nh÷ng kØ niÖm nµo?. niÖm tuæi th¬ lu«n th-êng trùc trong lßng nhµ th¬. 2. TiÕng gµ tr­a kh¬i dËy nh÷ng kØ niÖm Êu th¬.. H×nh ¶nh vÒ nh÷ng con gµ m¸i m¬, víi nh÷ng qu¶ trøng hång. - Hình ảnh người bà với những lo toan. - æ r¬m hång nh÷ng trøng Khắp mình hoa đốm trắng L«ng ãng nh­ mµu n¾ng. => vẻ đẹp bình dị, tươi sáng, đầm ấm, hiền hoµ ë th«n quª. - §iÖp tõ “nµy” => t×nh c¶m nång hËu gÇn gũi, thân thương, sự gắn bó của con người với gia đình và làng quê.. - Cã tiÕng bµ vÉn m¾ng. …..Lßng d¹i th¬ lo l¾ng.  Kỉ niệm về tuổi thơ dại, tò mò xem gà đẻ trøng bÞ bµ m¾ng. ? Chi tiÕt bµ m¾ng ch¸u gîi cho em - Lêi tr¸ch m¾ng yªu, v× bµ muèn ch¸u nh÷ng c¶m nghÜ g× vÒ t×nh bµ ch¸u? mình sau này xinh đẹp, có hạnh phúcthể hiÖn ch©n thËt t×nh c¶m gi¶n dÞ mµ s©u s¾c trong t×nh yªu bµ dµnh cho ch¸u. … “Tay bµ khum soi trøng …..Bà lo đàn gà toi” - Hình ảnh người bà đầy yêu thương: bà ch¨m chót, ch¾t chiu tõng qu¶ trøng. - Bà lo đàn gà vì trời rét và nhiều sương muèi. - Bà lo dành dụm, chắt chiu mong đem đến niÒm vui cho ch¸u. ? Em hãy cho biết, đó là hình ảnh một -> Một người bà rất mực thương cháu, chịu thương, chịu khó, giàu đức hi sinh. người bà ntn? - Gv: Chèt. ? Chi tiÕt niÒm vui ®­îc quÇn ¸o míi gợi cho em những cảm nghĩ gì về tuổi - Vì đó là t/c chân thật nhất, ấm áp nhất của t×nh ruét thÞt. th¬ vµ t×nh bµ ch¸u? ? Tình bà cháu biểu hiện trong lời nói, - Đó là t/c gia đình, t/c quê hương, t/c cội 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> cử chỉ, cảm xúc hết sức bình thường. Nh­ng t¹i sao t×nh c¶m Êy l¹i thµnh kØ niệm không phai trong tâm hồn người ch¸u? ? TiÕng gµ tr­a ®­îc lÆp l¹i trong ®o¹n 2 cã dông ý g×? H. Tr¶ lêi. “TiÕng gµ tr­a” cßn gîi c¶ nh÷ng suy tư của con người về hạnh phúc, về cuộc chiến đấu hôm nay. Em hãy tìm những câu thơ tương ứng với những suy tư đó? ? Vì sao con người có thể nghĩ rằng: TiÕng gµ tr­a Mang bao nhiªu h¹nh phóc.? ? Nx ý nghÜa cña tõ “v×” ®c lÆp l¹i trong khæ th¬?. ? Vì sao người chiến sĩ có thể nghĩ rằng cuộc chiến đấu của mình còn là “v× tiÕng gµ …”?. ? Khi chiến đấu vì TQ, xóm làng, vì bà, vì tiếng gà -con người sẽ mang 1 t/y ntn đối với đất nước? ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo? ? Bµi th¬ sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghệ thuật đặc sắc nào? Tác dụng?. * Hoạt động 3.(7p). nguồn không thể thiếu trong mỗi con người. - TiÕng gµ tr­a vÉn tiÕp tôc vµ nh÷ng h/a kØ niÖm tuæi th¬, víi bµ vÉn liªn tôc hiÖn theo tiÕng gµ. 3. Nh÷ng suy t­ gîi lªn tõ tiÕng gµ. - TiÕng gµ tr­a….h¹nh phóc. suy t­ vÒ h¹nh phóc. - Cháu chiến đấu…. Tuổi thơ. suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay.  H th¶o luËn. ( tiÕng gµ tr­a vµ nh÷ng æ trøng hång lµ h×nh ¶nh cña cuéc sèng ch©n thËt b×nh yªn, no Êm. - thức dậy bao t/c bà cháu, gđ, quê hương. - lµ ©m thanh b×nh dÞ cña lµng quª ®em l¹i những yêu thương cho con người.) Từ “ vì” lặp lại khẳng định những niềm tin chân thật và chắc chắn của con người về mục đích chiến đấu hết sức cao cả nhưng cũng hết sức bình thường. - æ trøng vµ tiÕng gµ lµ nh÷ng ®iÒu ch©n thật, thân thương, quí giá. Là biểu tượng h¹nh phóc ë nh÷ng miÒn quª. Vì thế cuộc chiến đấu hôm nay còn có thêm ý nghÜa b¶o vÖ nh÷ng ®iÒu ch©n thËt vµ quÝ giá đó.  Một t/y đất nước gắn với t/y gia đình, t/y quê hương( từ t/y về cái nhỏ nhất mà yêu TQ). 4. NghÖ thuËt: - ThÓ th¬ 5 tiÕng, nh­ng cã nh÷ng chç biÕn đổi linh hoạt. - Sö dông ®iÖp ng÷: - C¸ch kÓ xen lÉn biÓu c¶m vµ biÓu c¶m trùc tiÕp. - C¸ch t¶ song hµnh. DiÔn t¶ sù g¾n bã chÆt chÏ: h/a æ trøng – người bà yêu quí. - TiÕng gµ tr­a gîi nhiÒu c¶m xóc cho người đọc- là sự khai thác những điều giản dÞ, dÔ hiÓu, t/c trÇm l¾ng, trong s¸ng nãi lên những t/c cao đẹp hơn. III. Tæng kÕt.. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Qua bµi th¬, em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng néi dung, nghÖ thuËt nµo cña bµi th¬? H. Kh¸i qu¸t. G. Chèt.. 1. Néi dung. - T×nh yªu bµ, yªu lµng quª cña nhµ th¬. - Tình yêu đất nước giản dị mà sâu sắc. 2. NghÖ thuËt. - H×nh ¶nh gi¶n dÞ, gÇn gòi. - §iÖp tõ, ®iÖpng÷ gîi h×nh, gîi c¶m. * Ghi nhí: (sgk 151). H. §äc Ghi nhí (Sgk) IV. LuyÖn tËp.(2p) - Thö bá tÊt c¶ ®iÖp “TiÕng gµ tr­a” (trõ khæ ®Çu). NhËn xÐt vai trß cña ®iÖp ng÷ trªn trong vb? V. Cñng cè - DÆn dß.(1p) - Häc thuéc 1 ®o¹n th¬. - Bµi tËp 2 (151). - ChuÈn bÞ: §iÖp ng÷. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………….………………………… ……………………………………………………….………………………………… ………………………………………………………….……………………………. ……………………………………………………….………………………………. =============================== Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010 TiÕt 55. §iÖp ng÷ A. Môc tiªu. Gióp hs hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ ®iÖp ng÷ vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m cña ®iÖp ng÷. BiÕt vËn dông ®iÖp ng÷ trong nãi vµ viÕt. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña ®iÖp ng÷ trong c¸c v¨n c¶nh cô thÓ. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; MÉu bµi tËp. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. Kiểm trạ (5p) - Thành ngữ là gì? Cho ví dụ? Giải nghĩa, đặt câu? - Nªu mét sè thµnh ng÷ cã sö dông h×nh ¶nh Èn dô “chuét”? III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p) Gv nªu vÝ dô dÉn vµo bµi. 2. TriÓn khai bµi. Hoạt động của Gv và HS Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(13p) I. §iÖp ng÷ vµ t¸c dông cña ®iÖp ng÷. Gọi H đọc khổ thơ đầu và khổ 1.VÝ dô: - Khæ 1:§iÖp tõ “Nghe” (3 lÇn) th¬ cuèi bµi th¬ “TiÕng gµ tr-a”. ? ở 2 khổ thơ đó, có những từ ngữ NhÊn m¹nh c¶m gi¸c, c¶m xóc khi 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> nµo ®-îc lÆp ®i lÆp l¹i? LÆp nhthÕ nµo cã t¸c dông g×? ? Tõ vÝ dô trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ ®iÖp ng÷? T¸c dông cña ®iÖp ng÷? ? Em h·y t×m 1 sè vd cã sö dông ®iÖp ng÷ vµ ph©n tÝch? - Hs vËn dông t×m nhanh ®iÖp ng÷ trong c¸c vÝ dô: (1) Đoàn kết… đại thành công. (2) C¶nh khuya… n-íc nhµ. (3) D-íi bãng tre… khai hoang. (4) T«i chØ cã mét ham muèn,… Hoạt động 2.(7p) ? So s¸nh ®iÖp ng÷ trong khæ th¬ ®Çu bµi th¬ “TiÕng gµ tr-a”, víi ®iÖp ng÷ trong c¸c ®o¹n th¬ sau? ? Tìm đặc điểm của mỗi dạng?. nghe tiÕng gµ. - Khổ cuối: Điệp từ “Vì” (4 lần) Nhấn mạnh mđ chiến đấu của ng-ời chiÕn sÜ. 2. Ghi nhí 1: sgk (152). VD: Mai sau Mai sau Mai sau §Êt xanh tre m·i xanh mµu tre xanh. NhÊn m¹nh sù tr-êng tån cña tre.. II. C¸c d¹ng ®iÖp ng÷. Ví dụ 1: Nghe xao động nắng tr-a. Nghe bàn chân đỡ mỏi. Nghe gäi vÒ tuæi th¬. §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: Sau mét qu·ng (tõ…) l¹i lÆp l¹i ®iÖp ng÷. Ví dụ 2: Anh đã tìm em rất lâu, rất ? Qua c¸c vÝ dô trªn theo em cã mÊy l©u. loại điệp ngữ, đó là những loại nào? …..Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy. …Th-¬ng em, th-¬ng em, th-¬ng em §Æc ®iÓm cña mçi lo¹i ®iÖp ng÷? biÕt mÊy. §iÖp ng÷ nèi tiÕp:lÆp liªn tiÕp tõ, ®iÖp nèi tiÕp nhau. VÝ dô 3: Cïng tr«ng l¹i mµ cïng ch¼ng thÊy. ThÊy xanh xanh nh÷ng mÊy ngµn d©u Qua c¸c vÝ dô, em thÊy ®iÖp ng÷ cã Ngµn d©u xanh ng¾t mét mµu.. mấy dạng? Nêu đặc điểm của mỗi Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ d¹ng? Cho vÝ dô? vßng): LÆp tõ ng÷ cuèi c©u tr-íc vµ * Hoạt động 3.(15p) ®Çu c©u sau. - Gv chia hs lµm 3 nhãm, mçi nhãm * Ghi nhí:SGK trang 152. th¶o luËn, lµm 1 bµi tËp 1, 2, 3 (153) - §¹i diÖn tõng nhãm tr¶ lêi. III. LuyÖn tËp. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. 1. Bài 1: Xác định điệp ngữ, t/d: 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Gv chốt đáp án.. a.- NhÊn m¹nh b¶n chÊt cøng r¾n, kiªn c-êng cña d©n téc (Mét d©n téc đã gan góc) - NhÊn m¹nh kÕt qu¶ tÊt yÕu, xøng đáng, khẳng định chủ quyền DT...(dân tộc đó, phải) b. Tr«ng: mqt©m nhiÒu bÒ, tÇm quan s¸t. ®i cÊy: c«ng viÖc cña nhµ n«ng. 2. Bµi 2. Ph©n lo¹i ®iÖp ng÷. - §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng: xa nhau. - §iÖp ng÷ nèi tiÕp: mét giÊc m¬. 3. Bµi 3. a, §o¹n v¨n m¾c lçi lÆp tõ, mét sè tõ ng÷ trong ®o¹n v¨n kh«ng cã t¸c dông biÓu c¶m. b, Diễn đạt lại đ.v. 4. Bµi 4. ViÕt ®o¹n v¨n.. - Hs lµm bµi tËp 4 ra giÊy. - Hai hs trao đổi bài, nhận xét, chÊm ®iÓm bµi cña nhau. - Gv thu bài kiểm tra, đánh giá.. IV. Cñng cè.(2p) - Kh¸i niÖm, c¸c d¹ng ®iÖp ng÷, t¸c dông. - §iÖp ng÷ ®­îc sö dông phæ biÕn trong th¬, v¨n. (V¨n b/c, v¨n chÝnh luËn) V. DÆn dß.(1p) - Häc bµi. VËn dông sö dông ®iÖp ng÷ trong v¨n. - Hoµn thiÖn bµi tËp 4. - So¹n bµi : LuyÖn nãi PBCN vÒ TPVH (phÇn chuÈn bÞ ë nhµ). * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………….………………………… ……………………………………………………….………………………………… ………………………………………………………….……………………………. ……………………………………………………….………………………………. =============================== Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010 TiÕt 56. luyÖn nãi ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc A. Môc tiªu. Gióp hs cñng cè vÒ c¸ch lµm bµi PBCN vÒ TPVH. Luyện kĩ năng nói trước tập thể, bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc về TPVH. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; mÉu bµi tËp. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tr¹ (5p) - ThÕ nµo lµ PBCN vÒ TPVH? - Néi dung tõng phÇn cña bµi PBCN vÒ TPVH? III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p) Gv nªu yªu cÇu cña tiÕt LuyÖn nãi. 2. TriÓn khai bµi. Hoạt động của GV và HS Néi dung kiÕn thøc I. Mét sè ®iÒu cÇn l­u ý.  Hoạt động 1.(5p) Khi PBCN vÒ TPVH cÇn: ? Khi đọc 1 TPVH em th-ờng có thái độ + Xác định thái độ thích hay ko gì? Vì sao em có thái độ nh- vậy? thÝch. LÝ do: - Hs suy nghÜ tr¶ lêi. - Tp hay, hÊp dÉn, cuèn hót. - Tp thiÕt thùc, gÇn gòi. - Tp khiến em cảm động, day dứt, tr¨n trë... ? Khi ta thÝch tp th× ta thÝch nh÷ng c¸i + Nªu ®­îc c¸i thÝch tõ nh÷ng yÕu tè rÊt cô thÓ. gì thật cụ thể trong tp. Theo em đó là - Thích 1 nhân vật nào đó nh÷ng g×? trong tp. * Gv nhÊn: - ThÝch vµi chi tiÕt, sù viÖc, + PBCN vÒ TPVH lµ nãi lªn c¶m xóc của người đọc bắt nguồn từ 1 nhân vật, h/a... - ThÝch lêi v¨n, lêi th¬. 1 chi tiÕt, 1 h/a, lêi v¨n, lêi th¬ hay ý nghÜa trong tp. + PBCN là bày tỏ thái độ, tình cảm, suy nghĩ đối với tp 1 cách cảm tính. II.§Ò bµi. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét trong hai bµi th¬ cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh: “C¶nh khuya”, “R»m §äc bµi th¬, em t-ëng t-îng khung c¶nh th¸ng giªng”. thiªn nhiªn vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ III. Néi dung chuÈn bÞ: H.C.M ntn? 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: a. C¶nh rõng khuya d-íi ¸nh tr¨ng chan hoà rất đẹp, lung linh, huyÒn ¶o. - C¶nh s«ng n-íc ®Çy søc xu©n d-íi ¸nh tr¨ng r»m xu©n lång léngkh«ng gian b¸t ng¸t, mªnh m«ng. - T/y thiên nhiên, đất n-ớc của Bác ? Chi tiÕt nµo lµm cho em høng thó? V× thÓ hiÖn t- thÕ ung dung, l¹c sao? quan trong mäi h/c. b. TiÕng suèi – tiÕng h¸t xa. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa. - S«ng xu©n n-íc lÉn mµu trêi Qua bµi th¬ em thÊy H.C.M lµ con ng-êi thªm xu©n Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy ntn? thuyÒn. So sánh, miêu tả đặc sắc….giàu h/a, c¶m xóccon ng-êi b¸c hoµ hîp gi÷a t©m hån chiÕn sÜ vµ t©m hån thi sÜ. Mét t©m hån nhạy cảm với vẻ đẹp t/n, yêu quê ?H·y tr×nh bµy dµn ý cho bµi nãi cña h-ơng, đất n-ớc, luôn lạc quan, em? ung dung tr-íc mäi h/c. 2. Dµn ý: a. Më bµi: - Giíi thiÖu bµi. - Nªu Ên t-îng, c¶m xóc cña m×nh. b. Th©n bµi: - C¶m nhËn chung vÒ h/a trong bµi. - C¶m nghÜ theo tõng c©u th¬. - Hs: TËp tr×nh bµy bµi nãi. c. KÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ chung NhËn xÐt, bæ sung. TiÕp tôc tr×nh vÒ bµi th¬. bµy. IV. Thùc hµnh trªn líp: IV. Cñng cè- DÆn dß.(2p) - C¸ch ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ TPVH. - §äc tham kh¶o. - Sưu tầm tư liệu liên quan đến các vb. Tập viết thành văn. - So¹n bµi : Mét thø quµ cña lóa non: Cèm. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………….………………………… ……………………………………………………….………………………………… ………………………………………………………….……………………………. ……………………………………………………….………………………………. =============================== Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010. TuÇn 15. TiÕt 57:. mét thø quµ cña lóa non: Cèm (Th¹ch Lam). A. Môc tiªu. Học sinh cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hóa của 1 thứ quà giản dị mà độc đáo trong cảm nhận của nhà văn; Thấy được tình cảm trân trọng của Thạch Lam đối với thứ quà dân dã. Cảm nhận được sự nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu sắc trong lèi v¨n cña Th¹ch Lam. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. Rèn đọc, cảm nhận và tìm hiểu, phân tích văn bản tùy bút. B.ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; TliÖu liªn quan. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tr¹ (5p)- §äc thuéc khæ th¬ cã sö dông ®iÖp ng÷. Nªu t/dông cña nghÖ thuật đó? - Phân tích ý nghĩa của nhan đề và vai trò của điệp ngữ “Tiếng gà trưa” trong bµi? III. Bµi míi. 1.Giới thiệu bài.(1p)Việt Nam là một đất nước văn hiến. Văn hoá truyền thống Việt Nam thể hiện ngay ở những thứ quà bánh giản dị mà đắc sắc, độc đáo của từng vùng, miền. Nếu Nam Bộ có bánh tét, hủ tiếu thì Huế có bún bò - giò heo, cơm hến và các loại chè, Nghệ Tĩnh có kẹo cu đơ ... Nói đến quà bánh Hà Nội cổ truyền thì không thể quên được món phở, bún ốc... và đặc biệt thanh nhã là cốm ( cốm làng Vòng - Dịch Vọng - Cầu Giấy ). Cốm Vòng mùa thu càng dậy hết sắc hương qua những trang văn tuỳ bút chân thành, tài hoa của những nghệ sĩ Hà nội, đặc biệt là Thạch Lam víi “ Mét thø quµ cña lóa non: Cèm ”.. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1.(10p) - Hs đọc chú thích* (161). Cho biÕt vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam. - Gv nhÊn vµi nÐt chñ yÕu vÒ t/g. - Gv giíi thiÖu mét sè t¸c phÈm næi tiÕng cña Th¹ch Lam. ? Nªu xuÊt xø, thÓ lo¹i cña tp? - Gv nhÊn:. - Gv nêu cách đọc: - Hs đọc văn bản. - Hs, gv nhận xét cách đọc. - Gv kiÓm tra phÇn hiÓu chó thÝch (1 sè tõ H¸n ViÖt) cña hs. ? Em h·y cho biÕt t¸c phÈm cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? ? Em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× tõ bøc tranh. Néi dung kiÕn thøc I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. (1910 - 1942 ). - Nguyễn Tường Lân. - Mét nhµ v¨n, mét c©y bót truyÖn ng¾n vµ tuú bót. - ¤ng lµ mét nhµ v¨n tinh tÕ, nh¹y c¶m vµ rÊt giµu lßng tr¾c Èn. TrÝch tõ tËp tuú bót “Hµ Néi b¨m sáu phố phường” ( 1943 ). - ThÓ lo¹i. Tuú bót . 2. §äc, gi¶i thÝch tõ khã. Giäng t×nh c¶m tha thiÕt, trÇm l¾ng, chËm.. 3. Bè côc. - Tõ ®Çu ... “thuyÒn rång”: Nguån gèc cña cèm. - TiÕp ... “nhòn nhÆn”: Gi¸ trÞ v¨n. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> minh häa? H tù tr×nh bµy c¶m nhËn. * Hoạt động 1.(20p) H đọc đoạn văn đầu. ?Më ®Çu, t/g viÕt vÒ cèm b»ng nh÷ng h/a, chi tiÕt nµo?. Trong những lời văn trên, t/g đã dùng cảm giác và tưởng tượng để miêu tả cội nguån cña cèm. H·y nªu t/d cña c¸ch miªu t¶ nµy?. HS: đọc tiếp……. thuyền rồng. T¹i sao cèm g¾n víi tªn lµng Vßng? H/a “c« hµng cèm xinh xinh…..thuyÒn rång” cã ý nghÜa g×?. Chi tiÕt “§Õn mïa cèm……ngãng tr«ng c« hµng cèm” cã ý nghÜa g×? Tõ nh÷ng lêi v¨n trªn, c¶m xóc nµo cña t/g ®­îc béc lé ntn?. ho¸ cña cèm. - Còn lại: Sự thưởng thức cốm. II. Ph©n tÝch. 1.C¶m nghÜ vÒ nguån gèc cña cèm. Cảm hứng được gợi lên từ hương th¬m cña l¸ sen trong lµn giã mïa h¹ lướt qua vừng sen của mặt hồ gợi nhắc đến hương vị của cốm. Cách dÉn nhËp vµo bµi rÊt tù nhiªn, gîi c¶m, thÓ hiÖn sù tinh tÕ vµ thiªn vÒ c¶m gi¸c. + C¸c b¹n cã ngöi thÊy……lóa non kh«ng. + Trong c¸i vá xanh kia….ngµn hoa cá. + Dưới ánh nắng………của trời. Lêi v¨n võa gîi h×nh, võa gîi cảmkhêu gợi cảm xúc và tưởng tượng của người đọcthể hiện sự tinh tÕ trong c¶m thô cèm cña t/g. - T¶ tõ trong ra ngoµi, thÊy c¶ mïi vÞ tõ trong, t¶ c¶ sù lín dÇn cña h¹t nÕp.  §o¹n v¨n thÊm ®­îm c¶m xóc cña t¸c gi¶, tõ ng÷ chän läc tinh tÕ, gÇn nh­ mét ®o¹n th¬ diÔn xu«i. - Lµng Vßng lµ n¬i næi tiÕng nghÒ cèm. Cèm lµng Vßng dÎo, th¬m ngon nhÊt. - Cốm gắn liền với vẻ đẹp người làm ra cèm lµ c« g¸i lµng Vßng. - Cái cách cốm đến với mọi người thËt duyªn d¸ng, lÞch thiÖp. - Vẻ đẹp của người tôn lên vẻ đẹp cña cèm. - Cốm là nhu cầu thưởng thức của người Hà Nội. - T/g yªu quý, tr©n träng céi nguån trong sạch, đẹp đẽ, giàu sắc thái dân téc cña cèm. 11. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> §o¹n v¨n nµy thiªn vÒ t¶ hay biÓu c¶m?. Hđọc đoạn 2. Tại sao t/g lại nghĩ đến cốm gắn với quà sªu tÕt?. Đoạn văn đc viết theo phương thức biểu đạt nào?. Qua đó t/g muốn truyền tới người đọc t/c và thái độ gì đối với thức quà dân tộc là cèm?. H đọc đoạn văn 3. ? Những từ nào miêu tả hương vị cốm khi ¨n?. Nhà văn đã thể hiện sự tinh tế khi cảm nhận hương vị đó ntn? để cảm nhận được tất cả những diều đó thì phải có cách thưởng thức cốm ntn?. - §o¹n v¨n thiªn vÒ kÓ vµ miªu t¶ c¸ch chÕ biÕn vµ nh÷ng c« hµng cèm béc lé c¶m xóc cña t/g. 2. C¶m nghÜ vÒ gi¸ trÞ cña cèm: - Cèm g¾n víi “sªu tÕt” lµ g¾n 1 thøc ăn D.T với 1 lễ cưới DT. Từ cốm mà nghĩ đến dây tơ hồng, đến quả hồng, đến hồng cốm tốt đôi- hạnh phúc lứa đôi bền vững –làm tăng thêm chất tr÷ t×nh cña v¨n tuú bót. - T/g dïng rÊt nhiÒu TT mt¶ gîi c¶m, gợi sự liên tưởng: màu xanh tươi của cèm nh­ ngäc th¹ch….1 thø thanh đạm, 1 thứ ngọt sắc… - PhÇn ®Çu cña ®o¹n lµ suy luËn nh­ng còng cã BC §o¹n gi÷a lµ t¶ + BC §o¹n cuèi lµ suy luËn, phª ph¸n thãi chuéng ngo¹i. - Cốm đc phát hiện trên 2 phương diÖn: gi¸ trÞ tinh thÇn vµ gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc. Thái độ trân trọng và giữ gìn cốm như 1 vẻ đẹp văn hoá dân tộc. 3. Sự thưởng thức cốm: - Mïi th¬m phøc cña lóa míi, cña hoa cá d¹i ven bê, mïi ng¸t cña l¸ sen bọc, màu xanh của cốm, cái tươI m¸t cña l¸ non, chÊt ngät cña cèm, cái dịu dàng thanh đạm của loài cỏ th¶o méc. - T¸c gi¶ thÓ hiÖn c¸ch c¶m thô cèm = nhiÒu gi¸c quan: khøu gi¸c, xóc giác, thị giác và cả sự suy tưởng. - Ph¶i ¨n tõng chót Ýt, thong th¶, ngÉm nghÜ §Æc s¾c cña cèm lµ hương vị. Ăn như thế mới cảm hết đc các thứ hương vị đồng quê kết tinh ở cèm.. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bằng những lí lẽ nào để t/g thuyết phục - Cốm là lộc của trời. người mua cốm “hãy nhẹ nhàng…..mà Cốm là cái khéo léo của người. Cèm lµ sù cè søc tiÒm tµng vµ nhÉn vuèt ve”? n¹i cña thÇn Lóa. đừng“thọc tay mân mê cốm”mà “hãy Những lí lẽ đó cho thấy t/g có thái độ ntn nhẹ nhàng mà nâng đỡ..”  Cèm nh­ 1 gi¸ trÞ tinh thÇn thiªng đối với “thứ quà của lúa non”? liêng đáng được chúng ta trân trọng, gi÷ g×n: 1 thø quµ gi¶n dÞ nh­ng chøa đựng những nét đặc sắc văn hoá của con người, đất nước VN. * Hoạt động 3.(5p) III. Tæng kÕt. ? Em c¶m nhËn ®­îc gi¸ trÞ néi dung nµo 1. Néi dung. - Sự trân trọng nét đẹp văn hoá dân tõ bµi v¨n? téc trong mét thø quµ gi¶n dÞ. - Sự hiểu biết sâu sắc về thứ quà đó. - Khuyªn r¨n nh÷ng ai kh«ng tr©n träng truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc. ? Bài văn có những đặc sắc nghệ thuật 2. Nghệ thuật. - KÕt hîp t¶, kÓ vµ biÓu c¶m. nµo mµ em cÇn häc tËp khi viÕt v¨n? ? C¶m nghÜ cña em vÒ Th¹ch Lam ntn? - C©u v¨n, tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh, giµu (Thạch Lam là người sành cốm, sành các chất trữ tình. mãn Èm thùc cña Hµ N«i; Cã t/c d©n téc tinh tÕ vµ s©u s¾c). Hs häc ghi nhí sgk (163). Ghi nhí (Sgk) IV. Cñng cè.(2p) Gv kh¸i qu¸t l¹i néi dung kiÕn thøc. V. DÆn dß.(1p) - Häc thuéc ghi nhí, thuéc 1 ®o¹n tiªu biÓu. - Ph©n tÝch c¶m xóc cña t/g qua v¨n b¶n. - ChuÈn bÞ: Ch¬i ch÷. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ………………………….………………………… ……………………………………………………….………………………………… ………………………………………………………….……………………………. ……………………………………………………….………………………………. =============================== Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010. TiÕt 58: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3. 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> A. Môc tiªu. Gióp häc sinh thÊy ®­îc kh¶ n¨ng viÕt v¨n biÓu c¶m cña m×nh, biÕt söa lçi trong bµi viÕt. Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m, rÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n b/c. B. Phương pháp. - Tr¶ bµi. C. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; ChÊm bµi. Hs: ChuÈn bÞ bµi. D. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tra (p) §an xen vµo bµi. III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p). G nªu yªu cÇu cña tiÕt häc, tr¶ bµi. 2. TriÓn khai bµi Hoạt động của Gv và Hs Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(5p) I.Nêu lại yêu cầu của đề, tìm hiểu - Học sinh nhắc lại đề, giáo viên chép đề bài. đề lên bảng. §Ò bµi: H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ - Giáo viên gọi một vài đại diện hs nhắc một người thân. lại bố cục của đề bài. - Líp, gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. * Hoạt động 2 (20p) II. T×m hiÓu nh÷ng bµi m¾c lçi -> - Giáo viên cho học sinh đọc một số đoạn, sửa lỗi. bµi kÐm. - Học sinh phát hiện lỗi: Bài văn đã ( Chi tiÕt trong sæ chÊm – ch÷a bµi đúng thể loại, có bố cục rõ ràng chưa? Tự kiểm tra) sù vµ miªu t¶ trong bµi cã gióp cho viÖc biÓu c¶m hay lÊn ¸t c¶m xóc? Tõ ng÷ dïng chÝnh x¸c ch­a ... - Hs th¶o luËn, nªu gi¶i ph¸p söa ch÷a. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, rót kinh nghiÖm. * Hoạt động 3: (10p) III. T×m hiÓu häc tËp, ph¸t huy - Gi¸o viªn cho mét sè häc sinh cã bµi nh÷ng bµi kh¸. khá đọc bài của mình. - Häc sinh kh¸c nhËn xÐt vÒ ­u ®iÓm cña bµi lµm. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung vµ nh¾c nhë häc sinh häc tËp nh÷ng ­u ®iÓm cña bµi viÕt. IV. Giải đáp thắc mắc của học * Hoạt động 4: (5p) sinh. - Häc sinh xem l¹i bµi cña m×nh, nªu th¾c m¾c (nÕu cã). - Giáo viên giải đáp những thắc mắc của häc sinh. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Gi¸o viªn lÊy ®iÓm. IV. Cñng cè: (2p) - Hs nhËn xÐt chung vÒ ­u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Nh÷ng ®iÒu cÇn rót kinh nghiÖm. - Gv chèt l¹i nh÷ng ®iÒu hs cÇn l­u ý cho bµi viÕt sè 3. Nh÷ng yªu cÇu cña bµi v¨n b/c. E. DÆn dß.(1p) - Soát lại bài, sửa lỗi; viết đoạn, bài chưa đạt yêu cầu. Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010 TiÕt 59. Ch¬i ch÷ A. Môc tiªu. Giúp học sinh hiểu thế nào là chơi chữ, các cách chơi chữ thường dùng. Bước đầu cảm nhận được cái hay, lí thú do hiệu quả nghệ thuật của biện pháp ch¬i ch÷ ®em l¹i. Rèn kĩ năng phân tích, cảm nhận và vận dụng chơi chữ đơn giản trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; b¶ng phô phÇn 1. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tr¹ (5p) - §iÖp ng÷ lµ g×? Cã mÊy d¹ng ®iÖp ng÷? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch t/d? III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p). G dÉn vµo bµi. 2. TriÓn khai bµi. Hoạt động của Gv và Hs Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(10p) I. ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷? - Hs đọc ví dụ, nhận xét nghĩa của 1. VÝ dô: sgk (163) - Lîi 1: lîi Ých, thuËn lîi. c¸c tõ “ lîi ” trong bµi ca dao. - Lîi 2: lîi r¨ng. (Cã thÓ hiÓu lµ lîi Ých, lîi léc). ? Việc sử dụng từ “ lợi ” ở câu cuối bài -> Lợi dụng hiện t-ợng đồng âm ca dao là dựa vào hiện t-ợng gì của từ để tạo sự bất ngờ, thú vị, hài h-ớc ng÷? mà ko cay độc: Bà đã già rồi sao cßn tÝnh lÊy chång. ? ViÖc sö dông tõ “lîi ” nh- trªn cã t¸c dông g×? ? VËy em hiÓu ch¬i ch÷ lµ g×? 2. Ghi nhí: sgk (164). - Hs đọc ghi nhớ. * Hoạt động 1.(10p) II. C¸c lèi ch¬i ch÷. - Hs đọc kĩ ví dụ. 1. VÝ dô: sgk (164) 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? ChØ râ lèi ch¬i ch÷ trong c¸c vÝ dô? Nêu tác dụng của lối chơi chữ đó? - Hs th¶o luËn.. ? T×m thªm vÝ dô vÒ ch¬i ch÷? ( VÝ dô: - §i tu phËt b¾t ¨n chay ... - Tr¨ng bao nhiªu tuæi tr¨ng giµ ... ). ? Ch¬i ch÷ th-êng ®-îc sö dông ntn? - Hs đọc ghi nhớ (165) * Hoạt động 3.(15p) - Gv chia nhãm hs lµm bµi tËp. - Hs th¶o luËn, tr×nh bµy, bæ sung. - Gv nhận xét, chốt đáp án. - Hs đọc thêm (166) - Gv cho bµi tËp. Hs ph©n tÝch hiÖn t-îng ch¬i ch÷. a, X«i ¨n ch¶ ngon. b, Cóc chết để nhái mồ côi ChÉu ngåi chÉu khãc: chµng ¬i lµ chµng! c, Bao giê thong th¶ lªn ch¬i nguyÖt Nhí h¸i cho xin n¾m l¸ ®a. - Gv chốt đáp án.. (1)- “ranh t-íng”: tr¹i ©m ~ giÔu cît Na va. - “nång nÆc” >< “ tiÕng t¨m” tương phản về ý nghĩa ~ châm biếm, đả kích Na Va. (2) §iÖp phô ©m ®Çu “m”: dÝ dám, vui vÎ. (3) “ cá đối ” - “ cối đá ”, “mÌo c¸i”- “m¸i kÌo” -> C¸ch nãi l¸i. (4) “SÇu riªng” ~ Lîi dông tõ nhiÒu nghÜa, tr¸i nghÜa. 2. Ghi nhí: sgk (165) III. LuyÖn tËp. 1. Bµi 1: Chơi chữ theo cách dùng từ đồng ©m vµ tõ cã nghÜa gÇn gòi nhau. - Liu ®iu, r¾n, hæ löa, mai gÇm, r¸o, l»n, tr©u lç, hæ mang. -> §Òu chØ loµi r¾n. 2. Bµi 2. C¸c sù vËt gÇn gòi nhau: - ThÞt - mì - nem ch¶. - Nøa - tre - tróc - hãp. 3. Bài 3: Hiện t-ợng đồng âm “Khæ tËn cam lai”. - Cam: - ChØ 1 lo¹i qu¶. - ChØ sù vui vÎ, h¹nh phóc, tốt đẹp. 3. Bµi 4. a, Hiện t-ợng đồng âm. b, - Cãc, nh¸i, chÉu chµng: cïng tr-êng nghÜa. - Tõ nhiÒu nghÜa: Chµng. c, NguyÖt - l¸ ®a - c©y ®a cã chó cuéi: ~ cïng tr-êng nghÜa.. IV. Cñng cè(2p) - Kh¸i niÖm, c¸c lèi ch¬i ch÷. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Chơi chữ thường được dùng phổ biến trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ trào phúng, câu đối, câu đố. V. DÆn dß(1p) - Häc bµi. Bµi tËp 3. - ChuÈn bÞ: Lµm th¬ lôc b¸t. ( §Æc ®iÓm th¬ lôc b¸t. TËp lµm 1 bµi kho¶ng 4-8 c©u). D.Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010 TiÕt 60. Lµm th¬ lôc b¸t A. Môc tiªu. Giúp học sinh nhận diện được đặc điểm của thể thơ lục bát; Hiểu được luật thơ; Ph©n biÖt ®­îc th¬ lôc b¸t víi v¨n vÇn 6/8, c©u lôc b¸t víi dßng th¬. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; Dông cô d¹y häc. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. Kiểm trạ (5p)- Nêu những văn bản đã học có sử dụng thể thơ lục bát? III. Bµi míi. 1.Giíi thiÖu bµi.(1p). G nªu yªu cÇu cña tiÕt häc. 2. TriÓn khai bµi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1.(17p) - Hs đọc ví dụ. ? CÆp (c©u) lôc b¸t mçi dßng cã mÊy tiÕng? V× sao gäi lµ lôc b¸t? ? Xác định luật bằng - trắc, vần øng víi mçi tiÕng?. ? NhËn xÐt vÒ quy luËt thanh, vÇn gi÷a c¸c tiÕng? - Hs nhËn diÖn, nhËn xÐt. ? NhËn xÐt vÒ sù t-¬ng quan thanh. Néi dung kiÕn thøc I. LuËt th¬ lôc b¸t. 1. VÝ dô: Anh ®i anh nhí quª nhµ b t b (vÇn) Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm t-¬ng. b t b (vÇn) b(vÇn) nhí ai d·i n¾ng dÇm s-¬ng b t b(vÇn) nhí ai t¸t n-íc bªn ®-êng h«m nao. b t b(vÇn) b 2. NhËn xÐt. + 1 c©u (cÆp) lôc b¸t: C©u lôc: 6 tiÕng. C©u b¸t: 8 tiÕng. + VÇn: - TiÕng 6 c©u 6 vÇn víi tiÕng 6 c©u 8. - TiÕng 8 c©u 8 vÇn víi tiÕng 6 c©u 6 d-íi. 17. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ®iÖu gi÷a c¸c tiÕng thø 6 vµ thø 8 cña c©u 8?. ? NhÞp th¬ trong c©u lôc b¸t ntn? - Hs đọc ghi nhớ. - Gv chèt kiÕn thøc. * Hoạt động 2. (18p) - Gv cho hs đọc kĩ 3 ví dụ. ? Nhận xét về đặc điểm hình thøc vµ ý nghÜa cña c¸c c©u, ®o¹n th¬? ( H×nh thøc gièng nhau. C©u a, b ko cã gi¸ trÞ biÓu c¶m. C©u c: Giµu h/a, gi¸ trÞ biÓu c¶m cao) ? Theo em, trong c¸c c©u, ®o¹n th¬ trªn ®©u lµ th¬ lôc b¸t, ®©u lµ v¨n vÇn 6 / 8? V× sao? ? VËy theo em, th¬ lôc b¸t kh¸c v¨n vÇn 6 / 8 ë chç nµo? - Hs nhËn xÐt. - Hs tập phân tích đặc điểm thơ lôc b¸t trong c©u (c). - Gv: Muèn th¬ lôc b¸t hay th× c©u th¬ ph¶i cã h/a, cã hån. G cho H thùc hµnh lµm th¬ lôc b¸t. ®iÒn nèi tiÕp cho thµnh bµi vµ đúng luật? Cho biết vì sao em điền các từ đó?. C¸c c©u lôc b¸t sai ë chç nµo? H·y sửa lại cho đúng luật?. + Thanh ®iÖu: - Thanh huyÒn, ngang : b»ng - Thanh s¾c, hái, ng·, nÆng: tr¾c) + LuËt b»ng tr¾c. - C¸c tiÕng lÎ: tù do. - C¸c tiÕng ch½n: theo luËt (Xem vÝ dô) - Trong câu 8, các tiếng thứ 6, thứ 8 đều cïng thanh b»ng nh-ng ph¶i tr¸i dÊu. + NhÞp th¬: nhÞp ch½n. 3.Ghi nhí: sgk (156) II. Ph©n biÖt th¬ lôc b¸t víi v¨n vÇn 6/8. 1. VÝ dô. a. Con mÌo, con chã cã l«ng Bụi tre có mắt, nồi đồng có quai. -> T¸c dông: Gióp trÎ nhËn biÕt sù vËt. b. C¸c b¹n trong líp ta ¬i Thi ®ua häc tËp ph¶i thêi tiÕn lªn! Tiến lên liên tục đừng quên Nh× tr-êng, nhÊt khèi, khái phiÒn thÇy c«. -> T¸c dông: H« hµo, kªu gäi phÊn đấu. c. TiÕc thay h¹t g¹o tr¾ng ngÇn Đã vo n-ớc đục lại vần than rơm. -> Èn dô: - Lêi than th©n, tr¸ch phËn cña c« g¸i. - Sù th-¬ng c¶m cña ng-êi th©n ... 2. Ghi nhí. - V¨n vÇn 6 / 8: cã cÊu t¹o gièng th¬ lôc b¸t nh-ng kh«ng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m. - Th¬ lôc b¸t: cã gi¸ trÞ biÓu c¶m, gîi nhiều liên t-ởng trong ng-ời đọc, ng-ời nghe. III. Thùc hµnh: 1. Lµm th¬ lôc b¸t theo m« h×nh ca dao: - Em ¬i ®i häc tr-êng xa. Cè häc cho giái kÎo mµ mÑ mong. - Anh ơi phấn đấu cho bền Mỗi năm mỗi lớp gây nên sự đời. - Ngoµi v-ên rÝu rÝt tiÕng chim Tiếng vui chao đón bình minh sáng ngêi. 2. Làm thơ lục bát đúng luật: Söa l¹i: + V-ờn em cây quý đủ loài Cã cam, cã quýt, cã xoµi, cã na.. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Cho H lµm t¹i líp. + ThiÕu nhi lµ tuæi häc hµnh Chúng em phấn đấu để giành điểm đội A x-ớng câu lục. cao. đội B x-ớng câu bát. đội nào không làm đ-ợc là thua 3. Thực hành: Tập làm thơ lục bát theo chủ đề tình bạn, tr-ờng lớp. ®iÓm. IV. Cñng cè.(2p) - Th¬ ph¶i cã h/a, ph¶i chuyÓn t¶i t/c. - §äc th¬ lôc b¸t: chËm, nhÑ nhµng, tha thiÕt. V. DÆn dß.(1p) - Nắm chắc đặc điểm thể thơ. Vận dụng viết thơ lục bát. - Sưu tầm thơ lục bát. Cảm nhận, học tập cách diễn đạt. - ChuÈn bÞ: ChuÈn mùc sö dông tõ.. TuÇn 16. Ngµy so¹n: …../…../2010 Ngµy d¹y: ….../….../2010 TiÕt 61. ChuÈn mùc sö dông tõ A. Môc tiªu. Giúp học sinh nắm được chuẩn mực sử dụng từ: sử dụng đúng âm, đúng chính tả, đúng nghĩa, đúng tính chất ngữ pháp, đúng sắc thái biểu cảm, không lạm dụng từ địa phương. Có ý thức khắc phục những nhược điểm của bản thân, sử dụng từ đúng chuẩn mực trong khi nói, viết, tránh thái độ cẩu thả. B. ChuÈn bÞ: Gv: G/¸n; Dông cô d¹y häc. Hs: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. C. TiÕn tr×nh lªn líp. I. ổn định tổ chức.(1p) II. KiÓm tr¹ (5p)- - Ch¬i ch÷ lµ g×? C¸c lèi ch¬i ch÷? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch? III. Bµi míi. Hoạt động của Gv và Hs Néi dung kiÕn thøc * Hoạt động 1.(5p) I. Sử dụng từ đúng âm, đúng chính tả. - Hs đọc 3 ví dụ mục I, sgk 1. VÝ dô: sgk (166) 2. NhËn xÐt. (166). - “dïi” - “vïi”: sai ©m (do c¸ch ph¸t ©m). ? C¸c tõ in ®Ëm trong nh÷ng vÝ - “tËp tÑ” - “bËp bÑ”, “tËp täe”: sai ©m (do dụ đó dùng sai ntn? Nguyên nhân âm gần nhau, nhớ ko chính xác). - “kho¶ng kh¾c” - “kho¶nh kh¾c”: sai sai? chÝnh t¶ (do gÇn ©m). ? Em hãy chữa lại cho đúng? II. Sử dụng từ đúng nghĩa. - Hs tr¶ lêi, gv chèt ý. 1. VÝ dô: (sgk-166) * Hoạt động 2.(5p) 2. NhËn xÐt. 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Hs đọc ví dụ mục II (tr-166) ? Em h·y cho biÕt c¸c tõ in ®Ëm dïng sai ntn? ( dïng ko phï hîp vÒ nghÜa ).. - “s¸ng sña”: nhËn biÕt b»ng thÞ gi¸c. Thay bằng “t-ơi đẹp”, “khởi sắc”~ t- duy, c¶m xóc, liªn t-ëng. - “cao c¶”: lêi nãi viÖc lµm cã phÈm chÊt tuyệt đối. ? Emh·y söa l¹i cho thÝch hîp. V× Thay b»ng “cã gi¸ trÞ”, “s©u s¾c”. - “biÕt”: NhËn thøc ®-îc, hiÓu ®-îc. sao em söa nh- thÕ? - Hs th¶o luËn, gi¶i thÝch. Thay b»ng “ ph¶i cã” (tån t¹i)  Sử dụng từ ch-a đúng nghĩa do không - Hs đọc kĩ ví dụ mục III. n¾m v÷ng k/n cña tõ, kh«ng ph©n biÖt ®-îc Theo em, nguyên nhân mắc lỗi ở các từ đồng nghĩa,( gần nghĩa.) III. Sử dụng từ đúng tính chất ngữ pháp của ®©y lµ g×? tõ. * Hoạt động 3.(5p) 1. VÝ dô: (sgk- 167) - H đọc VD. 2. NhËn xÐt. - “hµo quang”(danh tõ - ko trùc tiÕp lµm VN) -> “hµo nho¸ng”. Hãy cho biết các từ in đậm dùng - “ăn mặc”(động từ - ko trực tiếp làm CN) sai ntn? V× sao? -> “sù ¨n mÆc”. ? Em hãy sửa lại cho đúng! - “th¶m h¹i”(tÝnh tõ - ko lµm BN cho tÝnh tõ “nhiều” -> “đã chết rất thảm hại”. - “gi¶ t¹o phån vinh” - “phån vinh gi¶ t¹o”. (sai vÒ trËt tù tõ) IV. Sử dụng từ đúng sắc thái biểu cảm, hợp phong c¸ch. * Hoạt động 4.(5p) 1. VÝ dô: (sgk -167) 2. NhËn xÐt. ? Em h·y cho biÕt, trong tr-êng - “lãnh đạo”: ng-ời đứng đầu các tổ chức hợp nào không sử dụng từ địa hîp ph¸p chÝnh nghÜa -> s¾c th¸i t«n träng. -> “cÇm ®Çu”: ~ tæ chøc phi ph¸p, phi ph-¬ng, tõ H¸n ViÖt? - Gv ®-a ra mét vµi vÝ dô vÒ nghÜa -> s¾c th¸i coi th-êng. việc lạm dụng từ địa ph-ơng mà - “chú hổ” -> gọi thân mật con vật đáng g©y ra nh÷ng hiÓu lÇm tai h¹i yªu. đối với ng-ời nghe cũng nh- việc -> “nã, con” : gäi con vËt hung d÷. l¹m dông tõ H¸n ViÖt sÏ g©y tøc V. Không lạm dụng từ địa phương, từ Hán c-êi cho ng-êi nghe. ViÖt. * Hoạt động 5.(5p) (1). Không nên dùng từ địa ph-ơng trong các t×nh huèng giao tiÕp trang träng vµ trong ? T¹i sao ta ko nªn l¹m dông tõ c¸c v¨n b¶n chuÈn mùc (VB hµnh chÝnh, VB 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>