Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Tiết 117, 118: Quan âm thị kính

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 32 – Tieát 117-118. QUAN AÂM THÒ KÍNH I.Muïc tieâu : 1. Kiến thức : _ Hiểu được một số đặc điểm cơ bản của sân khấu truyền thống _ Tóm tắt được vỡ chèo, nội dung ý nghĩa và một số đặc điểm nghệ thuật ( mâu thuẫn kịch,ngôn ngữ,hành động nhân vật )của đoạn trích nỗi oan hại chồng . 2. Kyõ naêng : _ Đọc kịch bản chèo theo kiểu phân vai _Tìm hiểu mâu thuẫn kịch bản chèo, nhân vật chèo(nữ chính, mụ ác )hành động của 2 loại nhân vật này . 3. Thái độ : _ Mẫu mực về đạo đức noi theo _ Leân aùn maïnh meõ baát coâng , xaáu xa trong xaõ hoäi phong kieán . II. Chuaån bò : * Thầy : Khái niệm về chèo,đặc điểm của chèo ,vị trí đoạn trích, đặc trưng cơ bản vở cheøo, tranh phoùng to . * Trò :Đọc trước, tóm tắt nội dung , trả lời câu hỏi . III.III. Các bước lên lớp : 1. Ổn định lớp : 2/. Kieåm tra baøi cuõ ? Vì sao nói thưởng thức ca Huế trên sông Hương là một thú vui tao nhã? ? Kể tên những làn điệu dân ca mà em đã từng biết. Em thích nhất làn điệu gì? Vì sao? 3/. Bài mới Giới thiệu bài mới: Nghệ thuật sân khấu dân gian cổ truyền Việt Nam rất phong phú và độc đáo: chèo, tuống, rối, rối nước, … Trong đó vở chèo Quan Âm Thị Kính lấy sự tích từ truyện cổ tích Quan Thế Âm Bồ Tát, là một trong những vở tiêu biểu nhất, được phổ biến rộng rãi khắp cả nước. Nhưng trong điều kiện khó khăn hiện nay, chúng ta mới chỉ có thể bằng lòng với việc tìm hiểu tích (kịch bản) chèo, mà cũng chỉ một đoạn ngắn mà thôi. Hoạt động của gv Hoạt động của hs Hoạt động 1: HS dựa vào văn bản tóm taét trong SGK/111-113. => Chèo là loại kịch hát, múa Hoạt động 2: GV cho HS tìm hiểu sơ dân gian bằng hình thức sân khaáu. lược về khái niệm chèo.. Ghi baûng I. Khaùi nieäm “cheøo”: Chèo là loại kịch hát, múa dân gian, diễn tích bằng hình thức sân khấu và thường diễn ở sân đình nên còn gọi là chèo sân đình. Chèo nảy sinh và được phổ biến rất rộng rãi ở Bắc Bộ. II. Tìm hieåu vaên baûn. 1/. Suøng baø. - Hành động: + Giúi đầu Thị Kính xuống. Hoạt động 3: + Bắt Thị Kính ngửa mặt lên. ? Trích đoạn Nỗi oan hại chồng có mấy nhân vật? => Có 5 nhân vật: Thiện Sĩ, + Giúi tay đẩy Thị Kính ngã xuống. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Những nhân vật nào là nhaân vaät chính theå hieän xung đột kịch?. ? Những nhân vật đó thuoäc vai naøo trong cheøo và đại diện cho ai?. ? Khung cảnh ở phần đầu trích đoạn là khung cảnh gì?. Thò Kính, Suøng oâng, Suøng baø, Maõng oâng. => Tất cả các nhân vật đều tham gia vaøo quaù trình taïo nên xung đột kịch. Nhưng có 2 nhaân vaät chính theå hieän xung đột cơ bản của vở chèo naøy laø Suøng baø vaø Thò Kính. => Sùng bà thuộc loại nhân vaät muï aùc. Thò Kính thuoäc loại nhân vật nữ chính trong cheøo. -> Sùng bà đại diện cho tầng lớp địa chủ phong kiến; Thị Kính đại diện cho người phụ nữ lao động, người dân thường. => Khung cảnh phần đầu của đoạn trích là khung cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng. Tuy khoâng phoå bieán vaø gaàn guõi với nhân dân như cảnh “thiếp noùn, chaøng tôi”; “choàng caøy, vợ cấy” nhưng cũng là ước mô veà haïnh phuùc gia ñình cuûa nhaân daân.. ? Qua lời nói và cử chỉ của Thị Kính ở đây, em => Những cử chỉ của Thị có nhận xét gì về nhân Kính đối với chồng rất ân caàn, dòu daøng : khi choàng vaät naøy? nguû, doïn laïi kæ roài quaït cho chồng; thấy râu mọc ngược dưới cằm chồng thì băn khoăn lo lắng về sự dị hình chẳng lành. Những cử chỉ ấy cùng ngôn ngữ độc thoại thể hiện qua làn điệu nói sử tô đậm cho cảnh gia đình ấm cúng và hình ảnh người vợ thöông choàng, vì choàng. -> Tình cảm Thị Kính đối với chồng rất chân that và tự ? Em haõy lieät keâ vaø neâu nhieân. nhaän xeùt cuûa em veà haønh động và ngôn ngữ của => Hành động: dúi đầu Thị. Lop7.net.  Hành động thô bạo, tàn nhẫn. - Ngôn ngữ:  Noùi veà nhaø mình: Gioáng nhaø baø đây giống phượng giống công -> nhaø baø ñaây cao moân leänh toäc -> Trứng rồng lại nở ra rồng.  Khoe khoang, haûnh dieän, veânh vaùo.  Noùi veà nhaø Thò Kính: tuoàng bay mèo mả gà đồng lẳng lơ -> liu điu lại nở ra dòng liu điu -> mày là con nhà cua ốc -> đồng nát thì về Caàu Noâm, …  Coi thường, dè bỉu, khinh bỉ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Sùng bà đối với Thị Kính xuống, bắt Thị Kính Kính? (HS thaûo luaän) ngửa mặt lên, không cho Thị Kính phaân bua, duùi tay nay Thò Kính ngaõ khuîu xuoáng, … ? Trong đoạn trích mấy - Ngôn ngữ : (SGK) laàn Thò Kính keâu oan? => Naêm laàn Thò Kính keâu Kêu với ai? oan. Trong naêm laàn coù boán ? Khi nào lời kêu oan của lần kêu oan hướng về mẹ Thị Kính mới được cảm chồng và chồng. thông? Em có nhận xét gì => Chỉ đến lần cuối cùng, lần về cảm thông đó? thứ năm, kêu oan với cha (Mãng ông) Thị Kính mới nhận được sự cảm thông. ? Trước khi đuổi Thị Nhưng đó là sự cảm thông Kính ra khỏi nhà, Sùng đâu khổ và bất lực. bà và Sùng ông còn làm => Dựng nên vở kịch tàn ác: điều gì ác? Theo em, lừa Mãng ông sang ăn cữ xung đột kịch trong trích cháu, kì thực là bắt Mãng đoạn này thể hiện cao ông sang nhận con về. Làm cha con Maõng oâng phaûi nhuïc nhất ở chỗ nào? Vì sao? nhã ê chề. Hơn thế nữa, nhanh như trở bàn tay, Sùng ông đã thay đổi quan hệ thông gia bằng hành động vũ phu -> Đây là chỗ xung đột kòch cao nhaát ? Em haõy phaân tích taâm trạng của Thị Kính trước khi rời khỏi nhà Sùng => ( Thị Kính dẫn cha đi một baø? quaõng. Maõng oâng quay laïi) Veà cuøng cha, con ôi! (Thgò Kính đi theo cha mấy bước nữa, rồi dừng lại thở than, quay vào nhìn từ cái kỉ đến tuû, thuùng khaâu, roài caàm laáy chiếc áo đang khâu dở, bóp chaët trong tay.) ? Vieäc Thò Kính quyeát tâm “trá hình nam tử bước đi tu hành” có ý nghóa gì? ? Đó có phải là con đường để nhân vật thoát khoûi ñau khoå trong xaõ. Lop7.net. 2/. Thò Kính a/. Những lần kêu oan của Thị Kính. T T 1. 2 3 4. 5. Đối tượng keâu oan Meï choàng. Nội dung lời Kết quả keâu oan. - Giời ơi! Mẹ ôi! Oan cho con laém meï ôi! Meï - Oan cho con choàng laém meï ôi! Choàng - Oan thieáp laém chaøng ôi! Meï - Meï xeùt tình choàng cho con, oan cho con laém meï ôi! Cha đẻ - Cha ơi! Oan (Maõng cho con laém oâng) cha ôi!. - Caøng bò vu theâm toäi. - Bò sæ vaû - Thờ ơ, boû maëc. - Bị đẩy ngaõ.. - Được caûm thoâng, nhöng bất lực. b/. Tâm trạng của Thị Kính khi rời khỏi nhaø choàng. - Daãn cha ñi moät quaõng, ñi theo cha mấy bước nữa, rồi dừng lại, thở than, quay vào nhìn từ cái kỉ đến saùch, thuùng khaâu, roài caàm chieác áo đang khâu dở, bóp chặt trong tay. => Theå hieän tình caûm thuyû chung cuûa người vợ. 3/. Cảnh cuối cùng của đoạn trích. Con đường giải thoát của Thị Kính coù hai maët: + Mặt tích cực : Là ước muốn được sống ở đời để tỏ rõ con người đoan chính. + Mặt tiêu cực : Cho rằng mình khổ vì do soá kieáp, do “phaän haåm, duyeân oâi”, tìm vào cửa Phật để tu tâm. III. Toång keát :. * Ghi nhớ : SGK.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> hoäi cuõ khoâng? Hoạt động 4:. LUYEÄN TAÄP BT2/121: - Trích đoạn Nỗi oan hại chồng thể hiện những phẩm chất tốt đẹp, cùng nỗi oan bi thảm, bế tắc của người phụ nữ và những đối lập giai cấp thông qua xung đột gia ñình, hoân nhaân trong xaõ hoäi phong kieán. - Thành ngữ “Oan Thị Kính” dùng để nói về những oan ức quá mức, cùng cực và không thể giải bày được.. ? Qua phaân tích em haõy trình baøy noäi dung, ngheä thuaät cuûa truyeän ? Hoạt động 5:. 4/. Dặn dò: Học bài và soạn bài mới: “Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy” + Dấu chấm lửng được dùng để làm gì? + Dấu chấm phẩy dùng để làm gì?. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>